Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia dodatku poprawiajacego wskaznik lepkosci mi¬ neralnych i syntetycznych olejów smarowych.Stosowane obecnie metody poprawiania wskazni¬ ka lepkosci olejów smarowych polegaja na doda¬ waniu do nich produktów, zwanych „srodkami po¬ prawiajacymi wskaznik lepkosci" (V.I.L), które w wiekszosci przypadków stanowia polimery, takie jak polizobutyleny, polimetakrylany, poliakrylany, kopolimery styrenu i olefin alifaltycznych. Jednak¬ ze te produkty wykazuja tendencje do deporime- ryzacji w czasie biegu silnika i konsekwentne ob¬ nizenie lepkosci i wskaznika lepkosci.Obecnie odkryto polimery, nadajace sie do za¬ stosowania jako „srodki poprawiajace wskaznik lepkosci", których szybkosc depolimeryzacji jest nizsza niz innych znanych polimerów wytwarza¬ nych na skale przemyslowa.Sposób wytwarzania srodków poprawiajacych wskaznik lepkosci wedlug wynalazku sklada sie z dwóch oddzielnych etapów.Pierwszy etap polega na wytworzeniu polimeru o bardzo wysokim ciezarze czasteczkowym i tym samym o wysokiej lepkosci.Polimer taki o poczatkowej temperaturze wrze¬ nia 175°C wytwarza sie z wysoka wydajnoscia przez polimeryzacje normalnych a-olefin otrzyma¬ nych w procesie krakowania wosku lub pojedyn¬ czych normalnych a-olefin o ogólnym wzorze K—CH=CH2, w którym R oznacza rodnik alkilowy, zawierajacy 2 — 16 atomów wegla, w obecno¬ sci katalizatora utworzonego z kompleksu TiCU (poliarninoalanem), prowadzona w atmosferze obo¬ jetnej lub co najmniej czesciowo zastapionej wo¬ dorem lecz zawsze pod cisnieniem wodoru na mo¬ nometrze nie wiekszym niz 1 kG/cm2 i destylo¬ wanie produktu polimeryzacji az do osiagniecia temperatury 175°C.Drugi etap sposobu wedlug wynalazku polega na poddawaniu otrzymanego w pierwszym etapie polimeru o poczatkowej temperaturze wrzenia 175°C. destylacji pod zmniejszonym cisnieniem az do osiagniecia temperatury, odniesionej do cis¬ nienia atmosferycznego, równej 350°C i katalitycz¬ nym uwodornieniu otrzymanego polimeru o po¬ czatkowej temperaturze wrzenia +350°C po roz¬ cienczeniu go pnzedtem lekkim rozpuszczalnikiem (n-heptanem) z nastepnym odpedzeniem rozpuszczal¬ nika.Do uwodornienia stosuje sie katalizatory zwykle uzywane w tym celu, korzystnie katalizator oparty na Ni osadzonym na nosniku o nazwie Rieselguhr.Uwodornienie prowadzi sie w ciagu 2 godzin w temperaturze 180°C i pod cisnieniem 100 kG/cm2.Srodek poprawiajacy wskaznik lepkosci, otrzy¬ many sposobem wedlug wynalazku, odznacza sie w zawierajacych go mieszaninach smarowych nis¬ kim stopniem depolimeryzacji. Jest to wazne za¬ równo w przypadku mieszania go z olejem mine¬ ralnym, otrzymanym przez rafinacje wysokowrza- 88 82088 820 cych produktów naftowych, jak i w przypadku mieszania z lekka frakcja syntetyczna.Dodajac do oleju srodek poprawiajacy lepkosc, wytworzony sposobem wedlug wynalazku, otrzy¬ muje sie wielosezonowy olej smarny o dobrych wlasciwosciach.Wielosezonowe oleje smarowe znane sa jako ole¬ je odznaczajace sie niska lepkoscia na goraco.Ich stosowanie, oprócz korzysci zwiazanych ze sma¬ rowaniem silnika silnika), pozwala uniknac niedogodnosci zwiazanych ze zmiana por roku.W tablicy 1 podano granice lepkosci wielosozo¬ nowych olejów wedlug klasyfikacji SAE w tem¬ peraturze —16°C i 99°C. tetyczne oraz dodatki obnizajace temperature plyn¬ nosci, a takze inne dodatki takie jak detergenty, antyutleniacze d srodki zapobiegajace zuzywaniu sie silnika.Pod pojeciem detergentów rozumie sie sulfo¬ niany lub fenolany Ca, Ba, Mg itp., pod pojeciem srodków despergujacych — nie pozostawiajace po¬ piolu pochodne alkenyllosukcynimidu itp. Pod po¬ jeciem antyutleniaczy i srodków zapobiegajacych zuzywaniu sie silnika rozumie sie fenole, dwutio- fosforany cynku itp.Przyklad I. Polimer o poczatkowej tem¬ peraturze wrzenia 175°C i o lepkosci w tempera¬ turze 99°C wynoszacej 660 cSlt wytworzony jak opisano poprzednio, poddaje sie destylacji pod Tablica 1 Klasyfikacja olejów silnikowych wedlug SAE SAE 5 W SAE 10 W SAE 20 W SAE 30 SAE 40 SAE 50 Lepkosc | w centipoisach (cP) w temperaturze —18°C minimum 1200 2400 maximum ponizej 1200 1400 9600 w centistokesaich (cSt) w temperaturze 99°C minimum 9,6 12,9 16,8 maximum | 12,9 16,8 22,7 Jak widac z tablicy 1, oleje wielosezonowe 20 W^50 musza odznaczac sie w temperaturze —18°C lepkoscia 2400 — 9600 cP i temperturze 99°C lep¬ koscia 16,8 — 22,7 cSt. Dla olejów wielosezonoiwych IOW — 40 granice lepkosci w przeciwienstwie do poprzednio opdisanych, wynosza: w tempera¬ turze —18°C 1200 — 2400 cP, a w temperaturze 99°C 12,9 — 16,8 cSt. Oleje wielosezonowe IOW — — 50 maja w temperturze —18°C lepkosc 1200 — —2400 cP, a w temperaturze 99°C lekkosc 16,8 — —122,7 cSt. Oleje wielosezonowe 5W — 30, stosowa¬ ne w klimatach bardzo zimnych, maja w tempera¬ turze —18°C ciagle jeszcze niska lepkosc, ponizej 1200 cP i lepkosc w temperaturze 99°C wynoszaca 9,6 — 12,9 cSt Sposób wedlug wynalazku jest blizej wyjasnio¬ ny w ponizszych przykladach wykonania, nie ogra¬ niczajacych jego zakresu. W przykladach tych po¬ dano sposoby wytwarzania polimeru, uzywanego jako srodek poprawiajacy wskaznik lepkosci, z polimerów o róznej lepkosci.W niektórych przykladach podano mieszaniny wielosezonowych olejów smarowych, utworzonych przez dodanie do olejów mineralnych i syntetycz¬ nych polimerów otrzymanych sposobem wedlug wynalazku, poprawiajacych wskaznik lepkosci. Po¬ dano tez pewne przyklady, porównujace wlasciwo¬ sci olejów zawierajacych dodatki poprawiajace wskaznik lepkosci, otrzymane sposobem wedlug wy¬ nalazku, z wlasciwosciami olejóiw dostepnych w handlu.Wymienione mieszaniny smarowe, oprócz uwo¬ dornionego polimeru o poczatkowej temperaturze wrzenia 350°C zawieraja oleje mineralne lub syn- 40 55 zmniejszonym cisnieniem az do osiagniecia tempe¬ ratury, odpowiadajacej pod cisnieniem atmosferycz¬ nym 350°C.Frakcje odbierana w temperaturze 175 — 350°C w ilosci 5,3% wagowych stanowi produkt wyjscio¬ wy, a pozostalosc w ilosci 94,7% wagowych o tem¬ peraturze wrzenia powyzej 350°C poddaje sie ka¬ talitycznemu uwodornieniu, rozcienczajac ja po¬ przednio lekkim rozpuszczalnikiem, n-heptanem, prowadzac uwodornienie na katalizatorze Ni osa¬ dzonym na nosniku o nazwie Kieselguhr w tem¬ peraturze 180°C w ciagu 2 godzin pod cisnieniem wodoru 100 kG/cm2.Uwodorniony polimer otrzymany po odpedzeniu rozpuszczalnika, o poczatkowej temperaturze wrze¬ nia 350°C ma w temperaturze 99°C lepkosc 840 cSt. Polimer ten stosuje sie jako dodatek do mie¬ szaniny o nastepujacym skladzie: Sklad oleju mineralnego 20W — 50 Sklad Uwodorniony polimer o lepkosci 840 cSt w temperaturze 99°C Inne dodatki 60 Dodatek zmniejszajacy temperature plynnosci Olej mineralny (cSt. 99°C=9,30; V.I, 65 ASTM D 2270/A = 109 cP, ^18°C = 6700) % wagowy 11,0 6,7 0,6 81,788 820 6 Wlasciwosc Lepkosc kinematyczna w temperaturze 99°C Lepkosc kinematyczna w temperaturze 37,8°C Wskaznik lepkosci Metoda ••% * oznaczania wagowy wcStASTMD445 19,62 w cSt ASTM D 445 170,8 ASTM I2270/A 125 Lepkosc w temperaturze —18°C w cP ASTM D 2602 8400 Temp. plynnosci, °C ASTM D 97 —31 Przyklad II. Polimer o poczatkowej tem¬ peraturze wrzenia 175°C i o lepkosci w tempera¬ turze 99°C wynoszacej 1160 cSt wytworzony sposo¬ bem opisanym w przykladzie I, destyluje sie do osiagniecia temperatury 350°C, a nastepnie pozo¬ stalosc podestylacyjna poddaje sie katalitycznemu uwodornieniu w sposób opisany w przykladzie I.Frakcja odbierana wtemperaturze 175 — 350°C sta¬ nowi 4,5% wagowych, a pozostalosc o temperaturze wrzenia powyzej 350°C stanowi 95,5% waigowych. Po¬ zostalosc ta po uwodornieniu ma lepkosc w tempe¬ raturze 99°C wynoszaca 1500 cSt. Polimer ten sto¬ suje sie jako srodek do mieszaniny o nastepuja¬ cym skladzie: Sklad oleju mineralnego 20W — 50 Sklad Uwodorniony polimer o l lepkosci 1500 cSt w temperaturze 99°C Inne dodatki Dodatek zmniejszajacy temperature plynnosci Podstawowy olej mineralny (cSt. 99°C=9,30 LV.,ASTM 2270/A=109 cP, —18°C = 6700) Wlasciwosc Lepkosc kinematyczna w temperaturze 99°C, Lepkosc kinematyczna w temperaturze 37,8°C Wskaznik lepkosci Lepkosc w temperaturze —18°C w cP Temp. plynnosci, °C Metoda oznaczania w oSt ASTM D 445 w cSt ASTM D 445 ASTM D 2270/A ASTM D 2270/B ASTM D 2602 ASTM D 97 Temperatura zaplonu, °C ASTM D 92 % wagowy 8,5 6,7 0,6 84,2 % wagowy ,43 177,4V 125 144 9200 —30 240 Przyklad III. Polimer o poczatkowej tempe¬ raturze wrzenia 175°C i o lepkosci w temperaturze 99°C wynoszacej 1450 cSt, wytworzony w sposób opisany poprzednio, destyluje sie do osiagniecia temperatury 350°C, a nastepnie pozostalosc po¬ destylacyjna poddaje sie katalitycznemu uwodornie¬ niu sposobem przedstawionym w przykladzie I.Frakcja odbierana w temperaturze 175 — 350°C stanowi 4,2% wagowych, a pozostalosc o tempe- ?o 50 60 65 raturze wrzenia powyzej 350°C stanowi 95,8% wa-. gowych. Pozostalosc ta po uwodornieniu ma lepkosc w temperaturze 99°C wynoszaca 2160 cSt.Polimer ten stosuje sie jako dodatek do miesza¬ niny o nastepujacym skladzie: Sklad oleju mineralnego 20W — 50 Sklad Uwodorniony polimer o lepkosci 2160 cSt w temperaturze 99°G Inne dodatki Dodatek zmniejszajacy temperature plynnosci Olej mineralny (cSt. 99°C=8,71 LV., ASTM D 2270(A = IlOcP, -18°C = 5800) wagowy 6,5 8,5 0,6 84,4 Wlasciwosc Metoda oznaczania % : wagowy w cSt ASTM D 445 18,38 w cSt ASTM D 445 ASTM D 2270/A ASTM D 2270/B ASTM D 2602 ASTM D 97 154,9 125 143 8800 -30 Lepkosc kinematyczna w temperaturze 99°C Lepkosc kinematyczna w temperaturze 37,8°C Wskaznik lepkosci Lepkosc w temperaturze —18°C w cP Temp. plynnosci, °C Z przykladów I, II i III wynika, ze wskaznik lepkosci podstawowego oleju (oznaczony wedlug metody ASTM D 2270/A) wzrasta dzieki dodaniu dodatku poprawiajacego wskaznik lepkosci, wytwo¬ rzonego sposobem wedlug wynalazku od wartosci 109 — 110 do wartosci 125.Przyklad IV. Polimery o poczajtkowej tem¬ peraturze wrzenia 175°C i o lepkosci w tempera¬ turze 99°C wynoszacej 5330 cSt, wytworzony spo¬ sobem opisanym w przykladzie I, destyluje sie do osiagniecia temperatury 350°C, a nastepnie pozo¬ stalosc {podestylacyjna poddaje slie katalitycznemu uwodornieniu sposobem przedstawionym w przy¬ kladzie I.Frakcja odbierana w temperaturze 175 — 350°C stanowi 3,6% wagowych, a pozostalosc o tempera¬ turze wrzenia powyzej 350°C stanowi 96, 4% wago¬ wych. Pozostalosc ta po uwodornieniu ma lepkosc w temperaturze 99°C wynoszaca 6100 cSt. Polimer ten stosuje sie jako dodatek do mieszaniny o na¬ stepujacym skladzie: Sklad oleju mineralnego IOW — 40 Sklad ' % Uwodorniony polimer o lepkosci 6100 cST w temperaturze 99°C Inne dodatki Dodatek zmniejszajacy temperature plynnosci Podstawowy olej mineralny (cSt 99°C = 5,05; LV.,' ASTM 2270/A-.116, cP, —18°C = 1050) wagowy 7,0 8,5 0,6 83,988 820 8 Wlasciwosc Lepkosc kinematyczna w temperaturze 99°C Lepkosc kinematyczna w temperaturze 37,8°C Wskaznik lepkosci Lepkosc w temperaturze —18°C w cP Temperatura plynnosci, °C Metoda oznaczania cSt ASTM D 445 cSt ASTM D 445 ASTMD2270/A ASTM D 2270/B ASTM D 2602 ASTM D 97 % wagowy 14,85 95,4 139 174 2400 -33 Przyklad V. Polimer o poczatkowej tem¬ peraturze wrzenia 175°C i o -lepkosci w tempera¬ turze 99°C wynoszacej 8160 cSc wytworzony spo¬ sobem opisanym poprzednio, destyluje sie do osiag¬ niecia temperatury 350°C, a nastepnie pozostalosc podestylacyjna poddaje sie katalitycznemu uwodor¬ nieniu jak opisano w przykladzie I.Frakcja odbierana w temperaturze 175 — 350°C stanowi 3,1% wagowych, a pozostalosc o tempera¬ turze wrzenia powyzej 350°C stanowi 96,9% wago¬ wych. Pozostalosc ta po uwodorniieniu ma lepkosc w temperaturze 99°C wynoszaca 9150 cSt.Polimer ten stosuje sie -jako doatek do mieszani¬ ny o nastepujacym skladzie: Sklad oleju mineralnego IOW — 40 Sklad % wagowy Uwodorniony polimer o lepkosci 9150 cSH; w temperaturze 99°C Inne dodatki Dodatek zmniejszajacy temperture plynnosci Podstawowy olej minerallny (cSt 99°C = 5,05; LV., ASTM 2270/A = 116, cP, —18°C = 1050) 6,5 6,7 0,6 86,2 Wlasciwosc Lepkosc kinematyczna w temperaturze 99°C Lepkosc kinematyczna w temperaturze 37,9°C, Wskaznik lepkosci Lepkosc w Itemperaturze —18°C w cP Temp. plynnosci, °C Metoda oznaczania cSt ASTM D 445 cSt ASTM D 445 ASTM D 2270/A ASTM D 2270/B ASTM D 2602 ASTM D 97 % wagowy 14,49 91,8 140 175 2200 —33 40 45 50 Przyklad VI. Polimer o poczatkowej tem¬ peraturze wrzenia 175°C i o lepkosci w tempera¬ turze 99°C wynoszacej 14 900 cSt. wytworzony jak opisano poprzednio, destyluje sie do osiagniecia temperatury 350°C, a nastepnie pozostalosc podes¬ tylacyjna poddaje sie katalitycznemu uwodronieniu w sposób przedstawiony w przykladzie I.Frakcja odbierana w temperaturze 175 — 350°C stanowi 2,8% wagowych, a pozostalosc w tempera¬ turze wrzenia powyzej 350°C stanowi 97,2% wago- 55 60 65 wych. Pozostalosc ta po uwodornieniu ma lepkosc w temperaturze 99°C wynoszaca 16 300 cSt.Polimer ten stosuje sie jako dodatek do miesza¬ niny o nastepujacym skladzie: Sklad oleju mineralnego IOW — 40 Sklad wagowy Uwodorniony polimer o lepkosci 16 300 cSt w temperaturze 99°C Inne dodatki Dodatek zmniejszajacy temperature plynnosci Podstawowy olej mineralny (cSt 99°C = 5,05; LV.,ASTM D 21270/A = 116, cP, —18°C = 1050) 2,5 6,7 0,6 90,2 Wlasciwosc Lepkosc kinematyczna w temperaturze 99 QC, Lepkosc kinematyczna w temperturze 37,8°C, Wskaznik lepkosci Lepkosc w itemperaturze —18°C w cP Temp. plynnosci, °C Metoda oznaczania cSt ASTM D 445 cSt ASTM D 445 ASTM D 2270/A ASTM D 2270/B ASTM D 2602 ASTM D 97 % wagowy 14,93 94,6 140 176 2350 ^ —30 Z przykladów IV, V i VI wynika, ze wskaznik lepkosci podstawowego oleju (oznaczony wedlug metody ASTM D 2270/A) wzrósl dzieki dodaniu poprawiajacego wskaznik lepkosci, wytworzonego sposobem wedlug wynalazku od wartosci 116 do wartosci 139 — 140.Przyklad VII. Jako dodatek poprawiajacy wskaznik lepkosci stosuje sie uwodorniony poli¬ mer o 'temperaturze wrzenia powyzej 350°C, jak opisany w przykladzie III, o lepkosci 2160 cSt w temperaturze 99°C. Polimer ten stosuje sie jako dodatek do mieszaniny w nastepujacym skladzie: Sklad oleju syntetycznego IOW — 50 Sklad % Uwodorniony polimer o lepkosci 2160 cSt w temperaturze 99°C Inne dodatki Olej syntetyczny (cSt '99°C = 4,50, V.L, ASTM D 2270/A : = 125 cP, —18°C = <200) Wlasciwosc wagowy ,0 8,5 76,5 Lepkosc kinematyczna temperaturze 99°C, cSt Lepkosc kinematyczna w temperaturze 37,8°C, Wskaznik lepkosci Lepkosc w temperaturze —18°C w cP Temp. plynnosci, °C Metoda oznaczania V ASTM D 445 cSt ASTM D 445 ASTM D 2270/B ASTM D 2270/A ASTM D 2602 ASTM D 97 % wagowy 18,30 107,3 201 144 1650 —3588 820 Przyklad VIII. W przykladzie tym stosuje sie jako dodatek poprawiajacy wskaznik lepkosci uwodroniony polimer o temperaturze wrzenia po¬ wyzej 350°C, jak opisany w przykladzie III, o lep¬ kosc w temperaturze 99°C wynoszacej 2160 cSt. Po¬ limer ten stosuje sie jako dodatek do mieszaniny o nastepujacym skladzie: Sklad oleju syntetycznego 5W Sklad — 30 Uwodorniony polimer o lepkosci 2160 cSt w temperaturze 99°C Inne dodatki Podsltawowy olej syntetyczny (cSt 99°C = 4,50 V.L, ASTM D 2270/A = cP, —18°C < 200) wagowy % ,0 8,5 125, !• 81,5 Biorac pod uwage, ze oleje opisane w przykla¬ dach II i V zawieraja dwa uwodornione polimery rózniace sie miedzy soba znacanie lepkoscia, wyno¬ szaca odpowiednio w temperaturze 99°C 1500 cSt i 9150 cSt mozna stwierdzic, ze szybkosc depolime- ryzacji jest niezalezna od lepkosci uzyitego polime- Przyklady XI i XII. Przyklady te pozwalaja porównac szybkosc depoMmeryzacji (stabilnosci pod dzialaniem sil scinajacych) srodków smaruja¬ cych zawierajacych znane dodartiki poprawiajace wskaznik lepkosci z olejami smarnymi zawieraja¬ cymi dodatki poprawiajace wskaznik lepkosci, wy¬ tworzonym sposobem wedlug wynalazku.Przyklad XI dotyczy oleju SAE 20W—50 zawiera¬ jacego znany dodatek poprawiajacy wskaznik lep¬ kosci oparty na polimetakrylanie.Wlasciwosc Lepkosc kiinemaityczna w temperaturze 99°C, Lep/kosc kinemaltyczna w temperaturze 37,8°C, Wskaznik lepkosci Metoda oznaczania cSt ASTM D 445 cSt ASTM D 445 ASTM D 2270/A ASTM D 2270/B Lepkosc w (temperaturze —18°C, cP ASTM D 2602 Temp. plynnosci, °C ASTM D 97 wagowy 12,05 67,02 147 190 1050 ^10 W przykladach VII i VIII widac, ze wskaznik lepkosci podstawowego oleju syntetycznego (ozna¬ czony wedlug meltody ASTM D 2270/A) wzrasta po dodaniu dodatku poprawiajacego wskaznik lepkosci, otrzymanego sposobem wedlug wynalazku, od wartosci 125 do wartosci odpowiednio 144 i 147.Przyklady IX i X. Przyklady te dotycza prób stabfflnosci pod dzialaniem sil scinajacych prowadzonych na olejach o skladach podanych w przykladach II i V. Do prób stosuje sie oscylator dzwiekowy typu Riaytona wedlug ASTMD 2603-70, okreslajac zmiane lepkosci w ciagu 15 minut ozna¬ czona w (temperaturze 99°C i 37,8°C.W przykladzie IX próbie stabilnosci pod dziala¬ niem sil scinajacych poddaje sie olej 20W — 50 opisany w przykladzie II. 40 45 Olej 20W — 50 wedlug przykladu XI Sklad polimer ?datki % wagowy 7,0 6,7 Podstawowy odej mineralny (cSt 99°C = 9,68, Vi. = 105; cP, —18°C = 7100) Wlasciwosc Metoda oznaczania Lepkosc kiinemaityczna w (temperaturze 99°C cSt ASTM D 445 Lepkosc kinematyczna w temperaturze 37,8°C, cSt ASTM D 445 Wskaznik lepkosci ASTMD 2270/A ASTM D 2270/B Lepkosc w temperaturze —18°C, cP ASTM D 2602 Temp. plynnosci, °C ASTMD97 Próba stabilnosci pod dzialaniem sil scinajacych ASTM 2603 86,3 ,% wagowy 19,37 .161,4 127 147 8600 —28 —70 Otrzymuje sie nastepujace wyniki: Lepkosc kinematyczna v temperajturze 99°C, cSt temperalturze 37,8°C, cSt Lepkosc poczatkowa ,43 177,4 po próbie 18,46 159,5 Strata lepkosci 9.6% * ,1% | W przykladzie X próbie stabilnosci pod dziala¬ niem sil scinajacych poddaje sie olej IOW — 40 opisany w przykladzie V, otrzymujac nastepujace wyniki:88 820 11 12 Lepkosc kinematyczna w temperaturze 99°C, cSt temperaltaze 37,8°C, cSt Lepkosc poczatkowa 14,49 91,8 po próbie 13,14 83,1 Strata lepkosci 9,3% 9,5% Lepkosc kinematyczna w temperaturze 99°C, cSt w temperaturze 99°C, Lepkosc poczatkowa 19,37 161,4 po próbie 16,12 136,0 Strata lepkosci 16,8% ,7% stabilnosci pod dzialaniem sil scinajacych uzyska¬ nych w przykladach XI i XII z wynikami uzy¬ skanymi w przykladach IX i X widac, ze oleje zawierajace dodatek poprawiajacy wsika- zndk lepkosci wytworzony sposobem wedlug wynalazku wykazuja szybkosc depolimeryzacji nie¬ mal o polowe mniejsza niz oleje zawierajace znane dodatki poprawiajace wskaznik lepkosci. 1 PL