NL2018169B1

NL2018169B1 - Rolstoel

Info

Publication number: NL2018169B1
Application number: NL2018169A
Authority: NL
Inventors: Caspar Maria Meulendijks Mattheus
Original assignee: Dietz Power B V
Priority date: 2017-01-13
Filing date: 2017-01-13
Publication date: 2018-07-25
Also published as: EP3348248B1; EP3348248A1

Abstract

Een rolstoel omvat een gestel (10) met een zetel (15) en een rollend onderstel (A1,A2) waarop het gestel verend afsteunt. Het onderstel omvat aan weerszijden een wielophangingsamenstel (A1,A2) met elk een draagarm (25) waarvan een aangedreven wiel (20) uitgaat en ten minste één steunwielarm (35,45) met een steunwiel (30,40). De draagarm (25) is scharnierend om een eerste scharnieras (S1) met het gestel verbonden en de steunwielarm (45) is zwenkbaar om een tweede scharnieras (S2). De steunwielarm (45) van het ene samenstel (A1) is door tussenkomst van een brug (50) gekoppeld met de overeenkomstige steunwielarm (45) van het andere wielophangingssamenstel (A2). De brug (50) is in een scharnier (S) tussen beide steunwielarmen (45) scharnierend om een longitudinale as (L) met het gestel (10) verbonden, terwijl de zwenkende steunwielarmen (45) door tussenkomst van veer- en/of dempermiddelen (D) met de eveneens zwenkende draagarmen (25) zijn gekoppeld.

Description

Octrooicentrum

Nederland

A61G 5/04 (2017.01) A61G 5/06 (2017.01)

0 Aanvraag ingeschreven:	© Octrooihouder(s):
25/07/2018	Dietz Power B.V. te Helmond.
© Aanvraag gepubliceerd:
-	© Uitvinder(s):
	Mattheus Caspar Maria Meulendijks
© Octrooi verleend:	te Helmond.
25/07/2018
© Octrooischrift uitgegeven:	© Gemachtigde:
31/07/2018	drs. A.A. Jilderda te Helmond.

Ξ) Een rolstoel omvat een gestel (10) met een zetel (15) en een rollend onderstel (A1,A2) waarop het gestel verend afsteunt. Het onderstel omvat aan weerszijden een wielophangingsamenstel (A1,A2) met elk een draagarm (25) waarvan een aangedreven wiel (20) uitgaat en ten minste één steunwielarm (35,45) met een steunwiel (30,40). De draagarm (25) is scharnierend om een eerste scharnieras (SI) met het gestel verbonden en de steunwielarm (45) is zwenkbaar om een tweede scharnieras (S2). De steunwielarm (45) van het ene samenstel (Al) is door tussenkomst van een brug (50) gekoppeld met de overeenkomstige steunwielarm (45) van het andere wielophangingssamenstel (A2).

De brug (50) is in een scharnier (S) tussen beide steunwielarmen (45) scharnierend om een longitudinale as (L) met het gestel (10) verbonden, terwijl de zwenkende steunwielarmen (45) door tussenkomst van veer- en/of dempermiddelen (D) met de eveneens zwenkende draagarmen (25) zijn gekoppeld.

NL Bl 2018169

Dit octrooi is verleend ongeacht het bijgevoegde resultaat van het onderzoek naar de stand van de techniek en schriftelijke opinie. Het octrooischrift komt overeen met de oorspronkelijk ingediende stukken.

Rolstoel

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een rolstoel, omvattende een gestel met een zetel en een rollend onderstel, waarbij het onderstel aan overstaande zijden van het gestel een wielophangingsamenstel omvat met elk een draagarm voor een aangedreven wiel en een steunwielarm voor een steunwiel, waarbij de draagarm om een in hoofdzaak dwars op een langsrichting gerichte eerste scharnieras scharnierbaar met het gestel is verbonden en de steunwielarm om een tweede scharnieras ten opzichte van het gestel scharnierbaar is, en waarbij de draagarm en de steunwielarm zijn voorzien van veeren/of dempermiddelen voor een daarmee veren en/of dempen van een zwenkende beweging van de draagarm. In het bijzonder heeft de uitvinding daarbij betrekking op een zogenaamde midwiel-aangedreven rolstoel.

Een midwiel-aangedreven rolstoel van de in de aanhef beschreven soort is bekend uit Europese octrooiaanvrage EP 2.716.268. De daarin beschreven rolstoel omvat een rollend onderstel met centraal een stel aangedreven wielen die van een ophangingsamenstel respectievelijk ter rechterzijde en ter linkerzijde van de stoel uitgaan. Beide aangedreven wielen zijn daarbij op een draagarm gemonteerd die aan een voorzijde scharnierbaar om een eerste scharnieras met het gestel is verbonden. Aan een achterzijde van elke draagarm is een steunwielarm scharnierend om een tweede scharnieras met de draagarm verbonden. Hiervan gaat aan een achterzijde van de stoel een achtersteunwiel uit dat door veer- en/of dempermiddelen wordt geveerd. Deze veeren/of dempermiddelen verzorgen tevens een vering van het gestel met daarop de zetel. De bekende rolstoel beschikt bovendien over een stel onafhankelijk scharnierende en geveerde voorsteunwielen aan een voorzijde van de stoel. Deze zijn elk individueel van afzonderlijke veer- en/of dempermiddelen voorzien, welke tussen de betreffende steunwielarm en het gestel zijn gemonteerd.

Hoewel aldus met in totaal vijf of zes wielen een onderstel wordt geboden dat volgens genoemde octrooiaanvrage in staat is om voortdurend contact met de ondergrond te onderhouden, ongeacht een verloop daarvan, heeft de bekende constructie niettemin als nadeel dat de beide aangedreven wielen daarbij niet onder alle omstandigheden gelijkelijk worden belast waardoor slip kan optreden.

-2Met de onderhavige uitvinding wordt onder meer beoogd te voorzien in een rolstoel die een betrouwbaarder gewichtverdeling over de aangedreven wielen biedt.

Om het beoogde doel te bereiken, heeft een rolstoel van de in de aanhef bedoelde soort volgens de uitvinding als kenmerk dat de steunwielarm door tussenkomst van een brug is gekoppeld met de overeenkomstige steunwielarm van het overstaande wielophangingssamenstel, dat de brug tussen beide steunwielarmen scharnierend om een in hoofdzaak volgens de langsrichting gerichte scharnieras met het gestel is verbonden en dat de steunwielarm door tussenkomst van de veer- en/of dempermiddelen met de draagarm is gekoppeld. In het bijzonder omvat de brug daarbij een star lichaam of een in hoofdzaak star samenstel van in hoofdzaak starre lichamen.

De verbinding van de brug met het gestel levert een drukpunt dat aldus door de ten opzichte daarvan zwenkbaar opgehangen brug rechtstreeks wordt overgebracht op beide daarmee verbonden steunwielarmen. Deze beide steunwielarmen distribueren de belasting op hun beurt althans in hoge mate gelijkelijk over beide draagarmen met daaraan de aangedreven wielen. Beide wielen behouden aldus steeds althans nagenoeg evenveel grip op de ondergrond. De veer- en/of dempermiddelen tussen de draagarm en de steunwielarm aan elk van beide zijden van het onderstel dienen primair voor een vering en comfort van het gestel met daarop de zetel, maar dwingen bovendien de steunwielarmen met daaraan de steunwielen neerwaarts voor een behoud van een adequaat contact met de ondergrond.

Hoewel de constructie volgens de uitvinding zich in beginsel reeds leent voor een rolstoel met een enkel stel steunwielen, verdient het de voorkeur om de rolstoel zowel aan de voorzijde als aan de achterzijde met steunwielen uit te rusten. Daartoe heeft een voorkeursuitvoeringsvorm van de rolstoel volgens de uitvinding als kenmerk dat het wielophangingsamenstel een voorsteunwielarm omvat, waarvan een voorsteunwiel uitgaat, alsmede een achtersteunwielarm, waarvan een achtersteunwiel uitgaat, en dat ten minste de achtersteunwielarm door tussenkomst van de brug is gekoppeld met de achtersteunwielarm van het overstaande wielophangingssamenstel.

-3De voorsteunwielen bevinden zich aan een voorzijde van de roelstoel, terwijl de achtersteunwielen aan een achterzijde zijn gemonteerd, gezien vanuit de positie van de gebruiker gezeten op de rolstoel en in een normale rijrichting. Daarbij kan aan de voorzijde en/of aan de achterzijde van al of niet onafhankelijk scharnierende steunwielarmen worden uitgegaan. In een verdere voorkeursuitvoeringsvorm is de rolstoel volgens de uitvinding evenwel gekenmerkt doordat de voorsteunwielarm van elk van de wielophangingsamenstellen star is verbonden met de draagarm, en in het bijzonder daarmee één geheel vormt, en dat de voorsteunwielarm en de draagarm zich aan weerszijden van de eerste scharnieras uitstrekken. Een dergelijke starre verbinding tussen de voorsteunwielarm en de draagarm biedt niet alleen eenvoud in de constructie maar ook sterkte en rij stabiliteit. Dit laatste is met name van belang bij sterke versnellingen en vertragingen van de rolstoel.

Een verdere voorkeursuitvoeringsvorm van de rolstoel volgens de uitvinding heeft als kenmerk dat de voorsteunwielarm om de eerste scharnieras overigens onbelemmerd zwenkbaar is ten opzichte van het gestel. Aldus heeft de voorsteunwielarm alle vrijheid om tezamen met de draagarm om de eerste scharnieras te scharnieren en daarmee een goed contact tussen het voorsteunwiel en een ondergrond te onderhouden om aldus oneffenheden in de ondergrond te kunnen accommoderen. In het bijzonder zijn daarbij tussen de voorsteunwielarm en het gestel geen verdere veer- en/of dempermiddelen voorzien, zoals bij de bekende rolstoel, die anders een dergelijke vrije zwenking van de voorsteunwielarm ten opzichte van het gestel zouden hinderen.

Hoewel de brug van het ophangingssamenstel op zichzelf star met de betreffende steunwielarm kan zijn verbonden, heeft een voorkeursuitvoeringsvorm van de rolstoel volgens de uitvinding als kenmerk dat de steunwielarm scharnierend om een in hoofdzaak volgens de brug gerichte scharnieras scharnierend met de brug is verbonden. Hierbij behouden de steunwielen een volledige vrijheid om een ondergrond te volgen ongeacht een stand van de brug om de eigen scharnieras. Dit biedt stabiliteit aan de rolstoel die aldus voor een kantelen wordt behoed, waarbij de brugverbinding bovendien een gelijkmatige krachtenverdeling geeft.

-4Ten behoeve van een bevredigende wendbaarheid van de rolstoel heeft een verdere voorkeursuitvoeringsvorm van de rolstoel volgens de uitvinding als kenmerk dat het steunwiel een zwenkwiel omvat dat rondom een in hoofdzaak verticaal gerichte zwenkas vrij zwenkbaar is. De aangedreven wielen zijn gewoonlijk verantwoordelijk voor een sturen met de rolstoel. Daartoe heeft een bijzondere uitvoeringsvorm van de rolstoel volgens de uitvinding als kenmerk dat de aandrijfmiddelen voor elk aangedreven wiel een afzonderlijke motor omvatten, en meer in het bijzonder dat daarbij de draagarm de motor draagt. Door beide wielen onderling verschillend aan te drijven, de één bijvoorbeeld sneller dan de ander of zelfs in tegengestelde richting, kan een bocht worden gemaakt of zelfs de rolstoel om de eigen as worden gedraaid. De zwenkende steunwielen bieden daarbij een onbelemmerde wendbaarheid van de rolstoel.

De veer- en of dempermiddelen kunnen op zichzelf van uiteenlopende aard zijn. Zo kan daarvoor een luchtvering of schroefvering worden toegepast al of niet in ciombinatie met dempermiddelen. Bijzonder goede ervaringen zijn evenwel opgedaan met een bijzondere uitvoeringsvorm van de rolstoel welke volgens de uitvinding is gekenmerkt doordat de veer- en/of de dempermiddelen door een rubberlichaam worden gevormd. Bij voorkeur gaat het daarbij om een al of niet hol uitgevoerd blokelement van al of niet natuurlijk rubber. Aldus zijn de veer- en of dempermiddelen niet alleen eenvoudig en weinig kostbaar van opzet, ook kunnen ze aldus relatief compact blijven en daardoor goed inpasbaar binnen de plaatsruimte van een relatief compacte constructie van het wielophangingssamenstel van de rolstoel volgens de uitvinding.

Ter bevordering van een natuurlijk gevoel voor de bereider en een voorspelbaar rijgedrag heeft een verdere voorkeursuitvoeringsvorm van de rolstoel volgens de uitvinding als kenmerk dat een rotatieas van het aangedreven wiel onder de zetel is gelegen. Doordat de as van de aangedreven wielen aldus zich onder de zetel uitstrekt en gewoonlijk daarmee wordt gestuurd, stuurt de rolstoel aldus ter hoogte van de gebruiker om een verticale as. Dit draagt in belangrijke mate bij aan een natuurlijk gevoel en de ergonomie van de stoel.

-5Voor wat betreft de aandrijving van de rolstoel heeft een verdere voorkeursuitvoeringsvorm volgens de uitvinding als kenmerk dat de aandrijfmiddelen een door ten minste één herlaadbare batterij gevoede elektromotor omvatten, waarbij het gestel de ten minste ene batterij omvat. Aldus bevindt de ten minste ene herlaadbare batterij zich in of aan het gestel en draagt de ten minste ene batterij bij aan de totale geveerde massa van de stoel. Veelal gaat het daarbij om een relatief zwaar batterij-pakket dat aldus in aanzienlijke mate bij draagt aan een rij comfort van de stoel.

De uitvinding zal navolgend nader worden toegelicht aan de hand van een uitvoeringsvoorbeeld en een bijbehorende tekening. In de tekening toont: Figuur 1 een uitvoeringsvoorbeeld van de rolstoel volgens uitvinding in zij-aanzicht;

Figuur 2 de rolstoel van figuur 1 in achter-aanzicht; en

Figuur 3 een boven-aanzicht van de rolstoel van figuur 1.

Overigens zij daarbij opgemerkt dat de figuren zuiver schematisch en niet steeds op (eenzelfde) schaal zijn getekend. Met name kunnen terwille van de duidelijkheid sommige dimensies in meer of mindere mate overdreven zijn weergegeven. Overeenkomstige delen zijn in de figuren met eenzelfde verwijzingscijfer aangeduid.

De rolstoel van figuur 1 omvat een gestel 10 met daarop een zetel 15 waarop een gebruiker plaats kan nemen. De rolstoel is verrijdbaar dankzij een rollend onderstel waarop het gestel 10 verend afsteunt. Het onderstel omvat daarbij een identiek wielophangingsamenstel A1,A2 aan beide zijden van het gestel, welke navolgend in nader detail zal worden beschreven. De getoonde rolstoel is een zogenaamde midwiel aangedreven rolstoel met een stel aangedreven wielen 20, respectievelijk ter linker en rechterzijde van de stoel, tussen een stel voorsteunwielen 30 en een stel achtersteunwielen 40.

Voor een voortstuwing van de rolstoel beschikken beide aangedreven wielen 20 over een afzonderlijke, niet nader getoonde maar voor een vakman genoegzaam bekend veronderstelde elektromotor. Een voeding van de elektromotoren wordt verzorgd door

-6een, eveneens niet nader getoond maar voor een gemiddelde vakman genoegzaam bekend verondersteld, herlaadbaar batterijpakket dat onder de stoel 15 in het gestel 10 is ondergebracht en dat daarmee bijdraagt aan de totale geveerde massa van de stoel. Binnen handbereik of anderszins manipuleerbaar vanuit de zetel 15 bevindt zich een niet nader getoonde bediening waarmee de aandrijving van de wielen 20 voorwaarts en/of achterwaarts inwerking kan worden gesteld en waarmee door de gebruiker kan worden gestuurd.

De wielophangingsamenstellen A1,A2 omvatten elk een draagarm 25 die aan een proximaal uiteinde scharnierend om een eerste scharnieras S1 met het gestel 10 is verbonden. Op een afstand van de scharnieras S1 draagt de draagarm 25 een aangedreven wiel 20, dat roteerbaar is om een horizontale wielas W. Tevens is op of aan deze draagarm 20 gewoonlijk de elektromotor tezamen met een overbrenging gemonteerd die een autonome aandrijving van het betreffende wiel 20 verzorgt. Het ophangingsamenstel A1,A2 omvat aan een achterzijde van de stoel een achtersteunwielarm 45 waarvan een achtersteunwiel 40 uitgaat. De achtersteunwielen zijn daarbij uitgevoerd als zwenkwielen die vrij zwenkbaar zijn om een individuele zwenkas Z. Hiertoe omvat de achtersteunwielarm 45 aan een distaai uiteinde een asbus 47 met lagering om daarin een as van een wielvork 43 van het betreffende zwenkwiel 40 te ontvangen.

Conform de uitvinding zijn de steunwielarmen 45 van beide wielophangingsamenstellen A1,A2 onderling verbonden door middel van een brug 50. De brug 50 is in een scharnier S zwenkbaar om een in een rijrichting gerichte langsas L met het gestel 10 verbonden. De beide steunwielarmen 45 zijn op hun beurt scharnierbaar om een volgens de brug 50 gerichte tweede scharnieras S2 met de brug 50 verbonden en daarmee vrij om in een in hoofdzaak verticaal vlak ten opzichte van de brug 50 en daarmee ten opzichte van het gestel te scharnieren. Aan een proximaal uiteinde veert de steunwielarm 45 af op de draagarm 25 door tussenkomst van veer- en of dempermiddelen D.De veermiddelen D omvatten hier een rubberlichaam maar kunnen eventueel ook schroefveer of luchtveer, al of niet in combinatie met een demper, omvatten.

-7De veermiddelen D zijn tussen de draagarm 25 en achtersteunwielarm 45 gemonteerd, die op hun beurt vrij zijn om rondom respectievelijk de eerste scharnieras SI en de tweede scharnieras S2 ten opzichte van het gestel 10 te scharnieren. Het rubberlichaam D zort daarbij niet alleen voor een vering en comfort van het gestel, maar leidt bovendien een druk van de draagarm 25 naar de achtersteunwielarm 45. Dit geeft een neerwaartse druk op de betreffende achtersteunwielarm 45 voor een goed contact van het daaraan gemonteerde achtersteunwiel 40 met de ondergrond.

De brug 50 kan uit één deel zijn gevormd en daartoe in een gewenste vorm zijn gezet of gegoten dan wel uit onderling aan elkaar gelaste of anderszins star verbonden delen zijn samengesteld. In beide gevallen biedt de brug een starre verbinding tussen de achtersteunwielarmen 45 ter rechterzijde en linkerzijde waardoor die onderling zijn gekoppeld. De scharnierende ophanging S3 aan het uiteinde zorgt niettemin voor een onafhankelijke afsteuning op de ondergrond waardoor een optimaal bodemcontact wordt bevorderd ongeacht een eventuele oneffenheid van de ondergrond.

Het ophangingsamenstel A1,A2 omvat aan een voorzijde van de stoel een voorsteunwielarm 35 waarvan een voorsteunwiel 30 uitgaat. De voorsteunwielen 30 zijn eveneens uitgevoerd als zwenkwielen en vrij zwenkbaar om een individuele zwenkas Z. Hiertoe omvat de desbetreffende voorsteunwielarm 35 aan een distaai uiteinde een asbus 37 met lagering om daarin een as van een wiel vork 33 van het betreffende voorsteunwiel 30 te ontvangen. Elk van de voorsteunwielarmen 35 is star verbonden met de draagarm 25 van het betreffende wielophangingssamenstel A1,A2 en tezamen daarmee om de eerste scharnieras S1 scharnierend met het gestel 10 verbonden. De voorsteunwielarmen 35 zijn overigens niet met het gestel 10 gekoppeld, en in het bijzonder niet door tussenkomst van verdere veer- en/of dempermiddelen daarmee verbonden, en aldus onbelemmerd in hun zwenking ten opzichte van het gestel.

Aldus biedt de uitvinding een bijzonder stabiel en duurzaam onderstel voor een aangedreven rolstoel, in het bijzonder een midwiel aangedreven rolstoel zoals getoond. Hoewel de uitvinding daarbij aan de hand van louter een enkele uitvoeringsvoorbeeld

-8nader werd toegelicht, moge het duidelijk zijn dat de uitvinding daartoe geenszins is beperkt. Integendeel zijn binnen het kader van de uitvinding voor een gemiddelde vakman nog vele variaties en verschijningsvormen mogelijk. Zo is in het beschreven voorbeeld ten aanzien van de verschillende constructiedelen, in het bijzonder de draagarmen en wielarmen, uitgegaan van staaldelen maar kan in plaats daarvan met behoud van sterkte ook een lichtgewicht metaal, zoals aluminium, titanium of magnesium, of een koolstofvezel-versterkt composiet materiaal worden toegepast. In plaats van met twee stellen steunwielen kan de stoel eventueel ook met een enkel stel steunwielen aan de achterzijde of voorzijde worden uitgevoerd en kan aan de voor en/of achterzijde eventueel van een enkele steunwielarm worden uitgegaan waaraan een enkelvoudig of dubbel steunwiel is gemonteerd. De rolstoel kan desgewenst worden uitgebreid met uiteenlopende comfort verhogende aanpassingen aan het gestel, zoals bij voorbeeld armleuningen, een al of niet elektrische verstelling van de zetel en/of een stoelmassage-inrichting.

Claims

Conclusies:

1. Rolstoel, omvattende een gestel met een zetel en een rollend onderstel, waarbij het onderstel aan overstaande zijden van het gestel een wielophangingsamenstel omvat met elk een draagarm voor een aangedreven wiel en een steunwielarm voor een steunwiel, waarbij de draagarm om een in hoofdzaak dwars op een langsrichting gerichte eerste scharnieras scharnierbaar met het gestel is verbonden en de steunwielarm om een tweede scharnieras ten opzichte van het gestel scharnierbaar is, en waarbij de draagarm en de steunwielarm zijn voorzien van veer- en/of dempermiddelen voor een daarmee veren en/of dempen van een zwenkende beweging van de draagarm, met het kenmerk dat de steunwielarm door tussenkomst van een brug is gekoppeld met de overeenkomstige steunwielarm van het overstaande wielophangingssamenstel, dat de brug tussen beide steunwielarmen scharnierend om een in hoofdzaak volgens de langsrichting gerichte scharnieras met het gestel is verbonden en dat de steunwielarm door tussenkomst van de veer- en/of dempermiddelen met de draagarm is gekoppeld.
2. Rolstoel volgens conclusie 1 met het kenmerk dat het wielophangingsamenstel een voorsteunwielarm omvat met een voorsteunwiel alsmede een achtersteunwielarm met een achtersteunwiel, en dat ten minste de achtersteunwielarm door tussenkomst van de brug is gekoppeld met de achtersteunwielarm van het overstaande wielophangingssamenstel.
3. Rolstoel volgens conclusie 2 met het kenmerk dat de voorsteunwielarm van elk van de wielophangingsamenstellen star is verbonden met de draagarm, in het bijzonder daarmee één geheel vormt, en dat de voorsteunwielarm en de draagarm zich aan weerszijden van de eerste scharnieras uitstrekken.
4. Rolstoel volgens conclusie 3 met het kenmerk dat de voorsteunwielarm om de eerste scharnieras overigens onbelemmerd zwenkbaar is ten opzichte van het gestel.
5. Rolstoel volgens één of meer der voorgaande conclusies met het kenmerk dat de steunwielarm scharnierend om een in hoofdzaak volgens de brug gerichte scharnieras scharnierend met de brug is verbonden.
6. Rolstoel volgens één of meer der voorgaande conclusies met het kenmerk dat het steunwiel een zwenkwiel omvat dat rondom een in hoofdzaak verticaal gerichte zwenkas vrij zwenkbaar is.
7. Rolstoel volgens één of meer der voorgaande conclusies met het kenmerk dat de aandrijfmiddelen voor elk aangedreven wiel een afzonderlijke motor omvatten.
8. Rolstoel volgens conclusie 7 met het kenmerk dat de draagarm de motor draagt.
9. Rolstoel volgens één of meer der voorgaande conclusies met het kenmerk dat de veer- en/of de dempermiddelen door een rubberlichaam worden gevormd.
10. Rolstoel volgens één of meer der voorgaande conclusies met het kenmerk dat een wielas van het aangedreven wiel onder de zetel is gelegen.
11. Rolstoel volgens één of meer der voorgaande conclusies met het kenmerk dat de aandrijfmiddelen een door ten minste één herlaadbare batterij gevoede elektromotor omvatten, waarbij het gestel de ten minste ene batterij omvat.

2/2