PL163354B1

PL163354B1 - srodek chwastobójczy PL PL

Info

Publication number: PL163354B1
Application number: PL90284910A
Authority: PL
Inventors: Shy-Fuh Lee
Original assignee: Sandoz Ag
Priority date: 1989-04-25
Filing date: 1990-04-24
Publication date: 1994-03-31
Also published as: HU205750B; BR9001894A; NZ233411A; IE901434A1; BG62310B2; HUT54126A; DK0394889T3; IE66269B1; AU5377190A; CA2015242C; ES2057246T3; DE69011179T2; ZA903144B; RU2013956C1; IL94165A; IL94165A0; HU902529D0; DE69011179D1; PT93841A; MY105644A

Description

Przedmiotem wynalazku jest środek chwastobójczy zawierający jako substancję czynną nowe podstawione 3,5-diokso-3,4,5,6- tetrahydrooksazyny.

W opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 695 673 opisano w szerokim zakresie acylowane związki 1,3-karbonylowe oraz ich zastosowanie jako środków chwastobójczych, jednakże nie ma tam odniesienia się, albo sugestii odnośnie do pierścienia 3,5-dioksotetrahydrooksazynowego, charakterystycznego dla związków stanowiących substancję czynną środka według wynalazku.

Środek według wynalazku jako substancję czynną zawiera związki o wzorze 1, w którym każdy Ri, R2 i R3 niezależnie oznacza wodór lub grupę Ci-e-akilową, R4 oznacza grupę C—-akilową ewentualnie podstawioną 1-6 atomami chlorowca, chlorowiec lub grupę nitrową, R5 oznacza wodór, chlorowiec, grupę C—-akilową ewentualnie podstawioną 1-6 atomami chlorowca, C1-8- alkoksylową, ewentualnie podstawioną 1-6 atomami chlorowca lub grupę -O_nS(O)nRó, w której Rs oznacza grupę Ci-e-alkilową ewentualnie podstawioną 1-6 atomami chlorowca, n oznacza 0 lub 1, n’ oznacza 0 lub 2.

W powyższych definiacjach chlorowiec korzystnie dobiera się spośród chloru, bromu i fluoru, a ugrupowania Ci-8-alkilowe korzystnie zawierają 1-4 atomy węgla.

Każdy Ri, R2 i R3 korzystnie oznacza wodór, grupę Ci-4-aUklową, a zwłaszcza wodór lub grupę Ci-3-aakilową.

R4 dogodnie oznacza grupę Ci-4-alkilową ewentualnie podstawioną chlorowcem, chlorowiec lub grupę nitrową. Korzystnie oznacza on grupę metylową, CF3, chlor lub brom lub grupę nitrową.

163 354

Rs korzystnie oznacza brom, chlor, fluor, grupę trifluorometylową, OSChCM-alkilową, SO2Ci-4-£dkilową, OSC^hCi-4-chlorowcoalkilową. Korzystniej, oznacza on chlor, grupę Oi-3-alkilosulfonylową lub Oi-3--akiiosulfonyloksylową.

Ri i R2 korzystnie oznaczają H lub grupę Ci---^kilową, korzystniej H lub grupę Oi-3-alkilową, np. H i grupę metylową.

R3 korzystnie oznacza grupę Oi-8-alki Iową, korzystniej grupę Ov --alkilową, np. OH3 i

O₂H₅.

Rs korzystnie oznacza Ol, Br, F, CF3, SO2-R6, SRć, OSOhRs, korzystniej Ol, OF3, OSO2R0, SRó, np. Ol, OF3 lub SOH3.

Re korzystnie oznacza grupę Oi-4-alkilową ewentualnie podstawioną chlorowcem, korzystniej grupę Oi-3-alkilową ewentualnie podstawioną chlorowcem, np. grupę Oi-3--Okilową.

Korzystnymi związkami o wzorze 1 są związki, w których Ri, R2 i R3 każdy oznacza grupę metylową, R- oznacza grupę nitrową, a Rs oznacza chlor lub SOH3. Dwoma szczególnie korzystnie związkami są 2,6,6- trinietylo-4-(4-chloro-2-nitrobenzoilo)-2H-l,2-oksazyno-3,5(4H, 6H)-dion i 2,6,6-trimetylo-4-(4-metylotio-2-nitrobenzoilo)-2H- l,2-oksazyno-3,5-(4H, 6H)-dion

W poniższej tabeli 1 zestawiono przykłady związków o wzorze 1.

Tabela 1

Związek	Rl	R2	Rs	R4	R5	Temperatura topnienia °O
1	OH3	H	CH3	NO2	4-O1	127,5
2	CH3	CH3	OH3	NO2	4-C1	105
3	OH3	CH3	OH3	Ol	4-SO2OH3	110
4	OH3	OH3	CH3	NO2	4-Br	Piana*
5	OH3	OH3	OH3	NOh	4-OSO2OH3	128
6	CH3	OH3	OH3	NOh	4-SOH3	104-106
7	OH3	OH3	OH3	no2	4-F	137
8	OH3	OH3	OH3	NOh	4-SO2OH3	124
9	OH3	CH3	C2H5	NO2	4-O1	Piana**
10	CH3	OH3	C2H5	NOh	4-OSO2OH3	115
11	OH3	OH3	CH3	CF3	4-F	86
12	OH3	CH3	CH3	NOh	4-OF3	102-103,5
13	CH3	CH3	OH3	NOh	H	87,5
14	OH3	CH3	OH3	NO2	OCHF2	95-99

Widmo NMR * Związek nr 4 ^]H NMR (ODOb): 1,30,1,53 (s, s,6H, O(OH₃)2), 3,08, 3,38 (s, s, 3H, NOH3), 7,21 (d, 1H, 8 Hz), 7,83 (dd, 1H, 8 Hz), 8,33 (d, 1H, 2 Hz-H fenylu).

** Związek nr 9 'H NMR (ODOb): 1,33, 1,53 (s, s, 6H, O(OH3)2, 1,20 (m, 3H, NOH2CH3), 3,66 (m, 2H, NOH2OH3), 7,28 (d, 1H, 8 Hz), 7,66 (dd, 1H, 8 Hz), 8,18 (d, 1H, 2 Hz-N fenylu).

Związki o wzorze 1 można w wyniku tautometrii przedstawić czterema wzorami strukturalnymi, jak to pokazuje schemat 2.

Nowe związki o wzorze 1 są użyteczne w zwalczaniu chwastów przy stosowaniu w działaniu przedwschodowym i/lub powschodowym. Związki można nanosić w postaci proszku do opylania, granulek, roztworów, emulsji, proszków zawiesinowych, środków zdolnych do spływania oraz zawiesin. Naniesienia związku o wzorze 1 jako związku o aktywności chwastobójczej dokonuje się z wykorzystaniem zwykłego sposobu postępowania wobec chwastów w miejscu ich występowania przy użyciu związków w ilości chwastobójczo skutecznej, wynoszącej zazwyczaj od około 0,11 lub mniej do 11 kg/ha, np. 0,05 do 11 kg/ha, częściej 0,05 do

163 354 kg/ha i korzystnie 0,1 do 1 kg/ha, przy czym w miarę potrzeby nanoszenie powtarza się. Nanoszenie związku o wzorze 1 na miejsce występowania chwastów obejmuje nanoszenie na nasiona, roślinę (chwast) lub części rośliny, względnie na glebę.

Termin związek o aktywności chwastobójczej stosowany w niniejszym opisie odnosi się do składnika czynnego, który modyfikuje wzrost roślin, ponieważ wykazuje właściwości fitotoksyczne lub regulujące wzrost roślin tak, że opóźnia wzrost rośliny lub uszkadza roślinę w rozmiarze wystarczającym do jej zabicia.

Związki o wzorze 1 zastosowane powschodowo lub przedwschodowo wykazują działanie chwastobójcze na wysokim poziomie na chwasty dwuliścienne, trawiaste i turzyce. Wykazują one także wybiórczość wobec pszenicy (np. związek 6 w tabeli 1), kukurydzy i bawełny (np. związek 2 w tabeli 1) oraz ryżu.

Środek według wynalazku do zwalczania chwastów zawiera związki o wzorze 1 w połączeniu z dozwolonym rozcieńczalnikiem (rozcieńczalnikami), do nanoszenia na chwasty lub miejsca ich występowania.

Sposoby wytwarzania odpowiednich preparatów, których można użyć, są opisane w piśmiennictwie wraz ze stosownymi nośnikami płynnymi lub stałymi. Optymalne użycie związku aktywnego jest dla zwykłego fachowca w tej dziedzinie techniki łatwe do określenia przy zastosowaniu badań rutynowych, takich jak badania szklarniowe i badania na małych poletkach.

Odpowiednie preparaty zawierają od 0,01 do 99% wagowych składnika czynnego, od 0 do 20% środka powierzchniowo czynnego i od 1do 99, 99% stałego lub płynnego rozcieńczalnika (rozcieńczalników). Niekiedy pożądany jest wyższy udział środka powierzchniowo czynnego w stosunku do składnika czynnego i uzyskuje się go za pomocą włączenia do preparatu lub zmieszania w zbiorniku. Środki w postaci do nanoszenia na ogół zawierają 0,01 do 25% wagowych składnika czynnego. Składnik czynny może oczywiście być obecny w mniejszej lub większej ilości, zależnie od zamierzonego użycia, fizycznych właściwości związku i sposobu nanoszenia. Środki w postaci skoncentrowanej, przeznaczone do rozcieńczenia przed użyciem na ogół zawierają od 2 do 90% wagowych, korzystnie od 5 do 80% wagowych składnika czynnego.

Do użytecznych preparatów zawierających związki o wzorze 1 należą proszki do opylania, granulki, koncentraty zawiesinowe, proszki zawiesinowe, środki zdolne do spływania itp. Otrzymuje się je w zwykły sposób, np. za pomocą zmieszania związku o wzorze 1 z rozpuszczalnikiem (rozpuszczalnikami) i ewentualnie z innymi składnikami.

Alternatywnie, związków o wzorze 1 można użyć w postaci mikrokapsułek.

Związki o wzorze 1 można połączyć z cyklodekstryną w celu wytworzenia cyklodekstrynowego kompleksu inkluzyjnego do nanoszenia na chwasty i miejsca ich występowania.

W środkach chwastobójczych można zastosować rolniczo dozwolone dodatki dla polepszenia wydajności składnika czynnego oraz w celu zmniejszenia pienienia się, zbrylania i korozji (dla przykładu).

Termin środek powierzchniowo czynny stosowany w niniejszym opisie oznacza rolniczo dozwolony materiał, który nadaje emulgowalność, rozlewność, zwilżalność, dyspergowalność lub inne właściwości powierzchniowo modyfikujące. Przykładowymi środkami powierzchniowo czynnymi są lignosulfonian sodowy i siarczan laurylu.

Termin rozcieńczalnik stosowany w niniejszym opisie oznacza płynny lub stały rolniczo dozwolony materiał używany do rozcieńczania skoncentrowanego materiału dla uzyskania stężenia użytecznego czy pożądanego. W przypadku proszków do opylania lub granulek może to być np. talk, kaolin lub ziemia okrzemkowa, w przypadku środków w postaci płynnego koncentratu, np. węglowodór, taki jak ksylen lub alkohol, taki jak izopropanol, a w przypadku środków w postaci płynnej do nanoszenia, np. woda lub olej napędowy.

Środki według wynalazku mogą być łączone z innymi związkami wykazującymi aktywność biologiczną, np. związkami o podobnej lub uzupełniającej aktywności chwastobójczej dla zwalczania chwastów w szerokim zakresie, względnie związkami wykazującymi działanie neutralizujące truciznę, grzybobójczymi, owadobójczymi lub wabiącymi owady.

Typowe środki chwastobójcze według wynalazku objaśnione są następującymi przykładami Ι-ΙΠ, w których podane ilości są to części wagowe.

163 354

Przykład I. Wytwarzanie proszku do opylania, części związku o wzorze 1 i 90 części sproszkowanego talku miesza się w mechanicznej młynko-mieszarce i miele aż do uzyskania jednorodnego, łatwo płynącego proszku do opylania o żądanej wielkości cząstek, który jest odpowiedni do nanoszenia bezpośrednio na miejsce porażone chwastami.

Przykład Π. Wytwarzanie proszku zawiesinowego.

części związku o wzorze 1 miesza się i miele z 25 częściami subtelnie rozdrobnionej krzemionki syntetycznej, 2 częściami siarczanu luarylosodowego, 3 częściami lignosulfonianu sodowego i 45 częściami subtelnie rozdrobnionego kaolinu, aż do uzyskania cząstek o średniej wielkości około 5 μπι. Otrzymany w rezultacie proszek zawiesinowy rozcieńcza się przed użyciem wodą, w wyniku czego otrzymuje się płyn do oprysku o pożądanym stężeniu.

Przykład UL Wytwarzanie koncentratu do emulgowania (EC).

13,37 części związku o wzorze 1 miesza się w zlewce z 1,43 częściami Toximul 360A (mieszanina anionowych i niejonowych środków powierzchniowo czynnych zawierająca przeważnie anionowe środki powierzchniowo czynne), 5,61 części Toximul 360B (mieszanina anionowych i niejonowych środków powierzchniowo czynnych zawierająca przeważnie niejonowe środki powierzchniowo czynne), 23,79 części dimetyloformamidu i 55,8 części Tenneco 500-100 (w przeważnej mierze mieszanina alkilowanych związków aromatycznych, takich jak ksylen i etylobenzen), aż do uzyskania roztworu. Otrzymany w wyniku tego EC rozcieńcza się wodą.

Aktywność chwastobójczą po wzejściu wybranych związków o wzorze 1 badano w następujący sposób: sadzonki wybranych chwastów spryskano roztworem zawierającym wodę/aceton 1:1,0,5% środka powierzchniowo czynnego i badany związek w ilości równoważnej 4 kg/ha. Ocenę przeprowadzano w dwa tygodnie po dokonaniu oprysku. Traktowano trawy (GR) Setaria Viridis, Echinochloa crusgalli, Bromus tectorum i Avena fatua oraz szerokolistne (BL) Sinapis alba, Amaranthus retroflexus, Solarum nigrum i Abutilon theophrasti. Poniżej podano średnie aktywności powzejściowe wybranych związków.

Tabela 2

Aktywność związków o wzorze 1 w % zniszczenia chwastów %

Związek nr	GR	BL
1	96	100
3	100	100
5	97	100
6	100	100
12	76	100

Związki o wzorze 1 są substancjami nowymi o można je otrzymywać metodami analogicznymi do metod znanych w dziedzinie techniki wytwarzania 2-aroilo-l,3-cykloalkilo-l,3-dionów. Bardziej szczegółowo, można je otrzymać np. na drodze przegrupowania estru w formie enolowej o wzorze 2, w którym podstawniki mają wyżej podane znaczenie.

Dogodnie przegrupowania tego dokonuje się za pomocą poddania związku o wzorze 2 reakcji ze związkiem stanowiącym źródło cyjanku i umiarkowaną zasad.

I tsJc np. retaccję przzprowadzić można w ołi^c:no^i kataliiycznej i iości zwiądcu stanowiącego źródło anionu cyjankowego i/lub cyjanowodoru, łącznie z molowym nadmiarem, w odniesieniu do estru w formie enolowej, umiarkowanej zasady. Reakcję dogodnie prowadzi się w środowisku rozpuszczalnika, który jest obojętny w warunkach reakcji, takiego jak ^-dichloroetan, toluen, acetonitryl, chlorek metylenu, octan etylu, dimetyloformamid (DMS) i keton izubutylowo-metylowy (MIBK). Na ogół,w zależności od charakteru substratów reakcji i źródła cyjanku, przegrupowania dokonać można w temperaturze nie wyższej niż około 80°C. W niektórych przypadkach, np. wtedy, gdy możliwe jest wystąpienie problemów związanych z

163 354 nadmiernym tworzeniem się produktów ubocznych, temperaturę należy utrzymywać na poziomie maksymalnie ' około 40°C.

Korzystnymi źródłami cyjanku są cyjanki metali alkalicznych, takie jak cyjanki sodu i potasu, cyjanohydryny ketonów alkilowo- metylowych zawierających 1-4 atomy węgla w grupach alkilowych, takie jak cyjanohydryna acetonu lub ketonu izobutylowo-metylowego, cyjanohydryny benzaldehydu lub aldehydów C2---alifatycznych, takie jak cyjanohydryna acetaldehydu, propionoaldehydu itd., cyjanek cynkowy, cyjanki tri(niskoalkilo)sililu, w szczególności cyjanek trimetylosililu oraz cyjanowodór jako taki. Spośród cyjanohydryn korzystnym źródłem cyjanku jest cyjanohydryna acetonu. Źródła cyjanku używa się w ilości nie większej niż około 50% molowych w przeliczeniu na ester w formie enolowej. Na ogół, korzystna jest ilość źródła cyjanku wynosząca około 1-10% molowych.

Przez termin umiarkowana zasada rozumie się substancję, która działa jako zasada, ale której moc lub aktywność jako zasady znajduje się między aktywnością zasad mocnych, takich jak wodorotlenki (które mogłyby spowodować hydrolizę estru w formie enolowej), a aktywnością zasad słabych, takich jak wodorowęglany (które mogłyby nie funkcjonować skutecznie). Do umiarkowanych zasad nadających się do użycia w omawianej reakcji należą zarówno zasady organiczne, takie jak aminy trzeciorzędowe, jak i zasady nieorganiczne, takie jak węglany i fosforany metali alkalicznych. Do odpowiednich amin trzeciorzędowych należą trialkiloaminy, takie jak trietyloamina, triaBkonoloaminy, takie jak trietanoloamina oraz pirydyna. Do odpowiednich zasad nieorganicznych należą węglan potasowy i fosforan sodowy. Zasadę stosuje się w ilości wynoszącej od około 1 do około 4 moli na mol estru w formie enolowej, korzystnie około 1,3-2 moli na mol.

W przypadku, gdy źródłem cyjanku jest cyjanek metalu alkalicznego, w szczególności cyjanek potasowy, do reakcji można włączyć katalizator przenoszenia fazy. Konkretnymi stosownymi katalizatorami przenoszenia fazy są etery koronowe.

Związki o wzorze 1 w postaci soli można wytworzyć w sposób znany, za pomocą poddania użytych w ilościach stechiometrycznych związków o wzorze 1 reakcji z odpowiednią zasadą, np. wodorotlenkiem, węglanem lub wodorowęglanem metalu alkalicznego, wodorotlenkiem lub węglanem metalu ziem alkalicznych, amoniakiem lub aminą (np. dietanoloaminą, trietanoloaminą, oktyloaminą, morfoliną lub dioktyloaminą) w środowisku odpowiedniego rozpuszczalnika. Kwaśne sole addycyjne związków o wzorze ogólnym 1, które zawierają rodnik aminowy można wytworzyć z odpowiednich związków o wzorze 1 w znany sposób, np. za pomocą poddania użytego w ilości stechiometrycznej związku o wzorze 1 reakcji z odpowiednim kwasem, np. kwasem nieorganicznym, takim jak kwas chlorowodorowy, kwas siarkowy, kwas fosforowy lub kwas azotowy, albo kwasem organicznym, np. kwasem octowym, w środowisku stosownego rozpuszczalnika. Jeżelijest to potrzebne, sole poddaje się oczyszczaniu za pomocą rekrystalizacji z jednego, dwóch lub większej ilości odpowiednich rozpuszczalników.

Związki o wzorze 1 odzyskuje sie z mieszaniny reakcyjnej, w której zostały utworzone, przez poddanie jej obróbce ustalonymi sposobami postępowania.

Związki o wzorze 2 wytwarza się za pomocą poddania związku o wzorze 3 reakcji ze związkiem o wzorze 4.

Reakcję tę prowadzi się w obecności zasady, takiej jak trietyloamina, węglan potasowy, pirydyna, korzystnie trietyloaminy, i w środowisku obojętnego rozpuszczalnika, takiego jak dichlorometal, acetylonitryl, toluen, tetrahydrofuran i dimetyloformamid. Reakcję dogodnie prowadzi się w temperaturze pokojowej lub niższej.

Związki o wzorze 3 są to związki nowe i można je wytwarzać za pomocą dekarboksylowania związku o wzorze 5, w którym R20 oznacza grupę alkoksylową, a zwłaszcza grupę etoksylową lub metoksylową, a Ri, R2 i R3 mają wyżej zdefiniowane znaczenie. Reakcję prowadzi się w temperaturze podwyższonej, takiej jak temperatura 80-90°C i w środowisku obojętnego rozpuszczalnika, takiego jak wilgotny sulfotlenek dimetylowy.

Związki o wzorze 5 można wytworzyć sposobami analogicznymi do metod znanych, np. według schematu 1, w którym R1.3 i R20 mają poprzednio zdefiniowane znaczenie.

Reakcję (a) według schematu 1 prowadzi się w środowisku rozpuszczalnika obojętnego, takiego jak dichlorometan i wodny eter, oraz w obecności zasady, takiej jak trietyloamina lub węglan sodowy, w temperaturze pokojowej.

Reakcję (b) według schematu 1 prowadzi się w środowisku rozpuszczalnika obojętnego, takiego jak toluen, benzen lub tetrahydrofuran, w obecności zasady, takiej jak metanolan sodowy lub wodorek sodowy.

Pozostałe związki wyjściowe i odczynniki stosowane w opisywanym tu sposobie albo są znane, jeżeli nie są znane, można je wytworzyć sposobem analogicznym do sposobów opisywanych w niniejszym opisie lub do sposobów znanych [patrz odnośnie do związków o wzorze 6: Komowski i in„ Buli. Soc. Chim. France, 2,683 (1966)].

Następujące przykłady IV-VUI zamieszczono w celu objaśnienia praktycznej realizacji sposobu wytwarzania nowych związków. Temperatura podawana jest w °C. Części i udziały procentowe podawane są jako wartości wagowe.

Przykład IV. Wytwarzanie 2,6-dimetylo-4-(4-chloro-2-nitrobenzoilo)-2H-l,2-oksazyno-3,5-(4H, 6H)-dionu (wzór 1, w którym Ri i R3 oznaczają CH3, R2 oznacza H, R4 oznacza NO2, R5 oznacza Cl). (Związek nr 1w tabeli 1).

Do 3,65 g 2,6-dimetylo-5-(4-chloro-2-nitrobenzoiloksy)-6H-l,2- oksazyn-3-onu dodaje się w temperaturze pokojowej 3,06 ml trietyloaminy i 0,3 ml cyjanohydryny acetonu w 20 ml acetonitrylu (20 ml). Po mieszaniu przez noc, roztwór zatęża się do niewielkiej objętości, a następnie zadaje się go dichlorometanem i wodą. Połączone ekstrakty przemywa się rozcieńczonym HC1, wodnym roztworem chlorku sodowego, a następnie osusza i odparowuje, z otrzymaniem oleistej pozostałości. Produkt surowy poddaje się rekrystalizacji z eteru, w wyniku czego otrzymuje się 2,6-dimetylo-4-(4-chloro-2-nitrobenzoilo)- 2H-l,2-oksazyno-3,5-(4H, 6H)-dion. Temperatura topnienia 127,5°C.

Sposobem analogicznym do sposobu opisanego w powyższym przykładzie IV wytwarza się pozostałe związki o wzorze 1 wymienione w tabeli 1.

Przykład V. Wytwarzanie 2,6-dimetylo-5-(4-chloro-2-nitrobenzoiloksy)-6H- 1,2-oksazyn-3-onu (wzór 2, w którym Ri = R3 = H, R4 = NO2, R5 = Cl).

Do roztworu 1,77 g 2,6-dimetylo-2H-l,2-oksazyno-3,4-(4H, 6H)- dionu, w 15 ml dichlorometanu zawierającego 2,4 ml trietyloaminy wkrapla się w temperaturze 0°C roztwór 2,72 g chlorku 4-chloro-2- nitrobenzoilu w 10 ml dichlorometanu. Po zakończeniu dodawania mieszaniną reakcyjną miesza się w temperaturze pokojowej w ciągu godziny, a następnie rozcieńcza dichlorometanem, przemywa, osusza i odparowuje do sucha, w wyniku czego otrzymuje się związek tytułowy.

'H NMR (CDCb): 1,47 (d, 3H, OCH/CH7), 3,20 (s, 3H, NCH3), 4,81 (kw., 1H, OCH/CH3/), 6,15 (s, 1H, =CHCO) oraz 7,77,7,97 (s, dd, 3H, H fenylu).

Przykład VI. Wytwarzanie 2,6-dimetylo-2H-l,2-oksazyno- 3,5(4H, 6H)-dionu (wzór 3, w którym Ri = R3= CH3, R2 = H).

4,9 g oleistej mieszaniny 2,6-dimetylo-4-karbometoksy-2H-l,2-oksazyno-3,5(4H, 6H)dionu i 2,6-dimetylo-4-karboetoksy-2H-ł,2- oksazyno-3,5(4H, 6H)-dionu otrzymuje się np. jak objaśniono poniżej i ogrzewa w temperaturze 79°C w 25 ml DMSO i 0,9 ml wody w ciągu 3 godzin. Mieszaninę reakcyjną rozpuszcza się w eterze, wlewa do wody i poddaje starannie ekstrakcji eterem. Połączone ekstrakty osusza się i odparowuje, w wyniku czego otrzymuje się

2,6-dimetylo-2H-l,2-oksazyno-3,5(4H, 6H)-dion.

'H NMR (CDCb): 1,43 (d, 3H, OCH/CH3), 3,30 (s, 1H, NCH3), 3,53 (kw., 2H, OCCH2CO) i 4,40 (kw., 1H, OCHs).

Analogicznym sposobem wytwarza się dwa następujące diony: 2,6,6- trimetylo-2H-l,2oksazyno-3,5(4H, 6H)-dion (wzór 3, w którym Ri = R2 = R3= CH3) i 2-etylo-6,6-dimetylo-2Hl,2-oksazyno-3,5-(4H, 6H)-dion (wzór 3, w którym Ri = R2 = CH3, R3 = C2H5).

Przykład VII. Wytwarzanie 2,6-dimetylo-4-karbometoksy-2H, l,2-oksazyno-3,5(4H, 6H)-dionu i 2,6-dimetylo-4-karboetoksy-2H, l,2-oksazyno-3,5(4H, 6H)-dionu jako mieszaniny.

Do zawieszonego w 45 ml toluenu roztworu metanolanu sodowego, świeżo sporządzonego z 694 mg sodu metalicznego i metanolu, wkrapla się w temperaturze pokojowej roztwór 7,1 g estru metylowego kwasu N-etoksykarbonyloacetylo-2- metyloaminooksypropionowego w 10 ml toluenu. Po zakończeniu dodawania, otrzymaną mieszaninę miesza się w temperaturze pokojowej w ciągu 24 godzin. Mieszaninę reakcyjną wlewa się do wody z lodem i poddaje ekstrakcji eterem (odrzucenie). Następnie roztwór wodny zakwasza się 10% kwasem solnym i poddaje ekstrOccji dichlorometanem. Połączone ekstrOcty osusza się i odparowuje do sucha, w wyniku czego otrzymuje się oleistą mieszaninę związków tytułowych.

2.6- dimetylo-4-karbometoksy-2H-1,2-oksazyno-3,5(4H, 6H)-dion 'H NMR (CDCb): 1,50 (d, 3H, OCH/CHV), 3,21 (s, 3H, NCH₃), 3,93 (2, 3H, OCH₃) i 4,73 (kw., 1H, OCH/CH3).

2.6- dimetylo-4-karboetoksy-2H-l ,2-oksazyno-3,5(4H, 6H)-dion ‘H NMR (CDCb): 1,40 (t, 3H, OCH₂CH3), 148 (d, 3H, OCH/CUs/), 3,21 (s, 3H, NCH₃), 4,41 (kw., 2H, OCH₃CH3) i 4,73 (kw., 1H, OCH/CHV).

Przykład Vin. Wywarzanie estru metylowego kwasu N-etoksykarbonyloacetylo-2metyloaminooksypropionowego.

Do roztworu 5,32 g estru metylowego kwasu 2-metyloaminooksypropionowego w 50 ml dichlorometanu wkrapla się w temperaturze 0°C roztwór 6,62 g chlorku etylomalonylu w 15 ml dichlorometanu. Po zakończeniu dodawania, otrzymany roztwór miesza się w temperaturze 0°C jeszcze w ciągu godziny. Mieszaninę reakcyjną wlewa się do wody i poddaje ekstraccji eterem. Połączone ekstr^ty przemywa się rozcieńczonym kwasem solnym, wodnym roztworem chlorku sodowego, osusza i odparowuje, w wyniku czego otrzymuje się oleistą pozostałość, którą poddaje się chromatografii na żelu krzemionkowym, w wyniku czego otrzymuje się ester metylowy kwasu N-etoksykarbonyloacetylo-2-metyloaminooksypropionowego w postaci oleju.

'H NMR (CDCb): 1,28 (t, 3H, OCH2CH3), 3,23 (s, 3H, NCH3), 3,70 (kw., 2H, OCCH₂CO), 3,77 (s, 3H, OCH3), 4,21 (kw., 2H, OCH2CH3) i 4,57 (kw., 1H, OCH/CH3/).

WZÓR 2

R₃

Wzór 5

R₃NHOC( RR2) COOR20

CIOCCH2COOR20 la

Wzór 6

Wzór 7

R₃N(^C(RjR2) COOR20 COCH2COOR20 (b)

Wzór 5

Wzór 8

Schemat 1

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 10 000 zł

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Środek chwastobójczy, znamienny tym, że jako substancję czynną zawiera nowe podstawione 3,5-diokso-3,4,5,6-tetrahydroksazyny o wzorze 1, w którym każdy Ri, R2 i R3 nie żale żnie oznacza wodór lub grupę Ci-s-alkilową, R4 oznacza grupę C1 ---alkilowa ewentualnie podstawioną 1-6 atomami chlorowca, chlorowiec lub grupę nitrową, R5 oznacza wodór, chlorowiec, grupę Ci-e-aLkilową ewentualnie podstawioną 1-6 atomami chlorowca, Ci-e-afkoksylową ewentualnie podstawioną 1-6 atomami chlorowca lub grupę O_nS(O)_n· Re, w której Re oznacza grupę Ci-8--alklową ewentualnie podstawioną 1-6 atomami chlorowca, n oznacza 0 lub 1, n’ oznacza 0 lub 2, łącznie z rolniczo dozwolonym rozcieńczalnikiem.
2. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera związek o wzorze 1, w którym każdy Ri, R2, R3 jest niezależnie wybrany spośród wodoru lub grupy Ci-4-aUklowej, R4 jest wybrany spośród grupy Ci-4-alkilowej, ewentualnie podstawionej chlorowcem, chlorowca lub grupy nitrowej, R5 jest wybrany spośród bromu, chloru, grupy sCi-4-aLkilowej, OSO2Ci-4-alkilowej, SO2C1-4- alkilowej lub ŚO2-Ci-4-cdorowcoa]Lkilowej.
3. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera związek o wzorze 1, w którym każdy Ri i R2 jest niezależnie wybrany spośród H lub grupy Ci-4-aUdlowej, R3 oznacza grupę Ci--- alkilową, R- jest wybrany spośród NO2 i Cl, Rs jest wybrany spośród Cl, Br, F, SO2R0, SRó i OSO2R6, Rć jest wybrany spośród grup C1-5-aUkiowych, ewentualnie podstawionych chlorowcem.
4. Środek według zastrz. 3, znamienny tym, że zawiera związek o wzorze 1, w którym każdy Ri, R2 i R3 oznacza grupę metylową, R4 oznacza grupę nitrową, a Rs oznacza chlor lub -SCH3.