Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia pochodnych mocznika.Wiadomo* ze wiele podstawionych pochodnych mocznika wykazuje znaczna aktywnosc biologiczna i szereg z nich stosuje sie jako leki do leczenia ludzi, zwierzat oraz roslin. Na przyklad ^-p-ami- nobenzenosulfonylo-N2-n-butylomocznik, N^p-mety- lobenzenosulfonylo-NlHn-butylomocznik oraz N2-4- (2-)2-N-metoksy-5-chlorobenzamido(-etylo)-benzeno- sulfonylo-N*-cykloheksylomocznik stosuje sie jako skladniki aktywne leków diabetycznych, 1-butylo- karbamoilobenzimidazolilo-2-karbaminian metylu wykazuje dzialanie grzybobójcze, 3-<4-bromo-3- chlorofenylo)-l^etoksy-l-metylomocznik wykazuje dzialanie chwastobójcze, a l-(4-chlorofenylo)-3- (2,6-dwufluorobenzoQo)mocznik wykazuje dzialanie- owadobójcze.Wynalazek dotyczy sposobu wytwarzania po¬ chodnych mocznika o wzorze 1, w którym R ozna¬ cza atom wodoru, grupe alkilowa, arylowa, cyklo- alkilowa lub aralkilowa, R1 i R1 oznaczaja atom wodoru, grupe alkilowa, alkenylowa, alkinylowa, alkoksykarbonyloalkilowa, arylowa lub heterocy¬ kliczna albo R1 i R1 razem z sasiadujacym atomem azotu moga tworzyc nasycony lub nienasycony heterocykliczny albo skondensowany i/lub podsta¬ wiony uklad pierscieniowy, przy czym wymienio¬ ny heterocykliczny albo skondensowany i/lub pod¬ stawiony uklad pierscieniowy zawiera ewentualnie równiez grupe sulfo. 10 ii u to Znaczenie podstawników R, R1 i R* podane wy¬ zej sa stosowane w calym opisie.W opisie okreslenie „grupa alkilowa" oznacza grupe alkilowa o lancuchu prostym lub rozgale¬ zionym, która jest ewentualnie dodatkowo pod¬ stawiona, przy czym podstawnikiem tym moze byc na przyklad atom chlorowca, grupa alkoksy- lowa, hydroksylowa lub aminowa.Grupe arylowa stanowi korzystnie grupa feny- lowa lub . naftylowa, z których kazda moze byc dodatkowo podstawiona jednym lub wiecej pod¬ stawnikami, na przyklad atomem chlorowca, gru¬ pa alkilowa, alkoksylowa, nitrowa, aminowa lub trójfluorometylowa.Grupe aralkilowa stanowi korzystnie grupa ben¬ zylowa lub fenetylowa.Okreslenie „grupa heterocykliczna" stosuje sie do oznaczenia grupy zawierajacej jeden lub wie¬ cej heteroatom, np. grupy benzotiazolilowej lub tiadiazolilowej.Podstawniki R1 i R2 razem z sasiadujacym ato¬ mem azotu moga tworzyc grupe heterocykliczna, np. morfolinowa, izochinolilowa, czterowodoroizo- chinolilowa, benzimidazolilowa, przy czym kazda z tych grup moze byc dodatkowo podstawiona.Najbardziej ogólny sposób wytwarzania podsta¬ wionych pochodnych mocznika polega na reakcji addycji aminy o wzorze 2 do izocyjanianu.Wada tego sposobu jest to, ze izocyjaniany sa generalnie bardzo podrazniajace wobec blon slu- 128 5J0a 128 520 4 Zówych oraz wyjatkowo toksyczne tak, ze ich prze¬ chowywanie, transport oraz zastosowanie w pro¬ cesach produkcyjnych powoduje szereg problemów zwiazanych z bezpieczenstwem pracy. Dalsza wa¬ da jest to, ze wymieniona reakcja addycji jest wysoce egzotermiczna, co zwlaszcza podczas uzy¬ cia izocyjanianów o niskiej temperaturze wrzenia moze powodowac szereg problemów technologicz¬ nych oraz niepozadane dzialania uboczne.Inny znany sposób wytwarzania podstawionych pochodnych mocznika polega na reakcji aminy z jednopodstawionymi chlorkami kwasu karbami- nowego. Jednakze, chlorki kwasu karbaminowego sa zwiazkami niestabilnymi, które ulegaja rozkla¬ dowi przez wytwarzanie kwasu chlorowodorowe¬ go, tak, ze równiez wystepuja problemy podczas przechowywania.Jeszcze inny znany sposób wytwarzania podsta¬ wionych pochodnych mocznika polega na reakcji aminy z fosgenem, a nastepnie acylowaniu odpo¬ wiadajacej aminy z wytworzeniem pochodnej chlorku karbamoilu. Wada tego sposobu jest uzy¬ cie toksycznego fosgenu.Obecnie, nieoczekiwanie stwierdzono, ze pochod¬ ne mocznika o wzorze 1 mozna otrzymac z wy¬ soka czystoscia oraz dobra wydajnoscia na dro¬ dze reakcji latwej do prowadzenia.Sposób wytwarzania pochodnych mocznika we¬ dlug wynalazku polega na poddaniu aminy u wzo¬ rze 2 reakcji z sulfimidem kwasu N-karbamylo- benzoesowego o wzorze 3.Reakcje prowadzi sie korzystnie w rozpuszczal¬ niku organicznym, w wodzie lub mieszaninie wo¬ dy i rozpuszczalnika organicznego, w obecnosci zasady. Jako rozpuszczalnik organiczny stosuje sie np. weglowodór, keton, taki jak aceton lub mety- loetyloketon, ester, taki jak octan etylu, eter, taki jak dioksan lub czterowodorofuran, rozpuszczalnik chlorowany, taki jak chloroform lub dwuchloro- metan, nizszy amid kwasowy, taki jak formamid lub dwumetyloformamid.Rozpuszczalnik dobiera sie z uwzglednieniem wlasciwosci rozpuszczania materialów wyjsciowych oraz produktów koncowych. Stosowany rozpusz¬ czalnik powinien umozliwiac wydzielenie pochod¬ nej mocznika o wzorze 1 w postaci czystej oraz nierozpuszczalnej postaci wytracac z .mieszaniny albo przez rozcienczenie mieszaniny innym roz¬ puszczalnikiem wytracac gotowy produkt. Nato¬ miast materialy wyjsciowe oraz produkty ubocz¬ ne powinien pozostawiac w rozpuszczonej pozo¬ stalosci.Jako zasade stosuje sie aminy trzeciorzedowe, korzystnie trójetyloamine, albo zasady nieorga¬ niczne, korzystnie wodorotlenki metali alkalicz¬ nych, weglany metali alkalicznych oraz wodoro¬ weglany metali alkalicznych. Mozna równiez sto¬ sowac nadmiar aminy o wzorze 2.Bardziej korzystnie stosuje sie organiczne zasa¬ dy, poniewaz tworza podobne do soli addukty z sulfamidem kwasu benzoesowego. Addukty te wykazuja dobra rozpuszczalnosc w ukladach, w których otrzymane pochodne mocznika sa nieroz¬ puszczalne.Aminy oraz sulfamidy kwasu N-karbamyloben- zoesowego latwo reaguja w temperaturze 0—100°C, korzystnie w temperaturze pokojowej.Otrzymane pochodne mocznika wydziela sie latwo przez krystalizacje lub wytracanie z odpo¬ wiednim rozpuszczalnikiem. W tym czasie sulfa¬ mid kwasu benzoesowego tworzy sól z uzyta za¬ sada i sól ta zostaje rozlozona.Sulfamid wydziela sie latwo i w razie potrzeby mozna stosowac do wytwarzania sulfamidu kwasu N-karbamylobenzoesowego w nastepnym etapie procesu.Glówna korzyscia sposobu wedlug wynalazku jest to, ze unika sie uzycia silnie toksycznych cieklych lub gazowych srodków acylujacych. Sto¬ sowane w sposobie wedlug wynalazku sulfamidy kwasu N4carbamylobenzoesowego jako srodki acy- lujace sa stalymi, krystalicznymi substancjami malo toksycznymi, które sa latwe do przechowy¬ wania, transportu i obróbki. Dalsza korzyscia spo¬ sobu wedlug wynalazku jest to, ze reakcja acylo- wania przebiega w sposób mniej egzotermiczny niz reakcja z izocyjanianami, mozna zapobiec nie¬ korzystnym reakcjom ubocznym, a wytworzone produkty koncowe otrzymuje sie w postaci bar¬ dzo czystej i zasadniczo z dobra wydajnoscia.Srodek N-acylujacy zawiera jako czynnik N- -acylujacy pochodna sulfamidu kwasu N4carba- -mylobenzo esowego, rozpuszczalnik oraz ewentual¬ nie zasade organiczna lub nieorganiczna. Jako rozpuszczalnik stasuje sie rozpuszczalnik orga¬ niczny, mieszanine rozpuszczalnika organicznego i wody albo sama wode.Srodek acylujacy wytwarza sie przez mieszanie zwiazku o wzorze 3 z rozpuszczalnikiem i ewen- 35 tualnie organiczna lub nieorganiczna zasada.Srodek acylujacy zawiera 3—60%, korzystnie 5—50% czynnika acylujacego, przy czym jego ilosc zalezy od rodzaju uzytego rozpuszczalnika.Ilosc stosowanego rozpuszczalnika wynosi 97— 40 —40%, korzystnie 95—50% podczas uzycia keto¬ nów i/lub estrów i/lub eterów i/lub rozpuszczalni¬ ków chlorowanych. Mozna równiez stosowac niz¬ sze amidy kwasowe. Srodek acylujacy moze za¬ wierac w razie potrzeby równiez 0,01—30% zasady 45 organicznej.Srodek acylujacy moze byc przechowywany w postaci zawierajacego 60—95,5% wagowych czyn¬ nika acylujacego o wzorze 3 oraz substancje do¬ datkowe. 50 Jako dodatki stosuje sie zasady organiczne w ilosci 4,5—40% wagowych albo rozpuszczalniki w tej samej ilosci.W przypadku uzycia czynnika acylujacego o wzorze 3 do N-acylowania czasteczek mniej wraz- 55 liwych, dodatek moze stanowic produkt uboczny reakcji, który nie wplywa destrukcyjnie na re¬ akcje acylowania.Koncentrat przed uzyciem nalezy rozcienczyc.Do tego celu stosuje sie wiele wyzej wymienio- M nych rozcienczalników.Ponizsze przyklady objasniaja blizej wynalazek nie ograniczajac jego zakresu.Przyklad I. Mieszanine 1,0 g cykloheksylo- aminy i 5 ml acetonu wkrapla sie przy miesza- 65 niu do zawiesiny 1,5 g sulfimidu kwasu fenylo- 10 15 20 25 30 ] D 35 ; i 40 45 50 J J c 1 ( 1 1 ( i t 55 ] J I W 2 r 65 r128 5 karbamylobenzoesowego w 20 ml acetonu. Calosc miesza sie w czasie 80 minut w temperaturze po¬ kojowej i nastepnie rozciencza 150 ml wody i chlodzi. Wytracony sialy produkt odsacza sie, przemywa woda i suszy. Otrzymuje sie 1,0 g 1-fe- nylo-3-cykloheksylomocznika o temperaturze top¬ nienia 182—184°C.Przyklad II. Mieszanine 1,1 g benzyloaminy i 5 ml acetonu wkrapla sie, przy mieszaniu do zawiesiny 1,5 g sulfimidu kwasu fenylokarbamylo¬ benzoesowego w 20 ml acetonu. Calosc miesza sie w czasie 35 minut w temperaturze pokojowej, na¬ stepnie rozciencza 150 ml wody i chlodzi do tem¬ peratury 5°C. Wytracony staly produkt odsacza sie, przemywa woda i suszy. Otrzymuje sie 1,02 g l-fenylo-3-benzylomocznika, o temperaturze top¬ nienia 170—172°C.Przyklad III. Roztwór 0,9 g morfoliny w 5 ml acetonu wkrapla sie, przy mieszaniu, w cza¬ sie 5 minut do zawiesiny 1,5 g sulfimidu kwasu fenylokarbaimylobenzoesowego w 20 ml acetonu.Calosc miesza sie w czasie 30 minut w tempera¬ turze otoczenia i nastepnie rozciencza 150 ml wo¬ dy. Aceton oddestylowuje sie, mieszanine chlodzi i nastepnie saczy wytracony produkt. Otrzymuje sie 0,35 g fenylokarbamylomorfoliny o temperatu¬ rze topnienia 160—162°C.Przyklad IV. Roztwór 1,35 g 1,2,3,4-tetra- wodoroizochinoliny w 5 ml acetonu wkrapla sie, przy mieszaniu, w temperaturze pokojowej, do za¬ wiesiny 1,5 g sulfimidu kwasu fenylokarbamylo¬ benzoesowego w 20 ml acetonu. Calosc miesza sie w czasie 45 minut, rozciencza 150 ml wody, chlo¬ dzi do temperatury 5°C, odsacza wytracony kry¬ staliczny produkt, przemywa woda i suszy. Otrzy¬ muje sie 1,18 g N-fenylokarbamylo-l,2,3,4-tetra- wodaroizoehinoliny, o temperaturze topnienia 145— —146°C.' Przyklad V. Roztwór 0,75 g i-propyloaminy w 5 ml acetonu wkrapla sie, przy mieszaniu do zawiesiny 1,5 g sulfimidu kwasu fenylokarbamylo¬ benzoesowego w 10 iml acetonu, talosc miesza sie w temperaturze otoczenia, w czasie 30 minut, po¬ tem rozciencza sie 50 ml wody, chlodzi i saczy.Otrzymuje sie 0,75 g krystalicznego l-fenylo-3-izo- propylomocznika, o temperaturze topnienia 158— —160°C. . Przyklad VI. 0,70 chlorowodorku estru gli¬ cyny dodaje sie do zawiesiny 1,5 g sulfimidu kwasu fenylokarbamylobenzoesowego w 15 ml dwumetyloformamidu. Do otrzymanej mieszaniny wkrapla sie, przy mieszaniu, w temperaturze po¬ kojowej 1,4 ml trójetyloaminy. Calosc miesza sie w czasie 60 minut, nastepnie rozciencza 150 ml wody i chlodzi przez noc. Otrzymuje sie 0,5 g kry¬ stalicznego 1-fenylo-3-etoksykarbonylometyIomocz- rnika o temperaturze topnienia 113—114°C.Przyklad VII. Roztwór 0,65 g etanoloaminy w 5 ml acetonu wkrapla sie, przy mieszaniu do zawiesiny 1,5 g sulfimidu kwasu fenylokarbamylo¬ benzoesowego w 10 ml acetonu. Calosc miesza sie w temperaturze pokojowej, w czasie 30 minut, na¬ stepnie zateza pod zmniejszonym cisnieniem, po¬ zostalosc rozciera z 20 ml wody i odsacza staly produkt. Otrzymuje sie 0,25 g l-fenylo-3-(2-hydro- 520 6 ksyetylo)-mocznika, o temperaturze topnienia 120— —122°C.Przyklad VIII. 1 ml wodnego roztworu wo¬ dorotlenku amonu (25*/o) wkrapla sie, przy mie- 5 szaniu do zawiesiny 1,5 g sulfimidu kwasu fenylo¬ karbamylobenzoesowego w 20 ml acetonu. Calosc miesza sie w temperaturze otoczenia w czasie 30 minut, nastepnie zateza pod zmniejszonym cis¬ nieniem i pozostalosc krystalizuje z wody. Otrzy- 10 muje sie 0,60 g fenylomocznika o temperaturze topnienia 148—150°C.Przyklad IX. Mieszanine 0,40 g etyleno- dwuaminy i 5 ml acetonu wkrapla sie, przy mie¬ szaniu do zawiesiny 1,5 g sulfimidu kwasu fenylo¬ karbamylobenzoesowego w 15 ml acetonu. Calosc miesza sie w czasie 45 minut, rozciencza 50 ml wody, chlodzi, odsacza wytracony osad, przemywa woda i suszy. Otrzymuje sie 0,62 g N,N'-bis(fenylo- karbamylo)-etylenodwuaminy, o temperaturze top¬ nienia powyzej 240°C.Przyklad X. Roztwór 0,8 g fluorku 3-amino- -benzylidyny i 0,7 ml trójetyloaminy w 5 ml ace¬ tonu Wkrapla. sie, przy mieszaniu do zawiesiny 25 1,2 g sulfimidu kwasu metylokarbamylobenzoeso- wego w 15 ml acetonu. Calosc miesza sie w tem¬ peraturze otoczenia, w czasie 4 godzin, nastepnie zateza pod zmniejszonym cisnieniem, a pozostalosc rekrystalizuje z wodnego alkoholu. Otrzymuje sie 1-metylo-3-(3-trójfluorometylo)-fenylomocznik, o temperaturze topnienia 114—116°C.Przyklad XI. Roztwór 0,6 g o^metoksyani- liny i 0,7 ml trójetyloaminy w 5 ml acetonu wkrapla sie, przy mieszaniu, do zawiesiny 1,5 g 35 sulfamidu kwasu fenylokarbamylobenzoesowego.Calosc miesza sie w temperaturze pokojowej, w czasie 2 godzin, nastepnie rozciencza 100 ml wody.Wytracony osad chlodzi sie, saczy, przemywa wo¬ da i suszy. Otrzymuje sie 0,80 g l-fenylo-3-(4-me- toksyfenylo)-mocznika, o temperaturze topnienia °* 196—198°C.Analiza dla C14H14N2O1 wyliczono: C = 69,40°/o; H = 5,82V#; N = ll,57f/t znaleziono: C = 69,21f/o; H = 5,54*/#; N = ll,3#/§. 45 Przyklad XII. Roztwór 0,5 g aminopirydyny i 0,7 ml trójetyloaminy w 5 ml acetonu wkrapla sie przy mieszaniu do zawiesiny 1,5 g sulfimidu kwasu fenylokarbamylobenzoesowego w 15 ml ace¬ tonu. Calosc miesza sie w temperaturze pokojo- 50 wej/w czasie 45 minut, nastepnie rozciencza 100 ml wody. Aceton oddestylowuje sle, pozostalosc chlo¬ dzi i wytracony osad produktu saczy, przemywa woda i suszy. Otrzymuje sie 0,6 g l-fenyl©-3-(2- - 55 —186°C.Przyklad XIII. 1,55 g sulfimidu kwasu n- -butylokarbamylobenzoesowego zawiesza sie w 5 ml acetonu i do tej zawiesiny dodaje 0,80 ml trój¬ etyloaminy i 0,95 g estru metylowego kwasu ben- 60 zimidazolo-2nkarbaminowego. Calosc miesza sie w temperaturze pokojowej w czasie 3 godzin, chlo¬ dzi do temperatury 5°C, odsacza staly produkt, przemywa mieszanina wody i acetonu 1:1 i suszy.Otrzymuje sie 1,40 g estru metylowego kwasii •5 1-butylokarbaimylobenzimidazolo-2-karbaminowego128 T o temperaturze topnienia 331—336°C (rekrystali- zuje miedzy 220° i 230°C).Przyklad XIV. 6,32 g sulfimidu kwasu ben- zylokarbamylobenzoesowego zawiesza sie w 40 ml mieszaniny wody i acetonu 1:1. Do zawiesiny tej dodaje sie 2,55 g p-<:hloroaniliny, nastepnie wkrapla w temperaturze pokojowej, w czasie pól godziny, roztwór 2,8 g trójetyloaminy w 10 ml mieszaniny woda-aceton 1:1. Calosc miesza sie w temperatu¬ rze pokojowej w czasie 5 godzin, odsacza produkt, przemywa mieszanina wody i acetonu 1:1 i suszy.Otrzymuje sie 4,3 g l-(4-chlorofenylo)-benzylo- mocznika, o temperaturze topnienia 206—208°C.Przyklad XV. 6,16 g sulfimidu kwasu cyklo- heksylokarbamylobenzoesowego zawiesza sie w 20 ml mieszaniny wody i acetonu 1:1. Do zawie¬ siny wkrapla sie roztwór 3,45 g p-chloro-o-nitro- aniliny i 2,8 ml trójetyloaminy w 10 ml acetonu i dalej prowadzi sie proces w sposób opisany w przykladzie I. Otrzymuje sie 4,75 g l-(4-chloro-2- -nitrofenylo)-3-cykloheksylomocznika, o tempera¬ turze topnienia 115—116°C.Analiza dla CuHjeCIN,©! wyliczono: C = 52,44*/#; H = 5,42*/t; N - 14,1 lV§; Cl-ll,91f/» znaleziono: C = 52,2 Cl =- 11,73^/t Przyklad XVI. 5,08 g sulfimidu kwasu ety- lpkarbamylobenzoesowego poddaje sie reakcji z 1,86 g aniliny i 2,8 ml trójetyloaminy w 20 ml mieszaniny wody i acetonu 1:1 w sposób opisany w przykladzie I. Otrzymuje sie 2,59 g l-fenylo-3- -etylomocznika, o temperaturze topnienia 99— —100°C.Przyklad XVII. 5,64 g sulfamidu kwasu n- -butylokarbamylobenzoesowego poddaje sie re¬ akcji z 2,14 g p-toluidyny i 2,8 ml trójetyloaminy w 20 ml mieszaniny wody i acetonu 1:1, w sposób opisany w przyikladzie I. Otrzymuje sie 3,28 g l-(p-tolilo)-3-(n-butylo)-mocznika, o temperaturze topnienia 118—119°C.Przyklad XVIII. 11,28 g sulfimidu kwasu n-butylokarbamylobenzoesowego poddaje sie re¬ akcji z 2,16 g o-fenylenodwuaminy i 5,6 ml trój¬ etyloaminy w 20 ml mieszaniny wody i acetonu, W sposób opisany w przykladzie I. Otrzymuje sie 5,0 g N,N'-bia amine, o temperaturze topnienia 163—164°C.Analiza dla CuUmNiOj: wyliczono: C - 62,74Vt; H = 8,52Vi; N -18,2^/t znaleziono; C- 62^/t; H- 8,70Vt; N = 18,15«/t Przyklad XIX. 50 g sulfimidu kwasu N-<3- -trifliiorometylo)-fenylokarba»mylobenzoesowego za¬ wiesza sie w 250 ml acetonu i do tego wkrapla sie, w czasie 40 minut, przy mieszaniu i chlodze¬ niu woda z lodem, mieszanine 25 ml 60V# wodne¬ go roztworu dwumetyloaminy ti 25 ml acetonu.Calosc miesza sie okolo godziny w temperaturze pokojowej i oddestylowuje aceton. Pozostalosc Ogrzewa sie przy mieszaniu w 200 ml destylowanej wody do temperatury 60°C, w czasie 1 godziny.Zawiesine chlodzi sie woda z lodem do tempera¬ tury 5°C w czasie pól godziny, odsacza wytracone (krysztaly, przemywa dwukrotnie 50—50 ml schlo¬ dzonej, destylowanej wody i suszy do osiagniecia 520 8 stalego ciezaru. Otrzymuje sie 30,6 g N-(3^trifluoro- metylo)-fenylo-N-dimetylo-mocznika, o temperatu¬ rze topnienia 152—153°C.Przyklad XX. 10 g N-(3,4-dichloro)-fenylo- 5 karbamylosulfimidu zawiesza sie w 50 ml acetonu i do tego wkrapla w czasie 40 minut, przy mie¬ szaniu i chlodzeniu woda z lodem, 4,2 ml 606/t wodnej dwumetyloaminy i 4,2 ml acetonu. Calosc miesza sie nastepnie okolo ' godziny w temperatu- io rze pokojowej i zateza. Pozostalosc miesza sie w 100 ml destylowanej wody, w temperaturze 60°C w czasie 1 godziny, potem chlodzi woda z lodem do temperatury 5°C. Po pól godzinie mieszania odsacza sie wytracone krysztaly, przemywa je dwu- 15 krotnie 10—10 ml schlodzonej destylowanej wody i suszy do stalego ciezaru. Otrzymuje sie 5,4 g N-(3,4-dwuchloro)-fenylo-N,,N,-dimetylomocznika, o temperaturze topnienia 155—157°C.Przyklad XXI. 10 g N-(4-chloro)-fenylokar- 20 bamylosulfimidu zawiesza sie w 50 ml acetonu i do tego wkrapla w czasie 40 minut, przy mie¬ szaniu i chlodzeniu woda z lodem, mieszanine 4,2 ml 6GPU wodnej dwumetyloaminy i 4,2 ml ace¬ tonu. Calosc miesza sie nastepnie w czasie 1 go- 25 dziny w temperaturze pokojowej i potem zateza.Pozostalosc miesza sie w czasie 1 godziny w 100 ml destylowanej wody, w temperaturze do 60°C, po¬ tem chlodzi woda z lodem do temperatury 5°C.Po pólgodzinnym mieszaniu odsacza sie wytraco- 30 ne krysztaly, przemywa je dwukrotnie 10—10 ml schlodzona destylowana woda i suszy do stalego ciezaru. Otrzymuje sie 5,4 g N-(3,4-dichloro)-fe- nylo-N^N^imetylomocznika, o temperaturze top¬ nienia 155—157°C. 35 Przyklad XXII. 10 g N-(4-chloro)-fenylokar- bamylosulfimidu zawiesza sie w 50 ml acetonu i do tego dodaje, przy chlodzeniu woda z lodem, 2,43 g Njmetylo-N- nastepnie wkrapla sie przy mieszaniu, w czasie 40 40 minut mieszanine 4,2 ml trójetyloaminy i 4,2 ml acetonu. Calosc miesza sie w temperaturze poko¬ jowej w czasie 1 godziny i oddestylowuje nastep¬ nie calkowicie rozpuszczalnik. Pozostalosc zawie¬ sza sie w 100 ml destylowanej wody i miesza w 45 temperaturze 60°C w czasie 1 godziny nastepnie chjtodzi sie woda z lodem do temperatury 5°C.Po pólgodzinnym mieszaniu odsacza sie wytraco¬ ne krysztaly, przemywa je dwukrotnie 10—10 ml schlodzona destylowana woda i suszy. Otrzymuje 50 sie 6,1 g N-(4-chloro)-fenylo-N,-metylo-N,-(l-mety- loprop-2-inylo)-mocznika, o temperaturze topnie¬ nia 134—136°C.Przyklad XXIII. 10 g sulfimidu kwasu N- -metylokarbamylobenzoesowego zawiesza sie w 55 30 ml acetonu i do tego dodaje sie, przy chlodze¬ niu woda z lodem 6,25 g 2-benzotiazoloaminy i na¬ stepnie wkrapla w czasie 40 minut przy miesza¬ niu i chlodzeniu, mieszanine 5,8 ml trójetyloaminy i 5,8 ml acetonu. Chlodzenie przerywa sie i calosc w miesza nastepnie w temperaturze pokojowej, w czasie 1 godziny, po czym po dodaniu 80 ml wo¬ dy, krystalizuje N^benzotiazolilo-N^metylomocz- nik. Zawiesine chlodzi sie do temperatury 5°C 1 po pól godziny mieszania w tej temperaturze •5 odsacza sie wytracone krysztaly, przemywa je128 520 9 10 dwukrotnie 10—10 ml schlodzona destylowana wo¬ da i suszy. Otrzymuje sie 7,0 g produktu subli- mujacego w temperaturze 287°C.Przyklady XXIV do XXXI. Proces prowa¬ dzi sie w sposób opisany w przykladzie V stosu- Zastrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania pochodnych mocznika o wzorze 1, w którym R oznacza atom wodoru, gru¬ pe alkilowa, arylowa, cykloalkilowa lub aralkilo- wa, R1 i R2 oznaczaja atom wodoru, grupe alki¬ lowa, alkenyiowa, alkinylowa, alkoksylowa, hydro- ksyalkilowa, cykloalkilowa, aralkilowa, alkoksy- karbonyloalk.ilowa, arylowa lub heterocykliczna, albo R1 i R2 razem z sasiadujacym atomem azotu moga tworzyc nasycony lub nienasycony hetero¬ cykliczny albo skondensowany iAub podstawiony uklad pierscieniowy, przy czym wymieniony hete¬ rocykliczny uklad pierscieniowy zawiera ewen¬ tualnie równiez grupe sulfo, znamienny tym, ze jac surowce wyjsciowe podane w ponizszej ta¬ blicy. Ilosc stosowanego sulfimidu kwasu N-karba- mylobenzoesowego wynosi 10 g dla kazdego przy¬ kladu. „CBS" oznacza „sulfimid kwasu karbamy- * lobenzoesowego".Tablica Przyklad XXV XXIV XXVI XXVII XXVIII XXIX xxx XXXI sulfimid kwasu N-karbamylo-ben- zoesowego N-(3,4-dwuchloro)- -fenylo-CBS N-fenylo-CBS N-metylo-CBS N-(4-chloro-)feny- lo-CBS N-(3,4-dichloro)- -fenylo-CBS N-fenylo-CBS N-metylo-CBS N-metylo-CBS Ilosc trójetylo- aminy 3,8 ml 4,6 ml 5,8 ml 4,2 ml 3,8 ml 4,6 ml 5,8 ml 5,8 ml Rodzaj i ilosc reagenta N-metoksy-N-metyloamina; 1,32 g dimetyloamina (gaz) w ace¬ tonie 1,5 g N-2-benzotiazolilo-N-metylo- amina; 6,83 g dimetyloamina (gaz) w ace¬ tonie 1,34 g N-metylo-N-butyloamina; 2,34 g 1-(2-metylo)-cykloheksylo- amina; 3,74 g N*(5-)l,l-dimetyloetylo)-l,3, 4-tiadiazol-2-ilo)-N-metylo- amina; 7,13 g N-(5-)trifluorometylo-l,3,4- -tiadiazol-1-2-ilo)-N-metylo- amina; 7,63 g Nazwa i ilosc konco¬ wego produktu N'-(3,4-dichloro)-fenylo- -N-metylo-N-metoksy- mocznik; 5,44 g N-fenylo-N/,N/-dimetylo- mocznik 4,78 g N-2-benzotiazolilo-N-N'- -dimetylomocznik; 7,84 g N'-(4-chloro)-fenylo-N,N- -dimetylomocznik; 5,49 g N'-(3,4-dichloro)-fenylo- -N-metylo-N-butylomocz- nik; 6,45 g N-(2-metylo)-cykloheksy- lo-N'-fenylomocznik; 6,61 g N-(5-)l,l-dimetyloetylo)- -l,3,4-tiadiazol-2-ilo)-N, N-dimetylomocznik; 7,61 g N-(5-)trifluorometylo)- -l,3,4-tiadiazol-2-ilo)-N, N-dimetylomocznik; 8,21 g Temperatura topnienia 90—92°C 130—132°C 118—119°C 169—172°C 101—102°C 133—135°C 158—160°C 133—134°C ablica zaj i ilosc reagenta ksy-N-metyloamina; oamina (gaz) w ace- ,5g izotiazolilo-N-metylo- 6,83 g oamina (gaz) w ace- ,34 g lo-N-butyloamina; tylo)-cykloheksylo- 3,74 g ,l-dimetyloetylo)-l,3, zol-2-ilo)-N-metylo- 7,13 g ifluorometylo-1,3,4- ol-1-2-ilo)-N-metylo- 7,63 g Nazwa i ilosc konco¬ wego produktu N'-(3,4-dichloro)-fenylo- -N-metylo-N-metoksy- mocznik; 5,44 g N-fenylo-N/,N/-dimetylo- mocznik 4,78 g N-2-benzotiazolilo-N-N'- -dimetylomocznik; 7,84 g N'-(4-chloro)-fenylo-N,N- -dimetylomocznik; 5,49 g N'-(3,4-dichloro)-fenylo- -N-metylo-N-butylomocz- nik; 6,45 g N-(2-metylo)-cykloheksy- lo-N'-fenylomocznik; 6,61 g N-(5-)l,l-dimetyloetylo)- -l,3,4-tiadiazol-2-ilo)-N, N-dimetylomocznik; 7,61 g N-(5-)trifluorometylo)- -l,3,4-tiadiazol-2-ilo)-N, N-dimetylomocznik; 8,21g Temperatura topnienia 90—92°C 130—132°C 118—119°C 169—172°C 101—102°C 133—135°C 158—160°C 133—134°C 40 45 50 amine o wzorze 2, w którym R1 i 2* maja wyzej podane znaczenie poddaje sie reakcji z sulfimi- dowa pochodna kwasu N-karbamylobenzoesowego o wzorze 3, w którym R ma wyzej podane zna¬ czenie. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze amine poddaje sie reakcji z sulfimidem kwasu N-karbamylobenzoesowego w obecnosci organicz¬ nej lub nieorganicznej zasady w temperaturze 0—100°C, korzystnie w temperaturze pokojowej. 3. Sposób wedlug zastrz. 1 lub 2, znamienny tym, ze amine poddaje sie reakcji z kwasem N-karbamylobenzoesowym w obecnosci rozpusz¬ czalnika organicznego, mieszaniny rozpuszczalnika organicznego i wody albo wody.128 520 O R1 II / R-NH-C-N.V WZÓR 1 r' R ?/m WZÓR 2 O O 9 V II s R-NH-C-N SC II O WZÓR 3 WZGraf. Z-d 2 — 546/86 — 85 Cena 100,— zl PL