PL128625B1 - Cytoquinine-like membrane-active agent for improving plant productivity and anion reception by plants as well as increasing albuminoid nitrogen lewel - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest cytochininopodobny srodek blonoaktywny do podwyzszania produkty¬ wnosci roslinnej poziomu azotu bialkowego i zdol¬ nosci pobierania anionów, srodek ten stosuje sie przy uprawie roslin. Nadaje sie on jako srodek zastepczy zamiast chinetynu.Stosowanie zwiazków chemicznych przy upra¬ wie roslin znane jest od dawna: oprócz nawo¬ zów sztucznych i srodków do zwalczania szkod¬ ników coraz czesciej w ostatnich dziesiecioleciach stosowane sa srodki — znane pod ogólna nazwa regulatorów — wplywajace na wzrost roslin upra¬ wnych, a tym samym na wzrost plonów.Wiekszosc tych regulatorów sa to naturalne wzglednie syntetyczne hormony za pomoca których mozna wplywac na róznorodne procesy wzrostu roslin. [M. Kolcei, M. Nadasy: Magyar Kem-ikusok lapja 34 (3), 122—126 (1979)].Naturalne i sztuczne auksyny (pochodne kwasu indolilooctowego) maja wielostronny wplyw na procesy rozwojowe roslin. Z auksyn syntetycz¬ nych znane sa cztery typy glówne: pochodne in- dolowe, pochodne naftylowe, pochodne fenoksy- lowe i pochodne kwasu benzoesowego. W prak¬ tyce stosowane sa ester metylowy kwasu naitylo- octowego jako srodek do opylania powstrzymu¬ jacy kielkowanie kartofli oraz sól potasowa kwa¬ su naftylooctowego ulatwiajacy zakorzenianie sa¬ dzonek zielnych jak i zapobiegajacy wczesnemu opadowi owoców. 19 Druga grupe regulatorów stanowia gibbereliny stymulujace wzrost, wywolujace kwiaty i przery¬ wajace stan spoczynku. Maja one równiez zasto¬ sowanie praktyczne.Trzecia grupe stanowia cytochininy, których dzia¬ lanie jest wielostronne. Stymuluja one podzial ko¬ mórek, opózniaja procesy starzenia, zwiekszaja zdolnosc przyswajania i przerywaja stan spoczyn¬ ku. Z naturalnych cytochinin znana jest seatyna i lupina, które nie maja jednak zastosowania prak¬ tycznego.Do czwartej grupy naleza abscysyny odgrywaja¬ ce role w endogeniicznej regulacji starzenia a po¬ nadto hamujace wzrost i zmuszajace do oddzie¬ lania organów. Chociaz do tej pory uzyskano na drodze syntezy ponad 70 zwiazków o budowie ksantoniny i dzialaniu abscysyny to nie znajduja o:ne do tej pory praktycznego zastosowania.Jedynym gazowym hormonem jest etylen, po¬ wstajacy w duzych ilosciach przy dojrzewaniu owoców i przyspieszajacy równoczesnie proces doj¬ rzewania. W praktyce stosowany jest do tego celu kwas 2-chloroetylofosfonowy.Oprócz hormonów roslinnych (auksyn, gibbere- lin, cytochinin, zwiazków hamujacych wzrost) plant growth retardants PGR, abscysyn etylenu itp.) sto¬ sowane sa ponadto w rolnictwie liczne inne bio¬ logicznie aktywne zwiazki. Nalezy wspomniec o szerokim stosowaniu chlorku 2-chloro-etylotrójme- tyloamoniowego (CCC) dla pszenicy i jeczmienia) 128 6253 opis patentowy Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 156 544.Endogeniczne cytochininy (seatyna, lupina) i syn¬ tetyczne cytochininy (chinetyna, benzyloadenina) zwiekszaja plon oraz zawartosc bialka, lecz ze wzgledu na wysokie koszta ich produkcji nie sa wcale stosowane w agrotechnice (F. Skoog, F. M.Strong, C. O. Miller: Science 148, 532—533 (1965}.W wegierskim opisie patentowym nr 162 937 o- pisano dzialanie /stymulujace kielkowanie, przy¬ spieszajace rozwój paczków i dojrzewanie pochod¬ nych amidu kwasu 2-chloroetanofosfonowego. W wegierskim opisiie patentowym nr 163 510 przed¬ stawiono pochodne tiokarbamidu ulatwiajace zry¬ wanie owoców. Przyspieszajace dojrzewanie, opóz¬ niajace starzenie sie i hamujace wzrost dzialanie kwasów chlorowcoetanosulfinowych. np. bromku kwasu 2-chloroetanosulfmowego, znane jest z we¬ gierskiego opisu patentowego nr 1641)90.Zgodnie z wegierskim opisem patentowym nr 164 512 ziarno siewne traktuje sie przed wysie¬ wem pochodnymi bis dwumetyloamonio-p-chloro- benzylofosfonianowymi, w wyniku czego wzrasta plon ziarna i przyswajanie azotu.W wegierskich opisach patentowych nr nr 164 587 i 164 866 opisano dzialanie -chlorowcoetylo- silanów przyspieszajace dojrzewanie.Niektóre pochodne pirymidyny (np. 2-metylo-tio- -4-etyloam'ino-5-nitro-6-metyloamino-pirydyna) oraz ich sole hamuja kielkowanie oraz wzrost na dlu¬ gosc (wegierski opis patentowy nr 164 885).Wplywajace na kwitniecie oraz na rozmnazanie generatywne roslin pochodne s-fcriazindionu przed¬ stawiono w patencie wegierskim nr 167 576. We¬ gierski opis patentowy nr 168 916 ujawnia równiez preparat wplywajacy na kwiaty oraz generatyw- na reprodukcje, zawierajacy imidany alofanu.Zgodnie z wegierskim opisiem patentowym nr 170 761 niektóre pochodne ftalimidu przyspieszaja pecznienie i wzrost, np. 3-trójehkrometyloftalimidy l-/3-chloro-ftaliiimido/-cykloheksylo-karbonamid.Srodki sluzace do podwyzszania zawartosci cu¬ kru znane sa z wegierskiego opisu patentowego nr 1/62 520 (pochodne 2-/amino-alkoksy/-4-fenylotiazolu/ oraz z opisu patentowego nr 165 576 (dwujodek 2,4-bis/N'-metylo-4'-pirydynoi/-s-triazyny.Zgodnie z wegierskim opisem patentowym nr 165 576, do stymulacji wegetatywnego wzrostu bu¬ raków cukrowj'ch stosowane sa obok gibberelinu imidazole jak równiez obok fungicydów niektóre herbicydy w bardzo malych ilosciach. Preparaty te nie maja jednak praktycznego zastosowania.Zarówno endogeniczne cytochininy (seatyna, lu¬ pina) jak równiez syntetyczne cytochininy (chine- tyn, benzyloadenina) (F. M. Strong: Topics in mi- crobial chemistry, Wiley, New York, 1958; F.Skoog, F. M. Strong, F. M. Miller: Science 148, 532—533, 1965) sa wylacznie pochodnymi 6-ami- nopuryny, których zasadnicza aktywnosc biologi¬ czna przejawia sie w stymulowaniu czestotliwosci mitozy. Obok tego dzialania maja one liczne rol¬ nicze i mikrobiologiczne zastosowania, jak równiez korzystne dzialania uboczne^ np.: a) przy uprawach kalusowych i meriklonowych wzrasta ciezar substancji swiezej- i suchej, 625 4 b) nagromadzenie organicznych substancji w or¬ ganach wegetatywnych i generatywnych jest ko¬ rzystniejsze, c) stymulacje prezerwacji chlorofilu a tym sa- 5 mym wzrost jego aktywnosci fotochemicznej, d) powodowanie odmladzania sie lisci a tym samym cofanie senescencji, e) podczas fotosyntezy dwutlenek wegla wiaza¬ ny jest znacznie silniej 10 f) wzrasta w wyniku rozpadu HTD wymierna ak¬ tywnosc fotolityczna, g) wzrasta intensywnosc syntezy aminokwasów i bialka, zwlaszcza na skutek znacznego absolut¬ nego i wzglednego zwiekszenia ilosci frakcji azo- 15 tu bialkowego* rozpuszczalnej w 0,5*Vo roztworze soli kuchennej, h) synteza kwasów nukleinowych jest zinesyfi- kowana.Adenine i specjalne pochodne wytwarzano do- 20 tychczas laboratoryjnie i to w malych ilosciach.Pomimo wielu obiecujacych wyników prób, cyto¬ chininy nie sa do tej pory stosowane w praktyce ze wzgledu na wysoki koszt ich wytwarzania. Spo¬ sród wielu znanych preparatów PGR zaden z nich 25 nie wykazuje podstawowego dzialania cytochininy i z tego wzgledu nie nalezy od nich oczekiwac dzialania cytochininopodobnego.Przy badaniach nad zwiekszeniem wzrostu ro¬ slin, produktywnosci i ilosci bialka, jak równiez 30 przy próbach zwiekszenia plonu, stwierdzono, ze srodek wedlug wynalazku,, zawierajacy pochodne ftalazyny o ogólnym wzorze 1 i/lub pochodne imi- dazolu o ogólnym wzorze 2 w ilosci od 0,5—90°/* wagowych, ciekle i/lub stale nosniki w ilosci od 35 10—95i°/o- wagowych oraz substancje powierzchnio¬ wo czynne w ilosci 10—95fi/o wagowych, nadaje sie do wywierania wplywu na procesy fizjologicz¬ ne zachodzace w roslinach.Srodek wedlug wynalazku zawiera 0,5—90% wa- 40 gowych co najmniej jednej pochodnej ftalazyny o ogólnym wzorze 1, w którym Ri1 oznacza atom wodoru, ewentualnie podstawiony chlorowcem lub grupa hydroksylowa rodnik alkilowy o 1—4 ato¬ mach wegla lub rodnik alkenylowy o 2—4 ato- 45 mach wegla, atom chlorowca, grupe aminowa, sul- fhydrylowa lub hydroksylowa albo alkilopodsta- wione odmiany tych grup, wzglednie co najmniej jeden jej addukt jedno- lub dwuguanidynowy, ad- dukt jedno- lub dwuhydrazynowy lub addukt gu- 50 anidynohydrazynowy i/lub co najmniej jedna po¬ chodna imidazolu o ogólnym wzorze 2, w którym n moze oznaczac liczbe 0 lub 4, przy czym w przy¬ padku gdy n = 4 wówczas Ri ma wyzej podane znaczenie a wspólne dla obu pierscieni dwa ato- 55 my wegla nie sa podstawione atomami wodoru, R2 oznacza atom wodoru lub ewentualnie podstawio¬ ny chlorowcem luib grupa hydroksylowa rodnik al¬ kilowy o 1—5 atomach wegla lub alkenylowy o 2—'5 atomach wegla^, X oznacza anion nieorgani- 60 czny lub organiczny, korzystnie chlorkowy, brom- kowy lub siarczanowy, jak równiez 10—9510/© wa¬ gowych, co najmniej jednego plynnego i/lub sta¬ lego nosnika oraz li—tl0l% wagowych co najmniej jednej substancji powierzchniowo czynnej.W " Regulatory wzrostu roslin wedlug wynalazku128 625 6 mozna wytwarzac w postaci stalej (srodki do opy¬ lania, granulaty). W tym przypadku jako stale nosniki i wypelniacze stosuje sie kaolin, bentoit, aktywny kwas krzemowy, gips, weglan wapnia, talk itd. Mozna równiez wytwarzac preparaty w po¬ staci cieklej. Z tych najkorzystniejsze sa prepa¬ raty sporzadzone przy uzyciu olejów. Przygotowa¬ ne z nich preparaty moga byc stosowane w kaz¬ dym stadium rozwoju roslin. Jako rozpuszczalniki regulatorów oleistych stosuje sie olej wazelinowy, oleje oliwkowe, inne oleje roslinne, jak równiez nie fitotoksyczne frakcje olejów mineralnych.Zarówno preparaty stale jak ciekle zawieraja substancje powierzchniowo czynne. Jako takie sto¬ sowane byc moga kationowe, anionowe i niejono¬ we substancje powierzchniowo czynne. Jako.katio¬ nowe substancje maja zastosowanie czwartorzedo¬ we zwiazki amoniowe (chlorek cetylotrójmetylo- amoniowy0 jako anionowe substancje — sole kwa¬ su ciedecylobenzenosulfonowego, a jako niejonowe sub&tancje — polioksyetylenoalkilofenole, polioksy- etylenosorbitany, polioksyetylenotrójglicerydy itp.Równiez moga byc stosowane mieszaniny substan¬ cji powierzchniowo czynnych, takze mieszaniny substancji anionowych i niejonowych.Czesc" pochodnych ftalazyny o ogólnym wzorze 1 znana jest z literatury ICuntius, Hoesch: J. prakt Chem. 7,6.2, 301 (1908); Drew, Hatt: J. Chem. Soc. 1, 16 (1937) Stanly, Parker: J, Am. Chem. Soc. 56, 241 (1534); Barber, Wrogg: J. Chem. Soc. 6, 1458 (1948)], natomiast dzialanie tych zwiazków na roslinna produktywnosc, fotosynteze i wytwarzanie bialka nie bylo jednak znane.Wiadomo,, ze 1,4-dwuhydroksyftalazyna wyste¬ puje w trzech odmianach tautomerycznych, co przedstawia'ogólnie w odmianach a), b), c), Z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 2 654 689 wiadomo, 1,4-dwuhydroksy¬ ftalazyna i jej sole z metalami maja dzialanie grzybobójcze.Równiez czesc pochodnych imidazolu o ogólnym wzorce 2 znana jest z fachowej literatury i[Auvers, Mauss: Chem. Ber. G|l, 2414 (1928); Davies, Mama- lis, Petrow,, Sturgeon: J. Pharm. Pharmacol. 3, 420 (1951); Weidenhagen. Train, Wegner, Nord¬ strom: Chem. Ber. 75, 1936 (1942), Pozharsky, Si¬ monów, Zh. Obsch. Chim. 33, 179 (1963)], lecz rów¬ niez nie bylo znane oddzialywanie tych zwiazków na roslinna produktywnosc. Korzystne sa benzimi- dazole zawierajace podstawnik Rj w polozeniu 4i lub 7 i ftalazyny zawierajace podstawnik Ri w polo¬ zeniu 5 lub 8.Srodek wedlug wynalazku, zawierajacy obok no¬ sników i substancji powierzchniowo czynnych, zwiazki o, ogólnym wzorze 1 i/lub 2 wywiera wplyw na procesy fizjologiczne roslin i to nawet w stosunkowo niewielkich stezeniach (1—200 ppm, wzglednie 0,5 kg subsitancji czynnej/ha).Doswiadczalnie stwierdzono, ze dzialanie regu¬ lacyjne srodków wedlug wynalazku na produktyw¬ nosc roslinna oraz synteze bialka i fotosynteze jest znacznie silniejsze od dzialania zblizonych do nich chemicznie regulatorów wzrostu roslin wedlug we¬ gierskiego opliisu patentowego nr 170 701, które 20 wplywaja tylko na wzrost roslin lecz nie oddzia¬ luja na synteze bialka i fotosynteze.Pochodne imidazolu o ogólnym wzorze 2 nie tylko wykazuja objawiajace sie na powierzchni ko- ¦ morki cytochinino podobne dzialanie biologiczne, lecz w przeciwienstwie do cytochinin, ich wytwa¬ rzanie i stosowanie w rolnictwie jest ekonomicz¬ ne. Zwiazki o ogólnym wzorze 2 wykazuja po¬ nadto aktywnosc wobec blony (stymulowanie po- io bierania anionów),której zupelnie nie posiadaja cytochininy syntetyczne. T Podczas badania oddzialywan biologicznych stwierdzono, ze dzialanie regulujace wymiane sub¬ stancji wystepuje w przyblizeniu u kazdej ba- i* danej rosliny, podczas gdy stopien oddzialywania na synteze bialka i fotosynteze uzalezniona jest od rodzaju badanej rosliny.Do biologicznych oddzialywan nowego srodka o- pracowano dobre dajace sie odtwarzac metody.Dzialanie wywierane na synteze bialka" badano w oparciu o technike izotopowa z zastosowaniem znaczonych aminokwasów [glicyna-l-MC-2-t4C, me¬ tionina /S-metyfl-14C]. Stymulacje fotosyntezy ba¬ dano równiez w oparciu o technike izotopowa, przez 25 wbudowanie znaczonego dwutlenku wegla (14C02).Wplyw wywierany na pobór substancji odzyw¬ czej badano przez pomiar wbudowywania znaczo¬ nych jonów fosforanowych, podczas gdy dzialanie hamujace na rozpad chlorofilu mierzono poprzez 1 ekstynkcje przygotowanych z metanolem próbek przy 665//m.Pomiedzy wynikami uzyskanymi w laboratorium i na otwartym terenie istnieje pelna zgodnosc. Sro¬ dki wedlug wynalazku wykazaly nastepujace od¬ dzialywania na procesy rozwojowe roslin. a) rozwój szypulkii (miedzywezle) zostaje skró¬ cony (np. winorosl), ilosc lisci i sucha masa lisci wzrasta, a stosunek wegla do azotu osiaga korzy¬ stnie niska wartosc; b) przez stymulacje wzrostu korzenia (wspólczyn¬ nik wzrostu korzenia) zintensyfikowany zostaje wzrost pedu nadziemnego. W wyniku powyzszego skrócony zositaje . czas rozwoju wegetatywnego tó (przykladowo w przypadku jeczmienia piwnego o 6 tygodni) i wzmocniony zostaje rozwój genera- tywnych organów oraz wielkosc zbioru; c) przy uprawach wieloletnich roslin straczko¬ wych (np. lucerna i zielonek) kukurydza kiszon- kowa, pastwiska) wzrasta pobór azotu i fosforanu z gleby, wzrasta w lisciach i to znacznie, zawar¬ tosc azotu bialkowego i maleje czyli staje sie lep¬ szy stosunek wegla do azotu; d) przy traktowaniu kukurydzy, soi* jeczmdenia 55 piwnego, pszenicy itd wzrasta plon ziarna, wzra¬ sta o okolo 20°/o calkowita zawartosc azotu, jak równiez znacznie wzrasta zawartosc azotu bialko¬ wego; e) przy traktowaniu buraków cukrowych wzra- M sta zarówno plon buraków jak i zawartosc w nich cukru (mierzona polarometrycznie). W ten spo¬ sób mozna z jednostki powierzchni uzyskiwac wieksza ilosc cukru. Okreslona genetycznie zawar¬ tosc cukru w burakach osiagana jest szybciej i z w tejgo wzgledu zbiory moga odbywac sie wczesniej; 35 40 90128 625 8 f) jezeli srodek zostanie zastosowany przed kwit¬ nieciem winorosli a nastepnie jeszcze dwukrotnie az do jej dojrzenia, to wówczas przecietny cie¬ zar gron z 100 gron jest wiekszy jak równiez wyzsza jest mierzona refraktometrycznie zawar¬ tosc cukru^ g) stosowanie srodka stymuluje zakorzenianie sie sadzonek winorosli i drzew owocowych, róznico¬ wanie pedów i paczków jak i ich dojrzewanie, przez co uzyskuje sie zdrewnienie pedów a tym samym wzrost ich odpornosci na mróz, h) srodek moze byc stosowany równiez do ho¬ dowli tkanek roslinnych, do róznicowania tkanek i organu kalusa; oddzialywanie to opiera sie na wzrastajacej czestotliwosci mitozy, i) srodek wedlug wynalazku rozpylany na upra¬ wy roslin, dziala jako pewnego rodzaju odtrutka kompensujaca fitoksyczne dzialanie niektórych her¬ bicydów.Srodek wedlug wynalazku mozna stosowac przed wysiewem jak i wysadzaniem, lecz równiez po wy¬ siewie mozna rozpylic srodek na glebe wzglednie stosowac do roslin w róznorodnych stadiach ich rozwoju; uzaleznione jest to od tego na jaki od¬ cinek rozwoju i na jakie wlasciwosci chce sie wplynac. W wiekszosci wszystkich przypadków wy¬ starczajace jest jednorazowe traktowanie, lecz ist¬ nieja równiez przypadki (np. winorosl), gdzie ko¬ nieczne jest wielokrotne traktowanie.Do traktowania wymagane sa w zasiadzie mi¬ nimalne dawki (w zaleznosci od skladu srodka 0,5—20 kg/ha, zazwyczaj 0,5—2 kg/ha), jednak przy stosowaniu nadzwyczaj duzych dawek srodka (20— 30 kg/ha) nie wywiera on na rosliny zadnego dzia¬ lania fitoksycznego. Korzystnym jest fakt ze sro¬ dek wedlug wynalazku nie podraznia skóry, nie uczula (nie wywoluje alergii), nie jest szkodliwy dla oczu i praktycznie nietrujacy (LD50 2500 mg/kg).Ftalazyny o ogólnym wzorze 1 mozna wytwa¬ rzac dzialajac na odpowiednio podstawiony kwas ftalowy lub jego reaktywna pochodna (bezwodnik, chlorek, ester, imina itd) w srodowisku rozpusz¬ czalnika w temperaturze 90—160°C nadmiarem hy¬ drazyny lub siarczanu hydrazyny. Zgodnie z do¬ swiadczeniem nadmiar hydrazyny, podwyzszona temperatura i dluzszy czas reakcji sprzyja two¬ rzeniu sie dwuhydróksyftalazyny. Jak wynika z zamieszczonych wzorów powstaja jedno- wzgled¬ nie dwuhydrazydowe"pochodne o wzorze 3 wzgled¬ nie o wzorze 4, a takze aminoftalimid o wzorze 5 oraz mieszany amidohydrazyd kwasu ftalowego.Jedno- i dwuhydrazydy, jak równiez mieszamy a- midohydrazyd cyKlizUja przy podgrzaniu do dwu¬ hydróksyftalazyny.Otrzymane pochodne dwuhydroftalazyny mo¬ zna przeprowadzic, dzialajac w rozpuszczalniku gu¬ anidyna i/lub hydrazyna, w addukty o charakte¬ rze soli. Odlaczone addukty przemywa sie i su¬ szy.Pochodne imidazolu o ogólnym wzorze 2 mozna wytwarzac wedlug metod znanych z literatury fa¬ chowej. Odpowiednio podstawiony imidazol w roz¬ puszczalniku np. aceton, benzol, toluen) poddaje sie reakcji w temperaturze 50—160°C halogenkami alkilu lub chloromrówczanami alkilu. Powstala sól imidazoliowa odsacza sie, przemywa i suszy. Zwia¬ zek ten mozna otrzymac — w zaleznosci od wa¬ runków produkcji — zanieczyszczony nieznacznie produktem podwójnie alkilowanym. Ilosc jego jest 5 tak mala, ze nie wplywa na skutecznosc dzialania preparatu. Jezeli produkt koncowy musi byc wol¬ ny od produktu podwójnie zalkilowanego,, wytwa¬ rzanie przebiega dwustopniowo: wpierw wytwa¬ rza sie N-alkiloimidazol, z którego w specjalnym io przejsciu utworzy sie sól imidazoliiowa (halogenek, siarczan itd.),.Wynalazek ilustruja nastepujace przyklady, przy czym przyklady I—II dotycza wytwarzanie zwiaz¬ ków o ogólnych wzorach l i 2, przyklady III—XI w dotycza wytwarzania srodków wedlug wynalazku a przyklady XII—XXXIX ilustruja dzialanie biolo¬ giczne tych srodków na rosliny.Przyklad I. Do kolby o pojemnosci 1500 ml wyposazonej w termometr, mieszadlo i chlodnice 20 zwroitna wprowadza sie 148,2 g (1 mol) bezwodnika kwasu ftalowego i 130 g (1 mol) siarczanu hydra¬ zyny. W temperaturze 40°C dodaje sie roztwór 90 g lugu sodowego w 800 ml wody. Nastepnie, ciagle mieszajac podgrzewa sie mieszanine az do 25 wrzenia i gotuje w ciagu jednej godziny. Odczyn mieszaniny ochlodzonej do temperatury 60°C do¬ prowadza sie do wartosci pH, 5—6 dodajac 50 ml stezonego kwasu solnego. Calosc miesza sie. w tem¬ peraturze 20^lO°C w ciagu 4 godzin. Substancje 30 stala odsacza sie i suszy w temperaturze 80— —100°C.W kolbie o pojemnosci 2500 ml zawiesza sie 448 g (4 mol) azotanu guanidyny w 800 ml etanolu i do zawiesiny dodaje sie roztwór 224 g wodoro- 35 tlenku potasu w 500 ml etanolu. Calosc miesza sie w ciagu 1/2 godziny, po czym roztwór saczy sie i miesza sie z uzyskana w pierwszym etapie sta¬ la dwuhydroksyftalazyma. Mieszanine miesza sie^ w ciagu godziny w temperaturze pokojowej a na- 40 stepnie odsacza sie biale krysztaly, które prze¬ mywa tsie i suszy w temperaturze 60°C. Uzyskana w ilosci 219,4 g (0,86 mola) dwuhydroksyftala^yno- dwuguanidyna jest biala mikrokrystaliczna sub¬ stancja, która topi sie w temperaturze 280°C. Wy- « dajnosc wynosi &6,2Pfo.Przyklad II. Do kolby o pojemnosci 2000 ml, wyposazonej w mieszadlo, termometr, chlodnice zwrotna i wkraplacz, wprowadza sie 118,8 g (1 mol) benzimidazolu i 800 ml toluenu. Mieszajac, doda- 50 je sie do kolby 200 ml chloromrówczanu propy¬ lu, utrzymujac temperature 20°C. Po zakonczeniu dodawania, mieszanine ogrzewa sie do temperatu¬ ry 60°C i w tej temperaturze miesza sie w ciagu dwóch godzin. W ciagu nastepnych dwóch godzin 55 prowadzi sie mieszanie w temperaturze 90*—100°C, a nastepnie chlodzi sie do temperatury 15—20°C.Szare krysztaly odsacza sie, przemywa i suszy w temperaturze 80°C. Uzyskany w ilosci 125JS g (81,7!°/o) chlorek N-izopropylo-benzimidazoliowy to- 60 pi sie w temperaturze 134—il36°C.Pozostale zwiazki o ogólnych wzorach 1 i 2 mozna otrzymac w analogiczny sposób.Przyklad III. Do laboratoryjnego mlynka pe¬ relkowego wprowadza sie 65 g technicznej (9$V*) 65 1,4-dwuhydroksyftalazynoguatiidyny, 5 g wypelnia-128 625 9 10 cza Ultrasil VN-3, 20 g emulgatora Emulsogen M i 111 g technicznego oleju wazelinowego. Dla wy¬ pelnienia dodaje -sie 400 g perelek szklanych o srednicy 1„.5 mm. Mieszanine miele sie przy liczbie obrotów 775 min-1 w ciagu 90 minut. Nastepnie od¬ dziela sie perelki szklane na sicie o oczkach 1 mm.Oleisty produkt zawiera 3010/© wagowych, 1,4- -dwuhydroktsyftalazynioguanidyny. Uzyskana po rozcienczeniu woda 1*/* emulsja nie wykazuje po 12 godzinach stania zadnych zmian, a po 24 go¬ dzinach tworzy sie na dnie lekki osad dajacy sie powtórnie emulgowac przy wstrzasaniu.Przyklad IV. Do laboratoryjnego mlynka pe¬ relkowego wprowadza sie 48 g technicznego (94D/o) chlorku N-izopropytabenzimidazoliowego, 4 g wy¬ pelniacza Ultrasil VN-3, 20 g emulgatora Emulso- genu M i 128 g technicznego oleju wazelinowego.Po dodaniu 400 g perelek szklanych o srednicy 1,5 mm mieszanine miele sie w ciagu jednej godziny przy liczbie obrotów 775 min-1. Nastepnie za po¬ moca sita o oczkach 1 mm oddziela sie mieszani¬ ne. Uzyskany oleisty preparat, zawierajacy 20*/* chlorku N-izopropylobenzimidazoliowego rozciencza sie woda do stezenia H*/» otrzymujac emulsje, po 12 godzinach jeszcze trwale i wolne od osadu.Przyklad V. Do laboratoryjnego mlynka pe¬ relkowego wprowadza sie 22 g technicznej (92?/*) 1,4-dwuhydroksyftalazynodwuguanidyny, 4 g wy¬ pelniacza Ultrasil VN-3, 20 g emulgatora Emulso¬ gen M i 117 g technicznego oleju wazelinowego. Po dodaniu 400 g perelek szklanych o srednicy 1,5 mm mieszanine miele sie w ciagu 2 godzin przy liczbie obrotów 775 min-1. Oleisity preparat za¬ wierajacy WU 1,4 dwuhydroksyftalazynodwugu- anidyny rozciencza sie woda do otrzymania emul¬ sji o stepieniu tf/#, która po 12 godzinach nie wy¬ kazuje zadnych zmian.Przyklad VI. Do mlynka perelkowego wpro wadza sie 22 g technicznej (92!0/*) 1,4-dwuhydro- ksyftalazynoguanidyny, 20 g technicznego (9fl°/o) chlorku N-izopropylobenzimidazoliowego, 4 g wy¬ pelniacza ultrasil VN 2, 20 g emulgatora Emulso¬ gen M i 134 g technicznego oleju wazelinowego. Po dodaniu 400 g perelek szklanych o srednicy 1,5 mm, mieszanke miele sie przy liczbie obrotów 775 min-1 w ciagu 2 1/2 godziny. Perelki szklane od¬ dziela sie od substancji za pomoca sita o oczkach 1 mm. Emulsja uzyskana po rozcienczeniu 20- krotna iloscia wody nie wykazuje po 12 godzinach stania zadnych zmian.Przyklad VII. Do laboratoryjnego mlynka pe¬ relkowego wprowadza sje 11 g technicznego (9(J°/<) chlorku N-izopropylo-benzimidazoliowego, 4 g wy¬ pelniacza Ultrasil VN 3, 16 g emulgatora Emulso¬ gen M i 170 g technicznego oleju wazelinowego.Po dodaniu 400 g perelek szklanych o srednicy 1,5 mm mieszanine miele sie w ciagu godziny przy liczbje obrotów 775 min-1. Perelki szklane oddzie¬ la sie na sicie o oczkach 1 mm. Preparat rozcien¬ czony 10-krotnie woda tworzy trwala emulsje.. Przyklad VIII. Do mieszarki laboratoryjnej do proszków wprowadza sie 52 g 1,4-dwuhydro- ftalazyno-dwuguanidyny, 34 g jako stalego nosnika Zeolex 444, 6 g 'Sproszkowanego lugu siarczanowe¬ go, 3 g dyspejrgatora Supermittel 1494, 1 g zwil- zacza Netzer IS oraz 0,2 g srodka przeciwpieniace- go Tensia defomaer. Substancje homogenizuje sie. 5 Uzyskana mieszanine miele sie w mlynku labora¬ toryjnym typu Ultraplex Alpine 100 LU.Po irozdienczenliiu 50*/o srodika woda do stezenia 0,5*/*, po pól godziny jeszcze 84—^&7*/< czasteczek 10 poEioetaje w stanie zawieszenia. Mokra pozostalosc na sacie (sito DIN 100) wynosi 1—1,51%.Przyklad IX. Do laboratoryjnej mieszarki do proszków wprowadza sie 91 g technicznej 1,4- dwuhydroksy-ftalazyno-dwuguanidyny, 4 g talku, 13 4 g sproszkowanego lugu siarczynowego, 1 g zwil- zacza Netzer IS i 0,2 g blekitu metylenowego. Ca¬ losc miesza sie i homogenizuje a nastepnie miele w mlynku Ultraplex typu Alpine 100 LU. Mokra pozostalosc na sicie (sito DIN-100) wynosi 3—4M. 20 Przyklad X. Do laboratoryjnej mieszarki do proszków wprowadza sie 53 g chlorku, N-lzopropy- lo-benzimidazoliowego, 37 g nosnika Zeolex 444, 5 g sproszkowanego lugu siarczynowego, 3,5 g dyspergatora Supermittel 1934, 1,5 g zwilzacza 23 Netzer IS i 0,3 g srodka przeciwpieniacego Tefisia defoamer. Gafes£ miesza, sie i homogenizuje a na¬ stepnie miele w mlynku Ultraplex typu Alpine 100 LU.Po rozcienczeniu 50fVo srodka woda do steze- 30 nia 0,5P/t, po uplywtie pól godziny jeszcze 86— 90ty* czastek pozostaje w stanie zawieszenia. Mo¬ kra pozostalosc na sicie (sito DIN 100) wynosi 0,5—1,5*/«.Przyklad XI. Do laboratoryjnej mieszarki do proszków wprowadza sie 44,5 g technicznej 1,4- -dwuhydroksy-ftalazyno-dwuguaguainidyny, 42 g chlorku N-izopropytó-benzimidazoliowego, 9,5 g tal¬ ku, 5 g sproszkowanego lugu siarczynowego, 1 g zwilzacza Netzer IS i 0,4 g blekitu metylenowego. 40 Calosc miesza sie. Mieszanine miele sie podobnie Przyklad XI. Do laboratoryjnej mieszarki do proszków wprowadza sie 84,2 g chlorku N-izopro¬ pylobenzimidazoliowego, 9,5 g talku, 5 g sproszko- wanego lugu siarczynowego, 1 g zwilzacza Netzer IS i 0,3 g blekitu metylenowego. Substancje mie¬ sza sie i homogenizuje. Mieszanine miele sie po¬ dobnie jak w poprzednich przykladach. Mokra po¬ zostalosc na sicie (sito DIN 100) wynosi 2—4*/». 53 Przyklad XII. Do laboratoryjnej mieszarki do proszków wprowadza sie 44,5 gi technicznej 1,4- -dwuhydroksy-ftalazyno-dwuguguanidyny, 42 g chlorku N-izopropylo-benzimidazoliowego, 9,5 g talku, 5 g sproszkowanego lugu siarczynowego, 1 55 g zwilzacza Netzer IS i 0,4 g blekitu metyleno¬ wego. Calosc miesza sie. Mieszanine miele sie po¬ dobnie jak w poprzednich przykladach. Mokra po¬ zostalosc na sicie (sito DIN 100) wynosi 3—SW.Przyklad XIII. Dzialanie na wzrost kalusa eo tytoniu.Srodek wedlug wynalazku rozpuszcza sie w wo¬ dzie do uzyskania roztworu o stezeniu 10 ppm i przed inkubacja mieaza sie roztwór z pozywfca.Na potraktowanej pozywce (na niepotraktowanej W pozywce kontrolnej równiez) prowadzi sie trzyty-128 625 11 12 godiniowa inkubacje kalusia tytoniu. Dzienny przy¬ rost, wzrost ilosci komórek oraz czestotliwosc mi¬ tozy oznacza sie metoda Skooga. Wyniki podano w tablicy 1.Tablica 1 Ntr M 2 3 * Substancja czynna Kontrola (pozywka nie trakto¬ wana) 1,4-Dwuhy- droksy-fta- lazyno-dwu- guanidyna Bromek N-/n-propy- lo/-benzimi- dazoliowy 2 i 3 w sto¬ sunku 1:1 IDzien- ny przy¬ rost mg 16,0 19,3 2(2,8 24,1 Ilosc komó¬ rek g-104 ? 227,7 266,0 3!27,5 3175,2 Czesto- Jtliwosc niitozy ¦•/• 100 117 ll43 165 10 15 20 25 i Jak wynika z tablicy 1 przy stosowaniu srodka wedlug wynalazku wzrasta dzienny przyrost i ilosc komórek jak równiez wzrasta o 17—65°/o czesto¬ tliwosc mfbozy.Przyklad XIV. Dzialanie na wzrost kalusa ty¬ toniu.Postepowano podobnie jak w przykladzie XIII, z tym, ze dla porównania zastosowano pjzywke z 1 ppm chinetynu. Zastosowano srodki wedlug wy- 35 nalazku o stezeniu 2 ppm. Wyniki zestawiono w tablicy 2.Tablica 2 Nr ¦ 1 2 3 4 i Substancja czynna Chinetyn Jl,4-Dwuhy- droksy-fta- loazyno- dwuguani- dyna Chlorek NVn-propy- lu-benzimi- dazoliowy a i 3 w stosunku 1:1 Ciezar kalusa w) -sta¬ nie su¬ chym ,174,11 170,92 l£4,09 198,21 Szybkosc wzrostu Wsfcag- nflk 97,17 f/o 100 98,23 1116,89 ill9,37 98,16 aiM ¦ ' . 121,52 Przyklad XV. Wplyw na wzrost kalusa wy¬ izolowanego z korzenia Datura innaxia mili.Postepowano tak jak w poprzednich przykla¬ dach a kontrolnie zastosowano pozywke zawiera¬ jaca chinetyn w stezeniu 2 ppm. Wyniki zestawio¬ no w tablic^ 3.Substancje stosowane w tym przykladzie i po¬ dane na tablicach oznaczono skrótowo jak naste¬ puje: A = 1,4-dwuhydrokjsy-ftalazyno-dwuguaniidyna B = bromek N-/n-propylo/-benzimidazoliowy.Tablica 3 Substancja czyrma Chinetyn Chinetyn + A Chinetyn + B Kontrola A 1 B Marsa iswieza g 4,9694 7,6fll0 6,5772 0,3968 0„9258 0,6120 kalusa .teucha mg IM lii 1 Sub- stan- ' cja 3,52 3,53 3,17 7,07 7,14 7,07 I Wartosc ' wzrostu swieza 15,56 24,37 20,92 0,32 2,08 1,04 ,sucha 15,56 24,46 18,78 1,65 5,25 3,09 szyb¬ kosc wzrostu nig/dzien 95,28 149,20 ,128,10 ^ i 1,97 , 12,77 6,36.W tablicy 4 podano w procentach oddzialywa¬ nie srodków wedlug wynalazku na szybkosc wzro¬ stu.Przyklad XVI. Hamowanie rozpadu chloro¬ filu w jeczmieniu, soi,, fasiojli, lucernie i kukury¬ dzy. dzie az do uzyskania stezenia 200 ppm. Na po¬ wierzchnie otrzymanego roztworu kladzie sie 200 mg segment liscia badanej rosliny i pozostawia na 4 dni, bez dostepu swiatla. Nastepnie z seg¬ mentu liscia ekstrahuje sie chlorofil za pomoca metanolu.Srodek wedlug wynalazku rozpuszcza sie w wo- «5 Równoczesnie ekstrahuje sie chlorofil z próbek128 625 13 Tablica 4 Substancja czynna Kontrola A B Chinetyn ! 100 156 134 Bez chinetynu 100 648 322 14 lisci w stanie wyjsciowym jak równiez po 4 dniowym pozostawieniu lisci na powierzchni wo¬ dy destylowanej. Stezenie chlorofilu w wyciagach metanolowych oznacza sie przez pomiar ekstynkcji przy 665 /um. Wyniki zestawiono w tablicach 5 i 6.Ta - Substancja czynna Kontrola 1,4-Dwuhydroksy- ftalazyna 1,4-Dwuhydroksy- ftalazyno-dwugu- anidyna blica 5 Ilosc i jecz¬ mieniu *,7 —r 9,7 (+162%) ng chlorofilu w i soft fasoli 3,5 4,2 <+20«/oi) 5,4 < +54F/rt J 4,2 5,8 <+38*/o 6,5 (+54*/o Liczby w nawiasach podaja przyrost w porówna¬ niu do próbki kontrolnej bez zastosowania srodka.Zwiazek o ogólnym wzorze 2 Pochodna N-mety- lowa Pochodna N-etylowa Pochodna N-bromo- etylowa Pochodna N-/n-pro- pylowa/ Pochodna NVn-bu- tylowa/ Kontrola Tabela 6 Lucerna chlorofil m(g 0,83 ,0,85 ,0,64 0,96 0,81 0,78 przyrost */o 6,4 8,9 — 23,0 3,8 — Kukurydza chlorofil mg przyrc •/t 1 0,80 0,79 0,71 0,82 0,76 0,65 23,0 21,5 9,2 . 26,1 16,9 —:.W przypadku lucerny i kukurydzy badano zawar¬ tosc chlorofilu w 100 mg zielonej rosliny. Wy¬ niki wyfcazaly, ze srodek wedlug wynalazku ma wlasciwosci hamujace rozpad chlorofilu, Przyklad XVII. Wplyw na prezerwacje chlo¬ rofilu. ; Wplyw srodków wedlug wynalazku na prezer¬ wacje chlorofilu, jporównywano z wplywem endo- genicznych i syntetycznych cytochinin. Próby prze¬ prowadzano na fasoli gatunku Pinte. Dzialanie 10 13 20 25 30 35 40 33 60 fi5 okreslano w dwa tygodnie po zastosowaniu srod¬ ka przez pomiar ekstynkcji przy 665 nm. Wartosci podane w tablicy 7 wskazuja, ze zwiazki stosowa¬ ne w srodkach wedlug wynalazku przy stezeniu 200 ppm dzialaja stymulujaco na chlorofil. Dzia¬ lanie to jest nieco slabsze niz endogenicznych i syntetycznych cytochinin. Równiez przy stezeniach powyzej 10*000 ppm zwiazki stosowane w srod¬ kach wedlug wynalazku nie dzialaja fitotoksycz* nie.Tablica 7 Substancja czynna Kontrola (bez sub¬ stancji czynnej) Seatyna Chinetyn Benzyloadenina A B Stezenie ppm <— 20 30 30 200 200 Ekis- tytnik- Afc 0,671 1,283 1,120 1,229 0,985 1,081 Stymu- ' lacja •/a f— 91,3 67,0 83,1 46,8 61,2 Przyklad XVIII. Stymulowanie syntezy bial¬ ka w 15 sod.Srodki wedlug wynalazku rozpuszcza sie w wo¬ dzie w celu otrzymania roztworu o stezeniu 200 ppm. Na powierzchnie roztworu kladzie sie 200 mg segmentów lisci soi, które plywaja po jego po¬ wierzchni przez 24 godziny. Dla kontroli segment o takiej samej masie przechowuje^ sie w wodzie destylowanej. Nastepnie przemywa sie segmenty woda destylowana i pozostawia na trzy godziny w 20 ml roztworu zawierajacego radioaktywni* znaczony aminokwas (glicyna-1-1^; 2 //Ci). Na¬ stepnie ponownie przemywa sie segmenty lisci duza iloscia wody i wyodrebnia sie ich bialko w zwykly sposób. Z wyodrebnionego bialka przygo¬ towuje sie roztwór podstawowy i mierzy sie ra¬ dioaktywnosc wlasciwa scyntylatorem cieczowym.Otrzymane wartosci/ zestawiono w tablicy -Moc Jak wiklac, syntezy bialka w lisciach soi potrak¬ towanych srodkami wedlug wynalazku jest o 15—r Tablica 8 | Nr • 1 2 3 4 5 '- Substancja czynna Kontrola 1,4-Dwuhydroksyfta- lazyna 1,4-Dwuhydroksy-fta- lazyno-dwuguanidina Bromek N-/n-propy- lo/-benzimidazoliowy 3 i 4 lacznie w stosunku 1:1 -¦¦< Ratiio- aktyw- noisc mu Ci/100 mg Kl,9 16,1 15,5 13,7 afce Stymu¬ lacja ~-i 35,3 30,2 "* 15,2 64/7128 625 15 65P/r wieksza niz w nietraktowanych próbkach kontrolnych.Przyklad XIX. Wplyw na synteze bialka.Liscie fasoli gatunku Pinie pozostawia sie przez 18 godzin na powierzchni roztworów naturalnych wzglednie syntetycznych cytochinin lub srodków wedlug wynalazku. Wplyw na synteze bialka okre¬ sla sie przez pomiar syntezy radioaktywnie znaczo¬ nych aminokwasów (glicyna-2-*4©. W tablicy 9*po¬ dano radioaktywnosc dpm/200 mg wagi substan¬ cji swiezej. 16 Tablica 10 - Substancja czynna Kontrola Seatyna Chinetyn Benzylo- adenina A B Tabl Steze- miie Ippm ('_ 20 30 30 200 200 ica 9 Radioaktyw¬ nosc lOOOdpm/200 ' mg w frak¬ cji nieroz¬ puszczalnej w TCA 3,17 6,18 5,36 5,92 4,40 4,52 Stymu^ lacja f/o 95,1 69,4 87,(T 39,0 42,7 Jak widac z tablicy 9, dzialanie zwiazków w srod¬ kach wedlug wynalazku jest nieco slabsze od dzialania cytochininy lecz wielkosc i tendencja efektu jest znaczna, jezeli wezmie sie pod uwage, ze nie chodzi tu o slady Istniejacych hormonów roslinnych, lecz o dostepne zwiazki.^ Przyklad XX. W roztworach wodnych srod¬ ków wedlug wynalazku o stezeniu 200 ppm umie¬ szcza sie na powierzchni cieczy 200 mg lisci lu¬ cerny, sod, fasoli i kukurydzy i plywajace po powierzchni roztwory pozostawia sie na 1/2 godzi¬ ny. Po uplywie tego czasu liscie umieszcza sie w komofcze asymilacyjnej odpowiedniego przyrzadu.Przy starannie kontrolowanych warunkach oswie¬ tlenia wpuszcza sde do komory za pomoca zaworu dozujacego znana ilosc radioaktywnego (14C02) dwutlenku wegla. Po uplywie 30 minut zamraza sie próbki lisci w cieklym azocie, rozciera w ho- mogenizatiorize Pottera z 50jtyo kwasem nadchloro¬ wym i sporzadza roztwory podsitawowe. Pomiar radioaktywnosci wlasciwej rozlwtoorów podstawo¬ wych przepgwtwadza sie, za pomoca scyntylatora cieczowego.Dla celów kontrolnych nietraktowane próbki li¬ sci poddaje sie równiez dzialaniu znaczonego dwu¬ tlenku wegla w komorze asymilacyjnej. Ilosc po¬ brana przez te próbki przyjmowana jest za 10010/©.Wieksze pobory w procentach podano w tablicy 10..Z tablicy wynika, ze srodki wedlug wynalazku dzialaja róznie lecz w znacznym stopniu na ro¬ sliny uprawne.Pr z y k l a d : XXI. Wzmocnienie utrwalania wia¬ zania dwutlenku wegla, 10 20 30 35 40 50 55 Nk- 1 2 3 4 6 6 7 Substancja czynna Bromek N- -metylobenzi- midazoliowy Bromek N- -etylobenzimi- dazoliowy Bromek N- -bromoetylo- denzimidazo- iiowy Bromek N- -/n-propylo/- -benzimidazo- liowy Bromek N- -/n-butylo/- -bemzimidazo- liowy 1,4-Dwuhy- droksyftalazy- no-dwuguani- dyna 4 i 6 w sto¬ sunku 1:1 Wieksze pobory w % lu¬ cer¬ na ^H — ¦• — 12 1 ^ \-i i ——i so¬ ja — —: • — 236 — 67 — fa¬ so¬ la 125 184 57 • —;. 41 4 41 co2 ku¬ ku 1 ;ry_ dza — — .— 84 47 12 47 Intensywnosc wiazania fotosyntetycznie pobra¬ nego dwutlenku wegla mierzono na fasoli gatun¬ ku Pinto. Próbki lisci plywaly przez 18 godzin w roztworach biologicznie aktywnych a utrwalanie odbywalo sie przez 1/2 godzinna ekspozycje (przy 100 /^Ci/5000 ml 14C02).Tablica 11 wykazuje, ze najwieksze dzialanie ma seatyna („czynnik korzeniowy"), syntetyczna cytó- chinina nieco mniejsze a substancje stosowane w srodkach wedlug wynalazku maja ten sam kie¬ runek dzialania, jednak zadna z nich nie wykazu¬ je tak silnego dzialania.I w tym przypadku nalezy wziac pod uwage to, co nadmieniono na koncu przykladu XIX." Przyklad XXII. Stymulowanie fotolizy ro¬ slinnej.Srodek wedlug wynalazku rozpuszcza sie w wo¬ dzie az do uzyskania roztworu o stezeniu 50Q ppm.Roztworem tym traktuje sie przez dwie godziny próbke liscia kukurydzy o masie 200 mg. Nastep¬ nie wklada sie ria godzine badana bródke d$ SfÓ o stezeniu 10 /^Ci/50 ml„ po czym zamraza w cieklym, azocie, rozciera i przez odpowiednie przygotowanie oddziela chromatograficznie alde¬ hyd glicerynowy i mierny Jego radioaktywnosc.Wyniki pomiarów zestawiono w tablicy 12.Uzyskane wyniki wskazujmy ze srodki wedlug wy¬ nalazku skutecznie stymuluja fotolize.Przyklad XXIII. Stymulowanie aktywnosci 'fotolitycznej.I128 625 1T 18 Substancja czynna Kontrola Seatyna Chinetyn Benzylo- adenina A 1,4-dwuhy- droksyfta- lazyna-je- dnoguami- dyna B Ta Ste- Jfce- nie ppm • ¦ 20 30 30 200 200 200 blica U Radioaktywnosc dpm/200 w swie¬ tle 2,14 0,12 4,15 .4,87 3,38 3,75 3,92 w cie¬ mno¬ sci 0,18 0,46 0,37 0,41 0,31 0,28 0,34 mg ra¬ zem 2,32 5,58 4,52 5,28 3,69 | 3,47 1 4,26 Przy¬ rost !% __. 140,8 95,2 128,0 59,3 50,7 84,0 1 Substancja czynna Kontrola B A ' ab lic a 12 dpm/mg Substancja sucha 4,64 8,76 11,42 Stymulacja % 88 1146 | Porównano wplyw endogenicznych cytochinin (seatyna), cytochinin syntetycznych (chinetyn, ben- zyloadenina) i regulatorów wedlug wynalazku na aktywnosc fotolityczna. Próbki lisci fasoli gatun¬ ku Pinto plywaly przez 18 godzlin w biologicznie aktywnych roztworach, ekspozycja fotolizy HTO trwala 1 godzine (200 ^Ci/100 ml). Radioaktywnosc podano w dpm/mg cukru gronowego.Substancja czynna Kontrola Seatyna Chinetyn Benzyloadenina A B TablicE Steze¬ nie ppm ~- ,__ 20 30 30 200 200 i 13 Aktywnosc fojtoli- tyczna dpm/mg cukier gronowy 7,64 15,94 L3,96 17,21 13,72 14,08 Stymu¬ lacja % 108 i 82 125 79 i 84 i 10 15 25 S0 35 40 55 Przyklad XXIV. Stymulowanie przyswaja¬ nia substancji odzywczych.Srodek wedlug wynalazku rozciencza sie woda destylowana do stezenia 200 ppm. Roztworem tym traktuje sie 200 mg segmenty lisci pszenicy, ku¬ kurydzy i grochu..Nastepnie segmenty lisci traktuje sie znaczonym roztworem fosforanowym o stezeniu 30 juCi/50 ml przez 1/2 godziny, po czym przygotowuje liscie w zwykly sposób. Frakcje kwasu nukleinowego wy¬ odrebnia sie i rozpuszcza w 6 n amoniaku. Z roz¬ tworu tego sporzadza sie roztwory podstawowe i mierzy zawartosc w nich radioaktywnego fosfo¬ ranu za pomoca scyntylatora cieczowego. Uzyska¬ ne wyniki zestawiono w tafoliicy 14.Tablica 14 Substancja | Czynna Kontrola 1000 cpm/g A B Psze¬ nica 17,4 29,3 <+65,5%) 22,8 (+31,0%) Kuku¬ rydza 31,2 47,0 (+ 50,6%) 39,3 (+25,9%) Groch 23,3 38,4 (+51,7%) 32,7 | (+29,2%) Liczby w nawiasach podaja stymulacje w pro¬ centach w porównaniu do próbki kontrolnej. Jak wynika z tablicy, przy zastosowaniu srodków we¬ dlug wynalazku wzrasta wbudowanie jonu fosfo¬ ranowego do frakcji kwasu nukleinowego o 26— —70%, z czego nalezy wnioskowac, ze w podob¬ ny sposób wzrasta pobór substancji odzywczych.Przyklad XXV. Stymulowanie aktywnosci wobec blony.Srodki wedlug wynalazku wykazuja aktywne dzialanie wobec blony. Takie dzialanie nie wyste¬ puje w przypadku endogenicznych i syntetycznych cytochinin. W tablicy 13 przedstawiono dla cy¬ tochinin oraz dla zwiazków stosowanych w srod¬ kach wedlug wynalazku, stymulacje poboru azo¬ tanu objawiajaca tsie we wzroscie zawartosci ca¬ lego azotu i zawartosci azotu bialkowego. Próby przeprowadzano na nietknietych lisciach fasoli odmiany Pinto i oceniano po uplywie 2-ch tygo¬ dni od momentu potraktowania srodkiem. 65 Sub¬ stancja czynna Kon¬ trola Sea¬ tyna Chi¬ netyn Benzy- loade- nina A B Ste¬ ze¬ nie ppm — •, 20 30 30 , 200 200 Tablica 15 Zawartosc azotu w substancji suchej caly azot '¦ 3,8 3,8 3,8 3,8 4,8 (+26,3%) 5,3 (+ 39,4%) iaizot bial¬ kowy % •2,4 2,8 (+ 16,6%) 2,8 (+16,6%) 2,8 (+16,6%) 4,1 (+70,8%) 4,4 | (+ 83,3%) Udzial Na bialko¬ wego w calej ilosci ! N2 i % ! 63 73 '' 73 73 1 85 83 ¦128 62S 19 26 Liczby w nawiasach podaja wzrost wyrazony w procentach w porównaniu do nietraktowanej prób¬ ki kontrolnej.Przyklad XXVI. Dzialanie stymulujace na calkowita zawartosc azotu i azotu bialkowego w lucernie.Srodkami wedlug wynalazku potraktowano lu¬ cerne na polach doswiadczalnych. Próby przepro¬ wadzano na polach doswiadczalnych o powierz¬ chni 1 ha i powtarzano 4-krotnie. Srodek wedlug wynalazku zmieszano z olejem, po czym rozcien¬ czono woda i rozpylano na polach raz wzglednie dwa razy. Pierwsze opryskiwanie przeprowadzo¬ no gdy wschodzaca lucerna pokryla juz glebe. Na polach przewidzianych do dwóch zabiegów opry¬ skiwania, drugi zabieg przeprowadzono w (Jwa ty¬ godnie po pierwszym. W obydwu przypadkach dawka wynosila 2 kg/ha.Po scieciu lucerny oznaczono calkowita zawar¬ tosc azotu oraz zawartosc azotu bialkowego. Wy¬ niki zestawiono w tablicy 16, przy czym liczby w nawiasach oznaczaja wzrost wyrazony w procen¬ tach w porównaniu do próby kontrolnej.Tablica 16 ¦J Substancja czynna *- Kontrola Zwiazek A 1. opryski¬ wanie 2, opryski¬ wanie Zwiazek B 1. opryski¬ wanie Z. opryski¬ wanie 1 Calkowita zawartosc azotu w substancji suchej <•/•)" 3,36 3,86 l(+14%) 4,17 (+24»/o) 3,51 <+ */#) 3,91 (+13»/o) 1 1 Zawartosc azotu bialko¬ wego w substancji suchej *?« 2,25 2,80 i(+24i/t)r 3,48 (+54*/o) 2,48 (+22V§) 1 2,75 <+22«/ft) Jak wynika z tablicy |16 przy jednokrotnym opry¬ skiwaniu wzrasta zawartosc azotu w substancji suchej o 4—14j%, a zawartosc azotu bialkowego o 8—%4Ph. Udzial,/azotu bialkowego w calkowitej ilo¬ sci azotu wzrasta z 67*/i do 10—12?/; czyli o 4— —9V#. Przy dwukrotnym opryskiwaniu zawartosc azotu w substancji suchej wzrasta o 13^24!°/», za¬ wartosc azotu bialkowego o 22—54j°/o a udzial azo¬ tu bialkowego wzrasta o 5—25^/t.Przyklad XXVII. Wplyw na calkowita za¬ wartosc azotu i zawartosc azotu bialkowego w mieszanej uprawie soli i slonecznika.Uprawe istoi ii slonecznika, przewidziana na pa¬ sze z uzytków zielonych przy doswiadczeniach po¬ lowych na duzych polach potraktowano srodkami wedlug wynalazku. Próby czterokrotnie powtarza¬ ne prowadzono na polach 6 wielkosci' i ha. Srodek wedlug wynalazku rozcienczono woda i otrzymana ciecz do opryskiwania stosowano w ilosci 2 kg/ha.Pierwsze opryskiwanie przeprowadzono gdy rosliny 25 90 10 15 Substan¬ cja czynna Kontrola Zwiazek A Zwiazek B Zwiazek A Ta Plon z uSytku zielo¬ nego 100 kg/ha 120 146++ <+22,3*/o) 142+ (+18,7*/o) 157++ (+31,4*/o) blica, 17 Zawartosc w substancji suchej Eurojwe bialko 21,4+++ (+19,4%) 25,8+++ <2M«/o) 27,3++ (+ 28,6*/o) p2o5 10,3+ (+24,6«/o) 10,9++ < + 31,7*/o) 11,4+++ (+38,5*/o) Stosu¬ nek 1 'C:N 3,87 (—27,y2°/o) 4,20+ (—21,0%) •3,45+++ (—35,1%0 Granice oznaczen: +SD 5% ++SDiv. +++SD o,i% Liczby w nawiasach podaja procentowa róznice w stosunku do nietraktowanej próbki kontrolnej. pokryly juz glebe. Drugie opryskiwanie przepro¬ wadzono w dwa tygodnie pózniej, natomiast trze¬ cie w dwa tygodnie po drugim. Zielonke zebrano z pól doswiadczalnych i kontrolnych (nie opry¬ skanych) a nastepnie badano calkowita zawartosc azotu i zawartosc azotu bialkowego.Tablica 18 1 Nazwa srodka •r Kon¬ trola 1* . ¦ .B Calkowita zawartosc azotu w substancji suchej ¦»/t (G) 2,56 3,45 (+34,W* 2,80 (+9,Wt) Zawartosc azotu bialko¬ wego w substancji suchej (E) 2,27 3,17 (+39,6*/©) 2,75 (+21,1%) EG.100 •/• 65t2 94,8 98,9 40 Liczby w nawiasach podaja przyrost w procen¬ tach wzgledem próbki kontrolnej z pola nieopry- 45 skanego preparatem. Jak wynika z tablicy, po opryskaniu wzrasta ogólna zawartosc azotu o 10— —Q5P/t a zawartosc azotu bialkowego o 20—40*/o.Udzial azotu bialkowego w calej ilosci azotu jest znacznie wiekszy, a mianowicie wzrósl o 45— eo —52P/ot. Tym samym wartosc paszowa zielonki ule¬ ga poprawie, co jest bardzo wazne przy chowie zwierzat gospodarskich.Przyklad XXVIII. WP*yw srodków wedlug wynalazku na mase zielonki oraz calkowita za- W wartosc azotu i zawartosc azotu bialkowego w ku¬ kurydzy kiszonkowej.Próby przeprowadzano na poletkach o powierz¬ chni 200 m*. Srodek wedlug wynalazku rozcien¬ czano woda i stosowano bezposrednio przed wy¬ ro siewem. Oznaczano mase zebranej kukuryjdky ki¬ szonkowej zarówno z poletek doswiadczalnych Jak i kontrolnych. Badano równiez procentów*^zawar¬ tosci masy roslinnej. Wyniki podano: w; tablicy 19.Granice oznaczen sa identyczne Jak w tablicy 17. w Liczby w nawiasach podaja wzrost wartosci w12**25 il 22 Ta Parametr "i Plon z uzytku zier lanego (kg) Zawartosc suchej masy (•/•) (susze¬ nie na powietrzu) ! Bialko surowe (%) Czyste bialko (*/o) | Calkowita zawar¬ tosc wegla Calkowita zawar¬ tosc azotu (°/o) Stpsunek' C:N ¦ rf—: T" blica 19 Kon¬ trola 365 20,57 1,85 1,35 8,99 0,30 30,86 - l ¦ Zwiazek A 376 22,79++ (10,80*/o) 2,52+ (+ 36,3°/*) 1,71+ (+26,7%) ;r 9,99++ 0,40+ 25,27 B 389 23,48 (+14,1(W 2,25+ 1 (+21,7*/©) 1,4 1 (+4,4*/o) 10,27+++ 0,86+ 1 28,67 procentach w porównaniu dp próbki kontrolne).Z tablicy 19 wyraznie wynika, ze wzrasta ciezar zielonki o 2—1(f/t, zawartosc substancji suchej kukurydzy kiszonkowej (silosowej) o lt)—15#/t, a zawartosc bialka surowego o 20—j36*/«c WzrosF za¬ wartosci czystego bialka wynosi 4—27*/ou Stosunek C/N maleje, co oznacza korzystne przesuniecie udzialu azotu. Wyniki zestawiono w tablicy 20.Wartosci w nawiasach podaja róznice procentowa w stosunku do próbki kontrolnej.Substan- cja czynna Kontrola Zwiazek A Zwiazek C Zwiazek "A Ta Ciezar zielon¬ ki 100 ikg/ha 310,2 261,3++ ( + l5,5i/o) 398,2+++| ( + 28,4»/o) blica 20 Zawartosc substancji suchej bialko surowe 13,2 16,0++ ( +21,3M) 17,1++ - (+29,7«/<) 420,9+++17,0+,+4 ( + 35,7»/o) (+35,7p/i) p2o5 ¦/• M 9,5++ <&7,2°/o) 9,8++ (30,8p/o) 10,1+++ (+35,6*/o) C/N 31,4 * 25,9++ (—17,6P/o)i 23,5+++ (—25l(4*/o) 20,4+++ (—35,2%) Zwiazek G ** chlorek N-/i-propylo/-benzimidazo- iiówy -Gtaa&ice oznaczen isa identyczne jak w tablicy 17.Przyklad XXIX. Srodkami wedlu# Svynalaz- ktfti£3tirgktowano material siewny mieszanca kuku¬ rydzy.^Srodek stosowano w postaci zwilzonej za- pT&Hty proszkowej w ilosci 0,5 kg/ha. Po rozwinie*- ciu st^ czwartego typowego liscia przeprowadzono aprysnwwnie^ Srodkiem w ilosci 3 kg/ha. Drugi za¬ bieg polowy przeprowadzono po pojawieniu sie kwiatowi*' k^ha), trzecie po dojrzeniu pylku (2 kg/ha). '• 10 15 30 35 40 Wartosci podane w tablicy 21 (skladowana kuku¬ rydza traci równiez na wadze) przeliczone sa na „kukurydze luskana w maju". 1 Substancja czynna Kontrola Zwiazek A Zwiazek B Zwiazek C Zwiazek A i C w stosunku 1:1 'ablica 21 Plon ziarna 100 kg/ha 132,8 181,8 149,3 208,5 199,2 kukurydzy I 1 wzrost w •/• #,4 37,0 57,1 • 50„2 Z danych wynika, ze srodki wedlug wynalazku bardzo wydatnie podnosza wydajnosc ziarna kuku¬ rydzy (o 12—57*/»).Przyklad XXX. Wplyw na ilon' ziarna soi.Uprawiona soje w okresie wegetacji trzykrotnie opryskano srodkiem w ilosci 2 kg/ha. Po raz pier¬ wszy zastosowano srodek na poczatku kwitnienia, drugi raz po zakwitnieciu wierzcholka grona kwia¬ towego, a trzeci raz w trzy tygodnie po drugim.Mierzono plon ziarna.Wyniki podano w tablicy 22.T Substancja czynna Kontrola | Zwiazek A Zwiazek B A i B w sto¬ sunku 1:1 * ablica 22 Plon ziarna 100 kg/ha 29,33 41,22 38,67 39,99 Wzrost •/• . . 39 30 , 35 65 Z wyników wyraznie widac, ze przy stosowaniu Srodków wedlug wynalazku plon ziarna sojowego znacznie wzrasta (o okolo 30—40*/*).Przyklad XXXI. Wplyw na plon ziarna psze¬ nicy jak równiez na calkowita zawartosc azotu ,i zawartosc azotu bialkowego w plonie ziarna psze¬ nicy.Do prób prowadzonych na duzych poletkach do¬ swiadczalnych przyjeto odmiany pszenicy' Lfbelul- la i Mexikoi K. Material siewny potraktowano w sposób podobny do zaprawiania mokrego, tj. utwo¬ rzono nalot na ziarnie siewnym, przy czym ilosc 3ubstancji biologicznie czynnej wynosila 2 kg/ha.Po zbiorach porównywano pion, calkowita zawar¬ tosc azotu i azotu bialkowego pszenicy zaprawia¬ nej i niezaprawianej. Wyniki przedstawiono w ta¬ blicach 23 i 24. Tablica 23 odnosi-sie do pszenicy odmiany Libelulla, a tablica 24 do pszenicy od¬ miany Mexilcoi. "// Jak wynika z tablicy 23 wzrasta plon ziarna pszenicy odmiany Libelulla równiez przy stosowa¬ niu srodka zawierajacego pochodna ftalazyny je¬ dnak najbardziej skutecznym okazal sie srodek zawierajacy pochodna benzimidaizolu.128 625 24 1 Substancja czynna Kontrola Zwiazek A Zwiazek B 'ablica 23 Maisa ziarna na 100 klosów 215,79 232,35 357„73 Stymulacja f/t t- 7 65 T Substancja czynna Kon/troLa Zwiazek A Zwiazek B ablica 24 Calkowita zawartosc azotu w sub¬ stancji suchej <¦/•) 2,12 2,81 (+5,6*/o) 2,15 (+l,(Wo) Zawartosc azotu bialkowego w substancji suchej (•/•) 1,61 2,07 (+28,5"/f) 1,74 (+8llO»/o) Próby z odmiana Mexikoi 226 K wykazaly, ze obok nieznacznego wzrostu calkowitej zawartosci azotu wzraista znacznie zawartosc azotu bialkowego, a w zwiazku z tym skuteczniejsze bylo dzialanie ftala- zyiny.Przyklad XXXII. Wplyw na plon i zawar¬ tosc cukru w burakach cukrowych.Klebki nasienne buraka cukrowego potraktowa¬ no srodkami wedlug wynalazku, przy czym na 1 ha stosowano 1 kg. Wschodzace roslinki opry¬ skano dwukrotnie srodkiem w ilosci 2 kg/ha. W sierpniu badano na poletkach doswiadczalnych za- wartosc cukru w burakach cukrowych, W przy¬ padku roslin opylanych zawartosc cukru byla wyz¬ sza (16,lB/o w stosunku do 15P/o). Po zbiorach ozna¬ czano plon buraków i cukru. Wyniki zestawiono w tablicy 25.Tablica 25 Substan- cJa czynna j •¦;. i . i 1 1 Kontrola ! Zwiazek i •' A i Zwiazek Plon |W0f kg/ha 541 608 8177 Zawar¬ tosc clukru "JM 16,45 17,05 Uzysk cukru 100 kg/ha 87„56 100,01 ;. 149,49 Wzrost w °/o war¬ tosci kontro¬ lnej) 14 70 Widocznym jest, ze srodki wedlug wynalazku, zwlaszcza zawierajace pochodne be^nzimidazolu, znacznie podnosza wydajnosc cukru.Przyklad XXXIII. Wplyw na plon winogron i zawartosc cukru w winogronach.Sadzonki winiorosli trzykrotnie potraktowano 10 15 srodkami wedlug wynalazku: przed kwitnieniem, nastepnie w trzy potem i w szesc tygodni po pier¬ wszym zabiegu. Rozcienczony woda srodek roz¬ pryskiwano w ilosci 2 kg/ha.Równolegle do tego prowadzono próby ze znaj¬ dujacymi sie w handlu regulatorami wzrostu ro¬ slin CCC (chlorek chlorocholiny), Ethrel (Etefon: kwas 2-chloroetylofosfonowy) i Nevirol (kwas N- -fenyloftalowy). Wyniki zestawione w tablicy 26 odnosza sie do odmiany „Panonia", zas w tablicy 27 zestawiono wyniki prób z odmiana „MSdchen- traube von Eger". 25 30 35 40 45 50 Substan¬ cja czynna Kontrola Zwiazek A Zwiazek B CCC Ethrel „ Nevirol Tablica 26 Plon wi¬ nogron 100 kg/ha 216 232 226 175 194 x 238 Zawar¬ tosc i fcukru (•/?) 13,0 20,0 (+53,8*/o) 15,8 (+21,5tyi) 16,0 (+23,0*/o) 14,0 (+7,5«/«) 15,4 (+18,4M) Uzysk cukru 100 kg/ha 28,08 46,40 (+62«/o) 35,70 (+27*/») 28,0 — 27,2 — 36,52 (+30°/o) Wartosci w nawiasach okreslaja wzrost uzysku w procentach w odniesieniu do wartosci kontrol¬ nych.Sustan- cja czynna Kontrola Zwiazek A Zwiazek B CCC Ethrel Nevirol Tabli Plon wi¬ nogron 100 kg/ha 151.15 124,23 176,02 (H-17,01/^ 144,^1 164,61, <+15,7«/t) 169,22 (+ll,0«/a) ica 27 Zawartosc cukru (•/a) | 16,7 16,8 16,7 17,0 15,7 16,4 Uzysk cukru 100 kg/ha 18,93 15,65 22,16 (+17,0,/o) 18,44 19,38 (+2,3Vt) l 20,81 (+M»/t j Próby wykazaly specyfike oddzialywania. Pocho¬ dna ftalazyny o ogólnym wzorze 1 wykazala przy 55 odmianie „Pannania" wzrost plonu wdinogrem i za¬ wartosci cukru a tym samym wzrost uzysku cu¬ kru, podczas gdy ten sam zwiazek nie ma na in¬ na odmiane zadnego wplywu. Srodek zawierajacy bromek Ni/n-propylu-benzimidazoliowy stymuluje •° przy odmianie „Pamnonia" plon winogron i zawar¬ tosc cukru, podczas gdy w przypadku, odmiany „Madchentraube" -zawartosc cukru nie wzrasta, na¬ tomiast plon winogron jest wiekszy o 17*/t.Przyklad XXXIV. Wplyw na wydajnosc i *5 zawartosc azotu bialkowego pastwiska.128 625 25 26 Na terenie porosnietym trawa wytyczono po¬ letka doswiadczalne o powierzchni 4 m2, które opryskano trzykrotnie róznymi rozscienczonymi srodkami wedlug wynalazku. Opryskiwanie mia¬ lo miejsce w 2 tygodniowych odstepach czasu, a do kazdego opryskiwania zuzywano 2 kg/ha. Na¬ stepnie skoszono trawe, oznaczono mase zielona i badano calkowita zawartosc azotu i azotu bial¬ kowego w skoszonej trawie. Wyniki zestawiono w tablicy 28, przy czym liczby w nawiasach ozna¬ czaja wzrost w procentach, w odniesieniu do war¬ tosci kontrolnych.Substan¬ cja czynna Kontrola Zwiazek 1 A Zwiazek B Tabl] Plon kg/4 m2 5,10 5,35 5,27 ca 28 Azot cal¬ kowity •/t 4,22 — 3,89 — 5,36 (+27,0*/a) Azot bial¬ kowy 1% 2,80 — 2,62 — 3*54 (+26,4«/o) Przyklad XXXV. Srodkami wedlug wynalaz¬ ku opryskano fasole (odmiana Superalit) raz wzgle¬ dnie dwa razy. Wplyw na plon (fasola sucha, nie zebrana jako jarzyna zielona) okreslaja wyniki podane w tablicy 29* Tablica 29 Substancja czynna Kontrola Zwiazek B zastosowano 20.6.1979 Zwiazek B zastosowano 6.7.1979 Zwiazek B zastosowano 20.6.1979 zastosowano 6.7.1979 Zwiazek A 1 zastosowano 6.7.1979 Plon 100 kg/ha 15,00 17,77 17,03 19,52 17,77 Wzrost plonu P/o 18,4 13,5 30,1 18,4 Przyklad XXXVI. W tej próbie porównano niektóre zwiazki o ogólnym wzorze 2 odnosnie ich biologicznego oddzialywania. Cytochininopodo- bna aktywnosc zwiazków moze byc dobrze scha¬ rakteryzowana przez intensywnosc fotosyintetycz- nego wiazania C02 i wbudowywanie znaczonych weglem aktywnym aminokwasów do nierozpusz¬ czalnej w TCA frakcji bialkowej.JW tablicy 30 zawarte sa dane fotosyntetycznego wiazania 14C02 w lisciach kukurydzy i wbudowy¬ wania glicyny-2-14C w syntezie bialka fasoli i to dla soli benzimidazoliowych z róznymi N-podsta- wnikami. Radioaktywnosc podana jest w fiCifg swiezej zieleni a sredni blad wartosci sredniej nie jest wiekszy od ±7*/a. Badane próbki przechowy¬ wano w roztworze substancji czynnej i ekspono¬ wano radiobiologicznie przez 1 godzine.- Tablica 30 15 20 23 30 35 40 Zwiazek o wzorze 2 (R2) Kontrola Metyl- Etyl- Bromo- etyl- n-propyl- i-propyl- -/chlorek/ n-butyl- Wiazanie 14C02 juCi/g2 5,72 8,12 6,72 6,46 10,52 10,92 7,49 +*/o , 42 .16 13 34 92 31 Wbudowanie glicyny-2-14C j^Ci/g2 3,52 4,75 4,25 4,36 4,96 4,85 4,57 .+¦/# __ 35 21 24 41 3(5 30 Przyklad XXXVII. Stosujac rózne pochodne 1,4-dwuhydroksyftalazyno-dwuguanidyny (przez zmiane podstawników Ri) okreslono ich wplyw na fotosyntetyczne wiazanie 14C02. Do prób posluzo¬ no sie fasola odmiany Pinto, stezenie roztworów wynosilo 200 ppm a radioaktywnosc podano w ta¬ blicy 31 w dpm/200 mg swiezej masy.BO 55 Tablica 31 Podstawnik Rj w polozeniu 5(8) lub 4(7) Kontrola Metyl Etyl i-propyl Hydroksyetyl Chloroetan Allil Chlor i Brom Merkapto Hydroksy Metylomerkapto Metoksy Amino Metyloamino Intensywnosc wiazania C02 w dpm 2,32 3,50 3,58 3,53 3,49 3,51 3,50 3,72 3,65 3,60 3,64 3,56 3,48 3,27 3,30 tli wzrostu j_ 50,1 54,3 £2,1 50,4 50,2 50,1 60,3 57,3 55,2 56,8 53,4 50,0 40,9 42,2 65 Przyklad XXXVIII. Podobnie jak w poprze¬ dnim przykladzie badano fotosyntetyczne wiazanie C02 róznych bromków N-/n-propylo/-benzimidazo- liowych. Wyniki zestawiono w tablicy 32.Przyklad XXXIX. Wplyw na calkowita za¬ wartosc azotu i zawartosc azotu bialkowego w soi.Powtórzono postepowanie opisane w przykladzie XXVII, stosujac rózne addukty 1,4-dwuhydroftala- zyny. Zabieg opryskiwania przeprowadzono gdy rozkwitl wierzcholek grona kwiatowego. Wyniki podano w tablicy 33.Badania opisane w przykladach XXIII—XXXIX Wskazaly, ze za pomoca srodków wedlug wyna-128 625 ?7 Tablica 32 Podstawnik Ri w polozeniu 5(8) lub 4G) ^ Kontrola Metyl Etyl n-propyl i-propyl n-butyl Hydroksyetyl Chloroetan A1H1 Chlor Brom Merkapto Hydroksy Metylomerkapto Metoksy Amino Metyloamino Dwumetyloamino T a b 1 i Substancja czynna Kontrola 1,4-dwuhydroksyftala- zyna 1,,4-dwuhydroksyftala- zynodwuguanidyna 1,4-dwuhydroksyftala- zynojednohydrazyna 1,4-dwuhydroksyftala- zynodwuhydrazyna Intensywnosc 1 ustalania C02 w dpm 2,32 4,26 4,13 4,22 4,30 4,20 4,10 4,00 4,15 4,20 4,1Q 4,32 4,16 4,00 4,09 3,37 3,84 3,76 ca 33 Calkowita zawartosc azotu •/q suchej masy 2.6 4,6 ( + 77,0*/*) 4,7 (+81,0*/o) 3,7 <+42,4*/o) 3,9 ( + 50,0#/o) % wzrostu '—— 84,0 78,0 ! 81,8 ! 85,3 81,0 1 76.7 72,4 78,8 81,0 1 76,7 86,2 79,3 72,4 76,2 45,2 65,0 62,0 Zawartosc azotu bialko¬ wego !•/•! suchej masy 1,9 3,8 (+100,0»/©) 3,9 (+105,3*/o) 3,1 (+63,2%) 3,6 • (+89,5*/o) 28 lazku mozna z powodzeniem wplywac na gene- ratywne procesy roslin^ W wielu przypadkach o- siagnieto nie tylko wzrost plonów lecz i przesu¬ niecie zawartosci skladników, np. cukru, w wy¬ maganym kierunku, co stanowi znaczny postep techniczny.Zastrzezenia patentowe 1. Cytochininopodobny srodek blonoaktywny do podwyzszania produktywnosci roslinnej, poziomu azotu bialkowego i zdolnosci pobierania anionów, zawierajacy substancje czynna, nosnik i substan¬ cje pomocnicze, znamienny tym, ze zawiera 0,5— —90*/* wagowych co najmniej jedrnej pochodnej ftalazyny o ogólnym wzorze 1, w którym R1 ozna¬ cza atom wodoru, ewentualnie podstawiony chlo¬ rowcem lub grupa hydroksylowa rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla lub r.odnik alkenylowy o 2—4 atomach wegla, atom chlorowca, grupe ami- 10 15 20 25 35 45 50 II 60 nowa, sulfhydrylowa lub hydroksylowa albo alki- lopodstawione odmiany tych grup,, wzglednie co najmniej jeden jej addukt jedno- lub dwuguani- dymowy wzglednie jej addukt jedno- lub dwuhy- drazynowy lub addukt guanidynohydrazynowy i/lub co najmniej jedna pochodna imidazolu o ogólnym wzorze 2, w którym n moze oznaczac liczbe 0 lub 4, przy czym w przypadku gdy n ¦= 4 wówczas Ri ma w^zej podane znaczenie a wspól¬ ne dla obu pierscieni dwa atomy wegla nie sa podstawione atomami wodoru, R2 oznacza atom wodoru lub ewentualnie podstawiony chlorowcem lub grupa hydroksylowa rodnik alkilowy o 1—5 atomach wegla lub rodnik alkenylowy o 2—5 ato¬ mach wegla, a X oznacza anion nieorganiczny lub organiczny, korzystnie chlorkowy, bromkowy lub siarczanowy, 10—90°/o wagowych co najmniej jed¬ nego plynnego i/lub. stalego nosnika oraz 1^-151*/* wagowych co najmniej jednej substancji powierz¬ chniowo czynnej. 2. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zawiera 0,5—90*/* wagowych pochodnej ftalazyny o ogólnym wzorze 1, w którym R1 ma znaczenie podane w zastrz. 1, lub jej adduktu jedno- lub dwuguanidymowega wzglednie jej adduktu jedno- lub dwuhydrazynowego lub jej adduktu guanidy- no-hydrazynowego, 10—95*/o wagowych stalych no¬ sników, korzystnie bezpostaciowego, kwasu krze¬ mowego lub maczki kamiennej, oraz \-^Vfrk wa¬ gowych substancji powierzchniowo czynnych, ko¬ rzystnie mieszaniny niejonowych i anionowych sub¬ stancji powierzchniowo czynnych. 3. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zawiera 0*5—70*/» wagowych pochodnej ftalazyny o ogólnym wzorze 1, w którym R1 ma znaczenie podane w zastrz. 1, lub jej adduktu jedno- lub dwuguanidynowego lub jej adduktu jedno- - lub dwuhydrazynowego lub jej adduktu guanidyno-hy- drazynowego, 30—Sfltya wagowych cieklych roz¬ cienczalników, korzystnie niefitotoksycznych ole¬ jów, 1—20tyo wagowych stalych nosników, korzy¬ stnie aktywnego kwasu krzemowego, oraz 1—15!0/* substancji powierzchniowo czynnych, korzystnie mieszaniny anionowych i niejonowych substancji powierzchniowo czynnych. 4. Srodek wedlug zastrz. 1* znamienny tym, ze zawiera 0,5—90% wagowych pochodnej imidazolu o ogólnym wzorze 2, w którym znaczenie Rj, R2, n i X maja znaczenie podane w zastrz. 1, 10— —95®/o wagowych stalych nosników, korzystnie bezpostaciowych kwasów krzemowych lub maczki kamiennej, oraz \-15f/a wagowych substancji po¬ wierzchniowo czynnych, korzystnie mieszaniny a- nionowych i niejonowych substancji powierzchnio¬ wo czynnych. 5. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zawiera 0,5—70*/t wagowych pochodnej imidazolu o ogólnym wzorze 2, w którym znaczenie n, R%, R2 i X maja znaczenie podane w zastrz. .1, 30— —8(Wo wagowych cieklych rozcienczalników, korzy¬ stnie nietoksycznych olejów, oraz 1—15P/# wago¬ wych substancji powierzchniowo czynnych, korzy¬ stnie mieszaniny anionowych i niejonowych sub¬ stancji powierzchniowo czynnych. 6. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze128 625 29 30 zawiera 0,5—90°/o wagowych mieszaniny o stosun¬ ku 4:1—1:4 pochodnej ftalazyny o ogólnym wzo¬ rze 1, w którym znaczenie Rj ma znaczenie poda¬ ne w zastrz. 1, lub jej adduktu jedno- lub dwu- guanidynowego lub adduktu jedno- lub dwuhydra- zynowego lub adduktu guanidyno-hydrazynowego i pochodnej imidazolu o'ogólnym wzorze 2, w któ¬ rym znaczenie n, Rj, R2 i X maja znaczenie po¬ dane w zastrz. 1, 10—99% wagowych stalych nos¬ ników, korzystnie bezpostaciowy kwasu krzemo¬ wego lub maczki kamiennej oraz 1—13°/* wago¬ wych substancji powierzchniowo czynnych, ko¬ rzystnie mieszaniny anionowych i niejonowych substancji powierzchniowo czynnych. 7. srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze 10 15 zawiera 0,5—70*% wagowych mieszaniny pochod¬ nej ftalazyny o ogólnym wzorze 1, w którym Ri ma znaczenie podane w zastrz. 1, lub jej addukt jedno- lub dwuguanidowego lub adduktu jedno- lub dwuhydrazynowego lub adduktu guanidyno- -hydrazynowego i pochodnej imidazolu o ogólnym wzorze 2, w którym n, Rj, R2 i X maja znaczenie podane w zastrz. 1, w stosunku 4:1—1:4, 30—80°/o wagowych cieklych rozcienczalników, korzystnie nietoksycznych olejów, 1—200/o wagowych stalych nosników,, korzystnie bezpostaciowego kwasu krze¬ mowego oraz 1—15*Vo wagowych substancji po¬ wierzchniowo czynnych, korzystnie mieszaniny a- nionowych i niejonowych substancjli powierzchnio¬ wo czynnych. *i NH NH c) (CH)n || \n 0 I ,.C-NH-NH2 — (CH)n || ;ch-hx "2 WZOR 2 0 II 1 ^OH I! * \ wzon 3 WZOR k WZOR 5 i o i ^l Rl-gr 2 ^"^C—NH-NH2 0 WZOR G PL PL PL

Claims (7)

1.Zastrzezenia patentowe 1. Cytochininopodobny srodek blonoaktywny do podwyzszania produktywnosci roslinnej, poziomu azotu bialkowego i zdolnosci pobierania anionów, zawierajacy substancje czynna, nosnik i substan¬ cje pomocnicze, znamienny tym, ze zawiera 0,5— —90*/* wagowych co najmniej jedrnej pochodnej ftalazyny o ogólnym wzorze 1, w którym R1 ozna¬ cza atom wodoru, ewentualnie podstawiony chlo¬ rowcem lub grupa hydroksylowa rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla lub r.odnik alkenylowy o 2—4 atomach wegla, atom chlorowca, grupe ami- 10 15 20 25 35 45 50 II 60 nowa, sulfhydrylowa lub hydroksylowa albo alki- lopodstawione odmiany tych grup,, wzglednie co najmniej jeden jej addukt jedno- lub dwuguani- dymowy wzglednie jej addukt jedno- lub dwuhy- drazynowy lub addukt guanidynohydrazynowy i/lub co najmniej jedna pochodna imidazolu o ogólnym wzorze 2, w którym n moze oznaczac liczbe 0 lub 4, przy czym w przypadku gdy n ¦= 4 wówczas Ri ma w^zej podane znaczenie a wspól¬ ne dla obu pierscieni dwa atomy wegla nie sa podstawione atomami wodoru, R2 oznacza atom wodoru lub ewentualnie podstawiony chlorowcem lub grupa hydroksylowa rodnik alkilowy o 1—5 atomach wegla lub rodnik alkenylowy o 2—5 ato¬ mach wegla, a X oznacza anion nieorganiczny lub organiczny, korzystnie chlorkowy, bromkowy lub siarczanowy, 10—90°/o wagowych co najmniej jed¬ nego plynnego i/lub. stalego nosnika oraz 1^-151*/* wagowych co najmniej jednej substancji powierz¬ chniowo czynnej.

2. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zawiera 0,5—90*/* wagowych pochodnej ftalazyny o ogólnym wzorze 1, w którym R1 ma znaczenie podane w zastrz. 1, lub jej adduktu jedno- lub dwuguanidymowega wzglednie jej adduktu jedno- lub dwuhydrazynowego lub jej adduktu guanidy- no-hydrazynowego, 10—95*/o wagowych stalych no¬ sników, korzystnie bezpostaciowego, kwasu krze¬ mowego lub maczki kamiennej, oraz \-^Vfrk wa¬ gowych substancji powierzchniowo czynnych, ko¬ rzystnie mieszaniny niejonowych i anionowych sub¬ stancji powierzchniowo czynnych.

3. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zawiera 0*5—70*/» wagowych pochodnej ftalazyny o ogólnym wzorze 1, w którym R1 ma znaczenie podane w zastrz. 1, lub jej adduktu jedno- lub dwuguanidynowego lub jej adduktu jedno- - lub dwuhydrazynowego lub jej adduktu guanidyno-hy- drazynowego, 30—Sfltya wagowych cieklych roz¬ cienczalników, korzystnie niefitotoksycznych ole¬ jów, 1—20tyo wagowych stalych nosników, korzy¬ stnie aktywnego kwasu krzemowego, oraz 1—15!0/* substancji powierzchniowo czynnych, korzystnie mieszaniny anionowych i niejonowych substancji powierzchniowo czynnych.

4. Srodek wedlug zastrz. 1* znamienny tym, ze zawiera 0,5—90% wagowych pochodnej imidazolu o ogólnym wzorze 2, w którym znaczenie Rj, R2, n i X maja znaczenie podane w zastrz. 1, 10— —95®/o wagowych stalych nosników, korzystnie bezpostaciowych kwasów krzemowych lub maczki kamiennej, oraz \-15f/a wagowych substancji po¬ wierzchniowo czynnych, korzystnie mieszaniny a- nionowych i niejonowych substancji powierzchnio¬ wo czynnych.

5. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zawiera 0,5—70*/t wagowych pochodnej imidazolu o ogólnym wzorze 2, w którym znaczenie n, R%, R2 i X maja znaczenie podane w zastrz. .1, 30— —8(Wo wagowych cieklych rozcienczalników, korzy¬ stnie nietoksycznych olejów, oraz 1—15P/# wago¬ wych substancji powierzchniowo czynnych, korzy¬ stnie mieszaniny anionowych i niejonowych sub¬ stancji powierzchniowo czynnych.

6. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze128 625 29 30 zawiera 0,5—90°/o wagowych mieszaniny o stosun¬ ku 4:1—1:4 pochodnej ftalazyny o ogólnym wzo¬ rze 1, w którym znaczenie Rj ma znaczenie poda¬ ne w zastrz. 1, lub jej adduktu jedno- lub dwu- guanidynowego lub adduktu jedno- lub dwuhydra- zynowego lub adduktu guanidyno-hydrazynowego i pochodnej imidazolu o'ogólnym wzorze 2, w któ¬ rym znaczenie n, Rj, R2 i X maja znaczenie po¬ dane w zastrz. 1, 10—99% wagowych stalych nos¬ ników, korzystnie bezpostaciowy kwasu krzemo¬ wego lub maczki kamiennej oraz 1—13°/* wago¬ wych substancji powierzchniowo czynnych, ko¬ rzystnie mieszaniny anionowych i niejonowych substancji powierzchniowo czynnych.

7. srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze 10 15 zawiera 0,5—70*% wagowych mieszaniny pochod¬ nej ftalazyny o ogólnym wzorze 1, w którym Ri ma znaczenie podane w zastrz. 1, lub jej addukt jedno- lub dwuguanidowego lub adduktu jedno- lub dwuhydrazynowego lub adduktu guanidyno- -hydrazynowego i pochodnej imidazolu o ogólnym wzorze 2, w którym n, Rj, R2 i X maja znaczenie podane w zastrz. 1, w stosunku 4:1—1:4, 30—80°/o wagowych cieklych rozcienczalników, korzystnie nietoksycznych olejów, 1—200/o wagowych stalych nosników,, korzystnie bezpostaciowego kwasu krze¬ mowego oraz 1—15*Vo wagowych substancji po¬ wierzchniowo czynnych, korzystnie mieszaniny a- nionowych i niejonowych substancjli powierzchnio¬ wo czynnych. *i NH NH c) (CH)n || \n 0 I ,.C-NH-NH2 — (CH)n || ;ch-hx "2 WZOR 2 0 II 1 ^OH I! * \ wzon 3 WZOR k WZOR 5 i o i ^l Rl-gr 2 ^"^C—NH-NH2 0 WZOR G PL PL PL