PL93794B1 - - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest srodek chwastobój¬ czy zawierajacy mieszanine estrów kwasu N-ben- zoilo-N-/3-chloro-4-fluorofenylo/-2-aminopropiono- wego wykazujaca synergiczna aktywnosc chwasto¬ bójcza w procesie zwalczania gluchego owsa.Gluchy owies /Avena fatua/ jest chwastem sze¬ roko rozpowszechnionym na swiecie bedacym glów¬ nym konkurentem zboza w jego uprawach. W wy¬ niku zachwaszczenia upraw gluchym owsem notuje sie corocznie znaczne straty ekonomiczne.Ester metylowy i izopropylowy kwasu N-benzo- ilo-N-/3-chloro-4-fluorofenylo/-2-aminopropionowe- go mozna uwazac za glówne, selektywnie dziala¬ jace srodki chwastobójcze do zwalczania gluchego owsa w uprawach zbozowych. Przy tym, ester me¬ tylowy jest uzyteczny zwlaszcza przy zwalczaniu gluchego owsa w uprawach pszenicy, a ester izo¬ propylowy — w uprawach jeczmienia. Ester me¬ tylowy, mimo iz bardzo skuteczny w uprawach pszenicy, nie wydaje sie, jak dotychczas, dosta¬ tecznie selektywny do powszechnego stosowania w uprawach jeczmienia.Stwierdzono, ze mieszanina estru metylowego i izopropylowego powoduje wystapienie zjawiska po¬ tegujacego dzialania synergicznego w kierunku wy¬ korzenienia gluchego owsa z upraw jeczmienia, a ponadto, mieszanina moze byc stosowana w upra¬ wach jeczmienia bez wywolywania w nich istot¬ niejszych uszkodzen.Przedmiotem wynalazku jest srodek chwastobój- czy do zwalczania gluchego owsa skladajacego sie z: /a/ N-benzoilo-N-/3-chloro-4-fluorofenylo/-2- -aminopropionianu metylu /nazywanego dalej „estrem metylowym"/ /b/ N-benzoilo-N-/3-chloro-4-fluorofenylo/-2- -aminopropionianu izopropylu /nazywanego dalej „estrem izopropylowym"/ oraz /c/ nosnika lub srodka powierzchniowo czynne¬ go, lub nosnika i srodka powierzchniowo czynne¬ go.Badajac skutki stosowania róznych wielkosci da¬ wek stwierdzono, ze mieszanka wykazuje syner- giczne dzialanie chwastobójcze w odniesieniu do gluchego owsa. Dziwnym jednakze wydaje sie fakt, iz zwiekszenie aktywnosci chwastobójczej mie¬ szanki w stosunku do gluchego owsa nie powoduje zwiekszenia skutków jej dzialania na jeczmien.Dzieki temu, mieszanka moze byc stosowana bez¬ piecznie w uprawach jeczmienia.Szerokie mozliwosci zwalczania gluchego owsa daje stosowanie nalistne srodka wedlug wynalaz¬ ku po wschodzie upraw. Gluchy owies znajduja¬ cy sie w uprawach jeczmienia mozna zwalczac sto¬ sujac od 0,25 do 2,0 kg/ha srodka wedlug wyna¬ lazku zawierajacego ester metylowy i ester izo¬ propylowy w stosunku wagowym w granicach od 1:0,5 do 1:100, a korzystnie w granicach od 1:2 do 1:30.Srodek wedlug wynalazku mozna stosowac z do* 93 79493 794 3 skonalym skutkiem do zwalczania gluchego owsa zarówno w uprawach jeczmienia, jak i w upra¬ wach pszenicy, dzieki czemu srodek ten mozna u- wazac za uniwersalny herbicyd do zwalczania glu¬ chego owsa.Srodek chwastobójczy wedlug wynalazku zawie¬ ra nosnik lub srodek powierzchniowo czynny, lub i nosnik i srodek powierzchniowo czynny, w celu ulatwienia stosowania go w odpowiednich daw¬ kach na polach zachwaszczonych gluchym owsem.Uzywany tu termin „nosnik" oznacza substancje stala lub ciekla, Organiczna lub nieorganiczna, syn¬ tetyczna lub pochodzenia naturalnego.Typowymi nosnikami stalymi sa naturalne lub syntetyczne glinki i krzemiany, np. naturalne krze¬ mionki, takie jak ziemie okrzemkowe, i krzemia¬ ny glinu, takie jak keolinity, montmorylonity i miki. Typowymi nosnikami cieklymi sa ketony, np. metylocykloheksanon, weglowodory aromatyczne, np. metyloftalany, frakcje ropy naftowej, takie jak frakcja ksylenowa i lekkie oleje mineralne, oraz chloropochodne weglowodorów, np. czterochlorek wegla. Czesto korzystne jest stosowanie mieszanin cieczy.Preparat chwastobójczy moze zawierac jeden lub kilka srodków powierzchniowo czynnych i/lub srodków umozliwiajacych przylepianie sie. Jako srodek powierzchniowo czynny mozna stosowac emulgator, dyspergator lub srodek zwilzajacy.Srodki te moga posiadac budowe jonowa lub nie¬ jonowa. Mozna równiez uzyc srodków gdwierz- chniowo czynnych stosowanych zwykle w prepara¬ tach chwastobójczych lub owadobójczych. Przy¬ kladami odpowiednich srodków powierzchniowo czynnych sa: sole sodowo-wapniowe kwasów poli- akrylowych i kwasów lignosulfonowych, produk¬ ty kondensacji kwasów tluszczowych lub amin ali¬ fatycznych lub amidów zawierajacych co najmniej 12 atomów wegla w czasteczce — z tlenkiem ety¬ lenu i/lub tlenkiem propylenu, estry kwasów tluszczowych i glicerolu, sorbitanu /monoanhydro- sorbit/, sacharozy lub pentaerytrytUi ich produkty kondensacji z tlenkiem etylenu i/lub tlenkiem pro¬ pylenu, produkty kondensacji alkoholi tluszczowych lub alkilofenoli, np. p-oktylofenolu lub p-oktylo- krezolu, z tlenkiem etylenu i/lub tlenkiem propy¬ lenu, siarczany lub sulfoniany powyzszych produk¬ tów kondensacji, ich sole alkaliczne lub sole meta¬ li ziem alkalicznych, korzystnie sole sodowe estrów kwasu siarkowego lub sulfonowego zawierajacych co najmniej 10 atomów wegla w czasteczce, takie jak siarczan sodu, drugorzedowy alkilosiarczan so¬ du, sól sodowa sulfonowanego oleju rycynowego, oraz alkiloarylosulfoniany sodu, takie jak dode- cylobenzenosulfonian sodu; oraz polimery tlenku etylenu i kopolimery tlenku etylenu i tlenku pro¬ pylenu.Wodne zawiesiny i emulsje np. mieszanki uzys¬ kuje sie przez rozcienczenie woda zwilzalnych proszków lub koncentratów wedlug wynalazku.Wspomniane emulsje moga byc typu: woda w oleju lub olej w wodzie, i posiadac konsystencje majonezu.Srodek wedlug wynalazku stosuje sie do se¬ lektywnego zwalczania gluchego owsa w upra- 40 45 50 $5 to wach zbozowych i polegajacego na stosowaniu srodka wedlug wynalazku na obttztrjr ltdr $blfe; na których znajduja uprawy zbozowe i które sa za¬ chwaszczone gluchym owsem.Srodki wedlug wynalazku mozna stosowac na rosliny gluchego owsa w typowy sposób. Pyly lub mieszanki ciekle mozna stosowac w zwykly spo¬ sób, przy uzyciu urzadzen do opylania takich jak opylacz mechaniczny, pozioma r«** rthcdzielcza z rozpylaczami, rozpylacze reczne lut ogrylacz stru¬ mieniowy.Z uwagi na skuteczne dzialanie nawet niewiel¬ kich ilosci srodków wedlug wynalazku mozna je rozpylac równiez z samolotów, w postaci pylu lub rozpylonejcieczy. ' W razie potrzeby, srodek wedlug Wynalazku mozna równiez zmieszac z innym herbieJderii do zwalczania gluchego owsa, np. z 4-chloro-2-biityny- lo-m-chlorokarbanilanem /nazywanysa zwykle — barban: nazwa handlowa: „Carbyne"/, 2-chloro-3- /4-chlorofenylo/propionianem metylu /nazywanego zwykle chlorphenprop methyl; nazwa handlowa; „Bidisin"/ lub t l,Z^d%umetylo-3,5-dwufenylopira- zolosiarczanem metylu /nazwa, handlowa „Aven- Wynalazek objasniaja dalej podane nizej przyk¬ lady.Przyklad I. 25-30 ziaren jeczmienia lub owsa zasiewa sie w 7 cm doniczkach wypelnionych kom¬ postem John Innes nr. 1. W okresie, gdy rosliny osiagaja stadium 1-1V2 liscia opryskuje sie je, przy uzyciu rozpylacza /logarothmic dilution sprayer/, roztworem badanej mieszaniny. Stosuje sie piec róznych wielkosci dawek na kazdy gatunek rosli¬ ny. Równiez kazda z pieciu mieszanek /rózniacych sie proporcjami uzytyeh zwiazków/ rozpyla sie w pieciu róznych dawkach.W 10—15 dni po opryskaniu ocenia sie jego skutki. Pedy jeczmienia obcina sie tuz przy J?o- wierzchni ziemi i oszacowuje ich wage w procen¬ tach wagi pedów jeczmienia nie poddanych dzia¬ laniu srodka chwastobójczego. Procentowe zahamo¬ wanie wzrostu roslin owsa oszacowuje sie wzro¬ kowo. Uzyskane wyniki analizuje sie przy pomocy komputera w celu znalezienia takich wielkosci da¬ wek srodka chwastobójczego (w kilogramach na hektar /kg/ha/ które spowoduja 10°/« obnizenie wzrostu owsa. Dawki takie nazywa sie w skrócie np. GID50 dla owsa.W podany wyzej sposób bada sie mieszanki estru metylowego i estru izopropylowego. Zwiazki te lub ich mieszanki stosuje sie w dawkach o wielkosci od 7,0 do 0,5 kg/ha w uprawach jeczmienia i od 4,0 do 0,2 kg/ha w uprawach owsa. W tablicy l podane sa wielkosci dawek oraz uzyskane rezul¬ taty.Jak widac z uzyskanych wyników, ester izopro¬ pylowy bedacy uznanym srodkiem chwastobójczym do zwalczania gluchego owsa wymaga, w celu u- zyskania W#/» obnizki wzrostu owsa, stosowania w ilosci 1,24 kg/ha /w przypadku gdy stosowany |est oddzielnie/. Natomiast w mieszance z estrem me¬ tylowym jego wymagania ilosciowe sa znacznie mniejsze. I tak, w przypadku stosowania mieszan¬ in estru metylowego i estru izopropytowefo w sto-5 Tablica I Wyniki prób, którym poddano mieszanki estru metylowego i estru propylowego i ' MIESZANKA Proporcje wagowerester metylowy :ester izopropylowy 1: 0 1: 2 1: 3 1: 4 1: 6 1:14 0: 1 GID10 dla jeczmienia /kg/ha/ 0,62 0,76 0,97 0,92 0,98 1,14 1,33 GIDM dla owsa /kg/ha/ 0,25 0,47 0,55 0,59 0,63 0,75 1,24 sunku 1:4 wystarczy — dla uzyskania 50f/o obnizki wzrostu owsa — uzycie 0,59 kg/ha mieszanki. W przykladzie tym uzycie 0,59 kg/ha mieszanki ozna¬ cza, ze zuzywa sie 0,12 kg/ha estru metylowego i 0,47 kg/ha estru izopropylowego. Jak widac, efekt uzyskany w przypadku mieszanki jest wiekszy niz wynikaloby to z zsumowania aktywnosci obu sklad¬ ników.Nalezy równiez zauwazyc, ze pomimo iz uzycie samego estru metylowego daje bardzo dobre wy¬ niki w zwalczaniu gluchego owsa, wielkosc dawki wystarczajaca do uzyskania 10*/e obnizenia wzrostu jeczmienia nie jest dosc wysoka, by zapewnic do¬ stateczny margines bezpieczenstwa dla produktu handlowego jakim jest herbicyd do zwalczania glu¬ chego owsa. Powoduje to, ze zwiazek ten jest nie¬ odpowiedni do stosowania w uprawach jeczmienia.Jednakze, w przypadku mieszanek, wartosci GID10 dla jeczmienia sa duzo wyzsze niz dla estru mety¬ lowego stosowanego oddzielnie i sa dostatecznie wysokie, by zapewnic odpowiedni margines bez¬ pieczenstwa wymagany dla herbicydu do zwalcza¬ nia gluchego owsa w uprawach jeczmienia.Przyklad II. Druga serie doswiadczen prze¬ prowadza sie stosujac sposoby opisane w przykla¬ dzie I z ta róznica, ze uzywa sie mieszanek o in¬ nych proporcjach. Uzyskane wyniki podane sa w tablicy II.Tablica II Wyniki prób, którym poddano mieszanki estru metylowego i estru propylowego 1 MIESZANKA Proporcje wagowe: Ester metylowy: rester izopropylowy 1 1 1: ° GID10 dla jeczmienia /kg/ha/ 2 0,53 GIDM dla owsa /kg/ha/ 3 0,18 | 794 6 c.d. tablicy II 1 1: 6 1: 14 1: 30 1:75 1:100 0: 1 2 0,91 1,19 1,19 Ul 1,29 1,22 3 0,49 0,57 0,69 0,73 0,86 0,90 Jak widac z uzyskanych wyników, ester izopro¬ pylowy bedacy uznanym srodkiem chwastobójczym is do zwalczania gluchego owsa wymaga, w celu u- zyskania 50*/t obnizki wzrostu owsa, stosowania w ilosci 0,90 kg/ha /w przypadku gdy stosowany jest oddzielnie/. Natomiast w mieszance z estrem me¬ tylowym jego wymagania ilosciowe sa znacznie mniejsze. I tak, w przypadku stosowania mieszan¬ ki estru metylowego i estru izopropylowego w sto¬ sunku 1:30 wystarczy — dla uzyskania 50Vf obniz¬ ki wzrostu owsa — uzycie zaledwie 0,64 kg/ha mieszanki. W przykladzie tym uzycie 0,69 kg/ha mieszanki oznacza, ze zuzywa sie 0,02 kg/ha estru metylowego i 0,67 kg/ha estru izopropylowego. Jak widac, efekt uzyskany w przypadku mieszanki jest wiekszy niz wynikaloby to z zsumowania aktyw¬ nosci obu skladników.Nalezy równiez zauwazyc, ze pomimo, iz uzy¬ cie samego estru metylowego daje bardzo dobre wyniki w zwalczaniu gluchego owsa, wielkosc dawki wystarczajaca do uzyskania KP/t obnizenia wzrostu jeczmienia nie jest dosc wysoka, by za- pewnic dostateczny margines bezpieczenstwa dla produktu handlowego jakim jest herbicyd do zwal¬ czania gluchego owsa. Powoduje to, ze zwiazek ten jest nieodpowiedni do stosowania w uprawach jeczmienia. Jednakze, w przypadku mieszanek, 40 wartosci GIDM dla jeczmienia sa duzo wyzsze niz dla estru metylowego stosowanego oddzielnie i sa dostatecznie wysokie, by zapewnic odpowiedni margines bezpieczenstwa wymagany dla herbicy¬ du do zwalczania gluchego owsa w uprawach jecz- 45 mienia. PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe 50 Srodek chwastobójczy do zwalczania gluchego owsa zawierajacy staly lub ciekly nosnik i/lub srodek powierzchniowo — czynny oraz substancje czynna, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera mieszanine N-benzoilo-N-/3-chloro-4-fluo- 55 rofenylo/-2-aminopropionian metylu, i N-benzoilo- -N-/3-chloro-4-fluorofenylo/-2-aminopropionian izo¬ propylu w stosunku wagowym estru metylowego do estru izopropylowego wynoszacym 1:0,5—1:100, korzystnie 1:2—1:30. PL