PL77193B1 - - Google Patents

Description

Uprawniony z patentu: Badische Anilin u. Soda-FabrikAktiengesellschaft, Ludwigshafen n/Renem (Republika Federalna Niemiec) Srodek grzybobójczy Przedmiotem wynalazku jest nowy srodek grzy¬ bobójczy, zawierajacy jako substancje czynna cykloalkiloamid podstawionego kwasu furanokarbo- ksylowego.Znane jest stosowanie do zwalczania grzybów dwusiarczku tetrametylotiuranu. Wiadomo rów¬ niez, ze podstawione anilidy kwasu furanokarbo- ksylowego (belgijski opis patentowy nr 734 808) i anilid kwasu 2-metylo-furano-3-karboksylowego oraz anilid kwasu 3-metylo-furano-2-karboksylo- wego wykazuja dzialanie grzybobójcze.Stwierdzono, ze cykloheksyloamid kwasu 2,5-dwu- metylo-furano-3-karboksylowego odznacza sie szczególnym dzialaniem grzybobójczym. Dzialanie to wystepuje zwlaszcza wobec grzybów z grupy Basidiomycetes, wystepujacych w postaci rdzy na roslinach uprawnych, zyjacych w glebie grzybów szkodników, jak Rhizoctonia solani i Sclerotium rolfsii. Dzialanie to wystepuje równiez wobec prze¬ noszonych za pomoca nasion czynników, wywoluja¬ cych choroby roslin, jak Fusarium nivale oraz grzy¬ bów niszczacych drewno, jak Coniophora cerebella.Wedlug wynalazku nowy srodek grzybobójczy zawiera jako substancje czynna cykloheksyloamid kwasu 2,5-dwumetylo-furano-3-karboksylowego z dodatkiem stalego lub cieklego nosnika.Cykloheksyloamid kwasu furanokarboksylowego wedlug wynalazku wytwarza sie w sposób podany w ponizszym przykladzie. 20 25 30 Przyklad I. Do 9,9 czesci wagowych cyklo- heksyloaminy w 50 czesciach chlorku etylenu do¬ daje sie w temperaturze 25°C—35°C 15,85 czesci chlorku kwasu 2,5-dwumetylo-3-furanokarboksylo- wego i 10,1 czesci trójetyloaminy. Miesza sie przez trzy godziny w temperaturze 35°C, dodaje 50 czesci wody i oddziela warstwe organiczna. Po wysusze¬ niu nad siarczanem sodowym oddestylowuje sie rozpuszczalnik pod zmniejszonym cisnieniem.Otrzymuje sie 21,4 czesci (= 96,8% wydajnosci teoretycznej) cykloheksyloamidu kwasu 2,5-dwume- tylo-furano-3-karboksylowego w postaci bezbarw¬ nych krysztalów, o temperaturze topnienia 118°C—119°C po przekrystalizowaniu z eteru nafto¬ wego.C1SH1902N (M = 221) obliczono C 70,5% H 8,6% O 14,5% N .6,4% znaleziono C 70,2% H 8,7% O 14,6% N 6,1% Srodek grzybobójczy wedlug wynalazku mozna stosowac w postaci roztworów, emulsji, zawiesin lub srodków do rozpylania. Stosowana postac za¬ lezy od celu, do jakiego sie ja uzywa. W kazdym przypadku powinna ona gwarantowac drobne roz¬ pylenie substancji czynnej.Do wytworzenia roztworów nadajacych sie do bezposredniego rozpylania stosuje sie weglowodory , o temperaturach wrzenia powyzej 150°C, na przy¬ klad tetrahydronaftalen lub alkilowane naftaleny lub ciecze organiczne o temperaturach powyzej 150°C, posiadajacych jedna lub kilka grup funkcyj- 77 19377 193 nych, takich jak grupa ketonowa, grupa eterowa, grupa estrowa lub grupa amidowa, przy czym grupa ta moze znajdowac sie jako podstawnik przy lancuchu weglowodorowym lub stanowic czesc pierscienia heterocyklicznego.Wcdne postacie wytwarza sie z koncentratów emulsji, past lub zwilzalnych proszków (proszki do rozpylania) przez dodanie wody. Celem wytworze¬ nia emulsji mozna homogenizowac substancje jako takie lub tez rozpuszczone w rozpuszczalniku, za pomoca srodków powierzchniowo-czynnych lub dyspergujacych, takich jak produkty addycji poli- tlenku etylenu, w wodzie lub organicznych roz¬ puszczalnikach. Mozna jednak równiez wytworzyc koncentraty, skladajace sie z substancji czynnej, srodków emulgujacych lub dyspergujacych i ewen¬ tualnie rozpuszczalnika, nadajacych sie do roz¬ cienczania woda.Srodki do rozpylania wytwarza sie przez zmie¬ szanie lub zmielenie substancji czynnej z nosni- 20 kiem stalym, na przyklad z ziemia okrzemkowa, talkiem, glinka lub srodkiem nawozacym.Nastepujace przyklady wyjasniaja dzialanie grzybobójcze.Przyklad II. Substancje czynna rozpuszcza sie w ilosciach od 0,01 do 0,005% (procenty wago¬ we) w acetonie i rozprowadza równomiernie w cie¬ klej jeszcze pozywce agarowej, zawierajacej Bio- malz (przetwór slodowy). Agar wylewa sie na plytki Petriego o srednicy 9 cm. Po zakrzepnieciu zaszczepia sie plytki w srodku strzepkami grzybni Rhizoctonia solani, Sclerotium rolfsii i Coniophora cerebella lub konidiami Fusarium nivale. Plytki poddaje sie inkubacji w temperaturze 25°C i ocenia po 6 dniach rozmiary rozwoju kolonii grzybów. 0 = brak wzrostu grzybów 1 = srednica kolonii grzybów 0,5—1,5 cm 2 = srednica kolonii grzybów 1,5—3,5 cm 3 = srednica kolonii grzybów 2,5—4,5 cm 4 = srednica kolonii grzybów 4,5—7 cm 5 = srednica kolonii grzybów 7—9 cm Substancja czynna z przykladu I Dwusiarczek tetrame- tylotiuramu (TMTD) (zwiazek porównaw¬ czy) Kontrola (bez substancji czynnej) Substancja czynna z przykladu I Dwusiarczek tetrame- tylotiuramu (TMTD) (zwiazek porównaw¬ czy) Kontrola (bez substancji czynnej) Rhizoctonia solani % substancji czynnej w agarze 0,01 0,005 0 0 4 4 5 Coniophora cerebella % substancji czynnej w agarze 0,01 0,005 0 0 4 5 5 | Sclerotium rolfsii °/o substancji czynnej w agarze 0,01 0,005 0 0 3 4 5 Fusarium nivale % substancji czynnej w agarze 0,01 0,005 1 0 0 2 3 5 Przyklad III. Liscie roslin fasolkowatych, se rodzaju „Saxa", wyhodowane w doniczkach zakaza sie sztucznie sporami Uromyces appendiculatus i pozostawia przez 24 godziny w temperaturze 22°C—24°C w komorze, nasyconej para wodna.Nastepnie spryskuje sie rosliny wodnymi emulsja- eo mi, zawierajacymi 80% substancji czynnej i 20% srodka emulgujacego i pozostawia w cieplarni w temperaturze 22°C—25°C i przy wilgotnosci wzglednej 60—70%. Po 8 dniach ocenia sie roz¬ wój grzybów rdzawnikowych. 65 Substancja czynna z przykladu Kontrola (bez substancji czynnej) Rozmiar zakazenia po spryskaniu % roztworem substancji czynnej 0,1 0,05 0,025 0 0 077 193 5 6 O = brak zakazenia, stopniowanie do 5 = calkowite zakazenie.Przyklad IV. Miesza sie 70 czesci wagowych zwiazku z przykladu I z 30 czesciami wagowymi N-metylo-a-pyrolidonu i otrzymuje roztwór, nada¬ jacy sie do stosowania w postaci rozpylonych kropel.Przyklad V. 20 czesci wagowych zwiazku z przykladu I rozpuszcza sie w mieszaninie, za¬ wierajacej 80 czesci wagowych ksylenu, 10 czesci wagowych produktu addycyjnego 8—10 moli tlenku etylenu i 1 mola monoetanoloamidu kwasu olejo¬ wego, 5 czesci wagowych soli wapniowej kwasu docecylobenzenosulfonowego i 5 czesci wagowych produktu addycyjnego 40 moli tlenku etylenu i 1 mola kwasu rycynowego. Przez wlanie i do¬ kladne rozprowadzenie tego roztworu w 100 000 czesciach wagowych wody otrzymuje sie wodna dyspersje, zawierajaca 0,02 procentów wagowych substancji czynnej.Przyklad VI. 20 czesci wagowych zwiazku z przykladu I rozpuszcza sie w mieszaninie, zlo¬ zonej z 40 czesci wagowych cykloheksanonu, 30 czesci wagowych izobutanolu, 20 czesci wago¬ wych produktu addycji 7 moli tlenku etylenu i 1 mola izooktylofenolu i 10 czesci wagowych produktu addycji 40 moli tlenku etylenu i l mola kwasu rycynowego. Przez wlanie i dokladne roz¬ prowadzenie roztworu w 100 000 czesciach wago¬ wych wody otrzymuje sie wodna dyspersje, zawie¬ rajaca 0,02% wagowych substancji czynnej.Przyklad VII. 20 czesci wagowych zwiazku z przykladu I rozpuszcza sie w mieszaninie, zlo¬ zonej z 25 czesci wagowych cykloheksanolu, 65 czesci wagowych frakcji oleju mineralnego o temperaturze wrzenia 210°C—280°C i 10 czesci wagowych produktu addycji 40 moli tlenku etylenu i 1 mola kwasu rycynolowego. Przez wlanie i do¬ kladne rozprowadzenie roztworu w 100 000 czesciach wagowych wody, otrzymuje sie wodna dyspersje, 6 zawierajaca 0,02% wagowych substancji czynnej.Przyklad VIII. 20 czesci wagowych substan¬ cji czynnej z przykladu I miesza sie dokladnie i w mlynie mlotkowym poddaje sie przemialowi z 3 czesciami wagowymi soli sodowej kwasu dwuizobutylo-naftaleno-a-sulfonowego, 17 czescia¬ mi wagowymi soli sodowej kwasu ligninosulfonowego z lugów sulfitowych i 60 czesci wagowych sprosz¬ kowanego zelu kwasu krzemowego. Przez dokladne rozprowadzenie mieszaniny w 20 000 czesciach wagowych wody, otrzymuje sie ciecz do spryski¬ wania, zawierajaca 0,1% wagowych substancji czynnej.Przyklad IX. 3 czesci wagowe zwiazku z przykladu I miesza sie dokladnie z 97 czesciami wagowymi drobno sproszkowanego kaolinu. Otrzy¬ many srodek do opylania, zawiera 3% wagowych substancji czynnej.Przyklad X. 30 czesci wagowych zwiazku z przykladu I miesza sie dokladnie z mieszanina, zlozona z 92 czesci wagowych sproszkowanego zelu kwasu krzemowego i 8 czesciami oleju parafino¬ wego, rozpylonego na powierzchni tego zelu kwasu krzemowego. Otrzymuje sie preparat z substancja czynna o dobrej przyczepnosci. PL PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe Srodek grzybobójczy, znamienny tym, ze zawiera jako substancje czynna cykloheksyloamid kwasu 2,5-dwumetylo-furano-3-karboksylowego oraz staly lub ciekly nosnik. 15 20 25 30 PL PL