Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania nowych 13-ehlorowco i 13-dezoksy pochodnych awer- mektyny.Awermektyna jest nazwa serii makrolidów o wy¬ sokiej czynnosci przeciwpasózytniczej. Dla zwiazków tych przyjeto w praktyce badawczej nazwe C-076, która dalej stosuje sie w opisie dla okreslenia awer¬ mektyny.Zwiazki wyodrebnia sie z brzeczki fermentacyjnej Streptomyces avermitilis. Charakterystyka morfolo¬ giczna mikroorganizmu i sposoby wyodrebniania zwiazków C-076 sa szczególowo opisane.Prekursorami zwiazków wytwarzanych w sposo¬ bie wedlug wynalazku sa zwiazki C-076, przedsta¬ wione wzorem ogólnym 1, w którym R oznacza gru¬ pe a-olenadrozylo- a-L-olenadrozowa o wzorze 2, przerywana Imia oznacza pojedyncze lub podwójne wiazanie, Ri oznacza grupe wodorotlenowa, która jest obecna wówczas, g wiazanie pojedyncze, ffe oznacza rodnik n-propylo- wy lub nr2.butyIowy, a R, oznacza grupe metoksy- lowa lub wodorotlenowa.Zwiazki wytwarzane sposobem wedlug wynalazku przedstawia wzór ogólny 3, w którym przerywana linia oznacza pojedyncze lub podwójne wiazanie, Ri oznacza atom wodoru lub chlorowca, R* oznacza atom wodoru, rodnik metylowy lub nizsza grupe alkanofcarbonylowa, R, oznacza rodnik n-propylowy, izopropylowy lub Hrz.butylowy, a R* jest obecny je¬ dynie wówczas, gdy przerywana linia oznacza wia- Znaczenia podstawników w poszczególnych zwiaz¬ kach C-076 wyrazonych wzorem ogólnym 1 sa naste¬ pujace: 8 10 19 29 C-076 Ala Alb A2a A2b Bla Bib B2a B2b *k podwójne wiazanie podwójne wiazanie —OH —OH podwójne wiazanie podwójne wiazanie —OH —OH Ra rodnik IIrz.-bu- tylowy rodnik n-propy¬ lowy rodnik Hrz.-bu- tylowy P rodnik n-propy¬ lowy rodnik Hrz.-bu- tylowy rodnik n-propy¬ lowy rodnik Ilrz.-bu- tylowy rodnik n-propy¬ lowy : ** —OCH, —OCH* —OCHj —OCHj . —OH —OH —OH , —oh; zanie pojedyncze i oznacza atom wodoru, grupe wo¬ dorotlenowa, nizsza grupe alkanokarbonyloksylowa, nizsza grupe alkilotio, nizsza grupe alkUosulfinylo- wa, nizsza grupe alkilosufonylowa lub nizsza grupe alkoksylowa. 123 050123 050 3 W niniejszym opisie termin „nizsza grupa alko- ksylowa" oznacza grupe alkoksylowa o 1 do 6 ato¬ mach wegla w lancuchu prostym lub rozgalezionym.Przykladami takich grup sa metoksylowa, etoksylo- wa, propoksylowa, izopropoksylowa, butoksylowa, Illrz.-butoksylowa, pentoksylowa, heksoksylowa i podobne.Termin „nizsza grupa alkilotio", „nizsza grupa al- kilosulfinylowa" i „nizsza grupa alkilosulfonylowa" oznacza odpowiednio grupe tio, sulfinylowa lub sul- fonylowa z podstawnikiem alkilowym o 1 do 6 ato¬ mach wegla w lancuchu prostym lub rozgalezionym.Przykladami takich podstawników sa rodnik mety¬ lowy, etylowy, propylowy, izopropylowy, butylowy, IIrz.-butylowy, pentylowy, heksylowy i podobne.Terminy „nizsza grupa alkilokarbonylowa" i „niz¬ sza grupa alkilokarbonyloksylowa" oznaczaja grupy alkilokarbonylowe i alkilokarbonyloksylowe zawie¬ rajace 2 do 6 atomów wegla w lancuchu prostym lub rozgalezionym. Przykladami takich grup sa ace- tylowa, propionylowa, butyrolowa, butanokarbonylo- wa, pentanokarbonylowa, piwaloilowa i podobne.Termin „atom chlorowca" oznacza atom fluoru, chloru, bromu lub jodu.Ze zwiazków o wzorze 1 opisanych powyzej, które stanowia prekursory zwiazków o wzorze 3, opisa¬ nych powyzej, usuwa sie znajdujaca sie w polozeniu 13 grupe a-L-oleandrozylo- ct-L-oleandrozowa.Otrzymane w ten sposób zwiazki o wzorze 3, w których R1 oznacza grupe wodorotlenowa, a pozo¬ stale symbole maja wyzej podane znaczenie, stoso¬ wane sa jako substraty w sposobie wedlug wyna¬ lazku. Zwiazki te, zwane „aglikonami C-076" sa zwiazkami nowymi.Sposób wedlug wynalazku polega na tym, ze po¬ wyzszy nowy zwiazek o wzorze ogólnym 3, w któ¬ rym R1 oznacza grupe wodorotlenowa, a pozostale symbole maja wyzej podane znaczenie dziala sie halogenkiem benzenosulfonylu w obecnosci zasady, po czym na otrzymany zwiazek o wzorze 3, równiez nowy, w którym Ri oznacza atom chlorowca, a po¬ zostale symbole maja wyzej podane znaczenie, czyli na „13-dezoksy-13-chlorowcoaglikon-0-076", dziala sie wodorkiem trójalkilocyny w obecnosci inicjatora wolnorodnikowego, przy czym otrzymuje sie nowy zwiazek o wzorze 3, w którym Ri oznacza atom wo¬ doru, a pozostale symbole maja wyzej podane zna¬ czenie.Warunki reakcji odpowiednie do wytwarzania zwiazku wyjsciowego o wzorze 3, czyli aglikonu C-076 obejmuja rozpuszczenie zwiazku C-076 w uwodnio¬ nym nienukleofilowym rozpuszczalniku organicznym mieszajacym sie z woda, korzystnie dioksanie, czte- rowodorofuranie, dwumetoksyetanie, dwumetylofor- mamidzie, eterze dwu-2-metoksyetylowym i podob¬ nych, zawierajacymi wode w stezeniu 0,1 do 20°/o wagowych. Kwas dodaje sie do wodnoorganicznego rozpuszczalnika w ilosci 1,0 do 10% objetosciowych.Mieszanine reakcyjna miesza sie w okolo 20 do 40°C, korzystnie w temperaturze pokojowej, w ciagu od 6 do 24 godzin. Produkty wyodrebnia sie, a miesza¬ niny rozdziela sposobami takimi jak chromatografia kolumnowa, cienkowarstwowa, preparatywna war¬ stwowa i wysokocisnieniowa cieczowa lub innym znanymi sposobami. 4 Jako kwas mozna w powyzszym sposobie stosowac kwas nieorganiczny lub organiczny, jak siarkowy, chlorowcowodorowe, fosforowy, trójfluorooctowy, trójfluorometanosulfonowy i podobne. Sposród kwa- o szw chlorowcowodorowych korzystne sa solny i bro- mowodorowy. Szczególnie korzystny w powyzszym sposobie jest kwas siarkowy.Inny sposób otrzymywania aglikonu polega na dzialaniu metanolem zawierajacym kwas siarkowy 10 w stezeniu 1% objetosciowego, w 20 do 40°C, ko¬ rzystnie w temperaturze pokojowej, w ciagu 6 do 24 godzin. Sposób ten mozna stosowac w przypadku wszystkich zwiazków C-076, jednakze szczególnie korzystny jest on w przypadku zwiazków z podwój- 15 nym wiazaniem 22, 23, które to wiazanie jest w pew¬ nym stopniu podatne na reakcje addycji.W powyzszym sposobie mozna stosowac równiez inne sposród wyzej wymienionych kwasów, w steze¬ niu w przyblizeniu takim samym, jak w przypadku 20 kwasu siarkowego.Wyzej opisane zwiazki wydziela sie z mieszaniny reakcyjnej, a mieszaniny zwiazków rozdziela sposo¬ bami ogólnie znanymi, zwlaszcza wyzej opisanymi sposobami chromatograficznymi. 25 Tak otrzymany „aglikon C-976" poddaje sie chlo¬ rowcowaniu, otrzymujac „13-dezoksy-13-chlorowco- -aglikon-C-076". Chlorowcowanie najdogodniej prze¬ prowadza sie za pomoca odpowiednio reaktywnego halogenku benzenosulfonylu, w obecnosci zasady. 30 Korzystne sa halogenki benzenosulfonylu z podstaw¬ nikami odciagajacymi elektrony, a zwlaszcza grupa nitrowa w polozeniu orto. Reakcje przeprowadza sie w nieprotonowym, obojetnym rozpuszczalniku, jak chlorowcowany zwiazek alkanowy, korzystnie 35 chlorek metylenu lub chloroform. Odczynniki miesza sie powoli, w poczatkowej temperaturze —25 do +10°C, regulujac przebieg poczatkowych reakcji' egzotermicznych i utrzymuje w tej temperaturze w ciagu 2 godzin. 40 Nastepnie w ciagu od 10 minut do 6 godzin pod¬ nosi sie temperature mieszaniny reakcyjnej od zbli¬ zonej do pokojowej do temperatury wrzenia pod chodnica zwrotna. Konieczne jest prowadzenie re¬ akcji w obecnosci zasady, korzystnie organicznej 45 aminy. Stwierdzono, ze dobre wyniki daje stosowanie mieszaniny 4-dwualkiloaminopirydyny i trójalkilo- aminy. Najkorzystniej jest stosowac jako zasady w powyzszych reakcjach mieszanine 4-dwumetyloami- nopirydyny i dwuizopropyloetyloaminy. 13-dezoksy- 50 -13-chlorowco-aglikony-C-076 wyodrebnia sie ogól¬ nie znanymi sposobami. 13-dezoksy-13-chlorowco-aglikon-C-076, majacy lub nie majacy grup allilowych ochraniajacych gru¬ py wodorotlenowe w polozeniu 5 i 23, redukuje sie 55 do 13-dezoksy-aglikonu-C-076. Korzystnym czynni¬ kiem redukujacym jest czynnik wybiórczo usuwaja¬ cy atom chlorowca z polozenia 13, pozostawiajac nie tknieta reszte czasteczki. Jednym z takich czynni¬ ków redukujacych jest wodorek trójalkilocyny, ko¬ so rzystnie wodorek trójbutylocyny.Ponadto korzystne jest wprowadzenie do miesza¬ niny reakcyjnej inicjatora wolnorodnikowego, po¬ niewaz, jak sie przyjmuje, reakcja ma mechanizm wolnorodnikowy (nie jest zamierzeniem wiazanie o* wynalazku z teoria, nie wyklucza sie innych me-5 123 050 * chanizmów). Dopuszczalne sa róznego rodzaju ini¬ cjatory wolnorodnikowe, miedzy innymi nadtlenki, jak nadtlenki dwubenzoilu, tiole w obecnosci po¬ wietrza, azodwualkilonitryle, jak azobisizobutyroni- tryl, promieniowanie nadfioletowe, cieplo i podobne.Warunki reakcji zmieniaja sie w zaleznosci od typu inicjatora wolnorodnikowego.W przypadku inicjatorów chemicznych reakcja przebiega do konca w ciagu 1 do 6 godzin, w 60 do 120°C. Korzystna temperatura reakcji jest okolo 80°C. Jezeli czynnikiem inicjujacym jest cieplo, to wymagana jest wyzsza temperatura, okolo 100 do 200°C, przy czasie reakcji od 1 do 6 godzin.W przypadku stosowania promieniowania nadfio¬ letowego, korzystna jest temperatura nizsza. Reakcje z wodorkiem trójalkilowym przeprowadza sie zwy¬ kle bez rozpuszalnika, pod azotem lub innym ga¬ zem obojetnym. Role rozpuszczalnika spelnia stoso¬ wany w nadmiarze wodorek trójalkilocyny.Jezeli to jest pozadane, mozna stosowac obojetny rozpuszczalnik, jak benzen, toulen i podobne. Z oczy¬ wistych powodów, nie mozna stosowac rozpuszczal¬ ników chlorowcowanych. Produkty wyodrebnia sie ogólnie znanymi sposobami Nie jest wymagane przeprowadzanie powyzszych reakcji w okreslonym porzadku, gdyz reakcje nie koliduja z soba, a reakcja w okreslonym polozeniu nie ma wplywu na jakikolwiek z podstawników w innej reakcji.Przy wyodrebnianiu zwiazków C-076, stanowiacych materialy wyjsciowe w sposobie wedlug wynalazku, z brzeczki fermentacyjnej stwierdza sie, ze powstaja one w nierównych ilosciach. Zwlaszcza zwiazki serii „a" powstaja w wiekszej ilosci niz odpowiednie zwiazki serii „b". Stosunek wagowy serii „a" do se¬ rii „b" wynosi okolo 85 :15 do 99 :1. Róznica miedzy odpowiednimi zwiazkami serii „a" i „b" jest stala i polega na obecnosci w polozeniu 25 odpowiednio rodnika n-butylowego lub izopropylowego. Róznica ta oczywiscie nie stanowi przeszkody w reakcjach, jakie obejmuje sposób wedlug wynalazku. Zwlaszcza nie musi byc konieczne oddzielanie skladników „b" od odpowiednich skladników „a". Rozdzielania tych blisko pokrewnych zwiazków zwykle sie nie stosuje, poniewaz zwiazek „b" jest obecny jedynie w bardzo malym procencie wagowym, a róznica strukturalna ma pomijalny wplyw na procesy reakcyjne i czyn¬ nosc biologiczna. j Zwiazki C-076 wedlug wynalazku sa równiez uzy¬ teczne w zwalczaniu szkodników rolniczych, powo¬ dujacych niszczenie upraw w czasie wegetacji lub przy magazynowaniu. Zwiazki stosuje sie stosujac znane sposoby, jak nanoszenie na rosnace lub ma¬ gazynowane rosliny roztworów, proszków i emulsji, w celu ochrony ich przed takimi szkodnikami.Nowe zwiazki 13-chlorowco- i 13-dezoksy-C-076, otrzymywane sposobem wedlug wynalazku, wyka¬ zuja znaczna czynnosc przeciwpasozytnicza, jako srodki przeciwrobacze, srodki do zwalczania pasozy¬ tów zewnetrznych, srodki owadobójcze i srodki roz- toczobójcze, stosowane w leczeniu ludzi i zwierzat i w rolnictwie.Ponizej zestawiono dane dotyczace aktywnosci przeciwrobaczej niektórych zwiazków wytwarzanych sposobem wedlug wynalazku Test RodenU.Minimalne dawki skuteczne przeciw Haemonchua contortus, Trichostrongylus colubriformls apd Tri* chostrongylus sigmondontus 13-Chloro-13-dezoksy-22,23~dwuwodoro- -C-076 Ala/Albaglikon 0,5 13-dezoksy-22,23-dwuwodoro C-076 Ala/ /Albaglikon 0,5 13-dezoksy-22,23-dwuwodoro C-076 Bla/ /Bibaglikon 0,2 13-dezoksy C-076 Bla/Blb aglikon 0,1 13-Chloro-13-dezoksy-22,23-dwuwodoro C-076 Bla/Blb aglikon 2,5 13-dezoksy C-076 B2/B2b aglikon 0,1 Test na owcach 13-dezoksy-C-076 B2a/B2b aglikon — W pelni ak¬ tywny przy 0,2 mg/kg, doustnie przeciwko Heamon- chus contortus, Trichostrongylus axei i Trichostron- gylus colubriformis 13-dezoksy 0-076 Bla/Blb aglikon — W pelni ak¬ tywny przy 0,2 mg/kg doustnie przeciwko Haemon- chus controtus, Trichostrongylug ezei, Trichostron- gylus colubriformis, Cooperla ipp* 1 Cesophagosto- muin columbianum umiarkowanie aktywny przy 0,2 mg/kg, doustnie przeciwko OsterUgia circumcineia Choroba lub grupa chorób opisywana ogólnie jako robaczyca jest powodowana zakazeniem zwierzecego nosiciela pasozytyniczymi robakami, znanymi jako czerwie. Robaczyca jest rozpowszechnionym i pa- waznym problemem ekonomicznym, dotyczacym udomowionych zwierzat, jak swinie, owce, konie, bydlo, kozy, psy, koty i drób. Sposród czerwi, grupa robaków opisywanych jako nicienie powoduje roz¬ przestrzenione i czesto powazne infekcje u róznych gatunów zwierzat.Najpospolitszymi rodzajami nicieni zakazajacych wyzej podane zwierzeta sa Haeminchus, Trichostron- gylus, Ostertagia, Nematodirus, Cooperia, Ascaris, Bunostomum, Oesophagostomum, Chabertia, Trichu- ris, Strongylus, Trichonema, Dictyocaulus, Capilla- ria, Heterakis, Toxacara, Ascaridia, Oxyuris, Ancy- lostoma, Uncinaria, Toxascaris i Parascaris. Niektó¬ re z nich, jak Nematodirus, Cooperia i Oesphagosto- num atakuja glównie przewód pokarmowy w czesci jelitowej, podczas gdy inne jak Haemonchus i Oster¬ tagia przewaznie umiejscawiaja sie w zoladku, a jeszcze inne, jak Dictyocaulus sa znajdowane w plucach.Jeszcze inne pasozyty moga umiejscawiac sie w innych tkankach i narzedziach ciala, jak serce i naczynia krwionosne, tkanka podskórna, i limfa- tyczna i podobne. Zakazenia pasozytnicze znane jako robaczyce prowadza do anemii, niedozywienia, slabosci, utraty wagi, ciezkich uszkodzen przewodu pokarmowego i narzadów, a nie leczone moga do¬ prowadzic do smierci zakazonego nosiciela, 13-chlorowco- i 13-dezoksy- pochodne zwiazków C-076 maja nieoczekiwanie wysoka czynnosc wobec tych pasozytów, a ponadto sa czynne równiez wobec Dirofilaria u psów, Nematospiroides, Syphacia, As- pisuluris u gryzoni, wobec stawonogich pasozytów zewnterznych zwierzat i ptaków, jak kleszcze, roz¬ tocze, wszy, pchly, muchy miesne, Lucilia sp, u owcy, owady tnace i larwy wedrujace, jak Hypo- 10 15 05123 050 i B derma sp. u bydla, Gastrophilus u koni i Cuterebra fp. u gryzoni.Omawiane zwiazki sa uzyteczne równiez wobec pasozytów zakazajacych ludzi. Najpospolitszymi ro¬ dzajami pasozytów przewodu zoladkowo-jelitowego czlowieka sa Ancylostoma, Necator, Ascaris, Stron- gyloides, Trichinella, Capillaria, Trichuris i Entero- bius. Innymi lekarsko waznymi rodzajami pasozy¬ tów, znajdowanymi we krwi i w innych tkankach i narzadach poza przewodem zoladkowo-jelitowym sa robaki nicieniowe, jak Wuchereria, Brugia, On- chocerca i Loa, Dracunculus i pozajelitowe fazy ro¬ baków jelitowych Strongyloides Trichinella. Zwiazki sa cenne równiez jako czynniki zwalczajace stawo- nogie pasozyty czlowieka, owady tnace i szkodniki dwuskrzydle, drazniace czlowieka.Zwiazki sa równiez czynne wobec szkodników gospodarstwa domowego, jak karaluchy. Blatella sp., mole, Tineola sp., Attagenus sp. i mucha domowa, Musca domestica.Zwiazki sa uzyteczne równiez wobec owadzich szkodników* magazynowanego ziarna, jak Tribolium sp., Tenebrio sp. i szkodników roslin uprawnych, jak roztocze (Tetranychus sp.) i mszyce (Acyrthio- siphon sp.), wobec wedrownych prostoskrzydlych, jak szarancza i niedojrzalych stadiów owadów zy¬ jacych na tkance roslinnej. Zwiazki sa uzyteczne jako czynniki nicieniobójcze, stosowane do zwalcza¬ nia nicieni w glebie i pasozytów roslin, jak Meloido- gyne sp., co moze miec znaczenie w agrotechnice.Omawiane zwiazki moga byc podawane doustnie, w postaci jednostkowej, jak kapsulka, duza pigulka lub tabletka lub w postaci dawki cieklej, jezeli sto¬ sowane sa jako czynnik przeciwrobaczy u ssaków.Dawka ciekla jest zwykle roztworem, zawiesina lub dyspersja skladnika czynnego, zwykle w wodzie, z czynnikiem zawiesinotwórczym, jak bentonit i czynnikiem zwilzajacym lub podobnym dodatkiem.Formy ciekle zawieraja zwykle równiez czynnik przeciwpienny. Preparaty ciekle zawieraja zwykle zwiazek czynny w stezeniu od okolo 0,001 do 0,59/t wagowych.Korzystne preparaty ciekle moga zawierac zwia¬ zek czynny w stezeniu od 0,01 do 0,lf/t wagowych.Kapsulki i pigulki zawieraja skladnik czynny zmie¬ szany z nosnikiem, jak skrobia, talk, stearynian mag¬ nezu jak fosforan dwuwapniowy.Tam, gdzie pozadane jest podawanie pochodnych C-076 w suchej, stalej jednostkowej dawce, zwykle stosuje sie kapsulki, pigulki lub tabletki zawierajace zadana ilosc czynnego zwiazku. Te postacie dawko- we sporzadza sie przez dokladne i jednorodne zmie¬ szanie skladnika czynnego z odpowiednimi, doklad¬ nie rozdrobnionymi rozcienczalnikami, wypelniacza¬ mi, czynnikami dezintegrujacymi i/lub czynnikami wiazacymi, jak skrobia, laktoza, talk, sterynian mag¬ nezu, gumy roslinne i podobne. Takie preparaty w postaci jednostek dawkowych moga zmieniac sie w szerokim zakresie, w odniesieniu do ich wagi su¬ marycznej i zawartosci czynnika przeciwpasozytni- czego, w zaleznosci od czynników takich jak typ leczonego zwierzecia, stopien i typ infekcji i waga zwierzecia.Jezeli zwiazek czynny jest podawany z pozywie¬ niem zwierzecia, to jest w tym pozywieniu rozpro¬ wadzany, stosowany jako wierzchni dodatek lub w postaci pigulek, które moga byc dodawane do przygotowanego pozywienia lub ewentualnie poda¬ wane oddzielnie.• Alternatywnie, przeciwpasozytnicze zwiazki we¬ dlug wynalazku moga byc podawane zwierzetom pozajelitowo, np. w injekcji domiesniowej, dotcha¬ wicznej lub podskórnej, w którym to przypadku skladnik czynny rozpuszcza sie lub zawiesza w ciek¬ lo lym nosniku. Dla podania pozajelitowego skladnik czynny odpowiednio miesza sie z dopuszczalnym nosnikiem, korzystnie olejem roslinnym, jak ara¬ chidowy, olej nasienia bawelny i podobne. Stosuje sie równiez inne nosniki pozajelitowe, jak prepara- 19 ty organiczne z solketalem, gliceryna, formaldehy¬ dem i wodne.W celu podania, czynne zwiazki 13-chlorowco lub 13-dezoksy-C-076 rozpuszcza sie lub zawiesza w pre¬ paracie pozajelitowym. Takie preparaty zawieraja 20 zwykle skladnik czynny w stezeniu od 0,005 do 59/t wagowych.Wprawdzie czynniki przeciwpasozytnicze wedlug wynalazku znajduja zastosowanie przede wszystkim w leczeniu i/lub zapobieganiu robaczycom, sa one 25 jednakze uzyteczne równiez w zapobieganiu i lecze¬ niu chorób powodowanych przez inne pasozyty, np. pasozyty stawonogie, jak kleszcze, wszy, pchly, roztocze i inne owady tnace u udomowionych zwie¬ rzat i drobiu. Sa one równiez skuteczne w leczeniu 30 chorób pasozytniczych wystepujacych u innych zwie¬ rzat, równiez u ludzi. Dawka optymalna, dajaca naj¬ lepsze wyniki, zalezy oczwiscie od uzytego zwiazku, gatunku leczonego zwierzecia i typu i stopnia paso¬ zytniczego zakazenia lub zarobaczenia.. Z reguly » dobre wyniki uzyskuje sie przy doustnym podawa¬ niu nowych zwiazków w dawce od okolo 0,001 do 10 mg na kg wagi ciala zwierzecia, podanej jedno¬ razowo lub podzielonej na dawki czesciowe, poda¬ wane w stosunkowo krótkim czasie, jak 1 do 5 dni. 40 w przypadku zwiazków korzystnych, doskonala kontrole takich pasozytów u zwierzat uzyskuje sie przez podanie ich w ilosci 0,025 do 0,5 mg na kg wagi ciala, w dawce jednorazowej.W zaleznosci od gatunku pasozyta i stosowanej « techniki hodowlanej stosuje sie, jezeli to jest wy¬ magane, powtarzanie zabiegu, w celu zwalczania za¬ kazen powtórnych. Sposoby podawania tych mate¬ rialów zwierzetom sa znane fachowcom z dziedziny weterynarii. 50 Jezeli opisywane zwiazki sa podawane jako sklad¬ nik pozywienia zwierzecia lub rozpuszczone lub za¬ wieszone w wodzie pitnej, to stosuje sie kompozy¬ cje, w których zwiazek czynny lub zwiazki czynne sa dokladnie rozprowadzone w obojetnym nosniku » lub rozcienczalniku. Za nosnik obojetny uwaza sie taki, który nie reaguje z czynnikiem przeciwpaso- zytniczym i który bezpiecznie moze byc podany zwierzeciu. W przypadku podawania w pozywieniu nosnikiem korzystnym jest taki, który stanowi lub •o moze stanowic skladnik racji zwierzecia.Odpowiednie kompozycje obejmuja premiksy pa¬ szowe lub dodatki, w których skladnik czynny jest obecny w stosunkowo duzej ilosci 1 które nadaje sie do bezposredniego spozywania przez zwierze lub os jako dodatek do paszy, betpoiredifl lub po operacji9 123 050 H rozcienczenia lub zmieszania. Typowymi nosnikami lub rozcienczalnikami odpowiednimi dla takich kom¬ pozycji sa, np. suszone ziarno gorzelniane, maka zbo¬ zowa, maka cytrusowa, pozostalosci po fermentacji, zmielone skorupy ostryg, maka z kaczanów kuku¬ rydzy, otreby pszenne, melasa, mielona fasola i soja, pokruszony kamien wapienny i podobne.Czynne zwiazki 13-chlorowco- lub 13-dezoksy- C-076 dokladnie rozprowadza sie w nosniku spo¬ sobami takimi jak mielenie, mieszanie lub bebno¬ wanie. Kompozycje zawierajace od okolo 0,005 do 2°/t wagowych skladnika czynnego sa szczególnie odpowiednie jako premiksy paszowe. Dodatki pa¬ szowe, podawane zwierzetom bezposrednio, zawie¬ raja skladnik czynny w ilosci od okolo 0,0002 do 0,3% wagowych.Takie dodatki sa dodawane do pozywienia zwie¬ rzat w ilosci odpowiedniej dla nadania koncowemu pozywieniu stezenia skladnika czynnego pozadanego dla leczenie i zwalczania chorób pasozytniczych.Pozadane stezenie zwiazku czynnego bedzie zmie¬ niac sie w szerokim zakresie w zaleznosci od wyzej wspomianych czynników i zastosowanej pochodnej C-076. Pozadany efekt przeciwpasozytniczy uzyskuje sie zwykle przy stezeniu zwiazku czynnego w paszy w zakresie od 0,00001 do 0,002%.Zwiazki 13-chlórowco- i 13-dezoksy-C-076 mozna wytwarzac i stosowac jako skladniki indywidualne, w mieszaninie dwóch lub wiekszej liczby tych zwia¬ zków lub w postaci mieszanin macierzystych zwia¬ zków C-076 ze zwiazkami wytwarzanymi sposobem wedlug wynalazku.Wynalazek jest ilustrowany ponizszymi przykla¬ dami, nie ograniczajacymi jego zakresu.Wytworzone w ponizszych przykladach 13-chlo¬ rowco- i 13-dezoksy pochodne C-076 sa z reguly wy¬ odrebniane jako substancje bezpostaciowe, a nie krystaliczne ciala stale. Analityczne charakteryzuje sie je spektrometria masowa, spektrometria magne¬ tycznego rezonansu jadrowego i podobnymi sposo¬ bami. Bedac bezpostaciowymi, powyzsze zwiazki nie maja ostrego punktu topnienia, jednakze stosowa¬ ne metody chromatograficzne i analityczne wyka¬ zuja, ze zwiazki te sa czyste.Sposób stosowany do wytwarzania 13-dezoksy-22, 23-dwuwodoro-C-076 Bla i Bib aglikonu jest przed¬ stawiony w nastepujacych przykladach, przyklad VII, VIII, IX, X, XI, XII, XIII, XV, XVI, XVII, XIX i XXI.W tabeli poprzedzajacej zalaczniki podano nazwy zwiazków sporzadzonych w zalaczniku I, naglówki kolumn w zalacznikach IV i V i odnosniki do odpo¬ wiednich przykladów opisu. Zalaczono równiez sche¬ mat ilustrujacy proces.Zalacznik I przedstawia chemiczne etapy, jakie maja miejsce w wyzej zestawionych przykladach.Materialem wyjsciowym jest C-076 Bla i Bib. Pod¬ stawnikiem w polozeniu 25 jest grupa IIrz. butylo- wa, gdy w nawiasach obecna jest grupa metyleno¬ wa lub grupa izopropylowa, gdy w nawiasach nie ma grupy metylenowej. Nalezy odnotowac, ze we wszystkich nastepnych etapach chemicznych struk¬ tura ta nie zmienia sie. W pierwszym etapie (przy klad XI lub XIII) redukowane jest podwójne wia¬ zanie 22,23. W nastepnym etapie (przyklad XII lub XV) z polozenia 13 odszezepiany jest dwucukier* z wytworzeniem grupy 13-hydroksy. W nastepnym etapie (przyklad VII lub przyklad XVI) ochraniana jest grupa wodorotlenowa w polozeniu 5. W nastep* * nym etapie (przyklad VIII lub przyklad XVII) grupa 13-hydroksy jest wymieniana na chlor. Z kolei (przy¬ klad IX lub przyklad XIX) usuwana jest grupa 13-chloro. Wreszcie (przyklad X lub przyklad XXI) usuwana jest grupa ochronna w polozeniu 5.W Dane analityczne dla kazdego z produktów po¬ wyzszych etapów chemicznych znajduja sie w po¬ zostalych zalacznikach.Zalacznik II jest zestawieniem niektórych charak¬ terystycznych absorpcji w podczerwieni dla zwiaz- 15 ków (ten material byl Wam uprzednio dostarczony, lecz nie w tej zwartej postaci).Zalacznik III jest zestawieniem niektórych cha¬ rakterystycznych absorpcji w nadfiolecie dla zwiaz¬ ków (ten material równiez byl Wam uprzednio do- *° starczony).Zalacznik IV jest zestawieniem niektórych waz¬ niejszych fragmentów widma masowego zwiazków.Zalacznik V jest zestawieniem niektórych waz¬ niejszych magnetycznych rezonansów jadrowych 25 dla zwiazków. Zalacznik ten obejmuje równiez wid¬ ma materialów wyjsciowych (C-076 Bla i Bib).Zalacznik VI jest bardziej szczególowym wyjas¬ nieniem, napisanym przez jednego z wynalazców, który jest chemikiem, przeslanek przypisania struk- 30 tur w polozeniu 25.Zalaczniki jasno i dokladnie okreslaja wytworzone zwiazki. Ponadto, danych magnetycznego rezonansu jadrowego (zalacznik V) mozna uzyc do udowodnie¬ nia natury podstawnika 25. Kolumna pierwsza od 35 lewej przedstawia polozenie, wedlug atomu wegla w czasteczce C-076, obserwowanego rezonansu. Od¬ powiednimi rezonansami sa zestawione w rzedach oznaczonych „C-26 (CH3) 1|t" i C*Hj". Ukosna kreska wskazuje, ze obserwowany rezonans jest dla miesza- 40 niny. Pierwsza liczba jest dla skladnika glównego (a), a druga dla skladnika ubocznego (b). Rezonans oczekiwany dla grupy IIrz.butylowej jest dubletem i tripletem i taki jest obserwowany. Patrz. np. ko¬ lumna A dla mieszaniny 22,23-dwuwodoro C-076 45 Bla i 22,23-dwuwodoro C-076 Bib. Dublet IIrz. grupy butylowej jest obserwowany przy 0,86 ze stala sprzezenia 7, a triplet przy 0,94, ze stala sprze¬ zenia 7,5. Rezonansem oczekiwanym dla grupy izo¬ propylowej sa dwa dublety i taki jest obserwowa- ^ ny przy 0,89 i 1,05, ze stala sprzezenia w kazdym przypadku 7.Gdyby w polozeniu 25 byla obecna grupa n-pro- pylowa, to oczekiwanym rezonansem bylby triplet Takiego sygnalu nie obserwuje sie. Ponadto, dla 55 wszystkich widm nmr dla mieszanin obserwuje sie staly wzorzec rozszczepienia (Zalacznik V, ko¬ lumny A, C, E, G, I i K). Tak wiec struktura pod¬ stawnika w polozeniu 25 nie zmienia sie w trakcie reakcji chemicznych. Widma magnetycznego rezo- w nansu jadrowego dla indywidualnych izolowanych skladników izopropylowych (zwiazki b) (kolumny B, D, F, J i L) potwierdzaja wzorzec rozszczepienia i w ten sposób strukture, gdyz dwa dublety dla izopropylu obserwuje sie niezaleznie od dubletu ** i tripletu grupy IIrz.butylowej i ponownie nie ob-n serwuje sie tripletu Rajacego sie przypisac grupie n-propylowej.Tak wiec stwierdzono, ze struktura skladników b Jest grupa izopropylowe Struktura ta jest obecna równiez w ostatnich materialach wyjsciowych (patrz widma dla C-076 BU i C-076 Bib, które sa produk¬ tami, fermentacji) i nie zmienia sie do produktu , koncowego* Nalezy zauwazyc, ze choc widma, na których opiera sie powyzsze wyjasnienie sa jednoznaczne w przypisaniu skladników b struktury izopropylu, nie mialo to miejsca gdy produkty te byly sporza¬ dzone po raz pierwszy. Oryginalnymi materialami wyjsciowymi byly oczywiscie produkty fermentacji wyodrebnione jako 4 pary zwiazków. Wyodrebnie¬ nie i rozdzielenie kazdej pary byly poczatkowo bar- dzo trudne, poniewaz wyprodukowano jedynie bar¬ dzo male ilosci tych produktów. Tak wiec skladniki b, bedace skladnikami ubocznymi, byly produkowa¬ ne w znacznie mniejszych ilosciach niz inne sklad¬ niki.W wielkosciach absolutnych, skladnik b byl do¬ stepny jedynie w ilosciach mikrogramowych. Tak wiec poczatkowe widma takich malych ilosci mie¬ szaniny a/b nie pozwalaly dokladnie okreslic natury skladnika b. Podczas gdy spektrometr masowy, któ¬ ry moze analizowac male ilosci materialu lepiej niz spektrometr nmr, mógl wykazac, ze mieszanina jest mieszanina butyl/propyl, nmr nie moglo dokladnie przypisac okreslonej struktury skladnikowi ubocz¬ nemu (b). Przypisanie n-propylu bylo uczynione jako najlepsza ocena na podstawie wówczas dostepnych danych.Wytworzenie wiekszych ilosci czystego materialu i ostateczne wyodrebnienie indywidualnych sklad¬ ników b udowodnily, ze struktura w polozeniu 25 jest mieszanina grup IIrz,butylowej i izopropylowej.Tablica skrótów uzytych w czolówkach kolumn w salaesnikach IV i V A: 2^23-dwuwodoroawermektyna Bia/22,23-dwu- wodoroawermektyna Bib (produkt z przykladu XI) B: 22^3-dwuwodoroawermektyna Bib C: 22^3-dwuwodoroawermektyna Bia aglikon/ /22,23-dwuwodoroawermektyna Bib aglikon (produkt z przykladu XII) D: 22,23-dwuwodoroawermektyna Bib aglikon . E: 5-0-t-butylodwumetylosililo-22,23-dwuwodoro- awermektyna Bta aglikon (5-0-t-butylodwumetylo- sililo-22,23-dwuwodoroawermektyna Bib aglikon (produkt z przysiadu VII) F. 5-0-4-butylodwumetylosilUo-22,23-dwuwodoro- awermektyna Bib aglikon . G: 13-chloro-13-dezoksy-5-0-t-butylodwumetylosi- lUo-22,23-dwuwodoroawermektyna Bia aglikon/13- ~chloro-13-dezoksy-5-0-t-butylodwumetylosililo- 22^3-dwuwodoroawermektyna Bib aglikon (produkt z przykladu VIII) H: 13-chloro-13-dezoksy-5-0-t-butylodwumetylosi- lilo-22»23-dwuwodoroawermektyna Bib aglikon I: 13*dezoksy-5-0-t-butylodwumetylosililo-22,23- -dwuwodoroawermektyna Bta aglikon/13-dezoksy-5- -0-t-butykdwumetylosililo^22,23- dwuwodoroawer- mektyna Bib aglikon (produkt z przykladu IX) 3 OSO II J: 13-dezoksy-5-0-t-butylodwumetylosililo-22,23- -dwuwodoroawermektyna Bib aglikon K: 13-dezoksy-22£3-dwuwodoroawermektyna Bia aglikon/13-dezoksy-22,23-dwuwodoroawermektyna * Bib aglikon (produkt z przykladu X) ^,- L: 13-dezoksy-22,23-dwuwodoroawermektyna Bib Jfe aglikon We wszystkich przypadkach mieszanin (A, C, E, G, I, K) wartosci napisane po lewej stronie ukosnej 40 kreski dotycza skladnika „a", a wartosci po prawej stronie tej kreski skladnika „b". i Zalacznik U. Widma w podczerwieni zwiazków C-076 xs 22,23 dwuwodoro C-076 Bia i 22,23-dwuwodoro C-076 Bib (produkt z przykladu XI) IR (film): 3650—3100 (s, OH), 1740 i 1710 (s, C- 0) cm-1 22,23-dwuwodoro C-076 Bia aglikon i 22,23- -dwuwodoro C-076 Bib aglikon (produkt z przykla- » du XII) IR (film): 3650—3100 (s, OH), 1710 (s, C- 0) cm-i 5-0-t-butylodwumetylosililo-22^3-dwuwodoro C-076 Bia aglikon i 5-0-t-butylodwumetylosililo-22,23- -dwuwodoro-C-076 Bib aglikon (produkt z przykla- * du VII) IR (film): 3600—3200 (m, OH), 1710 (s, C- 0) cm"» 13-chloro-13-dezoksy-5-0-t-butylodwumetylosililo- 22,23-dwuwodoro-C-076 Bia aglikon i 13-cJiloro-13- -dezoksy-5-0-t-butylodwumetylosililo-22^3-dwuwo- )Q doro C-076 Bib aglikon (produkt z przykladu VIII) IR (film: 3600—3300 (w, OH), 1710 (s, C- 0) cm-* 13-dezoksy-5-0-t-butylodwumetylosililo-22,23-dwu- odoro-C-076 Bia aglikon i 13-dezoksy-5-0-t-butylo- dwumetylosililo-22,23-dwuwodoro-C-076 Bib aglikon » (produkt z przykladu IX) IR (fHm): 3600—3200 (w, OH), 1710 (s, C - 0) cm'* 13-dezoksy-22^3-dwuwodoro-C-976 Bia aglikon i 13- dezoksy-22,23-dwuwodoro-C-076 Bib aglikon (pro¬ dukt z przykladu X) * IR (film): 3600—3200 (m, OH), 1710 (s, C = 0) cm"* uwaga: w — pasmo slabe, m =* pasmo srednie, s B pasmo silne Zalacznik m. Widma w naflolccic dla zwiazków * C-076 22,23-dwuwodoro-C-076 Bia i 22,23-dwuwodoro- C-76 Bib (produkt z przykladu XI) UV (3,0X10-* M, CH,OH) X max (e): 229 (25 000), 237 (28 000), 244 (20 000), 253 przegiecie (21000) nm •• 22,23-dwuwodoro-C-076 Bia aglikon i 22,23-dwuwo- doro-C-076 Bib aglikon (produkt z przykladu XII) UV ((1,43X10-* M, CH,OH) Xmax (s): 229 (25 000), 237 (28 500), 244 (30 500), 252 przegiecie (23 900) nm 5-0-t-butylodwumetylosililo-22,23-dwuwodoro-C-076 » Bia aglikon i 5-0-t-butylodwumetylosililo-22^3-dwu- wodoro-C-076 Bib aglikon (produkt z przykladu VH) UV (2,7X10-* M, CH,OH) Xmax (c): 237 (26000), 244 (27 000), 252 przegiecie (25 000) nm ** 13-chloro-13-dezoksy-5-0-t-butylo4wumetylosililo- 22,23-dwuwodoro-C-076 Bia aglikon i 13-chloro-13- dezoksy-5-0-t-butylodwumetylosililo-22^3-dwuwo- do-C-076 Bib aglikon (produkt z przykladu VIII) UV (2,7X10-* M, CH,OH) Xmax (e): 244 (28 000), w 203 przegiecie (11000) nm13 123 059 14 13-dezoksy-5-0-t-butylodwumetylosililo-22,23-dwu- wodoro-C-076 Bla agllkon i 13-dezoksy-5-0-t-butylo- dwumetylosililo-22,23-dwuwodoro-C-076 Bib aglikon (produkt z przykladu IX) UV (5,0X10-1 M, CH,OH) X max (e): 253 (27 000) nm 13-dezoksy-22,23-dwuwodoro-C-076 Bla aglikon i 13- dezoksy-22,23-dwuwodoro-C-076 Bib aglikon (pro¬ dukt z przykladu X) UV (l,9X10-» M, CH^OH) Xmax (e): 245 (28 000), 252 (27 000) nm Zalacznik VL Nature podstawników w polozeniu 25 awermektyny Bib wydedukowano z analizy widm masowego i magnetycznego rezonansu Jadrowego, porównujac je z odpowiednimi widmami publiko* wanymi dla milbemycyn pi, Pt i Pt-1 Widmo maso¬ we awermektyny BLb jest bardzo podobne do widm milbemycyn Pt i Pt, wykazujacych fragmentacje na wiazaniach 12 i 13 (a, rozszczepienie allilowe), 16 i 17 (b, rozszczepienie allilowe), 19 i tlen laktonowy (c, przegrupowanie McClafferty'ego) oraz 2, 7, 5 i 6 (d, reakcja retro Diels-Alder). Ponadto, awermekty- na Bib ulega fragmentacji na labilnym wiazaniu sa- charydowym (e). Rozciecie przez b i c daje jon fragmentacyjny o wzorze 12, m/e 207, tj 12 jednostek masowych ciezszy od odpowiedniego fragmentu z milbemycyny pt, o której wiadomo, ze ma w po¬ lozeniu 25 podstawnik etylowy.Zalacznik IV. Kluczowe Jony fragmentacyjne w widmie masowym* A 874(0,02)7n.o* M+ « 73 586(0,53)/572(0,30) 568(13,27)7554(2,67) 550(2,05)7536(0,49) 458(0,76)/444(0,23) 440(1,04)/426(0,13) 307(29,39)7293(5,81) 289(1,42) 261(4,08) 223(24,96)/209(9,53) 195(13,U)/181(2,89) 151(4,38) 145(100) 127(7,33) 113(32,24) B 860(0,04)M+ 716(0,49) 572(0,76) 554(11,01) 536(2,40) 444(0,96) 426(0,44) 293(41,57) 289(0,28) 261(4,38) 209(5,06) 181(13,49) 151(4,45) 145(100) 127(6,39) 113(26,83) C 586(4,53)/572(0,94)M+ 568(12,73)7554(2,56) 550(2,03)/536(0,0€) 458(7,94)/444(l,19) 440(4,38)/426(0,69) 307(100)/293(16,98) | 261(27,95) 223(16,39)/209(4,16) 195(48,94)/181(13,29) . 151(59,32) D 572(6,40)M+ 554(21,90) 536(2,64) 444(10,09) 426(4,72) 293(100) 261(21,20) 209(15,32) 181(43,31) 151(51,22) E 700(6,27)7686(1,30)M+ 643(2,02)/629(0,40) 682(13,83^68(2,61) 625(22,58)7611(4,59) 664(0,09)7650(0,02) | 607(2,06)/593(0,37) 45818,02)7444(2,73) 440(9,30)7426(1,92) 307(100)/293(21,66) 375(18,20) 319(7,33) | 223(25,28)7209(8,66) 195(46,75)7181(1448) 151(46,14) F 686(5,86)M+ 1 629(1,24) 668(9,76) 611(17,96) 650(0,17) 593(1,74) 444(14,13) 426(8,39) 293(100) 375(13,52) 319(6,35) 209(30,42) 181(57,39) 151(46,68) • Wszyatkie wartosci sa wartosciami m/e, wartosci w nawiasach oznaczaja intensywnosc wzgledna b n.o. — nie obserwowany Cm+ m Jon macierzysty Zalacznik IV cd.G 718(6,57), 720(2,75)/704(l,13), 706(0,46)M+ 661(7,77), 663(3,41)/647(1,96), 649(076) 643(13,06)9 645(6,60)/629(2}56), 631(1,13) 682(2,15)7668(0,13) 625(3,32)/611(0176) 664(3,53)/650(0,62) 607(3^5)7093(0,02) 476(29,80), 478(10,75)7462(5,17), 464(1,82) 440(9,23)7426(2,17) 325(3,64), 327(3,02V311(1,52), 313(3,48) 375(1,80) 319(4,13) 223(24,96)7209(9,53 195(51,35)7181(15,69) 151(41,87) - . |^^_--J I 684(19,27)/670(3,52)M+ 627(18,80)/613(2,30) 666(2,63)/652(l,09) 609(25,01)7595(3,15) 442(12,34)7428(0,87) 293(2,39)7279(1,17) 375(0,33) 319(2,33) 223(12,75)7200(5,78) 195(21,60)7181(8,87) 151(33,40). " r "' . .:. . 1 ¦ J 1 670(6,52)M+ 613(9,60) 652(0,39) 595(16,12) 428(28,43) 279(6,57) 375(0,83) 319(1,79) 209(18,01) 181(34,39) 151(27,58) M^-^WMiHHi« K 570(14,67)7556(2,793M+ 552(0,61)7538(0,02) 534(0,54)7520(0,10) 442(25,27)/428(3,78) 292(7,79)/278(3,59) 259(3,75) 223(25,30)7209(4,85) 195(21,51)/181(5,09) 151(70,94) * •• ^_^«»*_M**^^^_-«W»-M L 556(14,15)M+ 538(0,42) 520(0,10) 428(27,29) 278(13,20) 1 259(23,44) 209(29,93) 181(27,52) 151(100) -,...-.] . — . .» J irl ir i - "i123 050 15 16 Zalacznik V Widma 200 MHz *H NMR 1 Proton «i C|H C4CH, C*H [CfOH C,OSi(CH,fcC(CHd» C.OSi(CH,)^(CHJ, Crfl C,OH |CMH.CtH C„H CuH f CuH CisCHt C«H CmCH*.CuH 1 C..H, [ChH C«H [CH t C»H .: CmHCH, C.H CtCH,)^ C«H, LCi,H COCH, C4.H CWH Cf,CH» Ci"H C,"OCH.CiTH C4"OH C»"H CrCHt Awermek- tyna Bla 3,31q(2) 5,44bs l,89bs 4,31bt(7) 2,35d(7) 3,98d(6,5) 4,04s f4,68dd(2,13) \4,72dd(2,13) 5,88bdt (-2,9) 5,74m 5,74m 2,54m l,18d(7) 3,96bs l,50bs 5,00m 2,30m 3,63m 5,40m 5,79dd(l,5, 10) 5,58dd(2,5, 10) 0,92d(7) 3,49bd(ll) 0,92d(7) 0,94t(7) 4,79d(3) 3,44s 3,26t(9) 3,87dq(6,5, 9) l,28d(6,5) 5,42d(4) 3,45s 3,18dt(2,9) 2,48d(2) 3,78dq(6,9 l,26d(6) Awermek- 1 tyna Bib 1 3,31q(2) 5,45bs l,89bs 4,32bt(7) 2,36d(8) 3,99d(6) 4,05s f4,68bd(13,5) '4,73bd(13,5) 5,86m 5,74m 5,74m 2,53m l,17d&7) 3,96bs l,50bs 5,02dm(10) 2,30m 3,63m 5,47m 5,79dd(l,5, 10) 5,58dd(2,5, 10) 0,94d(7) 3,35dd(2, 10) 0,94d(7) l,Hd(7) 4,80d(3) 3,44s 3,26t(9) 3,87dq(6, 9) l,28d(6) 5,39d(4) 3,44s 3,18bt(9) 2,49d(2) 3,78dq(6, 10) l,26d(7) Przesuniecia chemiczne w stosunku do wzorca wewnetrz¬ nego (CHj4 SI; wartosci w nawiasach ta atalyml sprzeze¬ nia (J) w Hz; i - Binglet, d - dublet, t - triplet, q - kwar¬ tet, m- multiplet, b- szeroki, n.a. - nie przypisano Podobnie, jon o wzorze 12 ulega dalszej fragmen- tacji przez utrate CO, dajac fragment o wzorze 13, który z awermektyny Bxb ma m/e 179. Odpowiedni jon pochodzacy z milbemycyny Pt wykazuje m/e 167, ponownie 12 jednostek masy mniej. Tak wiec spi- roketalowa czesc awermektyny Bib zawiera dodat¬ kowa jednostka CH, i jedno wiecej nienasycenie niz znajdowane, w tej czesci milbemecyny fy. ___ 10 13 20 30 45 Badanie widma magnetycznego rezonansu jadro¬ wego awermektyny Bib wykazuje nastepujace: 1. H-17 (o 3,63) i H-19 (o 5,47) sa prawie identyczne ze znajdowanymi w milbemycynach Pi, pz i ps (fi 3,65 i 5,49). 2. Wystepuje dodatkowa cis-olefina (o 5,58, dublet dubletów, J = 1,5 i 10 Hz oraz b 5,79, dublet duble¬ tów, J = 2,5 i 10 Hz). 3. H-25 wystepuje przy o 3,35 (dublet dubletów, J = 2 i 10 Hz). Stala sprzezenia 10 Hz wskazuje na trans-dwuaksjalne polozenie H-25 wobec H-24 i równiez wskazuje na to, ze zarówno H-25 jak i H-24 musza byc protonami metinowymi w milbe- cynie fo H« Wystepuje przy o 3,28. 4. Wystepuja trzy dublety alifatycznych grup me¬ tylowych, 6 0,94 (J = 7 Hz), 0,94 (J = 7 Hz) i 1,11 (J = 7 Hz), oprócz znajdowanego dla grupy 12 me¬ tylowej (5 1,17, dublet, J = 7 Hz).Po uwodornieniu awermektyny Bib za pomoca /(C6H5)jP/sRhCl i Ht znika jedynie wyzej wzmian¬ kowana cis-olefina i nastepuja nastepujace przesu¬ niecia: 5. H-25 przesuwa sie z o 3,35 do fi 3,11,-a" 6. trzy dublety metylowe znajdowane sa przy o 0,80, 0,87 i 1,05. Grupa 12-metylowa pozostaje nie¬ zmieniona.Równiez widmo masowe zwiazku B (22,23-dwu- wodoroawermektyna Bib, patrz zalacznik V) wyka¬ zuje wlaczenie dwóch atomów wodoru do fragment tacyjnego jonu o wzorze 12 (m/e 209 w B) i jonu o wzorze 13 (m/e 181 w B).Jedyna konfiguracja odpowiadajaca powyzszym obserwacjom jest przedstawiona wzorem 11, gdzie wiazanie olefinowe wystepuje miedzy polozeniami 22 a 23, a grupa metylowa w polozeniu 24 (przypi¬ sana do dubletu przy 6 0,80; zauwaz, ze w milbecy- nach Pi, Pt i Pa ta grupa metylowa rezonuje przy P 0,83), a podstawnik izopropylowy wystepuje w po¬ lozeniu 25. Tej grupie izopropylowej przypisuje sie dwa rezonanse metylowe wystepujace przy p 0,87 (dublet, J = 7 Hz) i o 1,11 (dublet, J = 7 Hz) w wid¬ mie magnetycznego rezonansu jadrowego awermek¬ tyny Bib. Te grupy metylowe rezonuja przy róz¬ nych przesuneciach chemicznych, poniewaz wyste¬ puja w otoczeniu asymetrycznym, co jest zjawiskiem obserwowanym pospolicie.Gdy mieszanine awermektyn BAa i Bib przepro¬ wadza sie przez sekwencje etapów syntezy dajacej w koncu mieszanine 13-dezoksy-22,23-dwuwodoro- awermektyn BPia i Bib (zwiazek K), w kazdym eta¬ pie uboczny skladnik b moze byc obserwowany w widmach masowych mieszanin jako homologiczna seria jonów o 14 jednostek masowych mniejszych od serii jonów pochodzacych ze skladnika glówne¬ go a. Ta seria homologiczna jest obserwc%ana jedy¬ nie w tych jonach, które niosa podstawnik w polo¬ zeniu 25. W tych przypadkach, gdzie w polozenie to nie wystepuje w jonie fragmentacyjnym, nie ob¬ serwuje sie róznic miedzy jonami pochodzacymi ze skladników a i b.Podobnie, widma magnetycznego rezonansu jadro¬ wego produktów posrednich A, C* JS .i G oraz I wykazuja hiale rezonanse spowodowane obecnoscia grupy izopropylowej skladników b (o 0,86^-0,89, du¬ blet, J*7Hz i 5 1,04—1^06, dublet, J = 6,5—7 Hz)17 123 050 18 co" ZJ, <-« CO 4J w o1 fi Xi Xi 73 oo io oo cn ^ CN^ -4^ 00^ CO^ 00^ co" io" h" tjT cn" to g g ^ coococococococno _• °l '"l ^ "^ °°^ ^ ^ "^ -h" • co" rjT t^T .^T i^ irf irf cn" £ I fi fi fi t 00 »-l CO o^ cn^ co^ co^ tf" cn" co" io" 73 73 ni ^ ° CO 00 O^ fi o" co" w cq 00 CN co X—S CN 73 co ^ -^ CN 73 73 CO 00 »-H r- +* Xi »—i co "* ^^ 00 73 lO co CN io^ io co" co" CN CN ^ 73 73 co" 00 co lO „ „ „ „ w ,o ,5 £ £ £ wtJ°,:^lO[tCOi-l ,J CO CO CO O 00 • °i 0~ - - °°l ^ ^ "^ °^ • "\ °i °i ^ °^ ¦ co" ^" ^ "^ i^T io" io" cn" <-T fi <-T Ttn" cn" co" io" fi Ifl O) O) el a 73 73 73 • Ol O Ol « t CN O fi o" co" co" o O1 CO CO /i Xi Xi Xi fi t ^ Tt< "^ CO^ 00^ 00^ ^ co" io" -h" tf" io io" cn" cn" 73 73 ri fi ^co73co7373CCl-, ^MWHO)HO)CDCO -HOlCOOlOP-OOI[^ Ol CO^ O o" o" co" -4<" fi 3 co ¦^ io" io" 10" cn" 73 fi a a O » C- O O) © *-^ co^ co^ co^ ir^ cn^ tjT ,-T 10" cn" co" io" IO fi 73 73 fi • O 00 OJ W 00 HO fi o" co" co" io CcT 'O co 73 73 OS Tt< 00^ O^ o" --T Ph CN ^-s -H fH ^ C oi w C irr 7373r,r,r,rlL^cocor,c!rie I lO O) lO ^NNMOOHCOCOCOCOM^^OO)CO co^coco^^ h o co h in t^ co co co in h o in co co «o co co" io" i-T tjT o" ©" co" ^" th" -^" io" io" io" cn" t-T t^T ,-T lo" cn" co" io" co fi co fi io 73 O 00 o 73 .O Ol o co w CN O1 CO co co co lO co IO co Xi O) r- f-H CO bd( co ^ Tf< co T}H l-H O CO CO Oi O 9)P co 00 co ro o ^ CN dd( CO lO "^ CN dd( i -^ a 00 co lO a 00 co lO a 00 co lO a co lO CN r^ i-i *-* co Xi co o ^ co ^2 i-i lO l—i a Tt< co lO a o co CN a 05 CO CO a co co m có ^ CTJ ^ d(5 o 00 o g 73 Xi o co ^-t 00 1? X2 [ CN CO co Xi Tf< ^ lO co ^ r— 00 »—i X2 CN CO ^ (8) 73 Tl< co CN ^ co co d(6 O) °l co 1—( 1-H 73 lO co^ 73 ^2 Tt< E^ fi ^ 00^ fi lO t^ fi lO [^ fi ^ lt\ d(7 i '"L co X2 co o co CN lO fi CO co^ fi i-H co^ a »-H C-^ a co co^ co" ^ ^ ^ im 10" m w h ^ h io" cn m 10 C ^-s °* O ^-., ^ ^.S 7^ S £^ S w ^ Xi 73 73 73 tB' • o o O) co m io « co H. h w co o c! o" co co" o" o" *-T U m" o1 Xi i co CO Xi ^ ^ lO co Xi co co »—1 y-^ r^ -*- Xi l-H CO -1* 00 73 co co CN lO co 73 o 05 co ^ co co _ ._ ,Q X) S S S S 73 Xl Xl ,A - ~ococ»c*rtH a fi fi fi ., to o co co ir^ co^ co^ co co^ "*~ ^" Tt<" io" io" in csi i-H t^ ,-T io cn" co" io" CC G rt fi CU 73 O 00 o 73 Xl O i-H CO t" W 53 £ U* co co SS' X) X5 X5 Xl 73 O CO 00 H Tt< co ^ °^ °^ c0- co" io" l-T t^T cn" -v CO CO w TSTSricH^riwCOcoCririri 73coX3XJfiCCC73rDX573fiCfi co co io co o) ^ ^ °l '"L ^ ^ °°^ ^ ^ co" tjh" ^" tf" io" m" io" lO 05 CO i-H IO »-H O o IO o co CM CO co co IO co IO ~ ) - ~ m ,1 io io io 73 S- SSS ^73 73 73 73 OH _: P* IA CO 00^ --^ CO c©_ 00^ O^ o" co" fi o" o" f-T $3 g-SS ^ S fl 73 co-m C7373 io7373 fi73 OCOlOt-OOOCOP-COCOCO C^ -^ CN 00^ CN^ -4^ -^ r-^ -4^ i -jT co" co' co" -h" io" co" co" csf co" -h" —». p- -«-«.CN OO w CO CO -M £J.O1 X5 rQ ^ 73 O ^f OS O lO CO^ -4^ 00^ CO^ CO^ co" io" l-T -jT cn" lO^ -H »—( T3 CO XJ ^2 fi co ^ m co O) 05 »-^ CO [ 00 co" -jT 73 Xi Xi I CO i-i H O) Ifl I fi fi fi <= o co t co co co -4^ ^" io" io" io" cn" -h" co" i-T io" cn" co" io" fi 73 co oo fi o o 73 ~s Ol co o co ^ 73 73 S ° W S oo o £3-73 co^C7373 co7373 C73 ^oicococ-corHior-olcoco °\ ^ "^ ^ °°i ^ ^ "^ '"l ^ ^ N o" -4^" co" co" co" -h" io" co" co" cn" co" i-T fi o •+J a 0i Ti Ti W M U O u o H W o o E M w 33 Wij W W o W O O O W O TL U U U U O U O U U U oouuuuuuuouoouo w S ffi 8 w ffl123 050 19 20 1 protonu 25 (ft 3,09—3,11, zwykle jako dublet multi¬ pletów, poszerzony, zJ* 9—10 Hz).W kazdym przypadku uboczny skladnik b byl izo¬ lowany i oczyszczony, co powodowalo znaczny wzrost intensywnosci rezonansów izopropylowego i H-25.Tak wiec podstawnik 25-izopropylowy znajdowany w awermektynie Bib jest przenoszony niezmieniony przez sekwencje syntetyczna do ostatecznego oczysz¬ czonego produktu, 13-dezoksy-22,23-dwuwodoroawer- mektyny Bib aglikonu(L). Równiez grupa 12-mety- lowa L wystepuje przy 6 1,01, prawie identyczna w przesunieciu z grupa 12-metylowa milbecyn Pi, fo i P, (» 1,02—1,03).Nastepnie publikowane widma magnetycznego re¬ zonansu jadrowego * i widma masowe * awermektyn, jak równiez rentgenografia strukturalna awemekty- ny Bta1 i awermektyny Bta* szczególowo wspie¬ raja analize przedstawiona dla awermektyny Bib.Dane doswiadczalne potwierdzajace budowe otrzy¬ manych zwiazków zestawiono w tabeli II i I.Przyklad I. 13-chloro-13-dezoksy-C-076-A2a- -aglikon 20 mg C-076-A2a-aglikonu rozpuszcza sie w 0,7 ml chlorku metylenu zawierajacego 16 mg 4-dwumety- loaminopirydyny i 16,8 mg (0,23 ml) dwuizopropylo- etyloaminy. Mieszanine reakcyjna oziebia sie w laz¬ ni z lodem i wkrapala 21,5 mg chlorku o-nitroben- zenosulfonylu w 0,1 ml chlorku metylenu. Calosc miesza sie w ciagu godziny w lazni z lodem, po czym doprowadza do temperatury pokojowej i miesza w ciagu 4 godzin. Dodaje sie lodu i miesza do jego stopienia. Dodaje sie eteru, wstrzasa warstwy i roz¬ dziela. Warstwe wodna ekstrahuje sie eterem, a war¬ stwy organiczne laczy, trzykrotnie przemywa woda, suszy nad siarczanem magnezu i odparowuje do su¬ cha w strumieniu azotu, otrzymujac 40 mg brazowej barwy filmu. Preparatywna chromatografia warst¬ wowa na zelu krzemionkowym, elucja 3^/t czterowo- dorofuranem i l§/o etanolem w chlorku metylenu daje 4,7 mg 13-chloro-13-dezoksy-C-076-aglikonu, który indentyfikuje sie spektrometria magnetyczne¬ go rezonansu jadrowego i spektrometria masowa.Przyklad II. 13-dezoksy-C-076-A2a-aglikon 80 mg 13-chloro-13-dezoksy-C-076-A2a-aglikonu rozpuszcza sie w 1,5 ml wodorku trójbutylocyny i dodaje 20 mg azobisizobutylonitrylu. Mieszanie reakcyjna ogrzewa sie pod azotem w 85°C w ciagu 3,5 godziny, oziebia i poddaje preparatywnej chro¬ matografii warstwowej na zelu krzemionkowym, elucja chloroformem, otrzymujac 110 mg szkla. Po¬ wtórna chromatorgafia z elucja 2*/t czterowodoro- furanu w chlorku metylenu, z dodatkiem 0,07^/t eta¬ nolu, daje 70 mg bialej barwy szkla, które spektro¬ metria masowa i spektrometria magnetycznego re¬ zonansu jadrowego identyfikuje sie jako 13-dezoksy- C-076-A2-aglikon.Przyklad III. 13-chloro-13-dezoksy-C-076-Ala- -aglikon Postepujac jak w przykladzie I, lecz stosujac za- » H. MlstUma, M. Kurabayashi C. Tamura, Tetrahedron Letteri, 1979, Tli.* ». Springer, BA Arlson, JM. Hishflftld 1 K. Hoogs- teen, J.Am^Cb«m« Soc, Ifit, 4121 (1911). « tt. Albtn ^ *khdttt*rg, BA Arlson*: J.C. cfcabaU, iLW. DoufUa, J*; Jsfcola, UM. liiher, A. Lua, H. Mrtók, ljU StnWb i &L« .toUnan, Ibid., 42Jf miast C-076-A2a-aglikonu C-076-Ala-aglikon, otrzy¬ muje sie 13-chloro-13-dezoksy-C-076-Ala-aglikon.Przyklad IV. 13-dezoksy-C-076-Ala-agklikon Postepujac jak w przykladzie II, lecz stosujac za- • miast 13-chloro-13-dezoksy-C-076-A2a-aglikonu 13- -chloro-13-dezoksy-C-076-Ala-aglikon, otrzymuje sie 13-dezoksy-C-076-Ala-aglikon.Przyklad V, 13-chloro 13-dezoksy-22,23-dwu- wodoro-C-076-Ala-aglikon io Roztwór 8,2 mg 22,23-dwuwodoro-C-076-Ala~agli- konu i 0,35 ml chlorku metylenu zawierajacego 7,5 mg 4-dwumetyloaminopirydyny i 10,5 pi dwuizo- propyloetyloaminy oziebia sie do 0°C i zadaje 10 mg chlorku o-nitrobenzenosulfonylu. Calosc miesza Sie ii w ciagu godziny w 0°C, po czym doprowadza do temperatury pokojowej, w ciagu 2 godzin. Miesza¬ nine reakcyjna zadaje sie lodem i dodaje 2 ml eteru.Rodziela sie warstwy, a warstwe wodna przemywa dwiema 1 ml porcjami eteru. Polaczone warstwy 20 organiczne przemywa sie woda, suszy nad siarcza¬ nem sodu i pod zmniejszonym cisnieniem odparo¬ wuje do sucha. Produkt wyodrebnia sie prepara¬ tywna chromatografia warstwowa na jednej plycie z zelem krzemionkowym, eluujac chloroformem. 29 Liofilizacja pozostalosci daje 1,3 mg bialej barwy proszku, który spektrometria masowa i spektrome¬ tria magnetycznego rezonansu jadrowego identyfi¬ kuje sie jako 13-chloro-13-dezoksy-22,23-dwuwodo- ro-C-076-Ala-aglikon. so Przyklad VI. 13-dezoksy-22,23-dwuwodoro- -C-076-Ala-aglikon Roztwór 1,0 mg 13-chloro-13-dezoksy-22,23-dwu- wodoro-C-076-Ala-aglikonu rozpuszcza sie w 0,2 ml wodorku trójbutylocyny, zawierajacym 0,2 mg azo- 29 bisizobutyronitrylu i ogrzewa pod azotem w 85°C w ciagu 3,5 godzin. Mieszanine oziebia sie i poddaje chromatografii na jednej plycie do preparatywnej chromatografii, powleczonej zelem krzemionkowym.Pozostaly wodorek trójbutylocyny i chlorek trójbu- 40 tylocyny wedruja z czolem rozpuszczalnika, a pro¬ dukt znajduje sie przy Rf okolo 0,15 do 0,4. Topas¬ mo zbiera sie i eluuje z zelu krzemionkowego octa¬ nem etylu. Mieszanie poddaje sie chromatografii na powleczonej zelem krzemionkowym plycie do prepa- 49 ratywnej chromatografii warstwowej, eluujac chlo¬ roformem Otrzymuje sie 0,5 mg 13-dezoksy-22,23- -dwuwodoro-C-076-Ala-aglikonu, który identyfikuje sie spektrometria masowa i spektrometria magne¬ tycznego rezonansu jadrowego. 9t Przyklad VII. 5-0-lIIrz.butylodwumetylosili- lo-22,23-dwuwodoro-C-076-Bla-aglikon 50 mg 22,23-dwuwodoro-C-076-Bla-aglikonu roz¬ puszcza sie w 1,1 ml dwumetyloformamidu zawiera¬ jacego 60 mg imidazolu. Potem dodaje sie 75 mg 91 chlorku IIIrz.butylodwumetylosililu i w ciagu nocy miesza w temperaturze pokojowej. Mieszanine reak¬ cyjna- zadaje sie w 2 ml wody, po rozcienczeniu 15 ml eteru. Oddziela sie faze wodna i ekstrahuje 5 ml eteru. Polaczone fazy organiczne przemywa sie 90 piecioma 10 ml porcjami wody, polaczone popluczy¬ ny wody ekstrahuje 5 ml eteru, a polaczone fazy organiczne ponownie przemywa 5 ml wody.Warstwe organiczna suszy sie nad siarczanem magnezu i pod zmniejszonym cisnieniem odparo- ** wuje do sucha, otrzymujac olej. Olej poddaje sie21 123 050 ZL preparatywnej chromatografi warstwowej na 2 ply¬ tach powleczonych zelem krzemionkowym, dwu¬ krotnie eluujac chlorkiem metylenu. Wolniej poru¬ szajace sie i najintensywniejsze pasmo zbiera sie i wyplukuje z zelu krzemionkowego octanem etylu.Liofilizacja z benzenu daje 36,3 mg bialej barwy proszku, który spektrometria magnetycznego rezo¬ nansu jadrowego i spektrometria masowa identyfi¬ kuje sie jako 5-0-IIIrz.butylodwumetylosiliio-22,23- -dwuwodoro-C-076-Bla-aglikon.Przyklad VIII. 13-chloro-13-dezoksy-5-0-IIIrz. butylodwumetylosililo-22,23-dwuwodoro-C-076-Bla- -aglikon Roztwór 35,5 mg 5,5-IIIrz.butylodwumetylosililo- -22,23-dwuwodoro-C-076-Bla-aglikonu w 2,6 ml chlorku metylenu zawierajacego 56 mg 4-dwumety- loaminopirydyny i 78 (&1 (59 mg) dwuizopropyloetylo- aminy oziebia sie do 0°C i zadaje 75 mg chlorku o-nitrobenzenosulfonylu. Calosc miesza sie w ciagu godziny w 0°C, doprowadza sie do temperatury po¬ kojowej i miesza sie w ciagu 3 godzin. Do miesza¬ niny reakcyjnej dodaje sie 3 ml pokruszonego lodu i 4 ml eteru. Rozdziela sie warstwy, faze wodna prze¬ mywa 4 ml eteru, a polaczone fazy organiczne prze¬ mywa dwiema 5 ml porcjami wody.Warstwe organiczna suszy sie nad siarczanem sodu i pod zmniejszonym cisnieniem odparowuje do su¬ cha Xk pozostalosci dodaje sie benzenu i odazeotro- powuje go. Produkt wyodrebnia sie preparatywna chromatografia warstwowa, eluujac mieszanina 1:2 eteru naftowego (temperatura wrzenia 30 do 60°C) z chloroformem, otrzymujac 5,4 mg 13-chloro-13-de- zoksy-5-0-IIIrz.butylodwumetylosililo-22,23-dwuwo- doro-C-076-Bla-aglikonu, który identyfikuje sie spektrometria masowa i spektrometria magnetycz¬ nego rezonansu jadrowego.Przyklad IX. 13-dezoksy-5-0-IIIrz.butylodwu- metylosililo-22,23-dwuwOdoro-C-076-Bla-aglikon Roztwór 13,2 mg 13-chloro-13-dezoksy-5-0-butylo- dwumetylosililo-22,23-dwuwodoro-C-076-Bla-agliko- nu miesza sie z 0,7 ml wodorku trójbutylocyny i 2,0 mg azobisizobutyronitrylu i ogrzewa do 85°C, w ciagu 3,5 godziny, pod azotem. Mieszanine re¬ akcyjna oziebia sie i rozpuszcza w 1,5 ml chlorku metylenu, a nastepnie przesacza przez kolumne z ze¬ lem krzemionkowym, eluujac chlorkiem metylenu.Wodorek trójbutylocyny i chlorek trójbutylocyny przechodza przez kolumne po przemyciu 250 ml chlorku metylenu, a produkt pozostaje na kolumnie.Rozpuszczalnik zmienia sie na octan etylu i eluuje produkt z czolem rozpuszczalnika. Roztwór w octa¬ nie etylu odparowuje sie do oleju, a produkt oczysz¬ cza perparatywna chromatografia warstwowa, eluu¬ jac mieszanina 1:1 eteru naftowego (temperatura wrzenia 30 do 60°C) z chlorkiem metylenu, otrzymu¬ jac po liofilizacji 8,2 mg 13-dezoksy-5-Ó-IIIrz. buty- lodwumetylosililo-22,23-dwuwodoro-C-076-Bla-agli- konu, który identyfikuje sie spektrometria masowa i spektrometria magnetycznego rezonansu jadro¬ wego.Przyklad X. 13-dezoksy-22,23-dwuwodoro- -C-076-Bla-aglikon Roztwór 6,0 mg 13-dezftksy-5-0-nirz.butylOdwu~ metylosililo-22,23-dwuwodoro-C-076-Bla-aglikonu w 0,6 ml !•/• kwasu p-toluenoiulfonowego w metanolu miesza sie w ciagu 3 godzin w temperaturze poko¬ jowej, po czym do mieszaniny dodaje 5 ml eteru i 1 ml nasyconego wodnego roztworu wodorowegla¬ nu potasu. Rozdziela sie warstwy, a faze wodna prze- 5 mywa 2 ml eteru. Polaczone fazy organiczne prze¬ mywa sie woda, suszy nad siarczanem sodu i pod zmniejszonym cisnieniem odparowuje do sucha. Po¬ zostaly olej poddaje sie chromatografii na jednej plycie powleczonej zelem krzemionkowym, eluujac mieszanine 2:1 chlorku metylenu z eterem nafto¬ wym (temperatura wrzenia 30 do 60°C). Po liofiliza¬ cji pozostaje 4,5 mg 13-dezoksy-22,23-dwuwodoro- C-076-Bla-aglikonu, identyfikowanego spektrometria masowa i spektrometria magnetycznego rezonansu jadrowego.Przyklad XI. 22,23-dwuwodoro-C-076-Bla Roztwór 1,007 g C-076-Bla i 314 mg chlorku tris-/ /trójfenylofosfino/rodu/U w 33 ml benzenu uwodor¬ nia sie w ciagu 21 godzin w temperaturze pokojo¬ wej, pod cisnieniem wodoru 1 atmosfery. Pod zmniejszonym cisnieniem odpedza sie rozpuszczalnik, a pozostalosc rozpuszcza w mieszanine 1:1 chlorku metylenu z octanem etylu i przesacza; przesacz na¬ nosi sie na kolumne z 60 g zelu krzemionkowego, a kolumne eluuje mieszanina 1:1 chlorku metylenu z octanem etylu, zbierajac frakcje objetosci 10 ml.Frakcje 14—65 laczy sie i odparowuje do sucha, otrzymujac 1,118 g stalego produktu, który identyfi¬ kuje sie wysokocisnieniowa chromatografia cieczo¬ wa jako mieszanine 60/40 produktu uwodornionego i materialu wyjsciowego.Mieszanine powtórnie uwodornia sie w 55 ml ben¬ zenu, dodaja 310 mg chlorku tris/trójfenylofosfino/ /rodu/I/ i mieszajac w ciagu 21 godzin w tempera¬ turze pokojowej, pod cisnieniem wodoru 1 atmosfe¬ ry. Rozpuszczalnik odpedza sie pod zmniejszonym cisnieniem, a pozostalosc poddaje chromatografii na 30 g zelu krzemionkowego, stosujac jako czynnik eluujacy mieszanine 40 :60 octanu etylu z chlorkiem metylenu. Zbiera sie frakcje objetosci 10 ml.Produkt ukazuje sie we frakcjach 36—80. Tefrak¬ cje laczy sie i pod zmniejszonym cisnieniem odpa¬ rowuje do sucha otrzymujac zóltej barwy olej. Olej rozpuszcza sie w benzenie i liofilizuje, otrzymujac bladozóltej barwy proszek, który spektrometria ma¬ sowa i spektrometria magnetycznego rezonansu Jad¬ rowego identyfikuje sie jako 22,23-dwuwodoro- C-076-Bla. Otrzymuje sie 0,976 g produktu.Przyklad XII. 86,23-dwuwodoro-C-Ó76-Bla- aglikon 0,486 g 22,23-dwuwodoro-C-076-Bla dodaje sie do mieszanego !•/• roztworu kwasu siarkowego w me¬ tanolu (50 ml) i calosc miesza w ciagu 13 godzin w temperaturze pokojowej. Mieszanine reakcyjna rozciencza sie 250 ml chlorku metylenu i przemywa kolejno 50 ml nasyconego wodnego roztworu wodo¬ roweglanu potasu i 50 ml wody. Warstwe wodna przemywa sie dwiema 20 ml porcjami chlorku me¬ tylenu, a polaczone fazy organiczne przemywa nasy¬ conym roztworem chlorku sodu, suszy nad siarcza¬ nem sodu i pod zmniejszonym cisnieniem odparo¬ wuje do tucha, otrzymujac 0,480 g piany barwy jasnozóltej. Piane rozpuszcza sie w 4 ml chlorku metylenu i nanosi na 4 plyty do pieyratywnej chromatografii warstwowej, powleczone Idem km* 15 só 19 10 ss 40 45 80 55123 050 23 24 Tabela I Zestawienie danych z analizy spektralnej zwiazków C-076 otrzymanych w przykladach Dane PMR dla 300 MHz Proton C.H .C«H C4CH, ' C«H CfOCH.C»OS:(CHJtC(CH^, C,OS:(CHJ^(CHi), OH CiOH OCH, OH O.H CtlH C»H CmCHj C„H G14CH1 CuH C17H CmH 0«ch, C«H C«CH, CttCH, OH OH C4CH, OH C.OCH, OOS^CH^CH,), C,OS:(CH^,C(CH3), OH C7OH OCH, OH O.H CUH CitH CuCHj C«H .C)«CHi .. | C«H CuH . " I C»H CtiCH] C«H O.CH, CmCH, 13-chloro-13-dezoksy- 22,23-dwuwOdoro-C076- Ala aglikon 3,30 q, J — 2 5.33 br s 1,89 br s 3,07 br d, J « 6 3,51 s — — 4,04 d, J - 6 4,03 s 4,63 dd, J = 2, 14 4,71 dd, J = 2, 14 5,76 dt, J = 12,2 5,84 dd, J=12, 14 5,36 m 2,56 br m 1,21 d,J = 6 4,10 d, J = 11 1,51 br s C5, 32 m 3,59 m 5,29 m 0,80 d, J = 6 3,18 br d, J- 8 0,85 d, J = 6 0,95 t, J = 7 3,37 q, J =2 5,34 br s 1,80 br s 4,45 m — 0,93 s 0,14 s 3,83 d, J = 6 4,02 S 4,61 dd, J- 2, 14 4,71 dd, J = 2, 14 5,77 dt. J - 11, 2 5,83 dd, J = 11, 14 5,34 dd, j = 10, 14 2,56 m . 1,20 d, J = 6 4,12 brd, J = 1 1,51 br s C5.34 m 3,59 m 5,25 m 0,80 d, J = 6 3,18 dd, J = 6 0,85 d, J =6 0,95 t,J = 8 13-dezoksy-22,23- dwuwodoro-C076- Ala aglikon 3,31 q, J - 2 5,41 br s 1,82 br s 3,99 br d, J - 6 3,52 s ~~ •' — 4,05 d, J- 6 4,12 s 4,64 br d, J = 14 4,72 brd, J = 14 5,81 dt, J- 12, 2 5,75 t, J = 10 5,40 m 2,42 br m 1,01 d, J = 7 l,89d, J--13 1,53 br s 4,96 br t, J = 7 3,60 m 5,31 m 0,80 d, J = 6 3,20 br d, J = 8 0,85 d, J- 6 0,96 t, J = 8 3,37 q, J = 2 5,34 br s 1,80 br s 4,45 m — 0,93 s 0,14 s 3,84 d, J - 5 4,11 s 4,60 br d, J — 14 4,70 br d, J = 14 5,42 dt, J = 12,2 5,75 t, J- 12 5,38 dd, J = 11, 12 2,42 m 1,01 d,J = 6 1,90 br d, J- 12 1,51 br s 4,96 brt, J = 7 3,60 m 5,29 m 0,80 d, J = 6 3,20 br d, J = 8 0,86 d, J = 6 0,96 t, J = 8 5-0-t-butylodwumetylo- sililo-22,23-dwuwodoro- C076-Bla-aglikon 3,36 q, J « 2 5,34 br s 1,79 br s 4,45 m ¦ -r 0,93 s 0,13 s 3,83 d, J- 6 4,10 s 4,56 dd, J = 2, 15 4,69 dd, J « 2, 15 C5, 83 m C5, 83 m C5, 83 m 1 2,53 br m l 1,18 d, J = 7 4,02 m 1,53 br s C5, 34 m 3,69 m l 5,30 m 0,80 d, J- 6 3,20 dd, J = 2, 8 0,85 d, J = 6 0,96 t, J = 7 3,28 q, J = 2 5,46 br s 1,88 br s 4,32 br t, J = 6 — — — 3,99 d, J - 6 4,08 s 4,68 dd, J = 2, 13 4,74 dd, J = 2, 13 5,88 dt, J = 2, 11 5,78 dd, J = 10, 11 5,44 dd, J = 10, 14 2,44 br m 1,02 d, J ** 7 Cl, 9 d 1,52 br s 4,97 br t, J- 7 J 3,61 m 1 5,34 m 1 0,80 d, J=*6 3,21 dd, J-2, 8 0,86 d, J 0,96 t, J * 8 Symbole stosowane w tabeli I a ;¦¦ singlet, d — dublet, t - triplet, q ~ kwartet,dd » dublet dubletów, dt - dublet tripletów, m « multiplet, br" szeroki: wszystkie stale sprzezenia (J) podane sa w hercach, wszystkie widma badano w CDdfz (CHJlSi jako standardem wewnetrmym. k "25 123 050 26 Tabela II Dane spektrografii masowej czesciowych jonów 1 13-chloro-13- 1 dezoksy-22,23- dwuwodoro- C076 Ala aglikon 1 618/620 (M+) 600/602 582 564 476/478 440 | 223 13-dezoksy-22, 23-dwuwodo- ro-C076 Ala aglikon 584 (M+) 566 442 223 5-0-butylo- dwumetylosi- lilo^22,23- dwuwodoro- C076, Bla aglikon 700/720 (M+) 682 458 440 223 13-chloro-13- dezoksy-5-0-t- butylodwumety- losililo-22,23- dwuwodoro-C076 Bla aglikon 718/720 (M+) 700/702 (W) 682 664 476/478 440 223 13-dezoksy-5- 0-t-butylodwu- metylosililo-22, 23-dwuwodoro- C076, Bla aglikon 684 (M+) 666 442 223 13-dezoksy-22, 23-dwuwodo- ro-C076 Bla aglikon 570 (M+) 552 (W) 442 223 ? - Jon macierzysty, (W) - slaby mionkowym i czterokrotnie eluuje 4% czterowodo- rofuranem w chloroformie. Produkt wydziela sie z plyt z zelem krzemionkowym, otrzymujac 255,8 mg bialej barwy ciala stalego. Staly material wykazuje obecnosc sladów oleahdrozydu metylu. Bialej barwy cialo stale ponownie liofilizuje sie z benzenem i umieszcza na 20 godz pod wysoka próznia w celu usuniecia zanieczyszczenia, otrzymujac 22,23-dwuwo- doro-C-076-Bla-aglikon.W przykladach XIII—XXII analityczna wysoko¬ cisnieniowa chromatografie cieczowa przeprowadza¬ no na kolumnie Waters \i Bondapak-Cn (30 cmX X7,8 mm srednicy wewnetrznej), elucja 9:1 obje¬ tosc/objetosc metanol: woda z szybkoscia 1,5 ml/min (jezeli nie zaznaczono inaczej), w temperaturze po¬ kojowej. Elucje sledzono spektrografia UV przy 254 nm, a krzywe calkowano za pomoca integratora Spectraphysics SP4100. Widma W NMR 200 MHz rejestrowano w deuterochloroformie, za pomoca spektrometru Varian XL-200.Przyklad XIII. 22,23-dwuwodoroawermekty- na Bia i 22,23-dwuwodoroawermektyna Bib Roztwór 5,00 g mieszaniny awermektyny Bia (86,6% molowych) i awermektyny Bib (13,4% molo¬ wych) w benzenie (164 ml) zawierajacy chlorek tris(trójfenyloforsfino)rodu(I) (1,56 g) miesza sie w temperaturze pokojowej w wodorze pod cisnie¬ niem okolo 1,0'106 Pa, w ciagu 21 godzin. Próbke poddaje sie preparatywnej chromatografii cienko¬ warstwowej na plycie 5X20 cm, 250 jim zelu krze¬ mionkowego, uklad rozwijajacy 17 : 3 (objetosc/obje¬ tosc) chloroform: czterowodorofuran. Pasmo o Rf 0,20—0,30 zeskrobuje sie i ekstrahuje octanem etylu (3X2,0 ml). Wysokocisnieniowa chromatografia cie¬ czowa roztworu w octanie etylu wskazuje, ze pozo¬ staje 2% awermektyn Bia i Bib.Poniewaz dalsze uwodornianie jest niepotrzebne, pod zmniejszonym cisnieniem odparowuje sie roz¬ puszczalniki, a brazowej barwy stala pozostalosc rozciera mieszanina 1:1 (objetosc/objetosc) chlorek metylenu: octan etylu i przesacza. Przesacz nanosi sie na kolumne z 298 g zelu krzemionkowego (70—230 mesh) i eluuje 50 ml frakcjami powyzszej mieszaniny. Frakcje 17—66 laczy sie i odparowuje: pod zmniejszonym.cisnieniem, otrzymujac jasnozól- tej barwy olej, który liofilizuje sie z benzenu (25 ml}, otrzymujac 5,£2 g Jasnózóltej barwy proszku. '.;:.Analiza HPLC* Zwiazek nieznany awermektyna Bta i awermektyna Bib 22,23-dwuwodoroawer¬ mektyna Bib 22,23-dwuwodoroawer¬ mektyna Bia 2,4,22,23-czterowodoro- [ awermektyny Bi % miesza¬ niny 2 X 13 81 3 Czas retencji (minut) 2,5 1 5,0 6,1 6,9 8,2 1 IR (film): 4650—3100 (s, OH), 1740 i 1710 (C = 0) » cm-*.UV (3,0X10-« M, CH8OH) X max (s): 229 (25 000), 237 (28 000), 244 (29 000), 253 przegiecia (21000) nm.Przyklad XIV. Wyodrebnianie 22,23-dwuwo- wodóroawermektyny Bib 40 210 mg próbke mieszaniny 22,23-dwuwodoroawer- mektyny Bia (81%) i 22,23-dwuwodoroawermektyny Bib (12%) rozpuszcza sie w 2,0 ml chlorku metylenu i podzielona na równe czesci nanosi na cztery plyty do preparatywnej chromatografii cienkowarstwowej 45 20X20 cm, 1000 firn zelu krzemionkowego. Rozwija sie dwukrotnie mieszanina 9:1 (objetosc/objetosc) chloroform: czterowodorofuran Pasmo o Rf 0,11—0,17 zeskrobuje sie i eluuje octanem etylu (5X10 ml).Odparowanie eluatów pod zmiejszonym cisnieniem •• daje 36 mg bezbarwnego szkla.Powyzsze szklo rozpuszcza sie w 360 (ii metanolu i próbki 40 |il, 100 fd i 100 jd poddaje wysokocisnie¬ niowej chromatografii cieczowej w odwróconej fa¬ zie na kolumnie Whatman Partisil M9 10/50 ODS-2, 55 eluujac w temperaturze pokojowej mieszanina 9:1 (objetosc/objetosc) metanol: woda z szybkoscia 4,0 ml/min. Przebieg elucji kontroluje sie refraktome¬ trycznie, a w kazdej próbie zbiera sie pasmo odpo¬ wiadajace 22,23^dwuwodoroawermektynie Bib, w w trzech frakcjach (czas. retencji 23,9 minut). Odpo¬ wiednie frakcje z kazdej próby laczy sie. Analitycz¬ na wysokocisnieniowa chromatografia cieczowa tych frakcji wykazuje, ze kazda z nich jest zasadniczo wolna' od 22,23-dwuwodoroawermektyny Bia.: * Wszystkie frakcje laczy feie i odparowuje do su-123 05* 27 28 cha. Otrzymana po odparowaniu bialej barwy po¬ zostalosc rozpuszcza sie w chlorku metylenu (1,0 ml) i nanosi na dwie plyty do preparatywnej chro¬ matografii warstwowej 20X20 cm, 500 |xm zelu krzemionkowego; plyty rozwija sie w ukladzie 9:1 (objetosc/objetosc) chlorek metylenu: metanol. Pas¬ mo Rf 0,50—0,61 zeskrobuje sie, eluuje octanem ety¬ lu (5X2,0 ml), a przesacz odparowuje pod zmniej¬ szonym cisnieniem. Pozostalosc liofilizuje sie z ben¬ zenu, otrzymujac 7,4 mg bialej barwy proszku.IR (film): 3650—3100 (s, OH), 1710 (s, C- 0) cm*1.UV (l,6X10-» M, CH,OH) X max (e): 237 (27 000), 44 (29 000), 252 (przegiecie (21000) nm.Analiza HPLC: Zwiazek nieznany 22,23-dwuwodo- ¦ roawermektyna Bib 22,23-dwuwodo- | roawermektyna |Bia •/• mie¬ szaniny 5 89 6 Czas retencji (minut) 2,2 2,4 5,9 6,7 2,9 Przyklad XV. 22,23-dwuwodoroawermektyna Bja aglikon i 22,23-dwuwodoroawermektyna Bib aglikon Roztwór 1,215 g mieszaniny 22,23-dwuwodoro- awermektyny Bta (81f/t) i 22,23-dwuwodoroawer- mektyny Bib (12Vi) w mieszaninie 99:1 (objetosc/ /objetosc) metanol: stezony kwas siarkowy miesza sie w ciagu 13 godzin w temperaturze pokojowej.Mieszanine reakcyjna rozciencza sie chlorkiem me¬ tylenu (625 ml) i zadaje nasyconym roztworem wod¬ nym wodoroweglanu potasu (125 ml) i woda (125 ml).Rozdziela sie fazy, a faze wodna ekstrahuje chlor¬ kiem metylenu (2X50 ml).Polaczone fazy organiczne przemywa sie solanka, suszy nad bezwodnym siarczanem sodu i odparo¬ wuje pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac 1,315 g zóltej barwy oleju. Olej rozpuszcza sie w chlorku metylenu (10 ml) i równomiernie nanosi na dwadziescia plyt do preparatywnej chromato¬ grafii warstwowej 20X20 cm, 1000 \l zelu krzemion¬ kowego. Plyty rozwija sie czterokrotnie mieszanina 96:4 (objetosc/objetosc) chloroform: czterowodoro- furan. Nastepuje czesciowe rozdzielenie na 22,23- dwuwodoroawermektyna Bia aglikon (Rf 0,28—0,50) i 22,23-dwuwodoroawermektyna Bib aglikon (Rf 0,25—0,28). Z dwóch plyt zeskrobuje sie pasmo 22,23- dwuwodoroawermektyna Bib aglikonu, eluuje octa¬ nem etylu, a przesacz oparowuje do sucha, otrzy¬ mujac 7,2 mg 22,23-dwuwodoroawermektyna Bib aglikonu.IR (film): 3650—3100 (s, OH), 1710 (s, C- 0) cm-* UV 244 (30500), 252 przegiecie (23 900) nm.Oba pasma z pozostalych osiemnastu plyt ze¬ skrobuje sie lacznie, miesza z pasmami 22,23-dwu¬ wodoroawermektyna Bia aglikonu zeskrobanymi z dwóch wyzej wspomnianych plyt i ekstrahuje oc¬ tanem etylu (6X125 ml). Przesacz odparowuje sie pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac 629 mg jamozóltej barwy oleju. Olej liofilizuje sie z behze- Analiza HPLC: 1 Zwiazek nieznany 22,23-dwuwodo¬ roawermektyna Bib-aglikon •/o mie¬ szaniny 9 91 Czas retencji (minut) 3,9 4,2 5,0 4,3 io nu, otrzymujac 815 mg bialej barwy proszku. Pro-, szek ponownie liofilizuje sie z benzenu, otrzymujac 802 mg bialej barwy proszku. Produkt zawiera a- i 0-L-metylooleandrozydy.Analiza HPLC: Zwiazek nieznany 22,23-dwuwodoroawer¬ mektyna Bib-aglikon 22,23-dwuwodoroawer¬ mektyna Bia-aglikon nieznany •/•mie¬ szaniny . 2 9 86 4 Czas retencji (minut) 4,5 5,0 5,4 6,0 IR (film): 3650—3100 (s, OH), 1710 (s, C- 0) cm-*.UV (4,04X ICH" M, CH|OH) X max (e): 237 (25 000), 244 (26 500), 252 przegiecie (18 700) nm.* Przyklad XVI. 5-0-t-butylodwumetylosililo-22, 23-dwuwodoroawermektyna Bia aglikon i 5-0-t-bu- tylodwumetylosililo-22,23-dwuwodoroawermektyna Bib aglikon Do mieszanego roztworu imidazolu (600 mg) w u dwumetyloformamidzie (11,0 ml) w temperaturze pokojowej dodaje sie 500 mg mieszaniny 22,23-dwu- wodoroawermektyny Bta aglikonu (86%) i 22,23- dwuwodoroawermektyny Bib aglikonu (9^/t). Otrzy¬ many roztwór zadaje sie chlorkiem t-butylodwu- 46 metylosililu (750 mg) i miesza w ciagu 16 godzin.Mieszanine rozciencza sie eterem (150 ml) i zadaje woda (20 ml). Rozdziela sie warstwy, a warstwe wodna ekstrahuje eterem (50 ml). Polaczone fazy eterowe przemywa sie woda (5X50 ml), a polaczone 45 popluczyny wodne ekstrahuje eterem (50 ml).Polaczone eksrakty organiczne przemywa sie woda (50 ml), suszy nad bezwodnym siarczanem sodu, po czym odparowuje pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac 1,056 g oleju. Powyzszy olej rozpuszcza * sie w chlorku metylenu (19 ml) i równomiernie na¬ nosi na 20 plyt do chromatografii warstwowej 20X X20 cm, 100 um zelu krzemionkowego. Plyty dwu¬ krotnie rozwija sie chlorkiem metylenu. Naste¬ puje czesciowy rozdzial miedzy * 5-0-t-butylodwu- 99 metylosililo-22,23-dwuwodoroawermektyna Bia agli- konem (Rf 0,15—0,35) a 5-0-t-butylódwumetylosililo- 22,23-dwuwodoroawermektyna Bib aglikonem (Rf 0,12—0,14). Centralna czesc (Rf 0,12—0,14) pasma wol¬ niej wedrujacego (Rf 0,12—0,14) starannie zeskrobuje • sie z dwóch plyt i ekstrahuje octanem etylu (5X X15 ml). Ekstrakt odparowuje sie do sucha, otrzy¬ mujac 2,2 mg 5-0-t-butylodwumetylosililo-22,23- dwuwodoroawermektyna Bib aglikonu w postaci bezbarwnego szkla.• IR (film): 3600—3200 (m, OH), 1710 (i, C- 0) cm-*29 123 OSt 3t Analiza HPLC: Zwiazek nieznany 5-0-t-butylodwume- tylo-sililo-22,23-dwu- wodoroawermekty- na Bib aglikon 5-0-t-butylodwume- tylosililo-22,23-dwu- wodoroawermektyna Bia-aglikon •/t mie¬ szaniny 4 95 1 Czas retencji (minut) M 3,4 6,3 2,3 5,0 6,7 8,1 IM 2,9 5,5 UV (2,7X10-* M, CHjOH) Xmax (e): 237 (26 000fc 244 (27000) przegiecie (25 000) nm.Oba pasma z pozostalych osiemnastu plyt zeskro- buje sie lacznie, miesza z pozostalymi pasmami ze¬ skrobanymi z dwóch wyzej wspomnianych plyt i ekstrachuje octanem etylu (5X125 ml).Ekstrakt odparowuje sie pod zmniejszonym cisnie¬ niem, otrzymujac szklo. Powyzsze szklo liofilizuje sie z benzenu (5 ml), otrzymujac 233 mg bialej bar¬ wy proszku.IR (film): 3650—3200 (m, OH), 1710 (s, C- 0) cm"1.UV (1,5X10"* M, CHjOH) lmax (e): 237 (25 000), 244 (27 000), 252 przegiecie (23 000) nm. 200 MHz *H NMR: patrz tablica 1.Widmo masowe: patrz tablica 2.Analiza HPLC: Zwiazek 1 nieznany 1 5-0-t-butylodwumety- losililo-22,23-dwuwo- doroawermektyna- Bib aglikon 5-0-t-butylodwume- tylosililo-22,23-dwuwo- doroawermektyna- Bia aglikon •/• mie¬ szaniny 4 10 89 Czas retencji! (minut) 6,7 1 %0 8,8 | Przyklad XVII. (13R)-13-chloro-13-dezoksy-5- -0-t-butylodwumetylosililo-22,23-dwuwodoroawer- mektyna Bia aglikon i (13R)-13-chloro-13-dezoksy-5- -0-t-butylodwumetylosililo-22,23-dwuwodoroawer- mektyna Bib aglikon.Mieszany roztwór 200 mg 5-0-t-butylodwumetylo- sililo-22,23-dwuwodoroawermektyna Bta aglikonu (89*/t) i 5-0-t-butylodwumetylosililo-22,23-dwuwodo- roawermektyna Bib aglikonu (10%) w 14,6 ml chlor¬ ku metylenu zawierajacy dwuizopropyloetyloamine (440 |d, 327 mg) i 4-dwumetyloaminopirydyne (315,5 mg) oziebia sie do 0° i zadaje 422,5 mg chlorku o-nitrobenzenosulfonylu. Mieszanine reakcyjna mie¬ sza sie w ciagu godziny w 0°, podgrzewa do tem¬ peratury pokojowej i miesza w ciagu 3 godzin.Reakcje przerywa sie dodaniem 16,9 ml pokruszo¬ nego lodu i 22,5 ml eteru. Rozdziela sie warstwy, a faze wodna przemywa 22,5 ml eteru. Polaczone fazy organiczne przemywa sie woda (2X28,2 ml), suszy nad bezwodnym siarczanem sodu i odparo¬ wuje pod zmniejszonym cisnieniem. Oleista pozo¬ stalosc azeotropowo destyluje sie z benzenem (15 ml), otrzymujac 360. mg zóltej barwy szkla.* Powyzsze szklo rozpuszcza sie w 18 ml chlorku metylenu i równomiernie nanosi na osiem plyt do preparatywnej chromatografii warstwowej 20X X20 cm, 1000 |xm zelu krzemionkowego. Rozwijanie prowadzi sie za pomoca mieszaniny 2:1 (objetosc/ io /objetosc) chloroform: eter naftowy (temperatura wrzenia 30—60°C). Pasmo produktu o R* 0,15—0,28 zaskrobuje sie, ekstrahuje octanem etylu (5X100 ml), a ekstrakt odparowuje do sucha. Pozostalosc liofi¬ lizuje sie z benzenu, otrzymujac 144 mg bialej bar¬ ii wy proszku.IR (film): 3600-3300 (w, OH), 1710 (s, C = 0) cm-*.UV (2,7X10"* M, CH3OH) Xmax (e): 244 (28 000), 293 (11000) nm. 1 Analiza HPLC; Zwiazek nieznany nieznany (13R)-13-chloro-13- dezoksy-5-0-t-butylo- dwumetylosililo-22,23- dwuwodoroawermek- tyna Bib aglikon (13R)-13-chloro-13- dezoksy-5-0-t-butylo- dwumetylosililo-22,23- dwuwodoroawermek- tyna Bta aglikon nieznany •/• miesza¬ niny 1 1 12 84 1 Czas retencji (minut) f 7,4 11,5 14,4 j 16,6 22,4 m Przyklad XVm. Wyodrebnianie (13R)-13- chloro-13-dezoksy-5-0-t-butylodwumetylosililo-22,23- dwuwodoroawermektyna Bib-aglikonu 30 mg próbke mieszaniny (13R)-13-chloro-13-de- zoksy-5-0-t-butylodwumetylosililo-22,23-dwuwodoro- * awermektyna Bja aglikonu (84*/*) i (13R)-13-chloro- 13-dezoksy-5-0-t-butylodwumetylosililo-22,23-dwu- wodoroawermektyna Bib aglikonu (12Vi) rozpuszcza sie w 300 |il metanolu i 100 (U i 200 \d próbki roz¬ tworu poddaje chromatografii cieczowej w odwró- a conej fazie na kolumnie Whatman Partisil M9 10/50 ODS-2. Elucje prowadzi sie w temperaturze poko¬ jowej za pomoca mieszaniny 19:1 (objetosc/obje¬ tosc) metanol: woda, z szybkoscia 4,0 ml/min.Przebieg elucji kontroluje sie refraktometrycznie, K a pasmo odpowiadajace (13R)-13-chloro-13-dezoksy- 5-0-t-butylodwumetylosililo-22,23-dwuwodoroawer- mektyna-Bib aglikonowi (czas retencji: 30,1 minuty) zbiera sie i odparowuje do sucha. Pozostalosc pod¬ daje sie chromatografii warstwowej na plycie 20X m 20 cm, 500 |un zelu krzemionkowego, rozwijajac ja chlorkiem metylenu. Pasmo produktu (Rf 0,31—0,41) zeskrobuje sie, eluuje octanem etylu (5X10 ml), a eluat odparowuje do sucha. Pozostale szklo liofili¬ zuje sie z benzenu, otrzymujac 2,4 mg bialej barwy f» proszku.41 123 056 3* Analiza HPLC: Zwiazek ieznane 13R)-13-chloro-13- dezoksy-5-0-t-bu- tylo-dwumetylosi- lilo-22,23-dwuwodo- roawermektyna Btb aglikon •/• mie¬ szaniny 3 97 Czas retencji (minut) 2,4 . 3,5 14,8 11,8 1 Przyklad XIX. 13-dezoksy-5-0-t-butylodwu- metylosililo-22,23-dwuwodoroawermektyna Bia agli¬ kon i 13-dezoksy-5-0-t-butylodwumetylosililo-22J23- dwuwodoroawermektyna Bib aglikon Mieszany roztwór 110 mg mieszaniny (13R)-13- chloro-13-dezoksy-5-0-t-butylódwumetylosililo-22,23- dwuwodoroawermektyna-Bia aglikonu (84f/o) i (13R)- 13-chloro-13-dezoksyT5-0-t-butylodwumetylosililo kib aglikonu (lz^/O w. wodorku trój-n-butylocyny (5,83 ml) zadaje sie azobisizobutyronitrylem (16,7 mg) i ogrzewa w 85°C pod azotem w ciagu 3,5 godzin.Mieszanine oziebia sie do temperatury pokojowej, rozciencza 12,5 ml chlorku metylenu i nanosi na kolumne z 200 g zelu krzemionkowego GF (70—230 mesh).Kolumne eluuje sie 1,4 litra chlorku metylenu, który usuwa calosc wodorku trój-n-butylocyny i chlorku trój-n-butylocyny. Rozpuszczalnik zmienia sie na octan etylu i eluuje produkt z czolem roz¬ puszczalnika. Roztwór w octanie etylu odparowuje sie pod zmniejszonym cisnieniem, a pozostaly olej rozpuszcza w 2,0 ml chlorku metylenu i równomier¬ nie nanosi na cztery plyty do chromatografii war¬ stwowej 20X20 cm; 500 \i zelu zelu krzemionkowego.Plyty rozwija sie mieszanina 1:1 (objetosc/objetosc) chlorek metylenu : eter naftowy (temperatura wrze¬ nia 30—60°), a pasmo produktu (Rf 0,11—0,28 ze- skrobuje i eluuje octanem etylu. Eluat odparowuje sie do sucha, a pozostale szklo liofilizuje z benzenu, otrzymujac 84 mg bialej barwy proszku.IR (film): 3600—3200 (w, OH), 1710 (s, C = 0) cm'-1.UV (5,0X10-« M, CHsOH) Xmax (e): 253 (27 000) nm.Przyklad XX. Wyodrebnianie 13-dezoksy-5-0- t-butylodwumetylosililo-22,23-dwuwodoroawermek- tyna Bib aglikonu. 32 mg próbke mieszaniny 13-dezoksy-5-0-t-butylo- sililo-22,23-dwuwodoroawermetyna Bta aglikonu (75f/§) i 13-dezoksy-5-0-t-butylodwumetylosililo-22, 23-dwuwodoroawermektyna Bib aglikonu (12*/o) roz¬ puszcza sie w 400 [ii metanolu i poddaje wysokocis¬ nieniowej chromatografii cieczowej w fazie odwró¬ conej na kolumnie Whatman Partisil M9 10/50 ODS-2, w porcjach po 200 \d. Elucje prowadzi sie w temperaturze pokojowej za pomoca mieszaniny 39:1 (objetosc/objetosc), z szybkoscia 4,0 ml/min.Elucje kontroluje sie refraktometrycznie, zbiera¬ jac pasmo odpowiadajace 13-dezoksy-5-0-t-butylo- dwumetylosiiilo-22,23-dwuwodoroawermektyna Bib aglikonowi (czas retencji: 31,2 minuty). Eluat odpa¬ rowuje sie do sucha i poddaje preparatywnej chro¬ matografii warstwowej na plycie 15X20 cm, 250 [xm zelu krzemionkowego GF, uklad rozwijajacy chlo¬ rek metylu. Pasmo produktu (Rf 0,33—0,39) zeskro- 15 20 1 Analiza HPLC: Zwiazek 1 nieznane (13R)-13-chloro-13- dezoksy-5-0-t-bu- tylodwumetylosi- lilo-22,23-dwuwo- doroawermektyna Bia aglikon i (13R)- 13-chloro-13- dezoksy-5-0-t-buty- lodwumetylpsililo- 22,23-dwuwodoro- awermektyna BAb aglikon 13-dezoksy-5-0-t- butylpdwumetylo- sililo-22,23-dwuwo- doroawermektyna Bib aglikon 13-dezoksy-5-0-t- butylodwumetylo- sililo-22,23-dwu- wodoroawermek- tyna Bia aglikon •/q mie¬ szaniny 8 ! 5 12 75 | Czas retencji (minut) 1,3 7,5 14,4 17,4 20,1 2,3 ai 3,5 buje sie, eluuje octanem etylu (5X2 ml), a eluat odparowuje do sucha. Szklista pozostalosc liofilizuje sie z benzenu, otrzymujac 300 |xg bialej barwy proszku.IR (film): 3600—3300 (w, OH), 1720 (s, C = 0) cm-*.UV (3,2X10-* M, CH8OH) Xmax (e): 245 (28 000), 252 (27 000) nm.Analiza HPLC: Zwiazek 1 nieznane 13-dezoksy-5-0-t- butylodwumetylo- sililo-22,23-dwuwp- doroawermektyna Bib •/• mie¬ szaniny 32 68 Czas retencji (minut) 1,3 5,6 2,7 ,6,8 17.9 3,5 | 15,3 li Przyklad XXI. 13-dezoksy-22,23-dwuwodoro- awermektyna Bia aglikon i 13-dezoksy-22,23-dwu- wodoroawermektyna Bib aglikon.Roztwór 50 mg mieszaniny 13-dezoksy-5-0-t-buty- lodwumetylosililo-22,23-dwuwodoroawermektyna Bia aglikonu (75*/*) i 13-dezoksy-5-0-t-butylodwu- metylosililo-22,23-dwuwodoroawermektyna Bjb agli¬ konu (12*/*) i lVo (waga/objetosc) kwas p-toluenosul- fonowy: metanol miesza sie w ciagu 3 godzin w tem¬ peraturze pokojowej. Mieszanine reakcyjna rozcien¬ cza sie 36,2 ml eteru i zadaje nasyconym wodnym roztworem wodoroweglanu potasu (7,3 ml). Rozdzie¬ la sie warstwy, a faze wodna przemywa eterem (14,5 ml).Polaczone warstwy organiczne przemywa sie woda (20 ml), suszy nad bezwodnym siarczanem sodu i odparowuje pod zmniejszonym cisnieniem. Pozo¬ staly olej rozpuszcza sie w 2,0 ml chlorku metyle-123 050 33 34 nu i równomiernie nanosi na cztery plyty do pre- paratywnej chromatografii warstwowej, 20X20 cm; 500 jim zelu krzemionkowego GF, któie-rozwija sie mieszanina 2:1 (objetosc/objetosc) chlorek metyle¬ nu: eter naftowy (temperatura wrzenia 30—60°C).Pasmo produktu (Rf 0,04—0112) zeskrobuje sie, elu- uje octanem etylu (5X25 ml), a eluat odparowuje do sucha. Pozostale szklo liofilizuje sie z benzenu, otrzymujac 32,6 mg bialej barwy proszku.IR (film): 3600—3200 (m, OH), 1710 (s, C = 0) cm-i.UV (1,9X10-* M, CH,OH) Xmax (e): 245 (28 000), 252 (27 000) nm.Analiza HPLC: Zwiazek nieznane 13-dezoksy-22,23- dwuwodoroawer- mektyna Bib agli- kon nieznany 13-dezoksy-22,23- dwuwodoroawer- mektyna Bia agli- kon •/o mie¬ szaniny 4 17 6 73 Czas retencji (minut) 4,2 15,1 18,3 19,2 20,7 16,8 Przyklad XXII. Wyodrebnienie 13-dezoksy- 22,23-dwuwodoroawermektyna Bib aglikonu. 20 mg próbke mieszaniny 13-dezoksy-22,23-dwuwo- doroawermektyna B2a aglikonu (73%) i 13-dezoksy-22 23-dwuwodoroawermektyna Bib aglikonu (176/o) roz¬ puszcza sie w 200 pi metanolu i poddaje wysokocis¬ nieniowej chromatografii cieczowej w fazie odwró¬ conej na kolumnie Whatman Partisll M9 10/50 ODS-2, w dwóch porcjach po 100 |U. Elucje pro¬ wadzi sie w temperaturze pokojowej za pomoca mie¬ szaniny 9 :1 (objetosc/objetosc) metanol: woda, z szybkoscia 4,0 ml/min.Elucje kontroluje sie refraktometrycznie, zbierajac 1 Analiza HPLC: Zwiazek nieznane 13-dezoksy-22,23- dwuwodoroawer- mektyna Bib agli- kon 13-dezoksy-22,23- dwuwodoroawer- mektyna Bta agli- kon •/• mie¬ szaniny 18 63 18 Czas retencji (minut) 8,2 13,6 9,6 1 15,2 18,5 10,6 17,1 20,9 | | w trzech frakcjach 13-dezoksy-22,23-dwuwodoro- awermektyna Bib aglikon (czas retencji 24,5 minut).Odpowiednie frakcje laczy sie i analizuje wysokocis¬ nieniowa chromatografia cieczowa. Pierwsza frak¬ cje, wysoce wzbogacana w 13-dezoksy-22,23-dwuwo- doroawermetyna Bib aglikon odparowuje sie do su¬ cha i nanosi na plyte do preparatywnej chromato¬ grafii cienkowarstwowej 10X£o cm; 250 |*m. Plyte rozwija sie trzykrotnie chlorkiem metylenu. Pasmo produktu (Rf 0,30—0,37) zeskrobuje sie, eluuje octa¬ nem etylu (5X1 ml), a eluat odparowuje pod zmniej¬ szonym cisnieniem; Poozstalosc liofilizuje sie z ben¬ zenu, otrzymujac 0,6 mg materialu.IR (film): 3600—3100 (m, OH), 1720 (s, C = 0) cm^*.UV (2,3X10-* M, CH3OH) Xmax (e): 237 (29 000), 244 (31000), 252 przegiecie (25 000) nm.Zastrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania nowych 13-chlorowcowo pochodnych awermektyny o wzorze ogólnym 3, w którym przerywana linia oznacza pojedyncze lub podwójne wiazanie, Ri oznacza atom chlorowca, R» oznacza atom wodoru; rodnik metylowy lub nizsza grupe alkanokarbonylowa, R| oznacza rodnik n-pro- pylowy, izopropylowy lub II-rz.-butylowy, a R4 jest obecny jedynie wówczas, gdy przerywana linia ozna¬ cza wiazanie pojedyncze i oznacza atom wodoru, grupe wodorotlenowa, nizsza grupe alkanokarbony- loksylowa, nizsza grupe alkilotio, nizsza grupe alki- losulfinylowa, nizsza grupe alkilosulfonylowa lub nizsza grupe alkoksylowa, znamienny tym, ze na zwiazek o wzorze ogólnym 3, w którym Rt oznacza grupe wodorotlenowa, a pozostale symbole maja wyzej ppdane znaczenie, dziala sie halogenkiem ben- zenosulfonylu w obecnosci zasady. 2. Sposób wytwarzania nowych 13-dezoksy po¬ chodnych awermektyny o wzorze ogólnym 3, w któ¬ rym przerywana linia oznacza pojedyncze lub po¬ dwójne wiazanie, Ri oznacza atom wodoru, Rt ozna¬ cza atom wodoru, rodnik metylowy lub nizsza gru¬ pe alkanokarbonylowa, Rs oznacza rodnik n-propy- lowy, izopropylowy lub Hrz.-butylowy, a R4 jest obecny jedynie wówczas, gdy przerywana linia oz¬ nacza wiazanie pojedyncze i oznacza atom wodoru, grupe wodorotlenowa, nizsza grupe alkanokarbony- loksylowa, nizsza grupe alkilotio, nizsza grupe alki- losulfinylowa, nizsza grupe alkilosufonylowa lub nizsza grupe alkosylowa, znamienny tym, ze na zwia¬ zek o wzorze ogólnym 3, w którym Ri oznacza grupe wodorotlenowa, a pozostale symbole maja wyzej podane znaczenie dziala sie halogenkiem benzeno- sulfonylu w obecnosci zasady, po czym na otrzyma¬ ny zwiazek o wzorze ogólnym 3, w którym Ri ozna¬ cza atom chlorowca, a pozostale symbole maja wy¬ zej podane znaczenie dziala sie wodorkiem trójalki- locyny w obecnosci inicjatora wolnorodnikowego. 10 15 20 29 30 » 40 48 50123 050 CH3 HO CH3i CH3 O CH3O WZdR 2 ' ~L0J— CH(CH2)CH3 CH3 Zwiazki C-076 BI a/Bib (materiaty wyjsciowe ) orrCH3 CH3O' CH3O WZÓR 5 I CH3 Zwiazki A produkt z przykt.(XI) SCHEMAT 01123 050 HO- CH3 CH3 llOHl OH WZÓR 6 CH3 0J—CH(CH2)CH3 CH3 Zwiazki C (produkty z przyktadu XH) -CH, Zwiazki E (produkty z przy ktadu VII) SCHEMAT (2) L0J—CH(CH2)CH3 CH3 CH3CH3 O—Si( I I CH3 1 CH3-C-CH3 WZÓR 7 CH3 _ l0J— CH(CH2)CH3 Zwiazki G (produkty z przyk¬ lad u VIII) Ó-Si(CH3)2(Bul) A^-O^T^CcH3 WZÓR 8 Zwiazki I (produkty z przyk¬ taduIX) o C-MHICH^ CH3 CH3 Ó-Si(CH3)2(But) SCHEMAT (3) \ WZÓR 9123 056 9H3 ^y-CH3 I^^Y°4v0J—CH (CH^ CH3 CH3 11 °^b CH3 JIOhY -7 • i • i/ ^ Zwiazki K 5_Lj]—CH} (produkty z przykladu X) OH WZÓR 10 SCHEMAT (4) CH3 CH3 ch3o CH30 11 WZÓR 11 WZÓR 12 V WZÓR 13 ZGK 179/1100/84 — 80 egz.Cena 100,— il PL PL PL PL PL PL