PL95833B1 - Sposob calkowitego niszczenia odpadowych srodkow szkodnikobojczych - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób niszczenia odpa¬ dowych srodków szkodnikobójczych. Dotyczy on sposobu niszczenia resztek organicznych srodków szkodnikobój¬ czych za pomoca stopionych soli, bez zanieczyszczenia srodowiska.Srodkami szkodnikobójczymi lub truciznami gospodar¬ czymi nazywa sie chemikalia przeznaczone do zwalczania, odstraszania lub niszczenia roslin lub zwierzat przyno¬ szacych duze szkody czlowiekowi lub jego interesom gos¬ podarczym.Srodki szkodnikobójcze dzieli sie na szereg grup w za¬ leznosci od rodzaju szkodników, przeciw którym sa one stosowane. Grupami o najwiekszym znaczeniu gospodar¬ czym sa: srodki chwastobójcze, owadobójcze, grzybobójcze i przeciwrobacze. Produkcja wielu gatunków srodków chwastobójczych i owadobójczych siega setek ton.Czesto zachodzi potrzeba niszczenia nadmiaru tych srodków, w sposób bezpieczny i nie powodujacy skazen otoczenia. Dotyczy to zarówno duzych ilosci jak równiez resztek tych srodków pozostalych w róznego rodzaju naczyniach. Wraz ze wzrostem ilosci stosowania srodków szkodnikobójczych, do róznych celów wylonila sie potrzeba usuniecia czesto nadmiaru tych srodków zarówno w wiekszych ilosciach jak i ilosciach resztkowych znajduja¬ cych sie w zuzytych pojemnikach.Znane sa sposoby usuwania odpadów srodków szkodniko¬ bójczych, posiadaja szereg wad zwiazanych z kosztami, ograniczonym zastosowaniem lub efektami wtórnymi.Takwiec usuwanie ich przez zakopywanie nie jest korzystne, poniewaz wiele z nich odznacza sie stosunkowo duza trwa¬ loscia, nie ulega rozkladowi biologicznemu i moze byc wyplukiwane z gleby przez wode. Przedostanie sie tych srodków do gleby stwarza dodatkowe problemy agrotech- niczne i srodowiskowe. Szczególnie dotyczy to srodków owadobójczych typu chlorowanych weglowodorów oraz chwastobójczych typu mocznika, triazyny, pikloramu i kwasu fenoksyoctowego. Konwencjonalne spalanie w pie¬ cach jest niekorzystne ze wzgledu na tworzenie sie silnie toksyczne gazy, np. fosgen; popioly moga równiez zawierac silnie toksyczne zwiazki. Sposoby oparte na rozkladzie chemicznym ograniczaja sie czesto tylko do okreslonych grup srodków szkodnikobójczych i sa na ogól kosztowne.Przedmiotem niniejszego wynalazku jest szybki, prosty i bezpieczny sposób calkowitego niszczenia odpadowych organicznych srodków szkodnikobójczych, nie narazajacy praktycznie srodowiska na zanieczyszczenie. Sposób ten mozna równiez wykorzystywac do niszczenia opakowan po srodkach ochrony roslin.Sposób wedlug wynalazku polega na wprowadzaniu srodka szkodnikobójczego' oraz zródla tlenu, korzystnie powietrza do strefy reakcyjnej, okreslonej jako basen, w którym znajduje sie mieszanina stopionych soli, w tempe¬ raturze 400—1500 °C, korzystnie 700—1000 °C. Miesza- nina stopionych soli sklada sie albo tylko z weglanu metalu alkalicznego lub mieszaniny takich weglanów lub, korzyst¬ niej, z wiekszej czesci (ponad 50% wagowych) weglanu metalu alkalicznego oraz z mniejszej czesci (przynajmniej 1% wagowo) siarczanu metalu alkalicznego. Organiczny srodek szkodnikobójczy zostaje rozlozony za pomoca 95 83395 833 czesciowego lub calkowitego spalania tworzac produkty rozkladu i spalenia, w tym takze gazowe.W przypadku pewnych srodków szkodnikobójczych, jesli podczas obróbki termicznej przepuszcza sie przez stopiona sól nadmiar powietrza, uzyskuje sie calkowite ich spalenie w stopie. Gazy wychodzace z pierwszej strefy reakcyjnej zawieraja w takim przypadku jedynie dwutlenek wegla, pare wodna oraz tlen i azot pochodzace z powietrza.Jesli jednak w gazach odlotowych znajduja sie substancje palne, korzystniej jest stosowac dalsza ich obróbke w dru¬ giej strefie spalania. W tym celu gazy odlotowe przepusz¬ cza sie przez druga strefe reakcyjna, w której gazy palne oraz wszelkie substanqe palne obecne w tych gazach Ulegaja dalszemu utlenianiu. W ten sposób gazy wypusz¬ czane do atmosfery zarówno z pierwszej jak równiez dru^ giej strefy reakcyjnej zawieraja jedynie gazy obojetne, takie jak dwutlenek wegla, pare wodna, tlen i azot. Pozos¬ tale produkty rozkladu lub utleniania pozostaja w stopie, soli i uzyskuje sie calkowity rozklad srodków szkodniko¬ bójczych.W przypadku gdy do zniszczenia przeznacza sie pojem¬ niki, plastykowe, papierowe, szklane lub metalowe, zawie¬ rajace resztki srodków szkodnikobójczych, korzystnym jest stosowanie mieszaniny stopionych soli skladajacej sie zasadniczo z mieszaniny eutektycznej weglanu sodowego i weglanu potasowego (temperatura topnienia 710 °C) oraz 1—25% wagowych siarczanu sodowego. Proces mozna prowadzic spalajac pojemniki zawierajace resztki srodków szkodnikobójczych, w opisanej wyzej mieszaninie stopionych soli w temperaturze 700—1000 °C, wykorzystu¬ jac przenosna aparature zamontowana na podwoziu sa¬ mochodu ciezarowego.Podczas niszczenia duzej ilosci srodków szkodniko¬ bójczych lub gdy niezbedna jest wyzsza temperatura dla uzyskania calkowitego rozkladu, korzystnie jest prowadzic proces w temperaturze 850—1000°C, szczególnie zas 900--950°C. Mieszanina stopionych soli sklada sie wtedy z .weglanu sodowego oraz 1—25%, korzystnie 5—15% wagowych siarczariu sodowego.Jeslr w pierwszej strefie reakcyjnej zachodzi tylko czes¬ ciowe spalanie substancji organicznych, wtedy dla uzyskania calkowitego utlenienia substancji palnych, gazów na niz¬ szym stopniu utlenienia i stalych czastek zwiazków weglo¬ wych, przesyla sie je do drugiej strefy reakcyjnej, do której takze doprowadzane jest zródlo tlenu, korzystnie powietrze.W pewnych przypadkach w drugiej strefie reakcyjnej umieszcza sie siatki metalowe, np. ze stali nierdzewnej lub z pokrytej materialem ceramicznym siatki metalowej, np. z pokrytej aluminium lub tlenkiem glinu stali. Sluza one do inicjowania zaplonu oraz do zatrzymywania -jakich¬ kolwiek stalych czastek ze stopionych soli, obecnych w gazach uchodzacych do atmosfery.W zaleznosci od rodzaju produktów rozkladu zatrzyma¬ nych w stopionej soli, korzystna jest, a czesto niezbedna, dalsza obróbka stopu w celu usuniecia substancji toksycz¬ nych i skazajacych, przed rozpuszczeniem stopu w wodzie lub zakopaniem do ziemi. Na stopiona sól zawierajaca zatrzymane produkty rozkladu dziala sie powietrzem w celu utlenienia wszelkich pozostalych siarczków do siarczanów.Nastepnie po ochlodzeniu stopiona sól usuwa sie w postaci suchej lub dziala woda i wapnem na odpowiednich sklado¬ wiskach. Gdy stóp soli zawiera jedynie chlorki, np. chlorek sodu pochodzacy z rozkladu chlorowanych weglowodorów, mozna go usuwac rozpuszczajac w duzej ilosci wody, np. zatapiajac w morzu.Rózne organiczne srodki szkodnikobójcze mozna nisz¬ czyc szybko i wygodnie przy zastosowaniu niniejszego sposobu, wprowadzajac jedynie stosunkowo niewielkie zmiany w postepowaniu. Wynika to z istoty procesu, pole- gajacego w zasadzie na rozkladzie zwiazków organicznych na drodze czesciowego lub calkowitego spalania. Sposób jest szczególnie przydatny do stosowania w zakladach pro¬ dukcyjnych, w których zachodzi potrzeba czestego i pros¬ tego niszczenia organicznych srodków owado- i chwasto- bójczych.Szczególnie podatne na niszczenie sa srodki owadobójcze typu chlorowanych weglowodorów, takie jak chlordan, DDT, dieldrin, heptachlor i aldrin; kwas fenoksyoctowy, toluidynaj srodki chwastobójcze zawierajace grupy ni- trowe, np. trójfluralina, 2,4-D, 2,4,5-T, dichlobenil i MCPA oraz zawierajace fosfor srodki owadobójcze, takie jak diazinon, disulfoton, forat, malation i paration. Zwiazki te ulegaja szybkiemu zniszczeniu w temperaturze rozkladu, a otrzymane produkty kwasne i gazowe sa absorbowane i zobojetniane w stopionym weglanie metalu alkalicznego.Gazy toksyczne i czasteczki. organiczne przechodza przez stop, ulegajac calkowitemu spaleniu lub w razie potrzeby utlenia sie je do reszty w drugiej strefie reakcji.Ponizej opisano korzystna forme wykonania wynalazku, nie ograniczajac jego zakresu. Dotyczy on rozkladu srodka szkodnikobójczego za pomoca stopu weglanu alkalicznego, zawierajacego siarczan alkaliczny. Mianowicie, gdy srodek szkodnikobójczy poddaje sie reakcji w temperaturze ko¬ rzystnie 850—1000°C ze stopem weglanu sodu z dodat- kiem 1—25% wagowych siarczanu sodu, zachodzi szereg reakcji. Poczatkowo, przy ograniczonym doplywie powietrza, nastepuje piroliza i czesciowe utlenienie za pomoca siarcza¬ nu; wytwarza sie smola, para wodna, gazy palne jak weglo¬ wodory i tlenek wegla oraz gazy kwasne. Te ostatnie na- tychmiast zabojetniane sa przez sól alkaliczna. Gazy palne oraz wszelkie nieprzereagowane czastki weglowe podlegaja spaleniu w drugiej strefie reakcyjnej. Smoly pozostaja w stopionej soli, gdzie ulegaja calkowitemu zniszczeniu w reakcji z siarczanem. Reakcja smoly z siarczanem sodo- 40 wym, dajaca w wyniku siarczek sodowy, jest reakcja endo- termiczna. Siarczan sodu regeneruje sie jednoczesnie w egzotermicznej reakcji rozpuszczonego siarczku sodowego z powietrzem. Obie reakcje przebiegaja wedlug nastepuja¬ cego schematu: 45 Na2S04+2C Na2S+2C02 (reakcja endotermiczna) Na2S +2Q3—»• N^SC^ (reakcja egzotermiczna).W powyzszym schemacie C oznacza atom wegla pochodza¬ cy ze srodka szkodnikobójczego lub smoly. Reakcja egzo¬ termicznego przeksztalcania siarczków do siarczanów 50 jest reakcja znana i wykorzystywana, np. w opisie patento¬ wym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr. 3 567 412 w którym opisano proces spalania materialów weglowych dla uzyskania ciepla dla procesu gazyfikacji, stosujac przy tym czynnik utleniajacy w obecnosci siarczanu. Tego typu 55 reakcja opisana jest równiez w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr. 3 708 270 dotyczacym piro¬ lizy materialu weglowego oraz w opisie patentowym Sta¬ nów Zjednoczonych Ameryki nr 3 710 737 dotyczacym wytwarzania ciepla w procesie spalania materialów we- 60 glowych.Reakcja zachodzaca podczas procesu spalania polega w koncowym etapie na utlenianiu smól, przy czym laczenie sie tlenu z weglem nie zachodzi bezposrednio, ale za po¬ srednictwem skladników obecnych w stopionej soli. Weglan (5 sodowy nie bierze w zasadzie udzialu w reakcji ale spelnia95 833 role czynnika ulatwiajacego uzyskanie mieszaniny stopio¬ nych soli w odpowiedniej temperaturze i dodatkowo jest zródlem ciepla dla zapoczatkowania procesu spalania oraz zobojetnia substancje szkodliwe o charakterze kwas¬ nym. Uzyskuje sie w ten sposób wysoce efektywne, stabil¬ ne termicznie srcdowisko do rozkladu. W szczególnosci gdy proces przebiega w obecnosci nadmiaru powietrza, to znaczy gdy ilosc tlenu jest wystarczajaca do calkowitego spalenia substancji organicznych, stopione sole przyspieszaja bezposrednia reakcje produktów rozkladu termicznego z tle¬ nem. W wyniku tego zachodzi szybkie calkowite spalanie i wydzielajacy sie gaz sklada sie z pary wodnej i dwutlenku wegla. Jesli jako zródlo tlenu stosuje sie powietrze, w gazie - wylotowym znajduje sie takze azot oraz czesc nieprzere- agqwanego tlenu.Jesli niszczeniu ulega srodek bedacy chlorowanym weglowodorem, w stopionej soli powstaje chlorek sodowy.W przypadku organicznych zwiazków fosforu powstaja fosforany sodowe, zas gdy ma sie do czynienia ze zwiaz¬ kami siarki otrzymuje sie siarczan sodowy. Wszystkie powstajace sole nieorganiczne sa zatrzymywane w stopio¬ nej soli. Wyczerpana mieszanine stopionych soli usuwa sie z pieca i zastepuje swieza porcja. Zuzyte sole regeneruje sie lubniszczy. .Zalaczony rysunek przedstawia schemat urzadzenia sluzacego do praktycznej realizacji sposobu wedlug wyna¬ lazku.W sposobie wedlug wynalazku organiczne srodki szkod- nikobójcze rozklada sie w stopionej soli, skladajacej sie albo wylacznie z weglanu metalu alkalicznego albo, ko¬ rzystnie, w mieszaninie z siarczanem metalu alkalicznego.Czesc produktów rozkladu jest zatrzymywana w^tepionejiv soli, czesc zas ulega dalszemu utlenieniu do dwutlenku wegla i pary wodnej, przy czym odbywa sie to w stopie albo w drugiej komorze spalania. W przypadku gdy proces rozkladu chce sie prowadzic w stosunkowo niskiej tempera¬ turze mozna stosowac niskotopliwe mieszaniny podwójne lub potrójne, np. eutektyczna mieszanine potrójna wegla¬ nów, o temperaturze topnienia 397 ±1°C, skladajaca sie z 43,5% molowych weglanu litowego, 31,5% molowych weglanu sodowego oraz 25,0% molowych weglanu pota¬ sowego. Korzystna mieszanina podwójna jest mieszanina eutektyczna skladajaca sie z weglanu sodowego i weglanu potasowego o temperaturze topnienia 710°C; W sklad mie¬ szaniny moga wchodzic rózne siarczany metali alkalicznych, na ogól jednak korzystnym jest stosowanie siarczanu sodo¬ wego, jako latwo dostepnego i taniego.Jak juz wspomniano wyzej, opracowanie wygodnego, szybkiego, bezpiecznego, wydajnego i ekonomicznego sposobu calkowitego niszczenia odpadkowych pestycydów ma powazne znaczenie gospodarcze. Dlatego tez podaje sie ponizej szczególowy opis wykorzystania niniejszego, ko¬ rzystnego procesu z zastosowaniem stopionej soli, skladaja¬ cej sie z weglanu sodowego oraz 1—25% wagowych siar¬ czanu sodowego. Proces ten prowadzi sie w temperaturze 850—1000 °C, korzystnie 900—950 °C, wykorzystujac dla calkowitego spalenia i zniszczenia organicznych pestycy¬ dów kilka kolejnych stref reakcji.Piec 10 do spalania srodków szkodnikobójczych, wyko¬ nany z materialów ognioodpornych, przedstawiony jest na zalaczonym rysunku. Organiczne srodki w postaci sypkiego proszku lub lacznie z rozdrobnionym materialem pochodzacym z opakowan albo pojemników, umieszcza sie w zasobniku 12 polaczonym z podajnikiem srubowym 14 i przesyla przewodem 16 do pierwszej strefy 18 pieca 10. 6 Jesli niszczeniu podlegaja srodjri ciekle lub w postaci roz¬ tworów albo zawiesin, wtryskuje sie* je bezposrednio do strefy 18. Ta czesc pieca wykonana jest z tlenku glinu.Jednoczesnie ze srodkiem do strefy 18 dostarcza sie po- wietrze za pomoca dmuchawy 20, poprzez przewód z za¬ worem 22. Czesc powietrza kierowana jest poprzez zawór 24 do zasobnika 12, w celu zapobiegania wydostawaniu sie przez przewód 16 gazów wytwarzanych podczas procesu rozkladu i spalania. Srodek i powietrze dochodza do basenu io 26 w dolnej czesci strefy 18, w której znajduje sie stopiona sól. Mieszanina stopionych soli sklada sie korzystnie z weglanu sodowego i 1—25% wagowych siarczanu so¬ dowego.Reakcja termicznego rozkladu zachodzi najlepiej w tem- ' peraturze 900—950 °C, w której to temperaturze mie¬ szanina soli topi sie. W wyniku egzotermicznej reakcji zachodzacej podczas zetkniecia sie smoly zatrzymanej w stopionej soli z powietrzem, wytwarzana jest w piecu ilosc ciepla wystarczajaca dla utrzymania soli w stanie cieklym. W tym samym czasie zachodzi czesciowe lub cal¬ kowite utlenienie organicznego srodka, w zaleznosci od jego rodzaju i ilosci powietrza dostarczanego do strefy 18.Powstajace podczas rozkladu produkty weglowe i wydzie¬ lajace sie gazy przechodza poprzez stopiona sól. Gazy kwasne, takie jak dwutlenek siarki i chlorowodór, sa w tych warunkach natychmiast zobojetniane. Wiekszosc materialu weglowego jest uzywana w stopionej soli, w basenach 26 i 30, tworzac w reakcji z siarczanem sodowym dwutlenek wegla i siarczek sodowy. Wydzielajace sie gazy, zawierajace na ogól nieco czastek materialu weglowego, przedostaja sie pecherzykami przez otwory 28 w dolnej czesci strefy 18 do basenu 30, który stanowi równiez czesc strefy 18 wskutek wzajemnego mieszania sie soli w tych basenach. Ostatni etap spalania wydzielajacych sie z basenu 30 gazów ma miejsce w drugiej strefie reakcyjnej 32. W tym celu kieruje sie do tej strefy strumien powietrza poprzez przewód z za¬ worem 34 i przewód 35 laczacy sie z druga strefa reakcji 32.W niektórych przypadkach wylot rury 35 moze byc za¬ nurzony pod powierzchnie stopionej soli w basenie 30. 40 Uzyskuje sie w ten sposób chlodzenie stopionej soli oraz wstepne ogrzewanie powietrza, co daje w efekcie przyspie¬ szenie spalania w strefie 32. Siatka 36, wykonana z materialu odpornego na korozje, korzystnie ze stali nierdzewnej powleczonej glinem lub tlenkiem glinu, umieszczona 45 w strefie reakcyjnej 32, sluzy do inicjowania zaplonu i przyspiesza spalanie gazów. Jednoczesnie na siatce tej zatrzymuja sie czastki stopionej soli, porwane strumieniem gazu. Gaz odlotowy wychodzi z pieca 10 przez przewód 38 i jest wydalany do atmosfery przez komin 40. Gazy odlotowe 50 skladaja sie w zasadzie tylko z dwutlenku wegla i pary wodnej pochodzacych z procesu spalania oraz azotu i tlenu pochodzacych z powietrza.Proces spalania organicznych srodków szkodnikobój¬ czych mozna prowadzic w sposób periodyczny, pólciagly 55 lub ciagly. Piec 10 przystosowany jest równiez do pracy ciaglej. W tym celu w piecu znajduje sie komora przele¬ wowa 42 wraz z rura 44 sluzaca jako regulator poziomu stopionej soli. W przypadku podniesienia sie poziomu stopu, spowodowanego dodaniem srodka i powstaniem - 60 produktów reakcji, nadmiar jego splywa z komory przele¬ wowej poprzez regulator poziomu 44 do dolu w ziemi (nie wykazany na rysunku) gdzie ulega zestaleniu i skad jest wydobywany czerpakiem kubelkowym i niszczony. Alter¬ natywnie, zuzyta stopiona sól poddawana jest dzialaniu 65 powietrza w celu utlenienia resztek siarczku do siarczanu7 i przesylana do zawierajacego wode zbiornika 46< Roztwór zuzytej soli usuwa ste ze zbiornika 46 poprzez zawór 48 i ostatecznielikwiduje. •'' ;; W celu prowadzenia prpcesu w sposób ciagly dodaje sie dodatkowe porcje weglanu i siarczanu sodowego poprzez zasobnik 12, w mieszaninie z wprowadzanym srodkiem.Mozna równiez sole dodawac poprzez przewód rurowy 50 do basenu w strefie 18.Wynalazek jest ilustrowany nastepujacymi przykladami, które jednak nie ograniczaja jego- zakresu.Przyklad I. Do prób zastosowano jako typowy srodek szkodnikobójczy zwany dalej pestycydem, miesza¬ nine skladajaca sie z 50% chlordanu (wzór sumaryczny OoUClg), odpowiednika 30% osiniochloro-4,7-metano- czterowodoroindanu oraz 20% zwiazków pokrewnych.Doswiadczenie prowadzono w taki sposób aby wiekszosc pestycydu ulegala reakcji podczas przechodzenia przez stopiona sól. W tym celu w piecu elektrycznym, w tempera¬ turze okolo 980°C, umieszcza sie pionowo wykonana z glmokrzemianu (Al,Si3019j5), wypelniona w 1/2—2/3 stopiona mieszanina okolo 85% weglanu sodowego oraz okolo 15% siarczanu sodowego, rure. Wylot rury reakcyjnej zaopatrzony jest w pakunek welny szklanej dla wychwytywania czastek materialu organicznego, otwór dla pobierania próbek do chromatografii gazowej, analiza¬ tor tlenku wegla i weglowodorów, pluczke wodna oraz prze¬ plywomierz. 50% chlordan w postaci proszku podaje sie porcjami po kilka dziesiatych grama do rury reakcyjnej, bezposrednio .przez rure wlotowa powietrza wykonana ze stali nierdzewnej. Strumien wchodzacego powietrza przepycha pestycyd i produkty jego spalenia przez warstwe grubosci okolo 30 cmystopionych soli. Zapewnia to lepsze zetkniecie pestycydu ze stopiona sola.Kontrola wydzielania sie gazów, a nastepnie analiza wody w pluczce, oznaczanie zawartosci chlorków w po¬ wstajacej malej ilosci sadzy oraz oznaczanie zawartosci weglowodorów w gazach, wykazaly, ze 99,9% stalego pestycydu uleglo szybkiemu rozkladowi. Gazy odlotowe zawieraja produkty powstajace podczas reakcji miedzy substanq'ami organicznymi i siarczanem, sa to tlenek i dwutlenek wegla. Podczas zwiekszania ilosci wprowa¬ dzanego powietrza w stosunku do pestycydu zmniejsza sie znacznie zawartosc tlenku wegla. Zawartosc weglowodorów w fazie gazowej wynosi ponizej 10 czesci na milion. Nawet jednak gdy ilosc powietrza w stosunku do pestycydu Jest wzglednie mala, zawartosc tlenku wegla w gazach wylotowych wynosi jedynie okolo 1% objetosciowego, a weglowodorów tylko 100—150 czesci na miliónl Tak niski poziom weglowodorów w gazach wskazuje, ze maksy¬ malna zawartosc chlorowanych weglowodorów w gazach jest bardzo mala. W wodzie z pluczki nie wykryto chlorków podczas próby z azotanem srebra. Oznaczano takze calko¬ wita zawartosc chloru w stopie soli. Otrzymane wyniki wskazuja, zeponad 80% chloru jest zatrzymywane w stopio¬ nej soli.Przyklad II. W doswiadczeniu stosowano urza¬ dzenie innego typu, przeznaczone do niszczenia w sposób ciagly wiekszej ilosci pestycydów. Sklada sie ono z rury wykonanej z tlenku glinuj o srednicy wewnetrznej 15 cm i dlugosci 75 cm, zamknietej z jednego konca. Rura ta umieszczona jest pionowo w piecu rurowym o srednicy wewnetrznej 22,5 cm i dlugosci 75 cm, do którego przymo¬ cowany jest cienkoscienny zbiornik ze stali nierdzewnej o srednicy wewnetrznej 17,5 cm i dlugosci 75 cm, zaopa¬ trzony u góry w kolnierz. W rurze z tlenku glinu umiesz- «33 8 czono okolo 45 kg stopionej soli, zawierajacej 80 % ~ wych weglanu sodowego oraz 20% wagowych si sodowego. Paczuszki polietylenowe zawierajace po 5 i 10 chlordanu wprowadzano kolejno do strumienia powi s przepuszczanego przez stopiona sól, za posrednictw rury z tlenku glinu o srednicy wewnetrznej 3,75 cmi gosci 120 cm, otwartej z obu stron i zanurzonej na gle . kosc 15 cm pod powierzchnie stopu.Wydzielajace sie podczas pirolizy pestycydu gazy p chodza poprzez warstwe stopionych soli o grubosci okol 13,75 cm, w której absorbowane sa chemicznie szkodliw skladniki. Powietrze stosowane do utlenienia siarczku d siarczanii wprowadza sie przez pomocnicza rure. Gaz wydzielajace sie ze stopionej soli powoduja mieszanie sie soli stopionych w rurze pomocniczej i glównej.^ Stwierdzono, ze calkowity rozklad 10-gramowej próbki chlordanu wymaga mniej niz 2 minut czasu. Jak z tego wynika, w opisanym urzadzeniu mozliwym jest niszczenie okolo 0,45 kg pestycydu w ciagu 1 godziny. Druga komore spalania stosuje sie dla zabezpieczenia calkowitego ' spale¬ nia wydzielajacych sie gazów. Stwierdzono ponadto, ze wiekszosc czastek stalych zatrzymywana jest przez stopiona sól. Nie obserwuje sie ich wzrokowo w strumieniu gazów wychodzacych z drugiej komory spalania.Przyklad III. W urzadzeniu takim jak w przykla¬ dzie II umieszcza sie mieszanine skladajaca sie z 90% wagowych weglanu sodowego oraz 10% wagowych siar¬ czanu sodowego. Calosc ogrzewa sie poczatkowo do tem¬ peratury 950—1000°C celem stopienia soli. Temperatura ta utrzymuje sie samorzutnie podczas trwania procesu.Do mieszaniny stopionych soli podaje sie porcjami przez dodatkowy otwór wlotowy malation w torebkach ' polietylenowych. Malation jest fosforoorganicznym pes¬ tycydem zawierajacym w czasteczce takze siarke. Otwór wlotowy jest zamykany* caly wiec przeplyw odbywa sie kolejno poprzez stopiona sól, druga komore spalania, do której dostarczane jest podgrzane powietrze, a nastepnie przez lapacz czastek stalych wykonany z welny szklanej, oraz pluczke wodna i w koncu wytworzone gazy wydalane 40 sa do atmosfery. Stale czastki zatrzymane na welnie szkla¬ nej i w pluczce ekstrahowano benzenem, odparowano do sucha i pozostalosc poddano analizie. Zawartosc tlenku wegla i weglowodorów w gazach odlotowych oznaczano za pomoca detektorów podczerwieni. 45 Dla wykonania pr^by zuzyto 10 torebek zawierajacych kazda po 5 g malationu, dodajac je w odstepach trzyminu- towych. Na podstawie oznaczenia zawartosci tlenku wegla i Weglowodorów w gazach odlotowych stwierdzono, ze czas rozkladu 5-gramowej próbki wynosi okolo 30 sekund. 50 W drugiej komorze spalane sa w podgrzewanym powietrzu nad goraca siatka kontaktowa. W strumieniu wychodzacych z drugiej komory spalania gazów, nie stwierdzono obec¬ nosci tlenku wegla i weglowodorów* Wprowadzona do reakcji ilosc malationu zawierala lacznie 2,42 g siarki 55 i 1,21 g fosforu. W ekstraktach benzenowych wykryto tylko 1,2 mg siarki oraz 1,8 mg fosforu, z czego wynika, ze przynajmniej 99,9% pestycydu uleglo rozkladowi. Zawar¬ tosc fosforu w stopie wynosila 80 ±15%.P r z y k l a d IV. Powtórzono postepowanie z przykladu 60 III stosujac herbicyd o nazwie Weed B Gon, skladajacy sie z 17,8% « wagowych estru izooktylowego 2,4-D oraz 8,4% wagowych soli srebrowej kwasu izooktylokarboksy- lowego, w roztworze w nafcie. Próbe wykonano zuzywajac 6 torebek polietylenowych zawierajacych kazda po 5 g 65, pestycydu,. Wylapane z gazów odlotowych stale czastki^Hiilihtftiiiri bcaweew i oznaczano w ekstraktach za- g0*tuicohlw. Wprowadzono z pestycydem 1,4% 9 chloru, i&Wimbao % ekstraktach 0,77 dag, z czefo wynika* ie cojiajraniej 99,96% pestycyduukgfc rozkladowi. AatJliaa ttopq ptzed i po reakcji wykazala* ze zawartosc; chloru (w postaci chlpfków) wzrosla o ilosjc odpowiadajaca jego ' zawartosci w pestycydzie.Przyklad V. Powtórzono postepowanie wedlug przykladu III stosujac Sevin, typowy pestycyd karbami- niahowy (karbaminian karbonylo-1-naftylo-N-mentylu) o zawartosci azotu wynoszacej 7% wagowych. Próbe wykonano zuzywajac 5 torebek polietylenowych zawiera¬ jacych kazda po 5 g pestycydu. W ekstraktach benzeno¬ wych znaleziono 0,075 mg azotu, wobec wprowadzonych z pestycydem 0,875 g. Wskazuje to, ze przynajmniej 99*99% pestycydu uleglo rozkladowi. Jak sie tego nalezalo spodziewac, w stopie nie wykryto azotu, co jest wynikiem bardzo szybkiej redukcji weglem azotanów do azotynów, która zachodzi w stopie w tej temperaturze. Nie zaobserwo¬ wano takze nadmiernego wydzielania sie tlenków azotu, których ilosc wynosila nie wiecej niz okolo 20 czesci na milion.Przyklad VI. Ciekly chlordan w postaci 72% ze- mulgowanego koncentratu, spalono calkowicie w systemie ciaglym, stosujac nadmiar powietrza. Stosowano stopiona sól skladajaca sie z 90% wagowych weglanu sodowego oraz 10% wagowych siarczanu sodowego. Sól te umiesz¬ czono w rurze wykonanej z tlenku glinu znajdujacej sie w reaktorze ze stali nierdzewnej. Ciekly pestycyd przepusz¬ czano z szybkoscia okolo 0,7 kg/godz., lacznie z powietrzem wprowadzanym w ilosci okolo 0,1 m3/minute, poprzez przewód wykonany z tlenku glinu. Calosc podawano w ciagu 75 minut, korygujac szybkosc przeplywu w czasie pierwszych dwudziestu minut. Stan równowagi uzyskiwano w ostatniej godzinie, przy podawaniu okolo 75% nadmiaru powietrza. Gazy odlotowe opuszczaly ukl%l z szybkoscia liniowa wynoszaca okolo 0,5 m/sek*Stopiona sól utrzymy¬ wano przez caly czas w temperaturze okolo1000°C. Wpro¬ wadzane powietrze sluzylo, oprócz do zapewnienia nad¬ miaru tlenu do spajania, takze do chlodzenia stopu w celu utrzymania temperatury ponizej 1050°C.W czasie próby przerobiono okolo 0,9 kg pestycyd Filtr zatrzymujacy stale czastki oraz pluczke wodna stosowano w celu ewentualnego wylapywania chlorków organicznych, jednak w obu frakcjach ai& stwierdzono, ich obecnosci. Graniczna czulosc metody wykrywania chlorków organicznych pochodzacych z pestycydów jest nie mniejsza niz 0,04%. Jak z tego wym*% wieeef niz 99,6% pestycydu ulega rozkladowi, podczas spalania w stopionej soli.Gazy odlotowe badano. na obecnosc ewentualnych szkodliwych produktów gazowych. Stwierdzono, ze nawet bez stosowania drugiej komory spalania, zawjajspsc tlenków azotu w gazach wynosi ponizej 70 czesci na*milion Równiez ilosc tlenku wegla i niespalonych weglowodorów jest bardzo mala i wynosi odpowiednio mniej niz 0,t% tlenku wegla oraz mniej niz 25 czesci na milion weglowe-* dorów. Sklad gazu zgodnie z chromatografia cienkowar¬ stwowa jest nastepujacy: okolo 12% dwutlenku wegla, okolo 8% tlenu oraz okolo 80% azotu.Sposób wedlug wynalazku pozwala na niszczenie pes¬ tycydów w procesie ciaglym z wydajnoscia do okolo 450 kg/ /godz. Jest oczywistym, ze podczas praktycznej realizacji sposobu, warunki prowadzenia procesu moga byc modyfi¬ kowane, bez ograniczenia zakresu stosowalnosci wynalazku. tt Zfttafcy to od radwju ttatowtoctet pestycydu i feft* postaci — ekktej stalej lubroRwotu; rawmahi 21jakiegowykonie \m opakowanic* temperatury niezbedne*'dla uaysfcaaia cjaJkoKtata (fettai* om wwm^efco tto*A»ku p<*iy<:ydu i powietrza, W przypadku gdy $tomie sie pes^yc^d ckWy . lul roztwór, podajnik srubowy zastepuje sie pompko,pracy ciaglej.Reasumujac, przyklady ilustrujace niniejszy wynalazek dotycza okreslonych stezen, temperatur, szybkosci wpro- wadzania substratów i zwiazanych z tym innych parametrów reakcji, niezbednych dla najlepszego przeprowadzenia procesu. Dla znajacych zagadnienie oczywistym jest, ze sposób wedlug wynalazku moze byc prowadzony takze w innych warunkach. Zakres wynalazku nie jest ograniczony przytoczonymi przykladami, ale wylacznie PL

Claims (1)

1. zastrzezeniami. Zastrzezenia patentowe 1. Sposób calkowitego niszczenia odpadowych srodków 20 szkodnikobójczych prowadzony wieloetapowo, polegajacy na kontaktowaniu srodka szkodnikobójczego ze zródlem tlenu nie; pozostawiajacy praktycznie zadnego zanieczysz¬ czeni* srodowiska, znamienny tym, ze srodek szkodniko- bójczy i zródlo tlenu wprowadza sie do pierwszej strefy 25 reakcyjnej zawierajacej stopiona mieszanine soli o tempera¬ turze 400^1500 °C, skladajaca sie w wiekszosci z weglanu metalu alkalicznego z dodatkiem mniejszej czesci, wyno¬ szacej co najmniej 1 % wagowo siarczanu metalu alkalicz¬ nego, nastepnie strumien gazowy wprowadza sie do dru- 30 ©ej strefy reakcyjnej basenu, w obecnosci tlenu, strumien gazowy skladaja/^ sie tylko z gazów, takich jak dwutlenek weg)a para wodna, tlen i azot wydziela sie z drugiej strefy reakcyjnej, do atmosfery, podczas gdy pozostale produkty rozklada srodka szkodnikobójczego pozostaja % Sposób wed&g zastrz. 1 znamienny tym, ze stosuje sie mieszanine stopionych soli skladajaca sie z weglanu sodowego z dodatkiem 1—25% wagowych siarczanu so- •¦ dowego, o tempejcaturze w granicach 850—1000°C. 40 3. Sposób wed&g zastrz. 1, znamienny tym, ze do Stopionej soli wprowadza sie srodek szkodnikobójczy wcaz z pojemnikiem lub srodek szkodnikobójczy w postaci ciekjej. 4v Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze gazy 45 odlotowe, przed, wydaleniem ich do atmosfery, przepuszcza sie przez-siatke metalowa sluzaca do zatrzymywania czastek stopionej, soli porwanych przez te gazy,. % Sposób, w.ed&ig zastrz. 1, znamienny tym, ze stopiona, s£L utiszymuje sie w temperafr.rze 700—1000°C. 50. $• Sposób calkowitego niszczenia odpadowych srodków szkodnikobójczych, polegajacy na kontaktowaniu srodka szkodnikobójczego ze zródlem tlenu nie pozostawiajacy praktycznie zadjiego,zaoJ£czyszczenia srodowiska, znamien¬ ny tym, ze scodsk szkodnikobójczy i zródlo tlenu 55 wprowadza sie do strefy- reakcyjnej zawierajacego stopiona si&atejnpexaJWE5£ 400—LSW°C, skladajaca sie z weglanu metalu alkalicznego lub mieszaniny weglanów metali alkalicznych wytworzone produkty rozkladu takie jak dwu¬ tlenek wegla, para wodna,tlen i azot, wydala sie do atmos- 60 fery, podczas gdy pozostale produkty rozkladu srodka szkodnikobójczego pozostaja w stopionej soli. 7. Sposób wedlug zastrz. 6, znamienny tym, ze do stopionej soli * wprowadza sie srodek szkodnikobójczy wraz z pojemnikiem lub srodek szkodnikobójczy w postaci 65 cieklej.95 833 11 8. Sposób wedlug zastrz. 6, znamienny tym, ze gazy odlotowe przed- wydaleniem do atmosfery przepuszcza sie przez druga strefe reakcyjna w obecnosci zródla tlenu, w celu dokonczenia procesu utleniania wszelkich palnych substancji w tych gazach. 12 9. Sposób wedlug zastrz. 6, znamienny tym, ze gazy odlotowe, przed wydaleniem ich do atmosfery, przepuszcza sie przez siatke metalowa sluzaca do zatrzymywania czastek stopionej soli porwanych przez te gazy. 10. Sposób wedlug zastrz. 6, znamienny tym, ze stopiona sól utrzymuje sie w temperaturze 700—1000°C. LZG Z-d 3 w P-ab. zam. 066-7% raakl. 100+20 egz. Cena 45 zl PL