PL103336B1 - Sposob wytwarzania 4,4'-izopropylidenobis/2,6-dwubromo/fenolu - Google Patents

Description

Opis patentowy opublikowano: 20.06.1979 { 103336 CZYTtLNlA Uc-du Patentowego M-- ti lit- « |. .,, Int. Cl.2 CÓ7C 39/24 ClWB 9^00 Twórcy Wynalazku: Janusz Swietoslawski, Andrzej Silówiedki, Aleksan¬ der Ratajczak, Barbara N-cJóÓn, Zofia Baniak Uprawniony z patentu: Zaklady Chemiczne „Organika-Azot", Jaworzno (Polska) Sposób wytwarzania 4949-izopropyiidenobis(296-dwubromo)fenolu Przedtmiotem wynalazku jest sposób wywarza¬ nia 4,4'-izopropylidienobis (2,6-dwuibromo) fenolu, .szeroko stosowanego pod nazwa czterobromobisife- nol A luib TBBA do wytwarzania niepalnych two¬ rzyw sztucznych i zywic syntetycznych.Wedlug znanych metod 4,4'-izopropylidenobis (2,6) -dwiubromo) fenol otrzymuje sie z 4,4,-izopropytli- denobis£enolu, zwanego równiez Ibiisfenolem A luib dianem, przez -dzialanie na .niego bromem, Metody te omówiono w opisach patentowych St. Zjed. Am. nr nir 3 0S9 291, 3 182 088, 3 234 289 13 363 007 3 546 302, RFN nr 1768 444, Belgii nr 6111069, Francji nr 1 412 959 i iZSRR nr 1341790. (Natomiast w opisach patentowych RFN nr nr 1 129 957, 1 151 811, 2 041 220 i 2 162 859 omówiono metode otrzymywania czteirobromobisfenoiliu A z bisfenolu A przez dzialanie 'na niego chlorem i bromem a w tym równiez i dhlorkiem bromu, natomiast w opisie patentowym RFN nr 12 227 439 przez dziala¬ nie ibromem i nadtlenkiem wodoru.Wada metody z zastosowaniem bromu jest jej nieekonomieznosc, gdyz polowa uzytego dio reakcji bromu — ulega przeksztalceniu w ubocznie two¬ rzacy sie bromowodór. Lepsza .metoda jest stoso¬ wanie chloro i bromu, wtedy produiktem, ubocz¬ nym jest chlorowodlór. W tyim przypadku (podsta¬ wowa trudnosc stanowi (utrzymanie odpowiedlniej stechiometrii wprowadzenia reagentów. Wady tej nie ma metoda wykorzystujaca brom i nadtlenek wodoru, natomiast jedyna niedogodnoscia tej meto¬ dy jest koniecznosc uzycia roztworów nadtlenku wodoru o duzej koncentracji.Metoda wedlug wynalazku charakteryzuje sie prcistota wykonania i calkowitym wykorzystaniem bromu do tworzenia 4,4,-izopropylidenobis (2,6- dwuJbromo) fenolu, przez dziailamie na kaizidy 1 imol 4,4,-izopropylidienobisfenolu mniej niz 4-ma mola¬ mi brorniu, korzystnie 2,0—2,1 molami! w srodowisku rozpusziczailnika organicznego luib jego mieszaniny z woda. Istota wynalazku polega na tym, ze pro¬ dukty reakcji poddaje sie równoczesnie lufo na¬ stepczo dzialaniu chloranów .metaJli alkalicznych, korzyistnie Chloranu sodowego, przy czym produkt wydziela sie w znany sposób. Jezeli bisfenol A o- znaczymy skrótem BA, zas czterobroniobisifenol A skrótem TBBA, zachodzace reakcje mozna przed- stawic sumarycznie w nastepujacy sposób: 3BA + 6Br2 + 2lNaiCJlOs = 3iTBBA + 2lNaCl + QH2Q (1) Wykonane pomiary relatywnych szybkosci prze¬ biegu reakcji (1) w metanolu wykazaly, iz reakcja ta. przebiega z wieksza szybkoscia niz w przypad¬ ku zastosowania H2O2 jako utleniacza. Porównanie dzialania H2O2 i -NaClOs jako lutHeniaczy foromowo- doru wynika, z zestawienia potencjalów ultilenAa|ja- cych podlanych ponizaj: 103336103336 | Reakcja H2O2 + 2HfBr = &T2 + 2H2O NaClOs + 6HiBr = 3Br2 + NaOl + + aHzO Potencjal utleniajacy w woltach — 0,689 — 0,364 Z przedstawiomych powyzej liczib wynika^ ze dzialanie utleniajace H2O2 wflnno byc silniejsze niz dzialanie NaOlDs. Tymczasem reakcja (1) z uzy¬ ciem NaClOs przebiega w sposób nieoczekiwany tj. szybciej nóz przy zastosowaniu H2O2. 1S Metoda stosujaca H2O2 ogranicza sie prawie wy¬ lacznie do prowadzenia reakcji w ukladzie dwufa¬ zowym: woda' — rozpuszczalnik organiczny. W ten sposlólb chroni sie 'przed mozliwoscia u/tlenienia bis- 2o fenol A, który w warunkach reakcji iznajduje sie^ w fazie organicznej, podczas gdy H2O2 rozpuszcza ^" sie w fazie wodnej. Utlenienie takie zacliodzi lat¬ wo, natomiast Ibilsfenol A stosowany jest równiez jako antyutleniajcz materialów technicznych, 25 zwlaszcza tworzyw sztucznych.Opierajac sie na podanych wyzej faktach oraz biorac pod uwage iz z porównania potencjalów u- tleniajacych wynika, ze warunki stosowania NaClOs w reakcji i(l) [beda ostrzejsze .niz przy uzy¬ ciu H2O2, nalezalo wnioskowac, iz w przypadku prowadzenia reakcji (1) w (ukladzie jednofazowym znaczna czejsc toisfenolu A ulegnie utlenieniu, co w rezultacie zmniejszy wydajnosc produktu glów¬ nego. Jednak przy uzyciu metanolu jako rozpusz¬ czalnika stwierdzono lagodny przelbieg reakcji Cl) i wzrost wydajnosci czterotoromobilstfenolu A.Zastosowanie NadlOs jest przy tym Ibardaiej e- konomiczne niz zastosowanie H2O2. Proces bromo¬ wania metoda wedlug wynalazku, korzystnie jest prowadzic w obecnosci mocnego kwasu mineral¬ nego. Obecnosc kwasu zwieksza szybkosc reakcji, zwlaszcza w koncowym okre&ie, przy imalyeh ste¬ zeniach suzbstratów. Sposólb wedlug wynalazku wy¬ jasniaja, ponizsze przyklady. 40 45 Przyklad tl. W kolibie reakcyjnej o pojemnos¬ ci 500 ml zaopatrzonej w miesizadlo, chlodnice- zwroitna, termometr i wkraplacz umieszcza sie ©8,4 g (0,3 mola) 4,4'-izopropylidenoibisifenolu', 100 g metanoilui i 20 g stezonego kwasu solnego. Po u- ruchomieniu mieszadla wkrapla sie 100 g (0,626 mola) bromu w temperaturze 30—35°C w czasie 30 miinuit. Nastepnie wkrapla isie 43 g 50%^go wodne¬ go roztworu chloranu sodowego (0,2 mola) w tem¬ peraturze 35—40^C w czasie 45 minut, po czym roztwór miesza sie 2 godziny w temperaturze 40— —45°C, nastepnie ochladza sie do 15*C i odsacza, wytracony produkt, który trzykrotnie przemywa sie woda. Po wysuszeniu otrzymuje si-e 148 g 4,4'- -izopropylidenobds fl^-dibromo) fenolu w postaci sypkich krysztalów, co stanowi 91% wydajnosci teoretycznej.Przyklad II. W kolibie reakcyjnej umieszczo¬ no 68,4 g <0^3 mola) bisifenalu A, 300 g tetrachlo^ roetylenu i 80 g wody. Po uruchomieniu mieszadla, do otrzymanej zawiesiny wkroplono 100 g bromu w czasie 1 godziny^ utrzymujac temperature 25— —30PC przez chlodzenie. Nastepnie w temperaturze —35°C przez 2 godziny skroplono roztwór 22 g, chloranu sodowego w 40 ml wody i ogrzano ca¬ losc do wrzenia przez 30 minut, po czym /Oddzielo¬ no górna warstwe wodna. Warstwe organiczna o- chlodzono do 0X!, przesaczono wytracono kryszta¬ ly. Po wysuszeniu otrzymano 13© g czterobromo- bisfenolu A co stanowi 85% wydajnosci teoretycz¬ nej. PL

Claims (2)

1. Zastrzezenia ipatenflowe 1. Sposób wytwarzania 4,4Mzopropylidenoibis (2,6-dwulbromo) fenolu przez dzialanie na kazdy 1 mol 4,4,-izojpropyilidenobisfen molami (bromu,, korzystnie 2,0—2,1 'molami, w sro¬ dowisku rozpuszczalnika organicznego lulb jego mieszaniny z woda, znamienny tym, ze produkty reakcji poddaje sie równoczesnie lufo nastepczo dzialaniu chloranów metali alkalicznych, korzyst¬ nie chloranu sodowego, wydzielajac produkt w znany sposólb.
2. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosuje sie do srodowiska reakcji dodatek mocne¬ go kwasu mineralnego. RSW. Zakl. Graf. W-wa, ul. Srebrna 16, z. 102-79 — 95 egz. Cena 45 zl PL