Przedmiotem wynalazku jest rower, zwlaszcza wykorzystujacy przylozenie sily na zmiane na pedal i na siodelko do wprowadzenia w ruch obrotowy przekladni lancuchowej napedzajacej kolo napedowe.Konwencjonalne rowery maja kola napedowe wprowadzane w ruch obrotowy za posrednict¬ wem napedzajacego kola zebatego, lancucha bez konca i napedowego kola zebatego. Napedzajace kolo zebate obracanejest za pomoca dwu wykorbien z zamocowanymi na jego koncówce obrotowo pedalami, przy czym wykorbienia zamocowane sa przeciwlegle wzgledem siebie. Podczas jazdy jadacy siedzi na siodelku roweru i przyklada sile najpierw do jednego pedalu, a nastepnie drugiego, albo stoi na pedalach i przez przemieszczenie swojego ciezaru zjednego padalu na drugi powoduje obrót obu wykorbien, napedzajac napedzajace kolo zebate. Wada takiego ukladu jest przelozenie przekladni zebatej, a wiec predkosc z jaka rower moze jechac jest ograniczona poniewaz maksy¬ malna sila przykladana do pedalu przez jadacego jest nieco mniejsza od wagi jadacego. Inna wada konwencjonalnych rowerów jest niemozliwe ich uzywanie przez osoby niepelnosprawne, poniewaz dla napedzania roweru konieczne sa dwie konczyny.Z opisu patentowego Wielkiej Brytanii nr 234 363 znanyjest mechanizm napedowy roweru, w którym pedal i siodelko sa podparte obrotowo i przemieszczaja sie w pionie, zas polaczone sa ze soba za pomoca zespolu pasowego, stad podczas jazdy ciezarjest przykladany na zmiane do pedalu i do siodelka, co powoduje okresowy ruch w pionie siodelka. Siodelko jest polaczone poprzez zespól pasowy i sprezynowy, z osia kola napedzajacego zaopatrzonego równiez w mechanizm zapadkowy zapewniajacy obrót osi tylko w jednym kierunku. Kolo napedowejest napedzane tylko podczas ruchu siodelka do góry, co ogranicza predkosc jaka moglaby byc osiagnieta jak równiez zmniejsza zwrotnosc pojazdu. Ponadto konstrukcja zespolu pasowego i sprezynowegojest skomp¬ likowana i moze ulec wczesnemu zuzyciu sie i uszkodzeniu.Znanyjest z opisu patentowego Wielkiej Brytanii nr 402 369 rower majacy rame, która stanowi poprzeczna belka zamocowana obrotowo do ramy i siodelka zamocowanego na stale do tej poprzecznej belki, a element dzwigniowy ma zamocowany obrotowo do ramy, natomiast na stale do tego elementu dzwigniowego i wykorbien posiada zamocowane podnózki. Element dzwigniowy i wykorbienia sa podobne do tych w konwencjonalnym rowerze, opisanym powyzej, zamocowa-2 141 889 nymi obrotowo na ramie dla przenoszenia obrotów na kolo napedowe roweru. Zarówno poprze¬ cina belka jak i element dzwigniowy sa polaczone z wykorbieniem za pomoca odpowiedniego elementu przenoszacego sile, który jest przemieszczany ruchem posuwisto zwrotnym w pionie, powodujac obrót wykorbien. Przylozenie zasadniczo pionowo dzialajacej sily na zmiane do sio¬ delka i do podnózków zapewnia obrót wykorbien. Rower ma duza liczbe przegubów, co zmniejsza jego wytrzymalosc mechaniczna i zmniejsza efektywnosc z jaka moze byc wykorzystana waga jadacego.W opisie patentowym Wielkiej Brytanii nr 424 566 przedstawiono podobne rozwiazanie, przy czym wykorbienia sa zaopatrzone w pare przesunietych wykorbien, z którychjednojest polaczone z elementem dzwigniowym, a drugiejest polaczone z podnózkami, które sa zamocowane obrotowo poziomo do ramy.Ruch w pionie elementu dzwigniowego moze byc uzyskany albo przez przyloze¬ nie ciezaru jadacego do siodelka, albo przez dzialanie sprezyny naciagowej, przywracajacej rów¬ nowage ukladu. Oprócz uprzedniojuz wymienionych wad w rozwiazaniu tym nie mozna calej wagi jadacego przylozyc do podnózków.Znany jest z opisu patentowego Wielkiej Brytanii nr 457 307 rower dwukolowy, w którym zarówno siodelko i os wykorbien pedalów sa zamocowane z mozliwoscia ruchu w poziomie i w pionie wzgledem ramy.Siodelkojest polaczone z wykorbieniem pedalów poprzez element przeno¬ szacy sile, zas obrót wykorbien pedalów nastepuje w wyniku przylozenia ciezaru jadacego na zmiane do siodelka i do pedalu albo do pedalów. Jednakze ruch siodelka w pionie i w poziomie zmniejsza efektywnosc napedu. Ponadto wykorbienia pedalów maja ograniczone wymiary, ponie¬ waz nie sa one podtrzymywane bezposrednio przez rame. Bardzo duza liczba przegubów ogranicza jego sztywnosc, która wplywa na znaczna wrazliwosc roweru na dzialanie naprezen.Znany jest równiez rower trzykolowy majacy dwa tylne kola osadzone na wspólnej osi, siodelko zamocowane z mozliwoscia obrotu w pionie wzgledem tylnej osi i wykorbienia, uksztal¬ towane jako integralne z tylna osia oraz obracajace sie w wyniku ruchu w pionie siodelka. Ruch siodelka do góry osiaga sie za pomoca dwóch dzwigni, z których kazda zaopatrzona jest w jednym koncu w podnózek, zamocowany obrotowo w punkcie posrednim ramy roweru, zas dzwignie sa swoimi drugimi koncami poprzez lacznik z siodelkiem. Rozwiazanie to ma szereg wad, przy czym najpowazniejsza jest brak mozliwosci zastosowania przekladni.Celem wynalazku jest opracowanie konstrukcji roweru, zwlaszcza dwukolowego z wyelimi¬ nowanymi niedogodnosciami znanych rozwiazan konstrukcyjnych rowerów, korzystnie przezna¬ czonego dla osób niepelnosprawnych i cwiczen gimnastycznych.Rower zawiera co najmniej jedno kolo napedowe sprzezone z osia obrotu mechanizmu korbowo-dzwigniowo-wahaczowego usytuowanego wzgledem osi obrotu kola napedowego, zas na osi obrotu tego kola napedowego ma zamontowana korbe z pedalem. Rower wedlug wynalazku ma siodelko zamontowane na jednym koncu wzdluznego wahacza polaczonego przegubowo w czesci srodkowej z koncówka dzwigni przekazujacej nacisk, a na drugim koncu wzdluzny wahacz polaczonyjest przegubowo z prowadzaca tuleja widelek, zas druga koncówkaprzenoszacej nacisk dzwigni jest polaczona obrotowo z ramieniem korbowodu zawierajacego obrotowa os usytuowana wzgledem polozenia osi obrotu kola napedzanego.Kolo kierujace roweru zamocowane jest w widelkach osadzonych w pionowej tulei, która jest polaczona w jej czesci dolnej z rama, a w jej czesci górnej z koncówka wzdluznego wahacza, zapewniajacego za posrednictwem kierownicy osadzonej w widelkach sterowania ruchem roweru.Na osi ramienia korbowodu rower wedlug wynalazku ma zamocowane symetrycznie korby posiadajace na skrajnych koncówkach zamocowane pedaly. Plaszczyzny obrotu pedalów sa rów¬ nolegle odsuniete od siebie, co najmniej na odleglosc usytuowania pomiedzy nimi obrotu ramienia korbowodu wraz z ulozyskowaniem okreslonym plaszczyzna prostopadla do osi obrotu kola napedowego.Os polaczenia obrotowego koncówki dzwigni z ramienim korbowodu jest równolegla do osi ramienia korbowodu i usytuowana pomiedzy osia pedalu zamocowanego na koncówce korby.Na osi ramienia korbowodu jest osadzone i sprzezone z nia napedowe kolo lancuchowe, polaczone lancuchem z kolem lancuchowym napedzanym, osadzonym nieobrotowo na osi kola napedzanego.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia rower w widoku z boku, fig. 2 — przedstawia rower z fig. 1 w widoku perspekty-141889 3 wicznym, fig. 3 — rower z fig. 1 w widoku z góry, fig. 4 — przedstawia schematycznie zespól napedowy, w widoku z boku, fig. 5 — przedstawia wykres kolejnych polaczen elementów zespolu napedowego, z fig. 4, podczas jazdy.Rower 1 dwukolowy zawiera glówna rame 2, tylne napedowe kolo 3 i przednie sterujace kolo 4, osadzone obrotowo na osce zamocowanej w przednich widelkach 5, w których jest sztywno osadzona kierownica 6. Tylne napedowe kolo 3 jest obrotowo osadzone na osce zamocowanej w glównej ramie 2. Na osce tylnego napedzanego kola 3 zamontowane jest napedzane kolo lancu¬ chowe 9 polaczone lancuchem 8 bez konca z napedzajacym kolem lancuchowym 7. Oczywistejest, ze rower moze miec przekladnie, jak to ma miejsce w odniesieniu do konwencjonalnych rowerów, dla umozliwienia jazdy pod góre i z góry. W jednym z przykladów wykonania rower moze byc zaopatrzony w podwójna przekladnie. Tylne kolo 3 jest zaopatrzone w konwencjonalny mecha¬ nizm wolnego biegu tak, ze kolo lancuchowe 9 moze obracac sie swobodnie, gdy napedzajace kolo lancuchowe 7 i lancuch 8 bez konca pozostaja nieruchomo.Napedzajace kolo lancuchowe 7jest obrotowo osadzone na osce suportowej w glównej ramie 2 i sprzezone z mechanizmem korbowym 13, z pedalem 16 polaczonym obrotowo z koncówka dzwigni 11 za posrednictwem ramienia 12 korbowodu, a druga koncówka dzwigni 11 polaczona jest w srodkowej czesci z wzdluznym wahaczem 1© przegubem. Wzdluzny wahacz 10 na jednym koncu ma zamocowane siodelko 14, a drugi koniec ma polaczony przegubem z tuleja widelek 5.Tulejowa podpora 15 ogranicza zakres ruchu dzwigni 11 przenoszacej sile poprzez wzdluzny wahacz 10, w kierunku na boki, podczas jazdy. Kazde ramie 12 korbowodu jest polaczone obrotowo z koncówka dzwigni 11 przenoszacej sile i wraz z mechanizmem korbowym 13 z pedalem pracuje jako pojedynczy sztywny element obracajacy sie wokól osi obrotu napedzajacego kola lancuchowego 7. Jedno ramie 12 korbowodu sprzezone jest z korba 13 pedalu i polaczone z napedzajacym kolem lancuchowym 7, zas obrót ramienia 12 i korby 13 pedalu w kierunku do przodu powoduje obrót napedzajacego kola lancuchowego 7. Kazda korba 13 posiada zamonto¬ wany w jednej koncówce korby 13 pedal 16.Naped roweru odbywa sie za posrednictwem pedalu 16 przemieszczanego ze swego najwyz¬ szego górnego katowego polozenia w dól, przez co dzialajaca sila nacisku powoduje obrót korby 13 z pedalem, ramie 12 i napedzajace kolo 7 lancuchowe w kierunku do przodu oraz ruch do góry dzwigni 11 przenoszacej sile i wzdluznego wahacza 10. Gdy pedaly 16 sa usytuowane w najnizszym katowym polozeniu poprzeczny wzdluzny wahacz 10 jest usytuowany w swoim najwyzszym polozeniu, zas ciezar jadacego siedzacego na siodelku 14 powoduje przesuniecia dzwigni 11 przenoszacej sile w kierunku do dolu, powodujac kontynuacje obracania sie ramienia 12, za posrednictwem korb 13 i pedalów i napedzajacego lancuchowego kola 7, az do momentu gdy pedaly 16 osiagna najwyzsze katowe polozenie. Polozenia podczas jazdy korb 13 pedalów, ramie¬ nia 12 korbowodu i wzdluznego wahacza 10 przedstawiono schematycznie na fig. 5, oznaczajac je odpowiednio punktami od 1 do 7, dla polozenia korb 13, od V do 7', dla dzwigni 11 i od 1" do 7", dla wzdluznego wahacza 10.Rower ma konstrukcjejak opisano powyzej. Jadacy moze na zmiane stanac na jednym pedale 16, pedal 16 przyjmie kolejne polozenia, az uzyska najnizsze katowe polozenie, a rower zostanie wprawiony w ruch do przodu, zas nastepnie rowerzysta siadajac na siodelko 14 zapewnia obrót ramienia 12 korbowodu, korb 13 pedalów i napedzajacego lancuchowego kola 7.Przelozenie pomiedzy napedzajacym lancuchowym kolem 7 i napedzanym lancuchowym kolem 9 jest bardzo duze, moze wynosic 20:1 albo 30:1 i moze byc osiagniete przez zastosowanie duzego napedzajacego lancuchowego kola 7, jak to uwidoczniono na rysunku, albo przez zastoso¬ wanie przekladni zebatej wewnetrznej w piascie kola napedowego 3 tylnego. Jest to mozliwe poniewaz cala waga rowerzysty jest wykorzystywana do wprowadzenia w ruch roweru, co umozli¬ wia szybsze poruszanie sie roweru. Przelozenie mozna dobrac tak, aby gdy rower poruszal sie z umiarkowana predkoscia ilosc obrotów kola 7 wynosi okolo od 10 do 20 obrotów na minute, czyli zbliza sie do czestotliwosci oddechujadacego. Ponadto nalezy stwierdzic, ze pedaly 16 poruszane sa synchronicznie, a odleglosc pomiedzy siodelkiem 14 i pedalami 16 zmienia sie okresowo. Powoduje to, ze rower przydatny jest do cwiczen.Efektywna sila obrotowa wywierana na ramie 12 korbowodu poprzez korby 13 podczas ruchu w dól pedalów 16 moze byc zwiekszona przez zastosowanie uprzezy, która jest polaczona z4 141889 siodelkiem 14 i przechodzi przez talie i/lub udajadacego stad moze on ciagnac do góry siodelko 14 podczas naciskania na pedaly 16 za pomoca stóp.Jak to wynika z powyzszego opisu i rysunku konieczny jest tylko jeden pedal 16 do napedu roweru, przykladowo rower moze miec tylko jeden pedal 16 i jedna korbe 13, co umozliwia wykorzystanie roweru wedlug wynalazku przez osoby niepelnosprawne.W innym przykladzie wykonania moze byc zmieniona konstrukcja srodków, poprzez które ciezar jadacegojest przekazywany z siodelka 14 na ramie 12, przykladowo polozenie siodelka 14 na wzdluznym wahaczu 10 moze byc zmienione, albo tez siodelko 14 moze byc zastapione przez wydluzone siedzenie zamocowane na i równolegle ze wzdluznym wahaczem 18 tak, aby ciezar jadacego mógl byc przykladany w róznej odleglosci od obrotowego polaczenia pomiedzy wzdlu¬ znym wahaczem 10 i dzwignia 11 przenoszaca sile. Dzieki temu rower wedlug wynalazku moze byc uzywany przez osoby o róznej wadze i wysokosci.Rower wedlug wynalazku opisano w przykladzie wykonania dla uzycia przez jedna osobe, przy czym rower wedlug wynalazku moze zawierac przykladowo wiecej niz jedno kolo napedowe zamocowane na tej samej osi albo napedzane przez wspólna przekladnie. Rower moze zawierac równiez kilka siodelek, kazde zaopatrzone w mechanizm napedowy i napedzajace lancuchowe kolo polaczone z odpowiednim albo wspólnym kolem napedowym za pomoca mechanizmu wolnego kola. Srodki do przewozenia pasazera takie jak siodelko albo siedzisko zamocowane na stale do ramy.Zastrzezenia patentowe 1. Rower, zawierajacy co najmniej jedno kolo napedowe sprzezone z osia mechanizmu korbowo-dzwigniowo-wahaczowego usytuowanego wzgledem osi obrotu kola napedowego, zas na osi obrotu tego kola, napedowego majacej zamontowana korbe z pedalem, zajmiemy tym, zejego siodelko (14) jest zamontowane na jednym koncu wzdluznego wahacza (10) polaczonego przegu¬ bowo w czesci srodkowej 7 koncówka dzwigni (11) przekazujacej nacisk, a na drugim koncu wzdluzny wahacz (10) polaczony jest przegubowo z prowadzaca tuleja widelek (5), zas druga koncówkaprzenoszacej nacisk dzwigni (11)jest polaczona obrotowo z ramieniem (12) korbowodu zawierajacego obrotowa os usytuowana wzgledem polozenia osi obrotu kola napedzanego (3). 2. Rower wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze kolo kierujace (4) zamocowane w widelkach (5), osadzone jest w pionowej tulei, która jest polaczona w jej czesci dolnej z rama (2), a w jej czesci górnej z koncówka wzdluznego wahacza (18), zapewniajacego za posrednictwem kierownicy (6) osadzonej w widelkach (5) sterowanie ruchem roweru. 3. Rower wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze na osi ramienia (12) korbowodu ma zamoco¬ wane symetrycznie korby (13) posiadajace na skrajnych koncówkach zamocowane pedaly (16), przy czym plaszczyzny obrotu pedalów (16) sa równolegle odsuniete od siebie co najmniej na odleglosc usytuowania pomiedzy nimi obrotu ramienia (12) korbowodu wraz z ulozyskowaniem okreslonym plaszczyzna prostopadla do osi kola napedowego (3). 4. Rower wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze os polaczenia obrotowego koncówki dzwigni (11) z ramieniem (12) korbowodu jest równolegla do osi obrotu ramienia (12) korbowodu i usytuowana pomiedzy osia obrotu pedalu (13) zamocowanego na koncówce korby (13). 5. Rower wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze na osi ramienia (12) korbowodu jest osadzone i sprzezone z nia napedowe kolo (7) lancuchowe, polaczone lancuchem (8) z kolem (9) lancuchowym napedzanym, osadzonym nieobrotowo na osi kola (3) napedzanego.141889 Ki *¦ \h141889141889141889141889 PL PL