NL8201056A - Fm-ontvanger voor de ontvangst van fm-signalen met zenderkarakterisering. - Google Patents

Description

'V

- EHN 10.304 1 N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken te Eindhoven.

EM-ontvanger voor de ontvangst van EM-signalen met zenderkarakterisering.

De uitvinding heeft betrekking qp een EM-ontvanger voor de ontvangst van een EM-s ignaal met zenderkarakteriser ing bevattende een met een antenne-ingang verbonden afs teroeenheid, waaraan achtereenvolgens geschakeld een MF-eenheid, een EM-detektieschakeling, een pilootregene-5 ratieschakeling voor het regenereren van een stereopiloot, een demodu-latie-inrichting voor het danoduleren van een codesignaal, welke zenderkarakteriser ingsinformatie bevat, een klokregeneratieschakeling, welke zowel met de pilootregeneratieschakeling als met de demodulatie-inrich-ting is verbonden en voorzien is van een terugstelbare fasezoekschake-10 ling voor het leveren van een kloksignaal, waarvan de frequentie is afgeleid van de geregenereerde stereopiloot en waarvan de fase is afgeleid van het gedemoduleerde codesignaal, een klokgestuurde deco-deerschakeling voor het decoderen van het codesignaal en een klokgestuurde signaalverwerkingseenheid.

15 Een dergelijke EM-ontvanger is bekend uit de Nederlandse tervisiegelegde octrooiaanvrage nr. 8000607.

De informatie ten behoeve de zenderkarakterisering wordt in de vorm van repeterende, digitale codewoorden overgedragen. De opeenvolgende codewoorden vormen een codesignaal, dat binair fasegemoduleerd 20 is op een zogenaamde ccdehulpdraaggolf in het spektrum van een EM-signaal. De frequentie van deze codehulpdraaggolf heeft een zekere., vaste relatie met de frequentie van een in het EM-signaal meegezonden (19 KHz) stereopiloot. Ook de frequentie van het kloks ignaal, waarmee in de zender de codering van het codesignaal heeft plaatsgevonden, 25 bezit een bepaalde relatie met de frequentie van deze stereopiloot. '

In de bekende EM-ontvanger wordt de eerstgenoemde frequentie-relatie benut voor een stabiele demodulatie van het codesignaal.

De frequentierelatie tussen het kloksignaal en de stereopiloot wordt in samenwerking met het gedemoduleerde binair codesignaal gebruikt 30 voor een nauwkeurige frequentie- en fasesynchronisatie van het geregenereerd kloksignaal en na synchronisatie voor een direkte koppeling van het geregenereerde kloksignaal met de stereopiloot. Een eenmaal gesyn- 8201056 PHN 10.304 2 ' l » * ___chroniseerd kloksignaal heeft daardoor een grote stabiliteit en wordt alleen verstoord bij een wegval of een sterke amplitude reduktie van de stereopiloot.

In de praktijk kunnen onder bepaalde omstandigheden, in 5 het bijzonder bij mobiele ontvangst, storingen in het ontvangen FM-signaal optreden, welke bij de bekende EM-ontvanger aanleiding geven tot hinderlijke verstoringen in de weergave van de zenderkarakteriserings-informatie. De verstoringen in de weergave kunnen tweeërlei oorzaak hebben. Zij kunnen het gevolg zijn van een fase-ontregeling of fase-slip 10 van het geregenereerd kloksignaal, veroorzaakt door een wegvallen of een sterke amplitude reduktie van de ontvangen stereo-piloot gedurende een zékere tijd. Dergelijke verstoringen kunnen worden opgeheven door de klokregeneratieschakeling terug te stellen, zodat door middel van de fasezoekschakeling de fasesynchronisatie van het kloksignaal herig steld wordt. De békende EM-ontvanger is daartoe voorzien van een met de hand te bedienen terugstelknop.

De verstoringen in de weergave kunnen echter ook het gevolg zijn van verstoringen van het codesignaal zelf. Omdat de amplitude van de codehulpdraaggolf in het .ontvangen EM-signaal veel kleiner is 20 dan die van de stereopiloot kanen de laatstgenoemde verstoringen veel vaker voor dan de verstoringen ten gevolge van een fase-ontregeling van het kloksignaal.

Hoewel door middel van een foutencorrectie-schakeling het aantal fouten in het gedecodeerde codesignaal in een zekere mate te 25 reduceren is, blijken in de praktijk en vooral bij mobiele ontvangst, verstoringen van het codesignaal dermate frequent en langdurig voor te kamen, dat ook na een eventuele foutencorrectie, hinderlijke en herhaaldelijk optredende verstoringen in de weergave van de zender-karakterisering niet te vermijden zijn.

30 De weergave van de zenderkarakterisering is bij de bekende EM-ontvanger daardoor instabiel en storingsgevoelig, terwijl de meeste weergave verstoringen niet pp te heffen zijn door een bediening van de terugstelknop.

De uitvinding beoogt een EM-ontvanger voor de ontvangst van 35 een EM-signaal met zenderkarakterisering aan te geven, waarmee enerzijds een in hoge mate stabiele en storingsongevoelige en een vrijwel ononderbroken weergave en/of andere verwerking van de zenderkarakteri- 8201056 t EHN 10,304 3 r * — sering mogelijk is ook bij staringen,, zoals deze voorkomen bij mobiele.....

ontvangst en waarin anderzijds een automatisch herstel van de fase-synchronisatie van het kloksignaal na iedere fase-ontregeling plaatsvindt.

Een EM-ontvanger van de in de aanhef vermelde soort volgens 5 de uitvinding, is . . daartoe gekenmerkt door een schakelbare inleesschakeling,een geheugenschakeling en een uitleesschakeling, welke geschakeld zijn tussen de decodeerschakeling en de signaalver-werkingseenheid, alsmede door een storingsdetektie-inrichting voor het 'meten van storing in het ontvangen EM-signaal en een daarmee 10 verbonden regelsignaalopwekschakeling, welke gekoppeld is aan een regel-ingang van de schakelbare inleesschakeling en een terugstelingang van de klokregeneratieschakeling voor het blokkeren van de inleesschakeling bij een eerste storingsnivo en het terugstellen van de klokregeneratieschakeling bij een tweede storingsnivo, welke eerste storingsnivo kleiner 15 is dan het tweede en althans nagenoeg gelijk is aan het storingsnivo waarbij merkbare decodeerfouten optreden en welke tweede storingsnivo althans nagenoeg gelijk is aan het storingsnivo, waarbij een fase-ontregeling van het kloksignaal optreedt.

Bij toepassing van de maatregel volgens de uitvinding wordt 20 het storingsnivo van het ontvangen EM-signaal gemeten en gebruikt als indicatie voor enerzijds de foutenkans in het gedecodeerde codesignaal' -tengevolge van verstoringen in het codesignaal zelf en anderzijds de kans op het ontstaan van een fase-ontregeling van het geregenereerde kloksignaal tengevolge van verstoringen in de stereopiloot.

25 Bij storingsnivo rs lager dan het zogenaamde eerste storings nivo zijn in het gedecodeerde codesignaal fouten niet of in een verwaarloosbaar klein aantal aanwezig en/of te elimineren met behulp van een foutencorrectieschakeling. De werking van de EM-ontvanger volgens de uitvinding komt daarbij overeen net die van de bekende EM-ontvanger.

30 Bij storingen in het ontvangen EM-signaal tussen het eerste en tweede storingsnivo is het gedecodeerde codesignaal zelfs na een eventuele foutencorrectie merkbaar verstoord en wordt de inlezing daarvan in de geheugenschakeling geblokkeerd. De fasesynchronisatie van het geregenereerd kloksignaal blijft echter onaangetast, zodat de klok-35 gestuurde signaalverwerkingen, zoals bijvoorbeeld de optische weergave van de zenderkarakterisering, ononderbroken door kunnen gaan, daarbij gebruik makend van het inde geheugenschakeling vóór de betreffende

De verstoring opgeslagen coderinfcmatie./EM-ontvanger volgens de uitvinding 8201056 • t « "> _ _______A_ ____ EHN 10.304 4 —.....blijft daardoor, in tegenstelling tot de bekende EM-ontvanger, bij dit soort frequent voorkomende verstoringen de zenderkarakterisering correct en ononderbroken weergeven of op een andere wijze verwerken.

Bij staringen in het ontvangen EM-signaal boven het tweede 5 storingsnivo wordt een terugstel van de klckregeneratieschakeling door de regelsignaalopwekschakeling gegenereerd. Hierdoor vindt, in tegenstelling tot de tekende EM-ontvanger, zonder bediening van tuiten af, een automatische fase-synchronisatie van het geregenereerd kloksignaal plaats.

10 Een voorkeursuitvoering van een EM-ontvanger volgens uit vinding, vertoont het kenmerk, dat de storingsdetektie-inrichting voorzien is van een signaalairplitude- en meerwegontvangstdetektor, welke via een integrator verbonden is met een in de regelsignaalopwekschakeling opgenonen drempelschakeling met eerste en tweede res-15 pektievelijk met het eerste en tweede storingsnivo corresponderende drempelspanningen, waarbij de integratoruitgangsspanning bij het passeren van de eerste drempelspanning de inleesschakeling blokkeert en bij het passeren van de tweede drempelspanning de klokregeneratie-schakeling terugstelt.

20 Deze maatregel berust op het inzicht, dat de mate van ver storing van het cedesignaal en/of de stereopiloot niet rechtstreeks, maar via een tijdsintegraal samenhangt met de mate van meerwegontvangst en de grootte van de signaalamplitude ofwel de signaalruisverhouding van het ontvangen EM-signaal.

25 Bij toepassing van de laatstgenoemde maatregel volgens de uitvinding wordt daardoor met behulp van de storingsdetektie-inrichting een juiste maat verkregen voor het storend effekt van zowel snel repeterende storingsverschijnselen, zoals bijvoorbeeld stoorpieken (bursts), welke veroorzaakt worden door artificiële stoorbronnen (man 30 made noise), als langduriger optredende storingsverschijnselen, zoals bijvoorbeeld afscherming in tunnels, lage veldsterkte en meerwegontvangst in geaccidenteerd terrein, etcetera. Met een dergelijke storingsdetektie-inrichting is een adequate en vooral tijdige blokkering van de inleesschakeling en terugstelling van de klokregeneratieschakeling 35 mogelijk.

Een verdere voorkeursuitvoering van een EM-ontvanger volgens de uitvinding, vertoont het kenmerk, dat de inleesschakeling een 8201056 1 I _ * 2 EHN 10.304 5 ---------tussen de decodeerinrichting en de geheugenschakeling geschakelde scha- - kelinrichting bevat alsmede een met de decodeer inrichting verbonden f outendetektieschakeling, welke voorzien is van een vergelijkingsschake- ling voor het onderling vergelijken van een of meer overeenkomstige 5 codebits in verscheidene opeenvolgende codewoorden en welke verbonden is net een regelingang van de schakelinrichting voor het blokkeren van de inleesschakeling bij ongelijke codebits, welke regelingang van de tevens schakelinrichting/is verbonden met de regelsignaalopwekschakeling.

Bij toepassing van deze maatregel kan beneden het eerste 10 storingsnivo met behulp van de schakelinrichting een bitsgewijze blokkering van foute codebits plaatsvinden. De herhaling van de zenderkarak-teriseringsinformatie in repeterende, onderling gelijke codewoorden maakt het mogelijk cm door middel van de vergelijkingsschakeling enerzijds foute codebits door vergelijking te detekteren en cm anderzijds 15 door een opslag in de geheugenschakeling van alleen juiste codebits een bepaalde foutencorrectie te realiseren. De mate van foutencorrectie hangt daarbij af van de kwaliteit van de foutendetektie, dat wil zeggen van het aantal vergelijkingen en bepaalt tevens het storingsnivo, waarbij decodeerfouten de weergave of andere verwerking van de zenderkarak-20 terisering merkbaar verstaren. Boven dit zogenaamde eerste storingsnivo is het gedecodeerde codesignaal dermate lang en-frequent achtereen verstoord, dat foute codebits niet meer te herkennen zijn. Door dan de inleesschakeling continu te blokkeren, wordt voorkorten dat deze foute codebits in de geheugenschakeling warden geschreven een 25 aanleiding kunnen geven tot merkbare verstoringen.

Een nog verdere voorkeursuitvoering van zo'n FM-ontvanger volgens de uitvinding, vertoont het kenmerk, dat de vergelijkingsschakeling een terugstelbare cphoogschakeling bevat voor het na een terug-stelsignaal automatisch ophogen van het aantal onderling te vergelijken 30 codebits, welke ophoogschakeling is verbonden met de regelsignaalopwekschakeling voor een terugstel bij het passeren van het tweede storingsnivo.

Bij toepassing van deze maatregel is het aantal onderlinge vergelijkingen van overeenkomstige codebits in opeenvolgende 35 codewoorden variabel en neemt na een terugstelsignaal van de regelsignaalopwekschakeling toe van één codebit per codewoord in een aantal, bijvoorbeeld 3, opeenvolgende codewoorden tot bij voorbeel 4 per codewoord, waarbij een inlezing slechts dan plaatsvindt als vier correspon- 8201056

V

EHN 10.304 6 — derende codebits in de betreffende onderling opeenvolgende codewoorden gelijk zijn. De weergave van de zenderkarakterisering kan dan enerzijds direkt na een herstel van de fasesyncbronisatie van het klaksignaal plaatsvinden 6011 snelle toename van de betrouwbaarheid 5 van de weergegevm^terwijl' anderzijds na een verstoring van enkel het codesignaal een hoge betrouwbaarheid gehandhaafd blijft.

Een verdere voorkeursuitvoering van een dergelijke EM-ontvanger volgens de uitvinding, vertoont het kenmerk, dat de signaalamplitude-en meerwagontvangstdetektor voorzien is van een. vermenigvuldigschakeling 10 met eerste en tweede ingangen, welke eerste ingang verbonden is met een uitgang van de pilootregeneratieschakeling en welke tweede ingang verbanden is met een uitgang van de EM-detektieschakeling en waarvan een uitgang verbonden is met de integrator.

Bij toepassing van deze maatregel wordt de signaalamplitude 15 en de meerwegontvangst gemeten aan de hand van de amplitude en fase van de in amplitude relatief grote stereopiloot. Daardoor wordt een bijzonder betrouwbare maat voor zowel de verstoring van de stereopiloot als de verstoring van het codesignaal verkregen, terwijl bovendien een eenvoudige realisering van de signaalamplitude- en meerwegontvangst-20 detektor mogelijk wordt. ’

Een andere voorkeursuitvoering van een EM-ontvanger volgens de uitvinding, vertoont het kenmerk, dat bij ongestoorde ontvangst de signalen aan de beide ingangen van de vermenigvuldigschakeling onderling in fase zijn, waarbij de integrator een tijdconstante heeft 25 van 0,7 msec, en de eerste en tweede drempelspanningen varyie drempel-schakeling in de grootte-orde van 8 dB respektievelijk 14/afwijken van de maximale integratoruitgangsspanning.

De uitvinding zal nader worden uiteengezet aan de hand van de in de tekening bij wijze van voorbeeld weergegeven figuren.

30 Hierin toont:

Fig. 1 een blckschema van een EM-ontvanger volgens de uitvinding;

Fig. 2 een voorkeur uitvoering van een storingsdetektieschake-ling en een regelsignaalopwekschakeling voor toepassing in een EM-35 ontvanger volgens de uitvinding;

Fig. 3 een blokschema van een tweede uitvoering van een inleesschakeling voor toepassing in de EM-ontvanger van fig. 1.

8201056 ΓΗΝ 10.304 7

<0' -C

____ Fig. 1 toont een EM-ontvanger volgens de uitvinding welke geschikt is voor de ontvangst van een EM-signaal met zenderkarakteri-sering en welke voorzien is van een met een antenne A verbonden afstem-eenheid 1, waarvan achtereenvolgens geschakeld een MF-eenheid 2, een 5 ET^detektieschakeling 3, een stereodecoder 4, audio-eindtrappen 5 en 5* en linker- en rechterluidsprekers 7 en 8. In de genoemde schakelingen wordt op bekende wijze een gewenst EM-signaal uit de aan de antenne A ontvangen signalen geselekteerd en omgezet in audiofrequente en eventueel stereofonische geluidsignalen.

10 De EM-detektieschakeling 3 levert een EM-multiplexsignaal, dat behalve al of niet stereofonische audio-informatie, een 19 KHz stereppiloot en een met een codes ignaal binair fase-gemoduleerde code-hulpdraaggolf bevat, welk codesignaal de te verwerken zenderkarakteri-seringsinformatie bevat. De frequentie van deze codéhulpdraaggolf staat 15 in een zekere vaste relatie tot de stereopilootfrequentie (f ) bijvoorbeeld 7/8 £ , 9/8 f , 27/8 fp of 31/8 f (16,625 KHz? 21,375 KHz? 54,625 KHz of 59,375 KHz). Het kloksignaal, waarmee in de zender de codering van het codesignaal heeft plaatsgevonden, heeft een frequentie, welke eveneens een zekere vaste betrekking heeft met de stereopiloot-20 frequentie bijvoorbeeld 1/32 f (594 Hz).

Jr ~~De' 19 KHz stereopiloot van het EM-multiplexsignaal aan de uitgang van de EM-detektieschakeling 3 wordt als stuursignaal toegevoerd aan een als pilootregeneratieschakeling 10 functionerende fase-gesleutelde lus ten behoeve van een regeneratie van de stereopiloot.

25 De pilootregeneratieschakeling 10 kan eventueel worden gecombineerd . met een in de stereodecoder 4 ten behoeve van de decodering van het stereosignaal opgencmen niet weergegeven pilootregeneratieschakeling.

De 'met het codesignaal gemoduleerde codéhulpdraaggolf wordt met behulp van een met de EM-detektieschakeling 3 verbanden codefilter 11 uit het 30 EM-mUtiplexsignaal gefilterd en toegevoerd aan een demodulatie-inrich-ting 12 waarin een demodulatie van het codesignaal plaatsvindt. De demodulatie-inrichting 12 is daartoe verbonden met een uitgang van de pilootregeneratieschakeling 10.

Het gedemoduleerde binaire basisband codesignaal wordt 35 vervolgens in een met de demodulatie-inrichting 12 verbonden decodeer-schakeling 13 gedecodeerd, dat wil zeggen omgezet in een digitale signaalvorm door een bemonstering op door een nader te beschrijven kloksignaal bepaalde tijdstippen. Het aldus verkregen gedecodeerde digitale code- 820 1 0 56 ; > EHN 10.304 8 _____signaal wordt daarna via een hierna nader te beschrijven schakelbare inleesschakeling 14 in een geheugenschakeling 15 qpgeslagen.

Het opgeslagen codesignaal kan via een niet de geheugenschakeling 15 verbonden uitleesschakeling 16 toegevoerd warden aan een signaal-5 verwerkingseenheid 17. Met behulp van de signaalverwerkingseenheid 17 kan de zenderkarakterisering optisch worden weergegeven en/of gebruikt worden voor bijvoorbeeld zenderzoek, het schakelen van een band-opname-apparaat of van de geluidweergave van de FM-ontvanger, etcetera.

Bij de signaalverwerkingen in de decodeerschakeling 13, de 10 inleesschakeling 14, de geheugenschakeling 15, de uitleesschakeling 16 en de signaalverwerkingseenheid 17 wordt een kloksignaal gebruikt, welke wordt geregenereerd in een met de pilootregeneratieschakeling 10 en de demodulatie-inrichting 12 verbonden klokregeneratieschakeling 18.

De klokregeneratieschakeling 18 bevat een terugstelbare fase-15 zoekschakeling 18· en is uitvoerig beschreven in de hiervoor genoemde Nederlandse tervisie gelegde octrooiaanvrage nr. 8000607. Voor het begrijpen van de uitvinding volstaat het gegeven, dat de frequentie van het kloksignaal wordt verkregen door een frequentiedeling van de stereopilootfrequentie (f^^. = 1/32 f^) en dat de fase van het 20 kloksignaal statistisch bepaald wordt aan de hand van de fasen waarin het binaire basisband codesignaal van waarde verandert. Deze statistische fasebepaling wordt uitgevoerd met de fasezoekschakeling 18' na een terugstelsignaal aan een terugstelingang 9-van de klokregeneratieschakeling 18 en resulteert na een zekere fasezoektijd in een fase-25 synchronisatie van het kloksignaal. Na deze fasesynchranisatie is het geregenereerd kloksignaal enkel nog afhankelijk van de stereopiloot en kunnen storingen in het codesignaal het kloksignaal niet meer verstoren.

De funktie van het kloksignaal bij de signaalverwerkingen 30 in,alsmede de opbouw van de decodeerschakeling 13, de geheugenschakeling 14, de uitleesschakeling 16 en de signaalverwerkingseenheid 17 zijn op zichzelf genoegzaam bekend en onder meer beschreven in de publikatie "The SEC system for EM-tuning" uitgegeven door N.V. Philips’ Gloeilampen-fahriken afdeling Electronic Components and Marerials, 1978 en het 35 artikel "Station and Erogranme identification in FM sound broadcasting" van G.C.M. Gielis, J.B.H. Peek en J.M. Schmidt, gepubliceerd in "Philips Technical Review", Volume 39, 1980, no. 8 p. 216-225.

8201056 1 w--l '0- EHN 10.304 9 ------------ De BM-ontvanger volgens de uitvinding bevat tevens een storings- detektor 20-26 bevattende als signaalanplitude en meerwegontvangstdetek-tor fungerend een mengtrap 20, waaraan enerzijds via een eerste ingang 21 de geregenereerde stereopiloot van de uitgang van de pilootregene-5 ratieschakeling 10 en anderzijds via een tweede ingang 22 het ontvangen ïM-multiplexsignaal en net name de stereopiloot daarvan is toegevoerd, een integrator 23 en een als regelsignaalopwekschakeling fungerende drempelschakeling 24 met eerste en tweede uitgangsklertmen 25 en 26.

In figuur 2 is een praktische uitvoering van de schakelingen 10 20-26 getoond waarin de elementen welke overeenkomen met de elementen van de FM-ontvanger van fig. 1 dezelfde referentie-aanduiding zijn voorzien. De integrator 23 bevat daarbij een parallel EC lid , met een RC tijdconstante van 0,7 msec, en de drempelschakeling 24 is voorzien van een tweetal gedrempelde transistorschakelingen T1, 15 en Tg, T^, welke via een versterker A met de uitgang van de integrator 23 zijn vêrbcnden.

De transistorschakeling bevat een tweetal schakeltran- sistoren , T^, waarbij de basis van de schakeltransistor via een basisweerstand roet de versterker A is verbonden, de collector ener-20 zijds via een collectorweerstand Rg met een positieve voedingsspanning -________ (5 V) en anderzijds via een basisweerstand R^ met de basis van de schakeltransistor Tg is verbonden en de emitter via een emitterdiode D aan massa ligt. De emitter van de schakeltransistor Tg ligt aan de positieve voedingsspanning en de collector daarvan is via een collector-25 uitgangsweerstand Rg met een negatieve voedingsspanning (-6V) verbonden.

De collector van de schakeltransistor Tg is tevens met de tweede uit-gangsklem 26 verbonden.

Schakeltransistor van de transistorschakeling Tg, T4 is via een basisweerstand Rg met de uitgang van de versterker A verbonden 30 en via een collectorweerstand R^ met de positieve voedingsspanning.

De emitter ligt daarbij aan massa, terwijl de collector tevens via een basisveerstand Rg met de basis van transistor T4 is verbonden. De emitter van de transistor ligt aan de positieve voedingsspanning terwijl de collector enerzijds via een collectoruitgangsweerstand R^ 35 met de negatieve voedingsspanning en anderzijds met de eerste uitgangs-klem 25 is verbonden.

De dimensionering van de integrator 23 en de drempelschakeling . 24 is zodanig gekozen dat de schakelspanning van de transistor T^, 8201056 PHN 10.304 10 ---dat wil zeggen de spanning waarbij de schakeltransistor van de ge-____ leiding overgaat in blokkeren en omgekeerd, tweemaal zo groot is als de schakelspanning van de schakeltrans is tor en o,4 bedraagt van de maximale integratoruitgangsspanning (100 mV). Deze maximale uitgangs-5 spanning wordt bereikt bij een ongestoorde ontvangst, waarbij de ontvangen stereopiloot een maximale amplitude heeft en in fase is met de geregenereerde stereopiloot.

De geregenereerde stereopiloot blijft bij kortdurende verstoringen van de ontvangen stereopiloot bijvoorbeeld door meerwegontvangst 10 of stoorpieken (bursts), tengevolge van de tijdconstante van de fase-gesleutelde lus, welke dienst doet als pilootregeneratieschakeling 10 in amplitude en fase vrijwel onveranderd. De uitgangsspanning van de mengtrap 20 is daardoor bij dergelijke verstoringen een betrouwbare maat voor de fase en amplitude van de ontvangen stereopiloot. Wanneer 15 dit soort verstoringen elkaar snel opvolgen, dan vindt een integratie daarvan plaats in de integrator 23 resulterend in een daling van de integratoruitgangsspanning. Ook bij traag verlopende verstoringen, bijvoorbeeld tengevolge van veldsterktevariaties door geografische omstandigheden bijvoorbeeld signaalafscheming vindt een daling van 20 de integratoruitgangsspanning plaats.

Daalt de integratoruitgangsspanning beneden de eerste drempelspanning dat wil zeggen de schakelspanning van de schakeltransis-tor (40 mV) dan gaat deze transistor over van geleiden in blokkeren evenals de transistor T^. De spanning aan de uitgangsklem 26 25 verandert daardoor slagvomig van een hoge in een lage waarde zodat de inleesschakeling 14 op de hierna te beschrijven wijze geblokkeerd wordt. Daalt de integratoruitgangsspanning verder, dan gaat, bij het passeren van de tweede drempelspanning, dat wil zeggen de schakelspanning van de transistor (20 mV) deze, evenals de transistor T^, over 30 van geleiden in blokkeren. De spanning aan de uitgangsklem 25 verandert daardoor eveneens slagvomig van een hoge waarde in een lage waarde en brengt de klokregeneratieschakeling 18 en de inleesschakeling 14 in de initiële toestand. Deze initiële of terugstelstand blijft gehandhaafd totdat integratoruitgangsspanning de tweede drempelspanning (20 mV) 35 overschrijdt.

In een praktische uitvoering bedragen de weerstanden tot en met R^ respektievelijk de waarden 15 Kil? 15 KÜ? 3,9 KÜ? 8,2 KÜ? . 39 KÖ; 15 kQ; 3,9 KÜ; 8,2 KÜ; 39 KÜ, de condensator C. 47 nP; de diode 8201056 "Sf- 'm EHN 10.304 11 van BftX 13 ---D1 was daarbij/het type/en de transistoren tot en met van het '—- type BC 109 (NEN) en BC 179 (HIP).

Pig. 3 toont in een bldkschema een praktische uitvoering van de inleesschakeling 14 waarin de elementen, welke overeenkomen net 5 de elementen van de voorgaande figuur voorzien zijn van dezelfde re-ferentieaanduiding. De inleesschakeling 14 bevat een klokgestuurd ver-tragingscircuit 27, welke verbonden is met een uitgang van de decodeer-schakeling 13.

Het vertragingscircuit 27 bevat een drietal opeenvolgend.

10 geschakelde schuifregisters SR^ tot en met SR^, waarbij de lengte van het schuifregister SR 4 bit en die van elk der schuifregisters SR_ en SR3 een codewoord-lengte (128 bits) bedraagt. De overeenkomstige bit-plaatsen van de schuifregisters SR^-SRg zijn onderling over één codewoord-lengte van elkaar gescheiden. Een viertal daarvan, de zogenaamde eerste 15 tot en met vierde bitplaatsen van de schuifregisters SR^-SR^ is respek-tievelijk met uitgangen b^-b^; b12~b32; b13-b33 en b14"b34 van het vertragingscircuit 27 verbonden. De uitgangen b^-h^, dat wil zeggen de eerste bitplaatsen van de schuifregisters SR^ tot en met SR2 zijn rechtstreeks verbanden met ingangen X^-X.^ van een als foutendetektie-20 schakeling functionerende vergelijkingsschakeling 30,terwijl de overige uitgangen b-|2“b32/ ^13^33 ^ ^14~^34' z&3<3en öe tweede tot en imet de vierde bitplaatsen van de schuifregisters SR^ tot en reet SR3, respektievelijk via een regelbaar schakelcircuit 28 net ingangen X12"X32' X13“X33 31 X14-X34 7311 de ver9e^jkin9'sschakeling 30 zijn 25 verbonden. Een uitgang van de vergelijkingsschakeling 30 is enerzijds met een regelingang van een tussen de eerste bitplaats (b^) van het schuifregister SR- en een code-ingang van de geheugenschakeling 15 ge-J regelbare schakelde,'alsinleesschakeling functianerende/schakelinrichting 31 verbonden en anderzijds met een telingang van een als terugstelbare ophoog-30 schakeling fungerende telschakeling 29. De telschakeling 29 is verbonden met het schakelcircuit 28 en is voorzien van een met de uitgangsklem 25 van de regelqpwekschakeling 24 verbanden terugstelingang.

In de terugstelstand van de telschakeling 29 zijn enkel de eerste bitplaatsen van de schuifregisters SR^ tot en met SR3 met 35 de vergelijkingsschakeling 30 verbonden en genereert deze een sluit-of inleessignaal bij een onderlinge overeenkomst van de bitwaarden.

De bitwaarde ter plaatse van b^ wordt daardoor bij een volgende klok-puls ingelezen in de geheugenschakeling 15 op een door een met de ge- 8201056 EHN 10.304 12 __heugenschakeling 15 verbanden adresteller 32 aan adresuitgangen A-a_......

wordt 1 / aangegeven geheugenplaats. Bovendien^de telstand van de telschakeling 29 . daarbij met één verhoogd.

Bij onderling verschil tussen de bitwaarden op deze zogenaamde 5 eerste bitplaatsen (b-.-b-j.) wordt de regelbare schakelinrichting 31 op 1 J1 geblokkeerd en wordt^de door de adresteller 32 aangegeven geheugenplaats niets of een bepaalde vaste bitwaarde ingelezen. De telstand van de telschakeling 29 blijft daarbij onveranderd.

Deze signaalverwerking wordt herhaald voor de daaropvolgende 10 bits van het codes ignaal tot de telschakeling 29 een telstand van 15 bereikt.

Bij de daaropvolgende verhoging van de telstand worden de tweede bitplaatsen (b^-b^) ^ de vergelijkingsschakeling 30 verbonden en wordt slechts dan een verdere verhoging van de telstand ge-15 realiseerd en een sluit- of inleessignaal gegenereerd als zowel de onderlinge bitwaarden op de eerste bitplaatsen als die op de tweede bitplaatsen gelijk zijn. Daardoor wordt betrouwbaarheid van de foutende-téktie verhoogd. Bereikt de telschakeling de telstand 32 dan vindt wederom een verhoging van de betrouwbaarheid van de foutendetektieplaats, 20 doordat de vergelijking wordt uitgebreid tot 3 bits per woord. In de uiteindelijke telstand 4 is met de vergelijking van 4 bits per woord een zeer grote betrouwbaarheid van de foutendetektie bereikt.

De betrouwbaarheid van de opgeslagen bitinformatie gaat bij een bepaalde signaalkwaliteit, dat wil zeggen een bepaalde bitfoutenkans, 25 ten koste van de opslagsnelheid. Door op de hiervoor beschreven wijze de mate van betrouwbaarheid in afhankelijkheid van de signaalkwaliteit te regelen,wordt een optimale verhouding tussen de opslagsnelheid, dat wil zeggen de snelheid waarmee de informatie beschikbaar is voor bijvoorbeeld een optische weergave en de betrouwbaarheid van de opge- grootten van de 30 slagen informatie voor : verschillende^itfoutenkans verkregen.

De schakelinrichting 31 is voorzien van een verdere regel ingang -klem, welke met de uitgangsklem 26 van de regelsignaalopwekschakeling 24 is verbonden. Daalt de integratoruitgangsspanning beneden de genoemde eerste drenpelspanning dan wordt via de uitgangsklem 26 de schakelin-35 richting 31 geblokkeerd en daarmee tevens het inlezen van codebits in de geheugenschakeling 15. De reeds in de geheugenschakeling 15 opgeslagen codebits blijven echter beschikbaar voor een verdere verwerking, bijvoorbeeld een optische weergave.

8201056 1 * EHN 10.304 13 ---------- Bij een verdere daling van de integratoruitgangsspanning tot „ ...

beneden de tweede drempelspanning, wordt de telschakeling 29 en de klokregeneratieschakeling via de uitgangsklem 25 van de regelsignaal-opwekschakeling 24 in hun initiële stand teruggesteld. Daarbij kan 5 eventueel tevens de informatie in de geheugenschakeling worden uitgewist en/of het uitlezen van de geheugenschakeling tijdelijk worden geblokkeerd. Na de synchronisatie van het geregenereerd kloksignaal volgt dan wedercm een ophogen van de telstand van de telschakeling 29 en daarmee een toename van de betrouwbaarheid van de in de geheugenschake-10 ling 15 opgeslagen informatie, zoals hiervoor- beschreven.

De getoonde schakeling is- voor de vakman op een voor de hand liggende wijze realiseerbaar bijvoorbeeld door middel van de geïntegreerde schakelingen HEF 4024, 4027, 4071 en 4081 (ten behoeve .van het regelbaar schakelcircuit 28 en de terugstelbare telschakeling 29), ge-15 integreerde schakeling HEF 4081 (ten behoeve van de schakelinrichting 31), de geïntegreerde schakeling HEF 4024 (ten behoeve van de adresteller 32), de geïntegreerde schakeling HEF 4585- (ten behoeve van de vergelijkingsschakeling 30) en de geïntegreerde schakeling HEF 4720 (ten behoeve van de geheugenschakeling 15).

20 Het spreekt vanzelf, dat de uitvinding niet beperkt is tot de getoonde uitvoering. Zo is het zeer wel mogelijk de uitvindings- gedachte toe te passen met behulp van een andere, op zichzelf bekerde -inrichting, storingsdetektie/_ bijvoorbeeld zoals beschreven in de Duitse tervisie gelegde octrooiaanvrage nr. 2 929 647, geen of een andere fouten-25 correctie, bijvoorbeeld een, waarbij voor elke codebit de bitwaarde gelijk wordt gekozen aan de meest voorkomende bitwaarde, alvorens de opslag in de geheugenschakeling 15 plaatsvindt, en/of met behulp van een andere, bijvoorbeeld tijdsafhankelijk of vast, aantal bitverge-lijkingen.

30 35 8201056

Claims (5)

1. 2. FM-ontvanger volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de storingsdetektie-inrichting voorzien is van een signaalamplitude- en een meerwegontvangstdetektor, welke via eenintegrator verbonden is met 30 een in de regelsignaalopwekschakeling opgenomen drempelschakeling met eerste en tweede respektievelijk met het eerste en tweede storingsnivo corresponderende drempelspanningen, waarbij de integratoruitgangsspan-ning bij het passeren van de eerste drerrpelspanning de inleesschakeling blokkeert en bij het passeren van de tweede drempelspanning de klokre-35 generatieschakeling terugstelt.
2. 3. FM-ontvanger volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de inleesschakeling een tussen de decodeer inrichting en 8201056 ^ * EHN 10.304 15 -----de geheugenschakeling geschakelde schakelinrichting· bevat alsmede een met de decodeer inrichting verbonden foutendetektieschakeling, welke voorzien is van een vergelijkingsschakeling voor het onderling vergelijken van een of meer overeenkomstige codebits in verscheidene op-5 eenvolgende codewoorden en welke verbonden is met een regelingang van de schakelinrichting voor het blokkeren van de inleesschakeling bij on- tevens gelijke codebits, welke regelingang van de schakelinrichting/is verbonden met de regelsignaalopwekschakeling.
3. 4. EM-ontvanger volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat de ver-10 gelijkingsschakeling een terugstelbare ophoogschakeling bevat voor het na een terugstelsignaal automatisch ophogen van het aantal onderling te vergelijken codebits, welke ophoogschakeling is verbonden met de regelsignaalopwekschakeling voor een terugstel bij het passeren van het tweede storingsnivo.
4. 5. EM-antvanger volgens conclusie 2 tot en met 4, met het ken merk, dat de signaalaraplitude- en meerwegontvangstdetektor voorzien is van een vermenigvuldigschakeling met eerste en tweede ingangen, welke eerste ingang verbonden is met een uitgang van de pilootregeneratie-schakeling en welke tweede ingang verbanden is met een uitgang van 20 de EM-detektieschakeling en waarvan een uitgang verbonden is net de integrator.
5. 5. EM-antvanger volgens conclusie 5, met het kenmerk, dat bij ongestoorde ontvangst de signalen aan de beide ingangen van de vermenigvuldigschakeling onderling in fase zijn, waarbij de integrator een tijd- 25 constante heeft van 0,7 msec, en de eerste en tweede drettpelspanningen van de drempelschakeling in de grootte-orde van 8 dB respektievelijk 14 dB afwijken van de maximale integratoruitgangsspanning. 30 35 8201056