Przedmiotem wynalazku jest inhalator aerozolowy do wdychania farmakologicznie czynnych substancji poprzez inhalacyjny wylot, który przeznaczony jest do celów leczniczych.Znane inhalatory aerozolowe przeznaczone do celów leczniczych sq stosowane do miejscowego podawania leków do glebszych czesci dróg oddechowych. Korzystne jest miejscowe podawanie leków w porównaniu z po¬ dawaniem, systemicznym ze wzgledu na szybkie dziala¬ nie tych leków takze w przypadku stosowania malych dawek.Inhalatory aerozolowe przeznazczone do celów leczni¬ czych muszq spelniac szczególne wymagania odnosnie ich wlasnosci rozpylowych, zwlaszcza jezeli aerozole przeznazczone sq do leczenia dolegliwosci dróg odde¬ chowych. Zwykle do tego celu podaje sie bardzo mocne leki j dlatego dokladnosc ich dawkowania musi byc bardzo wazna. Wlasnosci rozpylowe inhalatora muszq byc niezmienne i powtarzalne w ciagu calego okresu czasu podczas jego stosowania. Inhalatory przeznazczo¬ ne do celów leczniczych muszq zapewniac okreslone 1 powtarzalne cisnienie oraz powtarzalny rozklad czastek przy kazdej operacji odprowadzania leku z inhalatora.Przy leczeniu niektórych dolegliwosci dróg oddecho¬ wych konieczne jest takze wytwarzanie aerozolu o od¬ powiednich rozmiarach czqsteczek. Zbyt duze czastki ma¬ ja tendencje do osiadania w zbyt duzej ilosci w oskrze¬ lach.Znane inhalatory opisane w opisach patentowych Sta¬ nów Zjednoczonych nr 3001524 i 3012555 sq zaopatrzone 15 20 25 30 w stosunkowo duzy pojemnik oraz dozownik, który do¬ zuje ciekly nosnik, w którym rozpuszczona jest lub za¬ wieszana sbstancja czynna. Jako nosniki stosuje sie ogólnie rózne rodzaje chlorofluoroalkanów, korzystnie freon. Substancje te charakteryzuja sie wlasnosciami fizyko-chemicznymi, które umozliwiaja stosowanie ich jako nosników. W temperaturze pokojowej "i pod umiar¬ kowanym cisnieniem, to jest przy maksymalnym dopusz¬ czalnym nadcisnieniu 0,3—0,5 atm pozostaja one w stanie plynnym i mozna je latwo dozowac z duza do¬ kladnoscia. Dawniej uwazano, ze charakteryzuja sie one mala toksycznoscia i dlatego szeroko stosowano je jako nosniki w róznego rodzaju aerozolach. Jednakze ostat¬ nio ta wlasciwosc chlorofluoroalkanów okazala sie nie¬ pewna (Toxicology 3, 1975, str. 321-332) i dlatego zale¬ ca sie zeby czesc z nich nie byla stosowana w leczni¬ czych infialatorach.Uwaza sie, ze chlorofluoroalkany przyczyniaja sie do wyczerpania warstwy ozonu otaczajacej kule ziemska i zabezpieczajacej ja przed promieniowaniem ultrafiole¬ towym.Znany jest z opisu patentowego patentu tymczasowe¬ go polskiego nr 70982 przyrzad do zabiegów miejsco¬ wych, stosowany do dawkowanego podawania substancji cieklych. Inhalator wedlug tego patentu zaopatrzony jest w zamykany otwór wylotowy oraz przed uzyciem szczel¬ nie zamknieta czesc sciankowa aplikatord, dolaczonego do zródla czynnika wytlaczajacego. Zawiiera wewnetrzny element zasobnikowy, zamykany przed uzyciem na obu 110 986110986 koncach i otwierany podczas uzytkowania i przezna¬ czony do przechowywania dawki cieczy.Element zasobnikowy jednym ze swych konców jest do¬ laczony do otworu wylotowego, a drugim, koncem do czesci sciankowej i wywiera na ciecz cisnienie kapilarne dostosowane do lepkosci cieczy, które wystarcza dla unieruchomienia cieczy w miejscu wewnatrz elementu zasobnikowego tak, ze miedzy ciecza i co najmniej wy¬ mieniona czescia sciankowa podczas manipulacji przed uzytkowaniem, utrzymuje sie poduszka gazowa, która hpmuje przemieszczanie cieczy w elemencie zasobniko¬ wym, przy wstrzasaniu tego elementu. Element zasobni¬ kowy sklada sie z weza lub rurki tworzacej co najmniej jeden zwój.Znane inhalatory aerozolowe zawieraja duzy pojemnik oraz dozownik, które zlaczone sa ze soba na stale. Po¬ jemnik po opróznieniu nie moze byc powtórnie napel¬ niony, a skomplikowany i kosztowny dozownik trzeba wy¬ rzucic. Ponadto znane dozowniki nie pozwalaja na sto¬ sowanie cisnien wyzsz-ych niz okolo 0,5 atm. Jest to po¬ wazna wada, gdyz wyzsze cisnienia umozliwiaja wieksze rozdrobnienie aerozolu, a w konsekwencji szybsze od¬ parowanie nosnika. Ciezsze krople cieczy oraz zawarta w nich substancja czynna sa niewystarczajaco wprowa¬ dzane z wdychanym powietrzem lecz osiadaja w jamie ustnej.Dalsza wada znanych inhalatorów jest to, ze przyczy¬ niaja sie same do niewlasciwego ich uzytkowania z uwa¬ gi na fakt, ze umozliwiaja wdychanie substancji czyn¬ nej przy kazdym wdechu podczas dlugiej nieprzerywanej serii wdechów. Zawartosc znanego pojemnika starcza na okolo 200-400 wdechów.Celem wynalazku jest skonstruowanie nowego inhala¬ tora aerozolowego, który nie wykazuje powyzszych wad znanych- inhalatorów. Szczególne znaczenie ma opra¬ cowywanie sposobów umozliwiajacych stosowanie wzgled¬ nie nieszkodliwych substancji, na przyklad dwutlenku wegla, jako nosnika w inhalatorach aerozolowych.Dwutlenek wegla stosowany jest glównie w tak zwa¬ nych „mokrych aerozolach" stosowanych do celów do¬ mowych i przy ochronie roslin. W tym przypadku stosuje sie rozpuszczalnik, który w odpowiedni sposób nasyca sie dwutlenkiem wegla. Gdy stosuje sie tego typu urza¬ dzenia wytwarzajace aerozol, wówczas cisnienie dwu¬ tlenku wegla zostaje zmniejszone ze wzgledu na trud¬ nosci wystepujace przy rozpuszczaniu dostatecznej ilosci dwutlenku wegla w rozpuszczalniku. W konsekwencji te¬ go zjawiska, wlasnosci rozpylowe ulegaja stalemu po- gorszaniu przy uzywaniu dwutlenku wegla jako nosni¬ ka.Urzadzenie moze byc calkowicie opróznione z nosnika przed calkowitym wyczerpaniem rozpuszczalnika. Tego typu rodzaj rozpryskiwania nie nadaje sie do celów lecz¬ niczych, gdyz wlasnosci rozpylowe nie sa stale i pow¬ tarzalne z uwagi na to, ze przy kazdej operacji odpro¬ wadzania czynnika z inhalatora zmniejsza sie cisnie¬ nie podczas okresu uzytkowania danego opakowania.Celem wynalazku jest zbudowanie inhalatora, który nie ma wad znanych inhalatorów aerozolowych.Wedlug wynalazku inhalator aerozolowy do wdychania farmakologicznie czynnych substancji poprzez inhalacyj¬ ny wylot charakteryzuje sie tym, ze zawiera pojemnik w postaci kapsulki, który moze byc wymieniany w latwy sposób i w którym znajduje sie jednostkowa dawka sub¬ stancji czynnej w postaci plynu lub proszku oraz spre¬ zony nosnik. Kapsulka z jednostkowa dawka utrzy¬ mywana jest pomiedzy dwoma miskami i jest zaopatrzo¬ na w przepone przeznazczona do przedziurkowania.Jedna z misek ma srodkowy otwór, poprzez który wsu- 5 wana jest dziurkujaca igla. Igla ta jest wewnatrz wydra¬ zona, to znaczy ma podluzna kapilare, która tworzy ru¬ rke zasilajaca rozpryskowa dysze, zamontowana na dziur¬ kujacej igle. Rozpryskowa dysza z kolei jest zamocowa¬ na wewnatrz inhalacyjnego wylotu przeznaczonego do 10 wprowadzania do ust uzytkownika w celu prowadzenia wydalanego aerozolu. Kapsulka oraz dziurkujaca igla sa zamocowane przesuwnie wzgledem siebie tak, ze igle mozna nacisnac reka i wówczas nastepuje prze- dziurkowanie kapsulki. Kapsulka, miski oraz dziurkujaca 15 igla sa zamontowane razem wewnatrz obudowy, do któ¬ rej przymocowany jest inhalacyjny wylot.Pojemnik aerozolu lub kapsula dla zastosowania w inhalatorze aerozolowym sa umieszczone z mozliwoscia usuwania pomiedzy okreslonymi pokrywami i zawiera 20 farmakologicznie czynna substancje i sprezony czynnik miotajacy. Kapsula zawiera równiez membrane dosto¬ sowana do perforowania, przy czym objetosc pojemnika lub kapsuly jest mniejsza niz 2,0 cm3 a zawartosc far- mokologicznie czynnej substancji tworzy jednostke do- 25 zowania i jest mniejsza niz 20 mg.Przedmiot wynalazku zostal wyjasniony w przykla¬ dzie wykonania na rysunku, na którym przedstawiono inhalator w przekroju., Przedstawiony na rysunku inhalator aerozolowy za- 30 wiera kapsulke 2 z jednostkowa dawka, która jest za¬ opatrzona w przepone przeznazczona do przekluwania.Alternatywnie cala scianka kapsulki moze byc cienka i wykonana z tego samego materialu, na przyklad z tworzywa sztucznego lub cienkiej blachy. W kapsulce 2 35 znajduje sie jednostkowa dawka czynnej substancji oraz niezbedna ilosc sprezonego nosnika.Dotychczas nieznane byly pojemniki aerozolowe, w których znajduje sie sprezony nosnik oraz tylko jednost¬ kowa dawka substancji czynnej, a wiec przeznaczone 40 do odprowadzania jednostkowej dawki substancji czyn¬ nej w postaci aerozolu. Kapsulki tego typu stanowia czesc wynalazku.Dzieki zastosowaniu kapsulki z jednostkowa dawka unika sie koniecznosci stosowania dozownika, który jest 45 zwykle skomplikowany pod wzgledem budowy mecha¬ nicznej. Z uwagi na to, ze kapsulka z jednostkowa daw¬ ka przeznazczona jest do calkowitego oprózniania po jej uzyciu, wlasnosci takie jak temperatura wrzenia oraz rozpuszczalnosc w ewentualnie zastosowanym rozpusz- 50 czalniku substancji czynnej maja mniejsze znaczenie niz w znanych inhalatorach.Jako nosniki stosuje sie wiele róznych gazów i cieczy, na przyklad dwutlenek wegla, tlen, azot i inne nietok¬ syczne gazy w stanie sprezonym. Korzystnie jako nosnik 55 stosuje sie dwutlenek wegla. Kapsulke latwo napelnia sie wymagana iloscia dwutlenku wegla przez wlozenie do niej zamarznietych pastylek dwutfenku wegla oraz nastepne zamkniecie kapsulki. Jako nosniki moga byc oczywiscie zastosowane takze konwencjonalne chloro- 60 fluoroalkany.Zastosowanie kapsulki z jednostkowa dawka umozli¬ wia dobranie poczatkowego cisnienia w kapsulce w sze¬ rokim zakresie. Korzystne cisnienie w kapsulce wynosi 0,3-1,0 atm. 65 Korzystnie farmakologicznie czynna substancje stosu-110 986 je sie w postaci krystalicznej lub cieklej; moze ona byc albo zawieszona albo rozpuszczona w rozpuszczalniku.Jednakze mozliwe jest takze stosowanie czynnej sub¬ stancji w postaci proszku. Fakt, ze czynna substancja wystepuje w postaci jednostkowej dawki do wdychania oznacza, ze jej ilosc wynosi ponizej 20 mg, korzystnie tylko 0,2-2,0 mg. Ilosc cieczy, w której czynna substan¬ cja jest rozpuszczona lub zawieszona, wynosi korzystnie 0,05—0,15 cm3. Wewnetrzna objetosc kapsulki z jednost- kowq dawka nie powinna przekraczac 2,0 cm3, korzyst¬ nie wynosi ona 0,3—1,5 cm3.Kapsulka z jednostkowa dawkq moze byc odpowied¬ nio wykonana z dwóch identycznych lub róznych czescir które po napelnieniu ewentualnie oziebionym lub za¬ marznietym nosnikiem i czynnq substancja stapia sie lub skleja ze soba. W przypadku gdy kapsulka wykona¬ na jest z metalu moze miec ona ksztalt cylindra z jed¬ nej strony otwartego, a z drugiej zamknietego. Na wew¬ netrznej sciance od strony otwartego konca kapsulki znajduje sie wówczas szeroki rowek lub wglebienie. Po napelnieniu kapsulki do rowka wstawia sie kolowa gladka przepone wykonana odpowiednio z blachy alu¬ miniowej o grubosci 0,2 mm. Z jednej strony lub z obu stron przepone mozna zamocowac za pomoca zwyklych uszczelek lub uszczelek pierscieniowych. W koncu, ot¬ warty koniec kapsulki zawija sie prostopadle do wew¬ natrz za pomoca mechanicznego nacisku zamykajac przepone pomiedzy scianka kapsulki a dolna krawedzia rowka.Kapsulka 2 utrzymywana jest pomiedzy dwoma mis¬ kami 1, 4 xl wewnetrznym ksztalcie przystosowanym co najmniej w pewnym stopniu do ksztaltu kapsulki z jed¬ nostkowa dawka. Górna miska 1 jest przymocowana do, lub stanowi integralna czesc miski, która z kolei jest przymocowana do obudowy 3 za pomoca polaczenia srubowego lub zatrzasku bagnetowego. Alternatywnie górna miska 1 jest wzdluznie przemieszczana tak, ze kapsulke mozna dociskac do dziurkujacej igly, która jest na stale umieszczona w srodkowym otworze drugiej miski 4 i wystaje z niej.Inhalator aerozolowy wedlug wynalazku jest przez¬ naczony do ladowania pojedynczymi kapsulkami z jed¬ nostkowa dawka. Po zuzyciu kapsulki wyjmuje sie miske 1 oraz zuzyta kapsulka zastepuje nowa. W korzystnym przykladzie wykonania kilka kapsulek, na przyklad 5—10, umieszcza sie na obrotowym kole, które ulatwia dopro¬ wadzenie kapsulek do polozenia roboczego.Inhalator wedlug wynalazku uruchamia sie przez na¬ klucie kapsulki za pomoca dziurkujacej igly 10 z wzdluz¬ na kapilara 7, przechodzacej przez srodkowy otwór 11 w misce 4. Wówczas mieszanina substancji czynnej i nosnika przeplywa przez kapilare 7 do rozpylajacej dy¬ szy 9 i w koncu jest wydalana przez inhalacyjny wylot 8.Srednica kapilary wynosi korzystnie 0,25-1,00 mm.Zwykle nie ma potrzeby stosowania elementu uszczel¬ niajacego pomiedzy dziurkujaca igla a kapsulka.Opróznianie jest szybkie a igla przemieszcza odpowied¬ nia czesc przepony w taki sposób, ze automatycznie osiagane jest odpowiednie uszczelnienie. Wierzcholek igly korzystnie jest ukosnie sciety (to znaczy jest nie¬ symetryczny), co umozliwia bardziej efektywne przeci¬ nanie przepony.Dziurkujaca igla 10 umieszczona jest w prowadnicy 5 oraz zawiera palcowy przycisk 12 i sprezyne 6, która powoduje powrót igly 10 do jej poczatkowego poloze¬ nia. Jak opisano powyzej przekluwanie kapsulki uzyskuje 5 sie albo przez dociskanie przesuwanej dziurkujacej igly do kapsulki, albo przez dociskanie kapsulki do dziur¬ kujacej igly zamocowanej na stale. Dla ulatwienia prze¬ kluwania igla 10 moze byc wyposazona w odpowiedni mechanizm dzwigniowy. 10 W przypadku zastosowania obrotowego magazynku do kapsulek z jednostkowa dawka korzystne jest dopaso¬ wanie do tego magazynka mechanizmu padajacego uruchamianego ruchem posuwisto-zwrotnym dziurkuja¬ cej igly lub ruchomej miski.Dla skoordynowania uwalniania mieszanki aerozolo¬ wej oraz wdychania dziurkujaca igla (lub ruchoma mis¬ ka) jest zaopatrzona w mechaniczny zamek zwalniany w wyniku dzialania podcisnienia w inhalacyjnym wylocie wytwrzanego podczas wdychania. Zwykle pozadane jest ulatwienie wdychania przez inhalacyjny wylot w wyniku umieszczenia malych otworów w podstawie inhalacyjne¬ go wylotu. 15 20 25 Zastrzezenia patentowe 1. Inhalator aerozolowy do wdychania farmakologicz¬ nie czynnych substancji poprzez inhalacyjny wylot zawie-** 30 rajacy wymienna kapsulke majaca przepone przezna¬ czona do przeklucia i zawierajaca jednostkowa dawke substancji czynnej w postaci plynu lub proszku, oraz sprezony nosnik, znamienny tym, ze kapsulka (2) jest utrzymywana pomiedzy dwiema miskami (1, 4), z których 35 jedna miska (4) ma srodkowy otwór (11), przez który przesuwana jest dziurkujaca igla (10) zawierajaca wzdluz¬ na kapilare (7) tworzaca rurke zasilajaca rozpylajaca dysze (9) zamontowana na dziurkujacej igle (10) wew¬ natrz inhalacyjnego wylotu (8) przeznazczonego do ^ wprowadzania do jamy ustnej pacjenta, oraz prowadze¬ nia wydalanego aerozolu, przy czym kapsulka (2), oraz dziurkujaca igla (10) sa zamocowane przesuwnie wzgle¬ dem siebie tak, ze dziurkujaca igla moze byc naciskana w celu przeklucia kapsulki (2), a kapsulka (2), miski (1, 45 4)i oraz dziurkujaca igla (10) sa zamontowane razem wewnatrz obudowy (3), do której przymocowany jest in¬ halacyjny wylot (8). 2. Inhalator wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze dziurkujaca igla (10) jest przesuwnie zamontowana w 50 srodkowym otworze (11) jednej z misek (4), zas miska (4) jest oddalona od dziurkujacej igly (10) i ma mozliwosc wzdluznego przemieszczania w celu dociskania kapsulki (2) do dziurkujacej igly (10). 3. Inhalator wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze pojem- 55 nik lub kapsula sa umieszczone z mozliwoscia usuwania pomiedzy odpowiednimi pokrywami i zawiera farmako¬ logicznie czynna substancje oraz sprezony czynnik mio¬ tajacy, a takze membrane dostosowana do perforowa¬ nia, przy czym objetosc pojemnika lub kapsuly jest 60 mniejsza niz 2,0 cm3, a zawartosc farmakologicznie czynnej substancji tworzy jednostke dozowania i jest mniejsza niz 20 mg.110 986 LDA - Zaklad 2 - zam. 586/81 - 110 szt.Cena 45 zl PL