Przedmiotem wynalazku jest srodek chwastobój¬ czy, zawierajacy jako substancje czynna ester N- -trójfluoroacet^lo-N-fosfonometyloglicyny, w któ¬ rym do atomu fosforu jest przylaczona grupa tio.W opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3970695 przedstawiono N-perfluoroacy- lo-N-fosfonometyloglicyny o( wzorze 4, w którym n oznacza liczbe calkowita 1 do 4, a m oznacza liczbe 1 lub 0. Zwiazki te wytwarza sie dzialajac 'na N- -fosfonometyloglicyne bezwodnikiem perfluoro- acylu w obecnosci kwasu perfluoroalkanokarboksy- lOwego,, z otrzymaniem zwiazku o wzorze 4, ~w któ¬ rym m oznacza liczbe 1, iktóry nastepnie poddaje sie hydrolizie, otrzymujac zwiazek o wzorze 4, w któ¬ rym m oznacza liczbe 0.N-fosfonometyloglicyna, jej sole, amidy, estry i in¬ ne pochodne sa przedstawione w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3799758 jako czynniki chwastobójcze stosowane po wzejsciu ro¬ slin. Inne pochodne N-fosfonometyloglicyny i stoso¬ wanie ich jako czynników regulujacych wzrost ro¬ slin :sa przedstawione w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3853530.Nowe tio-pochoclne N-trójfluoroacetylo-N-fosfo- nometyloglicynianów, stanowiace substancje czynna srodka wedlug wynalazku, przedstawia wzór 1, w,którym R oznacza rodnik alkilowy o 1 do 10 atomach wegla, nizszy rodnik chloroalkilowy o 1 do 4 atomach wegla i 1 do 3 atomach chloru, rodnik nizszoalkoksy-nizszoalkilowy o 3 do 6 atomach we- 10 15 20 25 30 gla lub rodnik alkoksyalkoksyalkilowy o 5 do 9 atomach wegla, a R' oznacza nizszy rodnik alkilo- tio, nizszy rodnik alkenylotio, benzylotio, fenylotio * lub podstawiony fenylotio, gdzie rodnik fenylowy ma 1 do 2: podstawników z grupy obejmujacej ato¬ my chlorowców, nizsze rodniki alkilowe i nizsze grupy alkoksylowe.„Nizszy rodnik chloroalkilowy" oznacza w niniej¬ szym opisie rodnik alkilowy o do 4 atomach wegla w lancuchu prostym lub rozgalezionym i do 3 ato¬ mów chloru. „Nizszy rodnik alkilowy" i „nizszy rod¬ nik alkenylowy" oznaczaja rodniki o do 4 atomach wegla. ¦ - * Przykladami rodników alkoksyalkilowych R sa metokisyetylowy, metoksybutylowy, etoksyetylowy, etoksypropylowy, propoksyetyIowy, propoksypropy- lowy ii podobne. Przykladami rodników alkoksyal- koksyalkilowych R sa metoksyetoksyetylowy, meto- ksyetoksypropylowy, metoksypropoksypropylowy, metokisypropoksybutylowy, etoksyetoksyetylowy, propoksypropoksypropylowy i podobne.Nowe zwiaziki stanowiace substancje czynna srod¬ ka wedlug wynalazku wytwarza sie dzialajac na dwuchlorek estru N-trójfluoroacetylo-N-fosfonome- tyloglicyny o wzorze 2, w którym R ma wyzej po¬ dane znaczenie, zwiazkiem tio o wzorze R'-H", w którym R' ma wyzej podame znaczenie, w organicz¬ nym rozpuszczalniku i w Obecnosci trzeciorzedowej aminy, stanowiacej czynnik wiazacy chlorowodór, w warunkach zasadniczo bezwodnych, w okolo 10 117 0813 117 081 4 do okolo 50°C, korzystnie w temperaturze pokojo¬ wej.W powyzszej reakcji wiazaca chlorowodór trze¬ ciorzedowa amine korzystnie stosuje sie w nadmia¬ rze w stosunku do ilosci stechiometrycznej, dla za¬ pewnienia calkowitego przebiegu reakcji. Terminem „wiazaca chlorowodór trzeciorzedowa amina" okre¬ sla sie trzeciorzedowe alkiloaminy, jak trójmetylo- amina, trójetyloamina, trójbutyloamina, trójheksy- loamina i podobne oraz trzeciorzedowe aminy aro¬ matyczne, jak pirydyna, chinolina i podobne.Stosunek reagentów moze zmieniac sie w szero¬ kim zakresie. Dla fachowców jest oczywiste, ze kaz¬ dy atom chloru w dwucMorku N-trójfluoroacetylo- -N-fosfonometyioglicynylowym bedzie reagowac z jedna grupa tiolowa (R'-S-H), a wiec reagenty na¬ lezy stosowac zasadniczo w ilosciach równowazni¬ kowych. Przy stosowaniu tiolów lotnych moze byc pozadane stosowanie ich w nadmiarze. . W innych przypadkach, np. fenylotioli, czasami moze byc korzystne stosowanie malego nadmiaru dwuchlorku glicynylu, co ulatwia odzyskiwanie produktu.Podstawionymi rodnikami fenylowymi R' sa rod¬ niki fenylowe z 1 lub 2 podstawnikami z grupy obejmujacej atomy chlorowców, np. fluoru, chloru i bromu; nizsze rodniki alkilowe, jalk metylowy, etylowy, propylowy i butylowy; nizsze grupy aliko- ksylowe, jak metoksylowa, etoksylowa, propoksy- lowa i butoksylowa i podobne.Stosowany jako reagent dwuchlorek estru o wzo¬ rze 2 otrzymuje sie dzialajac na ester N-fosfono- metyloglicyny o wzorze '3, w którym R ma wyzej podane znaczenie, bezwodnikiem kwasu trójfluoro- octowego, w okolo 10 do oikolo 35°C, usuwajac nad¬ miar bezwodnika, a nastepnie dzialajac na produkt reakcji nadmiarem chlorku tionylu, w warunkach wrzenia pod chlodnica zwrotna. Nadmiar chlorku tionylu usuwa sie pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac dwuchlorek o wzorze Z.Zwiazki o wzorze 1 sa uzyteczne jako czynniki chwastobójcze.Wynalazek jest ilustrowany ponizszymi przykla¬ dami, nie ograniczajacymi jego zakresu.Przyklad I. Do roztworu a-tóluenotiolu (l,24"g, 0,01 mola) i trójetyloaminy (1,01 g, 0,01 mola) w 30 ml suchego eteru wkroplono, przy energicznym mieszaniu, N-trój fluoroacetylo-N- nometylo)glicynian etylu (1,65 g, 0,005 mola) w 40 ml eteru. Calosc mieszano w ciagu 2 godzin w tern- peraiturze pokojowej, po czym mieszanine reakcyj¬ na przesaczono, a przesacz odparowano pod zmniej¬ szonym cisnieniem, otrzymujac 2,45 g jasnozóltej barwy oleju. Olej kilkakrotnie ekstrahowano gora¬ cym eterem naftowym, otrzymujac, po zateze- niu N-trójfluoroacetylo-N-(dwubenzylotiofosfono- metylo)glicynian etylu (2,05 g), n ™= l,56fl».Analiza elementarna; obliczono: C 49,90%, H 4,59%, N 2,77%, S 1,2,,69%; znaleziono: C 49,78%, H 4,71%, N, 2,90%, S 12,95%.Przyklad II. Do roztworu N-trójfluoroacety- lo-N-(dwuchlorofosfonometylo)glicynianu etylu (16,5 g, 0,05 mola) w 2150 ml eteru dodano roztwór tiofenolu (11 g, 0,1 mola) i trójetyloaminy (10,6 g, 0,105 mola) w 150 ml eteru. Po uplywie 1,5 godziny mieszanine reakcyjna przesaczono, a przesacz prze¬ myto woda, wysuszono nad siarczanem magnezu i odparowano pod zmniejszonym cisnieniem. Otrzy¬ many olej przy staniu wykrystalizowal. N-trójflu- 5 oroacetylo-N-(dwutiofenoksy-fosfonometylo)glicy- nian etylu (2i2,l g) otrzymano w postaci bialej bar¬ wy ciala stalego o temperaturze topnienia 50—52°C.Analiza elementarna; wartosci obliczone: C 47,79%, H 4,02%, N 2,93%, io S 13,43%; wartosci znalezione: C 47,52%, H 4,24%, N 3,05%, S 13,38%.Przyklad III. Do roztworu N^trójfluoroacety- lo-N-(dwuchlorofosfonometylo)glicynianu etylu 15 (3,3 g, 0,010 mola) w 50 ml suchego eteru dodano me- tanotiolu (0,96 g, 0,02 mola) i trójetyloaminy (2,02 g, 0,02 mola) w eterze (50 ml). Calosc mieszano w cia¬ gu nocy w 20°C, a nastepnie przesaczono. Przesacz przemyto 3% wodnym roztworem wodorotlenku 20 amonu, wysuszono nad siarczanem magnezu i pod zmniejszonym cisnieniem odparowano, otrzymujac N-trójfluoroacetylo-N-(dwutiometylofosfonometylo) glicynian etylu w postaci bialej barwy ciala stalego o temperaturze topnienia, po krystalizacji z heksa- 25 nu, 50—52PC.Analiza elementarna; obliczono: C 3i0,59%, H 4,28%, N 3,96%, P 8,77%; znaleziono: C 30,79%, H 4,50%, N 3,96%, P 8,72%. .Przyklad IV. Do roztworu N-trójfluoroacety- 30 io-N-(dwuchlorofosfonometylo)glicynianu etylu (3,3 g, 0,01 mola) w 50 ml eteru dodano roztwór trój¬ etyloaminy (2,02 g, 0,02 mola) i butanotiolu (1,8 g, 0,02 mola) w 50 ml eteru. Po 2 godzinach w 20°C roztwór przesaczono, a przesacz przemyto 3% wod- 35 nym wodorotlenkiem amonu. Eterowy roztwór od¬ parowano pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac olej, który ekstrahowano do eteru naftowego. Za- tezenie ekstraktów w eterze naftowym dalo N-trój- fluoroacetylo-N-(dwutiobutylofosfonametylo) glicy- 40 nian etyflu w postaci klarownego oleju, nD = 1,4830.Analiza elementarna; obliczono: C 41,18%, H 6,2(2%, N 3,20%, P 7,08%; znaleziono: C 40,98%, H 6,29%, N 3,30%, P 6,83%.Przyklad V. Do roztworu N-trójfluoroacetylo- 45 -N-(dwuichiorofosfonometylo)glicynianu etylu (6,6 g, 0,02 mola) w 175 ml eteru dodano roztwór p-tioani- zolu (5,6 g, 0,04 mola) i trójetyloaminy (4,04 g, 0,04 mola) w 75 ml eteru. Calosc mieszano w 20°C w cia¬ gu 12; godzin, przesaczono, a przesacz przemyto 3% 50 wodnym wodorotilenlkiem amonu, wysuszono nad siarczanem magnezu i odparowano pod zmniejszo¬ nym cisnieniem. Pozostaly olej w ciagu 16 godzin utrzymywano pod cisnieniem obnizonym do 0,005 mm Hg, w celu usuniecia sladów p-tioanizolu. N- 55 -trójiluoroaceftylo-N-(dwuH(pHmetoksytiofenoksy)fos- fonometylo)glicynian etylu otrzymano w postaci ole¬ ju (8,8 g), ng= 1,5773.Analiza elementarna; . obliczono: C 46,90%, H 4,31%, N .2,61%, P 5,76%; 60 znaleziono: C 416,79%, H 4,46%, N 2,49%, CP 5,60%.Przyklad VI. Do roztworu N-trójfluoroacety- lo-N-(dwuchlorofosfonome!tyUo)glicynianu etylu (3,3 g, 0,01 mola) w 100 ml suchego eteru dodano roz¬ twór etanotiolu (1,24 g, 0,02 mola) i trójetyloaminy 65 (2,021 g, 0,02 mola) w 40 ml suchego eteru. Caloscmieszano w ciagu 16 godzin w 20°C i przesaczono.Przesacz przemyto 3% wodnym wodórotlenikiem amonu, wysuszono nad siarczanem magnezu i od¬ parowano pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymu¬ jac N-trójfluoroacetylo-N-(dwutioetylofosfonomety- lo)glicynian etylu (2,9 g) w postaci klarownego ole¬ ju, n^= 1,4857.Analiza elementarna; wartosci obliczone: C 34,64%, H 5,02%, N 3,67%, P 8,1:2%; znaleziono: C 34,50%, H 4,90%, N 3,74%, P 8,08%.Przyklad VII. Do roztworu N^trójfluoroace- tylo-N-(dwuchlorofosfonometylo)glicynianu etylu (3,3 g, 0,01 mola) w 100 ml suchego eteru dodano roz¬ twór izopropylotiolu (1,512 g, 0,02 mola) i trójetylo- aminy (2,02 g, 0,02 mola) w 60 ml eteru. Roztwór przesaczono, przemyto 3% wodnym wodorotlenkiem amonu, wysuszono nad siarczanem magnezu i od¬ parowano pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac N-trójfluoroacetyllo-N-(dwu-(izopropylotio)fosfono- metylo)glicynian etylu 2,85 g) w postaci zóltej bar¬ wy oleju, n d= 1,4842.Analiza elementarna; obliczono: C 38,14%, H 5,616%, N 3,42%, P 7,57%; znaleziono: C 38,06%, H 5,73%, N 5,73%, P 7,52%.Przyklad VIII. Sposobem wedlug przykladu VII, zastepujac izoipropylotiol n-propylotiolem otrzy¬ mano N-trójfIuoroacetylo-N-(dwu-(n-propylotio)fos- fonometylo)glicynian etylu w 'postaci zóltej barwy oleju, n2D=-1,4862.Analiza elementarna; obliczono: C 38,14%, H 5,06%, N 3,42%, P 7,57%; znaleziono: C 38,24%, H 5,83%, N 3,61%, P 7,51%.Przyklad IX. Do roztworu N-trójfluoroacety- lo-N-dwuchlorofosfonometylo)glicynianu etylu (3,3 g, 0,01 mola) w 100 md eteru dodano roztwór o-tio- krezolu (2,48 g, 0,02 mola) i trójetyloaminy (2,02 g, 0,02 mola) w 50 ml eteru, w 20°C. Roztwór mie¬ szano w ciagu 16 godzin, po czym przesaczono.Przesacz odparowano pod zmniejszonym cisnieniem, a pozostalosc ekstrahowano do goracego eteru naf¬ towego. Odparowanie ekstraktów w eterze nafto¬ wym dalo N-trójfIuoroacetylo-N-(dwu-o-tolilotiofos- fonometylo)glicynian etylu w postaci bialej barwy ciala stalego (4,58 g), które przekrystalizowano z me- tylocykloheksanu, temperatura topnienia 79,5—82°C.Analiza elementarna; obliczono: C 49,90%, H 4,59%,- N 2,77%, P 6,13%; znaleziono: C 49,72%, H 4,61%, N 2,7i&%, P 6,2£%.Przyklad X. Do roztworu N-trójfluoroacetylo- -N-(dwuchlorofosfonometyflo)glicynianu etylu (3,3 g, 0,01 mola) w 100 ml suchego eteru dodano p-bro- motiofenolu (3,8 g, 0,02 mola) i-trójetyloaminy (2,02 g, Q,QZ mola) w 50 ml suchego eteru. Roztwór mie¬ szano w ciagu 16 godzin w 20°C i przesaczono, a przesacz odparowano pod zmniejszonym cisnieniem.Pozostaly olej ekstrahowano do goracego eteru naf¬ towego, a ekstrakty odparowano pod zmniejszonym cisnieniem.Pozostalosc rozpuszczono iw eterze, a eterowy roz¬ twór przemyto woda, wysuszono nad siarczanem ma. gnezu i odparowano, otrzymujac 4,6 g N-trójfluoro- acetylo-N-(dwu-i(p-bromotiofenoksy)fosfonometylo) glicynianu etylu w postaci nieprzejrzystej gumy, nS= ^oso.L7 081 6 Analiza elementarna; obliczono: C 35,92%, H ,2,70%, N 2,20%, P 4,8®%; znaleziono: C 36,09%, H 2,77%, N 2,40%, P 4,79%.Przyklad XI. Do roztworu N-trójfluoroacety- 5 lo-N-(dwuchIorofosfonometyio)glicynianu etylu (2,5 g, 0,0076 mola) w 100 ml suchego eteru dodano IIrz. butylomerikaptanu (1,37 g, 0,0152 mola i trójetylo¬ aminy (1,54 g, 0,0152 mola) w 50 iml suchego eteru.Calosc mieszano w ciagu 16 godzin w 20°C, po czym io przesaczono. Przesacz przemyto woda, wysuszono nad siarczanem magnezu i odparowano pod zmniej¬ szonym cisnieniem, otrzymujac N-trójfluoroacety- lo-N-(biis-(IIrz.butyJlotio)fosfonometylo)glicynian ety¬ lu (1,9 ,g), n d= 1,4839. 15 Analiza elementarna; obliczono: C 41,18%, H 6,22%, N 3,20%, P 7,08%; znaleziono: C 41,02%, H 6,25%, N ,3,34%, P 7,01%.Przyklad XII. Do roztworu N-trójfluoroacety- lo-N-(dwuehlorófosfonometylo)glicynianu etylu (2,5 20 g, 0,0076 mola) w 100 ml suchega eteru dodano izo- butylotiolu (1,37 g, 0,0152 imola) i trójetyloaminy (1,54 g, 0,0152 mola) w 50 ml suchego eteru. Calosc mieszano w 20°C w ciagu 4 ,godzin, a nastepnie przesaczono. Przesacz przemyto woda, wysuszono 25 nad siarczanem magnezu i pod zmniejszonym cis¬ nieniem odparowano, otrzymujac N-trójfluoroacety- lo-N-(bis-(izobutylotio)foisfonometylo)glicynian etylu w postaci oleju, n 2£= 1,4821 (2,2 g).Przyklad XIII. Do roztworu N-trójfluoroace- 30 tylo-N-(dwuchlorofosfonometyio)glicynianu etylu (3,3 g; 0,011 mola) w 100 ml suchega eteru dodana p-flu- orotiofenolu (2,02 g, 0,02 mola) w 60 ml eteru. Ca¬ losc mieszano w ciagu* 16 godzin w 20°C, a nastep¬ nie przesaczono. Przesacz przemyto 3% wodnym wo- 35 dorotlenkiem amonu, wysuszono nad siarczanem magnezu i pod zmniejszonym cisnieniem odparo¬ wano. Pozostaly olej ekstrahowano do eteru nafto¬ wego. Eter naftowy odparowano pod zmniejszonym cisnieniem w 50°C, otrzymujac N-trójfluoroacetylo- 40 -N-(bis-(p-fluorotiofenoksy)fosfonometylo)iglicynian etylu 3,9 g) w postaci dleju, n^ = 1,5458.Analiza elementarna; obliczono: C 44,45%, H 3,34%, N 2,73%, P 6,03%; znaleziono: C 44,65%, H 3,26%, N 2,82%, P 5,94%. 45 Przy ik lad- XIV. Roztwór N-trójfluoroacetylo- -N-(dwuchlorofosfonometylo)glicynianu etylu (4,95 g, 0,015 molla) w 150 ml suchego eteru dodano do roztworu 4-bromo-3-rcietyiotiofenolu (6,1 g, 0,03 mo¬ la) i trójetyloaminy (3,03 g, 0,03 imóla) W 75 ml ete- 50 ru. Otrzymany roztwór mieszano w 2I0°C w ciagu 16 godzin i przesaczono. Przesacz odparowano pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac 5,0 g oleju, - który poddano chromtaografii na zelu krzemionko¬ wym, eluujac wpierw heksanem, dla usuniecia tio- 55 fenolu, a nastepnie chlorkiem metylenu. Otrzyma¬ no 1,5 g czystego N-trójfluoroacetylo-N-(bis-(4-bro- mo-3-metylotiofenoksy)fosfonometylo)glicynianu ety- 22 lu w postaci oleju, n ^= 1,5918.Przyklad XV. Do roztworu N-trójfluoroacety- 60 lo-N-(dwuchlorofosfonomety11o)glicynianu etylu (3,3 g, 0,01 mola) w 150 ml suchego eteru dodano trój¬ etyloaminy (1,92 g, 0,019 mola) w 30 ml eteru. Otrzy¬ many roztwór mieszano w ciagu 4 .godzin i prze¬ saczono. Przesacz odparowano pod zmniejszonym 65 cisnienierri, a pozostalosc ekstrahowano 200 ml go-7 117 081 8 racego eteru naftowego. Zatezenie roztworu w ete¬ rze naftowym dalo material staly, który iprzekryata- lizowano z metylocykloheksanu, otrzymujac N-trój- fluoroacetylo-N-i(ibis-(l2,5-dwuchlorotiofenolksy)fos- fonometylo)glicynian etylu (2,6 g) o temperaturze topnienia 77^80°C.Analiza elementarna; obliczono: C 37,00%, H 2,46%, N ,2,28%, P 5,03%; znaleziono: C 37,10%, H 2,56%, N 2,24%, P 5,11%.Przyklad XVI. Do roztworu N-trójfluoroace- tyilo-N-dwucMorofosfonometylo)glicynianu etylu (3,3 g, 0,01 mola) w 100 iml suchego eteru dodano allilo- merkaptanu (2,1 g, 70%, 0,02 mola) i trójetyloaminy (2,0'2 g, 0,02 mola) w GO mil suchego eteru. Otrzy¬ many roztwór mieszano w 20°C w ciagu 48 godzin.Mieszanine przesaczono, a przesacz odparowano pod zmniejszonym cisnieniem. Pozostalosc poddano chro¬ matografii na zelu krzemionkowym, elucja chlor¬ kiem metylenu, otrzymujac 4,1 g .czystego N-trój- fluoroacetylo-N-(bis-(allilotio)fosfonometylo)g(licy- nianu etylu w postaci oleju, n^ = 1,5101.Analiza elementarna; obliczono: C 38,52%, H 4,72%, N 3,46%, P 7,64%; znaleziono: C ,38,66%, H 4,70%, N 3,84%, P 7,33%.P r z y fk l a d XVII. Do roztworu N^trójfluoroace- tylo-N-(dwuchlorofosfonometylo)glicynianu butylu (4,85 g, 0,0135 mola) w 2,00 ml suchego eteru dodano m-tioanizolu (3,8 g, 0,0:27 mola) i trójetyloaminy (2,74 g, 0,027. mdla) w 50 ml eteru. Calosc miesza¬ no w 2i0i°C w ciagu 4 godzin, po czym przesaczono.Przesacz odparowano pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac N-trójfluoroacetylo-N-(bls-(m-metoiksy- tiofenoksy)fosfonometylo)glicynian butylu (7,25 g) w postaci lepkiego oleju, n"= 1,5470.Analiza elementarna; obliczono: C 48,84%, H 4,81%, N 2,84%, P 5,48%; znaleziono: C 48,87%, H 4,90%, N 2,61%, P 5,2|9%.Przyklad XVIII. Do roztworu N-trójfluoroa- cetylo-N-(dwuchlorofosfonometylo)glicynianu n-bu- tylu (7,2 g, 0,02 imola) w 100 ml eteru dodano roz¬ twór metanotiolu (1,92 g, 0,04 mola) i trójetyloami¬ ny (4,04 g, 0,04 mola) w 50 mil eteru. Calosc mie¬ szano w ciagu 16 godzin „w 20°C, po czym miesza¬ nine reakcyjna przesaczono. Przesacz odparowano pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac olej, któ¬ ry ekstrahowano eterem naftowym. Ekstrakty w e- terze naftowym odparowano pod zmniejszonym cis¬ nieniem, otrzymujac N-trójfluoroacetylo-N-(dwutio- metylofosfonometylo)glieynian n-butylu (7,25 g) w 22 postaci oleju, n-£ = 1,4898.Analiza elementarna; obliczono: C 34,64%, H 5,02%, N 3,67%, P 8,12%; znaleziono: C 34,-57%, H 5,11%, N 3,74%, P 8,313%.Przyklad XIX. Do roztworu N-trójfluoroace- tylo-N-(dwuchloirofosfonometylo)glicyniainu (3-chloro- etylu (7,3 g, 0,02 mola) w 200 ml eteru dodano roz¬ twór izopropylotioiu (3,05 g, 0,04 mola) i trójetylo¬ aminy (4,04 g, 0,04 mola) w 100 ml eteru. Calosc mieszano w 20°C w ciagu 96 godzin i przesaczono.Przesacz pod zmniejszonym cisnieniem odparowa¬ no do sucha, a otrzymany olej ekstrahowano gora¬ cym eterem naftowym. Po odparowaniu z ekstrak¬ tów otrzymano N-itrójfluoroacetylo-N-(dwutioizo- propylofosfonometylo)glicynian (3-chlorotetylu (7,25 g) w postaci zlotej barwy oleju, n2£ = 1,4959.Analiza elementarna; obliczono: C 35,18%, H 5,00%, N 3,16%, P 6,98%; znaleziono: C 35,31%, H 5,11%, N 3,06%, P 7,17%.Przyklad XX. Do roztworu N-trójfluoroacety- 5 lo-N-.(dwuehlorofosfonornetylo)glicynianu 2-meto- ksyetylu (6,3 g, 0,0175 mola) w 150 ml suchego ete¬ ru dodano roztwór o-tiokresolu) (4,35 g-, 0,035 mola) i trójetyloaminy (3,5 g, 0,035 mola) w 50 ml suche¬ go eteru. Calosc mieszano w ciagu 96 godzin w ;20°C, io po czym przesaczono. Przesacz odparowano -pod zmniejszonym cisnieniem, a pozostalosc ekstraho¬ wano do 500 ml goracego eteru naftowego. Po od¬ parowaniu ekstraiktów pozostal olej, który powoli zestalil sie. Rekrystalizacja z heptanu dala N-trój- 15 fluoroacetylo-N-(bis-(o-tiokrezylo)fo!sfonometylo)gli- cynian 2-metoksyetylu w postaci bialej barwy cia¬ la stalego o temperaturze topnienia 64—66,5°C.Analiza elementarna; obliczono: C 49,24%, H 4,71%, N 2,62%, P 5,88%; 20 znaleziono: C 49,4*6%, H 4,70%, N 2,72%, P 5,93%.Przyklad XXI. Do roztworu N-trójfluoroace- tylo-N-(dwuchlorofosfonometylo)glicynianu n-decylu (6,0 g, 0,0135 mola) w 150 ml suchego eteru dodano roztwór metanotiolu (1,3 g, 0,027 mola) i trójetylo- 25 aminy (2,7 g,. 0,02i7 mola) w 50 ml eteru. Calosc mieszano w ciagu 16 godzin w 20°C i przesaczono.Przesacz odparowano pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac N-itrójfluoroacetylo-N-(dwumetylotiofo- sfonometylo)glicynian n-decylu (6,0 g) ;w postaci ja- 30 snozóltej barwy oleju, n^= 1,4811.Analiza elementarna; obliczono: C 43,86%, H 6,71%, N 3,01%, P 6,65%; znaleziono: C 43,81%, H 6,77%, N 3,08%, P 6,77%.Przyklad XXII. Do roztworu N-trójfluoroace- 35 tylo-N-(dwuchlorofosfonometylo)glicynianu n-heksy- lu (7,7 g, 0,02 mola) w suchym eterze (2|0O~~ml) do¬ dano roztwór metanotiolu (1,9 g, 0,04 mola) i trój¬ etyloaminy (4,0 g, 0,04 mola) w 50 ml bezwodnego eteru. Otrzymany roztwór mieszano w 20°C w cia- 40 gu 3 godzin, a nastepnie przesaczono. Przesacz prze¬ myto woda i odparowano pod zmniejszonym cisnie¬ niem, otrzymujac N-trójfluoroacetylo-N-(bis-(mety- lotio)fosfonametylo)glicynian n-heksylu w postaci malej lepkosci, jasnozóltej barwy oleju, n2D5= 1,4844. 45 Analiza elementarna; obliczono: C 38,14%, H 5,66%, N 3,42%; znaleziono: C 37,89%, H 5,69%, N 3,42%.Przyklad XXIII. Roztwór N-trójfluoroacetylo- -N-(dwuchlorofosfonometylo)glicynianu etylu (3,95 50 g, 0,012 mola) w 150 ml eteru zadano w 0°C roz¬ tworem p-ich!lorotiofenolu (3,46 g, 0,024 mola) i trój¬ etyloaminy (2,4 g, 0,024 mola) w 50 ml eteru. Ca¬ losc mieszano w ciagu 16 godzin w 25°C i prze¬ saczono roztwór. Przesacz przemyto 10% wodnym 55 weglanem sodu, wysuszono nad siarczanem magne¬ zu i odparowano pod zmniejszonym cisnieniem, otrzymujac N-trójfluoroacetylo-N-(bis-(p-ohlorotio- fenoksy)fosfonametylo)gSlicynian etylu (4,5 g) w po- 22 staci lepkiego oleju, nD = 1,5695. 60 Analiza elementarna; obliczono: C 41,77%, H 3,14%, N 2,56%; znaleziono: C 41,92%, H 3,33%, N 2,64i%.Przyklad XXIV. Do roztworu N-itrójfluoro- acetylo-N-Cdwuchlorofosfonoimetylotólicynianu n- 65 -decylu (4,42 g, 0,01 mola) w 200 ml eteru dadano117 081 9 10 10 roztwór m-metylotiofenolu (2,46 g, 0,02 (mola) i trój- etyloaminy <2,02 g, 0,021 mola) w 50 ml eteru. Ca¬ losc mieszano w ciagu 16 godzin w/2iO°C, po czyiri przesaczono. Przesacz odparowano pod zmniejszo¬ nym cisnieniem, otrzymujac^ olej, który poddana 5 chromatografii -na zelu; krzemionkowym (elucja chlorkiem metylenu), otrzymujac N-trójfluoroace- ; tylo-N-i(biB-(m-me^yloi;iofenoksy)fosfonometylo)^li- 27 cynian n-decylu w postaci oleju, n D= l,5267r.Analiza elementarna; obliczono: C 55,58%, H 6,43%, N 2,2(3%; znaleziono: C 55,15%, H 6,47%, N 2,37%..Pr z y k l a d XXV. Powzejsciowa czynnosc chwa¬ stobójcza zwiazków stanowiacych substancje czyn- 15 na srodka wedlug wynalazku wykazano" w próbie przeprowadzonej w warunlrach cieplarnianych, ni¬ zej podanym sposobem: Dobrej jakosci; górna warstwe gleby umieszcza sie w aluminiowych pojemnikach z otworami w 20 dnie i ubija do glebokosci 0,95 do 1,2T7. cm od gór¬ nej krawedzi pojemnika. Do gleby wprowadza sie okreslona ilosc nasion kazdej z kilku kiwuliscienio- wych i jednoliscienjowych roslin jednorocznych i/lub odrosli wegetatywnycii bylin i wciska je w powie- 25 rzchnie gleby. Nasiona i/lub odrosla ^wegetatywne pokrywa sie gleba, a powierzchnie gleby wyrównu¬ je. Pojemniki umieszcza sie na lawie piankowej i w cieplarni i podlewa od dolu w miare potrzeby.Gdy rosliny osiagna zadany wiek (2 do 3 tygod- 30 ni), kazdy z pojemników, oprócz 'kontrolnych, indy¬ widualnie przenosi sie do komory natryskowej i opryskuje z rozpylacza, pracujacego pod dodat¬ nim cisnieniem dkolo 1,46 kg/cm2. Rozpylacz za¬ wiera 6 ml roztworu lub zawiesiny preparatu che- 35 micznego oraz, w ilosci okolo 0,4% wagowych, czynnik emulgujacy zawiesine cykloheksanonowa.: Ilosc badanego czynnika chemicznego odpowiada dawce podanej w tabeli. Roztwór natryskiwany sporzadza sie przez rozcienczenie 1% podstawowego 40 roztworu lub zawiesiny w organicznym rozpuszczal¬ niku, jak aceton lub czterowodorofuran lub w wo¬ dzie.Jako czynnik emulgujacy stosuje sie mieszanine 35% wagowych dodecylobenzenosulfonianu butylo- 45 aminy i 65% wagowych kondensatu oleju, talowego z tlenkiem etylenu (okolo 11 moli tlenku etylenu na mol oleju talowego). v Pojemniki z powrotem przenosi sie do'cieplarni i po uplywie okolo 2 do 4 tygodni porównuje usz-" 5C kodzenie roslin traktowanych z kontrolnymi *w ta¬ blicach ten czas jest podany w rubryce WAT). W pe¬ wnych przypadkach pomija sie ocene po 4 tygod¬ niach.Podana w tabeli I powzejsciowa czynnosc chwa- 55 stobójcza ^oceniono wedlug nastepujacej skalir K —chwastnica jednost¬ ronna L — soja M — burak cukrowy , N — pszenica O — ryz P — sorgo Q — dzika gryka R — konopie Sesbania Stan roslin Ocena (V-24% kontroli 0 25h-4G% kontroli 1 50—74% kontroli 2 75—90% kontroli 3 ' 100% kontroli . 4 Stosowane w próbach gatunki roslin oznaczono nastepujacymi symbolami : 60 65 A — ostrozen polny x B — rzepien C — zaslaz Awicenny D — powój E — komosa biala F — rdest ostrogorski G — ciborax H — perz wlasciwy x I — sorghum halepenae x S — proso J — stoklosa dachowa T — palusznik krwawy x z odrosli wegetatywnych Przyklad XXVI. Przedwzejsciowa czynnosc chwastobójcza róznych zwiazków stanowiacych sub¬ stancje czynna srodka wedlug wynalazku wykaza¬ no w nastepujacy sposób: Dobrej jakosci gflebe, górna warstwe, umieszcza sie w aluminiowych pojemnikach i ubija do glebo¬ kosci 0#5 do 1,27 om od górnej krawedzi pojemni¬ ka. Na powierzchni gleby umieszcza sie okreslona ilosc nasion lub wegetatywnych odrosli roslin . i wciska je do/gleby. Do górnej warstwy gleby wprowadza sie kompozycje chwastobójcze, sporza¬ dzone jak w poprzednich przykladach.W powyzszym sposobie, glebe do przykrycia na¬ sion i odrosli odwaza sie i miesza z chwastobójczym srodkiem zawierajacym znana ilosc skladnika czyn¬ nego (zwiazku o wzorze 1). Glebe wprowadza sie do pojemników i wyrównuje ich powierzchnie. Pod¬ lewania dokonuje sie przez absorpcje wilgoci do gle¬ by poprzez otwory w dnie pojemników.Pojemniki z nasionami i odroslami umieszcza sie na wilgotnej lawie piaskowej i utrzymuje sie w cia¬ gu okolo 2 tygodni w zwyklych warunkach oswie¬ tlenia slonecznego i nawadniania. Po uplywie tego czasu odnotowuje sie liczbe wykielkowanych roslin i porównuje z nie traktowana kontrola. Uzyskane dane przedstawiono w ponizszej tabeli.Przedwzejsciowa czynnosc chwastobójcza wyraza sie jako przecietna wartosc Ikontroli. Ocene prze¬ prowadza sie wedlug nastepujacej skali: Stan roslin Ocena i. 0—214%'kontroli 0 . 25-49% kontroli ; 1 aj—74% kontroli 2 *'- 75—99% kontroli 3 100%'kontroli 4 Gatunki roslin sa oznaczone tymi samymi litera¬ mi kodowymi có^w poprzednim przykladzie.Z danych przedstawionych w tablicach I i II wy¬ nika, ze powzejsciowa czynnosc chwastobójcza zwiazków' stanowiacych substancje czynna srodka wedlug wynalazku ma w wiekszosci przypadków charakter ogólny. Jednaikze w pewnych przypad¬ kach wykazano wybiórczosc. Nalezy uwzglednic, ze kaz&y z indywidualnych gatunków wybranych do prób roslin jest reprezentatywnym przedstawicie¬ lem okreslonej rodziny. , Z tabeli III wynika, ze przedwzejsciowa czynnosc chwastobójcza wykazuje pewna wybiórczosc.Srodki chwastobójcze wedlug wynalazku, równiez koncentraty, które przed naniesieniem na rosliny musza .byc rozcienczane, zawieraja 5 do 95% wago*- wych co najmniej jednego zwiazku o wzorze li 5 do 95% wagowych adjuwantu w postaci cieklej, lub11 117 081 12 Zwiazek z przykladu nr 1 I I II II III III IV IV V V VI VI VII VII VIII VIII IX IX X X XI XI XII XII 1 xnI XIII XIV XIV XV XV | XVI XVI XVII XVIII XVIII XIX XIX XX XXI XXII XXII XXIII | XXIII XXIV WAT 2 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 | kg/ha 1 3 1 11,2 5,6 11,2 5,6 11,2 5,6 11,2 5,6 11,2 5,6 11,2 5,6 11,2 5,6 11,2 5,6 11,2 5,6 . 11,2 5,6 11,2 5,6 11,2 5,6 11,2 5,6 11,2 5,6 ' 11,2 5,6 | 11,2 1 5,6 11,2 11,2 5,6 11,2 5,6 • 11,2 11,2 11,2 5,6 11,2 5,6 56,0 i 1 A 4 1 2 3 4 4 3 1 1 1 1 1 2 1 1 4 2 4 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 1 2 4 3 2 ' * 1 2 0 2 1 1 • B 1 5 1 2 3 4 3 4 3 2 2 2 1 4 4 2 2 4 2 2 2 2 1 3 2 2 1 2 2 2 1 3 2 4 3 1 2 1 3 2 2 2 2 2 3 — 2 | Tabela I C 6 1 2 4 4 4 2 2 1 2 0 4 3 1 1 4 2 3 2 3 1 3 3 2 2 2 2 2 1 1 1 4 4 , 0 2 1 2 2 1 1 2 1 3 2 o 1 1 D 1 7 2 3 4 4 4 3 1 1 1 1 2 2 1 1 2 1 2 1 2 1 2 1 1 1 4 1 2 1 1 1 4 4 1 2 2 ' 2 2 1 . 1 1 2 . ' 2 3 2 | Gatunek roslin E 8 3 3 4 4 4 3 4 3 2 1 3 4 4 4 3 2 4 3 4 2 3 3 2 2 4 4 4 3 4 4 4 4 1 3 — 4 2 0 0 3 3 3 3 2 | 1 F 9 3 2 4 3 4 3 4 1 1 1 4 3 3 2 3 2 3 2 3 2 4 1 2 2 4 4 4 3 4 3 4 4 1 1 1 1 1 ' ° 0 4 4 3 3 1 | G 10 1 2 2 2 3 3 2 2 * 2 2 2 2 2 3 2 3 2 2 2 .3 2 2 1 2 1 2 1 2 1 3 , 3 1 2 1 2 2 1 1 2 1 1 1 1 1 H | 11 2 2 3 2 4 4 4 2 2 2 3 3 3 3 3 3 3 2 3 2 3 1 3 2 2 1 1 1 1 1 3 1 2 0 2 1 1 2 1 0 3 4 2 2 1 | I ' 12 2 2 3 3 4 3 3 3 2 2 3 3 3 3 3 2 3 2 2 2 3 2 2 2 2 1 2 2 1 1 2 2 1 3 3 3 3 0 2 3 3 2 3 1 | 1 J 1 13 1 2 3 3 3 4 2 3 3 2 1 3 4 1 • 2 1 3 1 3 4 3 2 2 3 2 3 2 1 1 1 1 1 i 2 1 3 3 1 4 3 2 2 1 1 4 3 3 1 1 | K 14 1 4 3 4 3 4 4 3 3 2 2 3 3 3 3 3 3 4 3 3 3 4 3 3 3 3 4 3 3 3 2 3 3 2 3 2 3 3 1 2 3 3 4 4 1 1 stalej, np. od okolo 0,25 ido 25 czesci wagowych czynnika zwilzajacego, od okolo 0,25 do 25 czesci wagowych srodka dyspergujacego i od okolo 4,5 do okolo 94,5% wagowych obojetnego, cieklego nosnika, np. wody, acetonu, czterowodorofuranu itip. (czesci wagowe w odniesieniu do sumarycznej wagi srod¬ ka).Korzystnie, srodek wedlug wynalazku zawiera od 5 do 75% wagowych co najmniej jednego zwiazku o wzorze 1, lacznie z adjuwantami. Tam, gdzie to jest wymagane, od okolo 0,1 do 2,0 czesci wagowych 60 65 obojetnego, cieklego nosnika moze byc zastapione inhibitorem korozji, czynnikiem przeciwpiennym lub oboma tymi skladnikami.Srodki wedlug wynalazku sporzadza sie miesza¬ jac skladnik czynny z adjuwantami, jak rozcien¬ czalniki, wypelniacze, nosniki i czynniki kondycjo¬ nujace, uzyskujac kompozycje w postaci dokladnie zmieszanego proszku, pastylek, roztworów, zawiesin i emulsji. Skladnik czynny moze byc 'stosowany lacznie z adjuwantem, jak drobno sproszkowane cialo stale, ciecz pochodzenia organicznego, woda,117 081 13 14 Tabela II Zwiazek z przykladu nr 1~ ~~I I II -, II .-.III , III ¦• IV .. iv VI VI VI VII VII VIII VIII IX IX X X XI XI XI XII XII 1 xiii XIII XIII XIV XIV XIV XV XV XVI ' XVI XVI XVIII XVIII XIX XIX XXII XXIII | XXIII WAT 2 4 :-. 4 • 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4' 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 kg/ha 3 5,6 1,12 .5,6 1,12 5,6 .1,12 5,6 1,12 5,6 1,12 0,2i8 5,6 ,1,12 ¦5,6 1,12 5,6 1,12 5,6 1,12 5,6 1,12 0,28 5,6 1,12 5,6 1,12 0,28 5,6 1,12 0,2:8 5,6 1,12 5,6 1,12 0,28 5,6 1,12 5,6 1,12 5,6 1,12 5,6 L . 4 2 1 3 2 3 1 2 1 3 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 1 1 1 2 1 3 1 1 2 1 0 . 2 0 4 1 1 2 1 2 1 1 1 2 M 5 1 1 3 2 2 0 4 2 3 2 1 2 1 3 1 4 1 2 1 3 1 1 4 1 3 3 1 4 3 1 4 1 4 1 1 4 0 1 1 2 1 3 N 6. 3 1 3 2. 3 1 3 1 4 , 3 1 3 1 3 2 3 2 3 1 3 1 0 3 1 3 3 1 4 2 0 4 2 4 2 1 4 3 4 1 4 1 3 l° 1" 7 —" 0 3 1 4 0 2 1 4 3 1 3 0 3 1 3 1 4 0 4 0 0 2 0 3 1 0 2 1 0 1 1 4 1 0 3 2 3 0 3 — — | P ¦ 8 2 1 4 2 3 3 ; 3 1 4 2 1 3 2 3 2 3 2 3 1 3 1 1 2 1 4 2 0 3 2 0 3 1 4 1 0 3 3 4 1 3 2 3 I B 9 3 .2 3 2 3 2 3 1 3 2 1 3 1 3 2 3 1 3 1 3 1 1 • 2 1 3 2 1 3 2 0 2 2 4 2 1 3 2 3 2 2 1 2 I Gatunek rosl Q 10 1 0, 2 1 2 1 4 1 2 1 0 1 1 1 1 1 o' 2 0 4 1 1 1 0 2 2 0 2 1 0 2 1 4 1 0 3 1 2 1 2 0 2 I D 11 2 2 3 2 3 2 2 1 2 1 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 1 1 1 3 2 1 3 2 1 3 2 4 2 2 3 2 2 3 2 2 3 1 R 12 1 1 3 2 3 1 2 1 3 3 1 3 1 2 1 2 2 4 1 4 1 1 4 1 4 4 2 4 3 1 4 2 4 1 1 2 0 1 0 2 1 2 1 in E 13 2 1 3 2 4 2 4 2 4 4 2 4 1 3 3 4 3 4 2 4 2 1 3 2 4 4 3 4 4 1 4 2 4 3 1 4 4 4 1 4 0 4 F 14 1 1 3 1 4 2 4 2 4 2 1 3 2 2 2 3 2 4 1 4 2 0 4 2 4 3 1 4 2 0 4 2 4 1 0 4 3 3 1 4 0 2 C 15 2 1 3 1 4 2 3 1 4 2 0 3 1 3 2 2 1 3 1 3 1 1 3 1 3 1 ' 1 4 1 0 3 1 4 2 0 3 1 2 1 3 0 3 J 16 3 2 3 2 4 1 3 1 4 2 0 3 1 3 2 3 1 4 1 4 2 2 4 2 4 2 0 4 1 0 3 0 4 2 0 4 3 3 1 3 1 3 S 17 2~ 1 3 2 4 3 3 2 4 4 1 4 2 4 3 4 2 4 3 4 3 2 4 2 4 3 1 4 4 1 4 4 4 3 0 4 4 3 1 4 2 3 K 18 2 2 3 2 3 2 3 2 4 3 2 3 2 4 2 4 2 3 2 3 2 1 3 2 4 3 2 3 3 1 3 2 4 3 2 4 3 3 2 3 2 3 T 19 3 ' 2 4 3 4 3 4 2 4 4 2 J 4 3 4 3 4 2 4 3 4 3 2 4 3 4 4 2 4 3 1 4 4 4 3 2 4 3 4 3 4 3 4 wa latwoscia mozna stosowac srodki anionowe, kationowe i niejonowe.Korzystnymi czynnikami zwilzajacymi ,sa alkilo- benzeno- i alkilonaftalenosulfoniany, siarczanowane alkohole tluszczowe, aminy lub amidy kwasowe, dlugolancuchowe kwasowe estry izotionianu sodu, estry sulfobursztynianu sodu, siarczanowane lub sulfonowane estry kwasów tluszczowych sulfono¬ wane frakcje ropy naftowej, sulfonowane oleje ro¬ slinne, polioksyetylenowe pochodne fenoli i alkilo- fenoli (zwlaszcza izoo'ktylofenol i nonylofenol) i po¬ lioksyetylenowe pochodne wyzszych alifatycznych monoestrów bezwodników heksitolu (np. sorbitu).Korzystnymi czynnikami dyspergujacymi sa mety- czynnik zwilzajacy, czynnik dyspergujacy, czynnik emulgujacy lub odpowiednia mieszanina tych sklad¬ ników.Srodki chwastobójcze wedlug wynalazku, zwla- 55 szcza ciecze i rozpuszczalne proszki, korzystnie za¬ wieraja czynnik kondycjonujacy, mianowicie jeden lub wiecej srodików powierzchniowo czynnych, w ilosci .wystarczajacej do nadania kompozycji la¬ twej dyspergowalnosci w wodzie lub oleju. Wpro- 60 wadzenie substancji powierzchniowo czynnej zwy¬ kle zwieksza .skutecznosc srodka.Terminem „substancja powierzchniowo czynna" obejmuje sie czynniki zwilzajace, czynniki dysper¬ gujace, zawiesinotwórcze i emulgujace. Z jednako- 6515 117 081 Tabela III 16 Zwiazek z przykladu nr II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIX XV XVI XVII XVIII XIX ' XXII WAT 2 4 2 2 2 2 2 2 2 4 4 2 2 2 2 2 4 4 2 kg/ha 11,2 11,2 11,2' 11,2 11,2 11,2 11,2 11,2 11,2 11,2 i 11,2 11,2 11,2 11,2 11,2 11,2 : 11,2 11,2 11,2 j A 3 3 3 3 3 3 3 3 3 2 3 3 2 1 3 1 3 3 < 3 B 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 c 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 o D 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ¦ o 0 0 l 0 2 0 — 1 Gatunek roslin E 0 2 0 0 1 1 3 0 0 0 3 0 0 0 0 0 3 i 3 F 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 G 0 1 0 0 1 3 2 1 1 0 0 0 0 1 1 0 3 . 2 3 I 0 | 0 H ' 2 2 1 2 0 3 3 2 1 1 0 2 2" 0 0 0 0 3 1 0 0 I 1 1 0 0 0 2 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 1 ¦ 0 1 J 1 1 0 1 0 0 0 0 0 0 2 1 0 0 0 1 0 3 1 0 K 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 1 1 loceluloza, alkohol poliwinylowy, lignina sodowa, siilfoniany, polimeryczne alkilonaftaenosulfoniany, naftalenosulfonian sodu, polimetyleno-bisnaftaleno- sulfonian i N-metylo-N- (dlugolancuchowy kwas) tauryniany sodu.Wedlug wynalazku, efektywna ilosc zwiazków lub kompozycji wprowadza sie na rosliny lub do gleby z roslinami lub do srodowiska wodnego, jakimkol¬ wiek dogodnym sposobem. Nanoszenia srodków cie¬ klych i stalych mozna dokonywac konwencjonalny¬ mi sposobami, np. za pomoca rozpylaczy proszko¬ wych lub cieczowych, wysiegnikowych lub recz¬ nych. Dziejki efektywnosci w malej dawce, srodki wedlug wynalazku mozna równiez rozpylac z samo¬ lotu. Stosowanie kompozycji w srodowiskach wod¬ nych odbywa sie zwykle przez wprowadzenie ich do tych srodowisk, w miejscach, gdzie pozadane je&t zwalczanie roslin wodnych.Istotne i krytyczne w stosowaniu srodków we¬ dlug wynalazku jest nanoszenie zwiazków i srod¬ ków w ilosci skutecznej. Dokladna dawka skladni¬ ka czynnego jest zalezna od zadanego efektu wobec rosliny oraz innych czynników, jak gatunek rosliny i stadium jej rozwoju, opadów atmosferycznych i substancji czynnej. Przy podawaniu na czesci zie¬ lone dla kontroli wzrostu wegetatywnego skladniki czynne stosuje sie w ilosci od okolo 0,112 do 22,4 lub wiecej kilogramów na hektar. Przy traktowa¬ niu przedwzejsciowym stosuje sie dawki od okolo 0,9G do okolo 22,4 lub wiecej kilogramów na hek¬ tar.W przypadku zwalczania roslin wodnych stosuje 30 35 40 45 50 55 60 sie od okolo 0,01 do okolo 1000 czesci na milion skladnika czynnego, w odniesieniu do objetosci sro¬ dowiska wodnego. Efektywna iloscia dla kontroli fitotoksycznej lub chwastobójczej jest ilosc potrzeb¬ na do uzyskania efektu kontroli ogólnej lub wy¬ biórczej, która dla fachowca jest latwa do oblicze¬ nia na podstawie opisu, równiez przykladów.Zastrzezenia patentowe 1. Srodek chwastobójczy, znamienny tym, ze za¬ wiera obojetny nosnik i nowy zwiazek o wzorze 1, w którym R oznacza rodnik alkilowy o 1—10" ato¬ mach wegla, nizszy rodnik chloroalkilowy o 1—4 atomach wegla i 1—3 atomach chloru, rodnik niz- szoalkoksy-nizszoalkilowy o 3—*6 atomach wegla lub rodnik alkoksyalkoksyalkilowy o 5—9 atomach we¬ gla, a R' oznacza nizszy rodnik alkilotio, nizszy rodnik alkenylotio, benzylotio, fenylotio lub podsta¬ wiony fenylotio, gdzie rodnik fenylowy ma 1—2 podstawników z grupy obejimujacej atomy chlorow¬ ców, nizsze rodniki alkilowe i nizsze grupy alko- ksylowe. 2. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze za¬ wiera NHtrójfluoroacetylo-N-{dwutiometylofosfono- metylo)-glicynian etylu, N-itrójfluoroacetylo-N-(dwu. -n-propylotiofosfonometylo)glicynian etylu, N-trój- fluoroacetylo-N-(ibis-)aillilotio(fosfonoimetylo)glicy- nian etylu, N-trójfluoracetylo-N-(dwutiofenoksy)fos- fonometyloglicynian etylu lub N-trójfluoroacetylo- -N-(bis-)'2,51-dwuchlorotiofenolksy)fosfonoglicynian e- tylu. 1.117 081 O II CF„C—N' 0 II ^CW2COR O II cw2 —p — (R1 WZÓR 1 .0 CW2C-OR CF.C—N' \ 'CW2-P —(ci)..W20R 2117 081 0 MO II I II H0)2 —P—CN2 —N —CH2C —OR WZtfR 3 O CH?-COON ii / CnF2n+1c~Nv O O \ II II CH2-P-(0C-CnF2n+l)m (om; '2-m WZÓR 4 ZGK 1022/1100/82 85 Cena 100 zl PL