PL106799B1 - Srodek chwastobojczy - Google Patents

Description

Opis patentowy opublikowano: 31.07.1980 106799 Int. Cl.2 A01N 9/36 .iLNIA Twórca wynalazku: Uprawniony z patentu: Monsanto Company, St. Louis, Missouri (Stany Zjednoczone Ameryki) Srodek chwastobójczy Przedmiotem "wynalazku jest srodek chwastobój¬ czy, który oprócz nosnika lub rozcienczalnika za¬ wiera jako czynna substancje nowa pochodna gli¬ cyny.Z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3433 946 wiadomo, ie ester metylowy N-hydroksy-N-dwumetoksyfosfinylometyloglicyny i ester metylowy N-hydroksy-N-dwualliloksyfosfiny^ lometyloglicyny maja wlasciwosci chwastobójcze.(Jednakiechwastobójcze dzialanie tych zwiazków jjest w wielu przypadkach slabe i rtp. pierwszy Z tych estrów, stosowany w ilosci 4,48 kg/ha powo¬ duje niszczenie powoju i chwastnicy jednostronnej tyltoo w 26—49%, a nie zwalcza prawie wcale in¬ nych chwastów, z którymi przeprowadzano próby, prugi x- tych -estrów, stosowany równiez w ilosci 4,48 kg/ha, po uplywie 4 tygodni powoduje niszcze¬ nie powoju w 50—74%, chwastnicy jednostronnej jw 75—©9% i innych chwastów tylko w 26—49*/o.; Nieoczekiwanie stwierdzono, ze znacznie silniej¬ sze wlasciwosci chwastobójcze niz wspomniane wyzej estry ma N-hydroksy-N-fosfonometyloglicy- na o Wzorze podanym na rysunku, w postaci wol- inego twasu albo jego soli. Srodek wedlug wyna¬ lazku lako czynna substancje zawiera N-hydrbksy- |!-N-fosEonometyloglicyne albo jej sole dopuszczalne •w srodkach chwastobójczych.\ N-hydroksy-N-fosfonometyloglicyna jest zwiaz¬ kiem nowym, wytwarzanym przez reakcje N-hydro- ksyglicyny z kwasem fosforawym i aldehydem 10 19 mrówkowym w obecnosci mocnego kwasu, np. kwa¬ su solnego, jako katalizatora.Srodek wedlug wynalazku zawiera N-hydroksy-N- -fosfonometyloglicyne w postaci wolnego kwasu, ale takze sole tego kwasu, zwlaszcza, ze sa one z reguly latwiej rozpuszczalne niz wolny kwas i mozna je latwo wytwarzac. Takimi solami sa np. sole metali alkalicznych, metali ziem alkalicznych i sole amonowe oraz nizsze alifatyczne sole amo¬ niowe pierwszo-, drugo- i trzeciorzedowe, zawiera¬ jace rodniki alkilowe, alkenylowe lub alkinylowe o 1—8 atomach wegla.W srodkach wedlug wynalazku substancja czyn¬ na jest zmieszana z jednym lub wieksza liczba znanych skladników dodatkowych, takich jak stale lub ciekle wypelniacze, nosniki, rozcienczalniki i substancje kondycjonujace. Srodki wedlug wyna¬ lazku maja postac proszków zwilzalnych, wodnych zawiesin lub roztworów, pylów, emulsji olejowych i roztworów w rozpuszczalnikach, przy czym moga one tez zawierac jedna lub wieksza liczbe znanych substancji powierzchniowo czynnych. Srodki wed¬ lug wynalazku wytwarza sie sposobami analogicz¬ nymi do stosowanych przy wytwarzaniu znanych srodków chwastobójczych.W srodkach wedlug wynalazku majacych postac proszków lub pylów substancja czynna stanowi zwykle 0,5—95% wagowych, a w preparatach w postaci zawiesin wodnych lub roztworów 5—95% wagowych. Srodki wedlug wynalazku stosuje sie 106 7993 101799 4 na nadziemne czesci roslin znanymi sposobami, np. za pomoca rozpylaczy napedzanych mechanicznie lub recznie. Zwykle stosuje sie te srodki w ilosci 1—50 kg czynnej substancji na 1 ha, w zaleznosci od zamierzonego nasilenia chwastobójczego dzia¬ lania.Chwastobójcze dzialanie srodków wedlug wyna¬ lazku badano w próbie prowadzonej po wzejsciu roslin w cieplarni. Ziemie dobrej jakosci umiesz¬ czono w tacach aluminiowych i ubito tak, aby jej powierzchnia znajdowala sie w odleglosci 0,95— 1.27 cm od górnego brzegu tac, po czym na po¬ wierzchni ziemi umieszczono z góry okreslona liczbe nasion szerokolistnych i trawiastych chwa- st5\*npc^ Nasiona pokryto ziemia wypelniajac^ ' calfcowifcie tace, które nastepnie umieszczono w ciepferni i podlewano w miare potrzeJto^Gdy ^rosliny osiagnely zadana wielkosc, kazda z-nich opryskano okreslona objetoscia roz¬ tworu, zawleFalaceg^ badana substancje w ilosci odpowiadajacej stezeniu w kg/ha podanemu w tablicy. Roztwory te sporzadzono z 1% roztworów badanych substancji w acetonie lub innym odpo¬ wiednim rozpuszczalniku, zawierajacych znana ilosc emulgatora. Roztwory te rozcienczano woda do zadanej objetosci. Jako emulgator stosowano mieszanine zawierajaca 35a/o wagowych dodecylo- benzenosulfonianu butyloaminy i 65% wagowych produktu kondensacji oleju talowego z tlenkiem etylenu, zawierajacym okolo 6 moli tlenku etylenu na 1 mol oleju talowego. Stopien uszkodzenia oce¬ niano po uplywie 2 lub 4 tygodni od zabiegu i wy¬ niki podano w tablicy, stosujac nastepujce wskaz¬ niki: 0 oznacza uszkodzenie 0—24% roslin, 1 oznacza uszkodzenie 25—49% roslin, 2 oznacza uszkodzenie 50—74% roslin, 3 oznacza uszkodzenie 75—99ft/o roslin, 4 oznacza zniszczenie wszystkich roslin. lt 15 39 W tablicy chwasty oznaczono literami, a miano¬ wicie: A — oset kanadyjski B — rzepien C — mietlica psia D — powój E — komosa biala F — rdest ostrogorzki G — cibora H — perz wlasciwy I — dzikie sorgo J — stoklosa dachowa K — chwastnica jednostronna.Badaniom poddawano nastepujace zwiazki: I N-hydroksy-N-fosfonometyloglicyne o tempe¬ raturze topnienia 143—144°C (rozklad), : II Sól sodowa N-hydroksy-N-fosfonometylogli- cyny o temperaturze topnienia 70—80°C (roz¬ klad), III Sól dwupotasowa N-hydroksy-N-fósfonomety- loglicyny o temperaturze topnienia 85—90°C (rozklad), IV Sól jednoamonowa N-hydroksy-N-fosfonome- tyloglicyny o temperaturze topnienia 73—76°C (rozklad), V Sól N-hydroksy-N-fosfonometyloglicyny z 1 czasteczka dwumetyloaminy, topniejaca z objawami rozkladu w temperaturze 60— 65°C, VI Sól N-hydroksy-N-fosfonometyloglicyny z 1 czasteczka n-butyloaminy, topniejaca z obja¬ wami rozkladu w temperaturze 70—75°C, VII Sól N-hydroksy-N-fosfonometyloglicyny z 1 czasteczka dwualliloaminy, topniejaca z obja¬ wami rozkladu w temperaturze 55—60°C i VIII Sól N-hydroksy-N-fosfonometyloglicyny z 1 czasteczka propargiloaminy, topniejaca z obja¬ wami rozkladu w temperaturze 80—85°C.Tablica Numer bada¬ nego zwiazku I II III IV V VI VII VIII Liczba tygodni od zabiegu do chwili oceny 4 2 2 2 2 2 2 2 Ilosc substancji kg/ha 5,6 11,2 11,2 11,2 11,2 11,2 11,2 11,2 Badane rosliny A 3 4 3 4 2 2 1 3 B 2 2 0 4 2 2 2 2 C 1 2 2 3 2 3 3 2 D 3 2 2 2 2 2 2 2 E 4 3 3 3 3 3 2 4 F 2 4 4 3 4 4 4 4 G 2 2 1 2 2 2 1 1 H 3 3 4 4 2 3 4 I 3 2 2 2 4 4 4 2 J 2 3 2 3 2 3 3 2 K 3 3 3 4 4 3 3 35 106 799 6 Y? sposób analogiczny do wyzej opisanego pro¬ wadzono równiez próby porównawcze, stosujac jako czyrona substancje znany kwas aminometylo- fosfonowy. Próby te wykazaly, ze kwas ten stoso¬ wany w ilosci 4,48 kg/ha dziala chwastobójczo tylko na chwasty B, C, D i F i to tylko w stopniu odpowiadajacym wskaznikowi 1. PL PL PL PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe Srodek chwastobójczy, zawierajacy obok nosnika lub rozcienczalnika czynna substancje chwastobój¬ cza, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera nowa N-hydrokisy-N-fosfonometyloglicyne o wzorze podanym na rysunku albo jej sól dopusz¬ czalna w srodkach chwastobójczych. 0 OH 0 II i I / H0-C-CH2-N -CH2P^ OH OH PL PL PL PL