PL119447B1 - Circuit for producing of warning signal - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest uklad do wytwa¬ rzania sygnalu ostrzegawczego, jezeli na jezdni istnieje niebezpieczenstwo powstawania lodu, za¬ wierajacy czujnik termometryczny do przekazywa¬ nia temperatury powietrza, pierwsza kombisonde, « posiadajaca czujnik termometryczny do odczytywa¬ nia temperatury jezdni i pierwszy odcinek pomia¬ rowy wigotnosci, druga kombisonde, posiadajaca drugi odcinek pomiarowy wilgotnosci i element ogrzewczy do ogrzewania drugiego odcinka pomia- io rowego wilgotnosci, pierwsza grupe komparatorów, przyporzadkowanych czujnikom termometrycznym, druga grupe komparatorów, przyporzadkowanych odcinkom pomiarowym wilgotnosci, srodki do wy¬ twarzania napiec odniesienia komparatorów, pierw- 15 szy zespól do wytwarzania wymienionego sygnalu ostrzegawczego, drugi zespól do wytwarzania syg¬ nalu, w przypadku gdy jezdnia jest wilgotna, trzeci zespól do wytwarzania sygnalu, w przypadku, gdy na jezdni powstala warstewka lodu oraz czwarty 20 zespól do wlaczania lub wylaczania wymienionego elementu ogrzewczego.W opisie patentowym USA nr 3 596 264 opisany jest uklad uwzgledniajacy warunki atmosferyczne, który informuje z góry o niebezpieczenstwie pow- M stawania lodu i wskazuje efektywne powstawanie lodu. Ten znany uklad zawiera pierwszy czujnik z sonda termometryczna cjo przekazywania wilgot¬ nosci powietrza, drugi czujnik, umieszczony na jezdni, z sonda termometryczna do przekazywania M temperatury jezdni oraz odcinkiem pomiarowym, stanowiacym dwie elektroda, do stwierdzenia, czy jezdnia jest sucha, czy tez wilgotna, trzeci czujnik uksztaltowany podobnie jak drugi czujnik, a za¬ wierajacy dodatkowo element ogrzewczy, dzieki któremu odcinek pomiarowy do stwierdzania stanu jezdni (sucha, wilgotna) jest ogrzewany, oraz zes¬ pól do oceny wartosci pomiarowych, przekazanych przez czujniki. Zespól ten zawiera szereg obwodów elektrycznych o napieciu odniesienia i kompara¬ torów.Pierwszy komparator jest dolaczony do sondy termometrycznej drugiego czujnika i pierwszego obwodu elektrycznego o napieciu odniesienia, któ¬ ry przekazuje napiecie odniesienia, odpowiadajace temperaturze jezdni 0°C. Pierwszy komparator wytwarza sygnal wyjsciowy, jezeli temperatura jezdni spadnie do 0°C. Drugi komparator jest do¬ laczony do sondy termometrycznej drugiego czuj¬ nika i sondy termometrycznej pierwszego czujnika.Drugi komparator Wytwarza sygnal, jezeli tempe¬ ratura jezdni jest o okolo 2°C nizsza od temperatury powietrza. Trzeci komparator jest dolaczony do czujnika, przekazujacego srednia wilgotnosc i dru¬ giego obwodu elektrycznego o napieciu odniesie¬ nia, przekazujacego napiecie odniesienia, odpowia¬ dajace w przyblizeniu sredniej wilgotnosci po¬ wietrza 90°/o. Trzeci komparator wytwarza sygnal wyjsciowy, jezeli srednia wilgotnosc powietrza przekracza 90%. Wyjscia tych trzech komparato- U9 447119 44T rów sa polaczone z polaczeniem bramkowym, wy¬ zwalajacym sygnal ostrzegawczy w momencie, kie¬ dy wszystkie trzy komparatory przekazuja sygnal wyjsciowy, to znaczy — jesli temperatura powie¬ trza wynosi 0°C lub spada ponizej, temperatura jezdni jest nizsza o 2°C od temperatury powietrza, a srednia wilgotnosc powietrza jest wieksza niz 90%.Sygnal ostrzegawczy, wytwarzany w podany wy¬ zej sposób, -jest efektywnym sygnalem ostrzegaw¬ czym, jezeli nawierzchnia jezdni przed wy¬ stapieniem wspomnianych warunków atmosferycz¬ nych byla sucha. Jezeli nawierzchnia jezdni je:c od poczatku mokra, wówczas sygnal ostrzegawczy jest wytwarzany, zja pózno, a mianowicie dopiero w momencie wytworzenia sie lodu na jezdni.Tworzenie sie lodii na jezdniach nie jest wyla¬ cznie zalezne od stopnia wilgotnosci nawierzchni jezdni i temperatury jezdni, lecz w duzym stopniu równiez od srodków rozmrazajacych, rozsypywa¬ nych na jezdni. Proponowano juz uklady, w któ¬ rych uwzgledniano obecnosc srodków rozmraza¬ jacych, przy czym mierzono i oceniano zmiane opornosci elektrycznej. w zaleznosci od temperatury dla róznych stezen srodków rozmrazajacych. Te uklady maja jednak te wade, ze nie mozna bylo w nich rozróznic sytuacji, czy okreslona opornosc wystepuje przy malej ilosci wody, a duzej ilosci srodków rozmrazajacych, czy tez odwrotnie.W zwiazku z tym wstepna informacja o ostatnim niebezpieczenstwie powstawania lodu byla niepe¬ wna. Moze sie oczywiscie zdarzyc, ze jezdnia w temperaturze ponizej 0°C powoli wyschnie, tak ze w przypadku stosowania tego typu ukladów moze byc zarejestrowany wzrost opornosci i na skutek tego wyzwolony mylny alarm.Celem wynalazku jest opracowanie ukladu do wytwarzania sygnalu ostrzegawczego, w którym sa wyeliminowane wyzej wymienione niedogodno¬ sci i który wytwarza niezawodnie sygnal ostrze¬ gawczy we wszystkich warunkach atmosferycz¬ nych.Cel ten osiagnieto dzieki ukladowi wedlug wy¬ nalazku, charakteryzujacemu sie tym, ze posiada on trzecia kombisonde, zawierajaca trzeci odcinek pomiarowy wilgotnosci, czujnik termometryczny, sluzacy do przekazywania temperatury trzeciego odcinka pomiarowego wilgotnosci i srodki do chlo¬ dzenia lub ogrzewania, zespól sterujacy, uwzgle¬ dniajacy temperature jezdni, temperature trzeciego odcinka pomiarowego wilgotnosc i sygnal wyjscio¬ wy drugiego ukladu i dostarczajacego prad, nie¬ zbedny do pracy srodków chlodzacych lub ogrze¬ wajacych trzeciej kombisondy, oraz posiada piaty zespól do przestawinnia sposobu dzialania srodka chlodzacego lub ogrzewajacego, uwzgledniajacy temperature trzeciego odcinka pomiarowego wil¬ gotnosci, stan pierwszego, drugiego i trzeciego od¬ cinka pomiarowego wilgotnosci.Przedmiot wynalazku jest blizej opisany w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schemat blokowy ukladu wedlug wy¬ nalazku, fig. 2 — zespól sond w ukladzie wedlug fig. 1 w przekroju wzdluznym, fig. 3 — zespól z fig. 2 w przekroju wzdluz linii III—III, fig. 4 <— schemat polaczen wzmacniacza pomiarowego .—do wytwarzania sygnalu wyjsciowego, jezeli tem¬ peratura powietrza, jezdni lub jednej z sond uzys¬ ka okreslona wartosc, fig. 5 — schemat polaczen dalszego wzmacniacza pomiarowego do wytwarza¬ li nia sygnalu* jezeli powierzchnia jezdni jest mokra lub jedna z sond wskazuje na jej wilgotnosc, fig. 6 — schemat polaczen obwodu, do sterowania elementu chlodzonego w jednej z sond, fig. 7 —- schemat polaczen obwodu do ogrzewania, jednej 10 z sond z zespolu sond, fig. 8 — schemat polaczen obwodu do ogrzewania dalszej sóndy z zespolu sond, fig. 9 — schemat polaczen obwodu wytwa¬ rzajacego sygnal, jezeli jezdnia jest mokra, fig. 10 — schemat polaczen obwodu wytwarzajacego 15 sygnal, jezeli jezdnie pokrywa lód, fig. 11 — uklad polaczen do przelaczania sposobu dzialania elemen¬ tu chlodzacego, fig. 12 — schemat polaczen obwodu wytwarzajacego ciagle napiecie wartosci progowej, a fig. 13 przedstawia wykres ciaglego napiecia 20 wartosci progowej w funkcji temperatury jezdni.Fig. 1 przedstawia schemat blokowy ukladu do wytwarzania sygnalu ostrzegawczego, jezeli na jezdni istnieje niebezpieczenstwo tworzenia sie warstwy iodu. W celu ustalenia warunków atmo- 25 sferycznych i stanu jezdni stosuje sie w nim sonde wilgotnosci powietrza 1, czujnik termometryczny 2 powietrza oraz zespól sond, obejmujacy trzy .kom¬ bisondy 3, 4 i^ 5. Mechaniczna konstrukcja obejmu¬ jaca zespól sond jest opisana ponizej w odniesieniu J0 do fig. 2 i 3.Kazda kombisonda zawiera czujnik termometry¬ czny 6, 7 lub 8 i odcinek pomiarowy 9, 10 lub 11 do stwierdzenia stanu jezdni (sucha, mokra). Sonda wilgotnosci powietrza 1 i czujnik termometryczny 55 2, 6, 7 i 8 sa dolaczone do kazdego wzmacniacza pomiarowego pierwszej grupy wzmacniaczy po¬ miarowych 12, 13, 14, 15 i 16. Wszystkie te wzma¬ cniacze pomiarowe sa korzystnie jednakowo skon struowane i opisane sa ponizej w odniesieniu do 40 fig. 4. Kazdy z odcinków pomiarowych 9, 10 i 11 jest polaczony z jednym wzmacniaczem pomiaro¬ wym drugiej grupy wzmacniaczy pomiarowych 17, 18 i 19 i opisany szczególowo ponizej w rozwia¬ zaniu do fig. 5.Wzmacnacz pomiarowy 12 wytwarza napiecie wyjsciowe, zalezne c^d wilgotnosci powietrza, do¬ prowadzane przez przewód 20 i stopien koncowy 21 do wskaznika 22. Wilgotnosc powietrza nie jest brana pod uwage przy wytwarzaniu sygnalu ostrze¬ gawczego. 150 Kazdy ze wzmacniaczy pomiargwych 13, 14, 15 i , 16 wytwarza napiecie wyjsciowe, zalezne od temperatury, ustalonej przez czujniki termome- tryczne 2, 6, 7 lub 8. Napiecie wyjsciowe wzma- 55 cniacza pomiarowego 13 jest przekazywane przez przewód 23 i stopien koncowy 24 do wskaznika 25 w celu wskazania temperatury powietrza, a na¬ piecie wyjsciowe wzmacniacza pomiarowego 14 jest przekazywane przewodem 26 i przez stopien kon¬ cowy 27 do wskaznika 28 w celu wskazania tem¬ peratury jezdni. Wzmacniacze pomiarowe 17, 18 lub 19 polaczone odcinkami pomiarowymi 9, 10 lub 11 wytwarzaja niskie napiecie wyjsciowe, jezeli odcinki pomiarowe sa wilgotne lub mokre, a wy¬ sokie napiecie wyjsciowe w przypadku, gdy pd« « cinki pomiarowe sa suche, 45 60lid 447 6 W celu stwierdzenia, czy napiecia wyjsciowe wzmacniaczy pomiarowych 13 do 19 przekraczaja pewna wartosc progowa, zastosowano osiem kom¬ paratorów 29 do 36, z których kazdy posiada dwa wejscia i jedno wyjscie. Jedno wejscie kazdego 5 z komparatorów jest kazdorazowo polaczone z wyj¬ sciem jednego ze wzmacniaczy pomiarowych, a drugie wejscie kazdego z komparatorów jest po¬ laczone kazdorazowo ze zródlem napiecia odnie¬ sienia. Wyjscia komparatorów 29 do 36 sa polaczo- 10 ne z obwodami 36' do42 do wytwarzania sygnalów sterujacych, wzglednie do oceny sygnalów wyj¬ sciowych komparatorów.Urzadzenie, zawierajace bramke I 41 z trzema wejsciami, wytwarza sygnal ostrzegawczy, jezeli 15 do wszystkich trzech wejsc przekazywany jest sy¬ gnal H .Sygnal ostrzegawczy jest wskazywany korzystnie optycznie przez lampe 43. Zamiast lub dodatkowo do sygnalu lampy 43 mozna stosowac nie przedstawiony akustyczny nadajnik sygnalu. 20 Przed dokladnym opisem sposobu dzialania ukla¬ du wedlug fig. 1, przedstawiona jest ponizej kon¬ strukcja zespolu sond, w odniesieniu do fig. 2 i 3.Zespól sond obejmuje trzy kombisondy 3, 4 i 5, z których kazda jest zaopatrzona w stosunkowo 2o gruba tarcze 44 z metalu, której dolna strona jest pokryta oslona 45 z tworzywa sztucznego. W tar¬ czy 44 wykonane sa dwa oddzielne otwory 46, a w kazdym z nich umieszczona jest elektroda 47 w oslonie 48 z tworzywa sztucznego, izolowrana so w ten sposób od tarczy 44* Obydwie elektrody 47, których górna powierzchnia czolowa lezy w jed¬ nej plaszczyznie z zewnetrzna powierzchnia tarczy 44, sa widoczne jedynie na fig. 3. Obydwie elektro¬ dy 47 stanowia wyzej wymienione odcinki po- 35 miarowe 9, 10 i 11 kombisond 3, 4 i 5. W srodko¬ wej czesci tarczy 44 i w jej dolnej czesci znajduje sie otwór nieprzelotowy 49, w którym w przy¬ padku kombisondy 3 — umieszczony jest czujnik termometryczny 6, w przypadku kombisondy 4 40 — czujnik termometryczny 7, a w przypadku kom¬ bisondy 5 — czujnik termometryczny 8.Czujniki termometryczne sa opornikami, które zmieniaja swój opór elektryczny w zaleznosci od ich temperatury. Przewody przelaczeniowe ele- 45 ktrod 47 i czujników termometrycznych 6, 7 lub 8 sa wyprowadzone na zewnatrz przez otwór 50 w oslonie 45. Pozostajaca wewnetrzna przestrzen oslony 45 jest wypelniona masa zalewowa 51.Kombisonda 3 zawiera jedynie odcinek pomiaro- 50 wy, utworzony z obydwu elektrod 47, oraz czujnik termometryczny 6. Kombisonda 5 posiada dodatko¬ wo element ogrzewczy 52, umieszczony w wybra¬ niu 53 tarczy 44 kombisondy 5. Element ogrzewczy 52 sluzy do rozgrzania tarczy 44 kombisondy 5, 55 wzglednie do rozgrzania odcinka pomiarowego 11, aby snieg lub lód, zalegajacy odcinek pomiarowy 11, ulegl stopnieniu, lub aby przy odpowiednich warunkach atmosferycznych odcinek pomiarowy 11 zostal osuszony przez nieogrzewany odcinek pomia- 60 rowy 9. Kombisonda 4 zawiera zamiast elementu ogrzewczego plytowy element chlodzacy 54, którym jest korzystnie tak zwany element Peltiera.W zaleznosci od kierunku pradu, doprowadza¬ nego przez przewody przylaczeniowe 55 $Q elemerj 65 tu chlodzacego 54^-górna strona 56 elementu chlo¬ dzacego 54 oziebia sie, a rozgrzewa sie dolna stro¬ na 57 elementu chlodzacego, wzglednie odwrotnie.Dolna strona 57 elementu chlodzacego 54 przylega cio metalowego bloku 58. Za pomoca wkretów 59 i plyty 60 izolujacej cieplo, metalowy przewodnik ciepla 61 jest dociskany do górnej strony 56 ele¬ mentu chlodzacego 54. Czesc przewodnika ciepla 61 wystaje poza element chlodzacy 54 i rozciaga sie przez wykrój 6^ w oslonie 45 do przestrzeni wew¬ netrznej. Wymieniona czesc przewodnika ciepla 61 jest zamocowana za pomoca wkretów 63 do tarczy 44 kombisondy 4. Drut.y przylaczeniowe 55 elemen¬ tu chlodzacego 54 przechodza przez wykrój 62 i otwór 50 w oslonie 45.W dolnej czesci metalowego bloku 58 znajduje ?ie przysrubowana plyta 64 odprowadzajaca cieplo, uniesiona na calej dlugosci zespolu scjnd. Trzy kombisondy 3, 4 i 5 wraz z elementem chlodza¬ cym 54 i metalowym blokiem 58 sa odlane w rów-- nolegloscienny blok 65 z lanej zywicy, przy czym dolna czesc bloku 65 jest przykryta plyta 64 od¬ prowadzajaca cieplo. Górna strona czolowa tarcz 44 i zewnetrzne powierzchnie elektrod 47 leza w jed¬ nakowej plaszczyznie z górna czescia 66 bloku.Caly zespól sond umieszcza sie na nie przedstawio¬ nej nawierzchni jezdni, przy czym górna czesc 66 Jezy w tej samej plaszczyznie co nawierzchnia je¬ zdni. Wszystkie, jedynie czesciowo zaznaczone prze¬ wody przylaczeniowe czujników termometrycznych. 6, 7 i 8, elektrody 17, elementu ogrzewczego 52 i e- lementu chlodzacego sa zalane w bloku 65 i wycho¬ dza z niego przez kabel 67, przedstawiony tylko czesciowo na fig. 3, w celu polaczenia z odpowied¬ nimi wejsciami .wzmacniaczy pomiarowych 12 do 19, co przedstawia fig. 1.Na fig. 4 przedstawiony jest przykladowo, lecz w odniesieniu do wszystkich wzmacniaczy pomia¬ rowych 12 do 16, schemat polaczen wzmacniacza pomiarowego 13, którego zaciski wejsciowe 68 sa polaczone z czujnikiem termometrycznym 2, któ¬ ry jak wspomniano stanowi opornik, zalezny od temperatury. Do czujnika termometrycznego 2 jest przykladane napiecie ze stabilizowanego, oznaczo¬ nego —/+ zródla napiecia za posrednictwem dwóch oporników 69. Napiecie wystepujace na Czujniku termometrycznym 2 i zalezne od temperatury jest przekazywane przez pierwszy opornik wstepny 70 na pierwsze inwertujace wyjscia wzmacniacza ope¬ racyjnego 71, a przez drugi opornik wstepny 72 na nieinwertujace wejscie wzmacniacza operacyj¬ nego 71. Wartosci oporników wstepnych 69 sa dzie¬ sieciokrotnie mniejsze od wartosci oporników wste¬ pnych 70 i 72.Opisany powyzej wejsciowy obwód elektryczny wzmacniacza operacyjnego 71 powoduje to, ze dlu¬ gosc przewodów miedzy czujnikiem termometrycz¬ nym 2 a zaciskami wejsciowymi 68 nie ma prak¬ tycznie zadnego wplywu na zalezne od tempera¬ tury napiecie, wystepujace na czujniku termome¬ trycznym 2. Sygnal na wyjsciu wzmacniacza ope¬ racyjnego 71 dochodzi przez opornik 73 do niein- wertujacego wejscia wzmacniacza operacyjnego 74.Inwerujace wejscie wzmacniacza operacyjnego 74 jest polaczone za posrednictwem opornika sprze.zc-* 119 7 nia zwrotnego 75 z wyjsciem wzmacniacza opera¬ cyjnego 74, a za posrednictwem opornika 76 z su¬ wakiem potencjometru 77. Sygnal z wyjscia wzma¬ cniacza operacyjnego 74 dociera bezposrednio do nieinwertujacego wejscia nastepnego wzmacniacza 5 operacyjnego 78. Inwertujace wejscie wzmacniacza operacyjnego 78 jest polaczone przez regulowany opornik 79 z wyjsciem wzmacniacza operacyjnego 78, przez opornik 80 z masa i za posrednictwem polaczenia szeregowego opornika 81 i termistora 10 82 polaczone jest z masa. Wyjscie wzmacniacza operacyjnego 78 jest dolaczone do zacisku wyjscio¬ wego 83 wzmacniacza pomiarowego. Jezeli w za¬ pisie graficznym przedstawi sie napiecie na za¬ cisku wyjsciowym 83 na odcietej, a napiecie przy- 15 lozone miedzy zaciskami wejsciowymi 68 na rzed¬ nej, wówczas wykresem jest linia prosta. Za pomo¬ ca potencjometru 77 przesuwa sie te prosta równo¬ legle do odcietej. Nachylenie tych prostych ustala sie za pomoca regulowanego opornika 79. Umozli- 20 wia to optymalne ustalenie punktu pracy wzma¬ cniacza pomiarowego.Fig. 5 przedstawia schemat polaczen jednego ze wzmacniaczy pomiarowych 17, 18 lub 19, stwier¬ dzajacych, czy odcinki pomiarowe 9, 10 lub 11 20 sa suche czy wilgotne. Odcinek pomiarowy utwo¬ rzony z elektrod 17, np. kombisondy 3, jest z jednej strony dolaczony do masy, a z drugiej strony do zacisków wejsciowych 84, polaczonych bezposred¬ nio z nieinwertujacym wejsciem wzmacniacza ope- ao racyjnego 85. Multiwibrator 86, który na swoim wyjsciu wytwarza przemiennie dodatnie i ujemne napiecie w stosunku do masy, przyklada zmienne impulsy prostokatne za posrednictwem drugiego zacisku wejsciowego 87 i wysokoomowego opór- -jg nika 88 do odcinka pomiarowego 9.Jezeli odcinek pomiarowy 9 jest wilgotny, wów¬ czas wykazuje on stosunkowo niewielka opornos? i napiecie docierajace do nieinwertujacego wejscia wzmacniacza operacyjnego 85, jest niewielkie. Na- 40 tomiast jezeli odcinek pomiarowy 9 jest suchy, wówczas posiada on duza opornosc a zmienne na¬ piecie, doprowadzone do nieinwertujacego wejscia wzmacniacza operacyjnego 85, jest duze. W ceiu ograniczenia tego napiecia wejsciowego przewi- 45 dziano polaczenie szeregowe, skladajace sie z dwóch przeciwnie wlaczonych diod Zenera 89.Inwertujace wejscie wzmacniacza operacyjnego 85 polaczone jest z jego wyjsciem, dzieki czemu wzmacniacz operacyjny 85 dziala jako zwykly sto- 50 pien wzmacniacza.Na wyjsciu wzmacniacza operacyjnego 85 wy¬ stepuje zmienne napiecie wyjsciowe, odpowiednie do zmiennego napiecia wejsciowego, którego wiel¬ kosc jest zalezna od suchego lub mokrego stanu 55 odcinka pomiarowego 9. Dodatnie fale o przebiegu prostokatnym, wystepujace na wyjsciu wzmacnia¬ cza operacyjnego 85 docieraja za posrednictwem diody 90 i opornika 91 do nieinwertujacego wej¬ scia dalszego wzmacniacza operacyjnego 92. Kon- 60 densator 93 jest ladowany dodatnim napieciem, wystepujacym na wyjsciu wzmacniacza operacyj¬ nego 92. Ujemne fale o przebiegu prostokatnym, wystepujace na wyjsciu wzmacniacza operacyjnego ?5 docieraja za posrednictwem diody 94 i opór- 65 8 nika 95 do nieinwertujacego wejscia wzmacniacza operacyjnego 92, wytwarzajacego na swoim wyj¬ sciu równiez dodatnie napiecie, które sluzy do na ladowania kondensatora 93.Wzmacniacz operacyjny 92 i diody 90 i 94 sluza jako prostownik dwukierunkowy dla impulsów prostokatnych, wystepujacych na wyjsciu wzma¬ cniacza operacyjnego 85, dzieki czemu kondensa¬ tor 93, dolaczony do wyjscia wzmacniacza opera¬ cyjnego 92, jest ladowany do uzyskania wysokiego napiecia, jezeli odcinek pomiarowy 9 jest suchy, i jest ladowany do uzyskania niskiego napiecia, jezeli odcinek pomiarowy 9 jest wilgotny. Za po¬ srednictwem ogniwa filtru, skladajacego sie z opor¬ nika 96 i kondensatora 97, napiecie stale, zalezne od stanu odcinka pomiarowego 9, dociera przez opornik 98 do nieinwertujacego wejscia wzmacnia¬ cza operacyjnego 99, wlaczonego jako wzmacniacz napiecia stalego, którego wyjscie jest polaczone z zaciskiem 100 wyjscia wzmacniacza pomiarowego, przedstawionego na fig. 5.Multiwibrator 86 sluzy do zasilania obwodów elektrycznych odcinków pomiarowych wszystkich trzech wzmacniaczy pomiarowych 17, 18 i 19.Zmienne zasilanie odcinków pomiarowych 9, 10 i 11 za pomoca dodatnich lub ujemnych impulsów prostokatnych zapobiega tworzeniu sie skorupy na odcinkach pomiarowych, poniewaz nie zachodzi elektroliza.. Zespól polaczen komparatorów 2i) do 36 nie jest blizej przedstawiony, poniewaz tego rodzaju ele¬ menty sa znane. Moga one na przyklad zawierac wzmacniacz operacyjny, do którego nieinwertujace¬ go wejscia doprowadzane jest napiecie odniesie¬ nia i przykladane jest napiecie porównawcze. Na wyjsciu wzmacniacza operacyjnego powstaje wów¬ czas sygnal H, jezeli napiecie porównawcze prze¬ kracza napiecie odniesienia. Napiecie odniesienia dla komparatorów 23, 31 i 32 moze byc ustalane za pomoca potencjometru 101. Napiecie odniesie¬ nia dla komparatorów 30 i 33 jest odbierane z po¬ tencjometrów 102 lub 103. Napiecie odniesienia dla komparatorów 34, 35 i 36 jest wytwarzane w obwo¬ dzie 104 w zaleznosci od temperatury jezdni, prze¬ kazywanej przez czujnik termometryczny 6 w ko- mbisondzie 3 (fig. 1). W ten sposób wartosc pro¬ gowa, rozruchowa dla komparatorów 34, 35 i 36, jest ciagla.Na fig. 12 przedstawiony jest zespól polaczen obwodu 104. Fig. 13 przedstawia zaleznosc wytwo¬ rzonego napiecia UB od temperatury T jezdni, które to napiecie odniesienia wystepuje na zacisku wyjsciowym 105 obwodu 104. Sygnal, wystepujacy na wyjsciu wzmacniacza pomiarowego 14 i zalez¬ ny od temperatury jezdni jest doprowadzony za po¬ srednictwem zacisku wejsciowego 106. Dociera on przez opornik 197 do inwertujacego wejscia wzmac¬ niacza operacyjnego 108, którego nieinwertujace wejscie jest polaczone z masa. Wyjscie wzmacniacza ? operacyjnego 108 jest polaczone za posrednictwem opornika 109 z inwertujacym wejsciem dalszego wzmacniacza operacyjnego 110, które to wejscie jest polaczone przez opornik 111 sprzezenia zwrot¬ nego z wyjsciem wzmacniacza operacyjnego 110, którego nieinwertujace wejscie jest polaczone z ma-119 447 9 10 sa. Wyjscie wzmacniacza operacyjnego 108 jest sprzezone zwrotnie , za posrednictwem regulowane¬ go opornika. 112 i polaczenia szeregowego, sklada¬ jacego sie z diody 113 i oy ornika 114, z inwertuja¬ cym wejsciem. Opornik 115 doprowadza do diody 5 113 wstepne napiecie, ustalane za pomoca regulo¬ wanego opornika 116. Wstepne napiecie diody 113 jest tak nastawione, ze dioda zaczyna dzialac przy napieciu wejsciowym przylozonym do zacisku wej - sciowego 108, odpowiadajacym temperaturze jez- 10 dni okolo 3°C. Wskazuje to punkt 117 krzywej 118 na fig 13. W punkcie 119, odpowiadajacym temperaturze jezdni 0°C, dioda 113 calkowicie przewodzi, a napiecie na wyjsciu, to znaczy na¬ piecie odniesienia dla komparatorów 34, 35 i 36 15 zmniejsza sie liniowo wraz ze spadkiem tempe¬ ratury.Z fig. 1 wynika, ze komparator 29 jest polaczo¬ ny z wyjsciem wzmacniacza pomiarowego 14.Komparator 29 wytwarza sygnal H, jezeli tempe- 20 ratura jezdni, przekazana przez czujnik termome- tryczny 6, jest nizsza od 0°C lub równa 0°C.Komparator 30 jest równiez dolaczony do wzmac¬ niacza pomiarowego 14 i wytwarza sygnal H, je¬ zeli temperatura jezdni jest nizsza od 4°C. Kom- 25 parator 31 jest dolaczony do wzmacniacza pomia¬ rowego 13 i wytwarza sygnal H, jezeli przekazana przez czujnik termometryczny 2 temperatura po¬ wietrza jest nizsza od 0°C. Komparator 32 jest polaczony z wyjsciem wzmacniacza pomiarowego 30 15 i wytwarza sygnal H, jezeli temperatura kom- bisondy 4, przekazana przez czujnik termometry¬ czny 7, jest nizsza od 0°C. Jest rzecza istotna, aby komparator 32 posiadal histereze. Wytwarza on przykladowo sygnal H, jezeli temperatura kombi- 35 sondy 4 spadnie do — 1°C. Sygnal H zanika do¬ piero wówczas, gdy temperatura kombisondy 4 wzrosnie do +1°C. Komparator 33 jest polaczony ze wzmacniaczem pomiarowym 16 i wytwarza sy¬ gnal II, jezeli przekazana przez czujnik termome- 40 tryczny 8 temperatura kombisondy 5 jest nizsza od 0°C.Kazdy z komparatorów 34, 35 i 36 wytwarza sygnal H, jezeli odcinki pomiarowe 9, 10 lub 11 sa suche. Na wejsciu kazdego z komparatorów 34, 45 35 i 36 pojawia sie sygnal L, jezeli wartosci na¬ piecia, doprowadzane do wzmacniaczy pomiaro¬ wych 17, 18 lub 19 schodza ponizej wartosci pro¬ gowej, opisanej powyzej w odniesieniu do fig. 13.Do zespolu sterujacego 36' przekazywane sa sy- 50 gnaly wyjsciowe wzmacniaczy pomiaru 14 i 15 w celu stwierdzenia róznicy temperatur miedzy temperatura jezdni, przekazana przez czujnik ter¬ mometryczny 6, a temperatura chlodzonej kombi¬ sondy 4, przekazana przez czujnik termometryczny 53 7. Do wyjscia zespolu sterujacego 36' dolaczony jest dwuzylowy przewód 120, przez który do ele¬ mentu chlodzacego 54 w kombisondzie 4 przez przelacznik 121 do zmiany biegunów odprowadzany jest prad zasilajacy, w zaleznosci od wymienionej 60 róznicy temperatur.Schemat polaczen zespolu sterujacego 36' je?-t przedstawiony dokladnie na fig. 6. Sygnaly, wy¬ twarzane przez wzmacniacze pomiarowe 14 lub 15 sa doprowadzane za posrednictwem zacisków wej- « sciowych 122 i docieraja przez oporniki 123 lub 124 do inwertujacego, lub nieinwertujacego wejscia" wzmacniacza operacyjnego 125. Wyjscie wzmacnia¬ cza operacyjnego 125 wytwarza napiecie, propor¬ cjonalne do wymienionej róznicy temperatur i do¬ prowadzane przez opornik 126 do inwertujacego wejscia wzmacniacza operacyjnego 127, dzialaja¬ cego jako komparator. Za posrednictwem prze¬ lacznika 128, dalszego zacisku wejsciowego 120 1 opornika 130, do innego wejscia ^wzmacniacza operacyjnego 127 doprowadzane jest napiecie od¬ niesienia, ustalane na potencjometrze 131, dzieki czemu wymieniona róznica temperatur jest nas¬ tawna; Jezeli napleccie wyjsciowe wzmacniacza operacyjnego 125, nie uzyska wartosci napiecia odniesienia, wówczas wzmacniacz operacyjny 125 wytwarza dodatni sygnal wyjsciowy, który dociera do bazy tranzystora 132. Kiedy przelacznik 128 znajdzie sie w nieprzedstawionym polozeniu, moze byc doprowadzone z zewnatrz napiecie odniesienia przez zacisk przylaczeniowy 133. Uzyskuje sie dzie¬ ki temu to, ze wymieniona róznica temperatur moze byc sterowana, powodujac powstanie sta¬ lego czasu ostrzezenia. Tranzystor 132 moze ste rowac tyrystorem 134, jezeli do zacisku wejscio¬ wego 135, za posrednictwem przewodu 136 i bram¬ ki I 39 (fig. 1) przesylany jest dodatni sygnal.Zlacze kolektor-emiter tyrystora 134 jest wlaczony miedzy jeden z dwóch zacisków wyjsciowych 137 a masa, podczas gdy inny zacisk wyjsciowy jest dolaczony do bieguna dodatniego nie przedstawio¬ nego zródla napiecia. Zadaniem wyzej opisanego zespolu sterujacego 36' jest dbanie o to, aby jezeli temperatura jezdni opadnie ponizej 4°C, miedzy temperatura jezdni a temperatura kombisondy 4 istniala stwierdzona róznica temperatur.Zespól polaczen przelacznika 121 do zmiany bie¬ gunów jest przedstawiony na fig. 11. Posiada on dwa zaciski wejsciowe 137' i dwa zaciski wyjscio¬ we 138. Do zacisków wyjsciowych 138 jest dolaczo¬ ny element chlodzacy 54 kombisondy 4, a zaciski wejsciowe sa polaczone za posrednictwem dwu- zylowego przewodu 120 z zaciskami wyjsciowymi 137 zespolu sterujacego, przedstawionego na fig. 6.Zaciski wyjsciowe 138 sa polaczone za posrednic¬ twem zestyków przelacznych 139 przekaznika 140 z zaciskami wejsciowymi 137'. Przy pobudzeniu przekaznika 140 element chlodzacy 54 odwraca kierunek pradu, tak ze element chlodzacy 54 ogrze¬ wa kombisonde 4. Przekaznik 140 przyciaga kiedy przez zacisk wejsciowy 141 i opornik 142 bazy tranzystora 143 doprowadzane jest dodatkowe na¬ piecie. To napiecie przesylane jest przez zespól 38, wytwarzajacy sygnal H, jezeli spelnione sa warun¬ ki ogrzewania normalnie chlodzonej kombisondy i.Wymieniony sygnal jest doprowadzany do prze¬ lacznika 121 do zmiany biegunów za posrednic¬ twem przewodnika 144.Zespól polaczen wymienionego obwodu 38, steru¬ jacy przelacznikiem 121 do zmiany biegunów, jest przedstawiony na fig. 8. Obwód ten posiada cztery zaciski wejsciowe 145, 146, 147 i 148, jak równiez pierwszy zacisk wyjsciowy 149, polaczony za pos¬ rednictwem 144 z przekaznikiem 121 do zmiany biegunów, oraz drugi zacisk wyjsciowy 150, po-11 119 447 12 laczony przewodem 151 z jednym z wejsc bramki I 39 do pobudzania zespolu sterujacego 36' i za¬ ciskiem wejsciowym urzadzenia 42 w celu wytwo¬ rzenia sygnalu wówczas, gdy jezdnia jest oblodzo na, co wskaze lampka 152. Folaczenie posiada bramke NIE-I 153 z czterema wejsciami i mul- tiwibrator dwustabilny, zawierajacy dwie bramki NIE-I 154 i 155. Wyjscie bramki NIE-I 153 jest polaczone z wejsciem nastawczym multiwibratora dwustabilnego. Jedno wyjscie multiwibratora dwu¬ stabilnego jest polaczone z zaciskiem wyjsciowym 149, a drugie wyjscie — z zaciskiem wyjsciowym 150. Do zacisku wejsciowego 145 jest doprowadza¬ ny przewodem 156 sygnal wyjsciowy komparatora 34, jezeli odcinek pomiarowy 11 kombisondy 5 jest suchy (fig. 1). Ten sygnal dociera przez opornik ochronny 157 i inwertor czestotliwosci 158 do pierwszego wejscia bramki NIE-I 153. Do drugiego wejscia bramki NIE-I 153, sygnaly wyjsciowy kom¬ paratora 36 jest doprowadzany za posrednictwem przewodu 159 i zacisku wejsciowego 146. Ten sy¬ gnal wyjsciowy pojawia sie wówczas, kiedy odci¬ nek pomiarowy 10 kombisondy 4 jest suchy. Syg¬ nal wyjsciowy komparatora 35 jest przekazywany za posrednictwem przewodu 160 i zacisku wej¬ sciowego 147 do trzeciego wejscia bramki NIE I 153, jezeli odcinek pomiarowy 9 kombisondy 3 jest suchy. Czwarte wejscie bramki NIE-I 153 jest polaczone ze zwrotnym wejsciem sterujacym wyzej wymienionego multiwibratora d vustabilnego. Do obydwu tych wejsc doprowadzamy jest z kompa¬ ratora 32 za posrednictwem przewodnika 161 i za¬ cisku wejsciowego 14$ sygnal, jezeli temperatura ustalona przez czujnik termometryczny 7 w kom- bisondzie 4 jest nizsza od 0°C.Zespól 38 wedlug fig. 8 wytwarza na wyjsciu 150 sygnal H tak dlugo, o ile wyzsza jest temperatura kombisondy 4 od 0°C, i to niezaleznie od sygnalów, przylozonych do pozostalych zacisków wejsciowych 145, 146 i 147. Z drugiej strony zespól 38 wytwa¬ rza na swoim zacisku wyjsciowym 194 sygnal H, jezeli do zacisku wejsciowego 145 doprowadzany jest sygnal H, to znaczy jezeli odcinek pomiarowy II ogrzewanej kombisondy 5 jest suchy, a do kazdego z pozostalych zacisków wejsciowych 146, 147 i 148 przylozony jest sygnal L, to znaczy je¬ zeli odcinek pomiarowy 10 chlodzonych kombisond 4 i odcinek pomiarowy 9 kombisondy 3 sa mokre, a temperatura chlodzonej kombisondy 4 jest wyz¬ sza od 0°C.Zespól polaczen obwodu 37 jest przedstawiony na fig. 7. Obejmuje on trzy zaciski wejsciowe 162, 163 i 164, jak równiez zacisk wyjsciowy 165, który dolaczony jest przewodem 166 do elementu ogrzew¬ czego 52 ogrzewczej kombisondy 5 (fig. 1). Kazdy z zacisków wejsciowych 162 i 163 jest dolaczony za posrednictwem jednego opornika ochronnego 167 lub 168 do obydwóch wejsc bramki NIE-LUB 169, której wyjscie jest polaczone za posrednic¬ twem inwertora czestotliwosci z pierwszym wej¬ sciem bramki I 171. Wyjscie bramki I 171 jest dolaczone do zacisku wyjsciowego 165. Zacisk wej¬ sciowy 164 jest polaczony za pomoca opornika ochronnego 172 z drugim wejsciem bramki I 171, a za posrednictwem kondensatora 173 z wejsciem 174 czlonu czasowego 175. Wyjscie czlonu cza¬ sowego jest polaczone za pomoca inwertora czesto¬ tliwosci 176 z trzecim wejsciem bramki I 171.Do zacisku wejsciowego 164 zespolu 37 doprow.a- 5 dzany jest przewodem 177 sygnal wejsciowy kom¬ paratora 33, jezeli temperatura ogrzewanej kombi¬ sondy 5 jest nizsza od 0°C. Ten sygnal H dociera do drugiego wejscia bramki I 171, a na poczatku tego sygnalu II, jest przekazywany krótki impuls 19 za pomoca kondensatora 173 do wejscia czlonu czasowego, który pod wplywem tego na swoim wyjsciu, podczas ustalonego cza?u od 5 do 20 mi¬ nut przekazuje sygnal L, który w inwertorze cze¬ stotliwosci 176 zostaje odwrócony i doprowadzony 15 do trzeciego wejscia bramki I 171. Do zacisku wej¬ sciowego 162 podawany jest z komparatora 29 przewodem 178 sygnal H, jezeli temperatura jezdni, ustalona za pomoca czujnika termometrycznego 6 w kombisondzie 3 lezy ponizej 0°C. Komparator 31 20 przekazuje przewodem 179 sygnal H do zacisku wejsciowego 163, jezeli temperatura powietrza, us¬ talona czujnikiem termometrycznym 2 powietrza jest nizsza od 0°C. Obydwa sygnaly H docieraja do wejsc bramki NIE-LUB 169, do której dolaczo- 25 ny jest inwertor czestotliwosci 170, i w ten sposób oddzialywuja, ze do pierwszego wejscia bramki I 171 przylozony jest sygnal H, jezeli temperatura jezdni lub temperatura powietrza albo obydwie wartosci temperatury leza ponizej 0°C. Zespól 37 30 doprowadza do elementu ogrzewczego 52 kombi¬ sondy 5 energie na okres czasu, ustalony w czlo¬ nie czasowym 175, jezeli temperatura powietrza lub temperatura jezdni albo obydwie wartosci tem¬ peratury leza ponizej 0°C, jak równiez tempera- 35 tura ogrzewanej kombisondy 5. spadnie ponizej 0°C. Jezeli temperatura kombisondy 5 wzrosnie dzieki ogrzewaniu powyzej 0°C, doprowadzenie energii do elementu ogrzewczego 52 zakonczy sie, mimo, ze nie uplynie jeszcze czas, ustalony w czlo- 40 nie czasowym 175.Obwód 40 sluzy do wskazywania stanu jezdni (sucha/mokra). Zespól polaczen tego obwodu przed¬ stawia fig. 9. Obwód ten sklada sie z czterech za¬ cisków wejsciowych 180, 181, 182 i 183 oraz zacis- 45 ku wyjsciowego 184, do którego jest dolaczona lampka wskazujaca 185, swiecaca wówczas, gdy jezdnia jest wilgotna lub mokra. Zespól zawiera dalej trzy bramki I 186, 187 i 188, jak równiez dwustabilny multiwibrator, utworzony z dwóch 50 bramek NIE-LUB 189 i 190, którego jedno wyj¬ scie polaczone jest z zaciskiem wyjsciowym 184.Wyjscia bramek I 186 i 187 sa dolaczone kazdo¬ razowo do jednego wejscia bramki LUB 191, któ¬ rej wyjscie jest polaczone z wejsciem nastawczym 55 wymienionego dwustabilnego multiwibratora. Wyj¬ scie bramki I 188 jest polaczone bezposrednio z po¬ wrotnym wejsciem nastawczym dwustabilnego mul¬ tiwibratora. Obydwa zaciski wejsciowe 180 i 181 sa z jednej strony polaczone bezposrednio z dwo- 60 ma wejsciami bramek I 186 lub 187, a z drugiej strony za posrednictwem kazdorazowo jednego in¬ wertora czestotliwosci 192 lub 193 z obydwoma wejsciami bramki I 188. Wyjscie bramki I 188 jest dolaczone do powrotnego wejscia nastawczego w wyzej wymienionego multiwibratora dwustabilnego,119 13 Zacisk wejsciowy 180 jest dolaczony przewodem 156 do komparatora 34 i otrzymuje sygnal H, je¬ zeli odcinek pomiarowy 11 ogrzewanej kombisondy 5 jest suchy. Zacisk wejsciowy 181 jest polaczony przewodem 159 z komparatorem 36 i otrzymuje 5 sygnal H, jezeli odcinek pomiarowy 10 chlodzonej kombisondy 4 jest suchy. Sygnal H, wytworzony przez komparator 29, jest doprowadzany przewo¬ dem 178 do zacisku wejsciowego 182, jezeli tem¬ peratura jezdni spada ponizej 0°C. Ten sygnal II io dociera bezposrednio do jednego z wejsc bramki I 187, a za posrednictwem inwertora czestotliwo¬ sci 194 do trzeciego wejscia bramki I 188. W zwia¬ zku z tym wymieniony dwustabilny multiwibrator jest wyzwalany za posrednictwem bramki I 186 15 i bramki LUB 191, jezeli odcinki pomiarowe 10 i 11 sa suche, a temperatura jezdni lezy powyzej 0°C, przy czym dwustabilny multiwibrator w sta¬ nie ustalonym nie przesyla sygnalu wyjsciowego.Jezeli jednak odcinki pomiarowe 10 i 11 sa wil- 20 gotne lub mokre, wówczas dwustabilny multiwi¬ brator zostaje za posrednictwem inwertora czesto¬ tliwosci 192 i 193 i bramki I 188 wyzwolony, przy czym na zacisku wyjsciowym 181 pojawia sie sygnalH. 25 Zacisk wejsciowy 183 jest dolaczony przewodem 166 do zacisku wyjsciowego 165 zespolu 37 i otrzy¬ muje sygnal II, jezeli zespól 37 doprowadza do elementu ogrzewczego energie w celu ogrzania kombisondy 5. Wejscie czlonu czasowego 195 jest 30 polaczone za posrednictwem kondensatora 196 z za¬ ciskiem wejsciowym 183. Czlon czasowy 195, któ¬ rym moze byc IC, na przyklad NE 555 jest tak wlaczany, ze dziala on na tylne zbocze sygnalu H, wytworzonego przez zespól 37, i oddaje na swoim 35 wyjsciu krótki dodatni impuls, który jest dopro¬ wadzany do jednego z wejsc bramki I 187. Je- zeli^odcinki pomiarowe 10 i 11 sa suche, tempera¬ tura jezdni jest nizsza od 0°C, a czlon czasowy 195 wytwarza krótki impuls, na wyjsciu bramki 40 I 187 pojawia sie na krótko sygnal H, który wyz¬ wala znów wymieniony dwustabilny multiwibrator, przy czym sygnal wyjsciowy na zacisku wyjsciowym 184 zanika. Wymieniony dwustabilny multiwibra¬ tor jest wyzwalany w celu wytworzenia sygnalu 45 wyjsciowego przez bramke I 188, jezeli obydwa od¬ cinki pomiarowe 10 i 11 sa wilgotne, a tempera¬ tura jezdni lezy ponizej 0°C.Fig. 10 przedstawia zespól polaczen obwodu 12 do wytwarzania sygnalu, jezeli jezdnia jest oblo- 50 dzona. Obwód ten zawiera piec zacisków wejscio¬ wych 197 do 201 i dwa zaciski wyjsciowe 202 i 203. Trzy pierwsze zaciski wejsciowe 197, 198 i 199 sa dolaczone kazdorazowo do jednego z wejsc bramki I 204, której wyjscie polaczone jest z wej- 55 sciem bramki NIE-I 205.Czwarty zacisk wejsciowy 200 jest polaczony bezposrednio z wejsciem bramki NIE-I 205, a pia¬ ty zacisk wejsciowy 201 jest polaczony za posred¬ nictwem inwertora czestotliwosci z wejsciem bram- 60 ki NIE-I 205. Wyjscie bramki NIE-I 205 jest polaczone z wejsciem nastawczym multiwibratora dwustabilnego, utworzonego z bramek NIE-I 207 i 208, podczas gdy wyjscie bramki I 204 jest do¬ laczone do powrotnego wejscia nastawczego wy- 65 44? 14 mienionego multiwibratora dwustabilnego. Zacisk wyjsciowy 202 jest polaczony z lampka 152, wska-. zujaca, ze jezdnia jest oblodzona (fig, 1). Zacisk wyjsciowy 203, prowadzacy inwertowany sygnal do zacisku wyjsciowego 204, jest polaczony prze¬ wodem 209 z wejsciem bramki I — 41, sluzacej do wytworzenia sygnalu ostrzegawczego.Zacisk wejsciowy 197 jest polaczony przewodem 173 z komparatorem 29, wysylajacym sygnal H, jezeli temperatura jezdni lezy ponizej 0°C. Zacisk wejsciowy 193 jest polaczony przewodem 160 z komparatorem 35, wytwarzajacym sygnal II, je¬ zeli odcinek pomiarowy 9 kombisondy 5 jest suchy lub oblodzony. Zacisk wejsciowy 199 jest pola¬ czony przewodem 210 z wyjsciem obwodu 40, wy¬ twarzajacym sygnal II, jezeli jezdnia jest wilgot¬ na. Zacisk wejsciowy 200 jest polaczony przewo¬ dem 111 z zaciskiem wyjsciowym 149 obwodu 38 do odwracania sposobu dzialania elementu chlo¬ dnacego 54. Zacisk wejsciowy 201 jest polaczony przewodem 159 z komparatorem 38, wysylajacym sygnal II, jezeli odcinek pomiarowy 10 chlodzonej kombisondy 4 jest suchy lub oblodzony.Sygnal ostrzegawczy, sygnal wilgotnosci i sygnal tworzenia sie lodu, podawane lampkami 43, 185 lub 152, sa wytwarzane na podstawie tempera¬ tury, ustalonej czujnikami termometrycznymi 2, 8, 7 i 8 oraz na podstawie stanów stwierdzonych na odcinkach pomiarowych 9, 10 i 11, przy czym ogrzewanie kombisondy 5 i chlodzenie lub ogrze¬ wanie kombisondy 4 jest zalezne od warunków atmosferycznych. " Sposób dzialania wyzej opisanego ukladu jest przedstawiony na podstawie róznych warunków at¬ mosferycznych.Przyklad I. Przy suchej pogodzie i tempe¬ raturze powyzej 0°C nastepuje ochlodzenie. Wszy¬ stkie odcinki pomiarowe 9, 10 i 11 maja wysoko- omowa opornosc i w zwiazku z tym sygnaly wyj¬ sciowe wzmacniaczy pomiarowych 17, 18 i 19 sa wieksze od napiecia odniesienia, wytwarzanego przez obwód 104. Kazdy z przyporzadkowanych komparatorów 34, 35 i 36 wytwarza wiec po jednym sygnale II. Pozostale komparatory 29 do 33 nie wytwarzaja sygnalu H, poniewaz wszystkie wartosci temperatury, przekazywane przez czujniki termometryczne 2, 6, 7 i 8, leza powyzej tempe¬ ratury zamarzania. Wszystkie obwody 35—42 sa nieaktywne. Jezeli wiec najpierw temperatura po¬ wietrza spadnie ponizej 0°C, co stwierdzi sonda termometryczna 2, komparator 31 wytworzy syg¬ nal H, który dotrze przewodem 179 do zacisku wejsciowego 163 obwodu 37 w celu sterowania ogrzewaniem kombisondy 5 (fig. 7). A wiec sygnal II zostanie doprowadzony do pierwszego wejscia bramki I 171 przez inwertor czestotliwosci 170.Poniewaz do obydwu innych wejsc bramki I 171 nie dotrze sygnal H, na razie nic nie zachodzi.Jezeli na skutek niskiej temperatury powietrza temperatura jezdni spadnie ponizej 0°C, zostanie to swierdzone przez czujnik termometryczny 6 kombisondy 3 i czujnik termometryczny 8 dotych¬ czas jeszcze nie ogrzewanej kombisondy 5.W zwiazku z powyzszym kazdy z komparatorów 29, 30 i 33 wytwarza po jednym sygnale H. Sygnal119 447 19 16 H, wytworzony przez komparator 33, dociera prze- .wodem 177 i za posrednictwem zacisku wejscio¬ wego 164 obwodu 37 do drugiego wejscia bramki I 171 i przednie zbocze tego sygnalu dziala na czlon czasowy 175, tak ze czlon ten przekazuje sygnal H za posrednictwem inwertora czestotliwo¬ sci 176 na trzecie wejscie bramki I 171. Na wyjsciu bramki I 171 pojawia sie sygnal H, który jest doprowadzany za posrednictwem zacisku wyj¬ sciowego 165 i przewodu 166 do elementu og¬ rzewczego 52 w celu ogrzewania kombisondy 5, oraz do zacisku wejsciowego 183 obwodu 40, przed¬ stawionego na fig. 9, w celu wytworzenia sygnalu wilgotnosci, przy czym jednak obwód ten nie zareaguje, poniewaz odcinki pomiarowe 10 i 11 sa suche.Po uplywie okresu czasu, nastawionego w czlo¬ nie czasowym 175, na przyklad 15 minut, czlon ten zamyka bramke I 171. Podczas tego okresu czasu kombisonda • 5 lub odcinek pomiarowy 11 ogrzewaja sie. Czujnik termometryczny 8 stwier¬ dza to ogrzanie i, jezeli temperatura kombisondy 5 przekroczy 0°C, komparator 33 nie wytworzy juz sygnalu H. Jezeli wzrost temperatury bedzie mial miejsce w przeciagu wymienionych 15 minut, wów¬ czas bramka I 171 zostanie zamknieta, zanim uply¬ nie czas, nastawiony przez czlon czasowy 175. Nas¬ tepnie kombisonda 5 znów ochlodzi sie, i jezeli jej temperatura spadnie ponizej 0°C, do elementu ogrzewczego 52 zostanie, jak to opisano powyzej — doprowadzona energia. Ta operacja bedzie sie ciagle powtarzala, jak dlugo temperatura jezdni bedzie lezala ponizej 0°C, a odcinki pomiarowe 9, 10 i 11 beda suche.Jezeli w tym okresie czasu spadnie suchy snieg, wówczas stopi sie on na ogrzanej kombisondzie 5.Odcinek pomiarowy 11 uzyskuje dzieki temu prze¬ wodnosc i komparator nie wytwarza sygnalu H.Wyjscie komparatora 34 jest polaczone przewo¬ dem 156 z jednej strony z zaciskiem wejsciowym 180 obwodu 40, a z drugiej strony tym samym przewodem z zaciskiem wejsciowym 145 obwodu 38. To powoduje, ze bramka NIE-I 153 obwodu 38 wytwarza sygnal H i wyzwala multiwibrator dwu¬ stabilny, obejmujacy bramki NIE-I 154 i 155. To z kolei powoduje, ze przelacznik 121 do zmiany biegunów zajmuje polozenie „ogrzewanie kombi¬ sondy 4", podczas gdy przyciaga przekaznik 140 przelacznika 121 do zmiany biegunów. W ten spo¬ sób ogrzewa sie równiez odcinek pomiarowy 10 kombisondy 4. Ogrzewanie to trwa do chwili zglo¬ szenia przez czujnik termometryczny 7 kombisondy 4, ze temperatura odcinka pomiarowego 10 wzro¬ sla powyzej 0°C, sygnal H na wyjsciu kompara¬ tora 32 zanika, tak ze sygnal H nie dociera prze¬ wodem 161 i za posrednictwem zacisku wejscio¬ wego 148 do bramki NIE-I 153 obwodu 38 dzieki czemu ustaje ogrzewanie kombisondy 4.Jezeli na ogrzewanym odcinku pomiarowym 10 kombisondy 4 lezal suchy snieg, teraz ulega on stopieniu i odcinek pomiarowy 10 staje sie wil¬ gotny, co wskazuje komparator 36 przez zaniknie¬ cie sygnalu H na jego wejsciu. Powoduje to, ze zostaje uruchomiona bramka I 188 obwodu 40 za posrednictwem inwertora czestotliwosci 192 i 193 10 20 25 30 35 40 45 50 55 90 91 oraz, ze dwustabilny multiwibrator, obejmujacy bramki NIE-LUB 189 i 190 zostaje wyzwolony, tak ze na zacisku wyjsciowym 184 obwodu 40 wytwo¬ rzony zostaje sygnal H, co powoduje zaswiecenie lampki 185 wskazujacej, ze odcinek pomiarowy 10 jest mokry.Sygnal H na zacisku wyjsciowym 184 dociera do zacisku wejsciowego 200 obwodu 42, dzieki czemu bramka NIE-I 205 wysyla sygnal H i wy¬ zwala dwustabilny multiwibrator, obejmujacy bramki NIE-I 207 i 208. Wówczas zapala sie lampka 152 wskazujaca, ze jezdnia jest oblodzona.Nie jest to dokladna wskazówka, lecz na jezdni lezy snieg, powodujacy poslizg sniegowy, a skutki tego stanu sa podobne jak w przypadku oblodzonej jezdni.Sygnal II na zacisku wyjsciowym 184 obwodu 40 dociera równiez do zacisku wejsciowego bramki I 39, tak ze na wyjsciu bramki I 39 pojawia sie sygnal H, który przewodem 136 dociera do zacisku wejsciowego 135 zespolu sterujacego 36' i wyz¬ wala prad zasilajacy element chlodzacy 54 w celu chlodzenia kombisondy 4. Chlodzenie odcinka po¬ miarowego 10 kombisondy 4 zachodzi tak dlugo, az wilgoc lub woda, znajdujaca sie na odcinku pomiarowym 10, zamarznie i odcinek pomiarowy zyska w ten sposób wysokoomowa opornosc, co spowoduje, ze komparator 36 wytworzy znów sy¬ gnal H lub gdy róznica "temperatur, regulowana przez zespól sterujacy 36', miedzy temperatura odcinka pomiarowego 9 a temperatura odcinka pomiarowego 10 uzyska dostatecznie duza wartosc.Jezeli sluzba drogowa nie podejmie zadnych czyn¬ nosci na jezdni, cykle ogrzewania i chlodzenia od¬ cinka pomiarowego 10 ciagle sie zmieniaja. W tym przypadku wszystkie trzy odcinki pomiarowe maja niskoomowa opornosc, poniewaz srodki rozmraza¬ jace powoduja to, ze snieg topnieje równiez w tem¬ peraturze nizszej niz 0°C. Powoduje to miedzy innymi to, ze dwustabilny multiwibrator obwodu 42, utworzony z bramek NIE-I 207 i 208, zostaje nastawiony, dzieki czemu gasnie lampka wskazu¬ jaca 152, poniewaz na jezdnie rozsypano wystar¬ czajaca ilosc si*odków rozmrazajacych i nie jest ona oblodzona. Jezeli przykladowo na jezdnie zo¬ stanie rozsypana zbyt mala ilosc srodków rozmra¬ zajacych, to znaczy taka ilosc, ze odcinek pomiaro¬ wy 9, majacy temperature nawierzchni, stalby sie niskoomowy, a ochlodzony odcinek pomiarowy 10 mialby opornosc wysokoomowa, wówczas lampka wskazujaca 152 zgasnie, a zapali sie lampka 43 wskazujaca istnienie niebezpieczenstwa poslizgu.Lampka wskazujaca 13 zapala sie dlatego, ponie¬ waz do bramki I 41 doprowadzony jest od zacisku wyjsciowego 184 obwodu 40 przewodem 210 syg¬ nal H, do drugiego wejscia bramki I 41 doprowa¬ dzany jest przewodem 159 sygnal II, wytworzony przez komparator 36, a do trzeciego wejscia bram¬ ki I 41 dociera przewodem 209 sygnal H, przylo¬ zony do zacisku wyjsciowego 203 obwodu 42. Kom¬ parator 36 wytwarza sygnal H, poniewaz odcinek pomiarowy 10 chlodzonej kombisondy jest jeszcze oblodzony na skutek tego, ze na jezdni rozsypano zbyt mala ilosc srodka rozmrazajacego, 'i7 119 447 18 Przyklad II. Przy mokrej pogodzie, wycho¬ dzac od temperatury powyzej 0°C nastepuje ochlo¬ dzenie. Odcinki pomiarowe 9, 10 i 11 sa mokre i dlatego tez wszystkie ma ja niskoomowa opornosc.Wszystkie komparatory 31, 35 lub 36 wytwarzaja w zwiazku z tym sygnal L, Bramka I 188 obwodu 40 zostaje wiec uruchomiona za posrednictwem inwertora czestotliwosci 192 i 193 i dwustabilny multiwibrator, obejmujacy obydwie bramki NIE- LUB 189 i 190 zostaje nastawiony, przy czyni na zacisku wyjsciowym 184 pojawia sie sygnal H, co powoduje zapalenie sie lampki 185 wskazujacej, ze jezdnia jest mokra. Jezeli, temperatura powietrza spadnie ponizej 0°C, a temperatura jezdni do temperatury na przyklad -f-4°C, co stwierdza kom¬ paratory 30 i 31, wysylajac na swoim wyjsciu po jednym sygnale H, wówczas wszystkie trzy wej¬ scia bramki I 39 otrzymaja sygnal H. Sygnal II, wytworzony na bramce 1 39 dociera przewodem 136 do zacisku wejsciowego 135 zespolu steruja¬ cego 36'. Poniewaz róznica temperatur miedzy kombisondami 3 i 4 wzglednie odcinkami pomiaro¬ wymi 9 i 10 jest niewielka, tyrystor 134 zostaje odblokowany, dzieki czemu do elementu chlodza¬ cego 54 za posrednictwem przelacznika 121 do zmiany biegunów doprowadzany jest prad w celu chlodzenia odcinka pomiarowego 10. Chlodzenie kontynuuje sie do momentu zamarzniecia wilgoci lub wody na odcinku pomiarowym 10, przez co odcinek pomiarowy 10 uzyskuje wysokoomowa opornosc. Przez to komparator 33 na swoim wyj¬ sciu wytwarza sygnal II, docierajacy przewodem 159 do bramki I 41, na której wyjsciu sygnal H pojawia sie, poniewaz do obydwu dalszych wejsc bramki I 41 doprowadzany jest kazdorazowo jeden sygnal H z zacisku wyjsciowego 184 obwodu 40 wzglednie z zacisku wyjsciowego 203 obwodu 42.Sygnal H na wyjsciu bramki I 41,' powoduje zapalenie sie lampki 43, co jest sygnalem ostrze¬ gawczym, ze jezdnia jest oblodzona. Jezeli tempe¬ ratura jezdni w dalszym ciagu opada, a mimo wskazania sygnalu ostrzegawczego nie rozsypywa¬ ny jest srodek rozmrazajacy, istnieje powazne niebezpieczenstwo, ze przy temperaturze jezdni 0°C znajdujaca sie na niej woda zamarznie. Jesli temperatura powietrza lub temperatura jezdni nie dochodzi do granicy 0°C, wówczas, jak to opisano w przykladzie 1, element ogrzewczy 52 kombisondy 5 cyklicznie wlacza sie i wylacza. Jezeli jezdnia jest rzeczywiscie pokryta warstwa lodu, wiec odcin¬ ki pomiarowe 9 i 10 pokryte sa równiez lodem i posiadaja wysokoomowa opornosc, co powoduje, ze zamiast chlodzenia odcinka pomiarowego 10* obwód 38 powoduje ogrzanie odcinka pomiarowego 10. Jesli pod wplywem ogrzewania odcinek pomia¬ rowy 10 kombisondy 4 uzyskuje niskoomowa opor¬ nosc, wówczas obwód 42 wytwarza na swoim za¬ cisku wyjsciowym 202 sygnal H oraz sygnal L na swoim zacisku wyjsciowym 203, na skutek cze¬ go zamiast sygnalu ostrzegawczego wysylany jest sygnal ostrzegajacy o istnieniu warstwy lodu, przy czym lampka wskaznikowa 43 zga-snie, a zapali sie lampka wskaznikowa 152. Stan oblodzonej je¬ zdni jest tak dlugo kontrolowany przez zmienne ogrzewanie i chlodzenie odcinka pomiarowego 10, az odcinek pomiarowy 9 kombisondy 3 uzyska ni¬ skoomowa opornosc dzieki rozsypanym srodkom rozmrazajacym lub wzrostowi temperatury. Jezeli to nastapi, zamiast lampki 152, wskazujacej oblo- 5 drenie jezdni, zapali sie lampka wskaznikowa 43, gdy przy chlodzeniu odcinka pomiarowego 10 ma on jeszcze wysokoomowa opornosc, lub tez wygas¬ na obydwie lampki wskaznikowe^ 43 i 152, jezeli trzy odcinki pomiarowe 9, 10 i 11 pozostana w dal¬ io -ó/rym ciagu niskoomowe.Lampka 185, wskazujaca, ze jezdnia jest mokra zgasnie, jezeli odcinki pomiarowe 10 i 11 uzyskaja wysokoomowa opornosc, a czujnik termometryczny 6 kombisondy 3 stwierdzi, ze temperatura jezdni 15 wzrosnie powyzej 0°C, poniewaz wówczas do wszy¬ stkich trzech wejsc bramki I 186 obwodu 40 jest doprowadzony kazdorazowo jeden sygnal H, dzieki czemu dwustabilny multiwibrator, utworzony z bramek N1E-LUB 189 i 190 jest wyzwolony. 20 Wygaszenie wymienionej lampki wskaznikowej 185 moze nastapic równiez wówczas, kiedy odcinki pomiarowe 10 i 11 sa suche, to znaczy maja wy¬ sokoomowa opornosc, temperatura jezdni lezy je¬ szcze ponizej 0°C i jednoczesnie obwód 37 wylacza 25 element ogrzewczy 52 kombisondy 5, poniewaz czlon czasowy 195 obwodu 40 oddzialywuje na tylne zbocze sygnalu H, wytwarzanego przez obwód 37, i uruchamia na krótki okres czasu bramke I 187, co wystarcza do wyzwolenia wymienionego dwu- 30 stabilnego multiwibratora obwodu 40.Poniewaz wyzej opisany uklad zawiera srodki, to znaczy zespól sterujacy 36', obwód 38, przelacz¬ nik 121 do zmiany biegunów i element Peltiera jako element chlodzacy, kombisonda 4 moze byc prze- 35 miennie chlodzona lub ogrzewana. W ten spo¬ sób mozliwe jest wytwarzanie sygnalu ostrzegaw¬ czego w zaleznosci od efektywnego zamarzania odcinka pomiarowego 10, przy czym ilosc rozsy¬ panego lub nierozsypanego srodka rozmraza-- 40 jacego jest brana automatycznie pod uwage przy ocenie. Dzieki stosowaniu ciaglego napiecia odnie¬ sienia, zaleznego od temperatury jezdni, wytwa¬ rzanego w obwodzie 104, mozna bez duzych na¬ kladów, w znacznym stopniu wyeliminowac wplyw 45 srodków rozmrazajacych na przewodnosc czynna, ustalana przez odcinki pomiarowe 9, 10 i 11.Aby uzyskac wartosci, ustalane przez kombison¬ dy 3, 4 i 5, odpowiadajace rzeczywistosci, korzystne jest wbudowanie w jezdnie szeregu tego rodzaju 50 zespolów sond, tak ze w ten sposób stan jezdni nie jest nadzorowany w jednym jedynym miejscu.Zastrzezenia patentowe 1. Uklad do wytwarzania sygnalu ostrzegawcze- 55 gt jezeli na jezdni insltnieje niebezpieczenstwo pow- x stawania lodu, zawierajacy czujnik termometrycz¬ ny, do przekazywania temperatury powietrza, pier¬ wsza kombisonde, posiadajaca czujnik termometry¬ czny do odczytywania temperatury jezdni i pier- 60 wszy odcinek pomiarowy wilgotnosci, druga kom¬ bisonde, posiadajaca drugi odcinek pomiarowy wil¬ gotnosci i element ogrzewczy do ogrzewania dru¬ giego odcinka pomiarowego wilgotnosci, pierw¬ sza grupek komparatorów, przyporzadkowanych 65 czujnikom termometrycznym, druga grupe kom-19 119 447 20 paratorów, przyporzadkowanych odcinkom pomia¬ rowym wilgotnosci, elementy do wytwarzania na piec odniesienia komparatorów, pierwszy zespól do wytwarzania wymienionego sygnalu ostrzegaw¬ czego, drugi zespól do wytwarzania sygnalu, w przy¬ padku gdy jezdnia jest wilgotna, trzeci zespól do wytwarzania sygnalu, w przypadku, gdy na jezdni powstala warstwa lodu oraz czwarty zespól do wlaczania lub wylaczania wymienionego elementu ogrzewczego, znamienny tym, ze posiada on trze¬ cia kombisonde (4), zawierajaca trzeci odcinek pomiarowy (10) wilgotnosci, czujnik termometry- czny (7) do przekazywania temperatury trzeciego odcinka pomiarowego wilgotnosci i elementy (54, 121) do chlodzenia lub ogrzewania, zespól steru¬ jacy (36'), uwzgledniajacy temperature jezdni, tem¬ perature trzeciego odcinka pomiarowego wilgotno¬ sci i sygnal wyjsciowy drugiego zespolu (40) a do¬ starczajacy prad, niezbedny do pracy elementów chlodzacych lub ogrzewajacych (54) trzeciej kom- bisondy (4) oraz piaty zespól (38) do przestawiania rodzaju dzialania elementu chlodzacego lub ogrze¬ wajacego, uwzgledniajacy temperature trzeciego odcinka pomiarowego wilgotnosci, stan pierwszego, drugiego i trzeciego odcinka pomiarowego wilgo¬ tnosci. 2. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zawiera on szósty zespól (104) do wytwarzania na¬ piecia odniesienia dla komparatorów (34, 35, 36) drugiej grupy, zaleznego cd temperatury jezdni, przy czym do czujnika termometrycznego (7) i trze¬ ciego odcinka pomiarowego wilgotnosci (10) trzeciej kombisondy (4) przyporzadkowany jest kazdorazo¬ wo^jeden komparator (32 lub 36). 3. Uklad wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze szósty zespól (104) zawiera wzmacniacz operacyjny (108), sprzezony zwrotnie za posrednictwem pola¬ czenia szeregowego diody (113) i opornika (115, 116) w taki sposób, ze dioda za posrednictwem oporników (115, 116) uzyskuje w kierunku zwrot¬ nym takie napiecie wstepne, ze ciagle napiecie od¬ niesienia przy spadajacej temperaturze jezdni do okolo 0°C zmniejsza sie powoli, a przy tempera¬ turze ponizej 0°C zmniejsza sie szybciej. 4. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze elementy chlodzace lub ogrzewajace obejmuja 15 20 25 30 35 40 45 element Peltiera (54) i przelacznik (121) do zmiany biegunów, a przelacznik do zmiany biegunów uw¬ zglednia sygnal wyjsciowy piatego zespolu (38) i powoduje ogrzewanie trzeciego odcinka pomiaro¬ wego (10) wilgotnosci. 5. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze elementy chlodzace lub ogrzewajace obejmuja element Peltiera (54) i element ogrzewajacy, wbu¬ dowany w kombisonde (4), a element Peltiera jest polaczony z wyjsciem zespolu sterujacego (36'), a element ogrzewajacy — z wylotem piatego ze¬ spolu (38). 6. Uklad wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze komparator (32), przyporzadkowany do czujnika termometrycznego (7) trzeciej kombisondy (4) po¬ siada histereze aktywacji okolo 2°C, przy czym wymieniony komparator wytwarza na swoim wyj¬ sciu sygnal (H), jezeli temperatura trzeciego od¬ cinka pomiarowego (10) wilgotnosci opada do — 1°C, i ze wymieniony sygnal (II) zanika, jezeli tempera¬ tura trzeciego odcinka pomiarowego wilgotnosci wzrasta powyzej +1°C. 7. Uklad wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze pierwszy zespól do wytwarzania sygnalu ostrze¬ gawczego stanowi bramka I (41) z trzema wej¬ sciami, pierwsze wejscie jest dolaczone do wyjscia drugiego zespolu (40), drugie wejscie — do wyj¬ scia komparatora (36), przyporzadkowanego do trze¬ ciego odcinka pomiarowego (10) trzeciej kombison¬ dy (1), natomiast trzecie wejscie jest dolaczone do inwertowanego wyjscia trzeciego zespolu (42). 8. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zródlo napiecia stanowi multiwibrator (86), wy¬ twarzajacy impulsy dodatnie i ujemne, zasilajacy za posrednictwem wstepnych oporników (88) kazdy odcinek pomiarowy (9, 10, 11). 9. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zespól sterujacy (36') zawiera elementy (122, 123, 124, 125) do wytwarzania sygnalu, zaleznego od róznicy miedzy temperatura jezdni, a temperatura trzeciego odcinka pomiarowego (11) wilgotnosci oraz elementy (126, 127, 130, 131) do wytwarzania sygnalu wyjsciowego, jezeli pierwszy sygnal uzyska nastawne napiecie odniesienia, przy czym nastawne napiecie odniesienia okresla czas trwania sygnalu ostrzegawczego.Uf 4*1 FIG 1 !-o-[£— 20 21 22 11 "M4M- ! 4 10 7 !b 1 $A\- bA 121 10? fl Ki • &&]-[- ft IW 23 -¦-¦— th0 24 25 W2) 26 27 28j_ 9 ^ F8 L. 136- £p o- ?1 o 179 103- *l I 37. -120 HU 38 K-151 in^ iu— 166 ^ 16 M- -I 177 35 36 ! L -160 69 U -210 43 I r2°9 X.FIG. 2 l'.M52 8 49 5 45 66 44 6 49' 3 45 59 60 S9 54 56 59 f1 63 44 7 49 63 4 45 50 51 64 65 50 51 57 58 62 55 50 51 RG 3 66 48 47 46 49 47 48 U r4- ' ^ ^—67 66 65 7 5Q 61 51119 44T FIG. A 79 r-CO- FIG. 6 *7 • 162-«—ds- 169 m ^ J63x—cp-f- L^3 ^ rtM* 2 I i~&4 i Iii FI? 7 .171 0 FIG. 8 FIG. 9 !TTt FK3. 10 197-0 B8-o- 199-°- 204 200t- 201-o— 206 42 205 # ,..207 702 ti 203 106 107 112 .114.FIG. 12 ID ej i.. 115 109 ]Q£ 3 n^ no 105 - -4 FIG. 11 "il \£ -l— 139 ¦ 121 143 w FIG. 13 ?10 *5 0 LZGraf. Z-d Nr 2 — 182/B3 95 egz. A-4 Cena 100 zl -5 -10 -15 PL PL PL

Claims (9)

1.Zastrzezenia patentowe 1. Uklad do wytwarzania sygnalu ostrzegawcze- 55 gt jezeli na jezdni insltnieje niebezpieczenstwo pow- x stawania lodu, zawierajacy czujnik termometrycz¬ ny, do przekazywania temperatury powietrza, pier¬ wsza kombisonde, posiadajaca czujnik termometry¬ czny do odczytywania temperatury jezdni i pier- 60 wszy odcinek pomiarowy wilgotnosci, druga kom¬ bisonde, posiadajaca drugi odcinek pomiarowy wil¬ gotnosci i element ogrzewczy do ogrzewania dru¬ giego odcinka pomiarowego wilgotnosci, pierw¬ sza grupek komparatorów, przyporzadkowanych 65 czujnikom termometrycznym, druga grupe kom-19 119 447 20 paratorów, przyporzadkowanych odcinkom pomia¬ rowym wilgotnosci, elementy do wytwarzania na piec odniesienia komparatorów, pierwszy zespól do wytwarzania wymienionego sygnalu ostrzegaw¬ czego, drugi zespól do wytwarzania sygnalu, w przy¬ padku gdy jezdnia jest wilgotna, trzeci zespól do wytwarzania sygnalu, w przypadku, gdy na jezdni powstala warstwa lodu oraz czwarty zespól do wlaczania lub wylaczania wymienionego elementu ogrzewczego, znamienny tym, ze posiada on trze¬ cia kombisonde (4), zawierajaca trzeci odcinek pomiarowy (10) wilgotnosci, czujnik termometry- czny (7) do przekazywania temperatury trzeciego odcinka pomiarowego wilgotnosci i elementy (54, 121) do chlodzenia lub ogrzewania, zespól steru¬ jacy (36'), uwzgledniajacy temperature jezdni, tem¬ perature trzeciego odcinka pomiarowego wilgotno¬ sci i sygnal wyjsciowy drugiego zespolu (40) a do¬ starczajacy prad, niezbedny do pracy elementów chlodzacych lub ogrzewajacych (54) trzeciej kom- bisondy (4) oraz piaty zespól (38) do przestawiania rodzaju dzialania elementu chlodzacego lub ogrze¬ wajacego, uwzgledniajacy temperature trzeciego odcinka pomiarowego wilgotnosci, stan pierwszego, drugiego i trzeciego odcinka pomiarowego wilgo¬ tnosci.

2. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zawiera on szósty zespól (104) do wytwarzania na¬ piecia odniesienia dla komparatorów (34, 35, 36) drugiej grupy, zaleznego cd temperatury jezdni, przy czym do czujnika termometrycznego (7) i trze¬ ciego odcinka pomiarowego wilgotnosci (10) trzeciej kombisondy (4) przyporzadkowany jest kazdorazo¬ wo^jeden komparator (32 lub 36).

3. Uklad wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze szósty zespól (104) zawiera wzmacniacz operacyjny (108), sprzezony zwrotnie za posrednictwem pola¬ czenia szeregowego diody (113) i opornika (115, 116) w taki sposób, ze dioda za posrednictwem oporników (115, 116) uzyskuje w kierunku zwrot¬ nym takie napiecie wstepne, ze ciagle napiecie od¬ niesienia przy spadajacej temperaturze jezdni do okolo 0°C zmniejsza sie powoli, a przy tempera¬ turze ponizej 0°C zmniejsza sie szybciej.

4. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze elementy chlodzace lub ogrzewajace obejmuja 15 20 25 30 35 40 45 element Peltiera (54) i przelacznik (121) do zmiany biegunów, a przelacznik do zmiany biegunów uw¬ zglednia sygnal wyjsciowy piatego zespolu (38) i powoduje ogrzewanie trzeciego odcinka pomiaro¬ wego (10) wilgotnosci.

5. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze elementy chlodzace lub ogrzewajace obejmuja element Peltiera (54) i element ogrzewajacy, wbu¬ dowany w kombisonde (4), a element Peltiera jest polaczony z wyjsciem zespolu sterujacego (36'), a element ogrzewajacy — z wylotem piatego ze¬ spolu (38).

6. Uklad wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze komparator (32), przyporzadkowany do czujnika termometrycznego (7) trzeciej kombisondy (4) po¬ siada histereze aktywacji okolo 2°C, przy czym wymieniony komparator wytwarza na swoim wyj¬ sciu sygnal (H), jezeli temperatura trzeciego od¬ cinka pomiarowego (10) wilgotnosci opada do — 1°C, i ze wymieniony sygnal (II) zanika, jezeli tempera¬ tura trzeciego odcinka pomiarowego wilgotnosci wzrasta powyzej +1°C.

7. Uklad wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze pierwszy zespól do wytwarzania sygnalu ostrze¬ gawczego stanowi bramka I (41) z trzema wej¬ sciami, pierwsze wejscie jest dolaczone do wyjscia drugiego zespolu (40), drugie wejscie — do wyj¬ scia komparatora (36), przyporzadkowanego do trze¬ ciego odcinka pomiarowego (10) trzeciej kombison¬ dy (1), natomiast trzecie wejscie jest dolaczone do inwertowanego wyjscia trzeciego zespolu (42).

8. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zródlo napiecia stanowi multiwibrator (86), wy¬ twarzajacy impulsy dodatnie i ujemne, zasilajacy za posrednictwem wstepnych oporników (88) kazdy odcinek pomiarowy (9, 10, 11).

9. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zespól sterujacy (36') zawiera elementy (122, 123, 124, 125) do wytwarzania sygnalu, zaleznego od róznicy miedzy temperatura jezdni, a temperatura trzeciego odcinka pomiarowego (11) wilgotnosci oraz elementy (126, 127, 130, 131) do wytwarzania sygnalu wyjsciowego, jezeli pierwszy sygnal uzyska nastawne napiecie odniesienia, przy czym nastawne napiecie odniesienia okresla czas trwania sygnalu ostrzegawczego.Uf 4*1 FIG 1 !-o-[£— 20 21 22 11 "M4M- ! 4 10 7 !b 1 $A\- bA 121 10? fl Ki • &&]-[- ft IW 23 -¦-¦— th0 24 25 W2) 26 27 28j_ 9 ^ F8 L. 136- £p o- ?1 o 179 103- *l I 37. -120 HU 38 K-151 in^ iu— 166 ^ 16 M- -I 177 35 36 ! L -160 69 U -210 43 I r2°9 X. FIG. 2 l'.M52 8 49 5 45 66 44 6 49' 3 45 59 60 S9 54 56 59 f1 63 44 7 49 63 4 45 50 51 64 65 50 51 57 58 62 55 50 51 RG 3 66 48 47 46 49 47 48 U r4- ' ^ ^—67 66 65 7 5Q 61 51119 44T FIG. A 79 r-CO- FIG. 6 *7 • 162-«—ds- 169 m ^ J63x—cp-f- L^3 ^ rtM* 2 I i~&4 i Iii FI? 7 .171 0 FIG. 8.FIG. 9 !TTt FK3. 10 197-0 B8-o- 199-°- 204 200t- 201-o— 206 42 205 # ,..207 702 ti 203 106 107 112 .114. FIG. 12 ID ej i.. 115 109 ]Q£ 3 n^ no 105 - -4 FIG. 11 "il \£ -l— 139 ¦ 121 143 w FIG. 13 ?10 *5 0 LZGraf. Z-d Nr 2 — 182/B3 95 egz. A-4 Cena 100 zl -5 -10 -15 PL PL PL