-
-
Titel: Neue N-(2-Hydroxyalkyl)-aminosäuren und
-
ihre Derivate, Verfahren zu ihrer Herstellung und diese enthaltende
pharmazeutische Präparate Beschreibuny Die vorliegende Erfindung betrifft neue N-(2-Hydroxyalkyl)-aminosäuren
und ihre Derivate, die sich durch wertvolle pharmakologische Eigenschaften auszeichnen,
sowie Verfahren zu ihrer Herstellung und ihre Verwendung als Wirkstoff in Arzneimitteln.
Sie können insbesondere zur Behandlung von Pilzkrankheiten und Tumoren eingesetzt
weraen.
-
Die erfindungsgemäßen Verbindungen besitzen außerdem eine antimykotische
und herbizide Wirkung.
-
Die esfindungsgemäßen Verbindungen entsprechen den allgemeinen Formeln
I und II.
-
worin R1 einen Alkylrest mit 10-20 Kohlenstoffatomen, R2 Wasserstoff
oder einen Alkylrest mit 1-4 Kohlenstoffatomen und R3 Wasserstoff, einen gesättigten
oder ungesättigten, geradkettigen oder verzweigten Alkylrest mit 1-20 Kohlenstoffatomen,
einen Aralkylrest der Formel
mit p gleich 1-4, -CO-R11, -COORll, -CO-NR11R12I -CS-NH-R11, -Q2S-R11 bedeuten,
während R4,R5 gleich oder verschieden sind und für Wasserstoff, einen Alkylrest
mit 1-4 Kohlenstoffatomen, Phenyl oder Benzyl, R6,R7 gleich oder voneinander verschieden
sind und für Wasserstoff, einen linearen oder verzweigten Alkylrest mit 1-4 Kohlenstoffatomen,
einen Aralkylrest der Formel
mit q gleich 0-4, eine Methylthioethyl-Gruppe und für Wasserstoff oder einen Alkylrest
mit 1-6 Kohlenstoffatomen stehen, R9,R10,R13,R14 gleich oder voneinander verschieden
sind und Wasserstoff, Halogen, einen Alkyl-oder Alkoxy-Rest mit 1-4 Kohlenstoffatomen,
eine Trifluormethylgruppe oder
10 15 20 25 30 35 jeweils zusammen
(R9 + R1O; R13 f R14) eine Methylendioxygruppe, R11,R12 gleich oder voneinander
verschieden sind und Wasserstoff, einen gesättigten oder ungesättigten, linearen
oder verzweigten Alkylrest mit 1-19 Kohlenstoffatomen, einen Aralkvlrest der Formel
mit r gleich 0-4 bedeuten, während X ein Säureanion einer anorganischen oder organischen,
ein- oder mehrbasischen Säure und die Summe aus m + n eine ganze Zahl von 0-10 bedeuten,
Erfindungsgemäße Verbindungen sind beispielsweise: N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydodecyl)-ammonioacetat
N,N-Dimethyl-N-( 2-hydroxytridecyl )-ammonioacetat N,-Dimethyl-N-(2-hydroxytetradecyl)-ammonioacetat
N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxypentadecyl)-ammonioacetat N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammonioacetat
N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheptadecyl)-ammonioacetat N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammonioacetat
N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxynonadecyl)-ammonioacetat N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyeicosyl)-ammonioacetat
N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheneicosyl)-ammonioacetat N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydocosyl)-ammonioacetat
3-z9,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydodecyl)-ammoniog-propionat 3-fh,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytridecyl)-ammoniQ7-propionat
3-zy,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytetradecyl)-ammonioJ-propionat 3-fS,N-Dimethyl-N-(2-hydroxypentadecyl)-ammonioF-propionat
3-iN,N-Dimethyl-N-( 2-hydroxyhexadecyl)-ammoniQ/-propionat 3-N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheptadecyl)-ammoniQ7-propionat
3-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammonio]-propionat 3-zN,24-Dimethyl-N-(2-hydroxynonadecyl)-ammoniQ7-propionat
3-ShtN-Dimethyl-N-(2-hydroxyeicosyl)-ammonio7-propionat 3-/N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheneicosyl)-ammoniQ7-propionat
3-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydocosyl)-ammonio]-propionat
4-zR,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydodecyl)-ammoniQ7-butyrat
4-gS,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytridecyl)-ammonioF-butyrat Z N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytetradecyl)-ammoniQ7-butyrat
4-ZR,N-Dimethyl-N-(2-hydroxypentadecyl)-ammoniov-butyrat 4-ZE7,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammonio7-butyrat
4-Za,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheptadecyl)-ammoniov-butyrat 4-X9,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammoniQ7-butyrat
4-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxynonadecyl)-ammonio]-butyrat 4-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyeicosyl)-ammonio]-butyrat
4-irN,N-Dimethyl-2i-(2-hydroxyheneicosyl)-ammonioF-butyrat 4-nN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydocosyl)-ammoniog-butyrat
5-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydodecyl)-ammonio]-pentanoat 5-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytridecyl)-ammonio]-pentanoat
5-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytetradecyl)-ammonio]-pentanoat 5-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxypentadecyl)-ammonio]-pentanoat
5-rN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammonioZ-pentanOat 5-SN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheptadecyl)-ammoniQ/-pentanOat
5-N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammoniov-pentanOat 5-gh,N-Dimethyl-N-(2-hydroxynonadecyl)-ammoniQ/-pentanOat
5-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyeicosyl)-ammonio]-pentanoat 5-N,N-3imethyl-N-(2-hydroxyheneicosyl)-ammonioS-pentanOat
5-N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydocosyl)-ammonio7-pentanOat 6-rN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydodecyl)-ammoniog-hexanOat
6-SN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytridecyl)-ammoniog-hexanOat 6-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytetradecyl)-ammonio]-hexanoat
6-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxypentadecyl)-ammonio]-hexanoat 6-zN7,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammoniQ7-hexanOat
6-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheptadecyl)-ammonio]-hexanoat 6-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammonio]-hexanoat
6-YN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxynonadecyl)-ammoniQ/-hexanOat 6-ilY ,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyeicosyl)-ammoniQ7-hexanOat
6-N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheneicosyl)-ammonioS-hexanOat t-cNtN-Dimethyl-IY-(2-hydroxydocosyl)-ammoniov-hexanOat
7-gEN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydodecyl)-ammonioS-heptanOat 7-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytridecyl)-ammonio]-heptanoat
7-/N,N-Dimethyl-N-( 2-hydroxytetradecyl)-ammonio7-heptanoat 7-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxypentadecyl)-ammonio]-heptanoat
7-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammonio]-heptanoat
7-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheptadecyl)-ammonio]-heptanoat 7-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammonio]-heptanoat
7-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxynonadecyl)-ammonio]-heptanoat 7-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyeicosyl)-ammonio]-heptanoat
7-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheneicosyl)-ammonio]-heptanoat 7-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydocosyl)-ammonio]-heptanoat
8-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydodecyl)-ammonio]-octanoat 8-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytridecyl)-ammonio]-octanoat
8-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytetradecyl)-ammonio]-octanoat 8-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxypentadecyl)-ammonio]-octanoat
8-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammonio]-octanoat 8-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheptadecyl)-ammonio]-octanoat
8-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammonio]-octanoat 8-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxynonadecyl)-ammonio]-octanoat
8-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyeicosyl)-ammonio]-octanoat 8-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyeicosyl)-ammonio]-octanoat
8-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydocosyl)-ammonio]-octanoat 9-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydodecyl)-ammonio]-nonanoat
9-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytridecyl)-ammonio]-nonanoat 9-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytetradecyl)-ammonio]-nonanoat
9-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxypentadecyl)-ammonio]-nonanoat 9-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammonio]-nonanoat
9-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheptadecyl)-ammonio]-nonanoat 9-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctacyl)-ammonio]-nonanoat
9-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxynonadecyl)-ammonio]-nonanoat 9-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyeiscosyl)-ammonio]-nonanoat
9-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheneicosyl)-ammonio]-nonanoat 9-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydocosyl)-ammonio]-nonanoat
10-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydodecyl)-ammonio]-decanoat 10-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytridecyl)-ammonio]-decanoat
10-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytetradecyl)-ammonio]-decanoat 10-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxypentadecyl)-ammonio]-decanoat
10-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammonio]-decanoat 10-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheptadecyl)-ammonio]-decanoat
10-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammonio]-decanoat 10-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxynonadecyl)-ammonio]-decanoat
10-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyeicosyl)-ammonio]-decanoat
10-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheneicosyl)-ammonio]-decanoat 10-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydocosyl)-ammonio]-decanoat
1 N,N-Diinethyl-N-(2-hydroxydodecyl)-arnmonio7-undecanOat 11-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytridecyl)-ammonio]-undecanoat
ll-SN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytetradecyl)-ammonit7-undecanoat 11-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxypentadecyl)-ammonio]-undecanoat
11-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammonio]-undecanoat 11-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheptadecyl)-ammonio]-undecanoat
11-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammonio]-undecanoat 11-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxynonadecyl)-ammonio]-unuecanoat
11-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyeicosyl)-ammonio]-undecanoat 11-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheneicosyl)-ammonio]-unde
canoat 1 ,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydocosyl)-ammoniQ7-undecanOat 12-SN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydodecyl)-ammoniQ7-dodecanOat
12-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytridecyl)-ammonio]-dodecanoat 12-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxytetradecyl)-ammonio]-dodecanoat
12-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxypentadecyl)-ammonio]-doaecanoat 12-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammonio]-dodecanoat
12-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheptadecyl)-ammonio]-dodecanoat 12-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammonio]-dodecanoat
12- A ,N-Dìr.lethyl-N-( -hyaroxynonadecyl)-ammonìQ/-dodecanoat 12-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyeicosyl)-ammonio]-dodecanoat
12-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyheneicosyl)-ammonio]-dodecanoat
12-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxydocosyl)-ammonio]-dodecanoat Zu den erfindungsgemäßen
Verbindungen gehören analog den voranyenannten Verbindungen auch solche, in denen
R2 statt Wasserstoff eine Methyl, Ethyl-, Propyl- oder Butylgruppe darstellt, z.B.:
N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyldodecyl)-ammonioacetat N,N-Dimethyl-N-(2-hyuroxy-2-methyltridecyl)-ammonioacetat
N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyltetradecyl)-ammonioacetat N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methylpentadecyl)-ammonioacetat
N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methylhexadecyl)-ammonioacetat N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methylheptadecyl)-ammonioacetat
N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyloctadecyl)-ammonioacetat N,N-Dimethyl-N-( 2-hydroxy-2-methylnonadecyl
)-ammonioacetat N,N-Dilaethyl-N-( 2-hydroxy-2-methyleicosyl)-ammonioacetat N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methylAeneicosyl)-ammonioacetat
N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyldocosyl)-ammonioacetat 3-gh,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyldodecyl)-ammonìorpropionat
3-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyltridecyl)-ammonio]-propionat 3-/N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyltetradecyl)-ammoniQ7-propionat
3-gN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methylpentadecyl)-ammonio7-propionat 3-N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methylhexadecyl)-ammonio7-propionat
3-AN,N-Dimethyl-N-( 2-hyäroxy-2-methylheptadecyl )-ammonio2-propionat 3-CN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyloctadecyl)-ammoniQ7-propionat
3-N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methylnonadecyl)-ammonioF-propionat
3-ZNN-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyleicosyl)-ammoniQ7 propionat 3-N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methylheneicosyl)-ammoniogpropionat
3-ZR,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyldocosyl)-ammonioF-propionat 4-SN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyldodecyl)-ammoniogbutyrat
4-gN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyltridecyl)-ammoniogbutyrat 4-SN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyltetradecyl)-ammoniovbutyrat
4-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methylpentadecyl)-ammonio]-butyrat 4-j1N,N-Dimethyl-N-(2-nydroxy-2-methylhexadecyl)-ammoniQ7-butyrat
4-ZN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methylheptadecyl)-ammoniQ7-butyrat 4-YN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyloctadecyl)-ammonioJ-butyrat
4-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methylnonadecyl)-ammonio]-butyrat 4-XS,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyleicosylJ-ammoniovbutyrat
4-XN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methylheneicosyl)-ammonioS-butyrat 4-;N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyldocosyl)-ammonioS-butyrat
5-/N,N-Dimethyl-li-(2-hydroxy-2-methylhexadecyl)-ammoniogpentanoat 5-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyloctadecyl)-ammonio]-pentanoat
S--N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyleicosyl)-ammoniQ7-pentanoat 6-ShtN-Dimethyl-N-(2-nydroxy-2-methylhexadecyl)-ammoniQ7
hexanodt 6-/N,N-Dimethyl-N-( 2-flydroxy-2-methyloctadecyl)-ammonio7-hexanoat
6-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyleicosyl)-ammonio]-hexanoat
7-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methylhexadecyl)-ammonio]-heptenoat 7-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyloctadecyl)-ammonio]-heptanoat
7-/N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyleicosyl)-ammonio7-heptanoat 8-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methylhexadecyl)-ammonio]-octanoat
8-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyloctadecyl)-ammonio]-octanoat 8-ZN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-metnyleicosyl)-ammonioJ-octanoat
9-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methylhexadecyl)-ammonio]-nonanoat 9-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyloctadecyl)-ammonio]-nonanoat
9 ,Ii-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyleicosyl)-ammoniQ7-nonanoat lO-/h,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methylhexadecyl)-ammonididecanolat
10-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyloctadecyl)-ammonio]-aecanoat 10-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyleicosyl)-ammonio]-decanoat
1 ,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methylhexadecyl)-ammOn unaecanoat 11- ,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyloctadecyl)-ammoniog7-undecanoat
11-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyleicosyl)-ammonio]-undecanoat 12-g imethyl-N-(2-hydroxy-2-methylhexadecyl)-ammonio7-dodecanoat
12-2h,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyloctadecyl)-ammoniovdodecanoat
12-gSN-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-methyleicosyl)-ammoni dodecanoat N,N-Dimethyl-N-(2-ethyl-2-hydroxyhexadecyl)-ammonioácetat
N,N-Dimethyl-N-(2-ethyl-2-hydroxyoctadecyl)-ammonioacetat N,N-Dimethyl-N-( 2-ethyl-2-hydroxyeicosyl)-ammonioacetat
3-0N,N-Dimethyl-N-(2-ethyl-2-hydroxyhexadecyl)-ammonior7-propionat 3-[N,N-Dimethyl-N-(2-ethyl-2-hydroxyoctadecyl)-ammonio]-propionat
3-gN,N-Dimethyl-N-(2-ethyl-2-hydroxyeicosyl)-ammonioS7-propionat 4-brN,N-Dimethyl-N-(2-ethyl-2-hydroxyhexadecyl)-ammonio7-butyrat
4-ZE,N-Dimethyl-N-(2-ethyl-2-hydroxyoctadecyl)-ammonio7-butyrat 4-ifN,N-Dimetnyl-N-(2-ethyl-2-hydroxyeicosyl)-ammonio7-butyrat
5-N,N-Dimethyl-N-(2-ethyl-2-hydroxyhexadecyl)-ammonio/-pentanoat 5-N,N-Dimethyl-N-(2-ethyl-2-hydroxyoctadecyl)-ammoniof
-pentanoat 5-[N,N-Dimethyl-N-(2-ethyl-2-hydroxyeocosyl)-ammonio]-pentanoat 6-[N,N-Dimethyl-N-(2-ethyl-2-hydroxyhexadecyl)-ammonio]-hexanoat
6-0N,N-Dimethyl-N-(2-ethyl-2-hydroxyoctadecyl)-ammonio7-hexanoat 6-/N,N-Dimethyl-N-(2-ethyl-2-hyaroxyeicosyl)-ammoniQ7-hexanoat
N,N-DiInethyl-N-( 2-hydroxy-2-propylhexadecyl)-ammonioacetat N,N-Dilnethyl-N-(2-hyuroxy-2-yropyloctadecyl)-ammonioacetat
N,N-Dimethyl-N-(2-hyuroxy-2-propyleicosyl)-ammonioacetat
3-2N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-propylhexadecyl)-ammoniQ7-propionat
3-fE,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-propyloctadecyl)-ammoniQ7-propionat 3-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-propyleicosyl)-ammonio]-propionat
4-XE,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-propylhexadecyl)-ammonioS7-Butyrat 4-yN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-propyloctadecyl)-ammonio7-butyrat
4-/h,N-Dimethyl-N-(2-hydroxy-2-propyleìcosyl)-ammoniQ7-butyrat N,N-Dimethyl-N-(
2-butyl-2-hydroxyoctadecyl)-ammonioacetat 3-fNtN-Dimethyl-N-(2-butyl-2-hydroxyoctadecyl)-ammonio7-propionat
4-N,-Dimethyl-N-(2-butyl-2-hydroxyoctadecyl)-ammonioJ-butyrat Zu aen erfinuungsgemäßen
Verbindungen gehören analog den voranyenannten Verbindungen auch solche, in denen
die weste R4 und R5 statt einer Methylgruppe Wasserstoff, eine Ethyl-, Propyl-,
Butyl-, Phenyl- oder Benzylgruppe darstellen, wie z.B.
-
N-Ethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-N-methyl-ammonioacetat N-Benzyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-N-methyl-ammonioacetat~
N-(2-Hydroxyoctadecyl)-N-methyl-N-propyl-ammonioacetat N-Butyl-N-( 2-hydroxyoctadecyl
)-N-methyl-ammonioacetat N-(2-Hydroxyoctadecyl)-N-methyl-ammonioacetat N-(2-Hydroxyoctadecyl)-N-phenyl-ammonioacetat
N-(2-Hydroxyoctadecyl)-ammonioacetat 4-[N-Ethyl-N-(2-Hydroxyoctadecyl)-N-methyl-ammonio]-butyrat
4-YN-Benzyl-N-(2-hyaroxyoctadecylA-N-methyl-ammonioS-butyrat 4-[N-(2-Hydroxyoctadecyl)-N-methyl-N-propyl-ammonio]-butyrat
4-[N-Butyl-N-(2-Hydroxyoctadecyl)-N-methyl-ammonio]-butyrat 4-[N-(2-Hydroxyoctadecyl)-N-methyl-ammonio]-butyrat
4-[N-(2-Hydroxyoctadecyl)-N-phenyl-ammonio]-butyrat 4-[N-(2-Hydroxyoctadecyl)-ammonio]-butyrat
Zu
den erfindungsgemäßen Verbindungen gehören analog den voranyenannten Verbindungen
auch solche, in denen die Reste R6 und R7 unabhängig voneinander statt Wasserstoff
Metnyl-, Ethyl-, Isoproyl-, Isobutyl-, sec -Butyl-, n-Butyl-, Benzyl-, substituierte
Benzyl-, 2-Phenylethyl-, substituierte 2-Phenylethyl-, 3-Phenylpropyl-, substituierte
3-Phenylpropyl-, 4-Phenylbutyl-, substituierte 4-Phenylbutyl-, Phenyl-, substituierte
Phenyl- oder Methylthioethyl-Gruppen darstellen, wie z.B.
-
2-ZO,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammoniA7-propionat 2-irN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammoniQ7-butyrat
2 ,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammoniQ7-3-methylbutyrat Z-;N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammoniQ7-pentanOat
2- ,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammoniQ7-3-methylpentanoat 2-/N,N-Dimethyl-N-(2-Kydroxyhexadecyl)-ammonioS-4-methylpentanoat
2-/N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammonio7-hexanoat 2-ZN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammoniQ7-4-methylthio-butyrt
2-y'N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammoniQ7-3-phenylpropionat 2-2rN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammoniQ7-3-(4-hyuroxyphenyl)-propionat
4-/R,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammonio7-2,2-dimethyl-butyrat 6-CN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyhexadecyl)-ammoniQ7-2,2-dimethyl-hexanoat
2-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-N-methyl-ammonio]-propionat 2-yN,N-Dimetnyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammoniQ7-butyrat
2-9 ,N-Dimethyl-N-(2-r.ydroxyoctadecyl)-ammonioi7-3-methylbutyrat 2-ZN,N-Dimetnyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammonio/-pentanOat
2-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-N-methyl-ammonio]-3-methylpentanoat
2-ZRN-Dìmethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammoniQ7-4-meth
pentanoat 2-yErN-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammoniQ7-hexanOat 2-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-N-methyl-ammonio]-4-methyl
thio-bu tyrat 2-[N,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-N-methyl-ammonio]-3-phenylpropionat
2-2nN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammonio7-3-(4-hydroxyphenyl)-propionat 4-Yh,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammonio7-22-dimethyl-butyrat
6-ghtN-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammoniov-2t2-dime thyl-hexanoat 2-iN,N-Dimethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammonioS-2-phenylpropionat
Zu den erfindungsgemäßen Verbindungen gehören analog den voranyenannten Verbindungen
auch solche, in denen R3 statt Wasserstoff z.B. eine Alkyl-, Alkenyl-, Aralkyl-,
Acyl-, Alkoxycarbonyl-, Alkenoxycarbonyl-, Aryloxycarbonyl-, Arylalkoxyzarbonyl-,
Alkylcarbamoyl-, Alkenylcarbamoyl-, Arylcarbamoyl-, Arylalkylcarbamoyl-, Alkylthiocarbamoyl-,
Alkenylthiocarbamoyl-, Arylthiocarbamoyl-, Arylalkylthiocarbamoyl-, Alkylsulfonyl-,
Alkenylsulfonyl-, Arylsulfonyl- oder Arylalkylsulfonyl-Gruppe darstellt, wie z.B.
-
N,N-Dimethyl-N-(2-methoxyhexadecyl)-ammonioacetat 4-[N,N-Dimethyl-N-(2-methoxyhexadecyl)-ammonio]-butyrat
N,N-Dimethyl-N-(2-methoxyoctadecyl)-ammonioacetat 4-SN,N-Dimethyl-N-(2-methoxyoctadecyl)-ammoniQ7-butyrat
N,N-Dimethyl-N-(2-methoxyeicosyl)-ammonioacetat 4-[N,N-Dimethyl-N-(2-methoxyeicosyl)-ammonio]-butyrat
N,N-Diinethyl-N-(2-ethoxyhexadecyl)-ammonioacetat 4-/N t N-DImethyl-N-(2-ethoxyhexadecyl)-ammoniiT-butyrat
N,N-Dimethyl-N-(2-ethoxyoctadecyl)-ammonioacetat
4-gs,N-Dimethyl-N-(2-ethoxyoctadecyl)-ammonio,7-butyrat
N,N-Dimethyl-N-(2-ethoxyeicosyl)-ammonioacetat 4-XN,N-Dimethyl-N-(2-ethoxyeicosyl)-ammoniog-butyrat
N-(2-Allyloxyoctadecyl)-N,N-dimethyl-ammonioacetat 4-ju-(2-Allyloxyoctadecyl)-N,N-dimethyl-ammonio7-butyrat
N-(2-Hexacycloxyoctadecyl)-N,N-dimethyl-ammonioacetat 4-p -(2-Hexadecyloxyoctadecyl)-N,N-dimethyl-ammoniogbutyrat
N-(2-Benzyloxyoctadecyl)-N,N-dimethyl-ammonioacetat 4-pN-(2-Benzyloxyoctadecyl)-N,N-dimethyl-ammonio,-butyrat
N-(2-Acetoxyhexadecyl)-N,N-dimethyl-ammonioacetat 3-ZeN-(2-Acetoxyhexadecyl)-N,N-dimethyl-ammoniQ7-propionat
4-ZK-(2-Acetoxyhexadecyl)-N,N-dimethyl-ammoniov-butyrat 5-/N-(2-Acetoxyhexadecyl)-N,N-dimethyl-ammonio7-pentanOat
6-[N-(2-Acetoxyhexadecyl)-N,N-dimethyl-ammonio]-hexanoat N-(2-Acetoxyoctaaecyl)-N,N-dimethyl-ammonioacetat
3-ZD-(2-Acetoxyoctadecyl)-N,N-dimethyl-ammoniQ7-propionat 4-ZK-(2-Acetoxyoctadecyl)-N,N-dimethyl-ammonioS-butyrat
5-[N-(2-Acetoxyoctadecyl)-N,N-dimethyl-ammonio]-pentanoat 6-2N-(2-Acetoxyoctadecyl)-N,N-dimethyl-ammonio;7-hexanOat
N-(2-Acetoxyeicosyl)-N,N-dimethyl-ammonioacetat 3-2fN-(2-Acetoxyeicosyl)-N,N-dimethyl-ammoniov-propionat
4-[N-(2-Acetoxyeicosyl)-N,N-dimethyl-ammonio]-butyrat 5-gR-(2-Acetoxyeicosyl)-N,N-dimethyl-ammoniQ7-pentanOat
6-[N-(2-Acetoxyeicosyl)-N,N-dimethyl-ammonio]-hexanoat N,N-Dimethyl-N-(2-propionyloxyhexadecyl)-ammonioacetat
3-NtN-Dimethyl-N-(2-propionyloxyhexadecyl)-ammonioJ-propionat 4-[N,N-Dimethyl-N-(2-propionyloxyhexadecyl)-ammonio]-bu
tyra t 5-th,N-Dirulethyl-N-(2-propionyloxyhexadecyl)-ammonio7-pentanoat 6-/N imethyl-N-(2-propionyloxyhexadecyl)-ammonioJ-hexa
noat N,N-Vimethyl-N-(2-propionyloxyoctadecyl)-ammonioacetat 3-ZO,N-Dimetnyl-N-(2-propionyloxyoctadecyl)-ammoniQvpropionat
4-/N,N-Dimethyl-N-(2-propionyloxyoctadecyl)-ammoniovbutyrat
5-gN,N-Dimethyl-N-(2-propionyloxyoctadecyl)-ammonio7-pentanoat 6-[N,N-Dimethyl-N-(2-propionyloxyoctadecyl)-ammonio]-hexanoat
N,N-Dimethyl-N-(2-propionyloxyeicosyl)-ammonioacetat 3-CN,N-Dimethyl-N-(2-propionyloxyeicosyl)-ammonio7-propionat
4-gN,N-Dimethyl-N-(2-propionyloxyeicosy)-ammonid7-butyrat 5-gE,N-Dimetnyl-N-(2-propionyloxyeicosyl)-ammonio7
pentanoat 6-[N,N-Dimethyl-N-(2-propionyloxyeicosyl)-ammonio]-hexanoat N,N-Dimethyl-N-(2-palmitoyloxyhexadecyl)-ammonioacetat
4-gh,N-Dimethyl-N-(2-palmitoyloxyhexadecyl)-ammoniobutyrat N,N-Dimethyl-N-( 2-palmitoyloxyoctadecyl)-ammonioacetat
4-/N,N-Dímethyl-N-(2-palmitoyloxyoctadecyl)-ammonio7-butyrat N,N-Dimethyl-N-(2-propionyloxyeicosyl)-ammonioacetat
4-gN,N-Dimethyl-N-(2-palmitoyloxyeicosyl)-ammonio7-butyrat N,N-Dimethyl-N-(2-stearoyloxyhexadecyl)-ammonioacetat
4-gh,N-Dimethyl-N-(2-stearoyloxyhexadecyl)-ammonio/-butyrat Is,N-Dimethyl-N-(2-stearoyloxyoctadecyl)-ammonioacetat
4-gh,N-Dimethyl-N-(2-stearoyloxyoctadecyl)-ammonio;7 butyrat N,N-Dimethyl-N-(2-propionyloxyeicosyl)-ammonioacetat
4-gN ,N-Dimethyl-N-( 2-stearoyloxyeicosyl )-ammoniQ7-butyrat N,N-Dimethyl-N-(2-oleoyloxyhexadecyl)-ammonioacetat
4-[N,N-Dimethyl-N-(2-oleoyloxyhexadecyl)-ammonio]-butyrat N,N-Dimethyl-N-(2-oleoyloxyoctadecyl)-ammonioacetat
4-Z3,N-Dimpthyi-14-(2-oleoyloxyoctadecyl)-ammonioF-butyrat N,N-Dimethyl-N-(2-oleoyloxyeicosyl)-ammonioacetat
4-gh,N-Dìmetnyl-N-(2-oleoyloxyeicosyl)-ammonio7-butyrat NtN-Dimethyl-N-(2-linololoxyhexadecyl)-ammonioacetat
4-ZO,N-Dimethyl-li-(2-'inoloyloxyhexadecyl)-ammoniovbutyrat
N!N-Dimethyl-N-(2-linoloyloxyoctadecyl)-ammonioacetat 4-iN,N-Dimethyl-N-(2-linoloyloxyoctadecyl)-ammonioS-Dutyrat
N,N-Dimethyl-N-(2-linoloyloxyeicosyl)-ammonioacetat 4-; -Dimethyl-N-(2-linoloyloxyeicosyl)-ammonio7-butyrat
4-[N-(2-Benzoyloxyoctadecyl)-N,N-dimethyl-ammonio]-butyrat 4-[N-(2-Benzoyloxycarbonyloctadecyl)-N,N-dimethyl-ammonio-butyrat
4-[N,N-Dimethyl-N-(2-methoxycarbonyloxyoctadecyl)-ammonio]-butyrat 4-N,N-Dimethyl-N-(2-ethoxycarbonyloxyoctadecyl)-ammon
io7-butyrat 4-[N,N-Dimethyl-N-(2-oleoylxycarbonyloxyoctadecyl)-ammonioJ-butyrat
N,N-Dimethyl-N-(2-methylcarbamoyloxyhexadecyl)-ammonioacetat 4-[N,N-Dimethyl-N-(2-methylcarbomoyloxyhexadecyl)-ammonio-butyrat
N,N-Dimethyl-N-(2-methylcarbamoyloxyoctadecyl)-ammonioacetat 4-Zs,N-Dimethyl-N-(2-methylcarbamoyloxyoctadecyl)-ammonioj-butyrat
N,N-Dimethyl-N-(2-metnylcarbamoyloxyeicosyl)-ammonioacetat 4-[N,N-Dimethyl-N-(2-methylcarbmoyloxyeicosyl)-ammobutyrat
N,N-Dimethyl-N-(2-ethylcarbamoyloxyhexadecyl)-ammoacetat 4-/N,N-Dimethyl-N-(2-ethylcarbamoyloxyhexadecyl)-ammonioJ-butyrat
N,N-Dimethyl-N-(2-ethylcarbamoyloxyoctadecyl)-ammoacetat 4-;N,N-Dimethyl-N-(2-ethylcarbamoyloxyoctadecyl)-ammoniovbutyrat
N,N-Dimethyl-N-(2-ethylcarbamoyloxyeicosyl)-ammonioacetat
4-ZR,N-Dimethyl-N-(2-ethylcarbamoyloxyeicosyl)-ammonio7-butyrat
4-ZK-(2-Allylcarbamoyloxyoctadecyl-N,N-dimethyl)-ammoniofbutyrat 4-[N,N-Dimethyl-N-(2-dimethylcarbamoyloxyoctadecyl)-ammonio-butyrat
4-9 -(2-Benzylcarbamoyloxyoctadecyl-N,N-dimethyl)-ammonio-butyrat 4-N,N-Dimethyl-N-(2-hexadecylcarbamoyloxyoctadecyl)-ammonio-utyrat
4-aN,N-Dimethyl-N-(2-phenylcarbamoyloxyoctadecyl)-ammoniog-Dutyrat 4-zR,N-Dimethyl-N-(2-methylthiocarbamoyloxyoctadecyl)-ammonio]-butyrat
4-[N,N-Dimethyl-N-(2-ethylthiocarbamoyloxyoctadecyl)-ammo]-butyrat 4-[N,N-Dimethyl-N-(2-phenylthiocarbamoyloxyoctadecyl)-ammoni
o2-butyrat 4-[N-(2-Benzylthuocarbamoyloxythiooctadecyl-N,N-dimethyl)-ammonio]-butyrat
4-9 ,N-Dimethyl-N-(2-methylsulfonyloxyoctadecyl)-ammonioS-butyrat 4-;N,N-Dimethyl-N-(2-p-tolylsulfonyloxyoctadecyl)-ammonio]-butyrat
4-[N-(2-Benzylsulfonyloxyoctadecyl)-N,N-dimethyl-ammonio]-butyrat 4-SN-(2-Allylsulfonyloxyoctadecyl)-N,N-dimethyl-ammoniogbutyrat
Zu
den erfindungsgemäßen Verbindungen gehören analog den vorangenannten Verbindungen
der Formel I auch solche der Formel II, in der R8 ein Wasserstoffatom, einen Alkylrest
mit 1-6 Kohlenstoffatomen, wie z.B. Methyl, Ethyl, Propyl, Isopropyl, Butyl, Pentyl,
Hexyl und X ein Säureanion einer anorganischen oder organischen, ein- oder mehrbasischen
Säure darstellt, wie z.B. Chlorid, Sulfat, Phosphat, Acetat, Succinat, Lactat, Maleat,
Malonat, Citrat, Fumarat. Beispiele für Verbindungen der Formel II sind: N ,N-Dimethyl-N-3-ethoxycarbonylpropyl-N-2-methylcarbamoyloxyoctadecyl-ammoniumchlorid
Bis-(N,N-air,ethyl-N-5-isopropoxycarbonylpentyl-N-2-methoxyeicosyl-ammonium)-sulfat
N-Ethoxycarbonylmethyl-N-methyl-N-2-methoxyoctadecylammoniumfumarat.
-
Verbindungen der Formel Ii werden hergestellt, indem man Epoxide aer
allgemeinen Formel III,
in der R1 und R2 die in den Formeln I und II angegebenen bedeutungen
haben, mit Aminen der Formel IV,
in der R4 und R5 die in den Formeln I und II angegebenen Beaeutungen besitzen, in
organischen oder organisch-wässriyen Lösungsmittelsystemen, bevorzugt Methanol,
Ethanol, gegebenenfalls unter Druck, zu den ß-Aminoalkoholen der Formel V,
in der R1, R2, R4, R5 die in den Formeln I und II angegebenen Bedeutunyen haben,
umsetzt und diese it einem Alky-1 ierungsmittei der Formel VI,
in der R6, R7, R8, m und n die in den Formeln I und II angegebenen bedeutunyen haben
und Y ein Chlor-, Brom-, Jodatom oder eine ähnliche Abgangsgruppe darstellt, in
einem indifferenten organischen Lösungsmittel, wie z.B.
-
Acetonitril, Aceton Dei Raum- bis Rückflußtemperatur bewandelt, wobei
Verbindungen der Formel II mit R3 = H entstehen.
-
Als Ausgangssubstanzen der Formel III kommen in Frage: l,2-Epoxydodecan,
1,2-Epoxytridecan, 1,2-Epoxytetradecan, 1,2-Epoxypentadecan, 1,2-Epoxyhexadecan,
1, 2-Epoxyheptadecan, 1,2-Epoxyoctadecan, 1,2-Epoxynonadecan, 1,2-Epoxyeicosan,
l,2-Epoxyheneicosan, l,2-Epoxydocosan, 2-Methyll,2-epoxydodecan, 2-Methyl-l,2-epoxytridecan,
2-Methyl-1, 2-epoxytetradecan, 2-Methyl-1,2-epoxypentadecan, 2-Methyl-1,2-epoxyhexadecan,
2-Methyl-1,2-epoxyheptadecan, 2-Methyl-1,2-epoxyoctadecan, 2-Methyl-1,2-epoxynonadecan,
2-Methyl-1,2-epoxyeicosan, 2-Methyl-1,2-epoxyheneicosan, 2-Methyl-1,2-epoxydocosan,
l,2-Epoxy-2-ethyldodecan, l,2-Epoxy-2-ethyltridecan, l,2-Epoxy-2-ethyltetradecan,
l,2-Epoxy-2-ethylpentadecan, l,2-Epoxy-2-ethylhexadecan, 1,2-Epoxy-2-ethylheptadecan,
1,2-Epoxy-2-ethyloctadecan, l,2-Epoxy-2-ethylnonadecan, l,2-Epoxy-2-ethyleicosan,
1,2-Epoxy-2-ethylheneicosan, 1,2-Epoxy-2-ethyldocosan, 1,2-Epoxy-2-propyldodecan,
1,2-Epoxy-2-propyltridecan, l,2-Epoxy-2-propyltetradecan, 1 ,2-Epoxy-2-propylpentadecan,
l,2-Epoxy-2-propylhexadecan, 1,2-Epoxy-2-propylheptadecan, 1,2-Epoxy-2-propyloctadecan,
1,2-Epoxy-2-propylnonadecan, l,2-Epoxy-2-propyleicosan, 1,2-Epoxy-2-propylheneicosan,
1,2-Epoxy-2-propyldocosan, 2-Butyl-1,2-epoxydodecan, 2-Butyl-1,2-epoxytridecan,
2-Butyl-1,2-epoxytetradecan, 2-Butyl-1,2-epoxypentadecan, 2-Butyl-1,2-epoxyhexadecan,
2-Butyl-1,2-epoxyheptadecan, 2-Butyl-1,2-epoxyoctadecan, 2-Butyl-1,2-epoxynonadecan,
2-Butyl-1,2-epoxyeicosan, 2-Butyl-1,2-epoxyheneicosan, 2-Butyl-1,2-epoxydocosan.
-
Als Ausgangssubstanzen der Formel IV kommen z.B. in Frage: Methylamin,
Methylamin, Propylamin, Isopropylamin, Butylamin, Anilin, Benzylamin, Dimethylamin,
Diethylamin, Dipropylamin, Dibutylamin, N-Methyl-ethylamin, N-Methyl-propylamin,
N-Methyl-butylamin, N-Methylanilin, N-Methylbenzylamin, N-Ethyl-propylamin, N-Ethyl-isopropylamin,
N-Ethyl-butylamin, N-Ethylanilin, N-Ethyl-benzylamin, N-Isopropyl-propylamin, N-Propyl-butylamin,
N-Propylanilin,
N-Propyl-benzylamin, N-Butylanilin, N-Butyl-benzylamin.
-
Als Alkylierunysmittel der Formel VI kommen z.B. die Metflyl-, Ethyl-,
Propyl-, Isopropyl-, Butyl-, Pentyl-, Hexylester folgender Säuren in Frage: Chloressigsäure,
Bromessigsäure, 2-Chlorpropionsäure, 2-3rompropíonsäure, 3-Chlorpropionsäure, 3-Brompropionsäure,
2-Chlorbuttersäure, 2-Brombuttersäure, 4-Chlorbuttersäure, 4-Brombuttersäure, 2-Chlorvaleriansäure,
2-Bromvaleriansäure, 5-Chlorvaleriansäure, 5-Bromvaleriansäure, 2-Chlorcapronsäure,
2-Bromcapronsäure, 6-Chlorcapronsäure, 6-Bromcapronsäure, 7-Chlorönanthsäure, 7-Bromönanthsäure,
8-Chlorcaprylsäure, 8-Bromcaprylsäure, 9-Chlorpelargonsäure, 9-Brompelargonsäure,
10-Chlorcaprinsäure, 10-Bromocaprinsäure, ll-Chlorundecansäure, ll-Bromundecansäure,
12-Chlordodecansäure, 12-Bromdodecansäure, 2-chlor-3-methylbutersäure, 2-Brom-3-methylbuttersäure,
2-Chlor-4-methylvaleriansäure, 2-Brom-4-methylvaleriansäure, 2-Chlor-3-methylvaleriansäure,
2-Brom-3-methylvaleriansäure, 2-Chlor-2-phenyl-propionsäure, 2-Brom-2-phenyl -prop
jonsäure, 2-Chlor-3-phenyl-propionsäure, 2-Brom-3-phenyl-propionsäure, 2-Chlor-2-phenylessigsäure,
2-Brom-2-phenylessigsäure, 2-Chlor-4-methylthio-buttersäure, 2-Brom-4-methylthio-buttersäure,
3-Chlor-2-methylpropionsäure, 3-Brom-2-methylpropionsäure, 4-Chlor-2-methylbuttersäure,
4-Brom-2-methylbuttersäure, 5-Chlor-2-methylvaleriansäure, 5-Brom-2-methylvaleriansäure,
6-Chlor-2-methylcapronsäure, 6-Bro-2-methylcapronsäure, 7-Chlor-2-methylönanthsäure,
7-Brom-2-methylönanthsäure, 8-Chlor-methylcaprylsäure, 8-Brom-2-methylcaprylsäure
9-Chlor-2-methylpelaryonsäure, 9-Brom-2-methylpelargonsäure, l0-Chlor-2-methylcaprinsäure,
10-Brom-2-methylcaprinsäure, ll-Chlor-2-methylundecansäure, ll-Brom-2-methylundesäure,
12-Chlor-2-methyldodecansäure, 12-Brom-2-methyldodecansäure, 3-Chlor-2,2-dimethylpropionsäure,
3-Brom-2,2-dimethylpropionsäure, 4-Chlor-2,2-
dimethylbuttersäure,
4-Brom-2,2-dimethylbuttersäure, 5-Chlor-2,2-dimethyl-valeriansäure, 5-Brom-2,2-dimethylvaleriansäure,
6-Chlor-2,2-dimethylcapronsäure, 6-Brom-2,2-dimethylcapronsäure, 7-Chlor-2,2-dimethylönanthsäure,
7-Brom-2,2-dimethylönanthsäure, 8-Chlor-2,2-dimethylcaprylsäure, 8-Brom-2,2-dimethylcaprylsäure,
9-Chlor-2,2-dimethylpelargonsäure, 9-Brom-2,2-dimethylpelargonsäure, 10-Chlor-2,2-dimethylcaprinsäure,
10-Brom-2,2-dimethylcaprinsäure, ll-Chlor-2,2-dimethylundecansäure, 11-Brom-2,2-dimethylundecansäure,
I2-Chlor-2,2-dimethyldodecansäure, 12-Brom-2,2-dimethyldodecansäure.
-
Verbindungen der Formel II können auch hergestellt werden, indem man
Epoxide der allgemeinen Formel III mit Aminocarbonsäureestern der allgemeinen Formel
VII,
in der R4, R5, R6, R7, R6, m und n die in den Formeln I und II angeyebenen Bedeutungen
haben, in organischen oder oryanisch-wässrigen Lösungsmittelsystemen, bevorzugt
Methanol oder Ethanol, gegebenenfalls unter Druck umsetzt und nachfolgend mit einer
Säure der Formel HX, deren Anion X- die in Formel II angegebene Bedeutung hat, behandelt.
-
Als Ausgangsverbindungen der Formel VII kommen z.B. die Methyl-, Ethyl-,
Propyl-, Isopropyl-, Butyl-, Pentyl-, hhexylester folgender Säuren in Frage: Aminoessigsäure,
2-Aminopropionsäure, 3-Aminopropionsäure, 2-Aminobuttersäure, 4-Aminobuttersäure,
2-Aminovaleriansäure, 5-Aminovaleriansäure, 2-Aminocapronsäure,
6-Aminocapronsäure,
2-Aminoönanthsäure, 7-Aminoönanthsäure, 2-Aminocaprylsäure, 8-Aminocaprylsäure,
2-Aminopelargonsäure, 9-Aminopelargonsäure, 2-Aminocaprinsäure, 10-Aminocaprinsäure,
2-Amínoundecansäure, ll-Aminoundecansäure, 2-Aminododecansäure, 12-Aminododecansäure,
Valin, Leucin, Isoleucin, Phenylalanin, Methionin, 2-Amino-2-phenylpropionsäure,
2-Amino-2-phenylessigsäure, 3-Amino-2-me thylpropionsäure, 4-Amino-2-methylbuttersäure,
5-Amino-2-methylvaleriansäure, 6-Amino-2-methylcapronsäure, 7-Amino-2-methylönanthsäure,
8-Amino-2-methylcaprylsäure, 9-Amino-2-methylpelargonsäure, 10-Amino-2-methylcaprinsäure,
ll-Amino-2-methyl-undecansäure, 12-Amino-2-methyldodecansäure, 3-Amino-2,2-dimethylpropionsäure,
4-Amino-2,2-dimethylbuttersäure, 5-Amino- 2,2-dimethylvaleriansäure, 6-Amino-2,2-aimethylcapronsäure,
7-Amino-2,2-dimethylönanthsäure, 8-Amino-2,2- dimethylcaprylsäure, 9-Amino-2,2-dimethylpelargonsäure,
lO-Amino-2,2-dimethylcaprinsäure, ll-Amino-2 ,2-dimethylundecansäure, 12-Amino-2,2-dlmethyldodecansäure
sowie die N-Methyl-, N-Ethyl-, N-Propyl-, N-Isopropyl-, N-Butyl-, N-PHenyl- und
N-Benzyl-Derivate der genannten Ester.
-
Verbindungen der Formel I und II mit R3 ungleich Wasserstoff werden
hergestellt, indem man Verbindungen der Formel I und II mit R3 = Wasserstoff und
R4, R5 ungleich Wasserstoff mit Alkylierungsmitteln oder Acylierungsmitteln der
Formel VIII, Z - R3 VIII worin R3 die in den Formeln I und II angegebene Bedeutung
hat (mit Ausnahme von Wasserstoff) und Z ein Halogenatom, Tosyloxy-, Acyloxy-Rest
oder eine ähnliche Abgangsgruppe darstellt, in Substanz oder in einem indifferenten
organiserien Lösungsmittel, gegebenenfalls unter Druck und Anwendung einer Hilfsbase,
die mit dem Acylierungsmittel oder Alkylierungsmittel und dem Rest R8 compatibel
ist, umsetzt,
wobei als Acylierungsmittel sinngemäß auch organisch
Isocyanate oder Isothiocyanate der Formeln IX und X in Frage kommen, Rll-N = C =
0 Rll-N = C = S IX X in denen R11 die in den Formeln I und II angegebene Bedeutung
hat.
-
Als Alkylierungsmittel der Formel VIII können z.B. eingesetzt werden:
Diazomethan, Dimethylsulfat, Chlormethan, Brommethan, Jodmethan, Chlorethan, Bromethan,
Jodethan, Chlorpropan, Brompropan, Jodpropan, Allylchlorid, Allylbromid, Chlorbutan,
Brombutan, Jodbutan, Chlorpentan, Brompentan, Jodpentan, Chlorhexan, Bromhexan,
Jodhexan, 6-Brom-l-hexen, Ohlorheptan, Bromheptan, Jodheptan, Chloroctan, Bromoctan,
Jodoctan, p-Toluolsulfonsäureoctylester, Chlornonan, Bromnonan, Jodnonan, Chlordecan,
Bromdecan, Joddecan, p-Toluolsulfonsäuredecylester, Chlorundecan, Bromundecan, Jodundecan,
Chlordodecan, Bromdodecan, Joddodecan, p-Toluolsulfonsäuredodecylester, Chlortridecan,
Bromtridecan, Jodtridecan, Chiortetradecan, Bromtetradecan, Jodtetradecan, p-Toluonsulfonsäuretetradecylester,
Chlorpentadecan, Brompentadecan, Jodpentadecan, Chlorhexadecan, Bromhexadecan, Jodhexadecan,
p-Toluolsulfonsäurehexadecylester, Methansulfonsäurehexaaecylester, Chlorheptadecan,
Bromheptadecan, JodheDtadecan, Chloroctadecan, Bromoctadecan, Jodoctauecan, p-Toluolsuifonsäureoctadecylester,
l-Chlor-9-octadecen, l-Brom-9-octadecen, l-Jod-9-octadecen, Chlornonadecan, Bromnonadecan,
Jodnonadecan, Chloreicosan, Bromeicosan, Jodeicosan, p-Toluolsulfonsäureeicosylester,
Benzylchiorid, Benzylbromid, 3-Chlorpropylbenzol 3-BrompropylDenzol, 3-Jodpropylbenzol,
4-Chlorbutylbenzol, 4-BrombutylDenzol, 4-Jodbutylbenzol, p-Toluolsulfonsäure-
4-phenylbutylester,
wobei Chlor- und Bromverbindungen zweckmäßigerweise in Gegenwart von Alkalijodidenr
insbesonaere Natriumjodid, angewendet werden.
-
Als Acylierung der Formel VIII kommen z.B. die folgenden säurechloride
und -anhydride in Frage: Essigsäurechlorid, -anhydrid, Propionsäurechlorid, -anhydrid,
Buttersäurechlorid, -anhydrid, Valeriansäurechlorid, -anhydrid, Isovaleriansäurechlorid,
-anhydrid, Capronsäurechlorid, -anhydrid, Onanthsäurechlorid, -anhydrid, Caprylsäurechlorid,
-anhydrid, Pelargonsäurechlorid, -anhydrid, Caprinsäurechlorid, -anhydrid, Undecansäurechlorid,
-anhydrid, Dodecansäurechiorid, -anhydrid, Tridecansäurechlorid, -anhydrid, Tetradecansäurechlorid,
-anhydrid, Pentadecansäurechlorid, -anhydrid, Hexadecansäurechlorid, -anhydrid,
Heptadecansäurechlorid, -anhydrid, Octadecansäurechlorid, -anhydrid, Ölsäurechlorid,
-anhydrid, Linolsäurechlorid, -anhydrid, Nonadecansäurechlorid, -anhydrid, Eicosansäurechlorid,
-anhydrid, Benzoesäurechlorid r 4-Chlor-benzoesäurechlorid, 3,4-Diinethoxybenzoesäurechlorid,
Phenylessigsäurechlorid, 3-PhenylpropionsAurechlorid, 4-Phenylbuttersäurechlorid,
Chlorameisensäuremethylester, Chlorameisensäureethylester, Chlorameisensäurepropylester,
Chlorameisensäureisopropylester, Chlorameisensäureallylester, Chlorameisensäure-Dutylester,
Chlorameisensäurepentylester, Chlorameisensäurehexylester, Chlorameisensäureheptylester,
Chlorameisensäureoctylester, Chlorameisensäurenonylester, Chlorameisensäureaecylester,
Chlorameisensäureundecylester, Chiorameisensäuredodecylester, Chlorameisensäuretridecylester,
Chlorameisensäuretetradecylesterr Chlorameisensäurepentadecylester, Chlorameisensäurehexadecylester,
Chlorameisensäureheptadecylester, Chlorameisensäureoctadecylester, Chlorameisensäureoleylester,
Chlorameisensäurelinoester, Chlorameisensäurenonadecylester, Chlorameisensäureeicosylester,
Chlorame isensäurebenzylester,
Methansulfonsäurechlorid, Ethansulfonsäurechlorid,
Propansulfonsäurechlorid, Allylsulfonsäurechlorid, Butansulfonsaurechlorid, p-Toluolsulfonsäurechlorid,
Phenylmethansultollsäurechlorid, Dimethylcarbamidsäurechlorid, Ethylmetflylcarbamidsäurechlorid,
Diethylcarbamidsäurechlorid.
-
Als Acylierungsmittel der Formeln IX und X kommen z.B. in Frage: Methylisocyanat,
Methylisothiocyanat, Ethylisocyanat, thylisothiocyanat, Propylisocyanat, Propylisothiocyanat,
Allylisocyanat, Allylisothiocyanat, Butylisocyanat, Pentyl isocyanat, Hexyl isocyanat,
Heptyl isocyanat, Octylisocyanat, Nonylisocyanat, Decylisocyanat, Undecylisocyanat,
Dodecylisocyanat, Tridecylisocyanat, Tetradecylisocyanat, Pentadecylisocyanat, Hexadecylisocyanat,
Heptadecylisocyanat, Octadecylisocyanat, Oleylisocyanat, Linolylisocyanat, Nonadecylisocyanat,
Eicosylisocyanat, Phenylisocyanat, 4-Chlorphenylisocyanat, Phenylisothiocyanat,
Benzylisocyanat.
-
Verbindungen der Formel I werden hergestellt, indem man VerDindunyen
der Formel II mit R8 = Alkyl nach den Ublichen Verfahren, z.B. durch Reaktion mit
Natrium- oder Kaliumhydroxid in wässrigen, wässrig-organischen oder organischen
Reaktionsmedien, in die entsprechenden Alkalisalze aer Formel II (R8 = Alkali) und
durch nachfolgenden Zusatz einer Mineralsäure in die Betaine der Formel I überführt,
wobei für den Fall, daß R3 ein alkalihydroxidstabiler Rest ist, R3 in den Formeln
I und II identisch ist, während für den Fall, daß R3 eine verseifbare Gruppe enthält,
R3 in Formel I ein Wasserstoffatom darstellt.
-
Verbindungen der Formel II können auch hergestellt werden, indem man
Verbindungen der Formel V (mit R4, R5 ungleich wasserstoff) mit Acylierungsmitteln
der Formel VIII in Substanz oder in einem indifferenten organischen Lösungsmittel,
yegebenenfalls unter Anwendung einer Hilfsbase, reagieren läßt, wobei als Acylierungsmittel
sinngemäß auch organische Isocyanate oder Isothiocyanate der Formeln IX und X in
Frage kommen, und die entstandenen Verbindungen der Formel XI,
worin R1, R2, R3, R41 R5 die in der Formel II angegebenen Bedeutungen haben, mit
einem Alkylierungsmittel der Formel VI in einem indifferenten organischen Lösungsmittel
behandeit.
-
Die vorliegende Erfinduny betrifft ebenfalls pharmazeutische Präparate,
welche die N-(2-Bydroxyalkyl)-aminosäuren und ihre Derivate der allgemeinen Formel
I und II enthalten.
-
Bei den erfindungsgemäßen pharmazeutischen Präparaten handelt es sich
um solche zur enteralen wie oralen oder rektalen sowie parenteralen Verabreichung,
welche die pharmazeutischen Wirkstoffe allein oder zusammen mit einem üblichen,
pharmazeutisch anwendbaren Trägermaterial enthalten.
-
Vorteilhafterweise liegt die pharmazeutische Zubereitung des Wirkstoffes
in Fonn von Einzeldosen vor, die auf die gewünschte Verabreichung abgestimmt sind,
wie z.B. Tabletten, Dragees, Kapseln, Suppositorien, Granulate, Lösungen, Eulsione
ouer Suspensionen. Die Dosierung der Verbindungen liegt üblicherweise zwischen 1
- 1000 mg pro Tag,
vorzugsweise zwischen 10 und 500 mg und kann
ein- oder mehrmals, bevorzugt zwei- bis dreimal täglich, verabreicht werden.
-
Die Herstellung der erfindungsgemäßen Verbindungen wird durch die
folyenden Beispiele näher erläutert. Die angegebenen Schmelzpunkte wurden mit einem
Büchi-Schmelzpunktbestimmungsapparat gemessen und sind nicht korrigiert. Die IR-Spektren
wurden mit dem Gerät Nicolet NIC-360Q aufgenommen.
-
Die erfindungsgemäßen Verbindungen zeigen in vitro an der Hemmung
der Koloniebildung von Zellen der Mäuse-Leukämie L 1210 eine gute proliferationshemmende
und zytotoxische Antitumor-Wirksamkeit.
-
Beispielsweise wird bei obengenannter Versuchsmethode bei einer Konzentration
von weniger als 1 pg/ml das Auswachsen von Leukämiezell-Kolonien um mehr als 90
% inhibiert.
-
Diese antiproliferative, tumorzellwachstumhemmende Wirkung ist mit
der Wirkung des bekannten Arzneimittels cis-Platin vergleichbar.
-
Die niedrigste, bereits proliferationshemmende Konzentration im Versuch
ist beispielsweise 1 ng/ml.
-
Als allgemeiner Konzentrationsbereich für die proliferationshemmende
Wirkung (Versuch wie oben) kommt beispielsweise infrage: lng/ml bis 10 ug/ml.
-
Indikationen,für die die erfindungsgemäßen Verbindungen in Betracht
kommen können: Neoplasien, maligne Erkrankungen.
-
Kontraindikationen: Unbekannt, evtl. Schwangerschaft.
-
Die pharmazeutischen Zubereitungen enthalten im allgemeinen zwischen
25 bis 4000 mg, vorzugsweise 100 bis 1000 mg der erfindungsgemäßen aktiven Komponente(n).
-
Die Verabreichung kann beispielsweise in Form von Kapseln, Zäpfchen,
Salben, Gelees, Cremes oder in flüssiger Form erfolgen. Als flüssige Anwendungsformen
kommen zum Beispiel in Frage: ölige oder alkoholische beziehungsweise wässrige Lösungen
sowie Suspensionen und Emulsionen beziehungsweise Lyophilisate. Bevorzugte Anwendungsformen
sind Kapseln, die zwischen 100 und 500 mg oder Lösungen, die zwischen 1 bis 20 X
an aktiver Substanz enthalten.
-
Die Einzeldosis der erfindungsgemäßen aktiven Komponenten kann beispielsweise
liegen bei oralen Arzneiformen zwischen 0,5 bis 500 mg/kg, vorzugsweise zwischen
5 bis 100 mg/kg, b) bei parenteralen Arzneiformen (zum Beispiel intravenös, intramuskulär)
zwischen 0,1 bis 20 mg/kg, vorzugsweise 1 bis 10 mg/kg, c) bei Arzneiformen zur
lokalen Applikation auf die Haut und Schleimhäute (zum Beispiel in Form von Lösungen,
Lotionen, Emulsionen, Salben und so weiter) zwischen 1 und 1000 mg/g, vorzugsweise
zwischen 20 und 200 mg/g.
-
Beispielsweise können 3 mal täglich 1 bis 3 Kapseln mit einem Gehalt
von 50 bis 250 mg wirksamer Substanz oder zum Beispiel bei intravenöser Injektion
1 bis 4 mal täglich eine Ampulle von 10 bis 100 ml Inhalt mit 200 bis 1000 mg Substanz
empfohlen werden. Bei oraler Verabreichung ist die minimale tägliche Dosis beispielsweise
250 mg; die maximale tägliche Dosis bei oraler Verabreichung soll nicht über 4 g
liegen.
-
Die akute Toxizität der erfindungsgemäßen Verbindungen an der Maus
(ausgedrückt durch die LD 50 mg/kg; Methode nach Miller und Tainter: Proc. Soc.
Exper. Biol. a. Med. 57 (1944) 261) liegt beispielsweise bei oraler Applikation
oberhalb 1000 mg/kg, bei 4maliger oraler Applikation an aufeinanderfolgenden Tagen
oberhalb einer Gesamtdosis von 2150 mg/kg.
-
Bei intraperitonealer Verabfolgung an der Maus liegt die akute Toxizität,
ausgedrückt durch die LD 50, zwischen 50 und 150 mg/kg.
-
Die Arzneimittel können in der Humanmedizin, der Veterinärmedizin
sowie in der Landwirtschaft allein oder im Gemisch mit anderen pharmakologisch aktiven
Stoffen verwendet werden.
-
Beispiel 1 N-2-Acetyloxyoctadecyl-N,N-dimethyl-3-ethoxycarbonyl-propylammoniumbromid
a) l-Dimethylamino-octadecan-2-ol 41 9 l,2-Epoxyoctadecan werden in 150 ml Tetrahydrofuran
gelöst, 38 ml einer 40 %igen Lösung von Dimethylamin in Wasser hinzugefügt und die
Mischung 2 Stunden bei 60°C im geschlossenen Gefäß gerührt. Die Reaktionslösung
wird im Vakuum eingeengt und der Rückstand durch Säulenchromatographie (Kieselgel//Chloroform/Methanol/
Wasser) gereinigt.
-
Ausbeute: 39,1 y IR (in KBr): 3450, 1470 cm-1 b) 2-Acetyloxy-l-(N,N-dimethylamino)-octadecan
39 g l-Dimethylamino-octadecan-2-ol und 27 ml Triethylamin werden in 200 ml absolutem
Chloroform gelöst und 13,2 ml Acetylchloriu bei 20°C eingetropft. Die Mischung wird
1 Stunde gerührt, mehrfach mit Wasser gewaschen, über Natriumsulfat getrocknet und
das Lösungsmittel im Vakuum eingedampft. Der Rückstand wird durch Säulenchromatographie
(Kieselgel//Chloroform/ leetllanol) gereinigt.
-
Ausbeute: 39,5 y mit Schmp. 35-36°C Ik (in KBr): 1740 cm-1
c)
N-2-Acetyloxyoctadecyl-N,N-dimethyl-N-3-ethoxyCarbonylpropyl ammoni umbromid 31,5
g 2-Acetyloxy-l-(N,N-dimethylamino)-octadecan und 17,2 g 4-Brombuttersäureethylester
werden in 200 ml Dimethylformamid gelöst und die Mischung 8 Stunden bei 100°C yerührt.
Das Lösungsmittel wird im Vakuum abgedampft und der Rückstand durch Säulenchromatographie
(Kieselgel//Chloroform/Methanol) gereinigt.
-
Ausbeute: 38 g mit Schmp. 55-61"C IR (in KBr): 1736 cm'l Das entsprechende
N-2-Acetyloxyoctadecyl-N,N-dimethyl-N-3-ethoxycarbonylpropylammoniumchlorid wird
analog aus 2-Acetyloxy-l- (N,N-dimethylamino)-octadecan und 4-Chlorbuttersäureethylester
hergestellt.
-
Beispiel 2 4-(N,N-Dimethyl-N-2-hydroxyoctadecylammonio)-butyrat 33
g N-2-Acetyloxyoctadecyl-N,N-dimethyl-N-3-ethoxycarbonyl-propylammoniuntbromid werden
in 100 ml Ethanol aufgenommen und eine Lösung von 9,6 g Natriumhydroxid in 150 ml
Ethanol/Wasser = 2/1 (V/V) zugetropft. Die Mischung wird 24 Stunden bei Raumtemperatur
gerührt, mit 25 %iger Salzsäure auf ca. pH 8 eingestellt, im Vakuum zur Trockne
einbeengt und der Rückstand mit Chloroform extrahiert. Die Chioroformlösung wird
über Magnesiumsulfat getrocknet und eingeengt. Der Rückstand wird mit Aceton aufgekocht,
abgekühlt, abgesaugt und getrocknet.
-
Ausbeute: 21,2 g mit Schmp. 195-198"C IR (in KBr): 3370, 1578 cm'l
N-2-Acetyloxyoctadecyl-N,N-dimethyl-N-3-hydroxycarbonylpropylammoniumchlorid
2 g 4-(N,N-Dimethyl-N-2-hydroxyoctadecylammonio)-butyrat werden in 10 ml Chloroform
gelöst und 1 g Essigsäureanhydrid hinzuyefUgt. Die Mischung wird 48 Stunden bei
40°C yerührt, überschüssiges Acetanhydrid durch Zugabe von Wasser una wenig verd.
Salzsäure hydrolysiert, die Lösung ntittel im Vakuum eingedampft und der Rückstand
durch Säulenchromatographie (Kieselgel//Chloroform/Methanol/Wasser) gereinigt.
-
Ausbeute: 1,6 y mit Schmp. 184-186°C IR (in KBr): 1741, 1720 cm-1
(Schulter) beisyiel 4 4-(N,N-Dimethyl-N-2-oleoyloxyoctadecylammonio)-butyrat 2 g
4-(N,N-Dimethyl-N-2-hydroxyoctadecylammonio)-butyrat werden in 20 ml Chloroform
gelöst und nacheinander 1 g Triethylamin unci 3 g Ölsäurechlorid hinzugefügt. Die
sflischuny wird 48 Stunden bei 40°C gerührt, mit gesättigter Natriumchloridlösung
gewaschen, im Vakuum zur Trockne eingeengt und der RUckstand durch Säulenchromatographie
(Kieselgel//Chloroform/Methanol) gereingt.
-
Ausbeute: 0,3 g mit Schmp. 102-i04°C IR (in KBr): 1731, 1584 cm-1
Beispiel
5 4-(NrN-Dimethyl-N-2-stearoyloxyoctadecylammonio)-butyrat.
-
Analog Beispiel 4 aus: 2 g 4-(N,N-Dimethyl-N-2-hydroxyoctadecylammonio)-butyrat
in 20 ml Chloroform, 1 y Triethylamin, 3 y Stearoylchlorid Ausbeute: 0,4 g mit Schmp.
110-113°C IR (in KBr): 1730, 1585 cm'l Beispiel 6 N,N-Dimethyl-N-3-hydroxycarbonylpropyl-N-2-methylcarbamoyloxyoctadecylammoniumchlorid
2 g 4-(N,N-Dimethyl-N-2-hydroxyoctadecylammonio)-butyrat werden in 10 ml Chloroform
gelöst und 1 ml Dimethylformamid sowie 0,57 g Methylisocyanat hinzugefügt. Die Mischung
wird 48 Stunden bei 40°C gerührt, wenig verd.
-
Salzsäure zuyetropft, die Lösungsmittel im Vakuum eingedampft und
der Rückstand durch Säulenchromatographie (Kieselgel//Chloroform/Methanol/Wasser)
gereingt.
-
Ausbeute: 0,9 g mit Schmp. 170-172°C IR (in KBr): 1719, 1684 cm~1
Beispiel
7 4-(N,N-(2-Hydroxyoctadecyl)-N-methyl-ammonio)-butyrat a) l-Methylamino-octadecan-2-ol
67 g 1,2-Epoxyoctadecan werden in 250 ml 33 %iger ethanolischer Methylaminlösung
gelöst und die Lösung 6 Stunden bei 60°C im geschlossenen Gefäß gerührt. Die Reaktionslösung
wird im Vakuum eingeengt und der Rückstand aus Ether/Hexan umkristaliisiert.
-
Ausbeute: 45,9 g mit Schmp. 84-86°C b) N-( 2-Hydroxyoctadecyl )-N-(
3-ethoxycarbonylpropyl)-N-methylammoniumbromid 25 g l-Methylamino-octadecan-2-ol
und 16,2 g 4-Brombuttersäureethylester werden in 160 ml Dimethylformamid yelöst
und die Mischung 5 Stunden bei 60°C gerührt. Das Lösungsmittel wird im Vakuum abgedampft
und der Rückstand durch Säulenchromatographie (Kieselgel//Chloroform/Methanol) gereingt.
-
Ausbeute: 22,9 g c) 4-fR-(2-Bydroxyoctadecyl)-N-met.nyl-ammoniog-butyrat
22,5 g N-(2-Hydroxyoctadecyl)-N-(3-ethoxycarbonylpropyl)-N-methyl-ammoniumbromid
werden in 100 ml Ethanol aufyenommen und eine Lösung von 4,3 g Natriumhydroxid in
150 ml Ethanol/Wasser = 2/1 (V/V) zuyetropft. Die Mischung wird 24 Stunden bei Raumtemperatur
gerührt, mit 25 %iger Salzsäure auf pH 8<5-9,0 eingestellt, im Vakuum zur Trockne
eingeengt und der Rückstand mit Methanol extrahiert. Die ethanolische Lösung wird
wiederum eingeengt und der Rückstand mit Chloroform extrahiert, die Chloroformlösung
mit Magnesiumsulfat getrocknet und das Lösunysmittel abgezogen. Der Rückstand wird
mehrfach mit warmem Aceton gewaschen und getrocknet.
-
Ausbeute: 14,7 y mit Schmp. 92-95°C IR (in KBr): 1588 cm-1
Beispiel
8 N (2-Acetyloxyoctadecyl )-N-( 3-hydroxycarbonylpropyl)-N-methyl-amiaoniumchlorid
1,4 g 4-gR-(2-Hydroxyoctadecyl)-N-methyl-ammonio-butyrat, 1,3 g Ionenaustauscher
(Permutit RSP-120, saure Form), 5 ml Eisessig und 5 ml Essigsäureanhydrid werden
gemischt und ule Mischuny 12 Stunden bei Raumtemperatur gerührt.
-
Der Ionenaustauscher wird abfiltriert, das Filtrat mit 1 ml 25 %iyer
Salzsäure versetzt, zur Trockne eingeengt una der Rückstand durch Säulenchromatographie
(Kieselgel// Chloroform/Methanol) gereinigt.
-
Ausbeute: 0,9 9 mit Schmp. 77-78°C IR (in KBr): 1745, 1713 cm'l Beispiel
9 4-gN,N-Dimethyl-N-(2-methoxyoctadecyl)-ammoniov-butyrat 1,5 g 4-z4,N-Dililethyl-N-(2-hydroxyoctadecyl)-ammonioS-butyrat
werden in 30 ml trockenem Dimethylformamid gelöst und die Lösung nach Zugabe von
2,1 g gepulvertem Kaliumhydroxid und 1,1 y Methyljodid 12 Stunden bei Raumtemperatur
geführt. Das Lösungsmittel wird im Vakuum abgezogen, der Rückstand mit Wasser aufgenommen
und mit verd. Salzsäure auf pH 9-9,5 eingestellt. Die Lösung wird eingeengt und
der Rückstand mit Chloroform verrührt, die Chloroformlösung filtriert und das Filtrat
erneut eingeengt. Das zurückbleibende Rohprodukt wird durch Säulenchromatograrhie
(Kieselgel//Chloroform/Methanol) gereinigt und lyophylisiert (Lösungsmittel: Wasser).
-
Ausbeute: 0,8 g mit Schmp. 132-134'C
Beispiel (Lyophilisat)
In 3 Liter Wasser für Injektionszwecke werden unter Stickstoffbegasung 500 g Mannit
und 100 g Verbindung gemäß Beispiel 2 gelöst und mit Wasser für Injektionszwecke
auf 4 Liter aufgefüllt. Diese milchige Dispersion wird durch Ultraschall-Behandlung
oder mit Hilfe eines Spalthomogenisators in ein leicht opaleszierendes kolloiddisperses
System überführt.
-
Unter aseptischen Bedingungen wird nun über ein Membranfilter von
0,22 ßm Porenweite sterilfiltriert und zu 40 ml in 100 ml Injektionsflaschen unter
Stickstoffbegasung abgefüllt. Die Flaschen versieht man mit Gefriertrocknungsstopfen
und lyophilisiert in einer geeigneten Anlage. Nach der Trocknung wird mit sterilem,
getrocknetem Stickstoff begast und die Flaschen in der Anlage verschlossen. Die
Stopfen werden mit einer Bördelkappe gesichert.
-
Für die intravenöse Anwendung wird das Lyophilisat in 100 ml Wasser
für Injektionszwecke rekonstituiert.
-
1 Flasche enthält 1 g Verbindung gemäß Beispiel 2.
-
Beispiel (Kapseln) 1,25 kg Verbindung gemäß Beispiel 3 werden in 5
kg Chloroform gelöst und in dieser Lösung 1,25 kg Aerosil suspendiert. Anschließend
wird das Lösungsmittel im Vakuum bei 30° C abgezogen.
-
Die trockene Masse wird durch ein 1 mm-Sieb gegeben und noch einmal
im Vakuum bei 300 C getrocknet, um letzte Lösungsmittelrückstände zu entfernen.
-
Dieses Granulat wird in bekannter Weise auf einer geeigneten Kapselmaschine
in Gelatinehartkapseln der Größe 00 zu 500 mg abgefüllt.
-
Eine Kapsel enthält 250 mg Verbindung gemäß Beispiel 3.