PL105865B1 - Przegub krzyzowy - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest przegub krzyzowy, którego krzyzak przegubu laczy ramiona widelek, dwóch widelek przegubu, przy czym na czopach krzyzaka sa umieszczone cylindryczne wydrazone korpusy lozyskowe, wzglednie tuleje lozyskowe, zawierajace w danym wypadku elementy toczne lub slizgowe, które sa przyjmowane w otworach ramion widelek i sa osiowo ustalane i przy czym jest przewidziana jedna elastyczna uszczelka, zwlaszcza z tworzywa sztucznego, gumy lub tp. przechodzaca przez korpus krzyzaka przegubu, luzno go przykrywajac, która jednoczesnie uszczelnia korpusy lozyskowe, wzglednie tuleje lozyskowe.Przeguby krzyzowe sa znane (np. opis patentowy W. Brytania nr 628653), w których przegub krzyzowy, lacznie z kazda czescia widelek przynalezna do walu napedowego jest zaopatrzony w powloke z gumy lub podobnego materialu. Ta uszczelka gumowa przyklejona lub przyspawana przez specjalnie nalozona warstwe przyczepna z korpusami lozyskowymi. Uszczelki tego rodzaju mozna zastosowac tylko, kiedy korpusy lozysko¬ we przy montazu sa juz zaopatrzone w smar. One sluza przy tym do ochrony przed wtargnieciem blota i kurzu.Niekorzystne jest to, ze ponowne smarowanie jest nie do przeprowadzenia, poniewaz zaden srodek smarujacy, podczas procesu smarowania nie moze wydostac sie na zewnatrz.Ponadto znane sa krzyzaki przegubu (np. opis patentowy Francja nr 703977), w których wprawdzie moze byc doprowadzony zapas srodka smarujacego do wnetrza,krzyzaka przegubu, jednakze do tego celu krzyzak przegubu musi byc zaopatrzony w pusta przestrzen, która potem zamyka sie od zewnatrz blacha, a do nasmaro¬ wania potrzeba smarowniczki do wprowadzenia smaru i dodatkowych kanalów smarujacych. Z powodu wielu pojedynczych czesci i trudnego wytwarzania krzyzaki przegubowe tego rodzaju nie sa ekonomicznie wytwarzane.Zadaniem wynalazku jest wytworzenie ekonomicznego i taniego krzyzaka przegubu, który moze przyjmo¬ wac przy tym zapas srodka smarujacego, dla zapewnienia wiekszego okresu uzytkowania.W rozwiazaniu tego zadania jest przewidziane, ze uszczelka jest uksztaltowana, wobec korpusu lozysko¬ wego, wzglednie tulei lozyskowej, jako uszczelka stykowa i;ze korpus krzyzaka przegubu jest tak uksztaltowany, ze miedzy nim i elastyczna uszczelka jest umieszczony zapas srodka smarujacego.Korzystnie jest w tym wykonaniu, ze uszczelnienie jest zmienne, poniewaz istnieje z jednej strony mozli¬ wosc uszczelnienia korpusów lozyska, wzglednie tulei lozyskowych wobec czopów, a z drugiej strony przy2 105865 wykonaniach, w których korpusy walcowe sa umieszczone bezposrednio w zahartowanych otworach ramion widelek, uszczelniaja ramiona widelek wobec czopów.Dzieki temu zaoszczedza sie na drogich i w kazdym czopie umieszczonych pierscieni uszczelniajacych.Przez to jest korzystne, ze uszczelka jest wytwarzana albo przez zanurzenie krzyzaka przegubu w cieklym tworzywie sztucznym lub przez spryskanie warstwa tworzywa sztucznego, a uszczelka nie jest na stale polaczona z powierzchnia górna krzyzaka przegubu, mozna srodkiem smarujacym, w korzystny sposób napelniac przes¬ trzen, miedzy krzyzakiem przegubu a uszczelka, poniewaz zdejmuje sie przy tym elastyczna uszczelke z korpusu krzyzaka przegubu i tworzy sie zasobnik srodka smarujacego.Wedlug dalszej istotnej cechy wynalazku jest przewidziane, ze korpus krzyzaka przegubu ma rowki przebie¬ gajace w kierunku czopa.Przez nacisk, który rozciaga elastyczna uszczelke i sile odsrodkowa wywierana podczas pracy na srodek smarujacy, wylewa sie on ciagle do rowków przyporzadkowanych czopom i zaopatruje lozyska od zewnatrz w wystarczajaca ilosc srodka smarujacego, przez caly okres uzytkowania walu przegubowego.Przez dodatkowe wydrazenie jest mozliwe to, ze krzyzak przegubu lacznie z uszczelka, moze przyjmowac wieksze ilosci srodka smarujacego. Dalej mozna w tym wykonaniu zastosowac znane przeguby krzyzowe z otwo¬ rami smarujacymi w czopach tak, ze srodek smarowy dostaje sie przez te kanaly do lozysk.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedsta¬ wia wal przegubowy krzyzaka, którego konce niosa przegub krzyzowy, fig. 2 do 4 — krzyzak przegubu z lozys¬ kami slizgowymi u uszczelka, fig. 5 do 7 - krzyzak przegubu, zasadniczo taki jak na fig. 2 do 4, jednakze ylozyskowany na elementach tocznych, fig. 8-10 krzyzak przegubu, zasadniczo taki jak na fig. 2 do 4, jednakze z tulejami lozyskowymi vi ulozyskowany na elementach tocznych, a fig. 11—14-znany krzyzak przegubu z wydrazeniem i otworami smarujacymi i uszczelka jak na fig. 2 do 4.Wal przegubu przedstawiony na fig. 1 obejmuje dwa poosiowe odcinki 1 i 2, które na swoich zewnetrznych koncach niosa przeguby krzyzowe 3 i 4, których ramiona widelek 8 sa polaczone przez przegub krzyzowy 9.Odcinek 1 walu przegubowego jest uksztaltowany na swoim wewnetrznym koncu jako wal wydrazony. Wal pelny 5 i wal wydrazony 6 sa polaczone miedzy soba nieobrotowo, jednakze osiowo przesuwnie, przez uzebie¬ nie walu wielowypustowego.Przegub krzyzowy przedstawiony na fig.. 2 do 4 sklada sie zasadniczo z korpusu podstawowego 10 i czo¬ pów 11 umieszczonych w jednakowych odleglosciach. Na tych czopach znajduja sie tuleje lozyskowe slizgowe 12 do ulozyskowania w ramionach widelek 8 walów napedowych 5 i 6. Do uszczelnienia czopów 11 wobec ramion widelek 8, przegub krzyzowy 9 jest zaopatrzony jedynie w jedna uszczelke 13. Uszczelka 13 przebiega az do odsadzen 14 czopa 11. Uszczelka 13, która nie jest przylepiona do korpusu 10 przegubu krzyzowego 9, moze sie oddzielac od powierzchni górnej tak, ze przed montazem czopa 9 na wale przegubowym 1, 2, srodek smarujacy moze byc wcisniety do korpusu 10 miedzy czop 11 a zgrubienia koncowe 15, obok odsadzen 14.Przez rozszerzenie uszczelki 13 tworzy sie przestrzen zasobnikowa 16, która moze byc jeszcze powiekszo¬ na przez odpowiednio dobrane wybrania 17 (fig. 3), dla potrzebnego srodka smarujacego.Na fig. 4 jest przedstawiony czop 9 w przekroju przed napelnieniem srodkiem smarujacym albo po wypróznieniu. Przez nacisk, który uszczelka 13 wywiera na srodek smarujacy, znajdujacy sie w przestrzeni zasobnikowej 16, przeplywa on ciagle przez otwory 28, do miejsc, które nalezy smarowac. Do uszczelnienia ramion widelek 8 sa przewidziane pokrywy zamykajace 19. Przegub krzyzowy 9 przedstawiony na fig. 5 do 7 posiada, w odróznieniu od przedstawionego na fig. 2 do 4, jedynie zamiast ulozyskowania slizgowego ulozysko- wanie igielkowe 20, które sklada sie z kilku pojedynczych bryl tocznych 23, a zgrubienia koncowe 15 sa tak uksztaltowane, ze elementy toczne 23 opieraja sie na powierzchniach czolowych 21.Takze krzyzak przegubu 9 fig. 8 do 10 jest zasadniczo porównywalny z krzyzakiem przegubu fig. 2 do 4, róznica jest jak widac, tylko w zastosowaniu tulei lozyskowych 22. Elementy toczne 23 przewidziane do lozys¬ kowania, sa takze w tym przykladzie wykonania, podparte przez powierzchnie czolowe 21 uszczelki 13. Tuleja lozyskowa 22 jest ustalona osiowo w otworze 24 ramion widelek 8 przez pierscien zabezpieczajacy 25.Wszystkie krzyzaki przegubu 9 fig. 2 do 10 nie potrzebuja zadnych otworów smarujacych zaopatrujacych lozyska 12, 20,przebiegajacych w czopach 11.Oprócz tego jest mozliwe jak to przedstawia np. fig. 2, 4 w celu zapewnienia dobrego smarowania, wyko¬ rzystanie rowków 28, przez które przeplywa ciagle smar.Napelnianie srodkiem smarowym przestrzeni zasobnikowej 16 nastepuje przez wdmuchiwanie lub przez wtrysk od zewnatrz, a mianowicie obok odsadzen krzyzaka przegubu 9. Na fig. 11 do 14 jest przedstawione natomiast wykonanie, w którym wybranie 17 krzyzaka przegubu 9 jest uksztaltowane jako przestrzen zaso¬ bnikowa 27. Z przestrzeni zasobnikowej 27 przebiegaja osiowo, przez czop 11 otwory smarujace 26 i zapewniaja105865 3 przy tym lozysk 12, 20 w srodek smarujacy. Zgrubienia koncowe 15 uszczelki 13 sluza do uszczelnienia tulei lozyskowej 22, podparcia tulei lozyskowej 22 oraz nastepnie elementów tocznych 23 na odsadzeniu 14 krzyzaka przegubu 9. Smarowanie jest zapewnione przez sile odsrodkowa podczas pracy, która tloczy srodek smarujacy promieniowo na zewnatrz. Ponadto jezeli jest pozadane, mozliwe jest zaopatrzenie uszczelki 13, na otworach przestrzeni zasobnikowej 27, w naprezenie wstepne tak, ze srodek smarujacy jest zasilany z dodatkowym na¬ ciskiem. PL PL

Claims (2)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Przegub krzyzowy, którego krzyzak przegubu laczy ramiona widelek, dwóch widelek przegubu, przy czym na czopach krzyzaka sa umieszczone cylindryczne, wydrazone korpusy lozyskowe, wzglednie tuleje lozy¬ skowe, zawierajace w danym wypadku elementy toczne lub slizgowe, które sa przyjmowane w otworach ramion widelek i sa osiowo ustalane i przy czym jest przewidziana jedna elastyczna uszczelka zwlaszcza z tworzywa sztucznego, gumy lub tp. przechodzaca przez korpus krzyzaka przegubu luzno go przykrywajac, która jedno¬ czesnie uszczelnia korpusy lozyskowe, wzglednie tuleje lozyskowe, znamienny tym, ze uszczelka (13) jest uformowana wobec korpusu lozyskowego (8), wzglednie tulei lozyskowej (22) jako uszczelka stykowa i ze korpus (10) krzyzaka przegubu (9) jest tak uksztaltowany, ze miedzy nim a elastyczna uszczelka (13) jest umieszczony zasobnik (16) srodka smarujacego.

2. Przegub wedlug zastrz, l,znamienny tym, ze korpus (10) krzyzaka przegubu (9)I ma rowki (28) przebiegajace w kierunku czopa (11). FIG.1 FIG. 4105 865 FIG. 5 FIC 6 \\| I S \ I ii' \ iSii ^ sl ¦r ¦_-i iag« li...,, ill ^J tt-%-^-1 n I i )) Li FIG. 7 FIG. 10 26 27 FIG. 11 13—-J FIG. 12 FIG. 13 FIG. U Prac. Poligraf. UP PRL. Naklad 120 + 18 Cena 45 zl PL PL