Uprawniony z patentu: USS Engineers and Consultants, Inc. Pittsburgh (Stany Zjednoczone Ameryki) Urzadzenie do manipulowania kadzia posrednia, zwlaszcza do cia¬ glego odlewania metali Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do ma¬ nipulowania kadzia posrednia, zwlaszcza do ciagle¬ go odlewania metali.Znane sa urzadzenia do manipulowania kadzia posrednia stosowane w procesie ciaglego odlewania przedstawione w opisach patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 459 312 i 3 524 494 czy tez w opisie patentowym Austrii nr 188 865.W opisie patentowym nr 3 459 312 przedstawiona jest przechylna kadz umieszczona na prostokatnej rannie ruchomego wózka, na której w kazdym rogu usytuowany jest silownik hydrauliczny. Silowniki moga dzialac jednoczesnie i wtedy kadz jest o- puszczana lub podnoszona, lub parami, i wtedy kadz jest przechylana.W opisie patentowym nr 3 524 494 przedstawiono kadz posrednia, obracana na czopach, usytuowana ponad pionowym krystalizatorem. Bloki lozyskowe czopów kadzi maja mozliwosc niezaleznego od sie¬ bie przemieszczania, powodujac przechyly kadzi wzgledem pionu. Obrót kadzi wokól czopów stero¬ wany jest silownikami hydraulicznymi.Celem wynalazku jest skonstruowanie urzadzenia umozliwiajacego szybkie usuniecie pozostalosci sto¬ pionego metalu i zuzla po zakonczeniu zalewania, przy jednoczesnym zachowaniu mozliwosci doklad¬ nego ustawienia strumienia cieklego metalu w sto¬ sunku do formy, przy czym waznym jest, aby kadz posrednia byla utrzymywana w takim polo¬ zeniu wzgledem krystalizatora aby strumien ciekle- 10 2 go metalu wyplywajacy z otworu spustowego kadzi znajdowal sie w osi symetrii krystalizatora. Drugim istotnym warunkiem przy stosowaniu tego typu posrednich kadzi jest mozliwosc szybkiego wylania pozostalosci metalu i zuzla, natychmiast po prze¬ rwaniu zalewania metalu do formy.Cel wynalazku osiagnieto przez skonstruowanie urzadzenia do manipulowania kadzia posrednia, umieszczona na wózku suwnicowym, przemieszcza¬ jacym sie wzdluz szyn rozmieszczonych po obu stronach formy, przy czym kadz jest wsparta na konstrukcji nosnej, ograniczajacej jej ruch pionowy i poziomy wzgledem belek poprzecznych usytuo¬ wanych poprzecznie do kierunku ruchu wózka, za 15 posrednictwem czopów wystajacych po obu stro¬ nach kadzi, a kazdy czop tej kadzi jest wsparty na zespole podporowym skladajacym sie z piono¬ wych stojaków wspartych na belce poprzecznej i przemieszczajacych sie w kierunku pionowym i poziomym, przy czym kazdy ze stojaków jest wyposazony w uchwyt obracajacy sie wzgledem lukowo uksztaltowanej biezni znajdujacej sie w stojaku, a kazdy z uchwytów ma gniazdo do osa¬ dzenia w nim czopa kadzi, umozliwiajace obrót tego czopa wraz z uchwytem, zas oba uchwyty sa polaczone z silownikami sluzacymi do przechy¬ lania kadzi.Przedmiot wynalazku jest zilustrowany w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym: fig. 1 — 30 przedstawia wózek suwnicowy, w rzucie poziomym, 20 25 810883 81088 4 wyposazony w urzadzenie wedlug wynalazku, fig. 2 — wózek suwnicowy pokazany na fig. 1 w widoku z boku i w wiekszej skali, fig. 3 — rzut poziomy jednego z zespolów podporowych urzadzenia wedlug wynalazku, fig. 4 — zespól pod¬ porowy pokazany na fig. 3 w widoku z boku i czesciowo w przekroju, fig. 5 —r jeden z czopów kadzi i zespól podporowy w przekroju V—V zazna¬ czonym na fig. 2, a fig. 6 — czop kadzi w prze¬ kroju poprzecznym.Jak pokazano na rysunku, kadz posrednia 4 umieszczona jest na wózku suwnicy przemieszcza¬ jacym sie wzdluz dwóch szyn 6 z polozenia nad kTystalizatojrem*L w polozenie napelniania i z po¬ wrotem. Wózek suwnicowy 2 ma znana konstrukcje i | sklada sie zasadniczo z prostokatnej ramy wy¬ gnanej, z wzdluznych i poprzecznych belek nos- ifych. Wózek. 2 "wyposazony jest we wlasny silni¬ kowy nap§d. ? Urzadzenie do manipulowania kadzia oznaczone odnosnikiem 10 sklada sie z dwóch zespolów pod¬ porowych 12 zamocowanych naprzeciw siebie do dwóch poprzecznych belek nosnych 14 i 16 wózka suwnicowego i sluzacych do umieszczenia w nich czopów 18 kadzi posredniej 4.Kazdy z czopów 18 ma zewnetrzna czesc cylin¬ dryczna 22, która sluzy do zawieszania kadzi na hakach i unoszenia jej w celu umieszczenia jej na wózku suwnicowym 2, wzglednie zdjecia jej z tego wózka. Sasiadujace z tymi cylindrycznymi czesciami, pozostale czesci kazdego z czopów maja dolna czesc uksztaltowana klinowo z plaskim spo¬ dem 24 oraz zaokraglona powierzchnie górna 26.Kadz posiada wystajacy z jednej strony dziób 28.W dnie kadzi znajduje sie otwór spustowy 30, wzglednie kilka tych otworów, które moga byc wyposazone w wylewy spustowe, nie pokazane na rysunku. Jak wiadomo po zakonczeniu zalewania krystalizatora cieklym metalem z kadzi, wskaza¬ nym jest aby jak najszybciej przechylic kadz i wy¬ lac pozostala w niej stal i zuzel aby uniemozliwic wyplyw, zwlaszcza tego zuzla, poprzez otwór spus¬ towy. Jak to sie okaze w pózniejszej czesci opisu urzadzenie wedlug wynalazku zawiera nowe srodki umozliwiajace szybkie manipulowanie kadzia u- mieszczone na wózku suwnicowym tak, aby uzys¬ kac optymalne warunki zalewania jak równiez umozliwic szybkie, przymusowe przechylenie kadzi gdy zajdzie taka potrzeba.Oba zespoly podporowe 12 urzadzenia wedlug wynalazku sa jednakowe i dlatego tylko jeden z nich bedzie opisany szczególowo.Zespól podporowy 12 sklada sie z plyty podsta¬ wowej 32 wspartej na poprzecznej belce nosnej 14 za posrednictwem lozysk rolkowych 34 umieszczo¬ nych pomiedzy ta plyta 32 i belka 14, ulatwiaja¬ cych przesuwanie plyty podstawowej wzgledem belki za pomoca dzwignika srubowego 36. Mecha¬ nizm srubowy 36, który jest zamocowany do belki poprzecznej 14 jest polaczony z plyta podstawowa 32 za posrednictwem wystajacego ku górze kolnie¬ rza 38, znajdujacego sie na jednym koncu plyty podstawowej. Lozyska rolkowe 34 (widoczne na fig. 4) rozmieszczone sa na platformie 40.Stojak 42 majacy ksztalt zblizony do litery „U" spoczywa na plycie podstawowej 32 i przytrzymy¬ wany jest przez tloczysko 44 silownika hydraulicz¬ nego 36, przy czym tloczysko silownika zamoco¬ wane jest w górnej czesci wewnatrz ramienia sto- 5 jaka 42, jak to najlepiej widac na fig. 4. Widelki tloczyska 44 kazdego z silowników 46 rozmieszczo¬ nych po obu stronach stojaka, zamocowane sa do stojaka za pomoca sworzni 50. Cylindry silow¬ ników 46 sa zamocowane poprzez ucho w dnie do io plyty podstawowej 32.Przed przejsciem do szczególowego opisu urza¬ dzenia wedlug wynalazku, wskazane by bylo wniesc kilka uwag ogólnych odnosnie ciaglego od¬ lewania metali. Przy ciaglym odlewaniu metali 15 istotnym jest aby kadz posrednia byla tak umiesz¬ czona nad krystalizatorem, aby wyplywajacy z ot¬ woru spustowego strumien goracego metalu skie¬ rowany byl pionowo i centralnie do wnetrza krys¬ talizatora. W przeciwnym przypadku wlewek odle- 20 w»any w urzadzeniu do ciaglego odlewania bedzie zlej jakosci. W celu ustawienia kadzi w tym opty¬ malnym polozeniu, przemieszcza sie ja poziomo. Po¬ nadto, w przypadkach gdy kadz jest wyposazona w wylewy spustowe, koniecznym jest podnoszenie 25 jej, aby podczas przemieszczania nad krystalizator umozliwic przejscie tych wylewów nad górna kra¬ wedzia krystalizatora.Czasami w przypadku zaklócen procesu odlewania moze zaistniec koniecznosc wstrzymania doplywu 30 cieklego metalu do krystalizatora. Gdy zajdzie ta¬ ka koniecznosc, kadz posrednia z zamknietym za- tyczka lub zasuwa otworem spustowym, odprowa¬ dza sie suwnica nad zasilajaca kadz spustowa lub jej rynne i przelewa sie metal w czasie dopóki 35 jest on jeszcze ciekly. Opróznianie kadzi nastepu¬ je najszybciej przez jej przechylenie i wylanie jej zawartosci poprzez dziób wylewowy.Do plyty podstawowej 32, po obu stronach sto¬ jaka 42, zamocowane sa sztywno bieznie rowkowe 40 52 prowadnic 54 wystajace na boki z obu stron stojaka 42. Bieznie 52 posiadaja rolki lozyskowe 56, po których tocza sie prowadnice 54. Silowniki, hy¬ drauliczne 46 sa polaczone z pompami i przewo¬ dami odprowadzajacymi nie pokazanymi na rysun- 45 ku. Uruchamianie silowników 46 powoduje wysu¬ wanie lub wciaganie tloczyska 44, który z kolei powoduje podnoszenie lub opuszczanie stojaka 42 wzgledem plyty podstawowej 32, jak to pokazano na fig. 4 linia przerywana. 50 Bieznie 52 stojaka 42 maja wystajace grzbiety 58 wchodzace w gniazda 60 wsporników zamocowa¬ nych do podwozia wózka suwnicowego. To rozwia¬ zanie zabezpiecza przed przesunieciem sie stojaka 42 na poprzecznej belce nosnej 14, gdy plyta 32 55 jest przemieszczana wzdluz tej belki. W stojaku 42 utworzona jest lukowa bieznia 62 pomiedzy dwoma bokami 48 tego stojaka. Luk biezni 62 obejmuje okolo 210°, a jego os pokrywa sie z osia siodla stojaka 42. Bieznia 62 jest od góry otwarta i jest oo zamocowana do boków stojaka za pomoca blach wezlowych 64. Pozostala czesc biezni 62 jest za¬ mocowana sztywno do stojaka na przyklad przez zespawanie.Na biezni 62 osadzony jest czesciowo cylindryczny 65 uchwyt 66 czopów kadzi posredniej, którego czesc81088 5 6 wystaje poza stojak 42. Uchwyt 66 ma klinowe gniaz¬ do 68, dla pomieszczenia klinowo uksztaltowanej dol¬ nej czesci 24 czopa 18 kadzi. Gniazdo 68 ma taki wy¬ miar w stosunku do czopa 18, ze gdy czesc dolna 24 tego czopa zostaje osadzona w gniezdzie to górna, lukowa czesc 26 tego czopa slizga sie po biezni. 62 podczas obrotu uchwytu i w ten sposób nastepuje przechylanie kadzi przy jednoczesnym przytrzymywaniu czopa w uchwycie. Na jednej z czolowych scian uchwytu 66 przykrecony jest kolnierz 70, majacy ksztalt pólpierscienia.Zewnetrzny brzeg kolnierza 70 wystaje poza ob¬ wód zewnetrzny uchwytu i slizga sie po czolowych powierzchniach biezni 62, ograniczajac poprzeczny ruch kadzi. Wokól korpusu uchwytu 66 znajduje sie pierscieniowy kolnierz 72 stykajacy sie z prze¬ ciwlegla powierzchnia czolowa biezni 62. Tak wiec przykrecony kolnierz 70 i kolnierz staly 72 ogra¬ niczaja poprzeczne przesuniecie uchwytu w obu kierunkach wzgledem biezni.Do wystajacego poza bieznie uchwytu 66 zamo¬ cowana jest dzwignia 74, a ta polaczona jest z tlo- czyskiem 76 silownika hydraulicznego 78. Silownik przez ucho w dnie cylindra zamocowany jest prze¬ gubowo na podwoziu wózka suwnicowego 2. Silow¬ nik 78 polaczony jest ze zródlem zasilania, nie pokazanym na rysunku.Dzialanie urzadzenia wedlug wynalazku jest na¬ stepujace. Kadz posrednia 4 zawierajaca ciekly metal jest umieszczona w urzadzeniu na wózku suwnicowych i przez uniesienie jej za pomoca dzwigu, po zaczepieniu haków o jej czopy 18, osa¬ dzona jest klinowymi czesciami 24 tych czopów w równiez klinowo uksztaltowanych gniazdach 68 uchwytu 66 obu zespolów podporowych IZ* Nastep-. nie haki zostaja odczepione i nastepuje urucho¬ mienie silowników 46, które przez wysuniecie tlo- czysk 44 unosza stojaki 42 ku górze, w polozenie pokazane linia przerywana na fig. 4. Wózek suw¬ nicowy zostaje nastepnie przesuniety do polozenia, w którym otwory spustowe 30 kadzi znajda sie nad krysrtalizatorem M urzadzenia do ciaglego odlewa¬ nia. Jesli istnieje koniecznosc dokladniejszego usta¬ wienia kadzi, wtedy korzysta sie z dzwignika sru¬ bowego 36, który uruchamiany recznie przemieszcza zespoly podporowe 12 wzdluz belek poprzecznych 16 i 14 ustawiajac dokladnie otwory spustowe 30 w stosunku do osi krystalizatora. Nastepnie silow¬ niki 46 dzialaja w przeciwnym kierunku, opuszcza¬ jac tym samym stojaki 42 wraz z kadzia w kierun¬ ku krystalizatora. Teraz cale urzadzenie znajduje sie we wlasciwym polozeniu dla rozpoczecia za¬ lewania.Po zakonczeniu zalewania silowniki 46 zostaja znowu uruchomione w kierunku powodujacym wy¬ suniecie tloczysk 44 i wózek suwnicowy 22 zostaje przesuniety w inne miejsce — nad zasilajaca kadz spustowa. W tym miejscu uruchomione zostaja silowniki 78 powodujace obrót uchwytu 66 a tym samym przechylenie kadzi 4 i wylanie zuzla oraz pozostalosci stali. Zrozumialym jest, ze w przypad¬ ku przerwy w procesie odlewania, która moze nastapic z róznych przyczyn, wózek suwnicowy moze przeniesc kadz w polozenie nad kadzia spus¬ towa lub korytem prowadzacym do tej kadzi i wtedy kadz posrednia moze byc przechylona w taki sam sposób w celu wylania zawartosci dopóki jeszcze znajduje sie ona w stanie cieklym. PL PL