NL8104101A - Pal-kamfilter. - Google Patents

Description

* i

* PHN 10.152 1 j , fr ,3 T S-J

N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken te Eindhoven. L --- PAL-kamfilter. | »4 SEP 1981 ^

De uitvinding heeft betrekking op een PAL-kamfilter omvattende een eerste en een tweede keten, ingangsmiddelen voor het toevoeren van een PAL-kleur ens ignaal aan beide ketens, een vertragingsnetwerk voor het vertragen van het PAL-kleurensignaal in de eerste keten ten opzichte 5 van het PAL-kleurensignaal in de andere keten, en een signaalcombinat ie-schakeling voor het met de juiste onderlinge polariteit samsnvoegen van het PAL-kleurensignaal in de tweede keten en het in de eerste keten vertraagde PAL-kleurensignaal, zodanig, dat het door die samenvoeging ontstane signaal wedercm een PAL-kleurensignaal is. Qnder een PAL-10 kleurensignaal wordt in dit verband een kleurensignaal verstaan waarbij de fase van de ene van beide in kwadratuur gemoduleerde kleurcomponenten cm de andere lijn wisselt. De term "PAL-kleurensignaal" is hierbij dus niet beperkt tot onder andere de voor televisie genormeerde draaggolf-frequentie van 4,433 Mhz.

15 Een dergelijk kamfilter kan gebruikt worden ter filtering van PAL-kleurensignalen in diverse videosystemen, zoals bijvoorbeeld televisie, videocassetterecorders en videoplaatsystemen. In het bijzonder bij opname en weergave systemen waarbij de videos ignalen in par allele sporen warden c.q. zijn opgetekend wordt een dergelijk PAL-kamfilter toegepast voor 20 onderdrukking van kleuroverspraak vanuit nabuursporen. Een bezwaar van de bekende PAL-kamfliters is dat deze een vertragingsnetwerk met een tijdsvertraging gelijk aan de duur van twee lijnen van het video-beeld benodigen, hetgeen onder andere aanleiding geeft tot een verticale verschuiving van het kleurbeeld ten opzichte van het helderheidsbeeld 25 en een afriame van het oplossend vermogen in verticale richting, welke effecten in het bijzonder nadelig zijn bij videorecording, waarbij video-magneetbanden gecopieerd worden. Een oplossing voor dit probleem is om het PAL-kleurensignaal in een quasi-NTSC kleurensignaal am te zetten en na filtering weer terug cm te zetten zodat met een vertragingsnetwerk 30 met een tijdsvertraging gelijk aan de duur van een lijn van het video-beeld volstaan kan worden. Het bezwaar hiervan is dat in het video-signaal lijnaltemerend geschakeld moet worden wat tot fasefouten in het verkregen PAL-kleurensignaal kan leiden met als gevolg kleurstoringen.

8104101 < *» PHN 10.152 2 . . Een verder bezwaar is, dat door deze quasi PAL-NISC omzetting in dat deel van het videosysteem waar het quasi-NTSC signaal verwerkt wordt, de voordelen van PAfreoderingontbreken.

De uitvinding beoogt een PAL-kamfilter dat minder kleur-5 verschuiving en een hoger oplossendvermogen geeft dan het bekende PAL-kamfilter zonder dat tot een quasi PAL-NTSC conversie overgegaan wordt.

De uitvinding wordt hiertoe gekenmerkt, doordat het vertragingsnetwerk een tijdsvertraging vertoont zodanig, dat het PAL-kleurensignaal in de eerste keten over de met een lijn van een videobeeld overeenkomende . 10 tijdsduur vertraagd wordt ten opzichte van het PAL-kleurensignaal in de tweede keten, en dat PAL-fase inversiemiddelen zijn opgenamen voor het inverter en van dePAfrfase van het signaal in een van beide ketens.

Bij het optekenen van videos ignalen in parallele sporen qp 15 een registratiedrager kan om kleurenfouten bij weergave via aftasting van de registratiedrager over de sporen heen, zoals bij de weergave-toestand waarbij het programma versneld wordt weergegeven, het PAL-kleurensignaal aan een periodieke extra PAL-fase inversie onderworpen zijn om de PAL-fase in naast elkaar gelegen spoordelen aan elkaar gelijk 20 te doen zijn. Bij weergave in de normale afspeeltoestand, alsook bij systemen waar de PAL-fase van spoor tot spoor wisselt bij de toestand van versnelde weergave moet dan het PAL-kleursignaal aan corresponderende PAL-fase inversies onderworpen worden. Hiertoe kan het PAL-fase kamf ilter volgens de uitvinding nader worden gekenmerkt, doordat de 25 PAL-fase inversiemiddelen bestuurbaar zijn uitgevoerd, zodanig, dat de PAL-fase inversie op commando van een stuur signaal of in de eerste 6f in de tweede keten plaatsvindt. Door de PAL-fase inversie van de ene naar de andere keten te verplaatsen treedt een extra PAL-fase inversie in het uitgangssignaal op terwijl de kamfilterwerking niet 30 beinvloed wordt.

Een verder kenmerk van deze uitvoeringsvom is, dat de PAL-fase inversiemiddelen een eerste inschakelbare PAL-fase inverter, die is opgenamen in de eerste keten en een tweede inschakelbare PAL-fase inverter, die is opgenomen in de tweede keten, cravat, waarbij 35 besturingsmiddelen aanwezig zijn voor het op commando van het stuur-signaal afwisselend inschakelen van telkens een van beide PAL-fase inverters. Een PAL-kamfilter voor toepassing in een PAL-videosysteem waarbij het PAL-kleurensignaal met een eerste draaggolffrequentie 81 0 41 G1 > s PHN 10.152 3 wordt getransfonneerd naar een PAL-kleurens ignaal met een tweede draaggolffrequentie , kan nader worden gekenmerkt doordat de PAL-fase invers iemiddelen frequentiemengmiddelen cravatten voor het mengen van het PALfcleurens ignaal met een eerste draaggolffrequentie met een 5 signaal net een frequentie gelijk aan de scm van de eerste en tweede draaggolffrequentie, zodanig dat in beide ketens van het kamfilter menging plaatsvindt. Voor toepassing in een PAL-videosysteem waarbij het PAL-kleurensignaal met een eerste draaggolffrequentie wordt getransformeerd naar een PAL-kleurensignaal met een tweede draaggolffrequentie, kan 10 het PAL-kamf liter voor wat betreft het introducer en van extra PAL-fase inversies nader worden gekenmerkt, doordat de eerste inschakelbare PAL-fase inverter een eerste mengtrap en de tweede inschakelbare PAL-fase inverter een tweede mengtrap cravat voor het transformer en van het PAL-kleurensignaal van de eerste draaggolffrequentie naar 15 de tweede draaggolffrequentie, en dat de besturingsmiddelen een meng-signaal generator voor het leveren van een eerste mengsignaal met een frequentie gelijk aan de scm van de eerste en tweede draaggolffrequentie en een tweede mengsignaal met een frequentie gelijk aan het verschil van de eerste en tweede draaggolffrequentie cravat, en verder door genoemd 20 stuursignaal omschakelbare schakelmiddelen cravat voor het in een eerste stand toevoeren van het eerste mengsignaal aan de eerste mengtrap en het tweede mengsignaal aan de tweede mengtrap en in een tweede stand toevoeren van het tweede mengsignaal aan de eerste mengtrap en het eerste mengsignaal aan de tweede mengtrap. Het mengen met de scm 25 van genoerode frequenties geeft daarbij transformatie van het PAL-kleurensignaal naar de tweede draaggolffrequentie met inversie van de PAL-fase, terwijl het mengen met het verschil van de frequenties die transformatie geeft zonder Inversie van de PAL-fase. Cp deze wijze wordt op zeer eenvoudige wijze de kamfilterwerking de extra 30 PAL-fase inversie en het transformeren van de PAL-kleurendraaggolf gecombineerd.

Deze voordelige uitvoeringsvorm kan nader worden gekenmerkt, doordat tussen de mengsignaal-generator en de eerste mengtrap een eerste mengtrap een eerste inschakelbare mengsignaal-fase-inverter en tussen de 35 mengsignaal-generator en de tweede mengtrap een tweede inschakelbare mengsignaal-fase-inverter is cpgencmen voor het omkeerbaar maken van de draaggolffase van het PAL-kleurensignaal met de tweede draaggolffrequentie. Hierdoor wordt op eenvoudige wijze een wisseling van de polariteit 8104101 i' ·* PHN 10.152 4 . van de PAL-kleurens ignaaldraaggolf bereikt wat nodig is om polariteits-wisselingen die bij opname zijn geintroduceerd am de effecten van kleur-overspraak te reduceren, weer teniet te doen.

Teneinde deze uitvoeringsvorm eveneens toe te kunnen passen 5 in een PAL-kamfilter voor toepassing in een videosysteem waarbij ter registratie van de videosignalen het PAL-kleurensignaal met de tweede draaggolffrequentie wordt getransformeerd naar een PAL-kleur ens ignaal met de eerst draaggolffrequentie, kan deze uitvoeringsvorm verder worden gekenmerkt, doordat een uitgang voor het afnemen van het PAL-10 kleur ens ignaal met de tweede draaggolffrequentie via een banddoorlaat-filter dat is afgestemd op de tweede draaggolffrequentie, met een uitgang van de tweede mengtrap is verbonden.

De uitvinding zal nader warden toegelicht aan de hand van de tekening, waarin, 15 Figuur 1 een bekend kamfilter voor PAL-kleur ens ignalen met in figuur 1A het principeschema en in figuur 1B een diagram ter verklaring van de werking van het filter toont,

Figuur 2 een kamfilter volgens de uitvinding met in figuur 2A het principeschema van dat kamfilter en in figuur 2B 20 een diagram ter verklaring van de werking van dat kamfilter toont,

Figuur 3 een uitvoer ings vorm van een PAL-fase inverter toont, Figuur 4 enkele sporenpatronen- die bij optekening van videobeelden kunnen voorkanen, met daarin aangegeven de PAL-fase, toont Figuur 5 met de sporenpatronen van figuur 4 overeenkomstigs 25 ‘sporenpatronen na introductie van extra PAL-fase inversies, toont,

Figuur 6 een uitvoer ings vorm van een kamfilter volgens de uitvinding, waarbij de PAL-fase van het uitgangssignaal kan wisselen, toont,

Figuur 7 met de sporenpatronen van figuur 4 overeenkomstige 30 sporenpatronen met daarin aangegeven polariteitswisselingen van de kleurendraaggolf toont,

Figuur 8 een voorkeursuitvoeringsvorm van een PAL-kleur-verwerkingsschakeling waarin een PAL-kamfilter volgens de uitvinding is opgenomen, toont, 35 Figuur 9 enkele sporenpatronen volgens figuur 6 echter bij andere H-uitlijningen n, toont,

Figuur 1 toont een bekend kamfilter voor PAL-kleur ens ignalen met in figuur 1A het principeschema en in figuur IB een diagram ter 8104101

Ir. * PHN 10.152 5 verklaring van de werking van het filter.

Een PAL-kleur ensignaal I (figuur 1B) wordt voorgesteld als een stelsel van drie door vecfcren gerepresenteerde signalen te weten de kleurccmponenten R-Y en B-Y en de kleursalvo CB, welke componenten 5 op een draaggolf met frequentie f<,, in het bijzonder 4,433 MHz, gemoduleerd zijn. Qm de andere lijn wordt bij een PAL-kleurensignaal de component R-Y, alsmede het kleursalvo-signaal qua fase geinverteerd ten opzichte van de fase van de component B-Y.

De werking van een kamfilter berust op het bevoordelen van 10 periodieke ccmponenten in het signaal door dat signaal op te tellen bij het over een tijd overeenkcmstig de periodiciteit van dat signaal vertraagd signaal. Het PAL-signaal heeft ten gevolge van de PAL-fase inversie cm de andere lijn een periodiciteit gelijk aan twee lijn-tijden H.

15 Het kamfilter volgens figuur 1 vertoont een ingang 5 waaraan het PAL-kleurensignaal wordt toegevoerd. Via een tijdsvertragings- netwerk 1 met tijdsveirtraging "C =2H wordt het over twee lijntijden vertraagde signaal toegevoerd aan een optelschakeling 2, waaraan eveneens het niet-vertraagde signaal wordt toegevoerd. De tijds- 20 vertraging 2H is daarbij aangepast aan de signaalfrequentie zodanig dat de draaggolven precies in fase optellen c.q. precies in tegenfase aftrekken. Van een uitgang 6 kan het scmsignaal I =1,+1. warden O t U—Zn afgenomen.

Uit figuur 1B blijkt dat het PAL-kleurensignaal en het 25 over twee lijntijden vertraagde PAL-kleurensignaal It_2H qua PAL-fase in fase zijn zodat het somsignaal I weer een PAL-kleurensignaal vormt.

Het filter volgens figuur 1 kan worden gebruikt om kleur-ruis te onderdrukken alsook cm in videorecorders de overspraak van 30 kleursignalen uit de nabuursporen van een afgetast spoor te onderdrukken. Een bezwaar van dat filter is de tijdsvertraging over 2 lijntijden H wat tot reductie van het verticale oplossende vermogen van het kleurbeeld aanleiding geeft, alsmede tot een verticale verschui-ving van het kleurbeeld, welke effecten bijzonder storend worden in 35 die gevallen waarbij herhaalde bewerkingen met een kamfilter, zoals die bij het herhaaldelijk copieren van videobandenyvoorkanen.

Deze nadelen worden aanmerkelijk klelner door toepassing van een kamfilter met een vertragingstijd gelijk aan een lijntijd H.

8104101 ΡΗΝ 10.152 6 ί·

Figuur 2 toont een kamfilter volgens de uitvinding met in figuur 2A het principeschema van dat kamfilter en in figuur 2B enige diagrammen ter verklaring van de werking van dat kamfilter.

Aan de ingang 5 van het kamfilter wordt het PAL-kleurensignaal 5 It toegevoerd. Dit wordt aan een ingang 7 van een PAL-fase inverter 3 toegevoerd. Aan een uitgang 8 daarvan is dan het qua PAL-fase geinverteerde signaal It aanwezig. Deze PAL-fase inversie houdt in dat continu, dus voor alle lijnen de fase van de (R-Y) -component, alsmede van de kleursalvo CB wordt geinverteerd ten opzichte van de (B-Y) -10 component. Dit signaal wordt via een vertragingsnetwerk 4 met vertragingstijd ^ =1H (H=lijntijd) gevoerd waardoor het over een lijntijd vertraagde en qua PAL-fase geinverteerde kleurensignaal ter beschikking komfc. In een optelschakeling 2 wordt dit signaal It<_H opgeteld bij het oorspronkelijke kleurensignaal en wordt aan 15 uitgang 6 het signaal Ιο=ΐ^ verkregen, welke optelling de draaggolven de signalen It en precies in fase zijn door aanpassing van de tijds-vertraging L .

Uit figuur 2B blijkt duidelijk dat het qual PAL-fase geinverteerde signaal na vertraging over een lijntijd weer qua 20 PAL-fase overeenstemt met het oorspronkelijke kleurensignaal zodat door optelling wederom een PAL-kleurensignaal IQ wordt verkregen waarbij dan, alhoewel het PAL-kleurensignaal lt periodiek is over een periode gelijk aan twee lijntijden, toch met een vertragingsnetwerk met een vertraging gelijk aan een lijntijd een. kamfilterwerking 25 wordt verkregen. Bij de schakeling volgens figuur 2 kan worden opgemerkt, dat de PAL-fase inverter 3 ook na het vertragingsnetwerk 4 alsook in de andere keten dan die waarin het vertragingsnetwerk 4 is opgenomen, kan worden opgenomen.

Figuur 3 toont een uitvoeringsvoorbeeld van een PAL-fase 30 inverter. Deze crnvat een ingang 7, waaraan het PAL-kleurensignaal wordt toegevoegd. Ingang 7 is verbonden met een ingang van een mengtrap 16 en net een kleursalvopoort 9 waaraan via een ingang 10 een impulssignaal, dat het optreden van een kleursalvo aangeeft, wordt toegevoerd. Een spanningsgestuurde oscillator 13, die op een frequentie 35 2f met f de frequentie van de kleurhulpdraagolf met hoekfrequentie wg, is afgestemd, levert een signaal aan een tweedeler 12. Een fase-vergelijkschakeling 11 vergelijkt de fase van de kleursalvo met het qua frequentie gedeelde uitgangssignaal van oscillator 13 en stuurt 8104101 PHN 10.152 7 ... via laagdoorlaatfliter 14 oscillator 13 bij zodat de oscillator 13 qua fase vergrendeld is op de kleursalvo. Het uitgangssignaal OSC van oscillator 13 wordt via banddoorlaatfilter 15 aan de mengtrap 16 toe-gevoerd en gemengd met het kleursignaal It< Het uitgangssignaal van 5 mengtrap 16, wordt via banddoorlaatfilter 17 aan uitgang 8 toegevoerd. Dit uitgangssignaal is het qua PAL-fase geinverteerde kleur signaal, hetgeen uit de volgende berekening volgt:

Voor het PAL-kleurens ignaal geldt:

It = (B-Y) sin (wst) + (R-Y) cos (Wgt) 10 Hierin duidt het + teken van de (R-Y) -component op beide PAL-fasen.

Voor het oscillatorsignaal OSC geldt: OSC = -2 cos (2wst)

Hierin is de polariteit en de airplitude zodanig gekozen dat de (B-Y)- component met versterking +1 aan de uitgang 8 verschijnt. Voor het uit- 15 gangssignaal 1^=1^ X OSC, na uitfiltering van de conponenten met hoek- frequentie wnrdt dan gevonden: I. = (B-Y) sin (w t) + (R-Y) cos (w t)

U S S

Hierin is de (R-Y) -component qua teken geinverteerd.

Eenzelfde berekening gaat op voor de kleursalvo -sin (wst + —~) 20 die transformeert naar -sin (w t + ~~).

s 4

Het aan de hand van figuur 2 gerepresenteerde kamfliter voor PAL-kleurens ignalen met een PAL-fase inverter kan zeer goed ingepast worden in de PAL-kleursignaalverwerkingsschakeling van een videorecorder hetgeen aan de hand van de navolgende beschouwingen die uiteindelijk 25 tot de voorkeursuitvoeringsvom volgens figuur 8 leiden, verduidelijkt zal warden.

Bij een videoreccrder van het type waar de sporen, doordat de magneetband schroeflijnvormig cm een koppentrommel is geslagen, schuin ten opzichte van de lengterichting van de band liggen, 30 verspringen de beginpunten van de sporen van spoor tot spoor. De verhouding van deze verspringing tot de net een lijntijd H van het videosignaal corresponderende spoorlengte wordt de H-uitlijning n genoemd. Het teken van deze factor n is per definitie negatief als de bandtransportrichting (V in figuren 4, 5, 7 en 9) tegengesteld 35 is aan de beweginsrichting van de videokoppen (V in figuren 4, 5, 7 en 9).

Een eerste maatregel met betrekking tot het sporenpatroon is cm de H-uitlijning n zodanig te kiezen dat de lijnsynchronisatie- 8104101.

i *- PHN 10.152 8 ------impulsen in richtlngen loodrecht op de sporen in lijn liggen, hetgeen vooral van belang is bij bijvoorbeeld versneld vooruit of achteruit weergeven van de videobeelden cm tijdbasisfouten te vermijden. Bij een tweekopsrecorder met twee koppen waarvan de kopspleten in een hoek ten 5 opzichte van elkaar sraan is het hiervoor vcldoende als de lijnsynchro-nisatieimpulsen van alle in rangorde even sporen alsook van alle in rangorde oneven sporen in lijn liggen. Qm echter nadelige effecten tengevolge van overspraak te vermijden is het daarij echter gunstig cm de lijnsynchronsiatieimpulsen van alle sporen uit te lijnen.

10 Deze uitlijning kan zonder gebruik te maken van vertragingsnetwerken bereikt warden wanneer de H-uitlijning n een geheel veelvoud is van +½ of -½ (bij een tweekopsrecorder). Figuur 4a, 4b en 4c toont in dat gaval het sporenpatroon voor n=-1, n=-2 en n=-3. Hierbij wordt cpgemerkt, dat voor een positieve of negatieve integer waarde van n 15 dit bereikt wordt door de sporen A en C een halve lijn langer te maken dan de sporen B en D. Dit crndat een videobeeld van 625 lijnen, indien gelijkelijk over twee sporen verdeeld, een niet-geheel aantal lijnen per spoor zou opleveren waardoor de H-uitlijning n beurtelings n=0,5 en n=1,5 zou zijn (in het geval van figuur 4a) - wat op zich niet bezwaar-20 lijk hoeft te zijn. Bij de getoonde sporenpatronen is de 313e lijn echter telkens geheel in het bij het eerste raster van het videobeeld behorende spoor opgetekend, wat eenvoudig bereikt kan warden door een geschikt gekozen plaatsing van de koppen op de koppenschijf,

Wanneer in de sporenpatronen volgens figuur 4 de PAL-fase 25 van in richtingen loodrecht op de spoorrichting naast elkaar gelegen lijnen wordt gekeken - welke PAL-fase door middel van met de betreffende PAL-fase corresponderende pijltjes in figuur 4 is aangeduid - dan blijken de PAL-fasen in richtingen loodrecht op de spoorrichting niet in lijn te liggen. Dit veroorzaakt emstige kleurstoringen in het weergegeven 30 videobeeld wanneer bij versnelde weergave de koppen schuin over de sporen lopen. Even als bij de uitlijning van de lijnsynchronisatieimpulsen is het ook hierbij van belang cm de PAl-fasen van alle sporen uit te lijnen. Evenals bij de uitlijning van de lijnsynchronisatieimpulsen kan bij videorecorders met twee koppen waarvan de kopspleten onder een 35 hoek ten opzichte van elkaar zijn geplaatst volstaan warden met de uitlijning van de even sporen onderling en de oneven sporen onderling.

Nuttig is ook hierbij echter cm alle sporen onderling uit te lijnen.

Een mogelijkheid cm dit te bereiken is het vertragen van de bij juist 8104101 PHN 10.152 9 — gekozen sporen behorende kleurs ignalen, hetgeen echter bezwaren zoais kleurverschuiving net zich neebrengt. Een aantrekkelijkere oplossing is het inverteren van de PAL-fase van de kleurs ignalen behorende bij juist gekozen lijnen (wat goed te combineren is met de PAL-fase inversie 5 ten behoeve van het kamfilter zoais aan de hand van figuur 8 beschreven zal worden). .Bij een definitie van de sporen zoais in figuur 4 zijn dit voor n=+1, +3, +5 ... de sporen C en D en voor n=0, +2, +4 ... de sporen B en C. De resulterende met de sporenpatronen volgens figuren 4a, 4b respectievelijk 4c corresponderende sporenpatronen 10 zijn in figuren 5a, 5b respectievelijk 5c weergegeven, waarin de qua PAL-fase geinverteerde sporen met een sterretje zijn aangeduid. Hierbij wordt cpganerkt, dat gedurende weergave deze PAL-fase inversie weer teniet gedaan moet warden. Een andere mogelijkheid cm bij een sporen-patroon volgens figuur 4 geen hinder te hebben van de wisselende PAL-fase 15 bij weergave waarbij de kop schuin over de sporen loopt, zoais bij versneld weergeven, is het detecteren van spcorwisseling en het wanneer nodig bij die gedetecteerde spoorwisseling de PAL-fase van het uitgelezen signaal extra te inverteren. In dit geval, evenals bij toepassing van de aan de hand van figuur 5 beschreven opnamemethode, is 20 het nodig om de PAL-fase van de signalen afkomstig van bepaalde sporen extra te inverteren. Dit kan op zeer voordelige wijze in combinatie met de PAL-fase inversie ten behceve van de kamfiltering. Behalve met de vocrkeursuitvoeringsvorm volgens figuur 8 kan dit bijvoorbeeld ook geschieden met de in figuur 6 weergegeven schakeling. Deze schakeling 25 is overeenkcmstig die volgens figuur 2a waarbij een kruisschakelaar 51 tussen de PAL-fase inverter 3 en het vertragingsnetwerk 4 is ingevoegd. Afhankelijk van de stand van die schakelaar 51 vindt dan PAL-fase inversie plants in de keten met het tijdsvertragingsnetwerk 4 of in de keten die daaraan parallel staat.Wisseling van die stand heeft voor 30 uitgangssignaal aan uitgang 6 een extra PAL-fase inversie tot gevolg.

Een ander probleem bij videorecorders waar de sporen dicht tegen elkaar aan worden geschreven is de overspraak van de kleursignalen.

Een bekende methode cm dit probleem op te lossen is het volgens een geschikt gekozen patroon inverteren van de fasen van de kleurhulpdraaggolf 35 zcdanig dat in het kamfilter de overspraak ccmponenten elkaar goeddeels opheffen. Bij gebruik van het kamfilter volgens de uitvindir.g meet hierbij uitgegaan worden van een vertragingstijd in het kamfilter gelijk 8104101 / *· PHN 10.152 10 ------aan een lijntijd H. Een geschik inversiepatroon voor de kleurhulpdraag- golf bij de sporenpatronen volgens figuren 4a, 4b en 4c tonen figuren 7a, 7b en 7c waarin de lijnen waarvan de kleurhulpdraaggolf qua fase geinverteerd is, met een sterretje zijn aangeduid. De werking is daarbij 5 als volgt:

Tast een kop de in figuur 7a met 18 aangeduide lijn af, dit is lijn-nummer 317, dan tellen in het kamfilter (figuur 2a) de kleursignalen van lijnen 316 en 317 van dat spoor B op, terwijl de overspraakcomponenten van lijnen 4 en 5 van het aangrenzende spoor B evenals de overspraak-10 componenten van lijnen 2 en 3 van aangrenzend spoor C elkaar goeddeels opheffen. Eenzelfde situatie treedt op bij af tasting van lijn 19 van spoor D, waarbij, rekening houdend met het teniet doen van de fase , inversie van de hulpdraaggolf van lijn 2 van dat spoor C bij weergave, waarbij dan eveneens de overspraakcamponenten van de lijnen 316 respec-15 tievelijk 314 van de aangrenzende sporen B respectievelijk D geinverteerd · worden, de overspraakcomponenten van lijnen 316 en 317 van aangrenzend spoor B evenals de overspraakcomponenten van lijnen 314 en 315 van aangrenzend spoor D elkaar goeddeels opheffen.

Figuur 8 toont een voorkeursuitvoeringsvorm van een PAL-kleur-20 verwerkingsschakeling waarin het voorgaande is verwerkt. De situaties bij weergave zijn daarbij met (PB) aangeduid en de situaties bij opname met (PEC). De diverse schakelaars, afgezien van schakelaar 38 zijn in de stand bij weergave getekend. De werking bij weergave is als volgt: 25 Bij het kamfilter in de uitvoering volgens figuur 8 wordt (ten opzichte van de uitvoering volgens figuur 2a) de functie van de PAIrfase inverter (3 in figuur 2a) gecombineerd met het van een hulpdraaggolf met frequentie f^ orrihoog mengen van het kleursignaal naar de hulpdraaggolf met frequentie f in mengtrap 21. in de andere keten van het kamfilter w 30 is eveneens een mengtrap 22 opgenomen. Van deze mengtrappen 21 en 22 worden de gewenste mengproducten met banddoorlaatfliters 20 en 23, die op de frequentie f zijn afgestemd, afgescheiden. Het gewenste w mengproduct van mengtrap 21 wordt met vertragingsnetwerk 4 een lijntijd H vertraagd en daama in optelnetwerk 2 opgeteld bij het gewenste 35 mengproduct van mengtrap 22 zoadat aan uitgang 6 van het kamfilter het gefilterde PAL-kleursignaal verschijnt, De gewenste PAL-fase inversie alsook de inversie van de fase van de hulpdraaggolf cos wst wordt in beide mengtrappen 21 en 22 bewerkstelligd door geschikte 8104101 i> λ PHN 10.152 11 manipulaties met de msngdraaggolven voor die mixers hetgeen nog nader zal worden toegelicht.

De ingangen van de raengtrappen 21 en 22 zijn via een gemeen-schappelijke ingang 50, een schakelaar 27, die bij weergave in de 5 getekende stand staat, en een op frequentie afgestemd banddoor-laatfilter 28 met een ingang 29 verbonden. Aan die ingang 29 wordt bij weergave (PB) het van het door een weergavekcp 26a - welke bij twee-kopsrecorders wordt afgewisseld met een tweede kop elk tweede afgetaste spoor - uitgelezen videosignaal afgescheiden PAL-kleurs ignaal toegevcerd.

10 Dit PAL-kleursignaal is daarbij in het videorecordersysteem waarvoor de schakeling volgens figuur 8 bestemd is, een gemoduleerde hulpdraag-golf met frequentie f^, in het bij zander 750 kHz. Het uitgangssignaal aan uitgang 6 van het kamfilter, zijnde een gemoduleerde draaggolf met frequentie f , in het bijzonder 4,433 Mhz wordt qp gebruikelijke 15 manier verder verwerkt en uiteindelijk aangeboden aan een televisie tcestel 25.

In de mengtrappen 21 respectievelijk 22 wordt het ontvangen EAL-kleursignaal dat gemoduleerd is met een draaggolf met frequentie f., afhankelijk van de stand van schakelaar 38 gemengd met een draaggolf 20 met frequentie fs+f^ respectievelijk f of met een draaggolf met frequentie f respectievelijk fs+f^. Het resultaat hiervan ontstaat als volgt:

Het aan ingang 50 ontvangen PAL-kleursignaal kan uitgedrukt worden als: (B-Y) sin w^t + (R-Y) cos wJ: (1) 25 Menging met -cos (w +w.)t geeft (B-Y) sin w.t + (R-Y) cos w^t) (2)

Menging met -fcos (ws+w^)t geeft - £ (B-Y) sin w^t + (R-Y) cos w^t J (3) menging met cos (w t-w.t) geeft

3 X

30 (B-Y) sin w t + (R-Y) cos w t (4)

Menging met -cos (wst-w^t) geeft - f (B-Y) sin wgt + (R-Y) cos wgt J (5)

Voorgaande toont aan dat menging met een s ignaal met de verschilfrequentie f -f. het originele PAL-kleurens ignaal gemoduleerd 35 met een draaggolf met frequentie f geeft en menging met een signaal met de scmfrequentie f +f^ daamaast ook de PAX-fase van het originele PAL-kleurensignaal doet inverteren. Hierbij zij opgemerkt, dat omwilie van de eenvoud de kleursalvo-CB sin (w/t + ~~ ) niet in de berekening 8104101 PHN 10.152 12 is opgencmen. Ook hiervoor kan fase Inversie warden aangetcond.

Verder toont het voorgaande aan dat polariteitswisseling van de meng-draaggolf een fase inversie van de hulpdraaggolf, oftewel een polariteitswisseling van het geraoduleerde PAL-kleurens ignaal teweegbrengt.

5 Op deze wijze kan dus een PAL-fase Inversie (zie figuur 5 en 6 en beschrijving) en een inversie van de fase van de hulpdraaggolf (figuur 7 en beschrijving) teweeggebracht warden. Hiertoe cravat de schakeling volgens figuur 8 een mengtrap 44 waarmee door raenging van een signaal met freguentie f., afkomstig van fasevergrendelde 10 lus 43, en een signaal met freguentie fg,--afkomstig van oscillator 45, de scmfreguentie, fg+f^ en de verschilfreguentie f -f. opgewekt worden, welke som en verschilfreguenties met filters 41 en 42 worden afgescheiden.

Met bestuurbare fasedraaiers 40a en 40b kan het teken van de aldus opgewekte signalen met freguenties f +f. en f -f. worden gein-15 verteerd en met schakelaar 38 kunnen de mengsignalen voor mengtrappen 21 en 22 verwisseld worden. schakelaar 38 wordt zodanig bestuurd, dat de bij het optekenen teweeggebrachte PAL-fase inversie ten behoeve van PAL-faseuitlijning (zie figuur 5 en beschrijving) weer teniet wordt gedaan. Ook is het mogelijk om bij afwezigheid van PAL-fase uitlijning op 20 commando van een spoorwisselingsdetector bij onder andere versnelde weergave met behulp van schakelaar 38 een niet-verstoorde PAL-fase seguentie te waarborgen. Wordt aangenomen dat het PAL-kleurenslgnaal volgens het patroon van figuur 5a is opgetekend, dan moet telkens bij uitlezing van de sporen C en D de PAL-fase gelnverteerd worden en wel in dit 25 uitvoeringsvoorbeeld in beide parallele ketens van het KAM-filter, dus In beide mengtrappen 21 en 22. Daarenboven moeten de signaled continu in έβη van beide ketens, in dit uitvoeringsvoorbeeld in mengtrap 21, ten behoeve van de kamfilterwerking (zie figuur 2 en beschrijving) nog extra gua PAL-fase geinverteerd worden, aan welke beide voorwaarden 30 voldaan is door gedurende uitlezing van sporen A en B het mengsignaal met de somfreguentie (f +f.) aan mengtrap 21 toe te voeren en het mengsignaal met verschilfreguentie (f -f.) aan mengtrap 22, en door - uitgaande van het gegeven dat tweemaal inversie, te weten eenmaal ten behoeve van de kamfilterwerking en eenmaal ten -behoeve van de 35 opheffing van de PAL-fase inversie bij optekening van de sporen C en D, hetzelfde is als niet-inverteren - gedurende aftasting van de sporen C en D het mengsignaal met de scmfreguentie (f +f.) van mengtrap 22 en

S X

mengsignaal met de verschilfreguentie (f -f.) aan mengtrap 21 toe te s x 8104101 PHN 10.152 13 voeren.

Fase invertoren 40a en 40b moeten, indien de volgens het patrcon van figuur 7 is opgetekend, gedurende aftasting van de sporen A en C aan het begin van elke lijn cmschakelen, terwijl gedurende 5 aftasting van de sporen B en D fase inverter 40a ingeschakeld moet zijn (orndat bij merging met de scrofrequentie dat mengsignaal met geinverteerde fase moet worden toegevoerd cm een qua PAL-fase geinverteerd signaal te verkrijgen zonder dat de fase van de hulpdraaggolf inverteert - zie daartoe bij uitdrukking 2: "Kenging met -cos (w +w.)t".

10 Teneinde schakelaar 38 en fase invertoren 40a en 40b op de juiste wijze te bedienen cmvat de schakeling volgens figuur 7 een ingang 51 waaraan gedurende weergave het bijvoorbeeld van een M-demodulator 33 afkcmstige videosignaal wordt toegevoerd waarvan met behulp van een impulsseparatie schakeling 35 de horizontale en verticale synchronisatie-15 impulsen worden afgescheiden die aan een uitgang 48 respeetievelijk 47 verschijnen. De verticale synchronisatieimpulsen aan uitgang 47, die bij qptekening van een televisie raster per spoor eenmaal per spoor optreden, synchroniser en via een logische schakeling 37 bijvoorbeeld een teller, het schakelen van schakelaar 38, waarbij schakeling 37 20 zodanig is ingericht, dat het gewenste schakelpatroon van schakelaar 38 wordt verkregen. De horizontale synchronisatieimpulsen aan uitgang 48,"alsmede de verticale synchronisatieiiapulsen aan uitgang 47 synchro-niseren via een logische schakeling 39, bijvoorbeeld opgebouwd uit tellers, het cmschakelen van fase invertoren 40a en 40b volgens het 25 gewenste patroon.

De horizontale synchroniatieimpulsen aan uitgang 48 van impulsseparatieschakeling 35 worden bovendien aan de fasevergrendelde lus 43 toegevoerd ter opwekking van een signaal met frequentie f., welke frequentie f. een vast verband met de lijnfrequentie - vertoont.

30 Bij opname staan diverse schakelaars in de met (REC) aan- geduide stand. Bij die standen wordt aan een ingang 30 een, bijvoorbeeld van een afsteminrichting 31 van een ontvanger, of van een camera afkcmstig videosignaal aangeboden, waarvan met filter 32 het PAL-kleurensignaal, in dat geval gemoduleerd met een draaggolf met frequentie fs, wordt afge-35 scheiden. Dit PAL-kleurensignaal wordt aan ingang 50 toegevoerd via schakelaar 27. Van het zich achter ingang 50 bevindende kamfilter en mengsysteem ^vordt bij opname alleen mengtrap 22 gebrulkt waarmee het PAL-kleurensignaal gemoduleerd wordt naar een draaggolf met frequentie 8104101 J * PHN 10.152 14 . en waarmee eveneens de cm de optekenpatronen volgens figuren 5 en 6 te verkrijgen volgens het juiste patrcon de PAL-fase geinverteerd wordt en de fase van de hulpdraaggolf geinverteerd wordt. Ook hiervoor kan worden aangetoond dat dit kan geschieden door gebruik te maken van 5 mengsignalen met de somfrequentie (f +f.) en de verschilfrequentie S 1 (f -f.) en hun inversen, waarbij de juiste signalen in de juiste volgordee op eenzelfde wijze als in het geval van weergave worden verkregen via schakelaar 38 en fase invertoren 40a en 40b. Het gewenste uitgangssignaal van mengtrap 22 wordt met filter 24 afgescheiden en na verdere verwerking 10 toegevoerd aan een opneerrikop 26b, die dezelfde kan zijn als weergeefkop 26a. Verder wordt bij opname het aan ingang 30 toegevoerde videos ignaal via schakelaar 34 aan de impulsseparatieschakeling 35 toegevoerd ter winning van de verticale en horizontale synchronisatieimpulsen. In het geval van opname levert impulsseparatieschakeling 35 via uitgang 49 ook een 15 kleursalvo impuls aan een kleursalvopcort 36 die zich op ccmmando van die "ΤΓ kleursalvo impuls de kleursalve -€B sin (w t + afscheidt van het S ” * ~x PAL-kleurensignaal aan de uitgang van filter 32 en via schakelaar 46 toe-voert aan de oscillator 45 teneinde met behulp van fasevergrendelde lus-technieken het signaal met frequentie f te synchroniseren met de kleur-20 salvo die eveneens een frequentie fs^ertoont.

Voor wat betreft het cm de andere lijn inverter en van de fase van de hulpdraaggolf bij weergave met behulp van fase invertoren 40a en 40b kan opgemerkt worden .dat dit kan geschieden door de lijnen te tellen met een teller, daartoe gestuurd door de lijnsynchronisatieimpulsen 25 aan uitgang 48 van de impulsseparatieschakeling 35. Met behulp van logics kan dan de fase inversie van de draaggolf zodanig gestuurd worden dat deze fase cm de andere lijn geinverteerd wordt. Gedurende de sporen (B en ' D in figuur 7) dat geen inversie plaats vindt, dient dit inverter en dan onderbroken te worden, Bij H-uitlijningen met positieve of negatieve in-30 tegere waarde van n blijkt bij het doortellen, gestart met lijn A, aan het begin van spoor C telkens een extra fasesprong van 180° nodig te zijn (vanwege het oneven aantal lijnen per videobeeld en de integere waarde van n). Terwijl er eenvoudig een onderscheid te maken is tussen de sporen B en D enerzijds en de sporen A en C anderzijds cmdat die 35 sporen telkens met dezelfde van de twee koppen van een tweekopsrecorder uitgelezen worden, is het niet zonder meer mogelijk om onderscheid te maken tussen de sporen A en C teneinde op de juiste plaats die extra fase inversie in te lassen. Een bekende-methode is cm ook de sporen te .8104101 PHN 10.152 15 tellen en met een detectieschakeling een eventueel foutief begin te detecteren en daarop de tellers door te schuiven. Deze correctie wordt dan niet alleen bij een foutieve start doch ook bij een foutieve inversie cyclus tengevolge van storingen doorgevoerd. Een nadeel van deze methcde 5 is dat een extra schakeling daarvoor nodig is en dat deze correctie tamelijk traag blijkt te zijn zodat gedurende enige tijd een hinderlijke storing in de kleurweergave op treedt. Een betrekkelijk eenvoudige methode is gebaseerd qp het gegeven dat in de sitaaties volgens figuur 7 de fase-inversiecyclus een vaste relatie net het begin van het spoor 10 en dus metde verticale synchronisatieimpuls vertoont. Door nu steeds de fase-inversiecyclus te koppelen aan het optreden van de verticale synchrcnisatieimpuls (met logische schakeling 39 in figuur 8) kan bereikt warden dat de fase-inversiecyclus aan het begin van elk spoor A of C correct is. Een eventuele verstoring wcrdt dan steeds binnen de duur 15 van een videobeeld gecorrigeerd terwijl er geen detectieschakeling nodig is on een foutieve fase-inversiecyclus te detecteren. In het geval van de niet-gehele H-uitlijningen n=+3,5, +1,5, +2,5 ..., welke situaties voor n=-0,5 en n=-1,5 in figuur 9 zijn weergegeven is deze qplossing niet geheel toereikend. Alhoewel in die situaties bij het aftellen van 20 de lijnen blijkt, dat de telcyclus zonder extra inversie doorloopt van spoor A naar spoor C (via spoor B met een geblokkeerde invers iecyclus), meet bij het koppelen van de fase invers iecyclus a an de vertical synchronisatieimpuls hier wel onderscheid gemaakt warden tussen de sporen A en C cmdat de fase inversiecyclus in spoor C juist andersom ten opzichte van het 25 begin van het spoor verloopt dan bij af tasting van spoor A. Een geschikte spoor identificatie kan echter verkregen worden wanneer in de sporen laagfrequente spoorvolgsignalen zijn opgetekend volgens onder andere het in Nederlandse octrooiaanvrage nr. 7702815 (PHN 8728) beschreven systeem waarbij in telkens vier opeenvolgende sporen s ignalen met per 30 spoor verschillende frequentie zijn opgetekend.

35 8104101

Claims (7)

1. PAL-kamfilter cmvattende een eerste en een tweede keten, ingangsmiddelen voor het toevoeren van een PAL-kleurensignaal aan beide ketens, een vertragingsnetwerk voor het vertragen van het PAL-kleurensignaal in de eerste keten ten opzichte vah het PAL-kleurensignaal in 5 de andere keten, en een signaalcombinatieschakeling voor het met de juiste onderlinge polariteit samenvoegen van het PAL-kleurensignaal in de tweede keten en het in de eerste keten vertraagde PAL-kleurensignaal, zodanig, dat het door die samenvoeging ontstane signaal wederom een PAL-kleurensignaal is, met het kenmerk, dat het vertragingsnetwerk 10 een tijdsvertraging vertoont zodanig, dat het PAL-kleurensignaal in de eerste keten over de met een lijn van een videobeeld overeenkomende tijdsduur vertraagd wordt ten opzichte van het PAL-kleurensignaal in de tweede keten, en dat PAL-fase inversiemiddelen zijn opgenomen voor het inverter en van de PAL-fase van het signaal in een van beide ketens.

2. PAL-kamfilter volgens conclusie 1, in het bijzonder bestemd voor een inrichting voor het weergeven van videosignalen die in naast elkaar gelegen sporen van een registratiedrager zijn opgetekend, met het kenmerk, dat de PAL-fase inversiemiddelen bestuurbaar zijn uit-gevoerd, zodanig, dat de PAL-fase inversie op commando van een stuursignaal 20 of in de eerste keten of in de tweede keten plaatsvindt.

3. PAL-kamfilter volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat de PAL-fase inversiemiddelen een eerste inschakelbare PAL-fase inverter die is opgenomen in de eerste keten en een tweede inschakelbare PAL-fase inverter, die is opgenomen in de tweede keten, omvat, waarbij 25 besturingsmiddelen aanwezig zijn voor het op commando van het stuur-signaal afwisselend inschakelen van telkens een van beide PAL-fase inverters,

4. PAL-kamf ilter volgens conclusie 1 of 2, voor toepassing in een PAL-videosysteem waarbij het PAL-kleurensignaal met een 30 eerste draaggolffrequentie wordt getransformeerd naar een PAL-kleurensignaal met een tweede draaggolffrequentie, met het kenmerk, dat de PAL-fase inversiemiddelen frequentiemengmiddelen omvatten voor het mengen van het PAL-kleurensignaal met een eerste draaggolffrequentie met een signaal met een frequentie gelijk aan de som van de eerste en tweede draaggolffre-35 quentie, zodanig dat in beide ketens van het kamf ilter menging plaatsvindt.

5. PAL-kamf ilter volgens conclusie 3, voor toepassing in een PAL-videosysteem, waarbij het PAL-kleurensignaal met een eerste draaggolf- 8104101 PHN 10.152 17 frequentie wordt getransformeerd naar een PAL-kleurens ignaal met een tweede draaggolffrequentie, met het kenmerk, dat de eerste inschakelbare PAL-fase inverter een eerste mengtrap en de tweede inschakelbare PAL-fase inverter een tweede mengtrap omvat voor het transformeren van het PAL- 5 kleurens ignaal van de eerste draaggolffrequentie naar de tweede draaggolf frequentie, en dat de besturingsmiddelen een mengsignaal-generator voor het lever en van een eerste mengsignaal met een frequentie gelijk aan de som van de eerste en tweede draaggolffrequentie en een tweede mengsignaal met een frequentie gelijk aan het verschil van de eerste 10 en tweede draaggolffrequentie, omvat en verder door genoeird stuursignaal atischakelbaar schakelmiddelen omvat voor het in een eerste stand toe veer en van het eerste mengsignaal aan de eerste mengtrap en het tweede mengsignaal aan de tweede mengtrap en in een tweede stand toevoeren van het tweede mengsignaal aan de eerste mengtrap en het eerste mengsignaal aan de tweede 15 mengtrap.

6. PAL-kamfilter volgens conclusie 5, met het kenmerk, dat tussen de mengsignaal-generator en de eerste mengtrap een eerste inschakelbare msngsignaal-fase inverter en tussen de mengsignaal-generator en de tweede mengtrap een tweede inschakelbare mengs ignaal-f ase inverter is 20 opgenomen voor het omkeerbaar maken van de draaggolffase van het PAL-kleurensignaal met de tweede draaggolffrequentie.

7. PAL-kamfilter volgens conclusie 5 of 6, voor toepassing in een videosysteem waarbij ter registratie van de videosignalen het EAL-kleuren s ignaal met de tweede draaggolffrequentie wordt getransformeerd naar 25 een PAL-kleurensignaal met de eerste draaggolffrequentie, met het kenmerk, dat een uitgang voor het afnemen van het PAL-kleurensignaal met de tweede draaggolffrequentie via een banddoorlaatfilter dat is afgestemd op de tweede draaggolffrequentie, met een uitgang van de tweede mengtrap is verbonden. 30 35 8104101