Sposób wytwarzania elementów rurowych oraz element rurowy wykonany tym sposobem Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia elementów rurowych oraz element rurowy wy¬ konany tym sposobem.Elementy rurowe wedlug wynalazku stosowane sa zwlaszcza do rur ssacych, odpornych na zgniece¬ nie, nie podlegajacych trwalemu odksztalceniu, na¬ wet gdy znajda sie w warunkach takich, ze róznice miedzy zwiekszonym cisnieniem, które panuje na zewnatrz rury i malym cisnieniem panujacym wewnatrz niej osiaga stosunkowo wysokie wartosci na przyklad 7 do 8 barów lub wiecej, lub w wa¬ runkach gdy cisnienie wewnetrzne jest wyzsze od cisnienia zewnetrznego, a róznica cisnien jest nie¬ znaczna na przyklad 2 bary.W celu uproszczenia ponizszego opisu podaje sie ponizej definicje stosowanych okreslen i wyrazen.Pod pojeciem depresji bedzie sie rozumialo róz¬ nice miedzy cisnieniem zewnetrznym i wewnetrz¬ nym; pod pojeciem kata polozenia elementu — kat jaki,tworzy ten element z osia rury, pod pojeciem powloki krzyzowej — powloki nakladane utworzo¬ ne z elementów równoleglych, przy czym kat po¬ lozenia elementów jednej powloki jest równy, lecz przeciwnie skierowany niz kat polozenia drugiej powloki; pod pojeciem gumy — kazdy material dostatecznie gietki i sprezysty.Znany jest sposób wytwarzania rur ssacych, po¬ legajacy na nawijaniu na trzpienie warstwy gumy, powloki lub zespolu powlok z linek metalowych, 10 15 20 30 przy czym warstwe gumy, powloke lub zespól powlok z linek metalowych laczy sie i wulkanizuje i tak wykonane rury poddawane sa maksymalnej róznicy cisnien majacej teoretycznie osiagnac je¬ den bar, lecz w rzeczywistosci najczesciej róznica ta wynosi ulamek bara. Natomiast ogromne trud¬ nosci pojawiaja sie gdy konieczne jest wykonanie rury ssacej o wielkiej srednicy przeznaczonej do pracy na przyklad w wodzie, na wiekszych glebo¬ kosciach przy niektórych pracach poglebiania. Ta¬ kie przewody pracuja przy róznicy cisnien docho¬ dzacych 7 do 8 barów lub wiecej. Te róznice sa wieksze, gdyz rury te powinny w zasadzie byc od¬ porne na wszystkie rodzaje uderzen zewnetrznych.Znane sa rury zbrojone wlóknem metalowym nawinietym w postaci linii srubowej, przy czym powloki tkaniny skrzyzowanej znajduja sie na zewnatrz i wewnatrz tej spirali. Jednak te rury cechuja sie dwiema zasadniczymi wadami; sa one zbyt sztywne wzdluznie co uniemozliwia ich zagi¬ nanie po malym promieniu, sa wrazliwe na upad¬ ki i sa narazone na uszkodzenia powloki wlóknis¬ tej.Znane sa równiez rury ssace, które zamiast spi¬ rali z wlókna metalowego, maja sztywne pierscie¬ nie, w zasadzie metalowe produkowane z duza do¬ kladnoscia, o wymiarach specjalnie dostosowanych do kazdej srednicy rury i które sa umieszczone sztywno w rurze zapobiegajac w ten sposób zgnie¬ ceniu. 8150981 3 W rurach tego typu pierscienie nie maja prak¬ tycznie zadnej sprezystosci, ani nie tworza stref o specjalnej wytrzymalosci na scinanie, a ponadto przy cisnieniach granicznie duzych, ulegaja zgnie¬ ceniu nieodwracalnemu w ten sposób, ze pierscien nie moze odzyskac pierwotnego przekroju. Ponadto pierscienie te uzywane z powlokami tekstylnymi tworza nieregularnosci powierzchni wewnetrznej rury; te nieregularnosci sa zródlem turbulencji po¬ wodujacych szybsze zuzycie rury.Poza tym te sztywne pierscienie, które powinny byc wykonywane z duza dokladnoscia sa nadzwy¬ czaj kosztowne a produkcja rur z tymi pierscie¬ niami jest czasochlonna i skomplikowana, ponie¬ waz trzeba nawlekac wymienione pierscienie na czesc walcowa rury juz gotowej lub w trakcie jej zaplatania, przy czym srednica rury musi miec te sama srednice co pierscienie bez luzów.Ponadto tego rozwiazania nie mozna stosowac w rurach, które maja odcinki cylindryczne i od¬ cinki z mieszkami, gdy wymienione mieszki maja srednice wewnetrzna mniejsza od srednicy odcin¬ ków cylindrycznych, na których powinny byc umieszczone pierscienie.Celem wynalazku jest usuniecie wymienionych niedogodnosci oraz zwiekszenie wytrzymalosci na zgniatanie przy zachowaniu pierwotnego ksztaltu geometrycznego i umozliwienie wyginania rur o malym promieniu wygiecia.Sposób wytwarzania elementów rurowych we¬ dlug wynalazku polega na tym, ze powloki lub zespoly powlok uzyskuje sie przez wzdluzne umieszczenie tasm wykonanych z linek metalo¬ wych zanurzonych w gumie w ten sposób, ze ota¬ czaja one caly obwód, przy czym, linki metalowe sa równolegle jedne do drugich i tworza z osia podluzna tasmy kat równy katowi polozenia linek w rurze.Element rurowy wedlug wynalazku posiada zbrojenie, które zawiera co najmniej dwie powloki oddzielone od siebie warstwa posrednia gumy, przy czym w kazdej warstwie znajduje sie linka meta¬ lowa nawinieta w postaci linii srubowej w kie¬ runku osi rury tworzac kat równy lub wiekszy od 70°, a najkorzystniej równy lub wiekszy od 80°, z osia rury, przy czym katy w poszczególnych war¬ stwach sa skierowane przeciwnie.Powloka z linek metalowych moze sie stykac z kazda z wymienionych wyzej powlok, nawet wtedy, gdy zbrojenie sklada sie z dwóch odreb¬ nych czesci oddzielonych warstwa kauczuku.O ile jest to niezbedne mozna zwiekszyc wy¬ trzymalosc rur na zgniatanie przez umieszczenie w warstwie gumy posredniej dodatkowych ele¬ mentów usztywniajacych na przyklad drutu me¬ talowego nawinietego w postaci spirali, badz przez pierscienie z folii; te rury zachowuja sztywnosc wzdluzna i mozna o ile jest to konieczne, utwo¬ rzyc miejsca zadanych zagiec wyposazone w po¬ przednio opisane zbrojenie, na przemian ze stre¬ fami tworzacymi mieszki, w których nie ma zbro¬ jenia, a powloki sa oddzielone od siebie warstwa posrednia gumy.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. la do Id przedstawiaja scianke prostoliniowa rury, 509 4 w przekroju, fig. 2 — przedstawia rure w widoku perspektywicznym i czesciowym przekroju, fig. 3 — rure zawierajaca czesci cylindryczne i czesci two¬ rzace mieszek w widoku perspektywicznym 5 i czesciowo w przekroju, fig. 4 — rure w widoku perspektywicznym i czesciowym przekroju, fig. 5 do 7 przedstawiaja elementy stanowiace czesci skladowe rury przedstawionej na fig. 4, fig. 8 — przedstawia powloke z linek stosowana do pro- io dukcji rur, fig. 9 i 10 przedstawiaja czesci miesz¬ ków rur w widoku perspektywicznym i sposób produkcji omawianych rur.Zbrojenie rur sklada sie z dwóch powlok 2 i 3 wykonanych z linek metalowych umieszczonych 15 w bezposrednim sasiedztwie kazdej z powierzchni i oddzielonych warstwa posrednia gumy.W przykladzie przedstawionym na fig. la zbro¬ jenie sklada sie z dwóch powlok krzyzujacych sie z linek metalowych 12 i 13 odsunietych od siebie na grubosc warstwy 4 gumy. Grubosc gumy wy- 20 nosi w zasadzie od 0,03 do 0,005 srednicy wewnetrz¬ nej rury. Linki metalowe powlok 12 i 13 nawinie¬ te w postaci spiral tworza z osia rury kat równy lub wiekszy od 70°, a najkorzystniej kat równy lub wiekszy od 80°, linia srubowa utworzona przez te 25 linki ma wiec bardzo maly skok. Rura przedsta¬ wiona na fig. la ma srednice dosc znaczna i moze pracowac przy róznicy cisnien wynoszacej 1 bar.Zbrojenie rury przedstawionej na fig. Ib, rózni sie od pokazanej na fig. la tym, ze powloka do- 30 datkowa 14 i 15 jest styczna do kazdej powloki z linek 12 i 13. W ten sposób, zbrojenie sklada sie z dwóch powlok skrzyzowanych 12, 14 i 13, 15 umieszczonych po obu stronach warstwy gumy 4.Dla rur przedstawionych na fig. Ib i na figu- 35 rach nastepnych, których 'zbrojenie sklada sie z dwóch podwójnych powlok, wzajemne skrzyzo¬ wanie powlok moze byc wykonane w rózny spo¬ sób, bez wplywu na jakosc rury. Linki pierwszej powloki i trzeciej powloki maja ten sam kierunek 40 podczas gdy linki drugiej i czwartej powloki maja kierunek przeciwny, lub tez linki dwóch pierw¬ szych warstw sa ustawione w tym samym kierun¬ ku podczas gdy linki dwóch ostatnich warstw sa ustawione w kierunku przeciwnym. Zamiast two- 45 rzyc zespoly z dwóch powlok mozna je tworzyc z wiekszej ilosci powlok.Tworzac zbrojenie rur z dwóch zespolów powlok poprawia sie ich wlasnosci, co pozwala na wyko¬ nanie rur badz o wiekszej srednicy pracujacych 50 w identycznych warunkach, badz o takiej samej srednicy pracujacych w warunkach trudniejszych.Linki metalowe powlok lub zespolów powlok sa wykonane ze stali i najkorzystniej, gdy nieznacz¬ nie wydluzaja sie przy rozciaganiu, na przyklad 55 mniej niz 1,2% pod obciazeniem metalu równym 150 kg/mm2 a poza tym sa troche scisliwe. Linki te moga skladac sie z wlókien lub zylek z wlókien stalowych nawinietych w postaci linii srubowej, przy czym jedno dodatkowe wlókno lub zylka 60 z wlókien stalowych sluzace jako opaska jest na¬ winieta na zewnatrz wzdluz linii srubowej. Takie linki metalowe wydluzaja sie nieznacznie i sa bar¬ dzo wytrzymale na zgniatanie. Sa one dobrze zna¬ ne lecz nigdy nie byly stosowane do zbrojenia rur. 65 W omawianych przykladach utworzone sa 3 iden-81509 6 10 tyczne zylki, z których kazda sklada sie z 6 wló¬ kien umieszczonych wokól wlókna srodkowego tworzacego rdzen i z wlókna nawinietego na zes¬ pole 3 zylek dluzsza linia srubowa i o przeciw¬ nych kierunkach. Wlókna sa stalowe i maja sred¬ nice 0,35 mm.Linki metalowe sa zblizone jedna do drugiej, przy czym odstep osi dwóch sasiadujacych linek zawiera sie zazwyczaj miedzy 1, 1 a 2 srednicami linki. Dla lepszego zrozumienia rysunku powloki tworzace zespoly 2 i 3 rur z fig. Ib i nastepnych sa przedstawione w pewnej odleglosci od siebie; w rzeczywistosci, powloki te wytwarzane sa przy przechodzeniu przez warstwe linek równoleglych i sa uksztaltowane za pomoca ramy natykowej na walcu powleczonym kauczukiem, który ze swojej 15 strony oddziela od siebie powloki tworzace zespoly 2 i 3; grubosc takiej warstwy jest rzedu 0,1 do 0,3 mm.Stwierdzono, ze tego rodzaju rura ma niespo- 20 dziewanie duza wytrzymalosc na zgniatanie i ze jej wydluzanie jest nieznaczne i ze nie ma ona ten¬ dencji do lamania przy gieciu.Wydaje sie, ze mozna to wytlumaczyc faktem, ze kat ustawienia elementów zbrojenia jest bliski 90°, oraz ze zbrojenie zachowuje sie jakby sie skla- 25 dalo z pierscieni poprzecznych, co jest konstrukcja zapewniajaca najwieksza wytrzymalosc na sily dzialajace prostopadle do powierzchni, co ma miejsce przy wystepujacej depresji.Ta sztywnosc, która mozna nazwac poprzeczna, 30 jest uzupelniona nieznacznym wydluzaniem i zgnia¬ taniem elementów zbrojenia jak równiez efektem belki, który przyczynia sie do faktu, ze dwa zespo¬ ly 2 i 3 sa oddzielone jeden od drugiego na dosta¬ teczna odleglosc. 35 Natomiast, ani rozmieszczenie elementów zbro¬ jenia, które sa prawie poprzeczne ani ich wytrzy¬ malosc na rozciaganie i sciskanie, ani dostep zes¬ polów 2 i 3 nie powoduja podatnosci wzdluznej przewodu. 40 Stwierdzono na podstawie badan, ze wraz ze zmniejszaniem kata ustawienia elementów zbroje¬ nia, które maja konstrukcje identyczna, zmniejsza sie bardzo szybko wytrzymalosc na zgniatanie pod¬ czas gdy sztywnosc wzdluzna rury wzrasta. 45 Przy zastapieniu powlok z linek metalowych przez powloki z tkaniny tekstylnej, dzieki czemu otrzymuje sie konstrukcje zblizona do znanych, rura ma wytrzymalosc na zgniatanie znacznie mniejsza, a sztywnosc wzdluzna znacznie zwiek- 50 szona i waz lamie sie przy zaginaniu.Stosowanie linek metalowych zamiast tkaniny tekstylnej pozwala uzyskac nie tylko rure bar¬ dziej wytrzymala, lecz ponadto otrzymac rure, której powierzchnia charakteryzuje sie pewna gg elastycznoscia, dzieki której przy odksztalcaniu ru¬ ry pod dzialaniem sil zewnetrznych zachowuje ona przekrój pierwotny co nie ma miejsca przy rurach zbrojonych tkanina tekstylna ani przy tych, które zbrojone sa powlokami z drutami metalowymi. 6Q Rura zbrojona w sposób pokazany na fig. Ib ma¬ jaca srednice 300 mm moze wytrzymac cisnienie 2 barów; jezeli niezbedne jest wykonanie rury o lepszych danych, nalezy umiescic w warstwie posredniej gumy 4 elementy usztywniajace wyko- g5 nane badz z drutu metalowego o dostatecznie du¬ zej srednicy nawinietego linia spiralna, badz z pierscieni wykonanych z tasmy metalowej nawi¬ nietej, warstwami jedna na drugiej.W rurach przedstawionych na fig. lc, drut me¬ talowy znany powszechnie jako drut fortepianowy jest nawiniety w postaci linii srubowej, a kat po¬ lozenia jest wiekszy od 80°, a najkorzystniej wiek¬ szy od 85° i otulony warstwa gumy 4. Wymieniony drut metalowy moze miec przekrój okragly i moze byc wykonany ze stali o znacznej wytrzymalosci mechanicznej, a jego srednica, która jest wieksza niz srednica rury, jest bliska grubosci warstwy gumy posredniej 4, w omawianych przykladach przedstawionych na fig. 2 i 3 srednica drutu wy¬ nosi 7 mm a srednica wewnetrzna rury wynosi 700 mm. Drut metalowy 5 moze byc wykonany nie ze stali, moze miec inny przekrój, na przyklad kwadratowy lub w ksztalcie litery X.Drut 5, nawiniety w postaci linii srubowej jest elementem dodatkowego usztywnienia, poprawia wlasnosci rur w ten sposób, ze omawiana w przy¬ kladzie rura moze wytrzymac bez uszkodzen cis¬ nienie rzedu 10 barów, na przyklad zanurzenie w wodzie na glebokosc 100 m.Na przyklad rure z fig. 2 poddano takiemu na¬ ciskowi, ze jej srednica zmniejszyla sie o 30%, ru¬ ra ta powrócila do pierwotnego ksztaltu po usu¬ nieciu cisnienia zewnetrznego. Dla porównania, znane obecnie rury nie powracaja do ksztaltu pier¬ wotnego gdy zgniecenie dochodzi do wartosci 3 do 5%.Zamiast stosowania jako dodatkowego usztywnia- cza drutu nawinietego w postaci linii srubowej mozna stosowac pierscienie warstwowe, które rów¬ niez nadaja korzystne wlasnosci rurom, a ponadto daja sie latwo umieszczac. Jak to jest przedstawio¬ ne na fig. Id, gdzie usztywniacze dodatkowe sa w postaci pierscieni lub kól warstwowych 6 umieszczonych pod katem 90° wzgledem osi rury, kazdy z tych pierscieni warstwowych jest wykona¬ ny w czasie produkcji rury. Metoda polega na na¬ wijaniu na powloce lub na zespole powlok 3 folii lub tasmy metalowej o zwiekszonej sprezystosci i wytrzymalosci mechanicznej, az. do utworzenia warstwowego pierscienia majacego zadana grubosc, która jest zblizona do grubosci warstwy 4 gumy posredniej. Najkorzystniej gdy folia jest wykonana ze stali ciagnionej i jest trawiona w celu uzyskania maksymalnej przyczepnosci gumy do metalu.Na fig. 5 przedstawiono pierscien warstwowy 6 w perspektywie, który moze byc wykonany pod¬ czas produkcji rury.W celu utrzymania koncentrycznych zwojów kazdego pierscienia lub kola 6, te ostatnie sa moc¬ no uchwycone klamrami 7, które obejmuja odcinek pierscienia. Najkorzystniej, gdy klamry sa ze stali miedziowanej, a ilosc ich jest proporcjonalna do srednicy pierscienia. W ten sposób dla rury o sred¬ nicy znamionowej 200 mm pierscienie warstwowe moga miec srednice 230 mm i osiem klamer roz¬ mieszczonych w jednakowych odstepach na obwo¬ dzie.Fig. 6 przedstawia klamre 7 w przekroju, taka jaka jest umieszczona na rurze w czasie produkcji przy czym kieszen 7a sluzy do prowadzenia zwo-81 7 jów i zapobiega samoczynnie ich bocznemu prze¬ suwaniu. Aby ilosc zwojów byla dostateczna klam¬ ra 7 ma dwie wolne krawedzie, które po zakon¬ czeniu klamrowania przedstawiaja sie jak na fig. 6a.Jesli pierscien winien miec szerokosc taka jak zwój tasmy, dwa pierscienie dopasowuje sie do siebie i laczy je za pomoca wspólnych klamer 8.Pierscien przedstawiony na fig. 2 jest identyczny z pokazanym na fig. lc, zawiera drut metalowy 5 nawiniety w postaci linii srubowej, który jest uzu¬ pelniajacym elementem usztywniajacym zbrojenia.Zaleznie od wymaganych wlasnosci rury zbro¬ jenie bedzie zawierac lub nie uzupelniajacy ele¬ ment usztywniajacy. Jedna lub wiecej powlok z li¬ nek metalowych umieszczonych z kazdej strony grubosci warstwy 4 gumy wystarcza o ile sredni¬ ca wewnetrzna jest niewielka, na przyklad równa lub mniejsza niz 200 mm i o ile depresja jest rów¬ na lub mniejsza od 2 barów; natomiast przy uzy¬ ciu drutu metalowego 5 o jsrednicy znacznie wiek¬ szej, co polepsza wlasnosci rury, mozna latwo wy¬ konywac rury o srednicy 1200 mm pracujace przy depresji 10 barów i wiecej. O ile wymagania sa jeszcze wieksze, srednica drutu 5 staje sie taka, ze go trudno nawinac pod naprezeniem.Ponadto spirala musi byc uchwycona na kran¬ cach w sposób znany przez utworzenie pierscienia zespawanego; nie stanowi to trudnosci, gdy rura jest dostatecznie dluga lecz gdy zachodzi koniecz¬ nosc jak to bedzie omówione pózniej, wykonania czesci zawierajace dwie lub trzy spirale, koniecz¬ nosc wykonania pierscienia na kazdym staje sie wyjatkowo trudna.W rurach wedlug wynalazku uzywa sie równiez dodatkowych usztywniaczy takich jakie przedsta¬ wione sa na fig. Id i na fig. 4 do 7.W tym przypadku usztywniacze sa pierscieniami lub kolami 6 utworzonymi z tasmy metalowej na¬ winietej warstwami, przy czym pierscienie moga miec zadana grubosc i moga byc do siebie zblizo¬ ne, gdy jest to konieczne. Trzeba zauwazyc, ze te pierscienie warstwowe nie tworza w rurach we¬ dlug wynalazku nieregularnosci, jak to ma miejsce przy stosowaniu pierscieni uzywanych ze zbroje¬ niem tekstylnym, poniewaz zespoly powlok meta¬ lowych zapobiegaja pojawieniu sie tych nieregu¬ larnosci.Sprezystosc tych pierscieni jest znacznie lepsza anizeli fabrycznych pierscieni stosowanych po¬ przednio, a nawet nawinietych spiralnie z drutu metalowego; pozwala to poddawac rury znacznym depresjom, przy czym nie wystepuje nieodwracal¬ na owalizacja.Nadmieniono poprzednio, ze rury wedlug wyna¬ lazku maja sztywnosc wzdluzna mniejsza niz sztywnosc znanych obecnie rur. Niemniej sztyw¬ nosc jest taka, ze pozwala wyginac rure o malym promieniu.Fig. 3 i 4 odnosza sie do przykladów, w których ksztalt rury i zbrojenia niektórych jego czesci zo¬ staly ulepszone w ten sposób, ze mozna bylo go za¬ ginac promieniem malym na przyklad 6 razy wiek¬ szym niz srednica rury bez zmniejszania przekroju uzytecznego. 509 8 Zamiast przekroju jednolicie cylindrycznego jak to jest pokazane na fig. 2, rura sklada sie na przy¬ klad {fig. 3) z odcinka X jednolicie cylindrycznego podobnego jak ten na fig. 2 i odcinka Y umiesz- 5 czonego w rejonie przeznaczonym do zaginania i skladajacego sie ze stref A cylindrycznych i stref B tworzacych mieszki. Odcinek Y moze byc umiesz¬ czony pomiedzy dwoma odcinkami X, o krótszych wymiarach. io W odcinkach X i w strefach A odcinki Y zbro¬ jenia sa utworzone w zasadzie tak jak to ma miej¬ sce na fig. 2, to znaczy z drutu metalowego 5 na¬ winietego w postaci linii srubowej w ten sposób, ze tworzy ona z osia rury kat wiekszy niz 80°, przy 15 czym zbrojenie to jest umieszczone miedzy dwie¬ ma powlokami lub zespolami powlok 2 i 3, wyko¬ nanymi z linek metalowych, których kat polozenia jest wiekszy niz 70°; jak we wszystkich rurach wedlug wynalazku to zbrojenie w ksztalcie linii 20 srubowej moze byc zastapione pierscieniami war¬ stwowymi 6.Jesli odcinki Y lub strefy A sa bardzo krótkie, na przyklad jesli sa one równe dwom lub trzem zwojom linii srubowej staje sie trudne i malo 25 oplacalne umieszczenie drutu metalowego ponie¬ waz jak to juz zostalo wyjasnione poprzednio, na¬ lezy na koncu kazdego uzwojenia utworzyc piers¬ cien. W mieszkach zbrojenie jest utworzone jedy¬ nie dwiema powlokami lub zespolami powlok Z 30 i 3.Mieszki moga byc skierowane do wnetrza (fig. 3) rury lub na zewnatrz, w zasadzie i zawsze gdy jest to mozliwe sa skierowane na zewnatrz, aby nie zmniejszac przekroju uzytecznego rury w tym miejscu, poniewaz powoduje to inne niedogodnosci.Gdy rure nawija sie, czesci zewnetrzne krzy¬ wizny wydluzaja sie latwo, a czesci wewnetrzne zaginaja sie dzieki mieszkom stref B; rura o sred¬ nicy 700 mm, której strefy A sa zbrojone jak rura 40 na fig. lc, moze byc latwo zaginana po promieniu równym lub nawet mniejszym niz 6 srednic, przy czym jej przekrój uzyteczny nie zmniejsza sie.Doswiadczenie wykazuje, ze brak drutu 5 lub pierscienia 6 w strefach B nie pogarsza wytrzyma¬ losci rury na zgniecenie. Mozna to tlumaczyc fak¬ tem, ze z jednej strony zespoly 2 i 3 oddzielone od siebie, same stanowia o dostatecznej sztywnosci poprzecznej i ze z drugiej strony strefy A jeszcze sztywniej sze sa polaczone ze strefami B, co unie- 50 mozliwia ich zgniatanie.Rury wedlug wynalazku moga byc produkowa¬ ne jednym ze sposobów znanym w przemysle gu¬ mowym. Na przyklad na odpowiednim trzpieniu nawija sie w postaci linii srubowej o stykajacych 55 sie zwojach, tasme kauczukowa w ten sposób, by utworzyla czesc wewnetrzna rury, nawijajac, na¬ klada sie powloke lub powloki zespolu 3, nawija sie drut 5 w postaci spirali, lub tasmy metalowe, aby utworzyly pierscienie warstwowe 6, przerwy ©o oddzielajace zwoje spirali z drutu 5 lub oddziela¬ jace pierscienie 6 wypelnia sie kauczukiem, nastep¬ nie nawija sie spirale o stykajacych sie zwojach druga tasma kauczukowa w taki sposób, aby utworzyla sie warstwa zewnetrzna rury, a w kón- 65 cu tasmuje sie i wulkanizuje.81509 9 10 Ten sposób produkcji jest dobrze dostosowany do produkcji rur cylindrycznych nie zawierajacych mieszków.Natomiast jesli niezbedne jest wykonanie rur wraz z mieszkami wyzej opisany sposób moze byc stosowany, lecz trudnosci wystepuja tu przy kla¬ dzeniu powlok 2 i 3 na falistych czesciach trzpie¬ nia odpowiadajacych mieszkom.Nalezy zauwazyc, ze przy produkcji rur ze stro¬ jeniem wykonanym z tkaniny tekstylnej wyzej wymienione trudnosci nie wystepuja poniewaz tka¬ nina latwo przybiera ksztalt falistej czesci trzpie¬ nia.Zbadano równiez, sposób produkcji bedacy przedmiotem wynalazku, pozwalajacy wytwarzac bez trudnosci rury z mieszkami.Za pomoca walcowania zanurza sie w kauczuku powloke z linek metalowych; ta powloka 9 linek metalowych wzdluznych (fig, 8) jest podzielona na pasma 10 pod katem a równym katowi prostemu zmniejszonemu o kat polozenia wybrany dla linek rury. Te pasma 10 skrecone o kat a ukladane sa na styk, w ten sposób, otrzymuje sie pasmo linek równoleglych, zanurzonych w kauczuku, tworza¬ cych z osia podluzna tego pasma kat dopelniajacy kat a, to znaczy kat równy katowi polozenia linek.Ten sposób produkcji jest znany w przemysle gu¬ mowym i jest niecelowe opisywanie bardziej szcze¬ gólowe.Tak otrzymana tasma ciagla jest cieta na pasma mniejszej szerokosci. Na uchwycie o odpowiednim ksztalcie, na którym umieszczona jest warstwa kauczuku odpowiadajaca czesci wewnetrznej rury, umieszcza sie te pasma wzdluznie, równolegle jed¬ no do drugiego na calym obwodzie, poniewaz za¬ nurzone w kauczuku linki moga sie nieznacznie przemieszczac wzgledem siebie, te tasmy pasuja bez trudnosci do falistej czesci uchwytu, a kat ja¬ ki tworza linki z osia rury nie ulega zmianie.Wytwarzana tym sposobem rura nie jest objeta linkami ciaglymi, jest wiec konieczne, aby pasma polozone wzdluznie byly miedzy soba polaczone.W tym celu pasma uklada sie na zakladke, sze¬ rokosc zakladki zalezy od przyczepnosci jaka moz¬ na uzyskac miedzy linkami i kauczukiem oraz od jakosci stosowanego kauczuku, polaczenie miedzy dwoma nakladanymi pasmami bedzie dostateczne, gdy tasmy nie beda sie rozdzielaly przy cisnie¬ niach jakim poddawana bedzie rura, szerokosc za¬ kladek moze byc na przyklad od 1 do 15 mm za¬ leznie iod potrzeby.Jezeli, jak to ma miejsce w rurach z fig. Ib do 7 nalezy wykonac zespól dwóch powlok skrzyzowa¬ nych, mozna ulozyc pasma po prostu ukladajac je obok siebie, a nastepnie przy ukladaniu drugiej powloki, nalezy umiescic pasma tej samej szero¬ kosci przesuwajac je w stosunku do pasm juz ulozonych o polowe ich szerokosci.Ten sposób produkcji odnosi sie do fig. 9 i 10.Jak to jest pokazane na fig. 9, pasma 12 tworzace powloke wewnetrzna zespolu powlok, sa ulozone wzdluznie i dosuniete do siebie, w rezultacie w sa¬ siedztwie mieszka gdzie wybrzuszenie jest naj¬ wieksze, pojawiaja sie otwory 11. Nastepnie jak to zostalo pokazane na fig. 10 umieszcza sie na pas¬ mach 12 pasma 13, których linki tworza z osia kat 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 równy lecz przeciwnie skierowany niz ten, który tworza z osia linki pasm 12; pasma 13 sa równiez ulozone obok siebie lecz sa przesuniete w stosunku do pasm 12 w ten sposób, ze ^brzegi kazdego pasma 13 pokrywaja sie z osiami dwóch pasm 112. W sa¬ siedztwie mieszków, otwory 14 wystepuja równiez miedzy pasmami 13 lecz one nie pokrywaja sie z otworami 11 wskutek czego zawsze znajduje sie co. najmniej jedna powloka z linek. • Nastepnie, naklada sie warstwe kauczuku odpo¬ wiadajaca warstwie 4, a nastepnie w ten sam spo¬ sób wykonuje sie powloke lub zespól powlok wierzchnich, naklada sie warstwe kauczuku odpo¬ wiadajaca zewnetrznej czesci rury, tasmuje sie i wulkanizuje.Jesli zbrojenie sklada sie z dwóch odrebnych powlok, nalezy je tak ukladac by lezaly na za¬ kladke.Jezeli zbrojenie sklada sie z dwóch zespolów skrzyzowanych powlok, jest celowe zastosowanie sposobu wykonania przedstawionego na fig. 9 i i0.Doswiadczenie wykazalo, ze jesli w miejscach od¬ powiadajacych otworom 11 i 14 znajduje sie tylko jedna powloka linek, nie powoduje to zlej pracy rury, to jest prawdopodobne w nastepstwie faktu, ze powierzchnie na tych otworach sa oslabione i ze jedyna powloka, która znajduje sie na tym otwo¬ rze szczelnie przylega do drugiej powloki.Doswiadczenie wykazuje równiez, ze rury wy¬ konane tym sposobem, w którym nie istnieje linka ciagla otaczajaca cala rure maja wskazniki równie dobre jak te, które sa wykonywane zwykla meto¬ da, w których linka ciagla otacza rure.Nalezy podkreslic, ze jest rzecza istotna aby przyczepnosc linek do kauczuku, w którym sa one zanurzone, byla doskonala. PL PL PL