Przedmiotem wynalazku jest wyrzutnia elektronowa, zwlaszcza dla kineskopów zawierajacych aemoakupiajace zespoly, wielowiazkowe wyrzutnie rzedowe umieszczone w plaszczyznie poziomej, maske z usytuowanymi pionowo otworawi o ksztalcie szczelinowym i ekran z usytuowanymi piono- wo paskami luminoforu a takze dla kineskopów z maska typu punktowego i dla kineskopów typu wskaznikowego.Znana jest z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych nr 3 772 554 wyrzutnie elektronowa kineskopu kolorowego, w której trzy koplanarne wiazki sa ogniskowane w poblizu ekranu kines¬ kopu za pomoca dwóch elektrod plytkowych ustawionych poprzecznie do torów wiazek i posiadaja* cych odpowiednie otwory dla trzech wiazek* Otwory pierwszej elektrody sa wycsiowene wzgledem torów wiazek. Dwa zewnetrzne otwory drugiej elektrody sa przesuniete na zewnatrz wzgledem torów wiazek dla wytwarzania zadanej zbieznosci* Zewnetrzne wiazki sa ekranowane przez piers¬ cienie magnetyczne otaczajace koncentrycznie otwory dla zewnetrznych wiazek w dnie czaszy ekranujacej. Zastosowano takze dwie plytki lii pierscienie po przeciwnych stronach otworu dla srodkowej wiazki. Wymienione elementy stanowia magnetyczne elementy korekcji koma, W znanych wyrzutniach elektronowych wystepuja pewne znieksztalcenia wiazek elektronów.W zwiazku z tym stosuje sie rózne elementy do wytwarzania astygmatycznego pola w obszarze formujacym wyrzutni elektronowej dla zapewnienie wymaganego i/lub kompensujacego znieksztal¬ cenia wiazki elektronów. W opisie patentowym Stenów Zjednoczonych nr 3 866 081 jest przed¬ stawiona wyrzutnia elektronowa posiadaJaca otwory eliptyczne w elektrodzie wspólosiowe wzgledem otworów prostokatnych w ukladzie* Ponadto artykul zatytulowany w30 AX Self Aligning 110° In-line Color TV Display" /"Samoustawiajace 110° rzedowe, kolorowe urzadzenie odtwarza¬ jace TV 30 A^w/, przedstawiony przez Bartena i Kaashoeka na Konferencji IKE 6 czerwca 1978 r., przedstawia warstwowa elektrode posiadajaca skrzyzowane otwory o przekroju prostokatnym w Jej dwóch warstwowych plytkach.2 132 260 Wozystki* te znon*? techniki sa bardziej lub mniej skuteczna w okreslonych wyrzutniach elektronowych ze wzgledu na pokonanie problemu pionowego rozblysku, zadna jednak nie jest idealnie zadowalajaca dla wyrzutni elektronowych z grubymi elektrodami. Zaklócenia zwiazane z rozblyskiem maja znaczenie w rzedowych kineskopach kolorowych o wiekszych katach odchyla¬ nie /krótszych kineskopach/, w których rozblysk pojawia sie na ekranie kineskopu jako nie¬ pozadany ogon czy plama o malym natezeniu, rozciagajaca sie od punktu o pozadanym natezeniu.Takie znieksztalcenia rozblyskowe sa zwiazane z oddzialujacymi na wiazke elektronów obsza¬ rami obwodowymi pola odchylajacego, co wystepuje szczególnie w przypadku silnych pól obwo¬ dowych w samoskupiajacych zespolach posiadajacych toroidalna cewke odchylania pola. Pionowy rozblysk przyczynia sie do pogorszenia rozdzielczosci obrazu odtwarzanego na ekranie kineskopu* Wedlug wynalazku w wyrzutni elektronowej siatka ekranujaca zawiera pierwsza czesc plytkowa poprzeczna do toru wiazki i majaca kolowy otwór oraz druga czesc plytkowa lezaca na tej samej plaszczyznie co pierwsza czesc plytkowa od strony pierwszej czesci plytkowej zwróconej do siatki sterujacej* zamocowana albo tworzaca calosc z pierwsza czescia plytko¬ wa i majaca prostokatny otwór. Prostokatny otwór w drugiej czesci plytkowej ma stosunek szerokosci do glebokosci w zakresie od 2 no 5.Druga czesó plytkowa ma grubosó nie wieksza niz srednica kolowego otworu. Grubosc dru¬ giej czesci plytkowej jest od 0,24 do 0,8 razy wieksza od srednicy kolowego otworu. Pierwsza czesc* plytkowa ma grubosó od 0,4 do 1,0 razy wieksza od srednicy kolowego otworu.Zaleta wyrzutni elektronowej wedlug wynalazku jest umozliwienie uzyskania astygmatycz- nego pola elektrycznego, które powoduje zmniejszona zbieznosc wiazki elektronów w jednej plaszczyznie, np. plaszczyznie pionowej, wzgledem zbieznosci wiazki elektronów w plaszczyz¬ nie prostopadlej do tej plaszczyzny, co przyczynia sie do zmniejszania pionowego rozblysku wiazki elektronów w punktach oddalonych od srodka ekranu. Wynalazek jest szczególnie ko¬ rzystny w przypadku wyrzutni elektronowych z gruba siatka ekranujaca.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia kineskop z nowa wyrzutnia elektronowa w widoku z góry, fig. 2 - wyrzutnie elektronowa z fig. 1 w podluznym rzucie pionowym, czesciowo w przekroju, fig. 3 - powiekszo¬ ny przekrój elektrody G2 z fig. 2, fig. 4 - elektrode G2 w rzucie pionowym dokonanym wzdluz linii 4-4 z fig. 3, fig. 5 - powiekszony przekrój, dokonany wzdluz linii 5-5 z fig. 4, przedstawiajacy wytworzenie wiazki elektronów w plaszczyznie poziomej i fig. 6 - powiekszo¬ ny przekrój, dokonany wzdluz linii 6-6 z fig. 4f przedstawiajacy wytworzenie wiazki elektro¬ nów w plaszczyznie pionowej.Figura 1 przedstawia prostokatny kineskop kolorowy 10 posiadajacy szklany balon zawie¬ rajacy prostokatny panel 12 plyty czolowej i rurowa szyjke 14 dolaczona do tej plyty przez prostokatny lej 16. Panel 12 zawiera obrazowa plyte czolowa 18 i obwodowa sciane boczna 20, która jest dolaczona do leja 16 ze pomoca przytopionej uszczelki 21. Mozaikowy ekran 22 z trójkolorowego luminoforu nalozony jest na wewnetrzna powierzchnie plyty czolowej 18.Ekran 22 jest korzystnie ekranem paskowym z paskami luminoforu lezacymi prostopadle do za¬ mierzonego kierunku wybierania wysokoczestotliwosciowego. Maska 24 z wieloma otworami typu szczelinowego jest zamontowana w sposób usuwalny w okreslonej odleglosci od ekranu 22. Nowa, rzedowa wyrzutnia elektronowa 26, oznaczona schematycznie przerywanymi liniami, jest zamon¬ towana centralnie w szyjce 14 w celu wytwarzania i kierowania trzech wiazek elektronów wzdluz koplanarnych torów 28 zbieznosci poprzez maske 24 az do ekranu 22.Kineskop z fig. 1 jest zaprojektowany tak, aby wspólpracowac z zewnetrznym magnetycznym zespolem odchylajacym 30 umieszczonym wokól szyjki 14 i leja 16 w poblizu ich polaczenia, w celu wybieranie trzech wiazek elektronów 28 w kierunku poziomym i pionowym osnowy obrazu telewizyjnego na ekranie 22. Zespól jest korzystnie samoskupiajacy.132260 3 Figur* 2 przedstawia rzut pionowy w czesciowym, srodkowym przekroju wzdluznym trójwiai- kowej wyrzutni elektronowej 26, w plaszczyznie prostopadlej do plaszczyzny koplanarnych wiazek elektronów trzech wyrzutni. Tak wiec na rysunku jest pokazana konstrukcja odnoszaca sie jedynie do pojedynczej z trzech wiazek elektronów. Wyrzutnia elektronowa 26 jest typu bipotencjalnego i zawiera dwa szklane prety nosne 32, na których sa zamontowane rózne elektrody. Te elektrody zawieraja trzy równo oddalone od siebie koplaname katody 34 /jedna dla kazdej wiazki, z których jest pokazana jedynie jedna/, siatke sterujaca 36 /G1/, siatke ekranujaca 38 /G2/, pierwsza soczewke czyli elektrode ogniskujaca 40 /G3/, oraz druga so¬ czewke czyli elektrode ogniskujaca 42 /G4/. Elektroda ogniskujaca 42 zawiera elektryczna czasze ekranujaca 44. Wszystkie te elektrody sa wyosiowane wzgledem osi A-A srodkowej wiazki elektronów i zamontowane w okreslonych odleglosciach wzgledem siebie wzdluz szkla¬ nych pretów 32 w wymienionej kolejnosci. Elektrody ogniskujace 40 i 42 sluza równiez jako elektrody przyspieszajace w bipotencjalnej wyrzutni elektronowej 26.W wyrzutni elektronowej 26 wystepuje wiele elementów magnetycznych 46 zamontowanych na podstawie czaszy ekranujacej 44 w celu korekcji komy osnowy obrazu telewizyjnego wytwa¬ rzanego przez wiazki elektronów na ekranie 22.Rurowa katoda 34 wyrzutni elektronowej 26 posiada na górnym koncu plaska powierzchnie emitujaca 48 wiazki elektronów. Siatka sterujaca 36 i siatka ekranujaca 38 zawieraja poprzeczne plytki 50 i 52, które posiadaja odpowiednio wyosiowane otwory 54 i 56. Otwór 56 eiatki ekranujacej 38 jest zlozonym otworem, który zostanie szczególowo opisany. Elektroda ogniskujaca 40 zawiera wydluzony element rurowy, posiadajacy w poblizu siatki ekranujacej 38 poprzeczna sciane 58 z otworem 60. Elektroda ogniskujaca 42, podobnie Jak elektroda ognis¬ kujaca 40, zawiera element rurowy. Elektrody ogniskujace 40, 42 posiadaja na zwróconych do siebie koncach rurowe elementy krawedziowe 62 i 64* pomiedzy którymi jest uzyskana glów¬ na soczewka ogniskujaca wyrzutni elektronowej 26.Figury 3, 4, 5 i 6 przedstawiaja szczególowo obszar formujacy wiazke elektronowa w wy¬ rzutni elektronowej 26. Poprzeczna plytka 52 siatki ekranujacej 38 zawiera pierwsza czesó plytkowa 70 i druga czesó plytkowa 72« Pierwsza czesó plytkowa 70 zawiera otwór 74 o kolowym przekroju dla wiazki elektronów. Druga czesó plytkowa 72 pokrywa powierzchnie pierwszej czesci plytkowej 70 od strony lezacej naprzeciw siatki sterujacej 36. Druga czesó plytkowa 72 wyposazona w wydluzona szczeline, korzystnie w ksztalcie prostokatnego otworu 76, który jeat wyooiowany wzgledem okraglego otworu 74 w pierwszej czesci plytkowej 70. W trójwiazkowej wyrzutni 26 sa trzy okragle otwory 74 w pierwszej czesci plytkowej 70 i trsy odpowiadajace im prostokatne otwory 76 w drugiej czesci plytkowej 72. Okragly otwór 74 wraz z prostokat¬ nym otworem 76 tworza zlozony otwór 56 dla wiazki elektronów.Pomimo tego, ze druga czesó plytkowa 72 jest pokazana jako posiadajaca trzy oddzielne, prostokatne otwory 76, otwory te moga byó wykonane, jezeli jeat to pozadane, jako pojedyn¬ cza szczelina rozciagajaca cie na wszystkie trzy otwory 74. Wartosó wymiaru dlugosci otwo¬ rów 76 nie jest krytyczna przy zapewnieniu, ze sa one dostatecznie dlugie, zeby nie wywoly- waó znacznego pola oddzialujacego na wiazki elektronów w kierunku poziomym.Pomimo tego, ze pierwsza i druga czesci plytkowe 70 i 72 sa pokazane tutaj jako stano¬ wiace oddzielne warstwy polaczone razem powierzchniami, moga byó one wykonane jako rózne czesci pojedynczej, tworzacej calosó elektrody. Z tego wzgledu prostokatny otwór 76 mialby glebokosc mniejsza niz calkowita grubosó poprzecznej plytki 52 a otwór 74 dla wiazki elektronów bylby umieszczony na dnie otworu 76 i rozciagalby sie przez pozostala czesó gru¬ bosci poprzecznej plytki 52.Jak pokazano na fig. 5 16, elektrony emitowane z katody 34 aa ogniskowane w kierunku zrenicy przez obrotowo symetryczne pole elektryczne o liniach 80 zbieznosci, które wchodzi do otworu 54 siatki sterujacej 36. Jak pokazano na fig. 5 16, astygraatyczce pole elektrycz¬ ne jest uzyskiwane od strony wejscia wiazki elektronów do otworu 56 siatki ekranujacej 38.Pole to oddzialuje odmiennie na promienie wiazki elektronów skupiane w plaszczyznie poziomej, anizeli na promienie wiazki elektronów skupiane w plaszczyznie pionowej.4 132 260 Jak pokazano na fig. 5, linie 82 rozbieznosci pola astygmetycznego, które leza w plasz¬ czyznie poziomej, wywoluja nieznaczne wyprostowanie promieni wiazki elektronów tak, aby za¬ pewniac zrenice o stosunkowo malym kacie. Tory elektronów posiadaja najdalsze od srodka promienie 83 w plaszczyznie poziomej. Fig. 6 przedstawia podobny widok, w którym linie 84 rozbieznosci pola astygmetycznego, lezace w plaszczyznie pionowej, sa bardziej zakrzywione i w zwiazku z tym wytwarzaja pole Bilniejsze niz wytwarzane przez linie 82. W wyniku tego soczewka ogniskujaca elektrony w wyrzutni elektronowej daje mniejszy kat zrenicy czyli rozrzut wiazki w kierunku pionowym niz poziomym tek, ze wiazka ma wiekszy wymiar poziomy niz pionowy w wyrzutni. Dzieki powstawaniu takiej dwuczesciowej zrenicy ze zrenica liniowa 86 poziomo skupianych promieni i dalej z przodu zrenica liniowa 88 pionowo skupianych promieni a takze dzieki powstaniu plamki wiazki elektronów w srodku ekranu, która ma wymiar pionowy wiekszy niz wymiar poziomy ze wzgledu na nledozbieznosó pionowych promieni wiazki, uzyskuje sie zmniejszony pionowy rozblysk.Ponadto, poniewaz zlozona wiazka jest okreslona przez niedozbieznosc w plaszczyznie pionowej, ta nledozbieznosó kompensuje pionowa nadzbieznosc, która pole zespolu odchylaja¬ cego wywiera na wiazke. Zgodnie z tym, pionowy rozblysk, zarówno powyzej jak i ponizej wiazki elektronów w polozeniach poza srodkiem na ekranie, jest znacznie zmniejszony.Tablica ponizej podaje jeden zespól wymiarów 1 napiec stosowanych w zalecanym wykona¬ niu wynalazku. mm odleglosc katoda-elektrode G1 /goraca/ 0,076 grubosc elektrodyG1 0,127 srednica otworu elektrodyG1 0,635 odleglosc elektrod G1-G2 0,229 grubosc plytki 70 dla elektrody02 0,508 grubosc* plytki 72 dla elektrody G2 0,203 srednica otworu 74 dla elektrody G2 0,635 szerokosc szczeliny dla elektrody G2 0,711 dlugosc szczeliny dla elektrody G2 2,134 odleglosc elektrodG2-G3 0,838 ^ srednica otworu 60 dla elektrody G3 1,524 dlugosc elektrodyG3 23,495 srednica soczewkiG3 5f436 srednica soczewkiG4 5,766 odleglosc elektrod G3-G4 1,270 wolty potencjal odciecie kstody 150 potencjal elektrodyG1 0 potencjal elektrodyG2 600 potencjal elektrodyG3 8500 potencjal elektrodyG4 30000 Otwór 74 siatki ekranujacej 38 ma korzystnie kolowy przekrój, chociaz moga byc zastoso¬ wane inne ksztalty przekrojów. Kolowy ksztalt otworu 74 jest korzystny, poniewaz w idealnym przypadku jest wymagana kolowa plamka wiaskl na ekranie. Zgodnie z tym, pozadane Jest wpro¬ wadzenie ograniczonego astygmatyzmu do obszaru siatki ekranujacej 38, tworzacego wiazke tak, ze niepozadany rozblysk plamki wiazki moze byc wyeliminowany bez zaklócania ksztaltu rdze¬ nia plamki wiazki o glównym natezeniu od jego wymaganej kolowej symetrii. Jezeli otwór 74 tworzacy wiazke Jest wykonany jako niekolowy, moze on, przy pozadanym zmniejszaniu rozbyls- ku, wywolywac niepozadane zjawisko znieksztalcania plamki wiazki.132 260 5 Dlugosc pozioma prostokatnego otworu 76 nie Jest krytyczna tak dlugo, jak ma ona war¬ tosc wystarczajaco duza do tego, aby nie wywierac znacznego wplywu na poziomo Bkupiane pro¬ mienie wiazki elektronów. Odkryto, ze dlugosc co najmniej piec razy wieksza od grubosci drugiej czesci plytkowej 72 bedzie powodowac pozadany brak jakiegokolwiek niekorzystnego wplywu na promienie elektronów wiazki.Poprzeczny wymiar drugiej czesci plytkowej 72 w kierunku od szczeliny podobnie nie jeat krytyczny 1 moze byc tak maly, te noze przyjac postac pary szyn po przeciwnych stro¬ nach otworu. Z tego wzgledu struktura podobna do azyn noze zawierac dwie Bzyny lezace wzdluz wszystkich trzech otworów 74 lub trzech par szyn* przy czym kazda para lezy wzdluz boków innego sposród otworów 74.W celu uzyskania wymaganego zjawiaka aetygmatycznego w obszarze formujacym wiazke, szerokosc prostokatnego otworu 76 w pionowej plaszczyznie powinna byc od 2 do 5 razy wieksza od grubosoi drugiej czesci plytkowej 72. Ponadto grubosc drugiej czesci plytkowej 72 nie powinna byc wieksza od srednicy otworu 74, inaczej zjawisko rozbieznosci linii B4 pola jest tak duze, ze niekorzystnie oddzialywuje na wymagany uklad optyczny zrenicy obszaru formujacego wiazke. Odkryto doswiadczalnie, ze gdy grubosc drugiej czesci plytkowej 72 jest zwiekszona do znacznie poza 0,6 razy srednica otworu 74, Jakosc ukladu optycznego for¬ mujacego wiazke gwaltownie pogarsza sie* Dla wyrzutni o srednicy otworu 74 równej 0,635 ma* druga czesc plytkowa 72 jest korzystnie nie grubsza niz 0,506 mm. Grubosc drugiej czesci plytkowej 72 nie powinna byc zbyt mala. Odkryto, ze w przypadku srednicy otworu 74 równej 0,635 mm druga czesc plytkowa 72 moze niec grubosc 0,076 mm. Jezeli Jednak grubosc jest znacznie mniejsza niz okolo 0,152 mm, szerokosc otworu 76 musi miec wartosc znacznie zbli¬ zona do górnej wartosci granicznej zakresu stosunku szerokosc/grubosc szczeliny, równego 2-5, gdy optymalna szerokosc szczeliny nie moze byc zastosowana. W zwiazku z tym jest za¬ lecane, zeby grubosc drugiej czesci plytkowej 72 byla równa 0,24-0,8 razy wieksza od srednicy otworu 74.Odkryto równiez, ze w wyrzutni elektronowej z gruba siatka ekranujaca 38, calkowita grubosc poprzecznej plytki 52 /suma grubosci pierwszej i drugiej czesci plytkowej 70 i 72/ nie powinna przekroczyc okolo 1,2 razy srednica otworu 74 aiatkl ekranujacej 38. Tak wiec w przypadku grubosci pierwszej czesci plytkowej 70 równej 0,508 mm, gdy grubosc drugiej czesci plytkowej 72 jest wieksza od 0,254 mm, grubosc pierwszej czesci plytkowej 70 powinna byc odpowiednio zmniejszona ponizej 0,508 mm, inaczej uklad optyczny formujacy wiazke jest znacznie znieksztalcony. Grubosc pierwszej czesci plytkowej 70 powinna byc 0,4-1,0 raza wieksza od srednicy otworu 74. Wówczas, gdy zapisany material jest odtwarzany na calym ekranie, jest najbardziej pozadane w przyblizeniu wyrównac zdolnosci rozdzielcze calego ekranu i moze to byc dokonane przez zapewnienie znacznego zmniejszenia rozblysku kosztem nieznacznego zwiekszenia wymiaru srodkowej plamki.Zastrzezenia patentowe 1. Wyrzutnia elektronowa kineskopu kolorowego zawierajaca umieszczone kolejno katode, siatke sterujaca, siatke ekranujaca i co najmniej jedna elektrode ogniskujaca, zna¬ mienna tym, ze siatka ekranujaca /38/ zawiera pierwsza czesc plytkowa /70/ poprzeczna do toru /28/ wiazki i majaca kolowy otwór /74/ oraz druga czesc plytkowa /72/ lezaca na tej samej plaszczyznie co pierwsza czesc plytkowa /70/ od strony pierwszej czesci plytkowej zwróconej do siatki sterujacej /36/, zamocowana albo tworzaca calosc z pierwsza czescia plytkowa /70/ i majaca prostokatny otwór /76/.?• Wyrzutnia wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze prostokatny otwór /76/ w drugiej czesci plytkowej /72/ ma stosunek szerokosci do glebokosci w zakresie od 2 do 5* 3# Wyrzutnia wedlug zastrz. 2, znamienna tym, ze druga czesc plytko¬ wa /72/ ras grubosc nie wieksza niz srednica kolowego otworu /74/.132 260 4. Wyrzutnio wedlug zaatrz. 3, znamienna tym, ze grubosc drugiej czesci plytkowej /72/ jeat od 0,24 do 0,8 razy wieksza od srednicy kolowego otworu /74/» 5* Wyrzutnia wedlug zaatrz, 1 albo 2, znamienna tym, ze pierwsza czesc plytkowa /70/ ma grubosc* od 0,4 do 1,0 razy wieksza od srednicy kolowego otworu /74A -¦ __ ... .mmi m~s**\ sd Aid1- eh 4f », ii - t ' J 8 » Fig.4 Fig.3 -EZsats Fig.5 Fig. 2 Fig.e Pracownia Poligraficzna V? PRL. Naklad 100 egz.Cena 100zl PL PL PL