NL9300304A - Koppelingsas. - Google Patents

Description

Koppelingsas

De uitvinding heeft betrekking op een koppelingsas voor het overbrengen van een draaimoment vanaf de aftakas van een aandrijfmachine, bijvoorbeeld een landbouwtrekker, naar de ingaande as van een aangedreven machine, bijvoorbeeld een landbouwmachine, welke as is voorzien van tenminste één universeelkoppeling zoals een kruiskoppeling, waarbij de as is beschermd door een buis van passend materiaal, welke op de as is gelagerd door middel van een lagerring die in een groef van de as steekt en is verbonden met een aan de buis bevestigde kap, welke de kruiskoppeling overkraagt.

Bovengenoemde koppelingsassen liggen gewoonlijk vrij tussen de drijvende en aangedreven machine, zodat het voor de veiligheid noodzakelijk is een beschermingsbuis daaromheen aan te brengen, die stilstaat. Vanwege de lagering is dit mogelijk. De relatief gevaarlijke kruiskoppelingen zijn afgeschermd door een daaroverheen kragende kap.

De montage van dergelijke beschermende constructies om de aandrijfas zijn tamelijk ingewikkeld, hoewel reeds vele voorstellen tot vereenvoudiging zijn gedaan.

De uitvinding heeft ten doel een zonder hulpgereed-schap uit te voeren zeer eenvoudige, montage te verschaffen, met relatief weinig losse onderdelen onder handhaving van een duurzame werking onder zware omstandigheden, waarbij demontage om veiligheidsredenen niet anders dan met gebruik van gereedschap mogelijk is, zodat ongewild losgaan onmogelijk is.

De koppelingsas volgens de uitvinding onderscheidt zich doordat de lagerring is voorzien van tenminste twee langs de omtrek van de ring op afstand van elkaar aangebrachte nokvormige uitsteeksels en de kap van tenminste twee ruimten voor het telkens opnemen van die uitsteeksels waarbij door een hoekverdraaiing van de lagerring ten opzichte van de kap een vergrendeling in axiale zin tussen kap en lagerring tot stand wordt gebracht, en waarbij een vorm-sluitend borgorgaan tussen kap en lagerring werkzaam is tegen een te rugdraaiing van die lagerring.

Dankzij het vormsluitende borgorgaan, waarmee wordt bedoeld dat deze vormsluitend in de kap is opgenomen, is het mogelijk om direct te constateren dat de montagehandelingen correct zijn uitgevoerd en dat de kap ten opzichte van de lagerring goed is gepositioneerd.

Volgens een verdere ontwikkeling is het borgorgaan gevormd door een inzetstuk dat in een sparing van de kap vergrendelbaar is, en dat is voorzien van een doorvoer-opening voor smeerdoeleinden. Hiermee is op eenvoudige wijze een dubbelfunctie voor het inzetstuk gecreëerd, dat enerzijds dient voor het borgen van de juiste stand van de lagerring in de kap, en anderzijds voor het toevoeren van vetten of oliën aan de lagerring bij de daarin ronddraaiende as.

Bovendien is dankzij het isoleren van de smeer-functie in een los inzetstuk de vervaardiging van de kap aanzienlijk vereenvoudigd. Voorts kan het inzetstuk als standaard onderdeel worden uitgevoerd, dat kan worden toegepast in kappen van verschillende afmetingen.

In een andere uitvoeringsvorm is het borgorgaan een met de kap draaibaar verschuifbaar verbonden ring, althans voorzien van twee of meer axiaal gerichte vergrendellippen, die de nokken in de uitsparingen van de kap op de juiste plaats borgen. Ook deze lagerring kan zijn voorzien van een doorvoer voor het smeermiddel.

Bovengenoemde en andere kenmerken zullen nader worden toegelicht in de hieronderstaande figuurbeschrijving van een aantal uitvoeringsvoorbeelden. In de tekening toont: fig. 1 een perspectivisch aanzicht met uiteengenomen onderdelen van de koppelingsas volgens de uitvinding, fig. 2 een axiale doorsnede van de samengestelde koppelingsas met een eerste uitvoeringsvorm van het borgorgaan, fig. 3 en 4 een met fig. 2 overeenkomende axiale doorsnede van een tweede uitvoeringsvorm van het borgorgaan, respectievelijk een perspectivisch aanzicht daarvan, fig. 5, 6 en 7 een axiale doorsnede overeenkomend met die van fig. 2 van de koppelingsas voorzien van een derde uitvoeringsvorm van het borgorgaan, respectievelijk een perspectivisch aanzicht van het borgorgaan, respectievelijk een perspectivisch aanzicht in de gemonteerde toestand daarvan, fig. 8 een perspectivisch aanzicht, gedeeltelijk in doorsnede, van een variant van de tweede uitvoeringsvorm van het borgorgaan, fig. 9, 10 en 11 een perspectivisch aanzicht van de koppelingsas met uiteengenomen delen, waarbij het borgorgaan als ring is uitgevoerd, respectievelijk een perspectivisch in detail uitgevoerd aanzicht van de tweede fase van monteren, respectievelijk een tweede perspectivisch in detail uitgevoerd aanzicht in de borgstand van de ring na montage.

In de figuren is met het cijfer 1 de aandrijfas weergegeven, waarvan slechts een deel in fig. 1 is getoond. De aandrijfas heeft een willekeurige lengte en in fig. 1 is slechts het deel dat gekoppeld is aan de kruiskoppeling 2 aangegeven. De kruiskoppeling kan worden gekoppeld aan de aftakas respectievelijk ingaande as van de drijvende of aangedreven machine.

De beschermingsconstructie rond de as 1 wordt gevormd door een buis 3 van bij voorkeur kunststof materiaal, een daarop aansluitende kap 4, waarvan de hals 5 over de buis 3 kan worden geschoven en door een willekeurige bevestigingsmethode daarop kan zijn bevestigd tot het een geheel is. De kap heeft een zodanige afmeting dat in gemonteerde toestand de kraag 6 geheel rond de kruiskoppeling 2 ligt, welke kraag zich zo verwijdt dat de as 1 en aftakas A een hoek met elkaar kunnen maken tijdens de roterende beweging.

Het is gebruikelijk dat de beschermingsbuis 3 met kap 4 tijdens de rotatie van de as 1 stil blijft staan, hetgeen door niet nader weergegeven middelen wordt gereali- seerd, welke stilstand echter een lagering ten opzichte van de as 1 vraagt. Daarvoor is een lagerring 10 in de op hieronder nader toe te lichten wijze in de kap 4 bevestigd en opgenomen in een groefvormige baan 11 van de as 1. De ring 10 is aan de binnenomtrek voorzien van een uitstekende ribbe 12, welke past in de groef 11. De ring is voorts voorzien van een drietal naar buiten wijzende of radiaal gerichte nokken 13, waarvan er in de getoonde uitvoeringsvorm een drietal zijn, die gelijkmatig over de omtrek zijn verspreid, zodat daartussen een hoek van 120° wordt ingesloten.

Voor montagedoeleinden is de ring uitgevoerd met een radiale breuk 14, waarbij diametraal daartegenover een verdund of verjongd deel 55 is aangebracht in het lijf van de ring 10. Voor montage kunnen de halve ringdelen, die zich uitstrekken tussen de breuk 14 en het verjongde deel 55 naar buiten worden getrokken, waarbij het verjongde deel 55 als scharnier fungeert. De ringhelften kunnen dan om het verdikte deel van as 1 met de groef 11 worden gebracht, waarna bij het sluiten van de ringhelften de rug of ribbe 12 in groef 11 terecht kan komen.

De kap 4 is uitgevoerd met ruimten 15, waarvan er ook in de getoonde uitvoeringsvorm een drietal zijn, en die eveneens over de omtrek gelijkmatig zijn verdeeld, zodat ook daartussen een hoek van 120* wordt ingesloten. Dit komt overeen met het aantal nokken 13 op de ring 10. De ruimte 15 opent zich radiaal naar buiten via een uitsparing 16 in de kap, waarbij de rand van de uitsparing 16 fungeert als aanslagvlak voor de nok 13, hetgeen in fig. 2 in doorsnede is te zien.

De montage van de kap 4 op de ring 10 komt derhalve tot stand door het inschuiven van de nokken 13 in de sparingen 15 van de kap, en het vervolgens over een bepaalde hoek te verdraaien, zodat de nokken 13 achter de rand 16 komen te liggen.

Volgens de uitvinding is voorts een borgorgaan 20 aangebracht. Dit borgorgaan dient ervoor om het ongewenst terugdraaien van de lagerring 10 ten opzichte van de kap 4 te verhinderen.

Het borgorgaan 20 volgens fig. 1 en 2 is uitgevoerd als een inzetstuk dat vormsluitend past in de sparing 16 aan de buitenzijde van de kap 4. Het inzetstuk is hier massief uitgevoerd en is aan de ene zijde voorzien van een nok 21, welke haakt aan de binnenrand van dé rand 16 van de sparing 15, nadat de lip 22 van het inzetstuk 20 eerst achter een aanslagrand 23 van de hals 5 van de kap is aangebracht. Een en ander is getoond in fig. 2, waarbij de voormontagestand is aangegeven met onderbroken lijn, de montagerichting van het inzetstuk is weergegeven met pijl Pl en de montagestand is weergegeven met volgetrokken lijn.

Opgemerkt wordt dat het inzetstuk tevens is voorzien van een smeernippel 24, waarvan de doorgang in directe verbinding staat met de ruimte binnen de kap en uitmondt in een smeerdoorgang 26 van de lagerring 10. Hierdoor kan smeermiddel via de smeemippel 24 naar de groef 11 in de as 1 worden toegevoerd. Voorts wordt opgemerkt dat er een drietal openingen 26 in de lagerring 10 zijn opgenomen, alle terzijde van de nok 13, zodat het monteren van de ring 10 ten opzichte van de kap 4 in drie standen kan plaatsvinden zonder afbreuk te doen aan de borging respectievelijk smeer-werking van het inzetstuk.

Hierbij wordt nog opgemerkt dat de derde opening 26 wordt gevormd door de breuk 14.

De borging van het hierboven genoemde inzetstuk kan alleen tot stand komen, indien het materiaal van de kap 4 voldoende flexibel is om mee te geven bij 16 teneinde achter de neus 21 van het inzetstuk te kunnen haken.

In de uitvoeringsvorm volgens fig. 3 en 4 is het inzetstuk uitgevoerd als een geprofileerde strip 30 met een insteeklip 31 en een contraneus 32. Ook dit inzetstuk 20 is voorzien van een smeemippel 24. De montage vindt plaats met behulp van een in de kap 4 geïntegreerde pen 33 op afstand ten opzichte van de buitenwand van de kap 4. Het monteren van het inzetstuk 20 vindt plaats door de lip 31 tussen de pen 33 en de wand van de kap in te voeren volgens pijl P2 en vervolgens te verdraaien in de richting van de pijl P3, zodat de neus 32 vanuit de gestippelde stand tot in de vol getekende stand achter de rand van de hals 5 van de kap te drukken. De flexibiliteit voor de klikverbinding komt hier uit het inzetstuk 20 zelf. De werking van de smeernippel 24 is hetzelfde als die in de voorgaande uitvoeringsvorm.

Weer een andere uitvoeringsvorm is getoond in fig. 5 en 6. Ook hier is het inzetstuk 20 uitgevoerd als een strip 30, welke aan de ene zijde is voorzien van een neus 32 en een aanslag 35, welke breder is dan de breedte van de strip 30.

Montage vindt plaats door de neus 32 achter de rand van de hals 5 van de kap 4 te leggen en vervolgens in de richting van de pijl P4 naar binnen te drukken, zodat de aanslag 35 tegen de buitenzijde van de kap 4 komt te liggen. De flexibiliteit komt hier uit het stripmateriaal, zodat een passende klikverbinding ontstaat om het inzetstuk 20 in de kap 4 te vergrendelen. Hierbij blijft de aanslag 35 van buitenaf bereikbaar, waardoor een gemakkelijk demonteren wordt bewerkstelligd. Door op de aanslag 35 in de richting van de smeernippel 24 te drukken, kan de strip 30 voldoende worden ingebogen om deze weer naar buiten te zwenken rond de neus 32, zie fig. 7.

Fig. 8 toont een variant van het inzetstuk 20, hetgeen een combinatie is van de uitvoering volgens fig. 3 en 5. Aan het einde van het inzetstuk is een pen 33' aangegoten, waaromheen het stripmateriaal 30 kan zwenken. Het andere einde is eveneens voorzien van een aanslag 35, welke breder is dan de strip zelf. De pen 33' wordt in een sleuf 36 van de kap 4 geplaatst, waarvan de breedteafmeting zodanig is, dat de pen 33' daarin klikt. Deze bevestiging maakt het mogelijk dat het inzetstuk in een "tussenmontage-stand" in de kap kan blijven hangen (fig. 8). Dit heeft bij demontage het voordeel dat het niet uit kap 4 valt, met de kans op verlies.

Daarnaas ontstaat het voordeel dat de montage in de fabriek opgesplitst kan worden in een handeling die met de hand uitgevoerd kan worden (het "plaatsen" van het inzetstuk) en een handeling waarbij gereedschap gebruikt kan worden (het "vastklikken" van het inzetstuk).

De figuren 9, 10 en 11 tonen een uitvoeringsvorm van het borgorgaan in de vorm van een ring 40, welke een gegolfd karakter vertoont, maar waarvan de nauwste binnenomtrek 41 aansluit op de buitenomtrek van de hals 5 van de kap 4.

De kap 4 is op voorbeschreven wijze uitgevoerd met openingen 15 voor het doorlaten van nokken 13 van de lager-ring 10. Door de nokken te verdraaien komen deze terecht achter de rand 16 van de kap 4, waardoor een axiale vergrendeling van de ring 10 ten opzichte van de kap 4 tot stand wordt gebracht. De vergrendeling vindt plaats door de lippen 41, welke axiaal op de ring 40 zijn aangebracht, en waarvan er een drietal zijn getoond, overeenkomstig de sparingen 15 in de kap 4. De lippen 14 hebben een haakvormig einde 43, welke naar buiten wijzen. De borgring 40 wordt zodanig over de hals 5 van de kap 4 verdraaid, totdat de lippen 42 in de opening 15 van de kap komen te steken tegen de nokken 13 van de lagerring 10, zie fig. 10. Door het verder verdraaien volgens pijl P6 in fig. 11, waarbij de nokken 13 op de juiste plaats worden meegedraaid, kan na het verschuiven in de richting van de pijl P7, dat wil zeggen axiaal over de hals 5 heen, de lip 42 met haakvormig eind 43 achter de kap worden vergrendeld.

Opgemerkt wordt, dat de ring eveneens een smeernip-pel 24 vertoont, met een zodanige schachtlengte 25, dat bij het aanbrengen van de nippel 24, welke door kan steken in een uitsparing 45 in de hals van de kap, een koppeling tussen de ring 40 en de hals 5 tot stand gebracht is onder handhaving van de mogelijkheid tot verschuiving en rotatie van de ring ten opzichte van de kap.

De uitvinding is niet beperkt tot de hierboven beschreven uitvoeringsvormen.

Claims (9)

1. Koppelingsas voor het overbrengen van een draai-moment vanaf de aftakas van een aandrijfmachine, bijvoorbeeld een landbouwtrekker, naar de ingaande as van een aangedreven machine, bijvoorbeeld een landbouwmachine, welke as is voorzien van tenminste één universeelkoppeling zoals een kruiskoppeling, waarbij de as is beschermd door een buis van passend materiaal, welke op de as is gelagerd door middel van een lagerring die in een groef van de as steekt en is verbonden met een aan de buis bevestigde kap, welke de kruiskoppeling overkraagt, met het kenmerk, dat de lagerring is voorzien van tenminste twee langs de omtrek van de ring op afstand van elkaar aangebrachte nokvormige uitsteeksels en de kap van tenminste twee ruimten voor het telkens opnemen van die uitsteeksels waarbij door een hoekverdraaiing van de lagerring ten opzichte van de kap een vergrendeling in axiale zin tussen kap en lagerring tot stand wordt gebracht, en waarbij een borgorgaan tussen kap en lagerring werkzaam is tegen een terugdraaiing van die lagerring.

2. Koppelingsas volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het borgorgaan vormsluitend in de kap is opgenomen.

3. Koppelingsas volgens conclusie 1 en 2, met het kenmerk, dat het borgorgaan is gevormd door een inzetstuk dat in een sparing van de kap vergrendelbaar is en dat is voorzien van een doorvoeropening voor smeerdoeleinden.

4. Koppelingsas volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat de vergrendeling van het inzetstuk tot stand is gebracht met een klikverbinding.

5. Koppelingsas volgens conclusie 1-4, met het kenmerk, dat het inzetstuk een dunwandig profielstuk is voorzien van een vergrendellip.

6. Koppelingsas volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het borgorgaan een met de kap draaibaar en verschuifbaar verbonden ring is met twee of meer axiaal gerichte vergrendellippen.

7. Koppelingsas volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de lagerring althans een radiale breuk vertoont met een verjongd deel op afstand daarvan.

8. Koppelingsas volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de lagerring een radiaal gerichte doorgang heeft voor het doorvoeren van een smeermiddel.

9. Koppelingsas volgens conclusie 8, met het kenmerk, dat de radiaal gerichte doorgang telkens naast een vergrendellip van de lagerring is aangebracht.