TR201802125T4 - İnsektisit içeren ağ gibi olan kumaş. - Google Patents

Abstract

Mevcut buluş, polimer matrisin içine yataklandırılmış olan en az bir insektisit etken maddeyi ihtiva eden ve mükemmel bir yıkama dayanımına sahip olan, insektisit içeren bir kumaş ile ve bu kumaştan üretilen ürünler ile ve onların, insanların, hayvanların ve bitkilerin artropodlara karşı korunması, özellikle haşere ile mücadele için kullanılması ile ilgilidir.

Description

TARFNAME INSEKTISIT IÇEREN AG GIBI OLAN KUMAS Mevcut bulus, polimer matrisin içine yataklandirilmis olan en az bir insektisit etken maddeyi ihtiva eden ve mükemmel bir yikama dayanimina sahip olan, insektisit içeren, ag gibi olan bir kumas ile ve ag gibi olan bu kumastan üretilen ürünler ile ve onlarin, insanlarin, hayvanlarin ve bitkilerin artropodlara karsi korunmasi, özellikle hasere ile mücadele için kullanilmasi ile ilgilidir.

Insanlarin, uykularinda,insektisit ile kaplanmis cibinlikler ile, artropodlarin isirigina karsi korunabildigi, zaten uzun süredir bilinmektedir. Bu, atropodlarin hastaliklari (örnegin malarya hastaligini) bulastirdigi ülkelerde özellikle çok önemlidir. Kaplanmis tekstiller, dairelerin içine giren artropodlar ile mücadele etmek için, pencerelerin veya kapilarin önünde perde olarak da kullanilabilmektedir. Sebze ve meyvelerin üzerinin, artropodlara karsi korunmalari için, kaplanmis tekstiller ile örtülmesi de bilinmektedir.

Bu sekilde, daha sonra yenilen bitki parçalarinin insektisitler ile kontaminasyonu minimize edilebilmektedir.

Aglar için bilinen malzemeler baslica poliester ve polietilendir, ancak onlar sadece sinirli bir dayanikliliga sahiptir (her seyden önce poliester) ve kismen, dokunuldugunda, hos olmayan sekilde gevrek hissedilen yüzeylere (her seyden önce polietilen) sahiptir. Bu nedenle, daha uzun süre dayanikli olan, mekanik olarak daha fazla zorlanabilen baska polimerler bazli malzemelerin gelistirilmesi arzu edilen bir bazli olan, ag gibi olan, insektisit içeren, malzemeler ifsa edilmektedir. Uygun insektisit etken maddeler olarak, piretroidler belrtilmektedir. Insektisit malzemenin üretimi, termoplastik polimerin, eriyik halinde insektisit ile birlestirilmesi ve ardindan malzemenin ekstrüde edilmesi yoluyla gerçeklestirilmektedir. konusu bu malzeme, insektisitten ve polietilenden olusan bir karisimin, eriyikten egirme yoluyla elde edilmektedir. Mümkün olan insektisitler olarak, piretroidler belrtilmektedir.

Polipropilenin, insektisit buharlastirma tabletleri için kullanilmasi da bilinmektedir islem görmesi için, bir insektisit etken madde, bir polipropilen matrisin içine yataklandirilmaktadir ve kisa sürede 100 °C'nin üzerine isitilarak salimi saglanmaktadir. Oda sicakliginda bir kullanim ile uzun süre etki eden malzemelerin içinde kullanim, orada tarif edilmemektedir, katki maddeleri ile kombinasyon da tarif deltametrin içeren Iifleri tarif etmektedir. Etken madde ile kaplanan, polietilentereftalat (PET)'den olusan aglarin kullanimi, örnegin Permanet® (Vestergaard Frandsen SA, Isviçre) veya Dawa® Plus (Tana Netting Co. Ltd., Bangkok, Tayland) ürünlerinden bilinmektedir.

Ancak, teknigin bilinen durumundan bilinen malzemelerde dezavantajli olan, onlarin, WHOPES-kilavuzunun insektisit içeren, uzun süre etkili sivrisinek cibinlikleri için öngörülen kriterleri (bakiniz "Guidelines for Iaboratory and field testing of Iong-Iasting insecticidal mosquito nets", 2005, http://www.wh0.int/whopes/guidelines/enl) sadece 20 yikamaya kadar sagliyor olmasidir, bu da, böyle malzemelerin, yikama esnasinda kuvvetli derecede etken madde ve bununla birlikte daha takriben 20 yikama çevriminden sonra kendilerinin biyolojik etkinligini kaybediyor olduklari anlamina gelmektedir.

Etken madde ile donatilmis olan bir tekstil kumastan, örnegin insektisit ile donatilmis olan bir agdan, etken madde kaybi, bir alikonma indeksi vasitasiyla tarif edilebilmektedir (bakiniz: "Report of the Eleventh WHOPES Working Group Meeting", WHO, HQ, Geneva, 10-13 December 2007, Annex 1). Burada, polimer malzeme, tekrar tekrar, WHOPES-kilavuzunda tanimlanan isleme tabi tutulmaktadir.

WHOPES-kilavuzuna uygun olarak, asama l'den sonra, test edilen tekstiller, 20 yikama uygulandiktan sonra, halen daha belirli bir biyolojik etkinlige sahip olmak zorundadir.

Böylece, 60 dakika sonrasindaki knock-down, %95 ile %100 arasinda veya 24 saat sonrasindaki mortalite %80 ile %100 arasinda olmak zorundadir. Sivrisineklere insektisitlerin uygulanmasindan sonra knock-down denilen yere sermenin baslangici, onlarin etkinligi için ilk gözle görülebilir kanit sayilmaktadir: sivrisinekler artik koordineli bir sekilde hareket edemezler, artik uçamazlar veya yürüyemezler ve çogunlukla, henüz ölmüs olmadan, sirt üstü düser.

Islem öncesinde ve islemi takiben, etken madde ile donatilmis olan tekstil kumasin etken madde muhtevasi tayin edilmektedir. n islemden sonraki alikonma indeksi, n islem sonrasindaki etken madde muhtevasinin, islemden önceki etken madde muhtevasina bölünmesi sonucunda elde edilen bölüntünün n. kökünden hesaplanmaktadir.

Vektör kontrolü için kullanilan, ag gibi olan tekstil kumaslar için, alikonma indeksinin, 35 yikama çevriminden sonra da yeterli bir biyolojik etkinligin meVCut olmasi için, % 95'in üstünde olmasi istenmektedir. Teknigin bilinen durumundan bilinen, polimer, insektisit içeren malzemler, alinma indeksi tayin edilirken, (5 yikama sonrasinda % 50 ile 90 arasinda olan) gereginden düsük degerlere sahip olmaktadir, söz konusu bu degerler ise, malzemenin etkinligini sadece az sayida yikama için ve böylece düsük bir kullanim süresi için saglamaktadir.

Vektör kontrolü için kullanilan tekstil kumaslar için, dogrudan bir yikama isleminden kumaslar, birkaç günlük bir yikama çevriminden sonra (buna yenilenme süresi denilmektedir), etkinligini kaybetmektedir ve ilaveten, etkinligin yeniden tesis edilmesi için, belirli bir süre yüksek sicaklikta kalmak zorundadir. Bu prosedür, kullanici için zahmetlidir ve daima, bu adimin uygulanmamasi ve tekstil kumasin bu nedenle koruma islevi kaybina ugramasi olasiligina yol açmaktadir. Iki saatten az olan bir yenilenme süresi arzu edilmektedir.

Mevcut bulusun görevi, yukarida belirtilen WHOPES-kilavuzunun gerekliliklerini güvenli bir sekilde yerine getiren, insektisit içeren, ag gibi olan bir polimer kumasin saglanmasi olmustur. Yenileme süresi, iki saatten az olmalidir. Bunun disinda, kullanilacak etken madde bileseni, insektisit etki bundan olumsuz etkilenmeden, olabildigince az tutulmalidir. Ayrica, hizli baslayan bir insektisit etki, homojen bir etken madde salinimi ve mümkün oldugunca kolay ve uygun maliyetli bir üretim arzu edilmektedir.

Bu görev, bulusa göre olan, insektisit içeren, ag gibi olan polimer kumas ile çözümlenmektedir.

Mevcut bulusun konusunu böylece WHOPES-kilavuzuna (Asama I) uygun olarak en az , tercihen en az 30 ve daha da tercihen en az 35 yikamadan sonra, 60 dakika sonrasinda % 95 ile % 100 arasinda olan bir knock-down'a veya 24 saat sonrasinda bazli olan, ag gibi olan bir kumas olusturmaktadir.

Bulusa göre, "WHOPES-kilavuzu"ndan, "Guidelines for Iaboratory and field testing of asagida verilen internet adresinden indirilebilir: http://www.who.int/whopes/guidelines/enl.

WHOPES-kilavuzuna göre, bir "yikama" su sekilde tanimlanmistir: ag gibi olan bir kumasin (25 cm x 25 cm) yikamasi, 0,5 litre iyonsuzlastirilmis su ve ag gibi olan kumas eklenmeden hemen önce iyonsuzlastirilmis suyun içinde tamamen çözdürülen 2 g/I Ag gibi olan kumas eklendikten sonra, kap, hemeni 30°C sicakliginda olan bir su banyosunun içine sokulmaktadir ve 10 dakika boyunca dakikada 155 hareket ile sallanmaktadir. Ag gibi olan kumaslar, sonra, kaptan çikartilmaktadir ve her seferinde 'ar dakika olmak üzere iki defa saf, iyonsuzlastirilmis su ile, yukarida belirtildigi gibi ayni sallama hareketleri ile, durulanmaktadir. Ardindan, ag gibi olan kumaslar, oda sicakliginda kurutulmaktadir ve yikamalar arasinda 30°C'de karanlikta saklanmaktadir.

Bulusa göre "Knock-down”, halen daha kontrolsüz hareket edebilen, hatta kisa süreligine uçma çabasi gösteren bir hayvanin sirt üst veya yari yatma konumunda bulundugu bir durumu tanimlamaktadir.

Bulusa göre, "mortalite" kavrami, sirt üstü veya yan yatmis konumda bulunan bir hayvanin hareketsiz oldugu durumu tanimlamaktadir.

Bulusa göre olan, ag gibi olan kumas tercihen WHOPES-kilavuzuna uygun olarak en az 5 yikamadan sonra Formül (I) ile gösterilen onun içinde tn = n yikama sonrasinda toplam etken madde muhtevasi (g/kg), to = 0 yikama sonrasinda toplam etken madde muhtevasi (g/kg) ve n = yiikama sayisi anlamina gelmektedir, en az % 95 olan bir alikonma indeksine (r) sahiptir.

Bulusa göre olan, bir insektisit içerikli polimer malzeme bazli, ag gibi olan kumas, tercihen, (WHOPES-kilavuzu (Asama l)ie uygun olarak test edildiginde) 24 saatten az olan, tercihen 8 saatten az olan, özellikle tercihen 2 saatten az olan bir yenilenme süresine sahiptir.

Bulusa göre, "yenilenme süresi” kavrami, baslangiçtaki etkinlige yeniden ulasilincaya kadar geçen süreyi tanimlamaktadir.

Bulusa göre, polimer malzeme, polipropilendir. Teknigin bilinen durumundan çok sayida polipropilen bilinmektedir. Esasen, polipropilen, sentez sekli bakimindan ayrilabilmektedir. Polipropilenin ana kismi, süspansiyon yöntemi ile veya özellikle gaz fazi yöntemiyle Ziegler-Natta-katalizörleri mevcudiyetinde üretilmektedir (Kaiser yöntemiyle yapilan üretimde, metalosen gibi özel katalizörler de kullanilabilmektedir.

Katalizör olarak metalosenler ile üretilen polimerler, bulusa göre kullanilacak olan insektisit içerikli polimer malzeme için polimer matrisi olarak özellikle çok uygundur.

Metalosen-katalizörler ile üretilen polipropilenlerin erime noktasi, çogunlukla, konvansiyonel heterojen katalizör sistemleri ile elde edilebilen polipropilenlerin erime noktalarinin çok altinda olmaktadir. Istatistiksel olarak polimer zinciri boyunca dagilmis hatali yerler, genelde 135 ile 150°C derece arasinda erime noktalarina sahip olan metalosen-polipropilenlerin kristalizasyon kapasitesini azaltmaktadir. Polipropilen sentezi için katalizör olarak metalosenlerin kullanilmasi, daha iyi bir stereo-spesifik polimerizasyona da olanak saglamaktadir, yani polipropilenlerin yönlenmesi ve böylece özellikleri daha iyi kontrol edilebilmektedir. Metalosenler kullanilarak katalizlenen polipropilener daha dar bir molar kütle dagilimina sahiptir, yani onlar heptanin içinde çözünür fraksiyonlari artik neredeyse hiç ihtiva etmemektedir.

Sentezde kullanilan katalizörün tipinin yani sira, polipropilenler arasinda, karbon ana zincirinin yan gruplarinin alansal yerlestirilme düzenlerine göre de ayrim yapilabilmektedir. Izotaktik, ataktik ve sindiyotaktik polipropilenler arasinda ayrim yapilmakta olup bu sekiller karisimlar halinde de ortaya çikabilmektedir. Bulusa göre kullanilacak olan insektisit içerikli poliolefin malzeme için, tercihen agirlikli olarak bir izotaktik yapiya sahip olan polipropilen kullanilmaktadir.

Polipropilenler arasinda ayrica ilgili kullanim alanlari bakimindan bir ayrim yapilabilmektedir. Böylece, polimerlerin özellikleri, digerlerinin yani sira özel olarak enjeksiyon dökümde, ekstürzyonda, üflemeli kaliplamada, preslemede, kalandirlamada ve eriyik egirmede söz konusu olan gerekliliklere adapte edilmektedir. Bulusa göre olan insektisit içerikli polimer malzeme için, tercihen, filamentlerin, liflerin ve Spunbond dokunmamis kumaslarin üretilmesi için öngörülen eriyikten egirme prosesi için öngörülen polipropilenler kullanilmaktadir. Tercihen. 50 ila 150 denye araliginda olan düsük bir denyeye sahip olan çok filamentli liflerin üretilmesi için kullanilabilen polipropilenler kullanilmaktadir. Bunlar, örnegin marka adi Metocene® ve Moplen® (Firma LyondellBaseII, Hollanda), Repol® (Reliance Industries Limited, Hindistan), Yuplen® (SK corporation, Güney Kore), Seetec® (LG Chemical, Güney Kore) ve Achieve® (ExxonMobile Chemical Company, ABD) olan polimerlerdir. Özellikle çok tercihen metalosen ile katalizlenen polipropilenler, örnegin Metocene® HM5628, erime sicakligi ve Achieve® 3845 (ExxonMobiIe Chemical Company, ABD) kullanilmaktadir.

Kullanilan polimer malzemelerin üretiminde, stabilizasyon veya isleme özelliklerinin iyilestirilmesi için polimerin içine islenen, katki maddeleri eklenebilmektedir. Örnegin alkillestirilmis monofenoller, alkiltiyometilfenoller, hidrokinonlar, tokoferoller, hidroksillenmis tiyodifenileter, alkilidenbisfenoller, 0-, N- ve S-benzil bilesikleri, hidroksibenzillendirilmis malonatlar, aromatik hidroksibenzil bilesikleri, triazin bilesikleri, akilaminofenoller, ß-(3,5-di-tert-bütiI-4-hidroksifenil)pr0piyonikasidin bir veya çok degerlikli alkoller ile esterleri, ß-(S-tert-bütiI-4-hidroksi-3-metilfenil)pr0piyonikasidin bir veya çok degerlikli alkoller ile esterleri, ß-(3,5-disikloheksiI-4- hidroksifenil)propiyonikasidin bir veya çok degerlikli alkoller ile esterleri, 3,5-di-tert-bütil- 4-hidr0ksifenilasetikasidin bir veya çok degerlikli alkoller ile esterleri, ß-(3,5-di-tert-bütil- 4-hidroksifenil)pr0piyonikasidin amidleri, askorbik asit (C vitamini) ve aminik antiosidanlar, uygun olan katki maddeleridir. Tiyo sinerjistleri, sekonder antioksidanlar, fosfitler ve fosfonitler de ayni sekilde kullanilabilmektedir.

Kullanilan polimer malzemelerin üretiminde ayni sekilde metal deaktivatörleri, peroksit yakalayicilar, bazik kostabilizatörler, çekirdeklendiriciler, plastiklestiriciler, kayganlastiricilar, emülgatörler, pigmentler, viskozite modifikatörleri, katalizörler, düzgünlestirme maddeleri, optik agarticilar, alev geciktiriciler, antistatik maddeler ve üfleme ajanlari, benzofuranonlar ve indolinonlar, isilli plastiklestiriciler, kalip ayirici maddeler, alev geciktirici katkilar, antistatik maddeler, mesela sülfonat tuzlari, pigmentler ile organik ve anorganik organik ve anorganik boyar maddeler ile epoksi gruplarini veya anhidrit gruplarini ihtiva eden bilesikler de kullanilabilmektedir.

Bulusa göre olan kumasin üretilmesi için ilk önce polimer malzeme, tercihen polipropilen, bir insektisit etken madde ile opsiyonel olarak bir UV-stabilizatör ve opsiyonel olarak baska insektisitler veya katkilar, birlikte veya ayri ayri, 120 ile 250°C, tercihen 150 ile 230°C arasinda olan sicakliklarda eritilmektedir ve ardindan polimer karisimin sogutulmasi ve katilastirilmasi ile onun ufalanarak granüller haline getirilmesi islemleri gerçeklestirilmektedir.

Insektisitlerin yani sira opsiyonel olarak (ve tercihen) UV-stabilizatörleri (yani UV- sogurucular ve/veya isik stabilizatörleri), insektisit içerikli polimer malzemenin bilesiminin toplam kütlesine göre, agirlikça % 0,01 ila 15, tercihen agirlikça % 0,03 ila 8 olan bir miktarda kullanilabilmektedir. Yöntemin uygulanmasi için uygun olan UV- sogurucular ve/veya isik stabilizatörleri örnegin 2-(2'-hidroksifenil)benzotriazoller, 2- hidroksibenzofenonler, sübstitüe edilmis ve sübstitüe edilmemis benzoik asitlerin esterleri, akrilatlar, nikel bilesikleri, sterik engellenmis aminler, oksamidler, 2-(2- hidrofenil)-1,3,5-triazinler ile belirtilen bilesiklerin karisimlaridir. Tercihen UV- stabilizatörleri olarak sterik engellenmemis aminler kullanilmamaktadir, bilakis 2-(2'- hidroksifenil)benzotriazoller, 2-hidroksibenzofen0nler, sübstitüe edilmis ve sübstitüe edilmemis benzoik asitlerin esterleri, akrilatlar, nikel bilesikleri, oksamidler, 2-(2- hidrofenil)-1,3,5-triazinler ile belirtilen bilesiklerin karisimlari kullanilmaktadir. Triazin bilesikleri ile bütrimezol özellikle tercih edilmektedir. Fenol, 2-(2H-benzotriazol-2-iI)-6- benzotriazoI-2-iI)-6-( özellikle çok tercih edilmektedir.

Kullanilacak olan poIi-malzemenin eritilmesi, örnegin bir tek vidali ekstrüderin, bir iki vidali ekstrüderin, bir çok vidali ekstrüderin veya bir ko-yogurucunun içinde gerçeklesti rilmektedir.

Tek vidali ekstrüder olarak örnegin düz veya yivli kovanli ekstrüderler veya bir transfer- mikseri kullanilabilmektedir. Tercihen bir yivli kovanli ekstrüder kullanilmaktadir. Çift vidali ekstrüderler ya ayni istikamete dogru veya ters istikametlere dogru çalisacaklari sekilde uygulanmis olabilmektedir. Çift vidali ekstrüderler ayrica sikica iç içe dönecek veya birbirine teget geçecek sekilde uygulanmis olabilmektedir. Sikica iç içe dönen, ayni istikamete dogru hareket eden bir uygulama tercih edilmektedir. Çok vidali ekstrüderler en az üç, tercihen dört ila oniki safta sahiptir. Saftlar her seferinde çiftler halinde sikica iç içe dönecek sekilde düzenlenmis olabilmektedir, burada her seferinde saft çiftleri tegetsel ve birbirine göre ters istikametlere dogru hareket edecekleri sekilde düzenlenmistir. Ayrica, br çok vidali ekstrüderin saftlarinin hepsi ayni istkamete dogru çalisacak sekilde düzenlenmis olabilmektedir, burada her saft beher iki komsu saftin içine geçmektedir. Çoklu vidali ekstrüderin bir özel sekli, planet disli ekstrüder olup onda tahrik edilen bir merkezi ig, serbestçe dolasan planet igleri tahrik etmektedir, söz konusu bu planet igler isei sabit bir muhafazanin içinde dolasmaktadir. Merkezi ig, planet igler ve muhafaza burada bir disli çarka sahiptir.

Bulusa göre olan yöntem için özellikle tercihen sikica iç içe dönen, ayni istikamete dogru hareket eden bir çift vidali ekstrüder kullanilmaktadir.

Ekstrüder vidasinin yapisi, ilgili kullanim durumuna adapte edilmektedir.

Oda sicakliginda kati olan insektisitler, opsiyonel olarak UV-stabilizatörleri ve diger katkilar, tercih edilen bir uygulamada, baslangiç-polimer-granüller ile birlikte, ekstrüderin girisine dozlanmaktadir. Tercih edilen baska bir uygulamada, oda sicakliginda kati olan insektisitler, UV-stabilizatörleri ve diger katkilar eritilerek sivi halde dozlanmaktadir. Ekstrüder muhafazalarinin sicakligi 4 ila 250°C'ye kosullandirilmistir. Ekstrüderin girisinde bulunan ekstrüder muhafazasi tercihen 4 ila 50°C'ye sogutulmustur. Diger ekstrüder muhafazalarinin sicakligi tercihen 100 ila 250°C`ye, özellikle tercihen 140 ila 250°C`ye kosullandirilmistir. Ekstrüderin içinde polimer ve erime noktasina göre bir de insektisit ile UV-stabilizatör eritilmektedir ve karistirilmaktadir. Karisim, bir delikli nozulun içinden geçirilerek ekstrüde edilmektedir ve granüle edilmektedir. Katkilarin baska anorganik veya organik dolgu maddelerini, örnegin organik pigmentleri, titandioksiti, karbon siyahini veya talk pudrasini kapsamasi da mümkündür.

Polimerin sivi oldugu eritme ve karistirma esnasinda tutulma süreleri 3 ile 300 saniye, tercihen 5 ile 120 saniye ve özellikle tercihen 8 ile 30 saniye arasindadir.

Burada, insektisit karisiminin, opsiyonel olarak UV-stabilizatörünün ve diger katkilarin eritilmis polimer ile karistirilmasi, polimerin karistirilma isleminin de yapildigi ayni aparatin içinde veya baska bir aparatin içinde yapilabilmektedir. Karistirma islemi için yukarida belirtilen bütün ekstrüderler uygundur. Bir diger olanak, insektisit ve opsiyonel olarak katkilarin, polimer ile, bir statik karistiricinin içinde karistirilmasidir. Karistirma islemi tercihen bir statik karistirici ile yapilmaktadir.

Insektisit veya katkilar, sivi halde eklendiginde, 0 veya onlar genelde eritilmektedir ve bir depolama kabinin içinde ara depolanmaktadir, oradan ise daha sonra karistirma aparatinin içine tasinmaktadir. Tasima, örnegin bir pompa üzerinden veya da yüksek bir ön basinç üzerinden yapilabilmektedir. Depolama kabinin sicakligi, insektisit stabil olacak ve insektisitin viskozitesi, bu halde iyi pompalanabilmesi için, küçük olacak sekilde seçilmektedir. Bu durumda, depolama kabinin, pompanin ve bütün hatlarin isitilmasi avantajlidir. Karistirma aparatinin içine dozlama, bir igneli valf üzerinden yapilmaktadir. Dozlanan insektisit miktari, tercihen uygun olan bir kütle akim ölçer ile, örnegin Coriolis prensibine göre veya kizgin tel prensibine göre ölçülmektedir ve pompa veya bir valf üzerinden, küçük sapmalar bakimindan ayarlanmaktadir.

Karistirma islemini müteakiben, tercih edilen bir uygulamada, polimer malzemenin sogutulmasi ve katilastirilmasi ile granüller halinde ufalanmasi gerçeklestirilmektedir.

Bu, örnegin, bir veya birden fazla nozulda sonsuz demetlerin sekillendirildigi, onlarin sonra havada veya suda sogutuldugu, katilastirildigi ve ardindan bir granülatörün içinde ufalanarak istenen büyüklüge getirildigi alisilmis demet granülasyon yöntemi ile yapilabilmektedir. Bir diger metot, eriyigin, su altinda nozuldan disari çiktigi ve dolasan bir biçak tarafindan kesildigi ve ardindan suyun içinde sogutuldugu, ardindan süzgeçten geçirildigi ve kurutuldugu bir su altinda granülasyondur. Bir diger metot, polimerin, havada, erimis sivi halde kesildigi ve ardindan santrifüj kuvvetleri ile, sogutulmasi için, dönen bir su halkasinin için savruldugu su halkasi granülasyonudur.

Su altinda granülasyon metodu ile demet granülasyon yöntemi özellikle tercih edilmektedir.

Bulusa göre olan yöntemin bir uygulamasinda, sadece karistirma prosesi ile üretilen polimer malzeme, müteakip bir isleme prosesine sevk edilmektedir. Basit karistirma prosesindeki insektisit miktari, toplam kütleye göre, agirlikça % 0,05 ila 15, tercihen agirlikça % 0,2 ila 10, özellikle tercihen agirlikça % 0,4 ila 8'dir.

Diger bir uygulamada, insektisit etken madde konsantrasyonu yükseltilmis olan bir polimer malzeme, granül halinde üretilmektedir (buna masterbatch denilmektedir) ve islenmemis polimer ile bir karisim halinde bir müteakip isleme prosesine sevk edilmektedir. Bu durumda, bulusa göre olan masterbatch-polimer malzemenin içindeki insektisit konsantrasyonu, toplam kütleye göre tercihen agirlikça % 3 ila 20, özellikle tercihen agirlikça % 5 ila 15 olan bir konsantrasyona yükseltilmis olmaktadir.

Diger bir uygulamada, bir birinci adimda, bulusa göre olan polimer malzeme, masterbatch olarak üretilmekte olup söz konusu bu masterbatch, akabind, eritilmek ve islem görmemis polimer ve opsiyonel olarak baska katkilar ile karistirilmak suretiyle ileri islem görerek, yine bulusa göre olan bir polimer malzeme haline getirilmektedir, bu malzeme ise granüller halinde olusmaktadir.

Müteakip isleme prosesi örnegin bulusa göre olan polimer malzemenin bu sekilde elde edilen granüllerinin, bir isleme adiminda, islenerek örnegin folyolar, hava kabarcikli folyolar, filmler, profiller, yapraklar, teller, ipler, bantlar, kablo- ve boru kaplamalari, elektrikli cihazlar için muhafazalar (örnegin salt kutularinin, uçaklarin, buzdolaplarin vs. içinde) haline getirilmesinden ibaret olabilmektedir. Tercihen, bir ekstrüzyon prosesinde folyolar üretilmektedir. Bu folyolar, bir veya çok katmanli üretilebilmektedir. Uzman, çok katmanli folyolarin üretilebildigi metotlari bilmektedir. Örnegin koekstrüzyon veya kaseleme bunlara dahildir. Bir tabaka bulusa göre olan malzemeden ve bir veya daha fazla tabaka baska malzemeden olusan bir çok katmanli folyo tercih edilmektedir. Örnegin polietilen (HDPE, LDPE, LLDPE) veya polietilen kopolimerler, polipropilen, yapisma kuvvetlendiriler, örnegin etilen-vinilasetat-kopolimeri, poliamid, polikarbonat, polivinilklorür, polistiren, polyester, örnegin polietilentereftalat veya polibütilentereftalan, selofan, polilaktid, selülozasetat, veya bu polimerlerin harmanlari, bu diger malzemeler olabilmektedir. Bu polimerler saf halde veya harmanlar halinde mevcut bulunabilmektedir ve katkilari ve diger anorganik veya organik dolgu maddelerini, örnegin organik pigmentleri, titandioksit, karbon siyahi veya talk pudrasi ihtiva edebilmektedir. Özellikle tercihen, müteakip isleme prosesi, insektisit içerikli polimer malzemenin, bir müteakip egirme prosesinde ileri islem görerek lifler, ipler, filamentler veya iplikler haline getirilmesinden ibarettir.

Bulusa göre, insektisit olarak, deltametrin kullanilmaktadir.

Polimer malzemenin içindeki inektisit etken madde konsantrasyonu, örnegin agirlikça nispeten genis bir konsantrasyon araliginda degisebilmektedir. Konsantrasyon, kullanim alanina göre, insektisit etkinlige, dayanikliliga ve toksisiteye yönelik gereklilikler saglanacak sekilde seçilmelidir. Malzemenin özelliklerinin bir adaptasyonu, polimer malzemenin içinde insektisitlerin karistirilmasi, bulusa göre olan, çesitli insektisitler ihtiva malzemenin harmanlanmasi yoluyla veya birbiriyle kombine edilerek kullanilan çesitli insektisitleri ihtiva eden, bulusa göre olan malzemelerin, örnegin moziak-aglar olarak kullanilmasi yoluyla gerçeklestirilebilmektedir. Bu sekilde, Istege uyarlanmis tekstik kumaslar elde edilebilmektedir.

Filamentlerin, liflerin, iplerin ve ipliklerin üretimi, insektisit içerikli polimer malzemenin ilk önce eritilmesi, sekillendirilerek egirilmis iplikler haline getirilmesi ve sogutulmasi, olusan egirilmis ipliklerin bir çekme sisteminin üzerinden geçirilmesi ve çekilmesi ve opsiyonel olarak filamentlerin, liflerin, iplerin ve ipliklerinin fiksajinin yapilmasi yoluyla gerçeklesti rilmektedir.

Bu yöntemde, tercihen, egirme esnasinda bir egirme preparasyonu kullanilmaktadir. iplerin veya filamentlerin üretimi, karistirma prosesinden sonra, örnegin DE-A 41 36 tarif edildigi gibi eriyikten egirme yoluyla yapilmaktadir. Bu yöntemde, üretilen insektisit polimer, bir tek saftli ekstrüderin içinde eritilmektedir ve bir disli pompa yardimiyla bir nozul plakasindan bastirilarak geçirilmektedir. Nozul plakasinin önüne bir filtre paketi baglanmistir. Nozul plakasindan çikan polimer demetleri yüksek bir hizla çekilmektedir, bir egirme preparasyonu (buna spin finish de denilmektedir) öngörülmektedir ve sarilmaktadir.

Eriyikten çekim yöntemi asagidaki adimlari kapsamaktadir: 1. Egirme eriyiginin üretilmesi 2. Eriyikten egirme 3. Sogutma 4. Egirme preparasyonunu uygulama . Çekme 6. Ikincil islem Eritilmis olan, bulusa göre olan polimer malzemeden Iiflerin üretimi, bilinen eriyikten egirme yöntemlerine göre yapilmaktadir. Tek filamentli Iiflerin, çok filamentli Iiflerin, dokunmamis kumaslarin, içi bos Iiflerin, kesikli Iiflerin, çok bilesenli Iiflerin ve bir matrisin içine yataklandirilmis en ince Iiflerin üretilmesi için öngörülen yöntemler tercih edilmektedir. Çok filamentli Iiflerin üretilmesi özellikle tercih edilmektedir.

Adim (1)'de, karistirma prosesi ile üretilen, insektisit içeren polimer malzeme, polimer malzemenin ayrisma sicakliginin en az 10°C altinda olan ve erime noktasinin en az °C üstünde olan sicakliklarda eritilmektedir ve sogutulmadan egirme nozul paketine tasinmaktadir. Polimer malzeme tercihen 250°C`nin altinda, özellikle tercihen 235°C`nin altinda olan bir sicaklikta eritilmektedir ve egirilmektedir.

Lif üretimi, polimer malzemenin, karistirildiktan hemen sonra, eriyik halinde. egirme prosesine sevk edilmesi yoluyla tek kademeli uygulanabilmektedir. Ayni sekilde, yukarida tarif edilen polimer malzemeden önceden üretilen granüllerin, bir tasiyici ekstrüderin veya isitilmis bir pistonun içinde eritildigi ve egirme paketine tasindigi bir iki kademeli prosedür de mümkündür.

Tercih edilen bir uygulamada, insektisit içerikli polimer malzeme, karistirma isleminden hemen sonra, eriyik halinde, egirme prosesine sevk edilmektedir. Özellikle tercihen, yükseltilmis bir insektisit konsantrasyonuna sahip olan insektisit içerikli masterbatch-polimer malzeme, egirmede, saf polimer malzeme ile karistirilmaktadir. Tercihen, polimer malzeme olarak, sadece, katalizör olarak metalosenler ile üretilmis olan polipropilen kullanilmaktadir. Karistirma islemi farkli sekilde yapilabilmektedir. Bir uygulamada, insektisit Içerikli polimer malzeme ile ilave polimer malzeme, iki ayri dozaj agregasi üzerinden, malzemelerin onun içinde eritildigi tek saftli ekstrüdere sevk edilmektedir. Diger bir uygulamada, iki polimer malzeme, tek saftli ekstrüderin içine eklenmeden önce, karistirilmaktadir ve ön karisim olarak, ekstrüdere beslenmektedir. Diger bir uygulamada, insektisit içerikli polimer ile yüksüz polimer malzeme, iki ayri ekstrüderin içinde eritilmektedir ve bu iki eriyik akisi sonra birbiriyle karistirilmaktadir.

Egirme nozulu paketi, bilinen bir yapidan olusmaktadir. Egirme nozulu plakasi, lif üretimi için alisilmis olan delik çaplarina sahip olan birkaç bine varan sayida nozul deligine sahip olabilmektedir. Egirilmis iplikler, egirme nozulu paketinden geçtikten sonra, bir sogutma hattindan geçmektedir, bir egirme preparasyonu ile öngörülmektedir ve sarilmaktadir ve kaplarin içine birakilmaktadir. Sogutucu madde olarak sivilar veya gazlar kullanilmaktadir. Sivi olarak su kullanilmaktadir. Kuru sogutma hatlari olarak üflemeli kanallar kullanilmakta olup onlarin içinde egirilmis iplikler, sogutucu gaz olarak soguk hava, nitrojen veya karbondioksit ile sogutulmaktadir.

Egirme esnasinda, liflerin üzerine bir egirme preparasyonu uygulanmaktadir. Egirme preparasyonunun uygulanmasiyla, liflerin yüzey özellikleri iyilestirilmektedir. Egirme preparasyonu, digerlerinin yani sira, metal ile iplik arasinda ve ipliklerin kendi arasinda sürtünmenin azaltilmasina ve yani sra liflerin antistatik yüklenmesinin azaltilmasina yaramaktadir. Bir egirme preparasyonunun uygulanmasi, eriyikten egirme prosesinin uygulanmasi için önemlidir. Adapte edilmis bir egirme preparasyonu olmadan, filament ipliklerin sarilmasi ve çözülmesi ile ileri islem görmesi mümkün degildir. Uzman, bu amaç için bir egirme preparasyonunu nasil adapte etmesi gerektigini bilmektedir.

Uzman, egirme preparasyonlarini da bilmektedir. Egirme preparasyonunun uygulanan, sulu olmayan bilesenlerinin miktari, lifin toplam kütlesine göre, agirlikça % 0,1 ila 2,0, tercihen agirlikça % 0,5 ila 1,5,tir.

Egirme preparasyonunun uygulanmasi, lif hattinin, sarma/çözme makinesinin, yeniden sarma makinesinin ve/veya üflemeli kanalin çikisinda veya girisinde gerçeklesti rilebilmektedir.

Egirme preparasyonu veya egirme preparasyonu ile suyun karisimi, farkli sekilde Iifin üzerine uygulanabilmektedir. Esasen, uygulamanin püskürtme, daldirma, haddeleme yoluyla, çubuklar ve pimler ile yapilmasi mümkündür.

Egirme preparasyonu bir, iki veya birkaç kademede dozlanabilmektedir.

Sarilan ve birakilan egirilmis iplikler, artik bir çekme sisteminin üzerinden geçirilebilmektedir, çekilebilmektedir ve düz filament halinde sarilabilmektedir ve opsiyonel olarak kivrilabilmektedir, sabitlenebilmektedir veya kesilerek kesikli lifler haline getirilebilmektedir.

Egirme ve çekme prosesi tercihen, çekilmemis lifler arada geçen zamanda sarilmadan, bir sistemde gerçeklestirilmektedir. Düz çok filamentli çekilmis çekme ve bükme- veya çekme ve sarma makineleri veya egirme ve çekme ve sarma sistemleri, tekli filamentler için kompakt monofiI-egirme ve çekme sistemleri, kesikli lifler için çekme hatlari ve kompakt egirme ve çekme sistemleri, uygun çekme sistemleridir. Çekme sistemleri, isitilabilen veya kismen isitilamayan godeler veya çekme takimlari ve serme merdaneleri ile, ayrica buhar, sicak hava ve kizilötesi kanallari, terbiye tertibatlari, kivirciklastirma üniteleri, kurutucular, kesme sistemleri ve baska üniteler ile donatilmis olabilmektedir. Çekme prosesini takiben, örnegin bir avivajin uygulanmasi gibi bilinen bütün donatma islemleri uygulanabilmektedir.

Filametlerin ve Iiflerin fiksaji çogunlukla bu sistemlerin üzerinde, çekme isleminden sonra, yapilmaktadir.

Hizli egirilen çoklu filamentler, bunun için bilinen makinelerde çekilerek tekstüre edilebilmektedir, çekilmis olan çoklu filamentler tekstüre edilebilmektedir.

Bulusa göre tercih edilen çoklu filamentler, 1 ila 100 filamentli, tercihen 5 ila 75 filamentli, özellikle tercihen 10 ila 60 filamentli olanlardir. denye olan bir denyeye sahip olan lifler kullanilmaktadir.

Bu sekilde üretilen iplikler, ipler. lifler veya filamentler. akabinde ileri islem görerek istenen ürünler, örnegin tekstil kumaslar haline getirilebilmektedir. Örnegin dokumalar, örgüler, örme mamullar, keçeler, dokunmamis kumaslar tercih edilmektedir. Ag gibi olan kumaslar, örnegin yatak cibinlikleri özellikle tercih edilmektedir.

Dokumalarin ve örgülerin üretimi, dik açiyla birbirine çaprazlanmis olan iki iplik sistemi (atki ve çözgü) ile gerçeklestirilmektedir. Örme kumas, bir iplikten üretilebilmektedir (tek iplikli örme mamul) veya birden fazla iplikten (çözgü iplikli örme mamul), çözgü ipligi teknigi ile olusturulmus olabilmektedir. Bulusa göre olan bu kumaslar, çözgülü örme veya örme makinelerinde üretilmektedir. Ayrica, kisa ipliklerden veya iplik parçalarindan, keçeler veya dokunmamis kumaslar üretilebilmektedir.

Bulusa göre olan, ag gibi olan kumaslarini çözgülü örme veya örme yöntemleri ile üretilmesi için, bir çözgü Ievendinin üretilmesi gerekmektedir. Burada, ayni uzunlukta polimer iplikler, paralel olarak bir bobine, çözgü Ievendine sarilmaktadir.

Polimer ipliklerin, bulusa göre olan tekstil kumas haline getirilmek üzere islenmesi esnasinda, daha kaygan ve daha dayanikli olmasini saglamak için, iplikler çogunlukla hasillanmaktadir, yani nisasta ve sentetik hasillardan olusan bir koruyucu film kaplanmaktadir. Çözgü Ievendi üretimi esnasinda sarma özelliklerinin daha iyi hale getirilmesi ve iplik-iplik-sürtünmesi ile metal ve iplik arasindaki sürtünmenin azaltilmasi için, hasillama için, çözgü Ievendi üretimi esnasinda uygulanan bir bobin yagi kullanilabilmektedir. Sürtünmenin azaltilmasi hem çözgü Ievendi üretimi için hem de müteakip çözgülü örme prosesi için önemlidir.

Ileri islemden (örnegin agartmadan veya boyamadan) önce, kimyasal Iiflerden olusan tekstil kumaslar genelde yikanmaktadir, çünkü kimyasal lifler, lif yüzeyinde, az miktarlarda katkilar ihtiva etmektedir. Burada özellikle yukarida tarif edilen egirme preparasyonu söz konusudur, ancak opsiyonel olarak uygulanan hasillar gibi baska katkilar da giderilmektedir. Bu yikama prosesi için uzman genel olarak bilinen yöntemleri kullanabilir. Bazi yöntemlerde yikama sivisi hareket ettirilmektedir. baska yikayicilar, spreyli yikayicilar, elekli tamburlar, fular makineler ile vakumlu yöntemler, mümkün olan yöntemlerdir. Teknik ölçekte, sürekli yöntemler tercih edilmektedir.

Polipropilen- ve polietilen lifler için, bu islem, teknigin bilinen durumunda bilinen yöntemlere göre uygulanmamaktadir, çünkü bu polimerlerden olusan tekstil kumaslar, bir boyama banyosu ile boyanamamaktadir. Bu özellikle sivrisinek cibinliklerinin üretilmesi için geçerlidir, çünkü bu durumda, tekstil kumasa, termal fiksaj haricinde, baska bir apre uygulanmamaktadir.

Ancak, sasirtici bir sekilde, bulusa göre olan, ag gibi olan kumasin, termal fiksaj isleminden önce, su ve bir deterjan ile yikanmasinin, WHOPES-kilavuzuna uygun olarak yapilan yikama esnasinda meydana gelen insektisit kaybina olumlu etki ettigi bulunmustur. Bu yikama islemi için, yukarida tarif edilen bütün yikama yöntemleri (yani darbeli yikayici, spreyli yikayicilar, elekli tamburlar, fular makineleri ile vakumlu yöntemler) uygulanabilmektedir.

Bu sekilde üretilen kumas çogunlukla çok elastik özelliklere sahiptir ve boyutsal kararliliga sahip degildir. Söz konusu bu kumas, bu haliyle, özellikle sivrisinek cibinliklerinin Üretilmesi için uygun degildir, çünkü bu uygulama için, büzülmeye yönelik özel gereklilikle saglanmak zorundadir, söz konusu bu büzülme DIN EN lSO 5077'ye göre tayin edilmektedir. Bu nedenle, bir termal fiksajin uygulanmasi tercih edilmektedir.

Termal fiksaj, sicak su, doymus buhar veya sicak hava ile veya kuru atmosferde uygulanabilmektedir. Termofiksajin, normal atmosferde, ilave su veya buhar beslemesi yapilmadan uygulanmasi tercih edilmektedir. Termal fiksajin uygulanmasi için tercihen, tekstil kumasin bir gerdirme çerçevesine sabitlendigi ve bir firinin içinden geçirildigi bir sürekli yöntem uygulanmaktadir. Bu firin tercihen, sicakligi ayri ayri kosullandirilabilen birden fazla isitma zonuna ayrilmistir. lsil islem esnasinda, tekstil kumasa ayni zamanda çesitli ölçülerde çekme yoluyla mekanik yük bindirilebilmektedir. Bu, fiksaj firininin içinde gerdirme çerçevesinin iki yan tarafinin, örgünün istenilen genisligine ulasilincaya kadar, birbirinden ayrilmasi yoluyla uygulanmaktadir.

Bulusa göre olan, ag gibi olan kumas için termal fiksaj isleminin sicakligi, polimerin erime sicakliginin 20°C, tercihen 10°C altinda seçilmektedir. Sasirtici bir sekilde, termal fiksajin, polimerin erime sicakliginin az olan birkaç derece altinda yapilmasinin, sabunlu sivi içerisinde yapilan yikama esnasinda insektisit kaybinin azaltilmasina yol açtigi bulunmustur.

Yukarida belirtilen, ag gibi olan kumaslarin yani sira, iplikler, ipler, lifler veya filamentler de bulusa göre olan yikama islemine veya bulusa göre olan termofiksaja tabi tutulabilmektedir. Bu malzemeler de, akabinde, bulusa göre olan, tarif edilen teknik etkileri göstermektedir.

Fiksaj sicakliginin, WHOPES-kilavuzuna uygun sekilde, sabunlu sivi içerisinde yapilan yikama esnasinda bulusa göre olan malzemeden insektisit salimi üzerine sasirtici sekilde bulunan etkisinin yani sira, fiksaj isleminin fiksaj sicakligi ile örgünün fiksaj firininin içinden geçirildigi hiz tarafindan belirlenen süresi, polimerin içindeki kristal yapisinin degismesine yol açmaktadir. DSO-ölçümleri (DSC = Differential Scanning Calorimetry (diferansiyel taramali kalorimetre) vasitasiyla, kristal yapi tayin edilebilmektedir. Diferansiyel taramali kalorimetre, uzman tarafindan bilinen, polimerlerin kristalliliginin tayin edilmesi için öngörülen bir ölçüm metodudur. Bu metot ile, bir maddenin fiziksel veya kimyasal dönüsümünde uygulanmak zorunda olan isi miktari tayin edilmektedir. Yöntemin bir tarifi, digerlerinin yani sira, "Praxis der Thermischen Analyse von Kunststoffen", Ehrenstein, Riedel, Trawiel, Carl Hanser Verlag, München 2003'te yer almaktadir. 10 K/dakika olan bir isitma hizi ile yapilan bir ölçümde, bulusa göre olan malzemelerin, alisilmis kosullar altinda DSC-ölçümü esnasinda tercih edilen fiskaj sicakliginin yukarisinda eriyen kristal yapi fraksiyonu sadece azdir. Örnegin, Basell firmasi ürünü olan HM 562 S polipropilenden olusan, bulusa göre olan, ag gibi olan kumasin üretimi için, süre, alisilmis bir DSO-ölçümü esnasinda, 10 K/dakika olan bir isitma hizi ile, bulusa göre olan malzemenin içinde, 140°C'nin üzerinde eriyen kristal yapilarin miktari, 62 J/g'den fazla ve tercihen 65 J/g'den fazla olacak sekilde seçilmek zorundadir.

Bulusa göre olan insektisit içerikli kumaslar, iyi bir sonuç ile, zararli veya rahatsiz edici eklem bacaklilarin, özellikle örümcegimsilerin ve hasere-lerin öldürülmesi için kullanilabilmektedir. Bulusa göre olan, ag gibi olan kumaslar, tercihen sivrisineklere karsi korunmak için kullanilan yatak cibinliklerinin üretilmesi için kullanilmaktadir.

Akarlar (örnegin Sarcoptes scabiei, Dermatophagoides pteronys-sinus, Dermatophagoides farinae, Dermanyssus gallinae, Acarus siro) ve keneler (örnegin microplus, Amblyomma hebraeum, Rhipicephalus sanguineus), örümcegimsiler kapsamindadir.

Baslica, sivrisinekler (örnegin Aedes aegypti, Aedes albopictus, Aedes vexans, Culex quinquefasciatus, Culex tarsalis, Anopheles gambiae, Anopheles albimanus, Anopheles stephensi, ManSOnia titillans), psikodideler (örnegin Phlebotomus papatasii), kum sinekleri (örnegin Culicoides furens), karasinekler (örnegin Simulium damnosum), at sinekleri (örnegin Sto-moxys calcitrans), çöl sinekleri (örnegin Glossina morsitans morsitans), at sinekleri (örnegin Taba-nus nigrovittatus, Haematopota pluvialis, Chrysops caecutiens), kara sinekler (örnegin Musca domestica, Musca autumnalis, Musca vetustissima, Fannia canicularis), yumurtalarini ete birakan kara sinekler (örnegin Sarcophaga carnaria), miyaz üreten sinekler (örnegin Lucilia cuprina, Chrysomyia chIoro-pyga, Hypoderma bovis, Hypoderma lineatumi Dermatobia hominis, Oestrus ovis, Gaste-rophilus intestinalis, Cochliomyia hominivorax), tahta kurulari (örnegin Cimex lectularius, Rhodnius prolixus, Triatoma infestans), bitler (örnegin Pediculus humanis, Haematopinus suis, Damalina ovis), pireler (örnegin Pulex irritans, Xenopsylla Cheopis, Ctenocephalides canis, Ctenocephali-des felis) ve insan etine gömülen pireler (Tunga penetrans), emici hasereler kapsamina dahildir.

Baslica, hamam böcekleri (örnegin Blattella germanica, Periplaneta americana, Blatta orientalis, Supella Iongipalpa), böcekler (örnegin Sitiophilus granarius, Tenebrio molitor, Dermestes Iardarius, Stegobium paniceum, Anobium punctatum, Hylotrupes bajulus), termitler (örnegin Reticulitermes Iucifugus), karincalar (örnegin Lasius niger, Monomorium pharaonis), arilar (örnegin Vespula germanica) ile güve larvalari (örnegin Ephestia elutella, Ephestia cautella, Plodia interpunctella, Hofmannophila pseudospretella, Tineola bisselliella, Tinea pellionella, Trichophaga tapetzella), isiran/sokan hasereler kapsamina dahildir.

Tercihen, bulusa göre olan malzemeler, her seyden önce diptera takimindan ve özellikle çok tercihen nematocera alt takimindan olan haserelere karsi kullanilmaktadir.

Bulusa göre olan, ag gibi olan kumasin, yatak cibinliklerinin üretilmesi için kullanilmasi da yine mevcut bulusun konusunu olusturmaktadir Bulusa göre olan, ag gibi olan bir kumastan olusan (veya en azindan böyle bir kumasi ihtiva eden) yatak cibinlikleri, sivrisinek cibinlikleri, dokumalar, örgüler, örme mamuller, keçeler, dokunmamis kumaslar da mevcut bulusun konusunu olusturmaktadir. Bulusa göre, sivrisinek cibinlikleri ve yatak cibinlikleri tercih edilmektedir.

BUIUSun diger bir konusu, bir insektisit içerikli polimer malzeme bazli olan egirilmis iplikler ile ilgili olup özelligi, egirilmis ipliklerin asagidaki adimlar ile üretiliyor olmasidir: a) kullanilacak olan polimer ile bir veya daha fazla insektisit etken maddenin, birlikte veya ayri ayri, 120 ile 250°C arasinda olan sicakliklarda eritilmesi b) a) adimina uygun olan eriyigin sekillendirilerek egirilmis iplikler haline getirilmesi ve sogutulmasi c) opsiyonel olarak, b) adiminda olusan egirilmis ipliklerin bir çekme sisteminin üzerinden geçirilmesi ve çekilmesi, ve ardindan opsiyonel olarak ipliklerin bir fiksajinin gerçeklestirilmesi d) egirilmis ipliklerin bir fiksaj islemine tabi tutulmasi, burada termal fiksaj islemi için sicaklik, kullanilacak polimerin erime sicakliginin 20°C altinda olacagi sekilde seçilmektedir.

Polimer olarak tercihen, katalizör olarak metalosenler ile üretilmis olan polipropilen kullanilmaktadir.

Tercihen, egirilmis ipliklerin üretimi esnasinda b) adiminda bir egirme preparasyonu kullanilmaktadir.

Tercih edilen diger bir uygulama seklinde, egirilmis ipliklerin üretimi esnasinda, d) adimindaki termal fiksajdan önce bir yikama adimi uygulanmaktadir. Tercihen bunun için su ve deterjan kullanilmaktadir. Termal fiksaj tercihen kuru atmosferde uygulanmaktadir. Tercih edilen diger üretim metotlari yukarida tarif edilmektedir.

Bulusa göre olan egirilmis iplikler, iplikler, ipler, lifler veya filamentler halinde de mevcut olabilmektedir ve istenilen sekilde ileri isleme tabi tutulabilmektedir. Egirilmis iplikler tercihen bir baska e) adiminda örülerek veya çözgülü örülerek, ag gibi olan kumaslar haline getirilmektedir.

Bulusa göre olan egirilmis ipliklerden olusan (veya en azindan böyle egirilmis iplikleri ihtiva eden) iplikler, ipler, lifler, filametnler, ag gibi olan kumaslar, tercihen yatak cibinlikleri, sivrisinek cibinlikleri, dokumalar, örgüler, örme mamuller, keçeler, dokunmamis kumaslar da bulusun konusunu olusturmaktadir.

BuIUSun diger bir konusu, bir insektisit içerikli polimer malzeme bazli olan, ag gibi olan kumaslar ile ilgili olup özelligi, ag gibi olan kumaslarin asagidaki adimlar ile üretiliyor olmasidir: a) kullanilacak olan polimer ile bir veya daha fazla insektisit etken maddenin, birlikte veya ayri ayri, 120 ile 250°C arasinda olan sicakliklarda eritilmesi b) a) adimina uygun olan eriyigin sekillendirilerek egirilmis iplikler haline getirilmesi ve sogutulmasi c) opsiyonel olarak, b) adiminda olusan egirilmis ipliklerin bir çekme sisteminin üzerinden geçirilmesi ve çekilmesi, ve ardindan opsiyonel olarak ipliklerin bir fiksajinin gerçeklestirilmesi d) egirilmis ipliklerin örülerek veya çözgülü örülerek ag gibi olan bir kumas haline getirilmesi, d) ag gibi olan kumaslarin bir termal fiksaj islemine tabi tutulmasi, burada termal fiksaj islemi için sicaklik, kullanilacak polimerin erime sicakliginin 20°C altinda Polimer olarak tercihen, katalizör olarak metalosenler ile üretilmis olan polipropilen kullanilmaktadir.

Tercihen, ag gibi olan kumaslarin üretimi esnasinda b) adiminda bir egirme preparasyonu kullanilmaktadir.

Tercih edilen diger bir uygulama seklinde, ag gibi olan kumaslarin üretimi esnasinda, d) adimindaki termal fiksajdan önce bir yikama adimi uygulanmaktadir. Tercihen bunun için su ve deterjan kullanilmaktadir. Termal fiksaj tercihen kuru atmosferde uygulanmaktadir. Tercih edilen diger üretim metotlari yukarida tarif edilmektedir.

Yukarida tarif edilen yönteme göre üretilen, ag gibi olan bir kumastan olusan (veya en azindan böyle bir kumasi ihtiva eden) yatak cibinlikleri, sivrisinek cibinlikleri, dokumalar, örgüler, örme mamuller, keçeler, dokunmamis kumaslar da mevcut bulusun konusunu olusturmaktadir.

Bulusa göre olan, ag gibi olan kumaslarin minimumda ahip oldugu tam delik sayisi 23 tam delik/cm2 mertebesindedir ve ortalamada 23 ila 29 tam delik/cm2 mertebesindedir. Örnekler: Biyolojik test metodlari Test hasereleri Sadece sekerli su ile beslenmis olan disi malarya sivrisinekleri (Anopheles gambiae, duyarli Kisumu kabilesi). Üç dakikalik maruz birakma (koni testi) Testler, kismi numuneler üzerinde, WHO-standart konileri kullanilarak, 3 dakikalik maruz birakma süresi ile uygulanmistir. Ag parçalarinin büyüklügü 30 X 30 cm olmustur. Her seferinde bes sivrisinek es zamanli olarak bir koninin altina birakilmis ve bir kismi numunede dört koni kullanilmistir. Bu numune, akabinde, bir kez daha dört tane ve bir kez iki koni ile test edilmistir, yani toplamda 50 sivrisinek ile 2,5 tekrarlama yapilmistir.

Maruz birakma isleminden sonra, hasereler, her birinde 10 hayvan olacak sekilde plastik kaplara aktarilmistir ve 60 dakika sonra knock-down etkisi tayin edilmistir. Bu, etkinin basladiginin ilk gözle görülebilir belirtilerini tayin etmektedir ve özelligi, hayvanlarin, hareketlerinin koordinasyonunu kaybetmesidir ve artik uçamamalari veya yürüyememeleridir. Ardindan, yine sekerli su eklenmistir ve 24 saat sonra mortalite tayin edilmistir. Testlerden sonra ortalama degerler hesaplanmistir.

WHOPES-kilavuzuna uygun yikama prosesi °C'de, 1 litrelik bir cam sisenin içine konulmustur. 30 x 30 cm büyüklügünde olan bir ag veya 15 x 12 cm büyüklügünde olan üç ag parçasi, 30°C'Iik bir su banyosunun içinde bir yatay sallayicinin (dakika basina 155 hareket) üzerinde duran sisenin içine eklenmistir. Ardindan, sisenin içinden su bosaltilmistir ve numune, her seferinde 10 dakika olmak üzere iki defa, yine sallayarak, 500 ml su ile durulanmistir.

Ag numuneleri, yeniden yikama islemi yapilmadan veya biyolojik etkinligin bir degerlendirmesi yapilmadan önce, bir ipin üzerinde asili olarak iki saat ve ardindan bir de en az 24 saat alüminyum folyo üzerinde yatar sekilde 27°C'de ve %70-80 bagil hava neminde kurutulmustur.

Polimilen içindeki deltamet_rin analizi Bölüm A - Numunelerin hazirlanmasi: Temsili olan bir numune malzemesinden (ip, dokuma veya granüller) takriben 1 g, 250 ml'lik bir cam balonun içine eklenir; akabinde takriben 30 ml ksilen (PA kalitesi) eklenir.

Numune malzemesi, simdi, geriye akis (suyla sogutulan kolon, 20 cm) ve karistirilarak (dakika basina 125 devir, manyetik karistirici ve karistirma çubuklari), tam 3 dakika boyunca 190°C`lik yag banyosunun içinde çözdürülür. Polimerin çöktürülmesi için, yari banyosu giderildikten sonra, takriben 10 ml izopropanol (PA kalitesi) eklenir ve cam balon, sogumasi için, takriben 5 dakika oda sicakliginda birakilir. Ardindan, ekstrakta, ml asetonitril doldurulur.

Ardindan, numune, bir Nmme filtresi (analiz filtresi, 5 cm çapli) emilir ve sonra filtrat, bir çözücü (asetonitril) ile yikama yapilarak gerçeklestirilir.

Ardindan, filtrat, nicel olarak, 100 mlllik bir ölçü sisesine aktarilir ve kalibrasyon isaretine kadar asetonitril ile doldurulur.

Bölüm B - Harici standart ile HPLC ile nicel tayin: Polipropilen ekstraktlarindan olusan numunelerin içindeki deltametrinin miktarinin belirlenmesi, biner pompa sistemi bulunan bir Agilent 1100 cihazinda HPLC vasitasiyla gerçeklestirilir. Analizin hedef molekülleri, deltametrin ve R-alfa-izomeridir. Referans malzemeler olarak, belgelendirilmis analiz standartlari kullanilmaktadir. Ayirma, normal faz kosullari altinda, bir Merck Lichrosorb SI 60 kolonu (Su partikülleri, ebatlar 250 x 4 mm) üzerinde, 40°C`Iik kolon sicakliginda gerçeklestirilmektedir.

Enjeksiyon hacmi 10 pl mertebesindedir (numunenin hazirlanmasi hususunda yukarida yer alan Bölüm A'ya bakiniz). Ayirma, N-heptan ile metiltersiyerbütileterin bir çözücü karisimi ( vasitasiyla dakika basina 1 ml'lik bir akis hizi ile gerçeklestirilmektedir. Süre, bu kosullar altinda, 10 dakikadir. 230 nm'lik bir dalga boyunda UV-algilamasi için bir diyot dizisini ihtiva eden bir detektör kullanilmaktadir. Tipik alikonma süresi, tarif edilen kosullar altinda, R-d-izomeri için 6,3 dakikadir ve deltametrin için 7,0 dakikadir.

Numunelerin üretilmesi: Polimer malzemelerin üretimi, ayni istikamete dogru dönen, sikica iç içe dönen, vida çapi 34 mm ve muhafaza uzunlugu 1200 mm olan bir çift Vidali ekstrüderde gerçeklestirilmistir. Ekstrüder muhafazasinin sicakligi bütün adimlarda 200°C ve ekstrüder devir sayisi 160 U/dakika olmustur. Ektrüderin giris zonu su ile sogutulmustur. Ekstrüderin içinde, deltametrin konsantrasyonu yüksek olan bir masterbatch üretilmistir. Bunun için, ekstrüderin içinde, agirlikça % 10 teknik deltametrin (BCS AG, Monheim DE), agirlikça % 2 Tinuvin® , Ludwigshafen, Almanya) ve agirlikça % 88 polipropilen (Metocen® HM562S, LyondeIIBasell, Rotterdam, Hollanda) karistirilmistir (TK10). Bütün malzemeler, ekstrüderin giris zonuna kati halde beslenmistir. Karisim, ekstrüderden, demetler halinde çikmistir ve demetler bir su banyosunun içinde sogutulmustur. Ardindan, demetler, granülasyon yoluyla ufalanmistir. Granüller, agirlikça takriben % 9,2 deltametrin ihtiva etmistir.

Bir ikinci adimda, iplikler üretilmistir, burada yukarida tarif edilen sekilde üretilen deltametrin içerikli granüllerin agirlikça takriben % 1,1'i, agirlikça % 98,9 saf polipropilen (Metocen® HM5628 veya Yuplen® H seyreltilmistir. Bunun için, granüller bir tek vidali ekstrüderin giris zonuna dozlanmis ve eritilmistir ve iki eriyik akisi akabinde birlestirilmis ve karistirilmistir. Egirmede, egirme preparasyonu Stantex® 6051'den (Pulcra Chemicals GmbH, Düsseldorf, Almanya) agirlikça takriben % 1, Iiflerin üzerine uygulanmistir. Lifler, akabinde, çekilmis ve bobinlerin üzerine sarilmistir. Liflerin kalinligi 210 dtex mertebesinde olmustur ve lifler filamentten meydana gelmistir. Ikinci adimda, Iiflerin 110 dtex*lik bir kalinliga kadar çekilmesi gerçeklestirilmistir. Liflerin çekilmesi için, üç tane gode çifti kullanilmistir.

Gode çiftlerinin sicakligi 60, 80 ve 120°C olmustur. Liflerin ortalama saglamligi 4,3 cN/dtex mertebesinde ve Iiflerin artik uzamasi % 51 olmustur.

Seyreltme için kullanilan iki polipropilenin birbirinden farki, üretimidir. Metocen® HM 5628 polipropileni, bir metalosen-katalizör kullanilarak üretilmistir, Yuplen® H 8938 polipropileni ise, bir Ziegler-Natta katalizör ile üretilmistir.

Egirilmis olan polipropilen Iiflerden, akabinde, bulusa göre olan örgüler (yani bulusa göre olan, ag gibi olan kumaslar) ve karsilastirma numuneleri üretilmistir. Bunun için ilk önce bir çözgü Ievendi üretilmistir, bunun için polipropilen lifler, münferit bobinlerden, paralel olarak, bir bobine, çözgü Ievendine sarilmistir. Bu çözgü Ievendleri, akabinde, örgü üretimi için kullanilan bir çözgülü örme makinesinde kullanilmistir.

Islem görmemis olan örgünün bir kismi, akabinde, laboratuvar ölçeginde olan bir termofiksaj prosesine sevk edilmistir. Bunun için, tip numarasi DHe 61599 olan bir Mathis Laboratuvar tipi sönümleyici kullanilmistir. Termofiksajdan önce, örgü parçalarinin bir kismi, bir defa yikanmistir. Büyüklügü takriben 35 cm x 35 cm olan 1 ila Aldrich Chemie GmbH, Münih, Almanya) eklenir ve homojen hale getirilir. Bir cam çubuk yardimiyla, ag parçalari, onun içinde 5 dakika karistirilir, ardindan sikilir ve 2 x 1 mineralsizlestirilmis su ile (yine karistirilarak) tekrar durulanir. Ardindan, ag parçalari, en az 1 saatligine, kurumalari için, asilir. Baska örgü parçalari, fiksaj prosesine, yikanmadan sevk edilmistir. Fiksaj prosesi degisik sicakliklarda uygulanmistir.

Ayrica, termofiksajin uygulandigi atmosferde oynama yapilmistir. Termofiksaj, kuru bir atmosferde ve su buhari ile doymus atmosferde uygulanmistir.

Bulusa göre olan numuneler ile karsilastirma numuneleri, kendilerinin biyolojik etkinligi ve deltametrin kaybi bakimindan degerlendirilmistir. Ardindan, WHOPES protokolüne uygun olarak yikama prosedürü birkaç defa uygulanmistir ve biyolojik etkinligin ve deltametrin kaybinin diger degerlendirmeleri gerçeklestirilmistir.

Sonuçlar 1. Örnek: Egirme preparasyonunun yikanmasinin biyolojik etkinlik üzerindeki Bu örnekte, liflerin üretimi için sadece Metocen® HM 5628 polipropileni kullanilmistir.

Yani, masterbatch'in egirme esnasindaki seyreltimi, bu polimer ile yapilmistir.

Metocen® HM 5628 polimerinin erime sicakligi, veri föyüne göre 145 °C'dir. Ardindan ipliklerden, yukarida tarif edilen prosese uygun olarak bir örgü üretilmistir. Örgü parçalarina, buhar içeren bir atmosferde, farkli sicakliklarda, 90 saniye boyunca termofiksaj uygulanmistir. Örgü parçalarinin bir yarisi, termofiksajdan önce, liflerde mevcut olan egirme preparasyonunun giderilmesi için, yukarida tarif edilen prosedüre uygun sekilde, yikanmistir, örgü parçalarinin diger yarisi, termofiksajdan önce, baskaca islem görmemistir. Bu örgü parçalarinin Ipliklerinde bu egirme preparasyonu halen daha mevcuttu. Örgü parçalari ilk önce yukarida tarif edilen prosedüre uygun bir sekilde onlarin biyolojik etkinligi bakimindan test edilmistir. Ardindan, örgü parçalari, WHOPES kilavuzuna göre olan, yukarida tarif edilen yikama prosedürüne uygun bir sekilde 5, 10, , 20, 25 ve 30 defa arka arkaya yikanmis ve her seferinde akabinde biyolojik etkinlik bakimindan degerlendirilmistir.

Tablo 1: Egirme preparasyonunun biyolojik etkinlik üzerindeki etkisi Termofiksajdaki WHOPES 60 dakika sonraki knock 24 saat sonrasindaki sicaklik [°C] protokolüne down mortalite göre yikama Termofiksaj öncesinde yikanmis numuneler Termofiksaj öncesinde yikanmamis numuneler Termofiksaj öncesinde yikanmis numuneler Termofiksaj öncesinde yikanmamis numuneler 60 dakika sonraki knock 24 saat sonrasindaki WHOPES down mortalite Termofiksajdaki protokolüne Termofiksaj Termofiksaj Termofiksaj Termofiksaj sicaklik [°C] göre yikama öncesinde öncesinde öncesinde öncesinde Sonuçlar, egirme preparasyonunun, termofiksajdan önce, yikanarak giderilmesiyle, WHOPES kilavuzuna uygun olarak yapilan 15 yikamadan sonra çok daha iyi bir biyolojik etkinligin elde edildigini göstermektedir.

Termofiksajdan önce yikanan numuneler için, termofiksajda seçilen sicakliklik ile biyolojik etkinlik arasinda bir baginti görülmektedir. Sicaklik, polimerin erime sicakligina ne kadar yakin olursa, biyolojik etkinlik 0 kadar fazla olmaktadir.

Bu nedenle, maksimum bir biyolojik etkinligin elde edilmesi için, termofiksajda uygulanan sicaklik, polimerin erime sicakliginin en fazla 20°C ve tercihen en fazla 2. Örnek: Egirme preparasyonunun yikanmasinin, deltametrin kaybina etkisi Örnek 2 için ayni örgüler kullanilmis olup onlarin üretimi Örnek 1'de tarif edilmistir.

Numuneler, yukarida tarif edilen prosedüre uygun bir sekilde, deltametrin muhtevasi bakimindan incelenmistir.

Tablo 2: Deltametrin kaybi Termofiksajdaki WHOPES Deltametrin muhtevasi Alikonma indeksi sicaklik [°C] protokolüne Termofiksaj Termofiksaj Termofiksaj Termofiksaj göre yikama öncesinde öncesinde öncesinde öncesinde Termofiksaj sonrasi deltametrin muhtevasi % 100 olarak ayarlanmis ve örgüler, akabinde, WHOPES protokolüne uygun bir sekilde yapilan 5, 10, 15 ve 30 yikamadan sonra, onlarin deltametrin muhtevasi bakimindan incelenmistir.

Sonuçlar, bulusa göre olan örgüden deltametrin kaybinin mümkün oldugunca az olmasi için, termofiksajda uygulanan sicakligin, polimerin erime sicakliginin en fazla °C ve tercihen en fazla 10°C altinda olmak zorunda oldugunu göstermektedir. 3. Örnek: Egirme preparasyonlarinin yikanmasinin, depolama esnasinda, etken madde stabilitesine etkisi Örnek 3 için ayni örgüler kullanilmis olup onlarin üretimi Örnek 1ide tarif edilmistir.

Numuneler, üretimden hemen Sönra, 2 hafta süreyle 54°C'de depolandiktan sonra etken madde stabilitesi bakimindan incelenmistir. Bu depolama kosullari ile, 2 yillik bir asgari dayanim süresi simüle edilmektedir. Depolama, 8620 tipi Heraues Thermo Scientifics kurutma dolabinin içinde yapilmistir. 54°C'Iik sicaklik sürekli izlenmistir. Ag numuneleri, depolama için, 2 ila 4 katmanli alüminyum folyolarin içine ambalajlanmistir.

Numuneler, 2 hafta süreyle 54°C'de depolanmistir ve ardindan yukarida tarif edilen metoda uygun bir sekilde, deltametrinin R-a-izomer muhtevasi bakimindan incelenmistir: Tablo 3: Depolama sonrasinda R-oi-izomer fraksiyonu Deltametrinin R-oi-izomeri Termofiksajdaki sicaklik [o C] Termofiksaj öncesinde Termofiksaj öncesinde yikanmamis numuneler yikanmis numuneler Sonuçlar, egirme preparasyonunun yikanarak giderilmesiyle, depolama esnasinda, R- oi-izomer olusumunun, % 10`un altina kadar düsürülebildigini göstermektedir. 4. Örnek: Atmosferin etkisi Örnek 4 için ayni örgüler kullanilmis olup onlarin üretimi Örnek 1lde tarif edilmistir.

Asagidaki tablo, termofiksaj esnasindaki atmosferin, yikamalarin WHOPES kilavuzuna uygun bir sekilde uygulanmasi esnasinda, deltametrin kaybina etkisini göstermektedir. Örgü parçalarinin hepsine, 90 saniye süreyle 140°C'de termofiksaj uygulanmistir. Bu esnada, fiskaj firinin içindeki atmosferde oynama yapilmistir. Örgü parçalarinin bir yarisina, su veya buhar katkisi bulunmayan normal bir atmosferde (kuru atmosferde) termofiksaj uygulanmistir ve diger örgü parçalarina, buhar mevcudiyetinde termofiksaj uygulanmistir.

Tablo 4: Termofiksajda atmosferin etkisi Atmosfer [- WHOPES protokolüne göre yikama sayisi Deltametrin muhtevasi 1 [-1 [%1 Buhar O 100% Sonuçlar, termofiksaj esnasinda kuru bir atmosfer kullanildiginda, WHOPES- kilavuzuna uygun bir sekilde yapilan yikamalar esnasinda deltametrin kaybinin çok daha az oldugunu göstermektedir. . Örnek: Polipropilen tipinin, biyolojik etkinlik üzerindeki etkisi Bu örnekte, Iiflerin üretimi için, Metocen® HM 5628 polipropileni ve Yuplen® H 8938 polipropileni kullanilmistir, yani egirme esnasinda masterbatch'in seyreltimi her seferinde bu polimerlerden bir tanesi ile yapilmistir. Ardindan, ipliklerden, yukarida tarif edilen prosese uygun bir sekilde, bir örgü üretilmistir. Örgü parçalarina, kuru bir atmosferde, farkli sicakliklarda, 90 saniye boyunca termofiksaj uygulanmistir. Liflerin üzerinde mevcut olan egirme preparasyonunun giderilmesi için, örgü parçalari, termofiksajdan önce, yukarida tarif edilen prosedüre Termofiksajdan sonra, örgü numuneleri, WHOPES kilavuzuna uygun bir sekilde 20 yikamaya tabi tutulmustur ve yukarida tarif edildigi gibi biyolojik etkinlik bakimindan test edilmistir.

Tablo 5: 20 yikama sonrasinda, polipropilen tipinin, biyolojik etkinlik üzerindeki etkisi . . , Knock down Knock down Mortalite Mortalite Termofiksaidaki Yuplen® H Metocen® Yuplen® H Metocen® sicaklik [°C] Sonuçlar, bir metalosen-katalizör kullanilarak üretilen bir polipropilen kullanildiginda, bir Ziegler-Natta katalizörü kullanilarak üretilen bir polipropilen kullanimina nazaran, daha yüksek bir biyolojik etkinligin eide edildigini göstermektedir. 6. Örnek: Çesitli UV-stabilizatörlerin, deltametrin izomerizasyonu üzerindeki Bulusa göre olan polimer malzemelerin üretimi, ayni istikamete dogru dönen, sikica iç içe dönen, vida çapi 34 mm ve muhafaza uzunlugu 1200 mm olan bir çift Vidali ekstrüderde gerçeklestirilmistir. Ekstrüder muhafazasinin sicakligi bütün adimlarda 200°C ve ekstrüder devir sayisi 160 U/dakika olmustur. Ektrüderin giris zonu su ile sogutulmustur. Toplam elde 20 kg/saat mertebesinde olmustur.

Bir birinci adimda, deltametrin konsantrasyonu agirlikça % 2 olan polimer granülleri üretilmistir. Bunun için, agirlikça % 2 teknik deltametrin (BCS AG, Monheim DE) ile agirlikça % 98 polipropilen (Metocen® HM5628, LyondellBasell, Rotterdam, Hollanda) bir ekstrüderin içinde karistirilmistir. Bütün malzemeler, ekstrüderin giris zonuna kati halde beslenmistir. Karisim, ekstrüderden, demetler halinde çikmistir ve demetler bir su banyosunun içinde sogutulmustur. Ardindan, demetler, granülasyon yoluyla ufalanmistir.

Ikinci adimda, agirlikça %1 veya 5 UV-stabilizörü ihtiva eden polimer granülleri üretilmistir. Bunun için, agirlikça %1 veya %5 UV-stabilizatörü ile agirlikça %99 veya 95 polipropilen Metocen® HM5628, LyondellBasell, Rotterdam, Hollanda) bir ekstrüderin içinde karistirilmistir. Bütün malzemeler, ekstrüderin giris zonuna kati halde beslenmistir. Karisim, ekstrüderden, demetler halinde çikmistir ve demetler bir su banyosunun içinde sogutulmustur. Ardindan, demetler, granülasyon yoluyla ufalanmistir. Üçüncü adimda, deltametrin veya UV-stabilizatörü ile önceden üretilmis olan iki granüller, ekstrüderin içinde polipropilen ile, deltametrinin nominal konsantrasyonunun agirlikça % 1 ve UV-stabilizatörünün konsantrasyonunun agirlikça % 0,2 olmasi saglanacak sekilde (TK1) karistirilmistir. Bunun için, bir tamburlu karistiricinin içinde, granüllerin % 50'si deltametrin ile, granüllerin % 20'si veya % 4'ü UV-stabilizatörü ile ve sikica iç içe dönen bir çift vidali ekstrüder ile, yukarida tarif edilen kosullar altinda ekstrüde edilmistir. Granül karisimi, ekstrüderin giris zonuna kati halde beslenmistir.

Karisim, ekstrüderden, demetler halinde çikmistir ve demetler bir su banyosunun içinde sogutulmustur. Ardindan, demetler, granülasyon yoluyla ufalanmistir. Granüller, agirlikça takriben % 0,9 deltametrin ihtiva etmistir.

Insektisit içeren polimer malzemeden, kalinligi takriben 50 pm olan folyolar üretilmistir.

Bunun için, polimer malzeme ilk önce 4 ila 17 saat 30°C'de kurutulmustur. Söz konusu bu polimer malzeme, ardindan, bir tek saftli ekstriderin içinde eritilmis ve bir genis yarikli nozuldan ekstrüde edilmistir. Tek saftli ekstrüderin sicakligi 220 ile 250°C arasinda degistirilmistir. Ekstrüde edilen folyolar, bir düzlestirme takimi ile çekilmistir.

Düzlestirme takiminin birinci merdanesinin sicakligi takriben 85°C ve düzlestirme takiminin ikinci merdanesinin sicakligi takriben 60°C mertebesinde olmustur.

Deneylerde, asagidaki UV-stabilizatörleri kullanilmistir: Tablo 6: UV-stabilizatörleri Marka adi Üretici firma Madde sinifi 1,6-Heksandiaminler, 2,4,6-trikloro-1,3,5-triazinleri BASF (Ciba), ihtiva eden N, N'-bis(2,2,6,6-tetrametiI-4-piperidinil)- 2020 Ludwigshafen, polimeri, N-butiI-1-butanaminler ve N-butiI-2,2,6,6- reaksiyon ürünleri Tinuvin® Bumetrizol, 2-(5-kloro-2H-benzotriazoI-2-il)-6-(1 ,1- Ludwigshafen, . _ _ _ Almanya T' _ ® BASF(Ciba), Triazin bilesigi,fenol,2-(2H-benzotriazoI-Z-iI)-6- Almanya 04-3) diil] [(2,2,6,6-tetrametiI-4-piperidinil)imin0]-1,6- Tinuvin® heksanediil[(2,2,6,6-tetrametiI-4-piperidinil)imin0]]), Ludwigshafen, __ Almanya hidroksi-2,2,6,6-tetrametil-1-piperidin etanollü polimer Ardindan, folyolar, yukarida belirtilen analiz metotlari kullanilarak, onlarin deltametrin muhtevasi bakimindan analiz edilmistir: Tablo 7: R-d-izomer muhtevasi Ekstrüzyon Deltametrin (DLT) R-a-izomer UV-stabilizatörü sicakligi muhtevasi muhtevasi Ekstrüzyon Deltametrin (DLT) R-oi-izomer UV-stabilizatörü sicakligi muhtevasi muhtevasi Tinuvin® NOR 371 Tinuvin® NOR 371 Tinuvin® NOR 371 Sonuçlar, bulusa göre olan polimer malzemelerin ileri isleminde, deltametrinin % 'undan fazla olan bir izomerizasyonun önlenmesi için, UV-stabilizasyonu için, sterik engellenmis aminlerin kullanilmamasi gerektigini göstermektedir. 7. Örnek: Teknigin bilinen durumu: Kaplanmis PET-aglar Firma Vestergaard Frandsen S.A., Isviçre ürünü olan insektisit yüklü ag Permanet, biyolojik etkinlik ve deltametrin muhtevasi bakimindan degerlendirilmistir. Ardindan, WHOPES protokolüne uygun olarak yikama prosedürü birkaç defa uygulanmistir ve biyolojik etkinligin ve deltametrin kaybinin diger degerlendirmeleri gerçeklestirilmistir.

Agin deltametrin muhtevasi tayini, polipropilen agi ile ayni sekilde yapilmistir.

Tablo 8: Deltametrin muhtevasi ve alikonma indeksi WHOPES 60 dakika 24 saat Deltametrin (DLT) AIikonma protokolüne göre sonraki sonrasindaki muhtevasi yikama sayisi [-1 knock down mortalite [agirlikça %] Firma Vestergaard Frandsen S.A., Isviçre ürünü olan insektisit yüklü ag Permanet, 2 hafta 54°C'de depolandiktan sonra etken madde stabilitesi bakimindan incelenmistir.

Bu depolama kosullari ile, 2 yillik bir asgari dayanim süresi simüle edilmektedir.

Numuneler, 2 hafta süreyle 54°C'de depolanmistir ve ardindan yukarida tarif edilen metoda uygun bir sekilde, deltametrinin R-oi-izomer muhtevasi bakimindan incelenmistir. Bir çift tayin uygulanmistir.

DLT'nin R-a-izomeri 2 hafta süreyle 54°C'de depolamadan 2 hafta süreyle 54°C'de depoladiktan önce sonra 3,35% 47,44% 3,51% 35,35% Sonuçlar, piyasadan temin edilebilen bu agin, knock-down ve mortalite bakimindan WHO-gerekliliklerini sadece 15 yikama için sagladigini ve 5 yikamadan sonra % 95'ten az olan bir alikonma indeksine sahip oldugunu göstermektedir. Ayrica, 2 hafta süreyle 54°C'de depolamadan sonra R-oi-izomer muhtevasi % 30'dan belirgin ölçüde fazladir. 8. Örnek: Teknigin bilinen durumu: PE-aglar Insektisit yüklü Netproteot® (BESTNET EUROPE LTD., Büyük Britanya) ve Duranet® (Clarke Products, ABD) aglari, biyolojik etkinlik bakimindan degerlendirilmistir.

Ardindan, WHOPES protokolüne uygun olarak yikama prosedürü birkaç defa uygulanmistir ve biyolojik etkinligin diger degerlendirmeleri gerçeklestirilmistir.

Tablo 10: Biyolojik etkinlik WHOPES protokolüne göre yikama sayisi H n.b. = tayin edilmedi Netproteot® 60 dakika 24 saat sonraki sonrasindaki knock down _ mortalite [%] 100 100 60 dakika sonraki knock down 1006451 Duranet® 24 saat sonrasindaki mortalite [%] 100987051 Sonuçlar, test edilen, piyasadan temin edilebilen polietilen bazli aglarin, lifli malzeme olarak, daha 35lten az olan yikamada dahi, WHOPES kilavuzunu biyolojik etkinlik bakimindan artik saglamadigini, belirgin bir sekilde göstermektedir.

Claims (1)

1. ISTEMLER WHOPES-kilavuzuna uygun olarak en az 25 yikamadan sonra, 60 dakika sonrasinda % 95 ile % 100 arasinda olan bir knock-down'a veya 24 saat sonrasinda %80 ile %100 arasinda olan bir mortaliteye sahip olan, bir deltametrin içerikli polipropilen polimer malzemesi bazli olan, ag gibi olan kumasin üretilmesi için öngörülen yöntem olup burada ilk önce polipropilen ile deltametrin, birlikte veya ayri ayri, 120 ile 250°C arasinda olan sicakliklarda eritilmektedir, eriyikler sekillendirilerek egirilmis iplikler haline getirilmektedir ve sogutulmaktadir, olusan egirilmis iplikler, bir çekme sisteminin üzerinden geçirilmektedir ve çekilmektedir ve ardindan polimer iplikler, ayni uzunlukta, paralel olarak bir bobinin üzerine sarilmaktadir ve örülerek veya çözgülü örülerek ag gibi olan bir kumas haline getirilmektedir, söz konusu bu kumas, akabinde, bir termofiksaj islemine tabi tutulmaktadir, özelligi, ag gibi olan kumasin, termofiksajdan önce, su ve bir deterjan ile yikaniyor olmasidir ve/veya termofiksaj islemi için sicakligin, kullanilacak polipropilenin erime sicakliginin en fazla 20°C altinda olacagi sekilde seçiliyor olmasidir. istem 1'e göre yöntem olup özelligi, ipliklerin egirilmesi esnasinda, bir egirme preparasyonunun kullaniliyor olmasidir. Bir deltametrin içerikli polipropilen polimer malzeme bazli egirilmis iplikler olup özelligi, egirilmis ipliklerin asagidaki adimlar ile üretiliyor olmasidir: a) kullanilacak olan polimer ile bir veya daha fazla insektisit etken maddenin, birlikte veya ayri ayri, 120 ile 250°C arasinda olan sicakliklarda eritilmesi, b) a) adimina uygun olan eriyigin sekillendirilerek egirilmis iplikler haline getirilmesi ve sogutulmasi, c) opsiyonel olarak, b) adiminda olusan egirilmis ipliklerin bir çekme sisteminin üzerinden geçirilmesi ve çekilmesi, d) egirilmis ipliklerin bir termofiksaj islemine tabi tutulmasi, burada egirilmis iplikler, termofiksajdan önce, su ve bir deterjan ile yikanmaktadir ve/veya termofiksaj islemi için sicaklik, kullanilacak polipropilenin erime sicakliginin en fazla 20°C altinda olacagi sekilde seçilmektedir. 4. Bir deltametrin içerikli polipropilen polimer malzeme bazli, ag gibi olan kumas olup özelligi, ag gibi olan kumaslarin asagidaki adimlar ile üretiliyor olmasidir: a) kullanilacak olan polipropilen ile deltametrinin. birlikte veya ayri ayri, 120 ile 250°C arasinda olan sicakliklarda eritilmesi, b) a) adimina uygun olan eriyigin sekillendirilerek egirilmis iplikler haline getirilmesi ve sogutulmasi, c) opsiyonel olarak, b) adiminda olusan egirilmis ipliklerin bir çekme sisteminin üzerinden geçirilmesi ve çekilmesi, d) egirilmis ipliklerin örülerek veya çözgülü örülerek ag gibi olan bir kumas haline getirilmesi, e) ag gibi olan kumaslarin bir termofiksaj islemine tabi tutulmasi, burada termofiksaj islemi için sicaklik, kullanilacak polipropilenin erime sicakliginin en fazla 20°C altinda olacagi sekilde seçilmektedir ve/veya ag gibi olan kumaslarin, termofiksajdan önce, su ve bir deterjan ile yikanmasi. . Istem 4'e göre olan, ag gibi olan bir kumastan veya Istem 3'e göre olan egirilmis ipliklerden olusan yatak cibinlikleridir, sivrisinek cibinlikleridir, dokumalardir, örgülerdir, örme mamullerdir, keçelerdir, dokunmamis kumaslardir.