Pierwszenstwo: Zgloszenie ogloszono: 31.05.1973 Opis patentowy opublikowano: 31.12.1975 78 236 KI. 81e, 22 MKP* B65g 19/28 Twórcywynalazku: Czeslaw Belec, TadeuszPorada, Janusz Rozwadowski, | /Jerzy Jagiellowicz Uprawniony z patentu tymczasowego: Zaklady Konstrukcyjno-Mechanizacyjne Przemyslu Weglowego, Gliwice (Polska) Sposób transportowania lub transportowania i jednoczesnego sortowania materialów oraz urzadzenie do stosowania tego sposobu Przedmiotem wynalazku jest sposób transportowania lub transportowania ijednoczesnego sortowania materialów stalych oraz urzadzenie do stosowania tego sposobu.Istnieja rózne sposoby i urzadzenia do transportowania materialów stalych oraz osobne urzadzenia do ich sortowania. W szczególnosci przy wydobywaniu i transporcie mineralów uzytecznych w przemysle górniczym ze wzgledu na trudnosci przy bezposrednim ich urobku nie stosuje sie urzadzen transportujacych, dokonujacych -jednoczesnego sortowania urabianego materialu.Duze zastosowanie w przemysle górniczym maja przenosniki zgrzeblowe, w których podstawowymi czes¬ ciami sa poprzeczne zgrzebla polaczone lancuchem, stanowiace element transportujacy poruszany w nierucho¬ mym korycie za pomoca lancuchowego kola napedowego. Podczas ruchu roboczego przenosnika zgrzeblowego w trakcie tarcia i przesuwania materialu nastepuje jego kruszenie, a takze przenoszenie juz wczesniej rozdrobnio¬ nego materialu. W rezultacie, pod wysypem przenosnika gromadzi sie duza ilosc mialu, która zabierana przez zgrzebla przechodzi do napedu zwrotnego i czesciowo podsadza trase. Celem unikniecia gromadzacego sie mialu stosowano poczatkowo jego reczny przeladunek, a nastepnie wprowadzano dodatkowe transportery usuwajace mial gromadzacy sie pod wysypem i stacja zwrotna transportera. Bylo to rozwiazanie polowiczne nie eliminuja¬ ce opisanych trudnosci. Dalszym polepszeniem tego stanu rzeczy bylo opracowanie urzadzenia do usuwania mialu weglowego spod przenosnika zgrzeblowego, skladajacego sie z pomocniczego przenosnika slimakowego i z prowadnicy sluzacej do prowadzenia mialu wzwyz i przesypywania go na drugi przenosnik. Urzadzenie to z pomyslnym skutkiem usuwa mial gromadzacy sie pod przenosnikiem zgrzeblowym.Celem wynalazku bylo opracowanie takiego sposobu i urzadzenia, w którym nie nastepowaloby szkodliwe gromadzenie sie mialu, czego mozna by uniknac przez rozsegregowanie materialu w trakcie jego transportowa¬ nia, a tym samym zagwarantowaloby bardziej równomierny transport oraz otrzymanie materialu czesciowo wysegregowanego.Cel wynalazku zrealizowano przez wspóldzialanie przystosowanego przenosnika zgrzeblowego z dwoma2 78 236 innymi urzadzeniami odstawczymi, które po jego przeciwnych krancach odbieraja material o grubszej i drobniej¬ szej frakcji. Glówna, grubsza frakcja transportowana jest dotychczasowym sposobem korytem górnym do wysypu i dalej glównym urzadzeniem odstawczym. Wydzielanie drobniejszej frakcji stalo sie mozliwe przez wykonanie przenosnika zgrzeblowego, którego górne koryto posiada przelotowe otwory dla wydzielania drob¬ niejszego materialu i zawiera dolne koryto do odprowadzania tego materialu za pomoca zgarniaków, np. zgrzebel przy ich powrotnym przebiegu na urzadzenie odstawcze umieszczone przy stacji zwrotnej przenosnika zgrzeblowego. Przedstawiony sposób transportowania materialu mozna nie tylko stosowac do jego segregacji w czasie transportu, ale takze do znacznego zwiekszenia wydajnosci przenosników zgrzeblowych wspólpracuja¬ cych z kombajnami górniczymi do urabiania wegla. Wynika to z faktu, iz postep w dziedzinie zwiekszenia wydajnosci kombajnów powoduje koniecznosc zwiekszenia wydajnosci urzadzen transportujacych urobiony material. Poszerzenie szerokosci trasy transportu jest ograniczone warunkami geologicznymi zloza, natomiast powiekszenie predkosci lancuchów ciagnacych zgrzebla nie moze przekraczac wielkosci technicznie uza¬ sadnionej. Dlatego tez zwrócono sie w kierunku opracowania urzadzenia majacego nie tylko zastosowanie do transportu i sortowania materialu, ale pozwalajace równiez na znaczne zwiekszenie wydajnosci transportera zgrzeblowego,'wykorzystujac przelotowe otwory w górnym korycie transportera na osiagniecie efektu dwukie¬ runkowego transportu.Sposób i urzadzenie do transportowania i jednoczesnego sortowania materialów stalych sa opisane nizej w przykladzie wykonania, na którym fig. 1 przedstawia przenosnik zgrzeblowy 1 sprzezony w swym dzialaniu z dwoma urzadzcniami odstawczymi dowolnego typu, fig. 2 — przekrój przenosnika zgrzeblowego. Urzadzenie 2 umieszczone od strony wysypowej przenosnika zgrzeblowego przesyla grubsza frakcje materialu transportowa¬ nego, natomiast urzadzenie odstawcze 3 umieszczone od strony stacji zwrotnej przenosnika zgrzeblowego transportuje drobniejsza frakcje materialu wydzielanego w górnym korycie 4 przenosnika zgrzeblowego, a prze¬ sylanego dolnym korytem 6 przenosnika zgrzeblowego. Górne koryto 4 zawiera przelotowe otwory 5, natomiast dolnym korytem 6, jest transportowana wysegregowana drobniejsza frakcja materialu. Spód dolnego koryta 6 stanowi spag, ewentualnie koryto to jest zamkniete dnem 7.Sposób i urzadzenie wedlug wynalazku eliminuje wady stosowanych dotychczas transporterów zgrzeblo¬ wych, gdzie nastepowalo przy ich uzyciu szkodliwe podsadzanie trasy podnosnika mialem w miejscu wysypu materialu i stacji zwrotnej. Równomiernosc dzialania wspólpracujacych srodków transportu, segregacja materia¬ lu w trakcie transportu, a równoczesnie ograniczenie koniecznosci stosowania urzadzen sortujacych i zwiazanych z tym pracochlonnych czynnosci stanowi zalety wynalazku. W przypadku wykorzystania urzadzenia wedlug wynalazku glównie do transportu dwukierunkowego przez odpowiednie przystosowanie otworów przelotowych, znajdujacych sie w górnym korycie przenosnika oraz uzupelnienie przenosnika w dodatkowe napedy, urzadzenie to charakteryzuje sie znacznie zwiekszona wydajnoscia odstawy materialu. PL PL