Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania nowych karbocyklicznych nukleozydów purynowych, nadajacych sie do stosowania zamiast nukleozydów purynowych w biologii, medy¬ cynie, inzynierii genetycznej i jako srodki przeciwwirusowe.Pochodne zwiazków o ogólnym wzorze 3, w którym Y oznacza guaninyl-9 lub adeninyl-9 sa przykladami dwudezoksy-analogów nukleozydów purynowych stosowanych w celu okreslania sekwencji zasad w DNA /Proc. Nat. Acad. Sci. St.Zjedn.Am. 74, 4563 /l977//. Jednakze 2, 3* -dwudezoksy-analogi nukleozydów purynowych sa tak wrazliwe na dzialanie kwasów, ze pod ich wplywem bardzo latwo zachodzi rozszczepienie wiazania glikozylowego, a zatem synte¬ za tych zwiazków jest bardzo utrudniona.Ostatnio doniesiono, ze 2', 3*-dwudezoksy-analogi nukleozydów purynowych moga dzia¬ lac jako inhibitory transkryptazy odwrotnej pochodzenia wirusowego, totez zwrócono uwa¬ ge na te analogi jako na srodki terapeutyczne w leczeniu chorób wywolywanych przez RNA- wirusy /Chemical and Engineering News, 27 stycznia, nr 28 /1986//.Jak wspomniano, dwudezoksynukleozydy i ich analogi karbocykliczne zostaly do pewne¬ go stopnia zbadane, jednak wiele problemów z tej dziedziny oczekuje jeszcze wyjasnienia.Dlatego tez wazne jest zsyntetyzowanie i ocenienie wlasciwosci róznych analogów.Sposobem wedlug wynalazku wytwarza sie nowe karbocykliczne nukleozydy purynowe o ogólnym wzorze 1, w którym R oznacza grupe hydroksylowa, ewentualnie zabezpieczona gru¬ pa tritylowa lub grupa tritylowa podstawiona co najmniej jedna grupa alkoksylowa, a Y oznacza adeninyl-9, hipoksantynyl-9 lub guaninyl-9, w których grupy aminowe moga byc zabezpieczone grupa benzoilowa, izobutyrylowa lub acetylowa, a takze sole tych zwiazków, zas cecha tego sposobu jest to, ze zwiazek o ogólnym wzorze 2, w którym R i Y maja wy¬ zej podane znaczenie, zas jeden z podstawników R, i R2 oznacza grupe hydroksylowa, a drugi z nich oznacza atom wodoru, poddaje sie reakcji redukcji grupy hydroksylowej2 148 689 obecnej w pozycji 2 lub 3' przez tiokarbonylowanie, a nastepnie redukcje za pomoca wodor¬ ku trójbutylocyny w obecnosci oC , oC ' -azobisizobutyronitrylu, po czym ewentualnie usu¬ wa aie grupe zabezpieczajaca lub grupy zabezpieczajace ewentualnie obecne w podstawnikach R i Y.Tak wiec, dla wytworzenia zwiazku o wzorze 1 ze zwiazku o wzorze 2 grupe hydroksylo¬ wa znajdujaca sie w pozycji 2' lub 3' zwiazku o wzorze 2 tiokarbonyluje sie w temperatu¬ rze 0 - 80°C, korzystnie w temperaturze pokojowej, po czym prowadzi sie redukcje przy uzy¬ ciu wodorku trójbutylocyny, w obecnosci równowaznej ilosci lub nadmiaru 06, o^ '-azobisi¬ zobutyronitrylu, w temperaturze 0 - 100°C, w ciagu od 30 minut do 2 godzin. Otrzymuje sie 2', 3'-dwudezoksy-zwiazek o wzorze 1. Tiokarbonylowanie mozna korzystnie prowadzic z uzy¬ ciem tiokarbonylodwuimidazolu, zas fenoksytiokarbonylowanie z uzyciem chlorotioweglanu fenylu. S-metylodwutiokarbonylowanie mozna prowadzic stosujac mieszanine dwusiarczku weg¬ la i jodku metylu. Po redukcji grupe zabezpieczajaca grupe hydroksylowa w pozycji 6', np. grupe 4,4'-dwumetoksytritylowa, usuwa sie latwo w warunkach kwasowych, np. dzialajac kwa¬ sem octowym lub In HC1 w temperaturze pokojowej. Grupe zabezpieczajaca obecna w ugrupowa¬ niu zasady purynowej mozna usunac w warunkach zasadowych /np. dzialajac stezona woda amo¬ niakalna, In NaOH lub In etanolanem sodowym/.Zwiazki o wzorze 2, w którym Y oznacza ewentualnie zabezpieczony adeninyl-9 mozna otrzymac sposobami podanymi w wylozeniowym japonskim opisie patentowym nr 62992/1975, Chemical and Pharmaceutical Bulletin, 24, 2624 A976/ lub Nucleic Acids Symposium Series, No. 16, 141 /1985/. Zgodnie ze sposobem opisanym w dwu pierwszych z powyzszych publi¬ kacji, zwiazek o wzorze 2, w którym Y oznacza adeninyl-9, R oznacza grupe hydroksylowa, a jeden z R, i R2 oznacza grupe hydroksylowa, zas drugi z nich oznacza atom wodoru, wytwa¬ rza sie stosujac jako zwiazek wyjsciowy aristeromycyne. Sposobem opisanym w trzeciej z powyzszych publikacji wytwarza sie zwiazek o wzorze 2, w którym Y oznacza N -benzoiloade- ninyl-9, R oznacza grupe hydroksylowa zabezpieczona 4,4 '-dwumetoksytritylem, R, oznacza atom wodoru, a R2 oznacza grupe hydroksylowa. Zwiazek o wzorze 2, w którym Y oznacza guaninyl-9 lub hipoksantynyl-9, ewentualnie zabezpieczone, R oznacza ewentualnie zabez¬ pieczona grupe hydroksylowa, R, oznacza atom wodoru, a Rp oznacza grupe hydroksylowa, mozna wytworzyc sposobem opisanym w japonskim zgloszeniu patentowym nr 236858/1985 i od¬ powiadajacy mu zgloszeniu patentowym St. Zj.Ameryki nr 920116 /patrz przyklady I - VIII/.Z kolei zwiazek o wzorze 2, w którym Y oznacza 2,6-dwuaminopurynyl-9, Rt oznacza atom wodoru, a R2 oznacza grupe hydroksylowa, mozna wytwarzac nastepujaco. Grupe hydro¬ ksylowa zwiazku, w którym Y oznacza adeninyl-9 zabezpiecza sie, po czym prowadzi sie N -utlenienie za pomoca nadtlenku wodoru lub kwasu m-chloronadbenzoesowego, a nastepnie prowadzi sie dezaminacje w pozycji 6 za pomoca kwasu azotawego, a potem ogrzewanie z tle¬ nochlorkiem fosforu /japonski opis patentowy nr 4347/1967/, otrzymujac odpowiednia po¬ chodna 2,6-dwuchloropurynylowa-9. Atom chloru w pozycji 6 podstawia sie grupa aminowa, po czym prowadzi sie dezaminacje z uzyciem azotynu sodowego w wodnym roztworze kwasu octowego. Powstaly zwiazek 2-chloro-6-hydroksypurynylowy-9 poddaje sie amidowaniu w po¬ zycji 2 i po schlorowaniu pozycji 6 atom chloru w tej pozycji podstawia sie grupa aminor wa, otrzymujac zadany zwiazek.Do soli zwiazków o wzorze 1 naleza sole utworzone w reakcji grupy aminowej ugrupowa¬ nia zasady purynowej i kwasu mineralnego /np. kwasu solnego, siarkowego lub azotowego/, organicznego kwasu karboksylowe go, /np. kwasu octowego, mlekowego, winowego, maleinowe¬ go lub bursztynowego/ lub organicznego kwasu sulfonowego /np. kwasu metanosulfonowego, etanosulfonowego lub benzenosulfonowego/.Zwiazki o wzorze 1 wytwarzane sposobem wedlug wynalazku stanowia zwiazki wyjsciowe do wytwarzania substancji uzytecznych w procesach klonowania genów. Analogi bedace po¬ chodnymi zwiazków o wzorze 1, zawierajace pierscien cyklopentylowy, sa analogami puryno- 2', 3'-dwudezoksynukleotydu, które latwo jest zsyntetyzowac dzieki nieobecnosci wiazania glikozylowego, zas ich pochodne trójfosforanowe mozna stosowac jako srodki zatrzymujace148689 3 wzrost lancucha DNA w procesie okreslania sekwencji DNA.Ponadto, jak juz wspomniano, zwiazki o wzorze 1 dzialaja przeciwwirusowo wobec DNA- wirusów i RNA-wirusów. Jako DNA-wirusy mozna wymienic wirusy z grupy herpes /np. wirus Herpes sinplex typu I lub II, cytomegalowirus, wirus Epstein-Barra/, adenowirus /np. ty¬ pu III/, wirus Hepatitis B i wirus ospy, zas do RNA-wirusów naleza wirus wywolujacy brak odpornosci u ludzi /HIV/, bedacy patogenem powodujacym nabytego braku odpornosci /AIDS/, wirus pecherzykowatego zapalenia jamy ustnej, wirus bialaczki kociej i wirus kon¬ skiej anemii zakaznej. Zwiazki o wzorze 1 dzialaja szczególnie silnie wobec RNA-wirusów, a zwlaszcza wobec HTLV-III /human T-cell lymphotropic virus type III, Hl^jjTLy-TjiA beda¬ cego jednym z wirusów HIV, prawdopodobnie jako inhibitory transkryptazy odwrotnej.Tak wiec zwiazki wytwarzane sposobem wedlug wynalazku mozna stosowac jako leki w le¬ czeniu chorób wirusowych, w tym AIDS, opryszczki /typ I i II/, krowianki, zapalenia ro¬ gówki, zapalenia spojówki lub ostrego zapalenia watroby, róznych infekcji oportunistycz- nych, nowotworów zlosliwych lub róznych schorzen osrodkowego ukladu nerwowego wywolanych przez wirusy i niedoborów odpornosciowych.Zwiazki o wzorze 1 mozna zatem stosowac w leczeniu róznych chorób wirusowych u zwie¬ rzat, zwlaszcza ssaków /zwierzat laboratoryjnych, takich jak króliki, szczury i myszy, zwierzat domowych, takich jak psy i koty, zwierzat hodowlanych, takich jak bydlo, konie, owce i trzoda chlewna/ i u ludzi.Dawka skuteczna zwiazku o wzorze 1 wynosi 30 - 500 mg/kg, a korzystnie 100 - 300 mg/ kg dziennie. Zadana dawke na ogól podaje sie w 2, 3, 4 lub wiekszej liczbie dawek podzie¬ lonych, w odpowiednich odstepach czasowych w ciagu dnia. Zwiazki mozna podawac doustnie, doodbytniczo, donosowo, miejscowo /np. podpoliczkowo, pod jezykowo/, dopochwowo i poza- jelitowo /np. podskórnie, domiesniowo, dozylnie, poprzez skóre/. Korzystna droga podawa¬ nia zalezy od stanu i wieku pacjenta.Zwiazki o wzorze 1 mozna podawac jako takie, lecz korzystnie podaje sie je w postaci srodków farmakologicznych zawierajacych co najmniej jeden zwiazek o wzorze 1 jako sub¬ stancje czynna, oraz co najmniej jeden farmakologicznie dopuszczalny nosnik i ewentual¬ nie dodatkowe srodki terapeutyczne.Srodkom farmakologicznym korzystnie nadaje sie forme postaci dawkowanych np. wyodreb- nialnych postaci dawkowanych do podawania doustnego, takich jak kapsulki lub tabletki, proszków i granulatów, roztworów i zawiesin albo cieklych emulsji typu olej w wodzie lub woda w oleju, itd.Tabletki wytwarza sie metoda prasowania lub formowania, przy czym moga one zawierac substancje pomocnicze. Tabletki prasowane mozna otrzymywac z uzyciem odpowiednich tablet- karek, w których sprasowywuje sie zwiazek o wzorze 1 w postaci proszku lub granulatu, z ewentualnym dodatkiem spoiwa /np» hydroksypropylocelulozy/, srodka poslizgowego /np. ste¬ arynianu magnezu/, obojetnego rozcienczalnika /np. skrobi/, konserwanta, srodka powierzch- niowo-czynnego lub dyspergatora.Do preparatów przeznaczonych do podawania pozajelitowego naleza wodne i niewodne jalowe roztwory do iniekcji, które moga zawierac antyutleniacze, bufory i bakteriostaty¬ ki, a takze wodne i niewodne jalowe zawiesiny, które moga zawierac dyspergatory i zagesz¬ czacze. Preparaty moga byc pakowane w pojemniki zawierajace jedna dawke lub dawke wielo¬ krotna, np. w szczelnie zamkniete ampulki lub fiolki, przy czym mozna je przechowywac w postacji zliofilizowanej, wymagajacej dodania bezposrednio przed uzyciem jalowego ciekle¬ go nosnika, np. wody do iniekcji. Roztwory i zawiesiny do iniekcji mozna takze przyrza¬ dzic w razie naglej koniecznosci z jalowych proszków, granulatów lub tabletek.Do preparatów przeznaczonych do podawania miejscowego naleza tabletki pod jezykowe, zawierajace zwiazek o wzorze 1 zmieszany z podstawa smakowa, zwykle sacharoza i zywica tragakantowa lub guma arabska, pastylki, zawierajace zwiazek o wzorze 1 zmieszany z obo¬ jetna podstawa, taka jak zelatyna lub gliceryna albo sacharoza lub guma arabska, a takze plukanki do ust, zawierajace zwiazek o wzorze 1 w odpowiednim cieklym nosniku.4 148 689 Preparaty do podawania doodbytniczego moga miec postac czopków sporzadzonych z uzy¬ ciem odpowiedniej podstawy, np. masla kakaowego* Preparaty do podawania doodbytniczego moga miec postac pessariów, tamponów, kremów, zeli, past, pianek lub aerozoli, zawierajacych obok substancji czynnej odpowiednie, zna¬ ne w farmacji nosniki.Wsród zwiazków o wzorze 1 najsilniej inhibituja rozwój wirusa AIDS 2,' 3 '-dwudezoksy- aristeromycyna i 9-^~/lS,4R/-4-hydroksymetylocyklopentylo-l_7-guanina, totez one sa szczególnie uzyteczne.Badanie dzialania farmakologicznego zwiazków o wzorze 1 prowadzono stosujac materia¬ ly i metody opisane w Antimicrob. Agents Chemother., 30, No. 6, grudzien 1986, 933-937.Do badan posluzyly linia komórek nosicieli wirusa HTLV typu I /MT-4/ oraz linia komórek wytwarzajaca h1vhtLV-III //^ol't ^^IVKTLV-III^- KolQórki utrzymywano w srodowisku RPMI 1640 wzbogaconym 10 % surowica z plodu bydlecego i zawierajacym w 1 ml 100 miedzynarodo¬ wych jednostek penicyliny i 100 jug streptomycyny, w inkubatorze o temperaturze 37°C, w atmosferze C0p» Wirus h1vutlv-III otrzymywano z supernatentów hodowli Molt-4/HIVHTL„ y^j w sposób opisany w Virology, 146, 272 /1985A Miano preparatu wirusowego wynosilo ¦ 6 x 10 PFU/ml. Zakazenia komórek MT-4 wirusem Hl^urpTrr ttt dokonano przy wielokrotnosci zakazenia 0,002.Komórki zmieszano z roztworem wirusa i inkubowano je przez 1 godzine w 37°C. Po za- adsorbowaniu wirusa przez komórki przemyto je i ponownie zdyspergowano w swiezym srodo¬ wisku do uzyskania stezenia komórek w 1 ml wynoszace 3 x 10 • Hodowle prowadzono w inku¬ batorze z COp, w 37°C, przez 6 dni, przy róznych stezeniach karbocyklicznych 2', 3'-dwu- dezoksynukleozydów lub bez tych zwiazków.Efekt cytopatyczny wywolany przez h1vhTLV-III analizowano mierzac wzrost liczby zy¬ jacych komórek. Zywe komórki liczono metoda odejmowania komórek martwych zabarwionych blekitem trypanowym.Komórki MT-4 zarazone H1VHTLV-III zawieraJ3ce specyficzne dla wirusa antygeny zli¬ czano posrednia metoda immunofluorescencyjna. Komórki unieruchomiono metanolem inkubowa¬ no w ludzkiej surowicy pozytywnej an¦ty~HIVHTLV-III, w *^°c» Przez 30 minut. Nastepnie preparaty przemywano przez 15 minut solanka zbuforowana fosforanem. Nastepnie komórki inkubowano w skonjugowanej z fluoresceina-izotiocyjanianem króliczej immunoglobulinie G przeciw bialkom ludzkim /Dakoppatts A/S, Kopenhaga, Dania/, w 37°C, przez 30 minut, a potea przemyto je ponownie solanka zbuforowana fosforanem. Ponad 500 komórek zliczono pod mikroskopem fluorescencyjnym i obliczono procent komórek wyznakowanych immunofluorescen¬ cy jnie.Powyzsza próba potwierdzila fakt, iz zwiazki wytwarzane sposobem wedlug wynalazku maja wyrazne dzialanie przeciw wirusowi HIVHTt„ jjj. W przypadku 2', 3 '-dwudezoksy- aristeromycyny skuteczne stezenie wynosilo 50 - 100 yumoli, a cytotoksycznosc zaobser¬ wowano przy stezeniu 500 - 1000 yumoli.Wynalazek ilustruja ponizsze przyklady, w których skrót "t.t." oznacza temperature topnienia, zas skróty s, m i bs w opisach pików w widmach NMR oznaczaja odpowiednio sin¬ gle t, multiplet i szeroki singlet.Przyklad I. Wytwarzanie 2', 3 '-dwudezoksyaristsromycyny • A. W 10 ml bezwodnego dwuchlorometanu rozpuszcza sie 2,5 g N -benzoilo-6'-0-/4,4'- dwumetoksytritylo/-2 '-dezoksyaristeromycyny, dodaje sie 8,0 g tiokarbonylodwuimidazolu i calosc miesza sie w temperaturze pokojowej przez 20 godzin. Mieszanine reakcyjna zate- za sie do sucha i poddaje oczyszczaniu metoda chromatografii na zelu krzemionkowym /Kieselgel 60, Merck 60., 50 g, rozpuszczalnik: octan etylu/. Otrzymuje sie 2,2 g jasno- zóltej szklistej substancji, N -benzoilo-6'-0-/4,4'-dwumetoksytritylo/-3 '-O/imidazolilo- -l/tiokarbonylo-2 '-dezoksyaristeromycyny.NMR /90 MHz, CDC13/ cT ppm: 3,80 /6H, s, 2 CH30-/, 8,35 /1H, s, Hg/, 8,76 /1H, s, H2/.B. W 20 ml bezwodnego dioksanu rozpuszcza sie 2,0 g N -benzoilo-6 '-0-/4,4'-dwumeto- ksytritylo/-3'-0-/imidazolilo-l/tiokarbonylo-2'-dezoksyaristeromycyny, po czym w trakcie148 689 5 ogrzewania w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna wkrapla sie roztwór 4,5 g wodor¬ ku trójbutylocyny w 10 ml bezwodnego dioksanu, W miedzyczasie malymi porcjami dodaje sie ogólem 500 mg, °^ , oc -azobisizobutyronitrylu. Wkraplanie trwa 20 minut, po czym ogrze¬ wanie w temperaturze wrzenia pod chlodnica zwrotna kontynuuje sie przez 2 godziny. Po odparowaniu rozpuszczalnika pod zmniejszonym cisnieniem oleista pozostalosc chromatogra¬ fu je sie na zelu krzemionkowym /40 g, rozpuszczalnik: CHC1-/. Otrzymuje sie 1,1 g bezbarw¬ nego proszku N -benzoilo-6 '-0-/4,4 '-dwumetoksy tri tylo/-2 ', 3 '-dwudezoksyaristeromycyny.NMR /90 MHz, CDCl^/ cT ppm: 3,80 /6H, s, 2 CHyD-/, 4,80-5,20 /1H, m, H{/, 3,15 /2H, d, 2H£/, 8,76 /1H, s, H2/, 9,10 /l H, s, -NH-C/=0/-/.C. W niewielkiej ilosci pirydyny rozpuszcza sie 1,0 g N -benzoilo-6'-0-/4,4'-dwu¬ metoksytri ty lo/-2 ', 3'-dwudezoksyaristeromycyny i po dodaniu 50 ml stezonej wody amonia¬ kalnej calosc ogrzewa sie w szczelnie zamknietej rurze" w 60°C przez 5 godzin. Mieszani¬ ne reakcyjna zateza sie do sucha i po dodaniu 100 ml 80 % kwasu octowego ogrzewa sie w 60 C przez 2 godziny i zateza ponownie do sucha pod zmniejszonym cisnieniem. Pozostalosc rozpuszcza sie w 100 ml wody i przemywa dwukrotnie woda. Warstwe wodna zateza sie do su¬ cha, a pozostalosc rozciera w eterze. Otrzymuje sie 0,23 g zwiazku tytulowego.UV ?l H2° /nm/ : 260 max Analiza elementarna dla C^H-jcNcO.H^O /masa czasteczkowa 251, 29/ w %: Obliczono: G 52,57 H 6,82 N 27,87 Stwierdzono: C 52,83 H 6,95 N 27,54 D. Powstala 2', 3'-dwudezoksyaristeromycyne rozpuszcza sie w równowaznej ilosci 1 n HC1. Po zatezeniu roztworu dodaje sie don etanol i calosc zateza sie do sucha.Zabieg ten powtarza sie kilkakrotnie. Pozostalosc rekrystalizuje sie z goracego eta¬ nolu, otrzymujac krystaliczny chlorowodorek o t.t. 173 - 175°C.Analiza elementarna dla C^H^NcO.HCl.1/2 HpO /masa czasteczkowa 278,73/ w %: Obliczono Stwierdzono: c 47,40 47,98 H H 6,15 6,06 N 25,12 N 24,87 Cl 12,72 Cl 12,71 C^J^ = -6,79 /C = 0,61 H20/ Przyklad II. Wytwarzanie 9-/" /lS,4R/-4-hydroksyme tylocyklopentylo-1/guaniny Na 2,5 g 9-^~/lR,3S,4R/-4-hydroksymetylo-3-hydroksycyklopentylo-l_7guaniny dziela sie w sposób podobny do opisanego w przykladzie I. Otrzymuje sie 0,3 g tytulowego zwiazku w postaci krystalicznego proszku o t.t. 269°C UV pIJZ X /nm/: 255, 280 /pasmo boczne/; UV A H2° /nm/: 253, 270 /pasmo boczne/; max max UV X PH1° /^/: 258 /pasmo boczne/, 270. max Analiza elementarna dla cnHi5D2N2 ^masQ czasteczkowa 249,27/ w %: Obliczono C 53,00 H 6,07 N 28,10 Stwierdzono: C 52,71 H 5,86 N 27,83 C'oCj2^ = -4,74 /C = 0,57, DMF/ Przyklad III. Wytwarzanie 9-^"/lS,4R/-4-hydroksymetylocyklopentylo-l_7 hipoksantyny 9-/"/lS,4H/-4-hydroksymetylocyklopentylo-l_7hipoksantyne otrzymuje sie stosujac za¬ miast N -benzoilo-6'-0- /4, 4'-dwume toksy tritylo/-3 '-0-/imidazolilo-l/tiokarbonylo-2 '-de- z oksy aria te romy cyny z przykladu I pochodna hipoksantyny i dzialajac na nia w sposób po¬ dany w przykladzie I.Analiza elementarna dla cnHi4N402 /masa czasteczkowa ^ii^ia^aPo^ w ^2 Obliczono: C 56,40 H 6,02 N 23,926 148 689 Stwierdzono: C 56,81 H 6,33 N 24,25 Przyklad IV. Wytwarzanie 9-^~/lS,4R/-4-metoksytrityloksymetylocyklopentylo- -1_7hipoksantyny W 100 ml pirydyny rozpuszcza sie 2,3 g /9,2 mmola/ krystalicznej 9-^~/lR,3S,4R/-4- hydroksymetylo-3-hydroksycyklopentylo-l_7hipoksantyny, dodaje sie 3,1 g /10 mmoli/ chlor¬ ku jednometoksytritylu i calosc miesza sie w temperaturze pokojowej przez 5 godzin. Roz¬ twór reakcyjny oczyszcza sie chromatograficznie na 80 g zelu krzemionkowego /rozpusz¬ czalnik: CHCl^/CH^OH, od 40:1 do 6:1/. Otrzymuje sie 4,3 g 9-^"/1R,3S,4R/-4-jednometoksy- trityloksymetylo-3-hydroksycyklopentylo-l_7hipoksantyny w postaci proszku. Czesc produktu rekrystalizuje sie z mieszaniny chloroformu i eteru. Produkt wykazuje t.t. 244 - 246°C.Analiza elementarna dla C^H-cN-O^.I^O /masa czasteczkowa 531,60/ w %: Obliczono: C 70,04 H 5,88 N 10,54 Stwierdzono: C 70,39 H 5,77 N 10,38 W 70 ml toluenu rozpuszcza sie 4,32 g /8,27 mmola/ 9-^"/lR,3S,4R/-4-jednometoksy- trityloksymetylo-3-hydroksycyklopentylo-l_7hipoksantyny, dodaje sie 2,2 g /12,4 mmola/ tiokarbonylodwuimidazolu i calosc miesza w temperaturze pokojowej przez 5 godzin. Roz¬ twór reakcyjny zateza sie do sucha, a pozostalosc oczyszcza chromatograficznie na 80 g zelu krzemionkowego /rozpuszczalnik: CHCl^/CH-OH od 100:1 do 60:1/. Otrzymuje sie 5,2 g bladozóltego proszku. Produkt ten rozpuszcza sie w 90 ml toluenu i poddaje reakcji z 3,4 ml /12,4 mmola/ wodorku trójbutylocyny i 270 mg /l,6 mmola/oc , oc '-azobisizobu- tyronitrylu. Po 3 godzinach ogrzewania i mieszania rozpuszczalnik usuwa sie pod zmniej¬ szonym cisnieniem. Po oczyszczeniu chromatograficznym na 100 g zelu krzemionkowego /roz¬ puszczalnik: octan etylu /CH~0H, 9:1/ otrzymuje sie 1,63 g zadanego produktu. Czesc te¬ go produktu rekrystalizuje sie z mieszaniny metanolu i eteru etylowego, otrzymujac zwia¬ zek o t.t. 175 - 177°C.Analiza elementarna dla C-^^oN.0^.1/2 HpO /masa czasteczkowa 515,60/ w %: Obliczono: C 72,21 H 6,06 N 10,87 Stwierdzono: C 72,69 H 5,88 N 10,92, Zastrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania nowych karbocyklicznych nukleozydów purynowych o ogólnym wzo¬ rze 1, w którym R oznacza grupe hydroksylowa, ewentualnie zabezpieczona grupa tritylowa lub grupa tritylowa podstawiona co najmniej jedna grupa alkoksylowa, a Y oznacza adeni- nyl-9, hipoksantynyl-9 lub guaninyl-9, w których grupy aminowe moga byc zabezpieczone grupa benzoilowa, izobutyrylowa lub acetylowa, a takze ich soli, znamienny tym, ze zwiazek o ogólnym wzorze 2, w którym R i Y maja wyzej podane znaczenie, zas jeden z podstawników R^ i Rp oznacza grupe hydroksylowa, a drugi z nich oznacza atom wodoru, poddaje sie reakcji redukcji grupy hydroksylowej obecnej w pozycji 2' lub 3' przez tiokarbonylowanie, a nastepnie redukcje za pomoca wodorku trójbutylocyny w obec¬ nosci oc , 06 '-azobisizobutyronitrylu, po czym ewentualnie usuwa sie grupe zabezpiecza¬ jaca lub grupy zabezpieczajace ewentualnie obecne w podstawnikach R i Y. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosuje sie zwiazek o ogólnym wzorze 2, w którym R oznacza grupe hydroksylowa zabezpieczona grupa metoksytri¬ tylowa lub dwumetoksytrityIowa.148 689 Y R 6' 41 LI V Wzort Y 3' 2' 1' Wzór 3 PL PL