Przedmiotem wynalazku jest bieznia magnetyczna dla elementu ruchomego, na przyklad dla czólenka tkackiego, które przykrywa czasowo i czesciowo bieznie, przy czym bieznia jest wykonana jako rdzen zelazny zlozony z blach ze zlobkami do pomieszczenia uzwojen wzbudzajacych.Znane sa bieznie czólenek tkackich dla krosien wykonane jako rdzenie zelazne zlozone z blach zlobkowa¬ nych, których glówki zebowe maja stosunkowo mala wysokosc, nie wieksza niz kilka milimetrów, tak jak do uzwojen silników elektrycznych, w których stosuje sie powszechnie glówki zebowe, posiadajace mala wysokosc.Jednak, przy krosnach tkackich, okazalo sie to niedogodne, poniewaz strumien magnetyczny wedrujacy od bieguna do bieguna wychodzi z blach zelaznych na otwartej powierzchni biezni, to znaczy nie przykrytej i wsku¬ tek tego zamyka sie przez powietrze, co powoduje powstawanie stosunkowo duzej skladowej pradu biernego, a tym samym przyczynia sie do nieproporcjonalnie wysokiego kosztu zakupu i instalacji kondensatorów wyrównawczych, co przede wszystkim stanowi te okolicznosc, która wyeliminowala próby nad wprowadzeniem biezni z przemieszczajacym sie polem wedrujacym, zwlaszcza w krosnach tkackich.Celem wynalazku jest usuniecie tych trudnosci.Wspomniane niedogodnosci eliminuje sie wedlug wynalazku dzieki temu, ze glówki zebowe posiadaja powierzchnie, która wyznaczaja szczeliny znajdujace sie pomiedzy glówkami zebowymi tak ze przy nie przykrytej biezni pola wedrujacego przepuszczaja caly strumien magnetyczny uzwojenia wskazujacego, przy czym opornosc magnetyczna dla strumienia magnetycznego na drodze przez szczeliny, pomiedzy glówkami zebowymi, na nieprzykrytej czesci bieguna, jest wieksza niz opornic magnetyczna wzdluz drogi przeplywu strumienia przez przemieszczajacy sie korpus przy przykrytym calkowicie lub czesciowo biegunie.Wynalazek polega wiec przede wszystkim na tym, ze strumien magnetyczny bieguna przeprowadza sie przy nieprzykrytej biezni, przez glówki zebowe. Opornosc magnetyczna w zelazie jest znacznie nizsza niz opornosc magnetyczna powietrza, tak ze przy przeprowadzaniu strumienia magnetycznego uzwojenia wzbudzajacego przez glówki zebowe, glówna role odgrywaja przede wszystkim szczeliny powietrzne pomiedzy glówkami zebowymi.Jezeli gestosc strumienia w glówkach zebowych przekroczylaby gestosc nasycenia, to wówczas strumien magne¬ tyczny wyszedlby z glówek zebowych i zamykalby sie poza nimi przez powietrze tak, ze musialaby byc2 89359 wówczas pokonana znacznie wieksza droga powietrza o znacznie wiekszej opornosci magnetycznej. Aby utrzy¬ mac skladowa pradu biernego w pradzie wzbudzania mozliwie mala, glówki zebowe wykonuje sie wedlug wynalazku tak duze, aby caly strumien magnetyczny bieguna mógl byc przeprowadzony przez te glówki, nie powodujac ich nasycenia. Duze znaczenie ma przy tym oczywiscie gestosc strumienia przy powierzchniach glówek zebowych, ograniczajacych szczeliny powietrza miedzyzebowe, istotna jest wiec wielkosc tych powie¬ rzchni. Prowadzenie wedlug wynalazku, strumienia magnetycznego przez poszczególne glówki zebowe zmniejsza przeto opornosc magnetyczna, a tym samym skladowa pradu biernego, to jest wymagane naklady zwiazane z kondensatorami. W ten sposób osiaga sie to, ze ruch pola wedrujacego po biezni jest ekonomiczny.Wysokie glówki zebowe zlobków blach zelaznych stwarzaja równiez korzystna mozliwosc rozszerzenia pola wedrujacego, która dzieki temu uzyskuje znaczne usztywnienie mechanizmu. Osiaga sie to, wedlug wynalaz¬ ku, dzieki temu, ze w szczelinach pomiedzy glówkami zebowymi osadzone sa elementy wypelniajace, wystajace z obu stron z rdzenia zelaznego, a w wolnych przestrzeniach posrednich pomiedzy wystajacymi czesciami ele¬ mentów wypelniajacych umieszczona jest masa wypelniajaca, która razem z elementami wypelniajacymi tworzy rozszerzenie i mechaniczne usztywnienie biezni. Podwyzszone glówki zebowe stwarzaja wiec mozliwosc umiesz¬ czenia jezyków podporowych, dla rozszerzenia biezni, co poprzednio przy niskich glówkach zebowych w zna¬ nym rozwiazaniu nie bylo mozliwe.Masa wypelniajaca znajdujaca sie pomiedzy elementami wypelniajacymi jest wykonana korzystnie z lanego utwardzonego tworzywa, co ulatwia montaz i wzmacnia mechaniczna spoistosc rozszerzen.W szczególnie korzystnej postaci wykonania wynalazku masa wypelniajaca przykrywa elementy wypelnia¬ jace i tworzy powierzchnie biezni, dzieki czemu bieznia rozszerzona na prawo i na lewo od blach rdzenia pomimo zlozenia go z poszczególnych odcinków, otrzymuje bezrowkowa, gladka pokrywe, co dla biegu poruszajacego sie korpusu, zwlaszcza czólenka tkackiego przy duzych jego predkosciach biegu jest bardzo korzystne.W korzystnej postaci wykonania wynalazku szczeliny maja znane kliny zamykajace i posiadaja rowkowe, miejscowe rozszerzenia do mocowania odpowiednio uksztaltowanych elementów wypelniajacych. Takie uksztal¬ towanie zebów jest o tyle korzystne, ze zgrubienia elementów wypelniajacych przejmuja sily scinajace poprzecz¬ ne, które pochodza od elektrycznych sil, dzialajacych na korpus przemieszczajacego sie elementu.Istotne jest takze i to, ze takie uksztaltowanie jest samonosne dzieki czemu odpada koniecznosc stosowa¬ nia specjalnych dodatkowych podpór bocznych.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w dwóch przykladach wykonania, uwidocznionych na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia plaska bieznie pola wedrujacego w widoku perspektywicznym czesciowo bez rozszerzenia, oraz czesciowo z gotowym rozszerzeniem t a takze z rozszerzeniem wykonanym czesciowo, fig. 2 — zakrzywiona bieznie w widoku perspektywicznym, czesciowo bez rozszerzenia, czesciowo z gotowym rozszerzeniem i czesciowo z niedokonczonym rozszerzeniem, a fig. 3- schemat przebiegu linii strumienia, dla obu postaci wykonania biezni.Przyklad wykonania przedstawiony na fig. 1 stanowi plaska prosta bieznie 1 pola wedrujacego. Bieznia jest zmontowana w znany sposób z pojedynczych blach zelaznych majacych zeby 2 z glówkami zebowymi 3.Glówki zebowe 3 maja taka wysokosc i taki ksztalt ograniczajaca szczeliny miedzyzebowe, ze strumien magne¬ tyczny bieguna przebywa swa droga przy nie przykrytej biezni 1 pola wedrujacego, w obu kierunkach pod mostkowaniem szczelin, wewnatrz rdzenia zelaznego, przez glówki zebowe 3, przy czym opornosc, jaka napoty¬ ka strumien na swej drodze od jednej glówki zebowej 3 do drugiej glówki zebowej 3 przez szczeline powietrzna, usytuowana miedzy nimi wewnatrz podzialki biegunowej, jest wieksza niz opornosc, jaka spotyka strumien wówczas, kiedy biegun jest przykryty calkowicie lub czesciowo przez korpus elementu ruchomego, a strumien magnetyczny przechodzi calkowicie lub czesciowo przez ten ruchomy element.Na fig. 3 przedstawiony jest chwilowy przebieg strumienia magnetycznego przez dwa bieguny zakrzywionej biezni pola wedrujacego. Jezeli zakrzywiona bieznie pola wedrujacego przedstawi sie w rozwinieciu na jednej plaszczyznie, to wówczas powstaje obraz, uwidoczniony na fig. 1.W lewej czesci fig. 3 przedstawiona jest bieznia pola wedrujacego z chwilowym przebiegiem i podzialem magnetycznego strumienia indukcji z zasiegu jednego bieguna, kiedy biegun ten jest przykryty przez korpus ruchomego elementu 4. Magnetyczny strumien indukcji przechodzi w tym przypadku przez czesc ferromagne¬ tyczna korpusu ruchomego elementu i powoduje jego przesuw w kierunku ruchu pola wedrujacego.W prawej natomiast czesci fig. 3 przedstawiona jest bieznia pola wedrujacego z chwilowym podzialem magnetycznego strumienia indukcji odniesiona do jednego bieguna, kiedy biegun ten nie jest przykryty przez ruchomy korpus elementu 4. Linie indukcji przechodza w tym przypadku przez podwyzszone glówki zebowe 3 i przeplywaja od jednej glówki zebowej do nastepnej drugiej glówki zebowej przez usytuowana pomiedzy nimi szczeline powietrzna. Strumien napotyka tu jednak na wieksza opornosc niz w stanie, w którym bieznia jest przykryta przez korpus ruchomego elementu 4.89 359 3 Opornosc dla strumienia przy podwyzszonych wedlug wynalazku glówkach zebowych jest jednak znacznie mniejsza niz przy niskich glówkach zebowych, poniewaz w takim przypadku strumien, wskutek nastepujacego nasycenia nizszych glówek zebowych, musi z nich wyjsc i musi przejsc droga na zewnatrz podzialki biegunowej, przez powietrze. Opornosc, jaka strumien przebywa na swej drodze przez powietrze, w porównaniu z opornoscia drogi w materiale ferromagnetycznym ma sie mniej wiecej jak 1000:1.Ten niekorzystny stosunek opornosci moze byc czesciowo zrównowazony przez podwyzszenie glówek zebowych w czasowo i czesciowo przykrytej, elektrycznej biezni pola wedrujacego, i wówczas powoduje to zmniejszenie, wedlug doswiadczenia, nakladów jakie byly dotychczas konieczne do kompensacji czasowo i cze¬ sciowo przykrytej, elektrycznej biezni pola wedrujacego. Zmniejszenie nakladu jest przyczyna, dla której stosuje sie w sposób ekonomiczny bieznie pola wedrujacego w rozwiazaniu wedlug wynalazku.Nawiazujac ponownie do fig. 1 bieznia 1 pola wedrujacego jest utworzona przez glówki zebowe 3. W bla¬ chach 5 znajduja sie rowki 7 ze szczelinami 6. W rowkach 7 umieszczone jest uzwojenie wzbudzajace 8, odizolo¬ wane elektrycznie od scianek rowków 7.Szczeliny 6 zawieraja rozszerzenia 9, które razem ze szczelina tworza lozyska dla zgrubien 10 elementów wypelniajacych 11. Dzieki zgrubieniom 10 elementy wypelniajace 11 sa mocno przytrzymywane w szczeli¬ nach 6. Elementy wypelniajace 11 wystaja po obu bokach biezni pola wedrujacego. Utworzone pomiedzy elementami wypelniajacymi 11 przestrzenie posrednie 12, wypelnione sa masa wypelniajaca 13, z tworzywa sztucznego. Elementy wypelniajace 11 w stosunku do powierzchni biezni pola wedrujacego sa nieco obnizone.Cala powierzchnia rozszerzen i szczelin powietrznych w blachach 5 jest wypelniona masa wypelniajaca 13 az do górnej powierzchni biezni pola wedrujacego, tak ze dzieki temu tworzy sie gladka powierzchnia, która sluzy dla elementu ruchomego 4 jako bieznia.W postaci wykonania przedstawionej na fig. 2 zachowane sa takie same stosunki techniczne jak w postaci wykonania, uwidocznionej na fig. 1, z ta jednak róznica, ze bieznia 1 nie rozciaga sie tu jak w rozwiazaniu przedstawionym na fig. 1 plasko, tylko jest zakrzywiona i wglebiona.Jakkolwiek bieznia magnetyczna elementu ruchomego jest wedlug wynalazku przeznaczona glównie dla czólenek tkackich, to jednak nie ogranicza sie ona tylko do tego zastosowania, poniewaz moze byc stosowana wszedzie tam, gdzie korpus elementu ruchomego porusza sie wzdluz biezni. PL PL PL PL PL