NL8103098A - 10-(1,2-propadienyl)steroiden als irreversibele aromatase inhibitoren. - Google Patents

Description

*

... A

S

t i' i 10-(1,2-propadienyl)steroïden als irreversibele aromatase inhi-bitoren.

De uitvinding heeft betrekking op 10-(1,2-propadienyl)steroïden, die irreversibele inhibitoren zijn van aro-matase-enzymen. Werkwijzen voor de bereiding van deze steroïden en werkwijzen voor het gebruik daarvan behoren eveneens tot de 5 uitvinding.

Verschillende geslachtshormonen, die gesynthetiseerd worden door de gonaden, en in mindere mate door de adre-nalen, zijn in de eerste plaats verantwoordelijk voor de uitdrukking van sekundaire geslachtskenmerken van hetzij mannetjes of 10 vrouwtjes. Deze steroïden worden gereguleerd door een aantal enzymen. Fet enzyme aromatase is het snelheidsbeperkende enzyme bij de omzetting van androgenen (mannelijke hormonen) en estroge-nen (vrouwelijke hormonen). De niet-irreversibele omzetting van androgenen en estrogenen gaat gepaard met oxydatie en verwijdering 15 van de methylgroep van het Jjoolstofatoom op de 10-plaats als mierezuur. De l£- en 2^-waterstofatomen van koolstofatoom 1 en koolstofatoom 2 gaan ook verloren onder vorming van een aromatische A-ring van estrogenen. De androgenen, testosteron en andro-steendion, of de estrogenen, estradiol en estron, kunnen onder-20 ling worden omgezet door 17^-hydroxysteroïdehydrogenase (schema A).

De regeling van de omzetting van androgeen en estrogeen of de belemmering van deze omzetting geeft therapeutische bruikbaarheid bij het regelen van de klinische omstandigheden, die versterkt worden door de aanwezigheid van estrogenen.

25 Er zijn sterke klinische aanwijzingen, dat vele tumortypen gepaard gaan met verhoogde estrogeenvorming. Ovarectomie, adrenalectomie en hypofysectomie worden gewoonlijk toegepast bij patiënten met borstkanker als een middel voor het verminderen van de hoeveelheid estrogeen. Niet-chirurgische method 30 den bestaan uit de behandeling met hoge hoeveelheden steroïden, 81 03 0 9 8 ; .» - 2 - anti-estrogenen en inhibitoren van steroïdale enzymatische wegen. Behandeling met anti-estrogenen leidt bij ongeveer één-derde van de patiënten tot een objektieve tumorregressie. Adrenalectomie veroorzaakt regressie van borstkanker bij vrouwen na de menopauze 5 met van hormonen afhankelijke tumoren, waarschijnlijk als resultaat van de vermindering van beschikbaar estrogeen gevormd uit androsteendion, waarvan de adrenalen in de eerste plaats de bron zijn. Groei van verschillende vormen van borstkankercellen is gebleken estrogeenafhankelijk te zijn en kan worden belemmerd 10 door verbindingen, die estrogeenwerking tegengaan.

Inhibitoren van estrogeenbiosynthese zijn geïdentificeerd gebruikmakend van mikrosomale enzymepreparaten uit menselijke placenta. Aromataseinhibitoren, zoals U-hydroxy- en U-acetoxyandrosteen-3)17-dion, aminoglutethimide en testololacton 15 zijn in staat de aromatisering van androgenen tot estrogenen te blokkeren en kunnen doelmatig de biologisch werkzame estrogenen verhinderen dat ze endocrine tumoren bereiken of estrogenen biosynthese te verminderen in die tumoren, die in staat zijn tot endogenen estrogeensynthese, waardoor remissie van metastatische 20 borstkanker wordt veroorzaakt.

Men heeft verband gelegd tussen endometrium-kanker en de aanwezigheid van overmaat van endogeen of exogeen estrogeen. Gonade en trofoplasttumoren veroorzaken somatische hyperestrogeenvorming, hetgeen leidt tot verschillende maten van 25 vrouwelijke eigenschappen bij mannen. Bij vrouwen hangen de symptomen af van de leeftijd van de patiënt en kan variëren van vroegrijpe pseudopuberteit tot abnormaliteiten van de menses tot bloedingen na de menopauze. Aromataseinhibitoren kunnen worden gebruikt bij de begeleidende therapie bij de behoudende behande-30 ling van patiënten met dergelijke tumoren, omdat ze de somatische uitdrukking van verhoogde estrogeenbiosynthese verminderen. Aromataseinhibitoren zijn toegediend voor de behandeling van hyper--estrogenemie bij aandoeningen, zoals gynecomastia en hebben geleid tot klinische verbetering.

35 Er is verondersteld, dat hyperestrogenemie 81 0 3 0 9 8 - 3 - voorafgaat aan myocardinfarct. Vermindering in perifere aromatise-ring van androgenen door toediening van aromataseinhibitoren zou derhalve nuttig kunnen zijn voor de behandeling van individuen met een hoog potentieel risiko van miocardinfarct.

5 Aromataseinhibitoren zijn gebleken werkzaam te zijn bij de behandeling van mannelijke onvruchtbaarheid en voor het voorkomen van estrogeenvorming, die nodig is voor ovulatie bij vrouwen. Omdat estrogeensynthese nodig is voor het implanteren van bevruchte eicellen bij vele soorten, heeft toediening van 10 aromataseinhibitoren na de coïtus de mogelijkheid om vruchtbaarheid te reguleren, in het bijzonder bij huisdieren en in het wild levende dieren. In het bijzonder kan de voortplanting van zowel mannelijke als vrouwelijke knaagdiervoortplanting worden beïnvloed tijdens gecontroleerde paringsprogramma's, waarbij aromata-15 seinhibitoren worden gebruikt.

De 10—(1,2-uropadienyl)steroïdearomateseinhi-bitoren volgens de uitvindinsr voldoen aan formule 1 of formule 2, waarin —— een enkelvoudige of een dubbele binding weergeeft; een methyl- of ethylgroep is; Rg staat voor (H)(0Rg) of 0; R^ 20 staat voor waterstof of een alkylgroep met 1-3 koolstofatomen; R^ staat voor waterstof of een groep ORg; R^ staat voor of (K) (alkyl met 1-3 koolstofatomen); Rg en F7 onafhankelijk waterstof of een alkylgroep met 1-3 koolstofatomen zijn; en Rg waterstof of een alkanoylgroep met 1-¾ koolstofatomen is.

25 De uitvinding heeft verder betrekking op nieuwe tussennrodukten, die bruikbaar zijn voor de bereiding van aromataseinhibitoren en voldoen aan formule 3, formule h, formule 5 of formule 6, waarin P1 een methyl- of ethylgroep is; Τ?2 staat voor (H) (ORg) of 0; R^ staat voor waterstof of een alkylgroep 30 met 1-3 koolstofatomen; R,. staat voor waterstof of een alkylgroep met 1-3 koolstofatomen; Rg staat voor waterstof of een alkanoylgroep met 1-¾ koolstofatomen; R^ en samen een groept 0 vormen, of Pp staat voor OH en R^q staat voor een alkylgroep met 103 koolstofatomen; en staat voor (H) (OH) of 0.

35 Methoden voor de bereiding en het gebruik van 8103098 » * - u - de verbindingen volgens de uitvinding vallen eveneens binnen het kader van de uitvinding.

De aromataseinhibitoren volgens de uitvinding hebben allen het ongebruikelijke kenmerk van een 10-allenylsubsti-5 tuent gemeen. (De uitdrukkingen "allenyl", "propadienyl" en "1,2-propadienyl" worden hierin onderling verwisselbaar gebruikt). Bij voorkeur is er één een methylgroep en de verbindingen behoren tot de de 10-(1,2-propadienyl)estraanreeks. De verbindingen hebben ofwel een U,'5-dubbele binding, zoals weergegeven in formule 1, of 10 een 5#-waterstof, zoals weergegeven in formule 2. De verbindingen met formule 1 kunnen ook een 1,2-dubbele binding en/of een 6,7-dubbele binding bevatten. De verbinding»met formule 2 kunnen eveneens een 1,2-dubbele binding bevatten.

De substituent is bij voorkeur een keto-15 groep of een hydroxygroep, bij voorkeur een -hydroxygroep.

kan een methyl-, ethyl- of propylgroep zijn, maar is bij voorkeur een waterstofatoom. R^ is een hydroxygroep of een alkanoyl-. . oxygroep, waarbij de alkanoyloxygroep bij voorkeur een acetoxy- groep is. is bij voorkeur waterstof of een ketogroep. Rg en 20 Rj zijn bij voorkeur ieder een waterstofatoom.

De verbindingen volgens de uitvinding zijn optisch aktief en bezitten dezelfde stereochemie aan de ringkop-pelingen als de natuurlijke androstaanreeksen. Zo heeft de 10-allenylgroep de β-configuratie, evenals de axiale waterstof aan 25 koolstof atoom 8 en de alkylsubstituenten aan koolstofatoom 13. In de verbindingen met formule 1 en formule 2 zijn de verbindingen van de B/C-ring en de C/D-ring trans en is de verbinding van de A/B-ring eveneens trans in de verbindingen met formule 2. Ofschoon aangenomen wordt, dat de verbindingen met de natuurlijke steroïde-30 configuratie de werkzame inhibitoren zijn, vallen mengsels van deze verbindingen met hun optische antipolen eveneens binnen het kader van de uitvinding.

Specifieke en representatieve verbindingen volgens de uitvinding naast de hieronder in de voorbeelden vermel-35 de, zijn onder meer de volgende: 81 0 3 0 9 8 -5- « * 7»-methyl-10-(1,2-propadienyl )estr-k-een-3, 17-dion; 6d,18-dime-thyl-1O—(1,2-propadienyl)estra-1,l*-dieen-3,17-dion; ^,17P-dihydroxy- 16/l-methyl-10-(1,2-propadienyl)estra-U,6-dieen-3-on; 10-(1,2-propadienyl )estra-1 ,U-dieen-3 *6 * 17-trion; 17|&-acetoxy-6p, 16«-dime-5 thyl-10-( 1 ^-propadienylJ-^-estraan-S-on; l8-methyl-10-(l,2-pro-padienyl)-5«-estr-1-een-3,17-dion; 17A-hydroxy-10-(1,2-propadie-nyl)estra-1,U-dieen-3-on; en U-acetoxy-17A-hydroxy-10-(1,2-propa-dienyl)estr-U-een-3-on.

Verbindingen volgens de uitvinding met formule 10 1 en formule 2 kunnen worden gesynthesiseerd uit bekende steroide voorlopers, hetzij steroïde verkregen uit natuurlijke bronnen of uit synthetische of semisynthetische steroïden. De volgende synthesen zijn voorbeelden voor verbindingen uit de estradionreeks. Overeenkomstige reakties kunnen worden uitgevoerd met de 18-15 methyl, 6-alkyl, 7-alkyl en/of 16-alkylreeks.

In ieder schema, waarin tussenproduktverbin-dingen geen wijziging ondergaan in de ringen C en D, of in de ringen A, B en C, wordt de gebruikelijke afgekorte notering gebruikt en aangenomen wordt, dat het weggelaten gedeelte ongewij-20 zigd blijft.

Twee verschillende methoden voor het invoeren van een 10-(1,2-nropadienyl)groep worden hieronder toesrelicht.

Het uitgangsmateriaal in beide gevallen is het bekende diketal, verkregen door ketalisering van 19-acetoxy-androst-1»-een-3,17-dion 25 met ethyleenglycol, waarbij de dubbele binding zich op bekende wijze verplaatst naar de 5,6-plaats, gevolgd door hydrolyse van het acetaat en oxydatie van de 19-alkohol tot een aldehyde.

Het bekende aldehydediketal met formule 7 wordt verder bewerkt volgens schema B.

30 Het aldehydediketal met formule 7 wordt gedu rende 1-10 uur bij 25-^5° C behandeld met een acetylenisch Grignard-reagens in ether of tetrahydrofuran (THF). Het reaktie-mengsel wordt op de gebruikelijke wijze opgewerkt en de acetyle-nische alkohol met formule 8 wordt verkregen volgens de methode 35 van Covey c.s., Tet. Let., 2105 (1979)· He alkohol wordt omgezet 8103098 9 9 - 6 - in de meihaansulfonaatester (mesylaat) door reaktie met methaan-sulfonylchloride in pyridine gedurende 12-48 uur tij -20° C tot Θ° C. Het mesylaat met formule 9 wordt 12-48 uur bij -70° C tot -20° C behandeld met een hydridereduktiemiddel volgens de methode 5 van Stork c.s., J. Am. Chem. Soc., 101, 7107 (1979), om het pro-padieen met formule 10 te vormen, Deketalisering met p-tolueensul-fonzuur in aceton gedurende 1-24 uur bij 25° C, of met HC1 in waterige alkohol, met gelijktijdige conjugatie van de dubbele binding, levert het 10-(1,2-propadienyl)-4-een-3,17-dion met formule 10 11.

Bij voorkeur wordt de acetylenische alkohol met formule 8 omgezet in het jrapadieen op de wijze als weergegeven in schema C,

De acetylenische alkohol met formule 8 wordt 15 in 4-20 uur bij 25° C omgezet in het acetaat van formule 12 met behulp van aijnzuuranhydride in pyridine. Behandeling met een lithiumalkenyl-alkylkoper of lithiumdimethylkoper gedurende 0,1-1+ uur bij -70° C volgens de methode van Baret c.s., Tetrahedron, 31, 2931 (1979) levert het propadieen met formule 10, dat 20 daarna gedeketaliseerd wordt volgens de methode van schema B.

Het 10-allenyldiketon met formule 11 kan worden omgezet in de 17A-alkohol met formule 32 door 1 uur bij 0° C te reduceren met natriumboorhydride in ethanol, volgens de methode van Worymberski c.s., J. Chem. Soc., 3426 (1955)· De alkohol kan 25 worden veresterd met een korteketenalkanoylchloride in pyridine gedurende 1-24 uur bij 0-25° C.

Ofwel het 10-allenyldiketon met formule 11 of de overeenkomstige 17-alkohol met formule 32 kan worden gedehy-drogeneerd volgens schema D.

30 Het diketon met formule 11 of de overeenkom stige 17-alkohol met formule 32 laat men reageren met dichloordi-cyanochinon door verwarmen gedurende 2 uur in onder terugvloeiïng verwarmd dioxan, volgens de methode van Burn c.s., J. Chem. Soc., 1223, (1962) voor het invoeren van een 1,2-dubbele binding om een 35 verbinding met formule 15 te vormen. In plaats daarvan kan de 81 03 0 9 8 * · - 7 - dubbele binding op deze plaats worden ingevoerd door behandeling van een verbinding met formule 11 met seleendioxyde gedurende 20 uur in onder terugvloeiing verwarmd tert.butanol, volgens de methode van Bernstein c.s., J. Am. Chem. Boe., 82. 1235 (1960).

5 Een 6,7-dubbele binding kan worden ingevoerd door reaktie van een verbinding met formule 11 of de overeenkomstige 17-alkohol met formule 32 met chloranil gedurende 3 uur in onder terugvloeiing verwarmde tert.butanol volgens de methode van Agnello c.s., J. Am. Chem. Soc., 82, h293 (I960), waardoor een 10 verbinding met formule 16 wordt gevormd.

Zowel een 1,2-dubbele binding als een 6,7-dubbele binding kunnen gelijktijdig worden ingevoerd door reaktie van een verbinding met formule 11 of de overeenkomstige 17-alkohol net formule 32 net chloranil gedurende 3 uur in onder terugvloei-15 ir.tr verwarmde sec.amylalkohol, volgens de methode van Agnello c.s., zie boven, waardoor een verbinding met formule 17 wordt verkregen.

Het verzadigde A-ringsysteem met de 58-confi-guratie kan worden verkregen zoals weergegeven in schema E. Karakteristiek leidt reduktie met lithium in vloeibare ammoniak, vol-20 gens de methode van F-tork c.s., J. Am. Chem. Soc., 86, 1761 (196k), tot reduktie van de U,5-dubbele binding, waardoor een verbinding met formule 18 wordt verkregen uit het 17A-hydroxy-k-een-3-on met formule 32. Reoxydatie van de 17-alkohol bij deze en een van de andere overeenkomstige alkoholen kan worden tot stand gebracht 25 door gebruikelijke Jones-oxydatie met chroomzuur in aceton bij 25° C.

In plaats daarvan kan de 5t*-reeks worden verkregen door het acetaat van het bekende 19-hydroxy-5«-androstaan-3,27-dion, bereid door Hauser c.s., Helv. Chim. Acta., ^7, 1961 30 (19610, of het op overeenkomstige wijze bereide 18-methyl, 6- alkyl en/of 16-alkylderivaat daarvan, om te zetten in een diketal, het acetaat te hydrolyseren en te oxyderen tot het 19-aldehyde en om te zetten in de 10-allenylverbinding volgens een van de methoden volgens schema B of C.

35 Het U-een-3,17-dion met formule 11 kan ook 8103098 • - * - 8 - worden omgezet in het U-hydroxyderivaat, zoals weergegeven in schema E. Behandeling met alkaliwaterstofperoxyde om de epoxyver-binding met formule 19 te vormen, geschiedt door behandeling met zwavelzuur en azijnzuur ten einde de epoxygroep te openen en het 5 hydroxyenon met formule 20 te vormen volgens de methode van Brodie c.s., Endocrinology, 100 168U (1977).

Het 5ft-keton met formule 18 kan worden gedehy-drogeneerd tot het 1-een-3-on met formule 21, zoals weergegeven in schema F, door reaktie met dichloordicyaanchinon in onder 10 terugvloeiïng verwarmd dioxan volgens de methode van Bingold c.s., Chem. and Tnd., 211 (1962).

Het allenyldiketal met formule 10 kan worden omgezet in verschillende geoxydeerde derivaten volgens schema G.

Behandeling van diketal met formule 10 met me-15 ta-chloorperbenzoëzuur in dichloormethaan gedurende 1-12 uur bij 0-25° C levert een mengsel van de 5,6-epoxyverbindingen met formule 22, die geopend kunnen worden tot het 3,17-diketo-5,6-diol met formule 23, door 1-12 uur bij 25-80° C te behandelen met perchloorzuur in waterig THF. De ketalgroepen worden bij deze 20 behandeling ook verwijderd. Diol met formule 23 wordt daarna geoxy-deerd tot het 5¾-hydroxy-6-keton met formule 2h door Jones-oxyda-tie, zoals hierboven beschreven. Keton met formule 2b wordt daarna gedehydrateerd om trion met formule 25 te vormen met gebruikmaking van p-tolueensulfonzuur in benzeen of mineraalzuur in 25 waterige alkohol gedurende 1-U uur bij 25-70° C. Ofwel de 17-alkohol met formule 32 of de overeenkomstige gereduceerde 5d-verbinding met formule 18 kan worden gealkyleerd aan koolstof-atoom 16 volgens de methode van schema H.

Ter toelichting van de reaktie met het 17A-30 alkohol met formule 32 door boorhydridereduktie van de verbinding met formule 11, wordt het enon geketaliseerd met ethyleenglycol en p-tolueensulfonzuur in onder terugvloeiïng verwarmd benzeen met een waterval, ten einde hydroxyketal met formule 26 te vormen. Oxydatie van de 17-alkohol met chroomtrioxyde/pyridinecom-35 plex in dichloormethaan, volgens de .methode van Ratcliffe c.s., 8103098

# I

- 9 - J.Org. Chem., 3£ UOOO (1970), regenereert het 17-keton met formule 27, dat gemonoalkyleerd kan worden aan koolstofatoom 16, "bijvoorbeeld door reaktie met methylchloorformiaat en kaliumtert.butano-laat, gevolgd door een korteketenalkylhalogenide, ten einde de 5 gealkyleerde ketoester met formule 28 te vormen. Alkalische hydrolyse, gevolgd door aanzuring en opwarmen veroorzaakt decarboxy-lering en deketalisering onder vorming van gealkyleerd keton met formule 29. De methode van schema H kan ook worden gebruikt om overeenkomstige18-roethylverbindingen aan koolstofatoom 16 te al-10 kyleren.

Alkyleren aan koolstofatoom 6 kan geschieden volgens de methode van schema J.

De overwegende «-epoxyverbinding met formule 22a uit schema G wordt behandeld met een korteketenalkyl-Grignard-15 reagens in onder tergvloeiing verwarmd THF ten einde gealkyleerd hydroxyketon met formule 30 te vormen. Deketalisering en dehydra-terine onder de omstandigheden voor het omzetten van een verbinding met formule 27 in een verbinding met formule 25 in schema G, levert het 6-alkyl-k-een-3,17-dion met formule 31.

20 Verbindingen met een 7-alkylsubstituent kun nen worden bereid volgens schema K.

Het dieen met formule 16, dat verkregen wordt met de methode volgens schema D, uit de verbinding met formule 32, als het 17β-acetaat, wordt tot reaktie gebracht met lithiumdi(kor-25 teketenalkyl )koper, waardoor de 7<X-alkylverbinding met formule 33 wordt verkregen. Verder dehydrogeneren volgens de methode van schema D voor het omzetten van enon met formule 32 in dienon met formule 16, zet het enon met formule 33 om in dienon met formule 3^. Het 7-alkylenon met formule 33 kan verder op volledig over-30 eenkomstige wijze worden omgezet in het enon met formule 11 of het enon met formule 32.

De 18-methylreeks kan worden bereid uit de bekende voorloper met formule 35 > die bereid wordt volgens de methode van Eaddely c.s., J. Org. Chem., 31, 1026 (1966). Het 35 8103098 4 ' %.

- 10 - hydroxyenon met formule 35 wordt omgezet in de 1O-allenylreeks zoals weergegeven in schema L.

Het bekende hydroxyenon met formule 35 wordt omgezet in het enoldiacetaat met formule 36 met behulp van iso-5 propenylacetaat. Reduktie met natriumboorhydri de volgens de methode van Dauben c.s., J. Am. Chem. Soc., 73, M63 (1951), levert eendiol met formule 37, dat wordt omgezet in zijn diacetaat met formule 38 door behandeling op gebruikelijke wijze met azijnzuur-anhydride en pyridine.

10 In overeenstemming met de bekende verbinding met een methylgroep aan koolstofatoom 13 wordt het diacetaat met formule 38 verder verwerkt volgens de methode van Bowers c.s., J. Am. Chem. Soc., £&, 320k (1962).

Het diacetaat met formule 38 wordt omgezet in 15 het broomhydrine met formule 39 met N-broomsuccinimide. Loodtetra-acetaatbehandeling levert de cyclische ether met formule Uo, die wordt omgezet in het keton met formule Ui door hydrolyse van het acetaat en oxydatie. Behandeling met metallisch zink veroorzaakt een reduktieve opening van de ether en een conjugatie van de 20 enon dubbele binding, waardoor het 19“hydroxy-H-een-3-on met formule b2 wordt gevormd. De 19-alkohol met formule b2 kan worden geoxydeerd tot het aldehyde en verder omgezet volgens de methoden van de voorgaande reaktieschema's.

De bovenstaande syntheses dienen ter toelich-25 ting en vele andere gebruikelijke reakties kunnen worden gebruikt voor de bereiding van of voor het in elkaar omzetten van de ver-bindingaivolgens de uitvinding. Deze gebruikelijke reakties en omstandigheden kan men bijvoorbeeld vinden in Fieser c.s., "Steroids" (Reinhold, New York, 1959); Djerassi, Ed., "Steroid 30 Reactions" (Holden-Day, Fan Francisco, 1963); Kirk e.s., "Steroid Reaction Mechanisms" (Elsevier, Amsterdam c.s., 1968); Carruthers, "Some Modern Methods of Organic Synthesis" (Cambridge TJ.Press, Cambridge, 1971); en Harrison c.s., "Compendium of Organic Synthetic Methods" (Wiley-Interscience, New York c.s,, 1971).

35 Re verbindingen volgens de uitvinding bezit- 81 03 0 9 8 - 11 - ten een grote affiniteit voor aromatase-enzymen. Bovendien binden de aromataseinhibitoren volgens de uitvinding aan het enzyme op een tijdafhankelijke wijze, waardoor het enzyme in toenemende mate gedesaktiveerd wordt. Derhalve zijn deze inhibitoren werkzaam 5 bij de behandeling van aandoeningen, waarvan reeds bekend is, dat ze reageren on aromataseinhibitoren, maar ze hebben een verlengde werking wegens de irreversibiliteit van hun inhibiterende werking.

De aromataseinhibiterende werking van de verbindingen volgens de uitvinding kan worden bestudeerd met ge-10 bruikmaking van een radioenzymatische toets. Een aromatase-enzyme-preparaat voor de mikrosomafraktie, die geïsoleerd wordt uit de menselijke placenta wordt gebruikt. Stereospecifieke verwijdering van 1(1- en 20-tritiummerking uit androgeensubstraten, zoals testosteron of androsteendion en het daaropvolgende optreden van 15 setritieerd water wordt gebruikt om de snelheid van de enzyme-reaktie te meten tijdens in vitro-incubaties.

De aromataseinhibitoren worden beoordeeld op enzymeaffiniteit door hm vergelijkende inhibitie te meten van ^H-testosteron on estrogenen. Het 10-, 20- H-testosteron (Uo-60 20 Ci/irtM snecifieke werking) wordt opgelost in toestbuffer om een _q toetsconcentratie te verschaffen van 1,7 x 10 molair met ongeveer 200.000 overgangen ner min. in 100 /ul. Toetsbuffer bevat 100 mmol KC1, 10 mmol KHjPO^, 10 mnol dithiothreitol en 1mmol EDTA bij pH 8,0. Inhibitorverbindingen (10 mg) worden opgelost 25 in ethanol en/ of dimethylsulfoxyde en verdund met toetsbuffer . . . —k om toetsconcentratxes te verschaffen xn het trajekt van 10 molair tot 10-^ molair. Met tritium gemerkt testosteron (substraat) 100 /ul, en enzymeinhibitor, 100 /ul, worden gebracht in een 35 ml centrifugebuis, die 600 /ul bevat van een NADPH-30 vormend systeem. Aromatase vereist NADPH als een cofaktor, derhalve wordt een vormingssysteem ODgenomen, dat 0,5 mmol NADP+, 2,5 mmol glucose-6-fosfaat en 1,0 eenheid /ml glucose-6-fosfaat-dehydrogenase in toetsbuffer gebruikt. Enzymereaktie wordt gestart door toevoegen van 700 /ul aromataseprenaraat, gewoonlijk 35 50 /ug mikrosoom eiwit per ml toetsbuffer. Deze preparaten worden 8103098 - 12 - gemengd met behulp van een vortexmenger en gedurende 30 min. bij 37° C geïncubeerd met een 95$ Ó£:5$ COg-gasfase in een Dubinoff-schudincubator.

De enzymatische reaktie wordt beëindigd door 5 toevoegen van 10 ml CHCl^. Na 20 sec. behandelen in de vortex worden de waterig/organische emulsies gedispergeerd en wordt fase-scheiding verkregen na centrifugeren bij 600 x g gedurende 10 min. Duplikaat 500 /til monsters van de bovenste waterige fase van ieder incubatiemonster worden toegevoegd aan 10 x 75 mm kweekbuizen.

10 Aan deze buizen wordt 500 /ul koude 0,25$-ige met dextran beklede houtskoolsuspensie toegevoegd, in de vortex behandeld, geïncubeerd gedurende 15 min. bij 4° C, daarna gecentrifugeerd bij 2600 x g in een gekoelde centrifuge (U° C). De bovenstaande fraktie wordt gedekanteerd in een 20 ml scintillatieflakon en 15 ml waterige 15 scintillatiecocktail wordt toegevoegd. De radioaktiviteit van 3

HgO, die veroorzaakt wordt door vrijgekomen 1- en 2-tntiumato-men tijdens de enzymatische reaktie, wordt bepaald door gedurende 10 min. te tellen in een vloeistofseintillatieteller. Deze toets-methode is aangepast uit de methoden van Need c.s., J. Biol. Chem., 20 251 , 1625 (1976), en Thompson c.s., J. Biol. Chem., 2^9, 53éU en 537H (197IO.

De enzymatische werking houdt verband met het . . . . .3 percentage tritium, dat vrijkomt uit H-testosteron, dat voorkomt 3 . . ....

als HgO. De werking van iedere concentratiemhibitor wordt bere- 25 kend als een percentage van de plankodrager, die willekeurig op 100$ wordt gesteld. De moalire concentratie van iédere inhibitor, die enzymewerking met 50$ vermindert, wordt de 50$ inhibitiecon-centratie, ÏC^q, genoemd. Deze waarden voor een inhibitor volgens de uitvinding, 10-(1,2-propadienyl)ester-U-een-3,17-dion, en de 30 vergelijkingsverbindingen aminoglutethimide, androsta-1,^,6- trieen-3,17-dion en 1-dehydrotestololacton, zijn weergegeven in tabel A. De 10-allenylverbinding bezit grotere enzymeaffiniteit dan andere bekende inhibitoren, die gebruikt zijn, hetzij als antifertiliteitsmiddelen voor knaagdieren of voor het blokkeren 35 van perifere aromatisering bij patiënten met borstkanker.

8103098 - 13 -

Tabel A

Vergelijkende inhibitie van aromataseinhibitoren Inhibitorverbinding IC^0 10-(1,2-nropadienyl)estr-^-een-3,17- o 5 dion 7,5 x 10“ö d-(p-aminofenyl )-<*-ethylglutaatimide- , (aminoglutethimide) 1,0 x 10“ androsta-1,^,6-trieen-3,17-dion 1,0 x 10 1,2,3, l*,^a,^b, 7,9,10,10a-decahydro-2-10 hydroxy-2,Üb-dimethyl-7oxo-1- fen ant hreen-proni on zuur 0-lacton g (1-dehydrotestololacton) 2,5 x 10“

De verbindingen volgens de uitvinding, die . . . -1 goede mhibiterende werking vertonen, IC<-q <10 molair, werden 15 beoordeeld on tijdafhankelijke inhibitie. In deze toets wordt de inhibitor voorgeincubeerd net het enzvne voorafgaande aan toetsen op enzyraeserking in aanwezigheid van hoge substraatgehalten. Een tijdgebonden afname aan enzymewerking is een aanduiding van irreversibele bindine van de inhibitor aan het enzyme.

20 Bij de tijdafhankelijke toets wordt een hoe veelheid van de enzyneinhibitor in 100 /ul van de toetsbuffer als boven beschreven, die toetsconcentraties geeft, die ongeveer een en tien keer de IC^Q-waarden zijn, toegevoegd aan 35 ml centri-fugebuizen, die 600 /ul van het hierbovenbeschreven NADPH vormende 25 systeem bevatten. De voorincubatie wordt gestart door toevoegen van 700 /ul aromatasepreparaat, gewoonlijk 500-800 /ug mikrosoom eiwit per ml toetsbuffer. Deze preparaten worden gemengd met behulp van een vortexmenger en 0, 10, 20 of hO min. bij 25° C ge-incubeerd. Daarna worden 100 /ul 1/i,2fi-%-testosteron toegevoegd 30 in toetsbuffer, ten einde een toetsconcentratie aan substraat —7 (U,5 x 10 molair) te verschaffen, die ten minste 10 keer de Kin van testosteron (0,0^5 /umol) bedraagt. Na behandelen in een vortex, wordt de enzymeincubatie 10 min. voortgezet alvorens deze beëindigd wordt door toevoegen van chloroform. De hoeveel-35 heid radioaktiviteit in de waterige fraktie wordt bepaald met 8103098 - ifc - scintillatiemethoden. De enzymatische werking wordt berekend uit 3 3 het percentage H^testosteron, dat is omgezet in HgO. De enzyme- werking voor iedere concentratie inhibitor per iedere tijdsduur van voorincubatie wordt berekend als een percentage van de "0"-5 minuutdrager blanko, die willekeurig op 100% is gesteld. Daarom wordt het percentage enzymeinhibitie uitgedrukt als het percentage van de 100%-enzymewerkingwaarde.

Verbindingen, die een tijdafhankelijke inhibitie vertonen worden dan getoetst om de inhibitieconstante, Ki, 10 te kunnen bepalen, die de schijnbare dissociatieconstante is voor het enzyme-inhibitorcomplex. Deze bepaling vergt metingen bij beginsnelheden van de enzymereaktie. De enzymewerking wordt bepaald na verschillende voorincubatieperioden bij verschillende inhibitorconcentraties, wanneer deze getoetst worden bij een sub-15 straatconcentratie van ten minste 10 keer de Km van testosteron.

De enzvmehalflevensduur (ti) bij deze verschillende inhibitorcon- 7 centraties (/“In_7) wordt gebruikt voor het bepalen van de Ki volgens de lineaire regressievergelijking van de ti tegen l//~In7· 2

De Ki komt overeen met de inhihitorconcentratie wanneer ti gelijk 20 is aan 0. De resultaten van de tijdafhankelijke toetsen zijn weergegeven in tabel B.

8103098 - 15 - II e cc 2 c B ολ ~ ~ ^ !h^ o O O t-

Λ W

O -H

a; cc !*; 05

G

15 e lp vc -=r to O -d- CM cc cm ^-θ\ 5 onr.f<fv ** » «v» ^ ^ E J- f vo OI vc -ï -d-PO ~ LA vc vo g ,H" mirvvot— cc <- t— to σν mc\ μ c u «5 ·Η > .ï'ë'T c lo c' IT a IT'O IA c vet- •E £ c ·£ a ! o. to <\ σ o ~ o. o. co £ pqj+ï* ,Q o E *- -d" -d· Ό M3 M3 J-Cn cc I *i-t i ·η C ^ r—| i i si -S‘ M c c cv vc t- c\i t- C to cc C f-

Eni-n, V. r ° l Q w; (C - c COC O CC O Pf

4,( tr !?( <- C- Λ<Χ CM

1 G

cl £ - O I 5 C - tp O C O r- C £ to.

£ § i ! c O o c - - C O «- <p| x: c "~ tó G C —

.¾ M 1 IC

3 c ° £ — B 2 -g

Ή o - ï S

j»*h ,2 *£ ,5 C 'C H r-j a> i ·ο -P o •rf t— ε t r-l

rrj t— *H '“«O O

CÖ * i r -P

c nn +5 -3" W

O I « - «

Vi C ^ I

L· C. QJ -p I C P

η 1 <D 3 tóC k

•p Cu I H -P*rJ 'C

S T- I C O I Λ H — £ 3 £ «{ r! 1+5 «H 'O ^ Ό c ow ε £ * * & T- W &* ίυ O* r- 8103098 - 16 -

Tabel B laat het percentage inhibitie zien na verschillende tijdsduur van voorincubatie voorafgaande aan het toevoegen van het gemerkte substraat, voor verschillende concentraties aan 10-(1,2-propadienyl)-estreendion en vergelijkingsver-5 bindingen. De allenylverbinding toont significante tijdafhanke-lijke inhibitie van aromatase bij zeer lage concentraties, d.w.z. 0,01-0,05 /umol. Betrokken op deze werkingen heeft 10—(1,2-propa-dienyl)estreendion een betere werking dan bekende therapeutische middelen, die gebruikt worden bij de therapie van borstkanker en 10 die ook aromatase inhibiteren.

De voor het 10-(1,2-propadienyl)estreen-—8 dion bedraagt 1x 10 molair. Deze gegevens geven aan, dat deze inhibitor irreversibel gebonden is aan het enzyme met een affiniteit voor de enzymeplaats, die drie keer groter is dan die 15 van het natuurlijke substraat testosteron, dat een enzymeaffini-

O

teit (Km) heeft van 1+ x 10 molair. De enzymeaffiniteit van de 10-allenylverbinding is groter dan de enzymeaffiniteit van androsta-1 ,U,6-trieen-3,17*'dion met een faktor van 8,1, dan die van 1-dehydrotestololacton met een faktor van 58,1 en dan die 20 van aminoglutethimide met een faktor van 1 Up 1,2.

Uit deze gegevens blijkt, dat 10—(1,2-propa-dienyl)estr-U-een-3,17-dion beter is dan bekende aromataseinhibi-toren. Significante irreversibele aromataseinhibitie wordt ook vertoond door de andere verbindingen volgens de uitvinding met 25 formule 1 en formule 2. Verbeterde therapeutische doelmatigheid en speicificiteit blijkt voor deze aromataseinhibitoren bij de behandeling van estrogeenafhankelijke kankertypen en inhibitie van met estrogeen gereguleerde voortplantingsprocessen van dieren en mensen.

30 De aromataseinhibitoren volgens de uitvin ding zijn therapeutisch bruikbaar voor de behandeling van iedere normale of pathologische toestand, die veroorzaakt wordt door estrogeenproduktie en reageert op inhibitie van estrogeenproduktie. Dergelijke omstandigheden kunnen bijvoorbeeld bestaan uit de 35 hierboven besproken omstandigheden, waarin reeds gebleken is, 8103098 - 17 - dat deze reageren op aromataseinhibitoren. De verbindingen volgens de uitvinding kunnen ook worden gebruikt als irreversibele inhibitoren voor aromataseënzymen bij alle toepassingen, waarvoor hoge werking en specificiteit vereist zijn.

5 In het algemeen kunnen de verbindingen met formule 1 of formule 2 worden toegediend op overeenkomstige wijze als bekende aromataseinhibitoren, zoals androsta-1,^,6-trieen- 3,17-dion, testololacton of aminoglutethimide. Ze kunnen oraal of parenteraal worden toegediend in vaste of vloeibare vorm en 10 desgewenst in aanwezigheid van een farmaceutisch aanvaardbare drager. Vaste eenheidsdoseringsvormen, bijvoorbeeld capsules, pillen, tabletten en dergelijke, zijn geschikt. Afzonderlijke vaste eenheidsdoseringen kunnen naast de aktieve bestanddelen bevatten een farmaceutisch aanvaardbare drager, bijvoorbeeld zet-15 meel, suiker, sorbitol, gelatine, smeermiddelen, kiezelzuur, talk en dergelijke. In plaats daarvan zijn vloeibare doseringsvormen voor hetzij orale toediening of steriele injekteerbare oplossinren reschikt ten gebruike bij de onderhavige werkwijze. Meer dan een wijze van toediening kan worden gebruikt wanneer dit klinisch 20 nuttig wordt gevonden.

Orale toedieninr van de verbindingen volmens de uitvindinr, bijvoorbeeld voor de behandeling van borstcarcinomen, met capsules of tabletten, wordt geschikt uitgevoerd met afzonderlijke eenheidsdoseringen, die 1,0-250 mg van de aromatase-25 inhibitor bevatten, bij voorkeur 10-50 mg. Een dagelijkse doserinr van 50-1000 mg, bij voorkeur 10-150 mm, wordt aanbevolen.

De verbindingen met formule 1 of formule 2 kunnen ook worden toegediend als vloeibare suspensies of oplossingen, waarbij een steriele vloeistof wordt gebruikt, zoals een 30 olie, water, een alkohol, of mengsels daarvan, al dan niet met toevoeging van een farmaceutisch geschikt oppervlakteaktief middel, suspensiemiddel of emulgator voor orale of parenterale toediening.

Een suspensie of oplossing voor intramuscu-35 laire injektie bevat geschikt 10-200 mg/ml aromataseinhibitor.

8103098 - 18 -

Een oplossing voor intraveneuze injektie bevat geschikt 0,1-10 mg/ml. Doelmatige aromataseinhibiterende doseringen bedragen 10-200 mg dagelijks intramusculair en 10-100 mg dagelijks intraveneus .

5 De aktieve verbinding kan ook worden toege diend door middel van een depotsysteem, waarbij de verbinding met formule 1 of formule 2 geleidelijk wordt afgegeven met een ingestelde, gelijkmatige snelheid uit een inert of bioërodeerbare drager door middel van diffusie, osmose of uiteenvallen van de 10 drager-tijdens de behandelingsperiode. Ingestelde afgifte voor geneesmiddelsystemen kan zijn in de vorm van een lap of verband, dat wordt aangebracht op de huid of op de slijmvliezen van de mond, onder de tong of in de neus, of een ooginzet, die in de oogzak wordt aangebracht, of een geleidelijk eroderend tablet of 15 capsule of een oraal toegediend maagdarmreservoir. Toediening door middel van dergelijke vertraagde afgiftesystemen maakt het mogelijk weefsels van het lichaam constant gedurende een verlengde tijdsduur bloot te stellen aan een therapeutisch werkzame dosering van een verbinding met formule 1 of formule 2. De eenheids-20 dosering van de verbinding, die wordt toegediend door middel van een vertraagd afgiftesysteem komt in de buurt van de hoeveelheid van een werkzame dagelijkse dosering vermenigvuldigd met het maximum aantal dagen gedurende welke de drager in of op het lichaam van de gastheer moet blijven. De vertraagde afgiftedrager kan in 25 de vorm zijn van een vaste stof of een poreuze matrix of reservoir en kan worden gevormd uit een of meer natuurlijke of synthetische polymeren, met inbegrip van gemodificeerd en niet-gemodificeerd cellulose, zetmeel, gelatine, collageen, rubber, polyolefinen, polyamiden, polyacrylaten, polyalkoholen, polyethers, polyesters, 30 polyurethanen, polysulfonen, polysiloxanen en polyimiden en mengsels, laminaten en copolymeren daarvan. De verbinding met formule 1 of formule 2 kan worden opgenomen in de vertraagde afgiftedrager in zuivere vorm of kan worden opgelost in iedere geschikte vloeistof of vaste drager, met inbegrip van het polymeer, waaruit de 35 drager met vertraagde afgifte gevormd is.

8103098 - 19 -

Voorbeelden van geschikte doseringsvormen worden hieronder vermeld, ofschoon de uitvinding in generlei wijze beperkt is door de gekozen voorbeelden, omdat deze vijzen van toediening algemeen bekend zijn uit de stand van de techniek.

5 Aangenomen wordt, dat de vakman zonder verde re toelichting bij gebruik van de bovenstaande beschrijving de uitvinding in de volste zin kan benutten. De ónderstaande specifieke voorkeursuitvoeringsvormen dienen derhalve zuiver als toelichting te worden beschouwd en niet als enigerlei beperking van 10 de rest van de publikatie. In de onderstaande voorbeelden zijn alle temperaturen ongecorrigeerd in °C; tenzij anders vermeld zijn alle delen en percentages op gewichtsbasis.

Voorbeeld I

Bereiding van 10-(1,2-pronadienyl)estr-k-een-3,17-dion (formule 11) 15 3,17-di(ethyleendioxy)-19-ethynylandrost-5- een-19-ol (formule 3) (Covey c.s., Tet.Let. 2105 (1 <5*79}}, (1.8 g: mmol) in pyridine (20 ml) wordt tot 0° C gekoeld en daarna behandeld met roethaansulfonvlchloride (700 mg; 6mmol). Het mengsel wordt k8 uur op -20° C gehouden en daarna verdund met ether 20 en gewassen met 1n zoutzuur, verzadigde natriumbicarbonaatoplos-sing en verzadigde zoutoplossing, en vervolgens gedroogd en geconcentreerd. Het verkregen ruwe mesylaat met formule 9 wordt or>ge-lost in tolueen (50 ml) en gekoeld tot -70° C, vervolgens behandeld met natriumdi-(methoxyethoxy)-aluminiumhydride (2 ml; 70$ in 25 benzeen), waarna men het geheel 12 uur bij -20° C laat staan.

Water wordt dan voorzichtig toegevoegd en het mengsel wordt geëxtraheerd met ether. De etherische oplossing wordt gewassen met 1n zoutzuur en waterige natriumhicarbonaatoplossing, vervolgens gedroogd en geconcentreerd, waardoor een residu wordt verkregen, 30 dat gezuiverd wordt door chromatograferen op siliciumdioxydegel in ethylacetaat/hexaan, waardoor het alleen met formule 10 wordt verkregen.

Het alleen met formule 10 wordt opgelost in aceton (30 ml), p-tolueensulfonzuur (50 mg) wordt toegevoegd en 35 de oplossing wordt een nacht lang bij kamertemperatuur geroerd 8103098 - 20 - en daarna geconcentreerd. Het residu wordt opgenomen in ether, gewassen met waterige natriumbicarhonaatoplossing, gedroogd, geconcentreerd en gechromatografeerd óp siliciumdioxydegel. Het produkt diketon wordt verder gezuiverd door omkristalliseren uit 5 hexaan, waardoor het produkt met formule 11 wordt verkregen als kleurloze kristallen met smpt. 10U-105° C.

Volgens een volkomen overeenkomstige methode worden de overeenkomstige 18-methyl en 16-alkjrlderivaten omgezet in de overeenkomstige allenylketonen.

10 Voorbeeld II

Bereiding van 10—(1,2-nropadienyl)estr-U-een-3-on-17 -ol (formule 32)

Diketon met formule 11 (312 mg, 1mmol) in absolute methanol (10 ml) wordt gedurende 1 uur bij 0° C behandeld 15 met NaBH^ (15 mg). Azijnzuur (1 druppel) wordt dan toegevoegd en het mengsel wordt gedroogd en ingedampt. Het residu wordt opgenomen in ether, gewassen met 1n zoutzuur en verzadigde zoutoplos-: sing, en vervolgens gedroogd en ingedamnt. Het ruwe produkt wordt omgekristalliseerd uit methanol, waardoor de 17^-alkohol met 20 formule 32 wordt verkregen.

Met gebruikmaking van de bovenstaande methode kunnen overeenkomstige gesubstitueerde diketonen selektief aan het koolstofatoom 17 worden gereduceerd onder vorming van de overeenkomstige alkoholen. De 17#-alkoholen kunnen worden bereid 25 volgens gebruikelijke werkwijzen, bijvoorbeeld door inversie via het 17^-tosylaat, verdringing met acetaat en hydrolyse.

Voorbeeld III

Bereiding van 10-( 1,2--propadienyl)estra-1 ,^-dieen-3,17-dion (formule 15) 30 Aan een oplossing van 150 mg diketon met for mule 11 in 16 ml tert.butanol en 0,7 ml ijsazijn worden 15 mg seleendioxyde toegevoegd. Het mengsel wordt 20 uur onder terug-vloeiïng verwarmd, daarna afgekoeld en verdund met ethylacetaat.

De oplossing wordt afgefiltreerd, het filtraat wordt gewassen met 35 1n NaOH, 1n zwavelzuur en verzadigde zoutoplossing en vervolgens 81 03 0 9 8 - 21 - gedroogd en geconcentreerd. Het residu wordt gechromatografeerd op silieiumdioxydegel met ethylacetaat/hexaan, waardoor het produkt met formule 15 wordt verkregen.

Voorbeeld iy 5 Bereiding van 10-(1,2-nropadienyl)estra-k,6-dieen-3,17-dion (formule 16)

Een mengsel van diketon met formule 11 (250 mg) en chlooranil (U6o mg) in tert.butanol (17 ml) wordt 3 uur onder terugvloeiïng verwarmd. Het mengsel wordt verdund met ethyl-10 acetaat en afgefiltreerd. Het filtraat wordt gewassen met 1n NaOH en verzadigde zoutoplossing en vervolgens gedroogd en geconcentreerd. Chromatograferen van het residu op silieiumdioxydegel met gebruikmaking van ethylacetaat/hexaan levert het produkt met formule 16, dat wordt omgekristalliseerd uit dichloormethaan/ 15 hexaan, smpt. 152-15^° C.

Voorbeeld V

Bereiding van 10-(1,2-propadienyl)estra-1,U,6-trieen-3,17-dion (formule 17)

Een mengsel van U00 mg diketon met formule 11, 20 1,^0 g chlooranil en 15 ml sec.amylalkohol wordt 3 uur onder terug- vloeiing verwarmd. Na afkoeling wordt het mengsel verdund met ethylacetaat, afgefiltreerd en het filtraat wordt gewassen met 1n NaOH en verzadigde zoutoplossing en vervolgens geconcentreerd.

Het residu wordt gechormatografeerd op silieiumdioxydegel, waar-25 door het trieenprodukt met formule 1? wordt verkregen.

Voorbeeld VI

Bereiding van 17ft-hydroxy-10-(1,2-propadienyl)-5e-estran-3-on (formule 18)

De 17^-alkohol met formule 32 (312 mg; 1 mmol) 30 in THF (5 ml) wordt toegevoegd aan lithium (21 mg; 3 mmol) in ammoniak (20 ml), die tert.butanol (80 mg) bevat bij -70° C. Na 10 min. bij -70° C wordt het reaktiemengsel behandeld met vast ammoniumchloride, waarbij men de ammoniak laat verdampen, en het residu oplost in ether en de etheroplossing wast met verzadigde 35 zoutoplossing, daarna droogt en indampt. Het residu wordt omge- 8103098 - 22 - kristalliseerd uit methanol, waardoor het produkt met formule 18 wordt verkregen.

Voorbeeld VII

Bereiding van i*-hydroxy-10-( 1,2-propadienyl)estr-l*-een-3, 17-dion 5 (formule 20)

Aan diketon met formule 11 (650 mg) in methanol (5 ml) wordt hij 15° C waterstofperoxyde (0,6 ml 30$ig H^O^) toegevoegd. Een oplossing van natriumhydroxyde (k6 mg in water; 0,1* ml) wordt druppelsgewijze toegevoegd. Na 1 uur bij 15° C wordt 10 de oplossing 2 uur geroerd bij 25° C, daarna uitgegoten in verzadigde zoutoplossing en geëxtraheerd met ether. De etherische oplossing wordt gedroogd en geconcentreerd en het residu omgekristalliseerd uit methanol, waardoor de epoxyverbinding met formule 19 wordt verkregen. De ruwe epoxyverbinding wordt toegevoegd aan 15 azijnzuur (5 ml), dat geconcentreerd zwavelzuur (0,1 ml) bevat en het mengsel wordt 1* uur bij 25° C geroerd en daarna uitgegoten op ijs. De vaste stof wordt afgefiltreerd en orogekristalliseerd uit ethylacetaat, waardoor het produkt met formule 20 wordt verkregen.

20 Voorbeeld VIII

Bereiding van 10-(1,2--propadienyl)-5ft-estr-1-een-3,17-dion (formule 21)

Een mengsel van 5*-diketon met formule 18 (200 mg) en dicyaandichloorchinon (320 mg) in dioxan (1* ml) 25 wordt 2k uur onder terugvloeiïng verwarmd. Het residu wordt verdund met ethylacetaat en gewassen met 1n NaOH en verzadigde zoutoplossing, daarna gedroogd en geconcentreerd. Chromatograferen van het residu op siliciumdicxydegel met behulp van ethylacetaat/ hexaan levert het produkt met formule 21.

30 Voorbeeld IX

Bereiding van 5q-hydroxy-10-(1,2-propadienyl)estra-3,6,17-trion (formule 2*0 m-Chloorperbenzoëzuur (85 mg 85$ig reagens, 0,1*2 mmol) wordt toegevoegd aan diketal-5-een met formule 10 35 (152 mg; 0,38 mmol) in methyleenchloride (7 ml) bij 0° C. Het 8103098 - 23 - mengsel vordt 16 uur op 0° C gehouden, daarna verdund met methy-leenchloride en gewassen met water, 10#ig natriumbicarbonaat, verzadigde zoutoplossing, daarna gedroogd en ingedampt. Het residu, samen met een overeenkomstig residu verkregen in een afzonder-5 lijke reaktie uitgaande van diketal-5-een met formule 10 (52 mg) wordt onderworpen aan flashchromatografie op siliciumdioxydegel in 6o# ethylacetaat/hexaan, waardoor de oc-epoxyverbinding met formule 22a (126 mg; 59$) en de £-epoxyverbinding met formule 22b (2b mg; 1150 worden verkregen. De 5,6-a-epoxyverbinding met for-10 mule 22 (126 mg; 0,30 mmol) in THF (20 ml) en water (5 ml) wordt behandeld met 8 druppels TO^ig perchloorzuur en b8 uur bij 25° C geroerd, waarna de afwezigheid van epoxyverbinding wordt aangetoond met dunnelaagchromatografie. Het mengsel wordt verdund met ether, gewassen met waterig natriumbicarbonaat en verzadigde zoutonlos-15 sing, daarna gedroogd (MgSO^) en geconcentreerd waardoor ruw diol met formule 23 (25 mg) wordt verkregen. Het ruwe diol in acetor (25 ml) wordt bij 0° C drupnelsgewijze behandeld met Jones' reagens tot een bruine kleur 15 min. blijft. Het mengsel wordt dan verdeeld tussen methyleenchloride en water. De organische 20 fase wordt gewassen met verzadigde zoutoplossing, daarna gedroogd en geconcentreerd, waardoor het ketol met formule 2b wordt verkregen als een olie.

Voorbeeld X

Bereiding van 10—(1,2-propadienyl)estr-b-een-3,6,17-trion 25 (formule 25)

Ketol met formule 2b (80 mg) wordt opgelost in benzeen (50 ml), p-tolueensulf onzuur (15 mg) wordt toegevoegd en het mengsel wordt 30 min. onder terugvloeiing verwarmd met gebruikmaking van een Dean-Stark-waterafscheider. De af gekoelde oplossing wordt daarna 30 gewassen met waterig natriumbicarbonaat en verzadigde zoutoplossing en vervolgens gedroogd en ingedampt. Het residu wordt omgekristalliseerd uit dichloormethaan/hexaan, waardoor het trion met formule 25, smpt. 187-190° C, wordt verkregen.

Voorbeeld XI

35 Bereiding van 3,17-di(ethyleendioxy)-10-(1,2-propadienyl)estr- 8103098 - 2b -

» V

5-een (formule 10)

Propargylalkohol met formule 8 (3,3 g; 8 mmol) wordt behandeld met pyridine (10 ml) en azijn zuuranhydri de (10 ml) gedurende 16 uur bij 25° C. De oplosmiddelen worden daarna onder 5 verlaagde druk verwijderd en het residu wordt opgelost in ether, gewassen met 1n zoutzuur, waterig natriumbicarbonaat, gedroogd (MgSO^) en geconcentreerd. Het residu wordt onder vakuüm goed gedroogd, waardoor ruw acetaat met formule 12 wordt verkregen. n-Butyllithium (33 ml van een 2,1 molaire oplossing; 70 mmol) 10 wordt toegevoegd aan een brij van pentyn-1-ylkoper (9,2 g; 70 mmol) in ether (150 ml), die op -1+0° C wordt gehouden en mechanisch wordt geroerd. Het mengsel wordt 1 uur op -1+0° C gehouden en daarna gekoeld tot -70° C en het ruwe acetaat met formule 12 in ether (20 ml) wordt toegevoegd. Na 6 min. bij -70° C wordt metha-15 nol (2 ml), gevolsrd door waterig NH^Cl, toegevoegd. Het mengsel wordt verdund met ether, afgefiltreerd door Celite, de etherische fase wordt daarna gewassen met 1 n zoutzuur, waterig natriumbicarbonaat , en vervolgens gedroogd en geconcentreerd. Het residu wordt flash gechromatografeerd over siliciumdioxydegel met behulp 20 van 25% ethylacetaat/hexaan en omgekristalliseerd uit diehloor-methaan/pentaan, waardoor het allenyl-di-ketal met formule 10, smpt. 113-11^° C, wordt verkregen.

Voorbeeld XII

Bereiding van IVfc-acetoxy-T*-methyl-10-(1,2-nropadienyl)estr-^-25 een-3-on (formule 33)

Dieen met formule 16, bereid uit alkohol met formule 32 volgens de methode van voorbeeld IV, wordt omgezet in zijn 17-aeetaat volgens de methode van voorbeeld XI. Het ruwe acetaat (352 mg; 1 mmol) in ether (2 ml) wordt toegevoegd aan 30 een etherische oplossing van lithiumdimethylkoper, bereid uit 300 mg (2 mmol) koper(I)jodide en 2 ml (b mmol) van een 2-molaire oplossing van methyllithium in ether (5 ml) bij -30° C. Na 1 uur laat men de oplossing opwarmen tot 0° C, waarna deze wordt uitgegoten in water en geëxtraheerd wordt met ether. De gecorabineer-35 de etherische extrakten worden gewassen met verzadigde zoutoplos- 4 - 25 - sing, en daarna gedroogd en ingedampt. Omkristalliseren uit ethyl-acetaat/hexaan levert het produkt met formule 33.

De 7^“B»ethylverhinding met formule 33 wordt omgezet in het k,6-dieen door dehydrosenering met chlooranil vol-5 gens de methode van voorbeeld IV.

Voorbeeld XIII Tabletformulering

Een voorbeeld van een tabletformulering, die geschikt is om te worden gebruikt voor het vervaardigen van de 10 aromataseinhibitorsamenstelling volgens de uitvinding en geschikt is om te worden gebruikt bij het behandelen van door estrogeen veroorzaakte omstandigheden, is als volgt. De hoeveelheden zijn bestemd voor toediening aan een patiënt met een gewicht van 80 kg on een regime, waarbij de toediening driemaal daags geschiedt.

15 (a) 10-( 1,2-propadienyl)estr-li-een-3,17-dion 10 s (b) tarwezetmeel 50 g (c) lactose 150 g (d) magnesiumstearaat 8 g

Een granulaat, dat verkrecren wordt door het 20 vermeneen van lactose met een deel van het zetmeel en een segranu-leerde zetmeelnasta bereid uit de rest van het zetmeel, wordt gedroogd, gezeefd en vermengd met de aktieve bestanddelen fa) en (b) en het magnesiumstearaat. Het mengsel wordt samengeperst tot 1000 tabletten, ieder met een gewicht van 218 mg.

25 Voorbeeld XIV

Intramusculair injekteerbare nrenaratem

Voorbeelden van intramusculair injekteerbare preparaten, die geschikt zijn voor gebruik bij de werkwijze vol-, gens de uitvinding zijn als volst.

30 a. Olietype: 10—(1,2-propadienyl)estr-k-een-3,17-dion 10 mg gebutyleerd hydroxyanisol 0,01 gev.% gebutvleerd hydroxytolueen 0,01 gew.5 aardnootolie of sesamolie voldoende om aan te 35 vullen tot 1,0 ml - 26 - b, Suspensietype: 10-(1,2-propadienyl)estr-^-een-3,17-dion 10 mg natriumcarboxymethylcellulose 0,5 gev.% natriumb i sulfi et 0,02 gew.% 5 water voor injektie, voldoende om aan te vullen tot 1,0 ml

De voorgaande voorbeelden kunnen met overeenkomstig succes worden herhaald door de algemeen of specifiek beschreven reaktiedeelnemers en/of uitvoeringsomstandigheden volgens de uitvinding te gebruiken in plaats van de in de voorgaande voor-10 beelden gebruikte.

Uit de voorgaande beschrijving kan de vakman gemakkelijk de wezenlijke kenmerken van de uitvinding vaststellen en zonder af te wijken van het basisconcept daarvan verschillende wijzigingen en modifikaties van de uitvinding aanbrengen om deze 15 aan te nassen aan de verschillende toepassingen en omstandigheden.

Claims (16)

1. Nieuwe 10-(1,2-propadienyl)steroiden met formule 1 of formule 2, waarin ---— een enkelvoudige of dubbele binding weergeeft; P1 een methyl of ethylgroep is; Rg staat voor 5 (H) (ORg) of 0; Rg staat voor waterstof of een alkylgroep met 1-3 koolstofatomen; R^ staat voor waterstof of een groep ORg; R^ staat voor HgO of (H) (alkyl met 1-3 koolstofatomen); Rg en R^ ieder onafhankelijk staan voor waterstof of een alkylgroep met 1-3 koolstofatomen; en Rg staat voor waterstof of een alkanoyl- 10 groep met 1-U koolstofatomen.

2. Verbinding volgens conclusie 1, met het . kenmerk, dat R^ in formule 1 of formule 2 een methylmroen is.

3. Verbinding volgens conclusie 1, roet het kenmerk, dat Rg in formule 1 of formule 2 staat voor (ïï) (OH) of 0.

15 U. Verbinding volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat deze voldoet aan formule 1, waarin waterstof of een acetoxygroen is.

5. Verbinding volgens conclusie 1, met bet kenmerk·; dat in formule 1 of formule 2 R^ staat voor waterstof.

6. Verbinding volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat in formule 1 of formule 2 ---- staat voor een enkel voudige binding.

7. Verbinding volgens conclusie 1, net het kenmerk, dat deze voldoet aan formule 1, waarin R^ staat voor

25 Hg.

8. Verbinding volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat deze voldoet aan formule 1, waarin R^ een methyl-groep is, Rg staat voor 0; R , R^ en Rg ieder waterstof zijn en R^ staat voor Hg. 30 9* 10—(1,2-propadienyl)estr-h-een-3,17-dion. 10. 10—(1,2-propadienyl)estra-1,h,6-trieen- 3.17- dion. 11. h-acetoxy-10-(1,2-nronadienyl)estr-h-een- 3.17- dion. 35 12. 10-(1,2-oropadienyl)estra-1,U-dieen- - 28 - 3.17- dion. 13. 17β-hydroxy-lO-(1,2-propadienyl)estr-U- een-3-on. 1k. 170-hydroxy-10-(1,2-propadienyl)-50U 5 estraan-3-on 15. 10—(1,2-propadienyl)-5rt-estraan-3,17-dion. 16. 10—(1,2-propadienyl)estra-U,6-dieen- 3.17- dion. 17. 10—(1,2-propadienyl)-5«-estr-1-een-3,17- 10 dion. 18. l*-hydroxy-10-(1,2-propadienyl)estr-U-een- 3.17- dion. 19. 10—(1,2-propadienyl)estr-^-een-3,6,17- trion.

20. Nieuwe tussenprodukten voor de bereiding van 10-(1,2-rtropadienyl)steroïden volgens conclusie 1, met formule 3, formule h, formule 5 of formule 6, waarin staat voor methyl of ethyl; staat voor (F) (OR^) of 0; staat voor waterstof of een alkylgroep met 1-3 koolstofatomen; R^ staat voor waterstof of 20 een alkylgroep met 1-3 koolstofatomen; Rg staat voor waterstof of een alkanoylgroep met 1-¼ koolstofatomen; R^ en R^q tesamen een groep ^0 vormen of P^ staat voor OH en P^0 staat voor een alkylgroep met 1-3 koolstofatomen; en R^ staat voor (H) (OH) of 0.

21. Werkwijze voor het irreversibel inhibite-25 ren van aromatasewerking, met het kenmerk, dat men een aromatase- enzyme in aanraking brengt met een werkzame inhibiterende hoeveelheid van een verbinding volgens conclusie 1.

22. Werkwijze voor het behandelen van een normale of pathologische omstandigheid, die veroorzaakt wordt 30 door estrogeenprodüktie en reageert op-inhibitie van estrogeen-produktie, met het kenmerk, dat men aan een individu, dat aan deze omstandigheid lijdt, een therapeutisch werkzame aromatase-inhibiterende hoeveelheid toedient van een verbinding met conclusie 1.

23. Farmaceutisch preparaat, met het kenmerk. - 29 - dat het een verbinding met formule 1 of éen verbinding met formule 2, waarin ---- staat voor een enkelvoudige of dubbele binding; R.j staat voor methyl of ethyl; Rg staat voor (H) (ORq) of 0; R^ staat voor waterstof of een alkylgroep met 7-3 keolstofatomen;

5 R^ staat voor waterstof of een groep ORg; staat voor H^O of (H) (alkyl met 7-3 koolstofatomen); Fg en F^ ieder onafhankelijk staan voor waterstof of een alkylgroep met 1-3 koolstofatomen; en Rg staat voor waterstof of een alkanoylgroep met 1-¼ koolstofatomen, in voor toediening geschikte vorm. 10 2k. Nieuwe 10-(l,2-propadienyl)steroiden, zoals hierin beschreven. »Hl Ri?*· „ uHi P Ri CHj. /\ 9 r-N^VRi c _V> 5 r,Od ch[ t T ^Qi Lrrr3 "< * 81 ' 0J% 2 3 C JV „ CHi R CH .|Cm c f^Rj «ίο r R,R'“ ° ^ic °ψ6 , D 5 ho 11 9

4 R„ -Λ- ?H o rh rVS - 17^-hydroxy-steroide -' 0<Νί^\/ dehydrogenase Testosteron Androstenedton (Aromatase) (Aromatase) | OH I o (Qrj J7A -hydroxy-sleroide H0^Av^Ns^ dehydrogenase HÖ/Ss^>Nχχ, Estradiol Estron MERRELL DOW PHARMACEUTICALS INC. te Cincinnati, Ohio 81 0 3 0 9 8 Ver*St·v· cw ^ cYY 7 8 ftesO /Η f2 V'X CH />Y*J -> /^KJ * g . ' 10 " j:m - tó Ci » ^ 32 -c- £H CH C 0n Y-v ^yY /° >Y^J ' ΛΚ/YJ-^ form. 10 V-o , V.0 28 12 EEKKELL DOF PHARMACEUTICALS INC. té Cincinnati, Ohio 81 0 3 0 9 8 Ver# ^fc* v* ^mer^ica SH2 -O- irv . I—> 15 F* Jft r|V__> rff 16 11 of 32 Ά ' i^F> > yj<j i7 - E- Jk Jk ck^kj 32—> 0kX/ " ,s ^ Γ^Χ>γ^ oÏk<f^ —^ o-k^k/ 81 0 3 0 9 8 ° 19 0iI 20 HERRELL DOW PHARMACEUTICALS INC. te Cincinnati, Ohio Ver. St. y. Amerika } f* ' — F- fiH H ° H 18 21 -G- «»2 2 i*H "n ίΗ Γ^Λ 10 <nJ^J 0uyi 22 110 011 23 Ψ f2 SH2 S' - ώ o 25 H0 0 24 iffiRBELL DOW PH4HHACEUTICALS INC. te Cincinnati, Ohio Ver. St. v. Amerika 8103098 Λ * — Η — ?·2 γ . &,VyS- (VS 32—*· —-* [JL_ ρΑ. L Τ 27 26 ψ ÏCrV ^^pcoote ^00^29 28 —J- ρ Ρ Ρ ο C11 _ ?ιι Vrv^ ^|Α>— /0^ -~V QHV ^CMV *My 22a - ^ 30 Rt 31 -K- ΐ2^.[Χ f‘2 p oPAJ ^ oMJ%i oSVS4 16 (17 A-acetaat) 33 34 2-iERRELL DOW PEARKACSUTICALS INC. 81 Π Τ Π 0 O te Cincinnati, Ohio

1. J U Ό O Ver." S't."v. Amerika ·* r -L- oi-viAs^J ^5 ACO-^J^^ ^ OH \ f> rn ^ rtj r-V^ -> -> ho^\^v^ 37 acct^^^ 38 „JUJ -* Jü-v -* *" 39 * 40 • ri5^ ^ A1^ 0·ΚΑΛ/ . Br 4t 42 MEEBELL DOW PHASÜACEDIICALS INC. te Cincinnati, Ohio Ver. St. v. Amerika 8103098