Przedmiotem wynalazku jest ciekly srodek chwastobójczy w postaci koncentratów do emul¬ gowania albo wodnych koncentratów zawiesiny które zawieraja 3-{3,4-dwuchlorofenyilo)-!-metylo- -iHmetoksyHnocznik (nazwa powszechnie stosowa¬ na: Linuron) jako substancje czynna, znane srodki pomocnicze do preparowania jak równiez dodat¬ kowo rozpuszczalne w tluszczach barwniki disazo¬ we jako skladniki powstrzymujace krystalizacje, które zapobiegaja wykrystalizowaniu substancji czynnej w wodnych emulsjach koncentratów luib w wodnych koncentratach zawiesiny i ich wodnych rozcienczeniach.Znane jest zastosowanie Linuron'u jako srodka chwastobójczego (por. opis patentowy RFN nr 1 028 936). Substancje czynna aplikuje sie przewaz¬ nie w postaci zawiesiny w wodzie, która imozna o- trzymac, jesli proszek zwilzamy Linuron'u poddaje sie wymieszaniu w- wodzie. Proszki zwilzalne mu¬ sza byc jednak dokladnie wywazone przez uzyt¬ kownika przed zastosowaniem do wytwarzania wodnej brzeczki zawiesinowej do opryskiwania. Na wolnym polu jest to w praktyce nadkladochlonny i czesto niedokladny proces, przede wszystkim przy wietrze. Proszek pyli sie i moze zostac wy¬ wiany. Równiez uzytkownicy poddani sa bezpos¬ rednio dzialaniu tego pylu.Wytwarzanie proszków zwilzalnych Ldnuion'u równiez wymaga nakladów. Bowiem wskutek nis¬ kiej temperatury wrzenia substancji czynnej wy- 10 15 noszacej 93—94° i jej miekkiego nielamliwego sta¬ nu trzeba stosowac do preparowania proszków zwilzalnych kosztowne mialkie, zdolne do adsorb- cji nosniki, takie jak syntetyczne kwasy krzemo¬ we, aby uniknac nadtapiania mielonego produktu przy mieleniu w szybkoobrotowych mlynach wyso- kosprawnych, takich jak mlyny nawiewne albo dezyntegratory jak równiez w mlynach pneuma¬ tycznych wskutek ciepla powstajacego w procesie mielenia. Zdolnosc do przeprowadzenia w zawie¬ sine proszków zwilzalnych Linuron'u w wodzie pomimo tego wymaganego nakladu spelniaja tyl¬ ko akurat wlasnie wymagania miedzynarodowych norm ustalonych przez WHO i CUPiAC, chociaz czastki proszku zwilzaJnego 'maja wysoka mialkosc przy srednich wielkosciach czastek wynoszacych 5—20 mikronów, przy czym nie wiecej niz ^/twa¬ gowych ma grubosc wieksza niz 44 mikrony.Dlatego od dawna istnieje pilna potrzeba apli¬ kowania Ldnuron'u w postaci cieklego, lejnego koncentratu, np. wodnego koncentratu zawiesiny w mialko rozdrobnionej postaci dyspersji, albo e- mulgujacego koncentratu w postaci zemulgowanej.Ciekle koncentraty w postaci dyspersji lub koncen¬ traty zdolne do emulgowania sa bardziej porecz¬ ne i znacznie latwiejsze do odmierzania niz pre¬ paraty proszków zwilzalnych. Prostsze jest rów¬ niez ich -wytwarzanie.•Koncentraty do emulgowania stanowia roztwo¬ ry substancji czynnych w odpowiednich rozpusz-126 544 czalnikach z dotatkiem odpowiednich emulgato¬ rów, które zapewniaja, ze koncentrat do eimiigo- wania przy rozcienczaniu woda tworzy trwale e- mulsje. Wytwarzanie koncentratów do emulgowa¬ nia przeprowadza sie np. w mieszalnikach.Linuron ma dobra rozpuszczalnosc w rozpusz¬ czalnikach aromatycznych, jakie sa ogólnie stoso¬ wane do wytwarzania koncentratów do emulgo¬ wania. Znajduje sie równiez znane mieszaniny e- mulgatorów, które tworza z lego rodzaju roztwo¬ rami LinuronHi koncentraty zdolne do emulgo¬ wania.Jesli takie nadajace sie do emulgowania kon¬ centraty Liinuron'u, jakie opisano np. w opisie pa¬ tentowym Wielkiej Brytanii nr 98 23 44, wymiesza sie w wodzie, to tworza sie z powstajacych naj¬ pierw emulsji zaraz tak zwane suspo-emulsje, to pnaczy wodne dyspersje, w których obecne sa obok siebie stale czastki substancji stalej i drob- jie kropelki roztworów substancji czynnej w roz¬ puszczalnikach nierozupszczalnych w wodzie, z czego tworza sie szybko krysztaly LinuronHi, któ¬ re wytracala sie w postaci krysztalów o dlugosci ,100—250 mikronów (igiel) a takze osiadaja. Tego rodzaju brzeczki emulsyjne do opryskiwania lub suspoemulsje maja jednak przede wszystkim mniejsza skutecznosc niz wodne zawiesiny prosz¬ ków zwilfcalnych o porównywalnym stezeniu, po¬ niewaz w emulsjach LinuronHi wskutek krystali¬ zowania substancja czynna wystepuje ostatecznie w znacznie grubszym i bardziej niejednorodnym rozdziale niz w zawiesinach proszków zwilzalnych.Równiez koncentraty Lfnuron'u nadajace sie do emulgowania, opisane w japonskim opisie patento¬ wym She nr 4510 359 tworza przy wymieszaniu w wodzie spontanicznie krysztaly Linuron'u, kitóre w ciagu niewielu minut rosna do 250 mikronów i nie zapewniaja juz pewnego dzialania biologicznego oraz moga spowodowac zapchanie dysz i filtrów ochronnych przyrzadów do opryskiwania. To wy- krystalizowywanie zostaje przyspieszone, jesli e- rmusje do opryskiwania poddaje sie mieszaniu.Koncentraty zawiesinowe stanowia stezone wod¬ ne zawiesiny mialko zmielonych i w wodzie malo rozpuszczalnych stalych substancji czynnych, któ¬ rych temperatura topnienia powinna byc wyzsza niz 50°C. W celu ich wytworzenia pompuje sie jeszcze gruba zawiesine substancji czynnej, która zawiera potrzebne substancje pomocnicze do pre¬ paratów, przez zloze fluidalne malych perelek szklanych, kwarcowych albo korundowych dopro¬ wadzone do rotacji w stalowym cylindrze za po¬ moca walu mieszadla, w tak zwanym sciernym mlynie kulowym albo mlynie piaskowym. Poniewaz pyl nie moze przy tym wystepowac, nie sa potrzebne drogie instalacje filtrów pylowych. Mie¬ lenie przeprowadza sie przy oziebianiu za pomoca wody.Opisano juz równiez wodne koncentraty Lkiu- ron'u, jednak nie mogly one przyjac sie równo¬ czesnie w praktyce, chociaz jest tutaj duze zapo¬ trzebowanie z powodu porecznosci plynnych kon¬ centratów zawiesinowych i z powodu ich niepal- nosci W opisie patentowym St. Zjedn. Am. nr 3 080 084 opisano preparaty koncentratów zawie¬ sinowych, które zawieraja polikarboksylowane po¬ limery weglowodorowe, np. sole kwasów poliakry- 1owych. Chociaz nie jest w nim podany przyklad z Linuron'em, wspomniano w opisie, ze Linuron nalezy preparowac podobnie. Jesli jednak prepa¬ ruje sie Linuron z wymienionymi tam pomocni¬ czymi srodkami zawiesinowymi aJJbo tez z innego rodzaju znanymi srodkami dyspergujacymi i zwil¬ zajacymi z utworzeniem zadanych koncentratów zawiesinowych, to trzeba stwierdzic, ze ze wzro¬ stem czasu skladowania przy temperaturze sklado¬ wania do 50°C wzrasta nietrwalosc produktów.Dyspersje gestnieja, staja sie stale albo oddzielaja nie redyspergujace osady substancji czynnej przyklady porównawcze 112).Jesli porówna sie podzial ziarna swiezo wytwo¬ rzonych dyspersji z próbkami np. skladowanymi w ciagu dwóch i trzech miesiecy w temperaturze 50°C, to mozna stwierdzic, ze w poczatkowo dob¬ rze plynacym koncentracie zawiesinowym Linu- ron'u na podstawie wystepujacej jeszcze, jesli na¬ wet niewielkiej rozpuszczalnosci w wodzie sub¬ stancji czynnej wynoszacej 80 ppm w temperatu¬ rze 20°C nastapilo podczas skladowania przekry- stalizowanie na grube krysztaly Linuron'u kosz¬ tem drobniejszych. Wzrost krysztalów mozna np. utrwalic obrazowo w zdjeciach mikroskopowych.Ten wzrost krysztalów Lkiuron'u jest glówna przy¬ czyna nietrwalosci wodnych dyspersji LinuronHi, poniewaz przez to zmienia sie nieprzerwanie ogól¬ na powierzchnia czastek Linuron'u jak równiez li¬ czba czastek i wieflkosc czastek, podczas gdy ilosc i rodzaj srodków dyspergujacych i zwilza¬ jacych musialy byc jednak najstaranniej dobrane ze wzgledu na wymogi pierwotnie obecnej licz- ,by czastek i powierzchni czastek, aby w przypadku wyzejstezonych zawiesin substancji czynnej otrzy¬ mac w ogóle lepszy produkt.Dyspersje wodne, które zawieraja Linuron w ilosci 20-^50*/o wagowych i w miaJkosci okolo 5 mikronów, wykazuja dlatego po skladowaniu w ciagu 2 miesiecy w temperaturze 50°C regularnie uksztaltowane krysztaly o srednicy do 70 mikro¬ nów i powyzej. We wszystkich takich przypadkach oddziela sie substancja czyrma nastepnie z zawie¬ siny w postaci lepkich, niekiedy stalych osadów albo preparaty zestalaja sie na skrawaine pasty.Obecnie nieoczekiwanie znaleziono, ze wszyst¬ kie wady wymienione w zwiazku z wykrystalizo¬ waniem LinuronHi z koncentratów wodnych lub z wodnych rozcienczen koncentratów cieklych moz¬ na przezwyciezyc i blokowac wzrost krysztalów w takich ukladach wodnych, jesli do cieklych, chwa¬ stobójczych i zawierajacych Linuron jako substan¬ cje czynna koncentratów do emulgowania albo do wodnych koncentratów zawiesinowych dodaje sie barwniki disazowe rozpuszczalne w tluszczach.R-zedmiotem niniejszego wynalazku sa dlatego ciekle, chwastobójcze i zawierajace Linuron jako substancje czynna jak równiez emulgatory i roz¬ puszczalniki organiczne, srodki w postaci koncen¬ tratów do emulgowania, charakteryzujace sie tym, ze jako skladniki powstrzymujace krystalizacje za¬ wieraja rozpuszczalne w tluszczach barwniki di¬ sazowe. 10 15 90 35 30 26 40 45 50126 544 5 Przedmiotem niniejszego wynalazku sa równiez ciekle, chwastobójcze, zawierajace Linuron, jako substancje czynna, jak równiez substancje po¬ wierzchniowo-czynne i ewentualnie inne substancje pomocnicze srodki w postaci wodnych koncentra- 5 tów zawiesinowych, charakteryzujacyce sie tym, ze jako skladniki powstrzymujace krystalizacje za¬ wieraja rozpuszczalne w tluszczach barwniki disa- zowe.W srodku wedlug wynalazku zawartosc rozpusz- 10 czalnych w tluszczach barwników disazowych w wymienionych srodkach chwastobójczych wynosi korzystnie 0,05—2^/t wagowych, w szczególnosci 0,1—0,5^/t wagowych.Przedmiotem wynalazku sa w szczególnosci cie¬ kle, zdolne do emulgowania koncentraty chwasto¬ bójcze, zawierajace Linuron jako substancje czyn¬ na, organiczne rozpuszczalniki i emulgatory, cha¬ rakteryzujace sie tym, ze zawieraja 1,0—25§/« wa¬ gowych Linuron'u [3-(3,4-dwuchlorofenylo)-l-me- tylo-lHmetoksyHmoczmik], 25—<¥fk wagowych keto¬ nów, w szczególnosci izoforonu i/albo cykloheksa- nonu, 00—iHf/t wagowych rozpuszczalników aroma¬ tycznych które zawieraja ewentualnie do 36*/« wa¬ gowych weglowodorów nasyconych, 0,06—#•/• wago- 25 wyoh rozpuszczalnych w tluszczach barwników di¬ sazowych i 4,95—lWt wagowych emulgatorów.Przedmiotem wynalazku sa równiez w szczegól¬ nosci ciekle, wodne, chwastobójcze koncentraty zawiesinowe, zawierajace Lkiuron jako substancje u czynna, substancje powierzchniowo-czynne oraz e- wentualnie pomocnicze srodki zawiesinowe, srod¬ ki odpieniajace i srodki przeciwdzialajace zamra¬ zaniu, charakteryzujace sie tym, ze zawieraja 20— ^ 50V# wagowych Linuron'u, 2—20V# wagowych sub- 35 stancji powierzchniowo-czynnych, 0—2*/# wagowych pomocniczych srodków zawiesinowych, 0—&h wa¬ gowych srodków odpieniajacych, 0,05-^A wago¬ wych rozpuszczalnych w tluszczach barwników di¬ sazowych, 0—4f/t wagowych srodków przeciw- m dzialajacych zamrazaniu i wode jako reszte do 100Vt wagowych. ^ Jako rozupszczalne w tluszczach barwniki disa- zowe do powstrzymujacego krystalizacje stabilizo¬ wania wedlug wynalazku nadaja sie np. rozpusz- 4S czalne w tluszczach barwniki disazowe wymienio¬ ne w „Colour Index, Thkd Bditkm, Vol. 4 (1971), PuhldBhed by the Society o€ Dyers and ColorisLs, England".Szczególnie korzystne barwniki diBazowe w wy- w mienionych w Cotour-Index stanowia np. nr 26100 (Felzrot HRR), nr 26105 (Fettrot BB), nr 26125 (Fettrot 5B), nr 26150 (Fettechwarz HB), przy czym oznaczenia podane w nawiasach za numerem Cfclour-Jnder oznaczaja nazwy handlowe odpo- ^ wiednich produktów Hoechst AG.Mozna równiez stosowac mieszaniny róznych roz¬ puszczalnych w Uuszczaoh barwnfców disazowych.Pojecie substancje powierzchniowo czynne" o- bejmuje zarówno srodki dyspergujace jak równiez zwilzajace. Mozna np. stosowac nastepujace sub- " stancje powierzchniowoczynne: mydla, aJkitobenzenosulfoniany sodu, laurylosiar- czany sodu, butylonai&alenosulfoniany sodu. oleilo- ^N-metylo-tauryd sodu, licninosulfoniany metali w" 6 alkalicznych albo amonu, sole sodowe kwasów na¬ ftaltinosulfonowyeh kondensowanych z formalde- hydjBm, sole sodowe sulfonowanych kondensatów ferwlu-formaldehydu i sulfonowanych kondensa¬ tów/ fenolu-mocznika-formaldehydu. etery poligli- kofywe alkoholi tluszczowych, fosforany eterów poliglikolowych alkoholi tluszczowych, siarczany e- terow poliglikolowych alkoholi tluszczowych, poli¬ meryzowane alkiloarylo- i aryloalkisulfoniany.Pomocnicze srodki zawiesinowe do uzyskania dodatkowego zmniejszenia lepkosci w dyspersji stanowia korzystnie zdolne do pecznienia proszki mineralne, np. proszek bentonitu albo monitmory- lonitu.Jako srodki odpieniajace nadaja sie wszystkie znane srodki przeciwpianowe. Korzystne sa odpie- niacze silikonowe, jak np. siloksany.Jako srodki przeciwdzialajace zamrazaniu moz¬ na np. stosowac glikol etylenowy, glikol propyle¬ nowy albo gliceryne.Jako rozpuszczalniki aromatyczne stosuje sie np. alkikbenzeny, korzystnie ksylen, lecz równiez wyzejwrzace techniczne destylaty zwiazków aro¬ matycznych, np. na bazie oleju mineralnego, w za¬ kresie temperatur wrzenia np. 156—312°C (pod cisnieniem normalnym).Jako ketony stosuje sie korzystnie ketony alifa¬ tyczne albo cykloalifatyczne, w szczególnosci takie ciekle ketony, których temperatura zaplonu (po¬ miar zamkniety) wynosi powyzej 40°C. Ketony sluza do polepszenia rozpuszczalnosci Linuron'u w rozpuszczalnikach aromatycznych jak równiez do polepszenia trwalosci na zimno dajacych sie emul¬ gowac koncentratów Lkiuron'u, np. do temperatu¬ ry okolo 0 do -10°C. Szczególnie przydatne ketony stanowia np. izoforon i cykloheksanem, w szczegól¬ nosci izoforon.Szczególnie korzystne rozpuszczalniki stanowia np. kombinacje zlozone z izoforonu i ksylenu.Koncentraty do emulgowania mozna otrzymac np. przez rozpuszczenie substancji czynnej w or¬ ganicznych rozpuszczalnikach albo mieszaninach rozpuszczalników, jak np. ksylen i izoforon i doda¬ nie emulgatorów jak równiez ewentualnie dalszych pomocniczych srodków do preparatów.Przez okreslenie emulgatory nalezy rozumiec wszystkie znane rozpuszczalne w ksylenie substan¬ cje powierzchniowoczynne, stosowane jako srodki pomocnicze do preparowania koncentratów do e- mulgowania, jak np. sole wapniowe kwasów do- decylobenzenosulfonowych albo sole wapniowe chlorowanych kwasów (Cu—C^-alkanosulfonowych obok eterów poliglikolowych np. nonylofenoli al¬ bo trójizobutylofenoli albo eterów poliglikolowych np. alkoholi tluszczowych albo np. produktów re¬ akcji oleju rycynowego z tlenkiem etylenu.Wytwarzanie koncentratów zawiesinowych Linu¬ ron^ wedlug wynalazku mozna np. przeprowa¬ dzic w ten sposób, ze substancje czynna Linuron poddaje sie wymieszaniu w wodnym roztworze substancji powierzchniowo-czynnych, w Mtórym znajduja sie w postaci zawiesiny rozpuszczamy w tluszczach barwnie disazowy i pomocniczy srodek zawiesinowy, i cala dywersje najpierw poddaje sie wstepnemu rozdrobnieniu na mlynie zebatym126 544 albo korundowym mlynie tarczowym do mialkos- ci okolo 200—300 mikronów i nastepnie poddaje sie bardzo drobnemu zmieleniu za pomoca 2 mm perelek szklanych w ciernym mlynie kulowym, którego plaszcz obudowy jest chlodzony woda, do mialkosci okolo 5 mikronów.Koncentraty emulgujace Linuron'u wedlug wy¬ nalazku mozna np. wytwarzac w prosty sposób tak, ie do rozpuszczalników dozuje sie Linuron, emulgatory i rozpuszczalny w wodzie barwnik di- sazowy i mieszajac, rozpuszcza.Przy zastosowaniu koncentratów zawiesinowych lub koncentratów emulgowania odmierza sie • zaleznie od stezenia srodków potrzebne objetosci, poddaje wymieszaniu w wodzie i w postaci roz¬ cienczonych zawiesin al/bo rozcienczonych emulsji lub suspoemulsji rozpryskuje sie na polu.Stabilizowane, wedlug wynalazku emulgujace koncentraty lub wodne koncentraty zawisinowe Linuron'u sa doskonale trwale podczas skladowa¬ nia pod wzgledem chemicznym, fizycznym jak rów¬ niez przydatnosci do zastosowania technicznego, jak to wykazaly próby skladowania w utrudnio¬ nych warunkach, jak np. w ciagu 3 miesiecy w temperaturze 50°C lub rózne próby zamrazania.Za pomoca stabilizowanych wedlug wynalazku koncentratów Linuron'u mozna uzyskac, przy po¬ równywalnych stosowanych ilosciach, nieoczekiwa¬ nie jeszcze lepsze dzialanie chwastobójcze, niz za pomoca proszków zwilzalnych Linuron'u, jesli po¬ równywalne preparaty stosuje sie po zemulgowa- niu luib przeprowadzeniu w zawiesine w wodzie, co w praktyce umozliwia zaoszczedzenie substancji czynnej. W celu zwalczania chwastów chwastobój¬ cze koncentraty wedlug wynalazku nanosi sie w wodnej emulsji lub zawiesiny w ilosciach chwasto¬ bójczo skutecznych na powierzchnie lub substra¬ ty.Nastepujace przyklady wykazuja dzialanie sklad¬ ników srodka wedlug wynalazku powstrzymuja¬ cych krystalizacje jak równiez skutecznosc biolo¬ giczna koncentratów Linuron'u sporzadzonych we¬ dlug wynalazku. Do badan biologicznych stosuje sie jako preparat porównawczy handlowy proszek zwilialny Linuron'u o zawartosci 5&U wagowych substancji czynne/.Przyklady preparatów.Przyklad porównawczy I. Wodny kon¬ centrat zawiesinowy o skladzie: 40*/t wagowych Li- nuron'u, 5,0V§ wagowych ligninosuifonianu sodu (Yanisperse CB), 1, go kwasu alkiloarylosulfonowego jako sól Na $Darvan nr 3), Hj&U wagowych proszku monlmory- lonttu, 0,5V§ wagowych silikonowego srodka od- pieniajacego (SE 2, Wacker Chemie) i 53,3M wody, poddaje sie zmieleniu w sciernym mlynie kulo¬ wym do takiej miaJkosci czastek, ze 96,/t wago¬ wych czastek jest mniejszych niz 5 mikronów, mierzonych za pomoca licznflca Coulter-Counter.Przy przygotowaniu pomiaru stosuje sie do roz¬ cienczenia badanej dyspersji celowo nasycony wodny roztwór Linuron'u.Otrzymany w ten sposób koncentrat zawiesino¬ wy jest dobrze plastyczny i latwo lejny. Podczas jego skladowania wystepuje jednak wzrastajace 10 15 20 25 40 45 55 zageszczenie i tworzenie osadu w produkcie, np. jesli skladuje sie dyspersje w ciagu 2—3 miesie¬ cy w temperaturze 50°C.Jesli porówna sie wykonane za pomoca kamery Polaroid mikroskopowe zdjecia próbek koncentra¬ tu zawiesinowego (kazdorazowo 0,5 ml koncentra¬ tu rozcienczonego za pomoca 99,5 ml wody), to stwierdza sie, ze w przeciwienstwie do swiezo wy¬ tworzonego koncentratu w skladowanym produk¬ cie zniknela prawie glówna czesc mialkiego ziar¬ na i przekrystalizowala na grube krzysztaly Linu- ron'u w postaci regularnych klinów, typowych dla Linuron'u, których srednica wynosi do 70 mikro¬ nów.P r z y k lad porównawczy II (wedlug opisu patentowego St. Zjedn. Am. nr 3 060 064, przyklad II). Wytwarza sie dyspersje Linuron'u wedlug sposobu postepowania podanego w przy¬ kladzie porównawczym I, o nastepujacym skla¬ dzie: 42,50i/» wagowych Linuron'u, 3,00*/t wagowych srodka powierzchniowo czynnego (Allox 6916 P), 0,25Vt wagowych pomocniczego srodka zawiesino¬ wego (Carbopol 934), 0,70*/t wagowych 10*/t-go lugu sodowego, 0,20°/t wagowych silikonowego srodka odpieniajacego (SE 2) i 53,35Vt wagowych wody.Okazuje sie, ze ta dyspersja zestala sie w ciagu 2—3 miesiecznego okresu skladowania w tempe¬ raturze 50% na skrawalna paste.W preparacie skladowanym w ciagu 2—3 miesie¬ cy stwierdza sie wzrost krysztalów Linuron'u do czastek o srednicy do 65 mikronów a takze powy¬ zej, w porównaniu z mialkoscia czastek wynosza¬ ca mniej niz 5 mikronów u 95*/# wagowych masy czastek w swiezo zmielonym koncentracie zawie¬ sinowym.Przyklad porównawczy III. Wytwarza sie koncentrat Linuron'u o nastepujacym skladzie: 20,0i/t wagowych Linuron'u, 30,0^/t wagowych izo- foronu, 37,0V# wagowych destylatu zwiazków aro¬ matycznych o zakresie temperatur wrzenia 198— —916°C, zawierajacego 70^/t wagowych zwiazków aromatycznych i 30V# wagowych weglowodorów nasyconych, 4,0V# wagowych eteru poligllkolowego oleju rycynowego (40 AeO), 6,0V$ wagowych dode- cylobenzenosulfonianu wapnia, 3,0Vf wagowych e- teru trfijizcbutylofenolopoligllkotowego (30 AeO; liczba AeO ^ liczba jednostek tlenku etylenu w rodniku eteru poliglfcolowego).Jesli bada sie trwalosc wodnej emulsji tego pre¬ paratu, poddajac go w ilosci 2,5 ml wymieszaniu w 97,5 ml wody, to tworzy sie najpierw mleczna, nie- biesko-opalizujaca emulsja, która po uplywie kil¬ ku minut traci swa opalescencje z oddzieleniem i sedymentacja krysztalów Linuron*u, Wtóre wyka¬ zuja po uplywie 15 minut dlugosci czastek do 150 mikronów, po uplywie 30 minut do 250 mikronów.Przyklad I. porzadzajac w sposób opisany w przykladzie porównawczym I opisany tam kon¬ centrat zawiesinowy przy dodatkowym dodaniu 0,5*/t wagowych barwn&a dkazowego Pettschwarz HB (Colour-Indez nr 26150) przy pozostalych ta¬ kich samych warunkach, to otrzymuje sie odporny na skladowanie koncentrat zawiesinowy, który równiez pookresie skladowania powyzej 3 miesiecy126 544 w temper/*urze 5Ó°C zachowuje swe spektrum po¬ dzialu zifrna a takze jego lepkosc pozostaje nie- zmieniona Produkt po próbie skladowania jest nie¬ zmienni* latwo lejny i przydatny do dozowania.Ma on nastepujacy sklad: 40V§ wagowych Linu¬ ron^, t &•/• wagowych ligninosulfonianu sodu (Vanisjferse CB), 1,0V» wagowych polimeryzowane¬ go kw/su alkiloarylosulfonowego jako sól sodowa (DarWn nr 3), 0,2!% wagowych proszku montmory- lonittf 0,5f/§ wagowych silikonowego srodka odpie- niajscego (SE2), 0,5f/t wagowych barwnika Fett- schv^rz HB, 52,8°/t wagowych wody.Przyklad II. Jesli w koncentracie zawiesino¬ wy*! wedlug przykladu I Fettschwarz HB zastapi 10 id chwastobójczego Lihuron'u 50^/t WP (proszek zwil¬ zamy), L.inuron'u 40^/t dyspersji i Linuron'u 2 EC (koncentratu emulsyjnego).Hoduje sie rosliny uprawne pszenice (Triticum), owies zwyczajny (Avena) i gorczyce (Sinapis) w doniczkach doswiadczalnych na glebie gliniastej i po wzejsciu opryskuje sie wyzej wymienionymi preparatami Linuron*u w podanych ilosciach w wodnych rozcienczeniach odpowiednio do ilosci cieczy wynoszacej 300 l/ha pod cisnieniem 3 ba¬ rów. Ddzialanie uszkadzajace stwierdza sie po u- plywie 4 tygodni i wyraza w procentach, w od¬ niesieniu do nietraktowanej próbki kontrolnej (-O).Produkt Linuron 50V# WP | (produkt handlowy) 1 Linuron 40*/t dyspersja | (wedlug przykladu I) 1 Linuron 20% EC 1 (wedlug przykladu III) Dawka kg/ha substancja czynna 0,06 0,13 0,25 0,06 1 0,13 0,25 0,06 ' 0,13 | 0,25 Dzialanie uszkadzajace w •/§ na: 1 Pszenice 0 10 46 0 12 50 0 16 54 Owies zwyczajny 0 15 46 0 15 55 0 17 58 i Gorczyce* 94 100 100 05 100 100 08 100 100 * gorczyca przedstawia chwasty dwuliscieniowe. sie przez taka sama ilosc barwnika disazowego Fettrot HRR (Colour-Index nr 26100), to otrzyma sie dyspersje, która po utrudnionym skladowaniu w ciagu 3 miesiecy w temperaturze 50°C jest tak samo lejna i w której mozna stwierdzic tylko bar¬ dzo niewielki wzrost krysztalów do wielkosci cza¬ stek maksymalnie do 12 mfcronów.Przyklad III. Jesli do koncentratu do emul¬ gowania wedlug przykladu porównawczego III do¬ da sie jeszcze dodatkowo 0,1*/* wagowego barwni¬ ka disazowego Fettrot BB albo QAah wagowych Fettrot HRR ur-Index nr 26100), to przy badaniu trwalosci opisanym w przykladzie porównawczym ni na emulsji utwo¬ rzonej w wodzie mozna stwierdzic, ze tutaj z o- póznfeniem i dopiero po uplywie ojcolo 30 minut zaczyna sie wydzielac czesc Linuron'u w bardzo drobnych krysztalach o 10—20 mikronach w posta¬ ci suspoemuleji, przy czym wywolana przez wzrost krysztalów po uplywie 2 godzin wielkosc czastek nie przekracza 30—40 mikronów, równiez w zim¬ nej wodzie o temperaturze 10°C, w jajcie] wzrost krysztalów postepuje zwykle szybciej. Podzial ziar¬ na Linuron'u ^dyspergowanego w suspoemulsji po kilkugodzinnysn odstaniu emulsji jest porównywal¬ ny z podzialem ziarna proszku zwilzalnego Linu- ronu. Suspoemubja nie wykazuje sedymentacji Linuron^ i za pomoca tego preparatu mozna u- zyzkac pelne dzialanie biologiczne, takie jak za po¬ moca swiezo sporzadzonej emulsji.Przyklady biologiczne.Przyklad'!. Porównawcze badanie dzialania 35 40 50 6) Porównawcze badanie Linuron'u 50% WP, Li- nuron'u 40% dyspersji i Lmuron'u 20% EC wyka¬ zuje w tendencji nieco silniejsze dzialanie w przy¬ padku dyspersji i preparatu EC. Bardzo korzystnie odcinaja sie dyspersja i EC od WP przy zastoso¬ waniu przez to, ze przy sporzadzaniu cieczy do o- pryskiwania mozna je dozowac objetosciowo i nie musza byc odwazane.Zastrzezenia patentowe 1. Ciekly srodek chwastobójczy zawierajacy 3- ^4-dwuchlorófenylo)-l-metylo-l-nie^oksy-mocznik jako substancje czynna jak równiez emulgatory i rozpuszczalniki organiczne, w postaci koncentratu do emulgowania, znamienny tym, ze zawiera roz¬ puszczalne w tluszczach barwniki disazowe. 2. Srodek wedlug zastrz. 1, wamicnsiy tym, ze zawiera 0,06—fif/t wagowych, korzystnie 0,1—0/% wagowych rozpuszczalnych w tluszczach barwni¬ ków daeazowych. 3. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zawiera 10—25% wagowych 3-<3,4-dwuchlorofeny- loH-nwtylo^-metoksy-mocznflca, 25—40% wago¬ wych ketonów, w szczególnosci) izoforonu i/albo cykloheksanom!, 60—48% wagowych rozpuszczal¬ ników aromatycznych zawierajacych ewentualnie do 36% wagowych weglowodorów nasyconych, 0,05—a*/« wagowych rozpuszczalnych w tluszczach barwników disazowyfch i 4£G—15% wagowych e- mulgatorów. 4. CMcly srodek chwastobójczy zawierajacy 3-u 126 544 12 -<3,4-dwuchlorofenylo)-l-metylo-1 -metoksy-mocznik jako substancje czynna jaik równiez substancje po¬ wierzchniowo czynne i ewentualnie inne srodki pomocnicze w postaci wodnego koncentratu zawie¬ sinowego, mamienny tym, ze zawiera rozpusz¬ czalne w tluszczach barwniki disazowe. 5. Srodek wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze zawiera 0,05—2% wagowych, korzystnie Ojl—0,5% wagowych rozpuszczalnych w tluszczach barwni¬ ków disazowych. 6. Srodek wedlug zalstrz. 4 mamienny tym, ze zawiera 20—60Vt wagowych 3-<3,4-dwuchlorofeny- lo)-l-metlo-l-rnetoiksy-mocznlka, 2—20t/t wago¬ wych substancji powierzchniowoczynnych, 0—2*/t 5 wagowych pomocniczych srodków zawiesinowych, 0—2*/o wagowych srodków odpieniajacych, 0,05— —2*/t wagowych rozpuszczalnych w tluszczach barwników disazowych, 0—4f/§ wagowych srodków przeciwdzialajacych zamrazaniu i jako reszte do io 100*/» wagowych wode.Sklad: R.Z.«Gia£ • Druk: Pracownia Poligraficzna UF PRL Cena 100 zl PL