**** Urzadzenie wiertnicze Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie wiertni¬ cze, zwlaszcza do wiercenia skal.Znane sa urzadzenia wiertnicze do wiercenia skal, które zawieraja zespól wiertniczy z udarowym wiertlem przesuwnie zamocowanym na podluznej ra¬ mie, która z kolei jest nastawnie przytwierdzona do pojazdu z przegubowa podpora, jak na przyklad na pojezdzie gasienicowym z wysiegnikiem. Oprócz ze¬ spolu wiertniczego, urzadzenia te zazwyczaj zawie¬ raja hydrauliczny uklad napedowy zapewniajacy napedowe dzialanie dla co najmniej czesci operacji wiercenia, takich jak miedzy innymi dzialanie silni¬ ka udarowego, dzialanie silnika obrotowego oraz dzialanie silnika posuwu.Dodatkowo, ustawianie i poruszanie pojazdu utrzy¬ mujacego urzadzenie wiertnicze zapewniane jest takze czesto przez ten hydrauliczny uklad napedo¬ wy.Chociaz hydrauliczny uklad napedowy przystoso¬ wany do opisanego zespolu wiertniczego zwykle uru¬ chamiany jest za pomoca recznych elementów regu¬ lacyjnych, to znane sa takze hydrauliczne uklady z elementami do automatycznej regulacji cyklu wiercenia dla odciazenia operatora od zmudnej ma¬ nipulacji przy regulacji zaworami oraz dla zapew¬ nienia jednolitego i ciaglego dzialania wiertniczego.Na przyklad tego typu automatyczne elementy do regulacji w ukladach hydraulicznych opisane zosta¬ ly w opisach patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3331761 i 3S23784. 2 Aczkolwiek znane urzadzenia wiertnicze zawie¬ raja automatyczna regulacje hydraulicznego ukladu napedowego i ogólnie spelniaja postawione im za¬ dania, tym niemniej czesto odznaczaja sie one po- 5 waznymi niedogodnosciamiL Na przyklad w znanych urzadzeniach wiertniczych regulacja przeplywu ply¬ nu napedowego w obwodzie udarowym zwykle nie jest przystosowana do reagowania na zmiany cisnie¬ nia w obwodzie posuwu. Odpowiednio, wiertla w te- 10 go typu urzadzeniach ulegaly powaznym uszkodze¬ niom w pewnych przypadkach na skutek kontynu¬ owania udarowego dzialania z duza moca przy bra¬ ku duzego nacisku na koronke wiertnicza, jak to ma miejsce na przyklad gdy koronka wiertnicza na- 15 trafia na puste miejsce w skale podczas wiercenia.Ponadto wiele znanych automatycznych ukladów hydraulicznych do regulacji pracy urzadzen wiert¬ niczych pomimo róznych mozliwosci automatycznej regulacji nie byly wystarczajaco uproszczone dla 20 ulatwienia pracy regulacyjnej operatora lub ulat¬ wialy te prace kosztem precyzji, jednolitosci, bez¬ pieczenstwa i ekonomiki dzialania. Takje wiele znanych automatycznych hydraulicznych ukladów regulacji jest ustawionych za glównymi regulacyj- 25 nymi zaworami urzadzenia wiertniczego i dlatego takie uklady nie nadaja sie do latwego stosowania.Celem wynalazku bylo opracowanie konstrukcji urzadzenia wiertniczego pozbawionego wad znanych tego rodzaju urzadzen. 30 Cel wynalazku zostal osiagniety przez to, ze urza- 117 538117 538 3 4 dzenie wiertnicze posiadajace zespól wiertniczy, pierwszy uklad napedowy dla-zespolu wiertniczego, rame przesuwna przenoszaca zespól wiertniczy oraz drugi uklad napedowy dla ramy przesuwnej dla przemieszczania zespolu; wiertniczego i wywierania nacisku na powierzchnie przewiercana zawiera uklad zasilania dila pierwszego ukladu napedowego i dla drugiego .ukladu napedowego, uzpelniajacy glówny uklad zasilania i dostosowany do selektywnego dzia¬ lania dla uzupelnienia zasilania pierwszego ukladu napedowego oraz zawiera uklad sterowania dzialaja¬ cy w wyniku reagowania na nacisk wywierany przez przesuwna rame na wiertlo dla 'sterownia ukladem zasilania uzujpelniajacym energie.Drugi uklad napedowy dla raimy zawiera hydra¬ uliczny silnik a uklad sterowajnia zawiera cisnienio¬ wy przewód w obwodzie posuwu, zawór i mechanizm urucnamiajacy dzialajacy pod wplywem cisnienia cieczy hydraulicznej wymienionego silnika.Pierwszy uklad napedowy dla wiertla zawiera silnik udarowy i silnik obrotowy dla zespolu prze¬ wodu i koronki wiertniczej, badz jeden z tych sil¬ ników.Silnik obrotowy zawiera sterujacy zawór regulacji przeplywu polaczony równolegle z zaworami regu¬ lacji przeplywu dla ograniczenia ilosci medium ro¬ boczego dostarczanego do silnika obrotowego.Zawór regulacji przeplywu jest dostosowany do otwarcia przy przekroczeniu progowej wartosci cis¬ nienia przemieszczalnego medium w obwodzie za¬ silania dla drugiego zespolu napedowego przesuw¬ nej ramy.Obwód silnika udarowego zawiera nastawny za¬ wór regulacji przeplywu dla rozdzielania medium z przewodu podajacego medium i prowadzenia go do silnika udarowego, który to obwód po przekro¬ czeniu granicznej wartosci dla drugiego zespolu na¬ pedowego, jest przystosowany do ustawiania za po¬ moca silnika uruchamiajacego przesuwnej ramy.Zawór regulacyjny wchodzacy w sklad obwodu sterujacego przemieszczalnym medium jest polaczo¬ ny równolegle z drugim zaworem regulacji przeply¬ wu dla dzialania przy przekroczeniu progowych wartosci medium dla silnika drugiego ukladu na¬ pedowego. Ten drugi zawór jest polaczony poprzez jeden z dwu wylotów i poprzez przewód z przewo¬ dem podajacym medium do pierwszego ukladu ukladu napedowego dla wiertla.Obwód zasilania zawiera uruchamiany elementa¬ mi uruchamiajacymi zawór regulacyjny dla stero¬ wania przeplywem medium dla drugiego ukladu na¬ pedowego i dla wlaczania tego drugiego ukladu napedowego dla dzialania w przeciwnym kierunku a ponadto zawiera dwa czujnikowe zawory osadizone na ramie. Jeden z tych zaworów czujnikowych slu¬ zy do wyczuwania zakonczenia drogi przesuwu wier¬ tla i uruchamiania elementu uruchamiajacego dla zmiany polozenia zaworu sterowania w wyczuwaniu powrotu wiertla do polozenia startowego, zas dru¬ gi zawór czujnikowy jest dostosowany do urucha¬ miania dla wyczuwania zakonczenia drogi powrot¬ nej wiertla i uruchamiania elementu uruchamiaja¬ cego dla zmiany polozenia zaworu sterowania w wy¬ czuwaniu przesuwu wiertla.Zawór sterowania ma swobode ustawienia w neu¬ tralnym polozeniu, w którym laczy on wlot drugie¬ go ukladuvnapedowego silnika z jego wylotem.Uniknieto niedogodnosci znanych rozwiazan wy¬ korzystujac elementy do regulacji operacji wierce- 5 nia, które bezposrednio zaleza od opornosci prze¬ suwu wiertla i/lub predkosci obrotowej w wyniku dzialania cisnienia w obwodzie posuwu i obwodzie obrotów.Wynalazek dodatkowo zapewnia uproszczony hy- 10 drauliczny uklad regulacji umozliwiajacy znacznie uproszczona operacje zespolem wiertniczym, dzieki czemu operator jest zwolniony od wielu recznych czynnosci manipulacyjnych przy zaworach i moze swobodnie skupic swój wysilek na innych czynno- is sciach roboczych, takich jak na przyklad obslugi¬ wanie wielu równoczesnie pracujacych automatycz¬ nych zespolów wiertniczych.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przy¬ kladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 20 przedstawia urzadzenie wiertnicze z hydraulicznym ukladem napedowyim wedlug pierwszego przykladu wykonania w widoku schematycznym i fig. 2 — fragment fig. 1 ilustrujacy odmienny przyklad wy¬ konania hydraulicznego ukladu napedowego. 25 Na figurze 1 przedstawiany jest schematycznie ze¬ spól wiertniczy 10 do wiercenia skal, napedzany za pomoca hydraulicznego ukladu napedowego 12. Ze¬ spól wiertniczy 10 zawiera wiertlo 14 umocowane w podluznej prowadnicy lub posuwowej ramie 16 30 i selektywnie poruszajacej sie osiowo wzdluz tej ramy za pomoca lancucha lub sruby, które sa z ko¬ lei napedzane za pomoca hydraulicznego silnika 18, który jest usytuowany w poblizu tylnej koncówki ramy 16. 35 Wiertlo 14 zawiera znane wspólpracujace ze soba silniki, mianowicie silnik udarowy 20 i silnik obro¬ towy 22, dzieki czemu równoczesnie z przesuwem wiertla 14 do przodu mozna realizowac jeden lub wiecej zestawów rodzajów wiercenia przez zespól 40 zerdziowo-koronlkowy 24 przymocowany do przed¬ niej uchwytowej czesci 26 wiertla 14 i wystajacy z tej czesci do przodu osiowo wzdluz ramy 16 po¬ przez przednia prowadnice 28.Zespól wiertniczy przeznaczony jest do wiercenia 45 formacji skalnych. Oczywiscie rama 16 zawyczaj jest zamocowana na podluznym wysiegniku zamo¬ cowanym przegubowo na elemencie takim jak pod¬ wozie pojazdu gasienicowego.Z uwagi na to, ze opisane zespoly wiertnicze sa 50 znane, pominieto ich szczególowy opis. Wystarczy zauwazyc, ze hydrauliczny uklad napedowy wedlug wynalazku moze byc zastosowany do róznych zna¬ nych zespolów wiertniczych do wiercenia skal i dla¬ tego pokazany na rysunku zespól wiertniczy 10 slu- 55 zy tylko do ilustracji wynalazku.Hydrauliczny uklad napedowy 12 wedlug wyna¬ lazku zawiera cztery hydrauliczne obwody, miano¬ wicie obwód obrotów 30 do napedzania silnika obro¬ towego 22, obwód udarowy 32 do napedzania sil- 60 nika dla przesuwu wiertla 14 wzdluz ramy 16, oraz obwód 36 regulacji posuwu sluzacy do regulacji dzialania obwodu posuwu 34.Kazdy z obwodów 30, 32 i 34 polaczony jest ze zródlem przeplywu plynu, którym na rysunku jest 85 trzystopniowo hydrauliczna pompa 38 o jednolitym117 538 5 6 natezeniu, przeplywu, Która zawiera odpowiednie stopnie 38a, 38b i 38c odpowiednio przystosowane do doprowadzania sprezonego plynu o pozadanym natezeniu przeplywu do odpowiednich obwodów 30, 32 i 34 poprzez odpowiednie plynowe przewody 40, 42 i 44.Niezalezny nadmiarowy zawór 46 dowolnego od¬ powiedniego typu jest polaczony z kazdym z prze¬ wodów 40, 42 i 44 i sluzy do automatycznego ogra¬ niczania cisnienia w odpowiednich przewodach do pozadanego maksimum przez kierowanie strumie¬ nia plynu do wspólnego zbiornika R po powstaniu warunków nadcisnienia.W obwodzie 30 przewód 40 laczy stopien 38a pom¬ py 38 z obwodem sekwencyjnym 41 zawierajacym pierwszy zawór regulacji przeplywu 48, który roz¬ dziela strumien plynu z przewodu 40 na pierwszy wylotowy przewód 50 i drugi wylotowy przewód 52, który polaczony jest z drugim zaworem regulacji przeplywu 54. Zawór 54 ma pierwszy wylotowy przewód 56, który polaczony jest z przewodem 50, oraz na drugi wylotowy przewód 58.Obejsciowy przewód 60 laczy .przewody 52 i 58 z obejsciowym zaworem 54 i zawiera sekwencyjny zawór 62, który utrzymywany jest w normalnie .zam¬ knietym polozeniu za pomoca sprezynowego elemen¬ tu i jest otwierany za pomoca odpowiedniego ele¬ mentu uruchamiajacego dzialajacego w wyniku sy¬ gnalu cisnieniowego, jak opisano powyzej.Przeplyw plynu w przewodzie 50 moze byc wyko¬ rzystywane do dowolnego odpowiedniego celu, na przyklad do uruchamiania znanego nie pokazanego ukladu hydraulicznego sluzacego do regulacji takze nie pokazanego wysiegnika utrzymujacego wiertlo.W przewodzie 58 jest wmontowany nadmiarowy zawór 64 podobny do zaworu 46 i sluzacy do ogra¬ niczania cisnienia w przewodzie 58 do pozadanego maksimum. W przewód 58 zamontowany jest takze regulujacy zawór 66, który umozliwia swobodny przeplyw plynu do pozadanego maksymalnego nate¬ zenia przeplywu .plynu i kieruje wszelki nadmiar przeplywajacego plynu ponadto maksimum do wspólnego zbiornika R, zas czterodrogowy regula¬ cyjny zawór 68 sluzy do recznej regulacji przeply¬ wu plynu do obrotowego silnika 22 poprzez prze¬ wody 70 i 72.Zawór 68 uruchamiany jest recznie, na przyklad za pomoca raczki rekojesci 74, do polozenia a, b i c, które oznaczaja odpowiednio nor/malny obrót, naturalne polozenie (to jest bez Obracania) i obrót w przeciwnym kierunku silnika 22.W udarowym obwodzie 32 przewód 42 polaczony jest z regulacyjnym zaworem 76, który z kolei po¬ laczony jest z udarowym silnikiem 20 poprzez dwa przewody80 i 82. Zawór 76 uruchamiany jest recz¬ nie za pomoca rekojesci 78 do polozen a i b dla ustawiania silnika 22 w polozeniu roboczym i od¬ powiednio w polozeniu jalowym (bez uderzeniowe¬ go dzialania).Przed zaworem 76 na przewodzie 42 znajduje sie zawór zwrotny 84, który umozliwia przeplyw plynu w kierunku do tylu w celu wyjasnionym ponizej.Do przewodu 42 tuz przed zaworem zwrotnym 84 poprzez przewód 87 dolaczony jest regulacyjny za¬ wór 86.Zawór 86 ma nastawny i zmienny w sposób cia- ^gly otwór przeplywowy dla kierowania czesci lub calosci przeplywajacego plynu przewodem 42 do wspólnego zbiornika R Natezenie przeplywu przez 5 zawór 86 do zbiornika R regulowane jest za pomoca mechanizmu uruchamiajacego 88, który dziala w wyniku sygnalu cisnieniowego, jak opisano ponizej.W obwodzie 34 posuwu przewód 44 polaczony jest poprzez regulacyjny obwód 99, w którym znajduje 10 sie regulacyjny zawór 90. W obwodzie 99 znajduje sie sekwencyjny zawór 92 uruchamiany sygnalem cisnieniowym i usytuowany na przewodzie 44 bez¬ posrednio przed regulacyjnym zaworem 94. Obej¬ sciowy przewód 96 polaczony jest z przewodem 44 !5 przed zaworem 92 w miejscu 91 oraz za zaworem 94 w miejscu 93 oraz zawiera on nastawny regula¬ cyjny zawór 98, który przepuszcza czesc przeply¬ wajacego plynu przez przewód 96 i z powrotem do przewodu 44 w miejscu 93, gdy zawór 92 jest zam- 20 kniety w wyniku dzialania cisnieniowego sygnalu jak wspomniano powyzej.Nadmiarowy przeplyw plynu, który nie zostal przepuszczony przez zawór 98 do miejsca 93, moze byc zuzyty w dowolny odpowiedni sposób, na przy- 25 klad moze byc po prostu skierowany do zbiornika.Jednakze, jak pokazano na fig. 1, ten nadmierny przeplyw jest oddzielany i wykorzystywany do wzmocnienia uderzeniowego przeplywu przez prze¬ puszczanie go przewodem 100 do obwodu udarowe- 30 go obwodu 32 pomiedzy zaworami 84 i 76 w miej¬ scu polaczenia 101.Opjsany przeplyw dodatkowej ilosci plynu do uda¬ rowego obwodu 32 stwarza dodatkowa zalete pole¬ gajaca na istnieniu dwóch wyraznych poziomów 35 przeplywu udarowego poprzez wiele sygnalów wej¬ sciowych przeplywu plynu.Oczywiscie nalezy zaznaczyc, ze cecha ta moze byc zrealizowana licznymi sposobami innymi od dopro¬ wadzania dodatkowej ilosci plynu z obwodu posu- 40 wu, na przyklad za pomoca drugiego selektywnie dzialajacego zródla przeplywu plynu do obwodu udarowego. Tak wiec wlaczenie przewodu 100 po¬ miedzy obwodem 34 posuwu i Obwodem 32 udaro¬ wym stanowi dodatkowa ceche wynalazku. 45 Nalezy zaznaczyc, ze przewód 100 daje sie równie dobrze zastosowac do oddzielania czesci plynu z ob¬ wodu 34 posuwu do obwodu 30 obrotów.W obwodzie 34 posuwu znajduje sie ponadto nad¬ miarowy zawór 116 polaczony z przewodem 44 w 50 miejscu 93 i sluzacy do ograniczania cisnienia w tym miejscu do pozadanego maksimum.Zawór 90 jest czterodrogowy i zawiera reczny mechanizm uruchamiajacy 102 przestawiajacy za¬ wór do odpowiednich polozen a, b i c w celu regu- *5 lacji pracy silnika posuwu 18 poprzez dwa prze¬ wody 104 i 106 odpowiednio dla przesuwu do przo¬ du, polozenia neutralnego (to jest bez przesuwania) i przesuwu do tylu.Na przewodzie 106 znajduje sie redukcyjny za- 60 wór 108 ograniczajaca do pozadanego maksimum cisnienie plynu doprowadzajacego przewodem 106 do silnika 18. Zawór 108 dziala tylko podczas prze¬ suwu do przodu, podczas którego zawór 90 jest ustawiony w polozeniu a zas przewód 106 jest swo- *5 bodnie polaczony z silnikiem 18.117 538 7 8 Podczas ustawienia zaworu 90 w polozeniu c, to jest do przesuwu do tylu, przewód 106 sluzy jako wylot z silnika 18. W polozeniu tym przeplyw ply¬ nu z silnika 18 poprzez przewód 106 omija zawór 108 wykorzystujac do tego celu obejsciowy prze¬ wód 110 polaczony z przewodem 106 po obu stro¬ nach przewodu 108. Na obejsciowym przewodzie 110 umieszczony jest jedmodrogowy zwrotny zawór 112 uniemozliwiajacy przeplyw plynu przez zawór 108 podczas przesuwu do przodu wiertla 14. Odpo¬ wiednio zapewniona jest sila regulowana przesu¬ wajaca wiertlo 14 do przodu oraz obejscie dla prze¬ plywu plynu wywolujacego te sile podczas przesu¬ wu do tylu lub cofenia wiertla 14.Glówny uklad zasilania dla'pierwszego ukladu napedowego z silnikiem 20 i dla drugiego ukladu napedowego z silnikiem 18 stanowi stopien 38c pam¬ py o wydajnosci 39,6 litrów na minute oraz czesc 34 obwodu zasilajacego.Stopien 38c pompy 88 dostarcza równoczesnie ciecz hydrauliczna do silnika 18 poprzez zawór 90 i przewód 106, zas do udarowego silnika 20 na drodze: miejsce 91 polaczenia, zawór 98, przewód 100 oraz miejsce Ml polaczenia, zawór 76 i prze¬ wód 82.Dodatkowy uklad zasilania uzupelniajacy glówny uklad zasilania sklada sie ze stopnia 88b pompy 38 o wydajnosci 25 galonów na minute i czesci 32 ob¬ wodu. Zawór 86 jest calkowicie otwarty przy ni¬ skich cisnieniach w ukladzie zasilajacym dla upu¬ szczenia calego wydatku 25 galonów na minute sto¬ pnia 38b pompy do zbiornika.Gdy cisnienie w ukladzie zasilajacym zaczyna wzrastac, mechanizm 88 zamyka stopniowo zawór 86 tak, ze coraz mniejszy strumien cieczy o wydaj¬ nosci 66 litrów na minute jest upuszczany do zbior¬ nika a róznica jest doprowadzana na drodze: kon¬ trolny zawór 84 i przewód 42 do miejsca 101 po¬ laczenia i w ten sposób uzupelnia pierwotne zasila¬ nie Ciecza hydrauliczna.W obwodzie 34 posuwu znajduje sie pilotowy cis¬ nieniowy przewód 114 polaczony z przewodem 106 w miejscu 105 polozonym pomiedzy zaworem 90 i przewodem 110. Przewód 114 polaczony jest takze z odpowiednimi mechanizmami uruchamiajacymi przyporzadkowanymi do zaworów 92 i 62 oraz z sil¬ nikiem uruchamiajacym 88 (jak pokazno na rysun¬ ku linia kreskowa), dzieki czemu zawory te przy¬ stosowane sa do regulacji przeplywu plynu w odpo¬ wiednich obwodach w wyniku sygnalu cisnieniowe¬ go w sposób opisany szczególowo ponizej.W obwodzie 36 regulacji posuwu znajduja sie dwa czujnikowe zawory 118, 120, które sa usytuowane odpowiednio w poblizu przedniej i tylnej czesci ra¬ my 16 i sa uruchamiane za pomoca uruchamiaja¬ cych elementów 122, 124 wiertla 14 podczas jego przesuwu wzdluz ramy 16.Kazdy z zaworów 118, 120 polaczony jest poprzez odpowiedni przewód 126, 128 z odpowiednim uru¬ chamiajacym elementem 90V90" zaworu 90. Zawo¬ ry 118, 120 dodatkowo polaczone sa ze wspólnym zbiornikiem R za pomoca odpowiednich przewo¬ dów 130, 132 oraz ze zródlem sprezonego plynu po¬ przez odpowiednie przewody 138,140.Zródlo sprezonego plyira przyporzadkowane prze¬ wodowi 138 jest polaczone w miejscu 141 z prze¬ wodem 44 bezposrednio przed zaworem 90.Zródlo sprezonego plynu przyporzadkowane prze¬ wodowi 140 jest polaczone w miejscu 134 z prze- 5 wodem 104 pomiedzy zaworem 90 i silnikiem 18. posuwu.Z powyzszego opisu wynika, ze w obwodzie po¬ suwu 34 obecnosc lub brak sprezonego plynu w przewodach 138, 140 zalezy od polozenia zaworu 90r W co zostalo opisane bardziej szczególowo ponizej. Na kazdym z przewodów 138, 140 znajduje sie cisnie¬ niowy regulacyjny zawór 142, 144, który moze miec dowolna odpowiednia budowe do ograniczania cis¬ nienia plynu w przewodach 138, 140 do pozadane- 15 go maksimum.W Obwodzie 36 regulacji posuwu znajduje sie ponadto laczacy przewód 148 wstawiony pomiedzy przewodami 126 i 128 i na którym znajduje sie za¬ wór 150 ustawiony w zamknietym polozeniu a, 20 przy którym obwód 36 regulacji posuwu dziala nor¬ malnie oraz ustawiony w otwartym polozeniu b, przy którym dzialnie obwodu 36 regulacji posuwu jest uniemozliwione na skutek zrównania cisnienia plynu doprowadzanego do uruchamiajacych ele- 25 mentów 90', 90" poprzez przewód 148.Ponizej opisano dzialanie hydraulicznego ukladu napedowego 12 w odniesieniu do przykladowych parametrów natezenia przeplywu i cisnienia przed¬ stawionych na fig. 1. 30 Oczywiscie nalezy zaznaczyc, ze przedstawione konkretne wartosci parametrów maja jedynie na celu zilustrowanie korzystnego dzialania ukladu na¬ pedowego 12 i ze w ogólnosci wartosci natezenia przeplywu i cisnienia jak równiez inne parametry 15 w ukladzie moga byc dobierane w szerokim zakresie wartosci zaleznie od konkretnej konstrukcji. Tak wiec przedstawione parametry nie stanowia ograni¬ czenia wynalazku.Przed rozpoczeciem operacji wiercenia pompa 38 40 pracuje z pelna wydajnoscia i jest napedzana za po¬ moca dowolnego odpowiedniego nie pokazanego ele¬ mentu napedowego, takiego jak na przyklad silnik elektryczny dostarczajac z odpowiednich stopni 38a, 38b i 38c 90,8 l/min., 113,5 l/min. i ©8,1 l/min. do od- 45 powiednich przewodów 40, 42 i 44. Regulacyjne za¬ wory 68, 76 i 90 znajduja sie w neutralnym polo¬ zeniu b tak, ze plyn doplywajacy do odpowiednie¬ go regulacyjnego zaworu przeplywa przez niego i z powrotem do zbiornika R. 50 Ponadto w kazdym zaworze 68, 76 i 90 wlot i wy¬ lot plynu jak równiez odpowiednie pary przewodów 70 i 72, 80 i 82, 104 i 106 polaczone sa ze soba, dzie¬ ki czemu cisnienie plynu we wszystkich polaczo¬ nych przewodach jest równe powodujac tym sa- 55 mym neutralne dzialanie odpowiednich* silników 22, 20 i 18.W przewodzie 40 plyn przeplywajacy z nateze¬ niem 90,9 l/min. jest kierowany do zaworu 48, gdzie strumien plynu jest rozdzielany na strumien o na- oo tezeniu 4,5 l/min. plynacy do przewodu 50 i na stru¬ mien o natezeniu 86,3 l/min plynacy do przewodu 52. Dopóki zawór 62 na obejsciowym przewodzie 60 jest zamkniety, dopóty strumien o natezeniu prze¬ plywu 86,3 l/min. jest kierowany przewodem 52 do 65 zaworu 54, gdzie strumien ten jest rozdzielany na117 538 9 tf strumien o natezeniu przeplywu 22,7 l/min plynacy do przewodu 58 i pozostalosc W postaci strumienia o natezeniu przeplywu 63,6 l/min. plynacego do prze¬ wodu 56. Strumien o natezeniu 63,6 l/min. w prze¬ wodzie 56 laczy sie W strumieniem o natezeniu przeplywu 4,5 l/min. w przewodzie 50 tworzac stru¬ mien o natezeniu przeplywu 68,1 l/min. sluzacy dla dowolnej pozadanej funkcji, na przyklad do zasila¬ nia wsriornikowego obwodu.Strumien o natezeniu przeplywu 22,7 l/min. z za¬ woru 54 jest kierowany przewodem 58 do zaworu 66, który moze byc ustawiony do przepuszczania dowolnego wybranego maksymalnego przeplywu od 0 do 90,8 l/min. plynu do zaworu 68 zaleznie od po¬ zadanej maksymalnej predkosci obrotowej. Na przy¬ klad gdy zawór 66 jest ustawiony na natezenie prze¬ plywu 45,5 l/min. wówczas przepuszcza on plyn plynacy z natezeniem dowolnym od 0 do maksy¬ malnej wartosci 45,4 l/imin. i odprowadza -nadmiar przeplywajacego plynu ponad te wartosc do zbior¬ nika R.Dla ilustracji przyjeto ze zawór 66 jest ustawio¬ ny na maksymalny przeplyw plynu 90?8 1/ttiin., dzie¬ ki czemu poprzez ten zawór do zawór u* 68 moze nastepowac przeplyw plynu z dowolnym natezeniem az do wartosci 90,8 l/min. bez zadnych ograniczen.Odpowiednio strumien plynu o natezeniu przeply¬ wu 22,7 l/min. w przewodzie 58 przeplywa przez zawór 66 do zaworu 68 i stad do zbiornika R. Nie¬ wielka czesc tego strumienia o natezeniu przeply¬ wu 22,7 l/min. moze takze krazyc poprzez przewód 70, 72 oraz silnik 22 zapewniajac pozadane dziala¬ nie oczyszczajace i smarujace.W obwodzie udarowym 32 calkowity strumien plynu o natezeniu przeplywu 113,5 l/min. z pompo¬ wego stopnia 38b jest kierowany przewodem 42 i poprzez zawór 86 z powrotem do zbiornika R tak, ze do zaworu 76 jest kierowany tylko strumien ply¬ nu o natezeniu przeplywu 45,4 l/min. z obwodu po¬ suwu 34 poprzez przewód 100, polaczenie 101 i prze¬ wód 42 w sposób opisany ponizej.Zwrotny zawór 84 zapewnia, ze strumien plynu o natezeniu przeplywu 45,4 l/min. w ogóle nie za¬ wraca poprzez zawór 86 do zbiornika R. Tak wiec strumien plynu o natezeniu przeplywu 45,4 l/min. cyrkuluje swobodnie poprzez zawór 76, który jest ustawiony w neutralnym polozeniu b i stad z po¬ wrotem do zbiornika R, przy czym czesc z tego strumienia cyrkuluje w przewodach 80, 82 i w sil¬ niku udarowym 20 w sposób opisany powyzej w czesci dotyczacej pracy silnika obrotowego 22.W obwodzie posuwu 34 strumien plynu o nate¬ zeniu przeplywu 68,1 1/min.z pompowego stopnia 38c jest kierowany przewodem 44 poprzez recznie uruchamiany regulacyjny zawór 152, który kieruje strumien plynu, gdy nie jest on potrzebny w ob¬ wodzie posuwu 34 do innych celów, na przyklad do uruchamiania obwodu regulacji poruszania sie po¬ jazdu.Przy polozeniu zaworu 152, pokazanym na ry¬ sunku, strumien plynu o natezeniu przeplywu 68,1 1/mLn kierowany jest przewodem 44 oraz poprzez zawór 92 do zaworu 94, który przepuszcza z tego strumienia tylko czesciowy strumien o natezeniu przeplywu 18,2 l/min. Pozostala czesc strumienia c natezeniu 49,9 l/min. jest kierowana poprzez obej¬ sciowy przewód 96 do zaworu 98, gdzie jest roz¬ dzielana na strumien o natezeniu przeplywu 4,5 l/min., który kontynuuje przeplyw przewodem 96 laczac sie ze strumieniem o natezeniu przeplywu 18,2 T/min. z zaworu 94 w miejscu 93 oraz na stru¬ mien o natezeniu przeplywu 45,4 1/min., który jest kierowany przewodem 100 do przewodu 42 w miej¬ scu 101, jak opisano powyzej.Polaczony strumien plynu powstaly ze strumie¬ nia o natezeniu przeplywu 18,2 l/min. i strumieniu o natezeniu przeplywu 4,5 l/min. kierowany jest z odpowiednich zaworów 94, 98 w przewodzie 44 do regulacyjnego zaworu 90 i stad do zbiornika R, przy czyrn czesc z tego strumienia krazy w prze¬ wodach 104, 106 oraz w silniku 18, jak opisano powyzej w stosunku do silników 20 i 22.Przed rozpoczeciem operacji wiercenia, wiertlo 14 znajduje sie w stanie spoczynku w tylnym poloze¬ niu na ramie 16 tak, ze element uruchamiajacy 124 utrzymuje czujnikowy zawór 120 w polozeniu a, a czujnikowy zawór 118 znajduje si* w poloze¬ niu b.Odpowiednio cisnieniowy uruchamiajacy element 90" zaworu 90 otrzymuje sygnal cisnieniowy od resztkowego lub powrotnego cisnienia plynu w przewodzie 104 poprzez zawór 142, czujnikowy za¬ wór 120 i przewód 128, podczas gdy cisnieniowy uruchamiajacy element 90' polaczony jest z zbior¬ nikiem^ R poprzez przewód 126, czujnikowy zawór 118 i przewód 130.Dla zabezpieczenia przed rozpoczeciem przesuwu do przodu wiertla 14 w wyniku falszywego sygna¬ lu w uruchamiajacym elemencie 90" lub z innej do¬ wolnej przyczyny raczka 102 zaworu 90 jest zaopa¬ trzona w nie pokazana mechaniczna odpowiednia blokade, dzieki czemu zawór 90 nie moze byc uru¬ chomiony w wyniku dzialania sygnalu cisnienio¬ wego i przesuniety do polozenia a (przesuw do przo¬ du) lecz musi on byc recznie uruchamiany i prze¬ stawiany do polozenia zapewniajacego ruch do przodu za pomoca raczki 102.Dla rozpoczecia cyklu wiercenia zawory 68 i 76 ustawia sie recznie do polozenia a (zawór 68 moze byc ustawiony alternatywnie w polozeniu c jezeli pozadany jest przesuw do tylu). Odpowiednio stru¬ mien plynu o natezeniu przeplywu 2£,7 l/min. w ob¬ wodzie obrotów 40 krazy do zbiornika R poprzez przewód 58, zawór 68, przewód -72, silnik 22, prze¬ wód 70 i z powrotem przez zawór 68, zapewniajac male obroty lub jalowy bieg zespolu zerdziowo-ko- ronkowego 24, natomiast strumien plynu o nateze¬ niu przeplywu 45,4 l/min. wplywajacy do obwodu udarowego 32 w miejscu 101 jest kierowany do zbiornika R poprzez przewód 42, zawór 76, prze¬ wód 82, silnik 20, przewód 80 i z powrotem przez zawór 76 zapewniajac dzialanie udarowe z niewiel¬ ka sila lub jalowe.W koncu zawór 90 ustawia sie za pomoca raczki 102 do polozenia a kierujac strumien plynu o na¬ tezeniu przeplywu 2i2,7 l/min. w przewodzie 44 (za zaworami 94, 98) do zbiornika R poprzez zawór 90, przewód 106, silnik 18, przewód 104 i z powrotem przez zawór 90 zapewniajac przesuw do przodu wiertla 14 z mala predkoscia. Maksymalna sila po- 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 -60117 538 11 1<2 suwowa w tych warunkach jest ograniczona przez redukcyjny zawór 108, jak opisano powyzej.Natychmiast po rozpoczeciu ruchu wiertla 14 do przodu uruchamiajacy element 124 zwalnia czujni¬ kowy zawór 120, w wyniku czego docisk sprezyny powoduje powrócenie tego zaworu do polozenia b tak, ze uruchamiajacy element 90" jest polaczony ze zbiornikiem R poprzez przewód 128, zawór 120 i przewód 132.Dodatkowo, po rozpoczeciu ruchu do przodu a jeszcze przed zetknieciem sie koronki wiertniczej ze sciana skalna, która ma byc wiercona, minimal¬ ny opór ruchu posuwowego w postaci sil tarcia itp. powoduje zwiekszenie sie cisnienia w zasilajacym przewodzie 106 za zaworem 90 do kilkudziesieciu atmosfer, w wyniku czego zaw6r 92 zostaje zam¬ kniety przez sygnal cisnieniowy doprowadzony do niego z przewodu 106 poprzez miejsce 105 i piloto¬ wy przewód 114.Po przestawieniu polozenia zaworu 92 calosc itru- mienia plynu o natezeniu przeplywu 68,1 l/min, z pompowego stopnia 28c jest kierowana do zaworu 98, gdzie jest rozdzielana na minimalny strumien o natezeniu przeplywu 4,5 l/min., który jest kiero¬ wany poprzez przewody 96 i 44 oraz zawór 90 do silnika 18 posuwu oraz na strumien plynu o na¬ tezeniu przeplywu 63,6 l/min., który dzialajac uda¬ rowo jest kierowany poprzez przewody 100 i 42 oraz zawór 76 do silnika udarowego 20.Odpowiednio natezenie przeplywu plynu jest zmniejszone z 22,7 l/min. do 4,5 l/min. dla zmniej¬ szenia predkosci posuwu a udarowe natezenie prze¬ plywu jest zwiekszony z 45,1 l/min. do 63,6 l/min. dla zwiekszenia predkosci jalowego dzialania uda¬ rowego.Przesuw do przodu wiertla 14 powoduje, ze w koncu koronka wiertla dochodzi do stycznosci ze skala, po czym staly opór dla dalszego posuwu po¬ woduje gwaltowny wzrost cisnienia w obwodzie po¬ suwu. W tym momencie nawiercony zostaje otwór wiertniczy w wyniku dzialania operatora przez ma- nipulacje z zaworem 90 pomiedzy polozeniem a i polozeniem b dla zastosowania dostatecznego cis¬ nienia posuwowego do koronki wiertniczej w celu efektywnego nawiercenia.Gdy cisnienie posuwowe osiaga i przekracza war¬ tosc 35,2 at, wówczas cisnieniowy sygnal doprowa¬ dzany do silnika uruchamiajacego 88 poprzez pilo¬ towy przewód 114powoduje rozpoczecie zamykania wylotowego otworu zaworu 86 tak, ze progresyw¬ nie coraz mniej ze strumienia plynu o natezeniu przeplywu 113,5 L/min. w przewodzie 42 jest zawra¬ cane do zbiornika R i proporcjonalnie coraz wiek¬ sza czesc z tego strumienia jest kierowana poprzez przewód 42 i zawór 76 dla zwiekszenia progresyw¬ nego dzialania udarowego. Ta kombinacja zmiany cisnienia posuwowego z równoczesna zmiana na¬ tezenia dzialania udarowego przez manipulacje za¬ worem 90 zapewnia wygodny sposób wiercenia otworu wiertniczego.Dodatkowo nalezy zaznaczyc, ze w przypadku ustania oporu posuwowego podczas wiercenia otwo¬ ru, na przyklad gdy powierzchnia skalna zostanie rozbita lub koronka wiertnicza zeslizgnie sie z po¬ wierzchni skaly, wówczas docisk udarowy natych¬ miast ustaje i dzialanie to, staje sie jalowe w wy¬ niku zmniejszenia sie cisnienia w obwodzie posu¬ wu 34.Po nawierceniu otworu wiertniczego, operator 5 jedynie przesuwa zawór 90 d6 pelnego polozenia a i gdy koronka wiertnicza zostaje docisnieta z pel¬ na sila do powierzchni skaly, wówczas cisnienie w obwodzie posuwu 34 gwaltownie wzrasta do pelnej roboczej wartosci, która na przyklad wynosi okolo 10 169—197 at. W wyniku tego otwór w zaworze 86 ulega progresywnie zamykaniu do calkowicie zam¬ knietego polozenia przy cisnieniu posuwowym 141 at kierujac tym samym calkowity strumien plynu o natezeniu przeplywu 113,5 l/min. z pompowego sto- is pnia 38b do silnika 20 niezaleznie od strumienia plynu o natezeniu przeplywu 63,6 l/min. doprowa¬ dzonego uprzednio przewodem 100.W koncu przy cisnieniu posuwowym 148 at zo¬ staje otwarty zawór 62 tak, ze strumien plynu o 20 natezeniu przeplywu 86,3 l/min. w przewodzie 52 omija zawór 54 zmniejszajac tym samym natezenie przeplywu w obwodzie wspornikowym do 4,5 l/min. i zwiekszajac natezenie przeplywu obrotowego z 22,7 l/min, do 86,3 l/min. dla zapewnienia duzej 25 predkosci obrotowej koronki wiertniczej.Oczywiscie wartosci cisnien roboczych w calym ukladzie zawsze ograniczone sa przez nadmiarowe zawory 46, 64 i 116 dla zabezpieczenia przed uszko¬ dzeniem elementów skladowych ukladu hydraulicz- 30 nego.Wiercenie odbywa sie dalej automatycznie z pel¬ na moca udarowa, przy pelnej predkosci obroto¬ wej i malej predkosci posuwu, jak opisano powy¬ zej, przy czym automatyczne zmniejszenie predkosci 35 obrotowej i mocy udarowej nastepuje w wyniku kazdorazowego spadku cisnienia posuwowego az do momentu, gdy uruchamiajacy element 122 dotrze do czujnikowego zaworu 118 przestawiajac go do polozenia a, po czym cisnieniowy sygnal zostaje 40 skierowany do uruchamiajacego elementu 90' za¬ woru 90 z przewodu 44 poprzez przewód 138 z miej¬ scem 141, regulacyjny zawór 144, czujnikowy zawór 118 i przewód 126 przestawiajac zawór 90 do po¬ lozenia c dla operacji przesuwu wiertla 14 do tylu. 45 Nalezy zaznaczyc, ze podczas ruchu do tylu prze¬ wód 104 doprowadza sprezony plyn do silnika 18 a przewód 106 sluzy jako wylot. Calosc plynu od¬ prowadzanego z silnika 18 do zbiornika R przeply¬ wa poprzez obejsciowy przewód 110 i zwrotny za- 50 wór 112. Odpowiednio znacznie zmniejszone zosta¬ je cisnienie w pilotowym przewodzie 114, w wyni¬ ku czego zawór 92 powraca do normalnie otwar¬ tego polozenia umozliwiajac przeplyw plynu o na¬ tezeniu 22,7 l/min. ponownie dla zwiekszenia po- 55 wrotnej predkosci posuwowej i w konsekwencji dla szybkiego wycofania wiertla 14 z otworu wiertni¬ czego, j Jak zaznaczono natychmiast po przestawieniu urzadzenia na ruch posuwowy do tylu opór posu- 6a* wowy (a wiec i cisnienie w obwodzie posuwu) spa¬ da gwaltownie po odsunieciu koronki wiertniczej od powierzchni skaly. Uruchamiajace elementy za¬ worów 86 i 62 dzialaja odpowiednio ustawiajac pra¬ ce silnika obrotowego 22 i silnika udarowego 20 *5 na biegu jalowym.117 538 13 14 Wycofywanie narzedzia z duza predkoscia przy jalowymi dzialaniu udarowym i jalowym obrocie na¬ stepuje az do momentu gdy uruchamiajacy element 124 na wiertle 14 ponownie przestawi czujnikowy zawór 120 do .polozenia a, po czym sygnal cisnie¬ niowy jest kierowany z przewodu 104 do urucha¬ miajacego elementu 90" poprzez miejsce 1 $4, prze¬ wód 140, regulacyjny zawór 142, czujnikowy za¬ wór 120 i przewód 128 powodujac przestawienia zaworu 90 do polozenia b (neutralnego).Nalezy zaznaczyc, ze na raczce 102 znajduje sie mechaniczna blokada zabezpieczajaca zawór 90 przed przestawieniem4 go od polozenia dla ruchu do tylu w polozenie dla ruchu posuwowego do przodu na skutek dzialania uruchamiajacego elementu 90".Odpowiednio silnik 18 posuwu zostaje zatrzyma¬ ny wraz z wiertlem 14 w tylnym polozeniu przy pracy jalowej silnika obrotów 22 i silnika udaro¬ wego 20. W polozeniu tym jest on przygotowany do rozpoczecia nastepnego cyklu wiercenia, który moze byc rozpoczety przez zadzialanie operatora na zawór 90 jak opisano powyzej.Nalezy zaznaczyc, ze jezeli operator preferuje re¬ czna regulacje urzadzenia wiertniczego, to moze on przestawic zawór 150 do polozenia b powodujac do¬ minacje tego sterowania nad opisanym automaty¬ cznym sterowaniem posuwem oraz moze recznie sterowac udarowe dzialanie i predkosc obrotowa wiertla 14 przez manipulacje zaworem 68 i 76. Je¬ dnakze w przedstawionym przykladzie wykonania wynalazku nie moze on przewyzszac automatycz¬ nej regulacji natezenia przeplywu plynu dla zmia¬ ny predkosci obrotowej i mocy udarowej.Nalezy jednak zaznaczyc, ze tego typu dzialanie dominujace nad automatyczna regulacja predkosci obrotowej i dzialania udarowego moze byc zapew¬ nione na przyklad przez zastosowanie recznych ele¬ mentów uruchamiajacych przy cisnieniowych za¬ worach, takich jak uruchamiajacy element 8 przy zaworze 92 oraz podobne uruchamiajace elemen¬ ty przy zaworach 62 i 86. Tego typu wariant cal¬ kowicie miesci sie w zakresie wynalazku.Wedlug alternatywnego przykladu wykonania wy¬ nalazku przedstawionego na fig. 2 przestawianie za¬ woru 62 dla zapewnienia mozliwosci dzialania z dwoma predkosciami obrotowymi jest regulowane za pomoca pilotowego przewodu 114', który reaguje na zmiany cisnienia w samym obwodzie obrotów 30 w miejscu 115. Uwaza sie, ze jest to realna al¬ ternatywa dopóty, dopóki cisnienie w obwodzie obrotów 30 wzrasta wraz ze wzrostem opornosci, która z kolei uzalezniona jest od cisnienia posu¬ wowego, poniewaz zwiekszajacy sie nacisk koron¬ ki wiertniczej na powierzchnie skaly powoduje wzrost opornosci obrotowej pomiedzy nimi.Wedlug wynalazku skonstruowano ulepszony hy¬ drauliczny uklad napedowy dla narzedzia udarowe¬ go urzadzenia wiertniczego do wiercenia skal, w którym hydrauliczny uklad napedowy zawiera hy¬ drauliczne obwody z elementami regulacyjnymi do kontroli przeplywu plynu w celu automatycznego regulowania predkosci obrotowej i poziomu dziala¬ nia udarowego w wyniku zmiany cisnienia w ob¬ wodzie posuwu i/lub opornosci obrotowej.Ponadto wynalazek przewiduje laczenie strumie¬ nia plynu z co najmniej jednego z tych niezalez¬ nych obwodów z czescia strumienia plynu z obwo¬ du posuwu dla zmniejszenia predkosci posuwu i ró¬ wnoczesnego zwiekszenia przeplywu obrotowego 5 lub udarowego plynu w ukladzie. Tak*wiec wyna¬ lazek zapewnia uproszczona operacje nawiercania i wiercenia otworu wiertniczego przez manipulacje pojedynczym zaworem regulacyjnym nie^liczac in¬ nych korzysci operacyjnych.Nalezy zaznaczyc, ze chociaz obwód udarowy i ob¬ wód regulacji obrotów sa obwodami hydrauliczny¬ mi, to obwód posuwu przedstawiony zostal jako hy¬ drauliczny tylko dla celów ilustracji. W 'praktyce moze byc on wykonany jako, na przyklad, obwód elektryczny, w którym znajduja sie elementy re¬ agujace na docisk posuwowy wytwarzajac sygnal elektryczny do regulacji zaworów 62 i 86; Niezaleznie od przedstawionych konkretnych przykladów wykonania wynalazku nalezy oczywi¬ scie zaznaczyc, ze moze on byc zastosowany w licz¬ nych alternatywnych przykladach wykonania sta¬ nowiacych rózne modyfikacje pokazanych przykla¬ dów, które nie odbiegaja od istoty wynalazku. Na przyklad poziom predkosci i mocy udarowej moze byc zmienny jednoetapowo, wieloetapowo lub w spo¬ sób ciagly, uklad hydrauliczny moze byc przysto¬ sowany do odprowadzania nadmiaru plynu z ob¬ wodu posuwu do obwodu udarowego i obwodu o- brotów po wzroscie opornosci posuwowej, zawór 152 moze laczyc strumienie plynace w przewodach 42 i 44 dla stosowania ich w obwodzie do poruszania pojazdu lub do innych funkcji, pilotowy przewód 114 moze byc polaczony z przewodem 44 przed za¬ worem 90, tak jak w miejscu 141 zapewniajac zmia¬ ne obrotów, posuwu i dzialania udarowego w wy¬ niku zmiany cisnienia posuwowego podczas prze¬ suwu do przodu i do tylu narzedzia wiertniczego, dzieki czemu mocniejsze dzialanie udarowe i wiek¬ sza predkosc obrotowa moga byc wywolane auto¬ matycznie w wyniku opornosci podczas operacji wycofywania narzedzia jak równiez podczas jego przesuwu do przodu. Czujnikowe zawory 118, 120 moga miec odmienna postac.Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie wiertnicze posiadajace zespól wier¬ tniczy, pierwszy uklad napedowy dla zespolu wier¬ tniczego, rame przesuwna przenoszaca zespól wier¬ tniczy oraz drugi uklad napedowy dla ramy prze¬ suwnej dla przemieszczania zespolu wiertniczego i wywierania nacisku na powierzchnie przewierca¬ na, znamienne tym, ze zawiera uklad zasilania (32, 38, 38b) dla pierwszego ukladu napedowego i dla drugiego ukladu napedowego uzupelniajacy glówny uklad zasilania (38c, 34), dostosowany do selektyw¬ nego dzialania dla uzupelnienia zasilania pierwsze¬ go ukladu napedowego oraz zawiera uklad stero¬ wania (114, 86, 88) dzialajacy w wyniku reagowa¬ nia na nacisk wywierany przez przesuwna rame (16) na wiertlo (14) dla sterowania ukladem zasila¬ nia uzupelniajacym energie. 2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze drugi uklad napedowy zawiera hydrauliczny sil¬ nik (18) dla ramy (16) a uklad sterowania zawiera 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60117 538 15 16 cisnieniowy przewód (114) w obwodzie (34) posuwu, zawór (86) i mechanizm uruchamiajacy (88) dzia¬ lajacy pod wplywem cisnienia cieczy hydraulicznej silnika (18). 3. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze pierwszy uklad napedowy dla wiertla (14) za¬ wiera silnik udarowy (20) i silnik obrotowy (22) dla zespolu przewodu i koronki wiertniczej (24) badz jeden z tych silników. 4. Urzadzenie wedlug zastrz. 3, znamienne tym, ze silnik obrotowy (22) zawiera sterujacy zawór (!S8) regulacji przeplywu polaczony równolegle z za¬ worami (02), (54) dla ograniczenia ilosci medium roboczego dostarczanego do silnika obrotowego (22), przy czym zawór (68) regulacji przeplywu jest do- stosowany do otwarcia przy przekroczeniu progo¬ wej wartosci cisnienia przemieszczalnego medium W obwodzie zasilania dla drugiego zespolu napedo¬ wego przesuwnej ramy (16). 5. Urzadzenie wedlug zastrz. 3, znamienne tym, ze obwód (32) silnika udarowego (20) zawiera na¬ stawny zawór (86) regulacji przeplywu dla rozdzie¬ lenia medium z przewodu (42) podajacego medium i prowadzenia go do silnika udarowego, który to obwód, po przekroczeniu granicznej wartosci dla drugiego zespolu napedowego (18), jest dostosowany do ustawiania za pomoca silnika uruchamiajacego (88) przesuwnej ramy (16). 6. Urzadzenie wedlug zastrz. 2, znamienne tym, ze wchodzacy w sklad obwodu (34) sterujacego przemieszczalnym medium, regulacyjny zawór (92) jest polaczony równolegle z drugim zaworem (98) 10 15 20 regulacji przeplywu dla dzialania przy przekracza¬ niu progowej wartosci przemieszczalnego medium dla silnika (18) drugiego ukladu napedowego, przy czym drugi regulacyjny zawór (98) jest polaczony poprzez jeden z dwu wylotów i poprzez przewód (100) z przewodem (42 albo 58) podajacym przemie- szczalne medium ójo pierwszego ukladu napedowe¬ go dla wiertla (14). 7. Urzadzenie wedlug zastrz. 6, znamienne tym, ze obwód zasilania (34) zawiera, uruchamiany ele¬ mentami uruchamiajacymi (90', 90"), regulacyjny zawór (90) dla sterowania przeplywem medium dla drugiego ukladu napedowego z silnikiem (18) i dla wlaczania tego drugiego ukladu napedowego dla dzialania w przeciwnym kierunku oraz zawiera dwa czujnikowe zawory (118, 1?0) osadzone na ra¬ mie (16), przy czym zawór (118) jest dostosowany do wyczuwania zakonczenia drogi przesuwu wier¬ tla (14) i uruchamiania elementu uruchamiajacego (90") dla zmiany polozenia zaworu (90) sterowania w wyczuwaniu powrotu zespolu wiertniczego do je¬ go polozenia startowego zas drugi element czujni¬ kowy (120) jest dostosowany do wyczuwania zakon¬ czenia drogi powrotnej wiertla i uruchamiania ele¬ mentu uruchamiajacego (90") dla zmiany polozenia zaworu sterowania (90) w wyczuwaniu przesuwu wiertla. 8. Urzadzenie wedlug zastrz. 7, znamienne tym, ze zawór (90) sterowania ma swobode ustawiania sie w neutralnym polozeniu, w którym laczy on wlot drugiego ukladu napedowego silnika (18) z je¬ go wylctem.FIG. I 22 14 20 10 FIG. 2 V. l—JM 40 52J 60- r56 \so \*J* m 2/00 an ZGK 1255/1100/82 105 egz.Cena 100,— zl PL