PL170372B1

PL170372B1 - Sypka proszkowa kompozycja do zmiekczania tkanin PL PL PL PL

Info

Publication number: PL170372B1
Application number: PL92297068A
Authority: PL
Inventors: Nahum Chavez; Israel Oliveros
Original assignee: Colgate Palmolive Co
Priority date: 1991-12-18
Filing date: 1992-12-18
Publication date: 1996-12-31
Also published as: YU108592A; HU9203997D0; GR1001506B; SG54221A1; MX9207417A; HUT63472A; US5259964A; NZ245496A; MY114120A; BG61344B1; BR9205057A; FI925744A0; CN1074963A; YU48224B; BG97202A; SK367492A3; CZ367492A3; PL297068A1; NO924892L; AU3019892A

Abstract

1. Sypka proszkowa kompozycja do zmiekczania tkanin, suszona rozpylowo, znamien- na tym, ze zawiera: (a) od okolo 5 do 40% wagowych, kationowego czwartorzedowego amoniowego zwiazku zmiekczajacego; (b) od okolo 0,5 do 15% wagowych, anionowego zwiazku detergentowego lub kombi- nacji anionowego i niejonowego zwiazku detergentowego; i (c) od okolo 45 do 85% wagowych mocznika; a reszte stanowi woda. ( 5 4 ) Sypka proszkowa kompozycja do zmiekczania tkanin PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest sypka proszkowa kompozycja do zmiękczania tkanin, która łatwo dysperguje w wodzie, jest wygodna do stosowania, może mieć stosunkowo wysoką zawartość środka zmiękczającego tkaniny i może być ekonomicznie pakowana i transportowana.

Środki zmiękczające lub kondycjonujące tkaniny przeznaczone do stosowania w domowych pralkach są szeroko rozpowszechnione na rynku w Stanach Zjednoczonych i w Europie. Ogólnie, środki te są wodnymi cieczami zawierającymi jako zasadniczy składnik aktywny kationowy czwartorzędowy związek amoniowy nadający efekt zmiękczający tkaninom poddanym jego działaniu w kąpieli piorącej. Typowo, te środki zmiękczające tkaniny (zwykłe przeznaczenie tych kompozycji zmiękczających) zawierają od około 5 do 8% aktywnego kationowego związku zmiękczającego.

W Stanach Zjednoczonych do pralki zawierającej około 65 litrów wody, normalnie dodaje się do cyklu płukania około 90 gramów ciekłego preparatu zmiękczającego tkaniny o zawartości 6% aktywnego składnika, aby uzyskać zadawalający poziom zmiękczenia.

Jednakże ciekłe preparaty zmiękczające tkaniny, mają pewne nieodłączne niedogodności. Zawartość aktywnego kationowego czwartorzędowego związku amoniowego jaka może być wprowadzana do układu wodnego jest ogólnie ograniczona przez własności rozpuszczalności

170 372 czwartorzędowego związku oraz stabilność i płynność produktu finalnego. Konwencjonalne środki zmiękczające tkaniny dodawane do płukania zawierają czwartorzędowe związki amoniowe, typowo posiadające dwa długie łańcuchy alkilowe, które są zasadniczo nierozpuszczalnymi w wodzie substancjami. Preparaty zmiękczające są dlatego, zwykle w formie wodnej dyspersji lub emulsji. W konsekwencji, w wyższych stężeniach aktywnego kationowego związku zmiękczającego zwykle powyżej około 6% wagowych, mogą się pojawiać problemy w opracowaniu receptury, stabilności (to jest rozdziału produktu), tworzenia żelu i dyspersyjności w wodzie. W stężeniach powyżej 9% wagowych czwartorzędowego związku amoniowego, lepkość i stabilność wodnego ciekłego preparatu zmiękczającego są często niezadowalające dla celów handlowych.

Są również ekonomiczne niedogodności związane z rozprowadzaniem na rynku ciekłych preparatów zmiękczających tkaniny. Odnoszą się one przede wszystkim do zasadniczych kosztów pakowania i przewożenia butelek rozcieńczonego wodnego, ciekłego produktu zawierającego stosunkowo niską zawartość aktywnego składnika zmiękczającego. Opakowanie również przedstawia problem z punktu widzenia ochrony środowiska. Wytwarzanie i usuwanie pojemników plastikowych, jakie są zwykle używane do ciekłych produktów dla gospodarstwa domowego jest często niezgodne z wymaganiami konsumentów w Stanach Zjednoczonych i Europie, dotyczącymi stosowania wielokrotnych materiałów opakowaniowych łatwo ulegających biodegradacji. Zgodnie z tym, istnieje w tej dziedzinie potrzeba preparatów do zmiękczania tkanin w formie proszkowej umożliwiającej uzyskanie stosunkowo wysokich stężeń aktywnych składników zmiękczających i umożliwiającej dystrybucję w ekonomicznej formie opakowania.

Preparaty zmiękczające tkaniny w formie proszkowej są opisane w literaturze paten towej. W patencie U.S. nr 2 940 816 opisano proszkowy preparat zmiękczający do tkanin obejmujący określony czwartorzędowy związek amoniowy w połączeniu z mocznikiem. Patent U.S. nr 3 256 180 opisuje proces produkcji preparatu zmiękczającego tkaniny, obejmujący reakcję mocznika z czwartorzędowym związkiem amoniowym w obecności wody prowadzącą do wytworzenia granulowanego produktu. Patenty U.S. numery 3 356 526 i 3 573 091 zgłoszone przez Woldman’a i wspópracowników odnoszą się do procesu przygotowania proszkowego czwartorzędowego środka zmiękczającego, w którym roztwór czwartorzędowego związku amoniowego jest natryskiwany na cząsteczki nośnika, takiego jak mocznik lub tripolifosforan sodowy do uzyskania cząstek nośnika pokrytych związkiem zmiękczającym.

Patent U.S. nr 4 427 558 zgłoszony przez Davida wyjawia cząstki środka zmiękczającego tkaniny obejmującego czwartorzędowy związek amoniowy, mocznik i mydło wapniowe takie jak mydło wapniowe kwasów łojowych. Przed rozdrabnianiem, ciało stałe jest sezonowane w ciągu kilku godzin, termin sezonowanie został użyty aby opisać proces pozwalający wodzie zawartej w cząstkach osiągnąć równowagę z otoczeniem. Cząstki mogą również być wytwarzane, zgodnie z wynalazkiem przez rozpyłowe chłodzenie ciekłej mieszaniny, dzięki któremu stała substancja jest wytwarzana bez towarzyszącej straty wody. Otrzymane ciało stałe jest następnie rozdrabniane i sezonowane.

W europejskim zgłoszeniu patentowym nr EP 1315 (firma Procter and Gamble) opisano proces, w którym stopione cząstki czwartorzędowego związku amoniowego i inhibitora dyspersji takiego jak alkohol lub kwas tłuszczowy łączy się z suszonymi rozpyłowo granulkami bazowego detergentu zawierającymi środek powierzchniowo czynny i wypełniacz. Zarówno w tym jak i w innych opisach patentowych położono nacisk na problem dyspergowania kationowego związku zmiękczającego w wodzie piorącej, aby uniknąć jego dezaktywacji w roztworze piorącym. Według tych patentów taka zdolność dyspergowania jest problematyczna, szczególnie przy wyższych stężeniach czwartorzędowych związków.

Obecnie stwierdzono, że proszkowe preparaty zmiękczające tkaniny według wynalazku o wysokim stężeniu związku zmiękczającego (do około 40%) w połączeniu z anionowym detergentem lub z kombinacją anionowego i niejonowego detergentu, obok innych składników, są bardzo dobrze dyspergowalne w wodzie i zapewniają efektywne zmiękczanie.

Według wynalazku sypki suszony rozpyłowo środek do zmiękczania tkanin, który łatwo dysperguje w wodzie, zawiera:

170 372 (a) od około 5 do 40% wagowych, kationowego czwartorzędowego amoniowego związku zmiękczającego;

(b) od około 0,5 do 15% wagowych, anionowego związku detergentowego lub kombinacji anionowego i niejonowego związku detergentowego; i (c) od około 45 do 85% wagowych mocznika; a resztę stanowi woda.

W korzystnym wykonaniu wynalazku środek zawiera dalej od około 1 do 10% wagowych alkanoloamidu kwasu tłuszczowego.

Środek według wynalazku wytwarza się przez przygotowanie zawiesiny składników w mieszalniku śrubowym i mieszanie jej aż do wytworzenia homogenicznej mieszaniny lub dyspersji o średnim wymiarze cząstek poniżej 1 gm i następnie suszenie rozpyłowe tak wytworzonej mieszaniny lub dyspersji.

Wynalazek oparty jest na stwierdzeniu, że kompozycję zmiękczającą tkaniny można przygotować w rozdrobnionej postaci przez suszenie rozpyłowe. Taki środek jest bardziej stężony niż konwencjonalne ciekłe preparaty zmiękczające. Otrzymane suszone rozpyłowo cząstki ulegają dyspersji w wodzie i zapewniają efektywne zmiękczenie tkanin w wodnej kąpieli cyklu prania lub płukania. Zasadniczą cechą kompozycji według wynalazku jest to, że jednorodne suszone rozpyłowo cząstki są wytwarzane przez wykorzystanie etapu mieszania przed suszeniem rozpyłowym zawiesiny z mieszalnika, dzięki czemu składniki zawiesiny są dokładnie zdyspergowane i tworzą mieszaninę lub dyspersję o średnim rozmiarze cząstki poniżej około 1 gm. Jednolite mieszaniny tego typu można uzyskać w różnych typach mieszalników, młynów lub pomp znanych w tej dziedzinie, lecz korzystne jest stosowanie tak zwanego homogenizatora takiego jak Gaulin Homogenizer sprzedawany przez Gaulin Corporation w Everett, Massachusetts, USA lub Hilversum, Holandia, który zasadniczo składa się z pompy wyporowej z dołączonym zespołem zaworów homogenizujących zdolnych zapewnić dokładnie ujednoliconą mieszaninę o średniej wielkości średnicy cząstki poniżej około 1 gm i bardziej korzystnie poniżej około 0,75 gm. Korzystna maksymalna wielkość cząstek w takiej mieszaninie wynosi poniżej około 5 gm i bardziej korzystnie poniżej około 3 gm.

Proces suszenia rozpyłowego środka zmiękczającego według wynalazku wykorzystuje w przeważającej części, dobrze znaną technologię dotyczącą wytwarzania proszkowych preparatów detergentowych. Zwykle w mieszalniku śrubowym wytwarza się wodną zawiesinę, zawierającą mieszaninę wody z wieloma lub z większością składników wymaganych w recepturze środka do zmiękczania tkanin. Zawartość substancji stałej w zawiesinie stanowi na ogół od około 20% do około 70%, korzystnie od 30% do 60%, i szczególnie korzystnie od 40% do 50% wagi zawiesiny, resztę stanowi woda. Zawiesina z mieszalnika jest następnie rozpraszana przez pompowanie jej przez dyszę rozpylającą pod ciśnieniem około 6,895 do 13,790 MPa do wieży rozpyłowo-suszącej, przy czym typowe rozmiary wieży przemysłowej wynoszą około 10,67-30,48 m wysokości i około 3,66 - 9,15 m średnicy. W podstawie wieży wprowadzane jest powietrze o temperaturze od około 144,4°C do 537,7°C, które kontaktuje się z rozproszoną zawiesiną dostarczając gorący gaz suszący dla kropli zawiesiny w celu odparowania większości wody. Otrzymane cząstki lub ziarna zbierają się na dole wieży, para wodna i ogrzane powietrze znajdują się na szczycie. Składniki wrażliwe na ciepło lub wodę, takie jak perfumy, mogą być dodane później do otrzymanych w wieży cząstek w następnej operacji mieszania lub ujednolicania.

Zawiesina w mieszalniku jest korzystnie przygotowana przez kolejne dodawanie różnych jej składników w sposób, który prowadzi do uzyskania doskonale mieszającej się i łatwo pompującej się zawiesiny do suszenia rozpyłowego. Kolejność dodawania różnych składników może być zmieniana, zależnie od okoliczności. Normalnie, jest korzystne dla wszystkich lub prawie wszystkich przypadków aby woda była pierwsza wprowadzona do mieszalnika, korzystnie w temperaturze procesu, po czym dodawane są kolejno pozostałe składniki, a mianowicie, mocznik, czwartorzędowy amoniowy związek zmiękczający, anionowe ewentualnie z dodatkiem niejonowych związki powierzchniowo czynne, alkanoloamidy kwasów tłuszczowych i ewentualnie dodatki takie jak pigmenty, antyutleniacze i środki anty-bakteryjne.

170 372

Temperatura środowiska wodnego w mieszalniku zwykle zbliżona jest do temperatury pokojowej lub podwyższona, normalnie w zakresie 20 do 70°C, i korzystnie od około 25 do 40°C.

Czasy mieszania w mieszalniku do otrzymania dokładnie wymieszanych homogenicznych zawiesin mogą zmieniać się w szerokim zakresie, od tak krótkiego jak pięć minut w małych mieszalnikach i dla zawiesin o wysokiej zawartości wilgoci, do tak dużych jak jedna godzina, w niektórych przypadkach, chociaż 30 minut jest korzystną górną granicą. Po wymieszaniu w mieszalniku zawiesina z mieszalnika jest przenoszona do dalszego mieszania do homogenizatora lub pompy do otrzymania jednolitej dyspersji lub mieszaniny opisanej powyżej o średnim rozmiarze cząstek poniżej około 1 gm.

Otrzymana dyspersja jest następnie w zwykły sposób przenoszona do wieży suszącej rozpyłowo, która jest umieszczana blisko mieszalnika. Dyspersja jest tłoczona pod wysokim ciśnieniem przez dysze rozpylające do wieży rozpyłowej (przeciwprądowej lub współprądowej), w której krople zawiesiny opadająprzez gorący suszący gaz tworząc cząstki lub ziaran a preparatu zmiękczającego tkaniny, podczas odparowania zasadniczo całej wody. Zawartość wilgoci w cząstkach wynosi korzystnie około 2 do 4% wagowych.

Kationowe czwartorzędowe amoniowe związki zmiękczające użyteczne dla wynalazku obejmują sole imidazoliniowe, di-długołańcuchowe alkilowe czwartorzędowe sole amoniowe i di-niskoalkilowe czwartorzędowe sole amoniowe di-estryfikowanych długołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Korzystne sole imidazoliniowe mają ogólną strukturę przedstawioną na rysunku (wzór 1), w którym

R1 oznacza rodnik alifatyczny C8 do C30 i korzystnie alkil lub alkenyl C14 do C18;

R2 i R3 niezależnie mogą być jednym z (rodników) R1 lub korzystnie niższym alkilem C1 do C4 takim jak chlorowcoalkil, hydroksyalkil, acyloaminoalkil i podobne;

X jest anionem solubilizującym w wodzie takim jak anion chlorkowy, bromkowy, jodkowy, fluorkowy, siarczanowy, metiosiarczanowy, azotynowy, azotanowy, fosforanowy i anion karboksylanowy (np. octanu, adypinianu, ftalanu, benzoesanu, oleinianu, itd.)

Typowe imidazoliniowe związki obejmują: etylosiarczan 2-heptadecy lo-1-met.ylo-1-oleiloamidoetylo-imidazoliniowy, siarczan 2-heptadecyło-1 -metylo-1 -(2-steary loamido)et.y lo-imiciaz.olin io wy, chlorek 2-heptadecylo- 1 -metylo-1 -(2-stearyloamido)eey lo-imidaa.oliniowy, chlorek 2-alkilo(alkil z kwasów z oleju kokosowego)-1-(2-hydroksyetyło)-1-benzyloimidazoliniowy, chlorek 2-alkilo(alkil z kwasów z oleju kokosowego)-1-(hydroksyetylo)-l-(chloIΌblltylo)imidazoliniowy, chlorek 2-alkilo(alkil z kwasów z oleju kokos(^o^w^;^o)^1-(2-hydr(^l^;^;^i^l^;^do)^1-oktadecenylo-imidazoliniowy, chlorek 2-rodnik tłuszczowy z oleju talowego -l-(2-hydroksyetylo)-l-benzyloimidazoliniowy, chlorek 2-rodnik tłuszczowy z oleju talowego -1-(2-hydroksyeeylo)-l-(4-chlorobutylo)imidazoliniowy, chlorek 2-heptadeceny 1o-1 -(2-hydroksyetylo)-1 -benzylo-imidazoliniowy, etylosiarczan 2-hepta<^£^e^;^dl^-1 -(hydroksyetyło)-1 -oktadecylo-imidazolimowy.

Ogólna budowa di -długołańcuchowych alkilowych czwartorzędowych soli amoniowych jest przedstawiona wzorem 2, w którym grupy R są wybrane spośród podstawników alifatycznych C1 do C30, korzystnie alkili lub alkenyli; arylowych (np. fenylowy, tolilowy, kumylowy, itp.); aralkilowych (np. benzylowy, fenyloetylowy, metylobenzylowy, itp.); i chlorowcowych, amidowych, hydroksylowych i karboksylowych takich jak chlorowcoalkil C2 do C6 (np. 2-chloroetyl); i hydroksyalkil C2 do C6 (np. 2-hydroksyetyłowy); z zastrzeżeniem, że co najmniej dwa podstawniki R są C12 do C30 i korzystnie C12-C22 a inne są niższymi alkilami; bardziej korzystnie co najmniej dwa podstawniki R są C12 do Ci8 i inne są niższymi alkilami C1 do C4 (i najbardziej korzystnie metylowym i etylowym) i Y jest anionem o znaczeniu jak określone dla X we wzorze 1.

170 372

Typowe czwartorzędowe sole amoniowe o wzorze 2 obejmują następujące związki:

chlorek distearylodimetyloamoniowy chlorek di-lojowo-dimetyloamoniowy chlorek di-heksadecylodimetyloamoniowy bromek distearylodimetyloamoniowy bromek di(hydrołojowo) dimetyloamoniowy chlorek distearylo, di(izopropylo) amoniowy metosiarczan di(hydrolojowo)dimetyloamoniowy

Inną korzystną klasą kationowych środków zmiękczających tkaniny są czwartorzędowe sole amoniowe diestryfikowanych dlugołańcuchowych kwasów tłuszczowych i niskoalkilowe niskohydroksyalkilowe czwartorzędowe sole amoniowe di-estryfikowanych długołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Tę klasę kationowych środków zmiękczających można przedstawić wzorem ogólnym 3, w którym RCO oznacza resztę kwasu tłuszczowego o 12 do 24 atomach węgla;

R2 i R3 oznaczają niezależnie grupę niskoalkilową lub grupę hydroksyalkilową o 1 do 4 atomach węgla i korzystnie 1 do 3 atomach węgla; Rą oznacza grupę niskoalkilenową o 1 do 4 atomach węgla, korzystnie 1do 3 i najkorzystniej 2 atomach węgla, np. Rą oznacza -CH2-CH2-; i X oznacza anion solubilizujący w wodzie jak określono powyżej. Takie związki są handlowo dostępne na przykład z firmy Stepan Chemical Co. pod nazwą handlową Stepantex, taką jak Stepantex vHR90, który ma wzór 4, w którym RCO jest pochodną kwasów tłuszczowych łojowych lub kokosowych i X być chlorkiem lub siarczanem.

Czwartorzędowy amoniowy związek zmiękczający stanowi zazwyczaj od 5 do 40% wagowych, poszczególnego preparatu zmiękczającego, korzystnie od około 10 do 30% i najkorzystniej od około 15 do 25% wagowych.

Nieobowiązkowym składnikiem receptury środka zmiękczającego tkaniny jest alkohol tłuszczowy, w którym grupa hydrofobowa może być prostym lub rozgałęzionym łańcuchem alkilowym lub grupą alkenylową zawierającą 10 do 24, korzystnie 10 do 20, a zwłaszcza 12 do 20 atomów węgla. Właściwe przykłady alkoholi tłuszczowych obejmują dekanol, dodekanol, tetradekanol, pentadekanol, heksadekanol, oktadekanol, alkohol laurylowy, alkohol palmitynowy, alkohol stearylowy, alkohol oleilowy i ich mieszaniny. Dalej, alkohole tłuszczowe mogą być pochodzenia syntetycznego lub naturalnego i mogą zawierać, na przykład, mieszany alkohol taki jak alkohole C16 do C18 przygotowane przez polimeryzację etylenu metodą Zieglera.

Alkohole tłuszczowe mogą znajdować się w recepturze w niewielkiej ilości w stosunku do kationowego związku zmiękczającego tkaniny, tak że stosunek wagowy kationowego związku zmiękczającego tkaniny do alkoholu tłuszczowego znajduje się w zakresie od około 6:1 do 2:1, szczególnie korzystnie od około 5:1 do 3:1.

Alkanoloamidy kwasów tłuszczowych użyteczne w obecnym wynalazku pochodzą z amidów kwasów tłuszczowych, których rodnik alkilowy zawiera co najmniej 12 atomów węgla i korzystnie określone są wzorem 5, w którym n wynosi 2 lub 3. Korzystnym materiałem jest monoetanoloamid kwasów kokosowych.

Stężenie alkanoloamidu kwasu tłuszczowego w preparacie zmiękczającym wynosi najczęściej od około 1 do 10% wagowych, i korzystnie od około 1 do 5% wagowych. Połączenie alkanoloamidu kwasu tłuszczowego i czwartorzędowego amoniowego związku zmiękczającego zgodnie z wynalazkiem zapewnia większy efekt zmiękczający tkaniny.

Zasadniczym składnikiem preparatu zmiękczającego tkaniny jest mocznik. Cząstki najczęściej zawierają od około 45 do 85% wagowych mocznika, korzystnie od około 55 do 75% i najkorzystniej od około 60 do 70% wagowych.

Innym składnikiem ważnym dla celów poprawienia rozpuszczalności i dyspergowalności cząstek jest anionowy środek powierzchniowo czynny ewentualnie z dodatkiem niejonowego. Wśród anionowych środków powierzchniowo czynnych użytecznych w obecnym wynalazku są związki, które zawierają organiczną grupę hydrofobową zawierające o 8 do 26 atomach węgla o korzystnie 10 do 18 atomach węgla w cząsteczce i co najmniej jedną grupę

170 372 solubilizującą w wodzie wybraną z grupy sulfonianowej, siarczanowej, karboksylanowej, fosforanowej i fosfonianowej tak tworząc detergent rozpuszczalny w wodzie.

Przykłady odpowiednich detergentów anionowych obejmują mydła, takie jak sole rozpuszczalne w wodzie (np. sole sodowe, potasowe, amoniowe i alkanoloamoniowe) wyższych kwasów tłuszczowych lub sole żywic zawierające od 8 do 20 atomów węgla i korzystnie 10 do 18 atomów węgla. Szczególnie korzystne są sole sodowe i potasowe mieszanin kwasów tłuszczowych pochodzących z oleju kokosowego i łoju, na przykład, mydło sodowe kwasów kokosowych i mydło potasowe kwasów łojowych.

Anionowa klasa detergentów obejmuje również rozpuszczalne w wodzie sulfonowane i siarczanowane detergenty posiadające alifatyczny, korzystnie alkilowy rodnik zawierający od 8 do 26 i korzystnie od 12 do 22 atomów węgla. Przykładami sulfonowanych detergentów anionowych są wyższe alkiloaromatyczne sulfoniany takie jak wyższa alkilobenzenosulfoniany zawierające od 10 do 16 atomów węgla w wyższej grupie alkilowej w prostym lub rozgałęzionym łańcuchu, takie jak, na przykład, sodowe, potasowe i amoniowe sole wyższych alkilobenzenosulfonianów, wyższe alkilotoluenosulfoniany i wyższe alkilofenosulfoniany.

Innymi odpowiednimi detergentami anionowymi są sulfoniany olefinowe obejmujące długołańcuchowe alkanosulfoniany, długołańcuchowe hydroksyalkanosulfoniany lub mieszaniny alkenosulfonianów i hydroksyalkanosulfoniany.

Innymi odpowiednimi detergentami anionowymi są sulfonowane etoksylowane wyższe alkohole tłuszczowe o wzorze RO(C2H4O)mSO3M, w którym R oznacza alkil tłuszczowy zawierający od 10 do 18 atomów węgla, m wynosi od 2 do 6 (korzystnie o wartości odpowiadającej od około 1/5 do 1/2 ilości atomów węgla w R) i Mjest kationem tworzącym solubilizującą sól, takim jak metal alkaliczny, amoniak, nisko alkiloaminowy -lub niskoalkanoloaminowy, lub wyższy alkilobenzenosulfonian, w którym wyższy alkil zawiera od 10 do 15 atomów węgla. Stosunek tlenku etylenu w polioksyetylenowanym wyższym alkanolosulfonianie wynosi korzystnie 2 do 5 moli grup tlenku etylenu na mol detergentu anionowego, z najbardziej korzystnymi trzema molami, szczególnie jeśli wyższy alkanol zawiera 11 do 15 atomów węgla. Korzystny detergent sulfonowany polioksyetylenowany alkohol jest sprzedawany przez Shell Chemical Company jako Neodol 25-3S.

Najkorzystniejszymi rozpuszczalnymi w wodzie anionowymi związkami detergentowymi są sole amoniowe i podstawione amoniowe (takie jak mono, di i tri(2t:^in^l(^^^umin^'^'e), sole metali alkalicznych (takie jak sodowe lub potasowe) i sole ziem alkalicznych (takie jak wapniowe i magnezowe) wyższych alkilobenzenosulfonianów, sulfonianów olefinowych i wyższych alkilosiarczanów. Wśród wymienionych powyżej związków anionowych, najkorzystniejsze są liniowe alkilobenzenosulfoniany sodowe (LABS) a szczególnie te w których rodnikiem alkilowym o 12 lub 13 atomach węgla.

Wśród odpowiednich niejonowych związków powierzchniowo czynnych są etoksylowane alkohole tłuszczowe zawierające od 12 do 20 atomów węgla, o średnim stopniu etoksylowania od 3 do 9. Korzystnymi detergentami niejonowymi są alkohole kokosowe mające średnio 6 do 7 grup etoksylowych w cząsteczce i pierwszorzędowe alkohole C14-C16 z 6 lub 7 grupami etoksylowymi na mol wyższego alkoholu tłuszczowego. Etoksylowany alkohol laurylowy mający około 7 moli tlenku etylenu na mol alkoholu jest szczególnie korzystny do zastosowania w obecnym wynalazku.

Inne użyteczne niejonowe związki detergentowe obejmują alkilopoliglikozydowe i alkilopolisacharydowe związki powierzchniowo czynne, które są dobrze znane w tej dziedzinie.

Ilość anionowego związku powierzchniowo czynnego w poszczególnej recepturze może zmieniać się od 0,5 do 8% i korzystnie będzie zmieniać się z procentową zawartością kationowego związku zmiękczającego następująco: od około 1 do 4% anionowego związku powierzchniowo czynnego przy procentowej zawartości związku kationowego poniżej około 20% i od około 3 do 8% anionowego związku powierzchniowo czynnego przy procentowej zawartości kationowego związku zmiękczającego wynoszącej od około 20 do 40%, wszystkie procenty podano w stosunku do wagi określonej receptury. Ogólnie, poziom anionowego środka powierzchniowo czynnego wynosi od około 2 do 4% wagowych. Niejonowy związek powierzchniowo

170 372 czynny jest nieobowiązująco zawarty w stężeniu od około 0,5 do 5% wagowych i korzystnie nie więcej niż około 1% wagowy.

Preparaty zmiękczające tkaniny według wynalazku mogą dalej zawierać dodatkowe uzupełniające składniki, które nie wpływają ujemnie na stabilność i funkcjonalne własności środków zmiękczających. Wśród tych dodatkowych składników znajdują się perfumy, barwniki, pigmenty, substancje bakteriobójcze, czynniki usuwające brud, czynniki odświeżające tkaniny, antyutleniacze i czynniki antykorozyjne.

Przykła d. Proszkowy preparat zmiękczający tkaniny według wynalazku ma następuj ący skład:

Składnik Procent wagowy

DSDMAC^{1 2} „ 24

Niejonowy środek powierzchniowo czynny 2

Dodecylobenzenosulfonian sodowy 3

Monoetanoloamid kwasów kokosowych 3

Mocznik 64

Woda reszta ¹ Chlorek distearylodimetyloamoniowy ² Etoksylowany alkohol laurylowy mający około 7 moli tlenku etylenu na mol alkoholu

Dziesięć i pół (10,5) gramów opisanego powyżej środka zmiękczającego dodano do pralki z górnym ładowaniem w cyklu płukania przy temperaturze wody 25°C i twardości wody 100 i 320 ppm. Czas dyspergowania proszkowego produktu w wodzie wynosił około 1,5 minuty.

Miękkość i hydrofilność otrzymanych tkanin zmierzono i porównano ze zmierzoną miękkością tkanin kondycjonowanych w tej samej pralce z górnym ładowaniem z czterdziestoma dwoma (42) gramami handlowego ciekłego środka zmiękczającego tkaniny zawierającego 6% czwartorzędowego amoniowego związku zmiękczającego. Tkaniny kondycjonowane proszkowym preparatem zmiękczającym według wynalazku były mierzalnie bardziej miękkie i równe we własnościach hydrofilowych z tymi kondycjowanymi handlowym ciekłym produktem.

h,c c ²I	:h₂	+	R
N	\1 Rn		I
^c-\_R ° , R₂	X	R- N - R I
R1			R

WZÓR 1

WZÓR 2

O

II

R^OCR o r₃-n •R^OCR

R₂

WZÓR 3 ch₂ch₂oocr

CH -N-CH CH OOCR.X 3 | 2 2 ch₂ch₂oh wzOr z,

170 372

WZÓR 5

Departament Wydawnictw UP RP Nakład 90 egz Cena 2,00 zł

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Sypka proszkowa kompozycja do zmiękczania tkanin, suszona rozpyłowo, znamienna tym, że zawiera:

(a) od około 5 do 40% wagowych, kationowego czwartorzędowego amoniowego związku zmiękczającego;

(b) od około 0,5 do 15% wagowych, anionowego związku detergentowego lub kombinacji anionowego i niejonowego związku detergentowego; i (c) od około 45 do 85% wagowych mocznika; a resztę stanowi woda.
2. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że dalej zawiera od około 1 do 10% wagowych alkanoloamidu kwasu tłuszczowego.
3. Kompozycja według zastrz. 2, znamienna tym, że jako alkanoloamid zawiera monoetanoloamid kwasów kokosowych.
4. Kompozycja według zastrz. 3 znamienna tym, że zawiera od około 1 do 8% anionowego związku detergentowego i od około 10 do 40% kationowego czynnika zmiękczającego, a wszystkie procenty podano w stosunku do wagi kompozycji.
5. Kompozycja według zastrz. 4. znamienna tym, że procent anionowego detergentu zmienia się z procentową zawartością kationowego związku jak następujące: od około 1 do 4% detergentu anionowego jeśli procent kationowego związku zmiękczającego wynosi poniżej około 20%, i od około 3 do 8% detergentu anionowego jeśli procentu kationowego związku zmiękczającego wynosi od około 20 do 40%, przy czym wszystkie procenty wagowe w stosunku do wagi kompozycji.
6. Kompozycja według zastrz. 5, znamienna tym, że anionowym związkiem detergentowym jest dodecylobenzenosulfonian.
7. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że jako niejonowy związek detergentowy zawiera etoksylowany alkohol laurylowy.
8. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że jako kationowy związek zmiękczający zawiera chlorek distearylo-dimetyloamoniowy.