PL70038B1 - Substituted bicycloalkanes their preparation compositions containing same and their use[gb1324791a] - Google Patents

Description

Srodek chwastobójczy Przedmiotem wynalazku jest selektywny srodek chwastobójczy, który jako substancje czynna zawiera co najmniej jeden podstawiony 2-azadwucykloalkan o ogólnym wzorze 1, w którym R oznacza rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, Ri i R2 oznaczaja atomy wodoru lub jeden z tych symboli oznacza rodnik metylowy, a drugi atom wodoru, zas n oznacza liczbe 1 lub 2. Rodnikami alkilowymi we wzorze 1 sa rodniki o lancuchach prostych lub rozgalezionych, takie jak rodnik metylowy, etylowy, n-propylowy, izopropylowy, n-butylowy, izobutylowy, H-rzed. butylowy i III-rzed. butylowy.Podstawione 2-azadwucykloalkany o wzorze 1 otrzymuje sie korzystnie w ten sposób, ze 2-azadwucykloal¬ kan o wzorze 2, w którym Rx R2 i n maja wyzej podane znaczenie, w obecnosci srodka wiazacego kwas poddaje sie reakcji z halogenkiem kwasu tioweglowego o wzorze 3, w którym R ma wyzej podane znaczenie, a Hal ozna¬ cza atom chloru lub bromu albo ze skladnikami tworzacymi ten halogenek, to jest z fosgenem i sola metalu alkalicznego merkaptanu o wzorze RSH, w którym R ma wyzej podane znaczenie albo tez 2-azadwucykloalkan o wzorze 2 poddaje sie reakcji z tlenosiarczkiem wegla i nastepnie ze srodkiem alkilujacym.Podstawione dziesieciowodorochinoliny o ogólnym wzorze 1, w którym R ma wyzej podane znaczenie, Rt i R3 oznaczaja atomy wodoru, a n oznacza liczbe 2, otrzymuje sie w analogiczny sposób, stosujac jako zwiazek o wzorze 2 dziesieciowodorochinoline.Zwiazki wyjsciowe o wzorze 2 wystepuja w 2 postaciach izomerycznych, a mianowicie jako izomery cis i trans. W przypadku 2-azadwucyklo-[4,4,0]-dekanu, gdy we wzorze 2 symbole Rj i R2 oznaczaja atomy wodoru, izomery cis i trans mozna latwo rozdzielic. Izomery te prowadza do dwóch szeregów zwiazków o wzorze 1, majacych konfiguracje cis lub trans.Stwierdzono, ze 2-azadwucykloalkany o wzorze 1 maja bardzo dobre wlasciwosci chwastobójcze. Sa one przydatne czesciowo jako herbicydy o ogólnym dzialaniu, czesciowo zas do zwalczania chwastów i chwastów trawiastych w wodnych i suchych uprawach ryzu. Szczególnie dobre wlasciwosci chwastobójcze maja 2-azadwu¬ cykloalkany o wzorze 1, w którym R oznacza rodnik etylowy, n-propylowy, izopropylowy, n-butylowy lub II-rzed. butylowy. Zwiazki te dzialaja na bardzo odporne rodzaje chwastów wystepujace w uprawach ryzu i np. w wodnych uprawach ryzu niszcza chwasty takie jak Echinochloa sp., Eleocharis sp., Panicum sp., Cyperaceen, Paspalum sp. itd., zas w suchych uprawach ryzu takze: Echinochloa sp., Digitaria sp., Brachiaria sp., Sida sp , Cyperaceen, Acanthosperum sp., itd.2 70 038 Poniewaz substancje czynne o wzorze 1 niszcza chwasty stopniowo i nie naruszaja równoczesnie w jaskrawy sposób bilansu tlenowego oraz równowagi biologicznej, dlatego tez sa bardzo odpowiednie do stosowania w wodnych uprawach ryzu. Zwiazki o wzorze 1 maja oprócz tego szeroki zakres dzialania na róznego rodzaju chwasty wodne, np. na rosliny nawodne, wodorosty z liscmi plywajacymi, wodorosty bez plywajacych lisci, rosliny podwodne, algi itd.Dzialanie chwastobójcze wykazuja zarówno izomery cis- i trans- zwiazków o wzorze 1, jak i mieszaniny obu tych izomerów. Izomery trans dzialaja selektywnie w uprawach ryzu, natomiast izomery cis sa szczególnie skuteczne przy zwalczaniu chwastów trawiastych, a takze chwastów szerokolistnych. Szeroki zakres dzialania nowych, podstawionych 2-azadwucykloalkanów o wzorze 1 pozwala takze na stosowanie ich do majacego wazne znaczenie zwalczania chwastów i chwastów trawiastych rosnacych na powierzchniach otaczajacych uprawy ryzo¬ we, takich jak rowy, lozyska kanalów, groble itd.Substancje czynne o wzorze 1 niszcza nie tylko wystepujace w uprawach ryzu wymienione powyzej chwasty, ale takze i inne chwasty z rodzaju trawiastych i szerokolistnych. Substancje te mozna stosowac podczas przygotowywania pól ryzowych oraz po wzejsciu roslin uprawnych, celem zniszczenia wyroslych juz chwastów.Przy stosowaniu nowych, podstawionych 2-azadwdcykloalkanów w zwyklych dawkach zarówno ryz uprawiany w kulturach wodnych jak i w suchych nie ulega zadnym uszkodzeniom, a w wypadku uzycia* duzych dawek powstaja uszkodzenia w wysokim stopniu odwracalne. Dawki sa rózne i zaleza od pory stosowania. W przypadku stosowania przed wzejsciem roslin wynosza one 0,5-6 kg, korzystnie 4 kg substancji czynnej na jeden hektar. Dla calkowitego zniszczenia ogólnego stanu chwastów, na przyklad na ugorze sasiadujacym z ziemia uprawna oraz w celu okreslenia ogólnego dzialania chwastobójczego, stosuje sie dawki 10-30 kg substancji czynnej na jeden hektar. Przy stosowaniu nowych substancji czynnych mozna bez przeszkód przeprowadzac plodozmian, tak wazny dla uprawy ryzu.Podstawione 2-azadwucykloalkany o wzorze 1 moga byc poza tym stosowane takze jako regulatory wzrostu, na przyklad do usuwania lisci, opóznienia kwitnienia itd. Niektóre z nich dzialaja stymulujaco na wegetatywne narzady magazynujace róznych rodzajów roslin, w pewnych przypadkach z równoczesnym zmniej¬ szeniem przyrostu na wysokosc.Podstawione 2-azadwucykloalkany o wzorze 1 nie zostaly dotychczas opisane. W opisach patentowych Stanów Zjedn. Am. nr 3 334 134 i nr 3 198 786 omówiono wprawdzie chwastobójcze azadwucyklononany lub polimetylenoiminotiokarbaminiany, jednakze pomimo dobrej selektywnosci w uprawach ryzu dzialanie tych zwiazków na chwasty trawiaste jest nieznaczne, a chwasty dwuliscienne nie ulegaja zniszczeniu. Natomiast zwiazki o wzorze 1 wykazuja przy równie dobrej selektywnosci wzgledem ryzu o wiele lepsza skutecznosc wobec chwastów trawiastych imaja szeroki zakres dzialania na chwasty dwuliscienne. Niektóre z nich, przy duzej tolerancji wzgledem pszenicy, soji i bawelny, nawet w przypadku bardzo malych stezen dzialaja chwastobójczo na wiele chwastów trawiastych, wobec których wymienione zwiazki znane nie wykazuja zadnego dzialania.W celu wytworzenia srodków chwastobójczych miesza sie substancje czynne o wzorze 1 z odpowiednimi nosnikami i/lub rozcienczalnikami, przy czym dla rozszerzenia zakresu dzialania do srodków tych mozna doda¬ wac jeszcze inne herbicydy np. z szeregu triazyn, takie jalc chlorowco^wuamino-s-triazyny, alkoksy- i alkilotio- dwuamino-s-triazyny, triazole, dwuazyny, np. uracyle, alifatyczne kwasy karboksylowe i chlorowcokarboksy- lowe, chlorowcowane kwasy benzoesowe i fenylooctowe, kwasy arylohydroksyalkanokarboksylowe, hydrazydy, amidy, nitryle i estry tego rodzaju kwasów karboksylowych, estry kwasu karbaminowego i tiokarbaminowego, moczniki i inne.Srodki wedlug wynalazku zawieraja np. 2-azadwucykloalkany o wzorze 1 wymienione w tablicy 1.Tablica 1 Przyklad Temperatura topnienia Nr Zwiazek Temperatura wrzenia Wspólczynnik zalamania swiatla I l-(etylotiokarbonylo)-transdziesieciowodorochi- nolina 110-116°C/0,01 tora II l-(izopropylotiokarbonylo)-cisdziesieciowodoro- chinolina 102-107°C/0,05 tora III l-(etylotiokarbonylo)-2-metylodziesieciowodoro- chinolina 108-120°C/0,02 tora3 70038 l IV l-(n-butylotiokarbonylo)-2-metylo-dziesieciowodoro- chinolina V l-(izopropylotiokarbonylo)-8-metylo-dziesieciowodoro- chinolina VI l-(etylotiokarbonylo)-osmiowodoroindol VII l-(n-propylotiokarbonylo)-2-metylo-osmiowodoroin- dol VIII l-(metylotiokarbonylo)-trans-dziesieciowodorochi- nolina IX l-(izopropylotiokarboriylo)-trans-dziesieciowodoro- chinolina X l-(n-propylotiokarbonylo)-trans-dziesieciowodoro- chinoiina XI l-(n-butylotiokarbonylo)-trans-dziesieciowodoro- chinolina XII l-(fl-rzed. butylotiokarbonylo)-trans-dziesiecio- wodorochiriolina XIII l-(III-rzed. butylotiokarbonyio)-trans-dziesiecio- wodorochinolina XIV l-(metylotiokarbonylo)-cis-dziesieciowodorochindina XV l-(etylotiokarbonylo)-cis-dziesieciowodorochinolina XVI l-(n-propylotiokarbonylo)-cis-dziesieciowodorochino- lina XVII l-(n-butylotiokarhonylo)-cis-dziesieciowodorochino- lina XVIII l-(II-rzed. butylotiokarbonylo)-cis-dziesieciowodo- rochinolina XIX l-(metylotiokarbonylo)-2-metylo-dziesieciowodoro- . chinolina XX l-(n-propylotiokarbonylo)-2-metylodziesieciowodoro- chinolina XXI l-(izopropylotiokarbonylo)-2-metylodziesieciowodoro- chinolina XXII l-(II-rzed. butylotiokarbonylo)-2-metylodziesieció- wodorachinoiina XXIII l-(metylotiokarbonylo)-8-nietylodziesicciowodoro- chinolina XXIV l-(etylotiokarbonylo)-8-metylo-dziesieciowodoro- chinolina XXV l-(n-propylotiokarbonylo)-8-metylodziesieciowodoro- chinolina XXVI l-(n-butylotiokarbonylo)-8-metylodziesieciowodoro- chinolina XXVII l-(n-propylotiokarbonylo)-osmiowodoroindol XXVIII l-(izopropylotiokarbonylo)-osmiowodoroindol XXIX l-(n-butylotiokarbonylo)-osmiowodoroindol XXX l-(metylotiokarbonylo2-metyloosmiowodoroindol XXXI Hetylotiokarbonylo)-2-metyloosmiowodoroindol XXXII l-(etylotiokarbonylo)-7-metyloosmiowodoroindol 125-127°C/G,01 tora 104-106°C/0,01 tora 98-101°C/0,l tora 102-104°C/0,005 tora n2D° = 1,5383 109°C/0,02 tora 108°C/0,01 tora n2D° = 1,5238 107-109°C/0,0Q8tora 104^106°C/0,01 tora 92- 98°C/0005 tora 100-105°C/0,01 tora 119-121°C/0,Q2tora 110-} 14°C/0,02 tora 115-117°C/0,01 tora 97-100°C/0,005 tora n2D° = 1,5265 96- 98°C/0,01 tora 122-125°C/0,005 tora 82- 84°C/0,01 tora 97-100oC/0,01 tora 103-110°C/0,01 tora 125-127°C/0,01 tora 96-100^/0,02 tora 88- 94°C/0,02 tora 113-117°C/0,01 tora 97- 99°C/0,01 tora 88- 94°C/0,02 tora 84- 87°C/0,01 tora Dzialanie chwastobójcze zwiazków o wzorze 1 oznaczono za pomoca nastepujacych prób.I. Próba przedwschodowa. Ziemie zaprawiono substancja czynna w postaci 10% sproszkowanego kon¬ centratu, stosujac dawke 30 kg substancji czynnej na jeden hektar. Takprzygotowana ziemia napelniono donicz¬ ki, w których zasiano nastepujace rosliny testowe: proso (Setaria italica), gorczyce |(Sinapis alba), owies (Avena sativa), rajgras (Lolium perenne) i wyke (Vicia sativa). Doniczki utrzymywano nastepnie w swietle dziennym w szklarni o temperaturze 20-24°C i wilgotnosci wzglednej powietrza wynoszacej 70%. Oceny dokonano po4 70 038 uplywie 20 dni, stosujac skale o 9 stopniach, przy czym 9 oznacza, ze rosliny nie zostaly uszkodzone (próba kontrolna), 1 oznacza, ze rosliny obumarly, a 8-2 oznaczaja posrednie stopnie uszkodzenia. Wyniki podano w tablicy 2.Substancja czynna Przyklad Nr I V IX XII XIII XIV XV XVI XVII XIX XX XXXV Proso (Setaria italica) 2 2 3 1 2 2 Tablica Gorczyca (sinapis alba) 3 3 2 3 6 7' 3 6 — 2 : 1 3 i 2 Owies (Avena sativa) 1 2 2 2 2 3 2 3 8 1 2 2 Rajgras (Lolium perenne) 1 1 1 2 2 1 2 2 •7 1 1 2 Wyka (Vkia sativa) 2 2 2 3 4 3 8 8 8 2 1 2 Do prób stosowano 10% koncentrat o nastepujacym skladzie: 10 czesci substancji czynfoej, 0,6 czesci dwubutylonaftalcnosulfonianu sodowego, 1 czesc produktu kondensacji kwasów riaftdeiMmdfonowych, kwasów fenolosulfonowych i formaldehydu (3 : 2 :1), 10 czesci gjinokrzemianiu sodowego i ?8,4 czesci kaolinu.II. Selektywna próba przedwschodowa z zasianymi roslinami testowymi. Bezposrednio po wysianiu roslin testowych do doniczek powierzchnie ziemi spryskano substancjami czynnymi w postaci zawiesiny wodnej, otrzy¬ manej z 25% proszku zwilzanego. Nastepnie doniczki trzymano na swietle dziennym, w temperaturze 22—25° przy wilgotnosci wzglednej powietrza 50—70%. Ocene przeprowadzano po 28 dniach wedlug 9-$topnkwej skali szacunkowej.Jako rosliny testowe zasiano: Ryt suchy Ryz w wodzie Pszenice Soje Bawelne Rajgras wloski Proso Proso w ryzu: suchym w wodzie Wiechline zwyczajna Wyczyniec polny Palusznik krwawy Szarlat (Oryza oryzoides) (Tritium vulgare) (Glicyne hyspida) (Gossypium herbaccara) (Lolium perenne) (Setaria italica) (Echinochloa crus galli) (Poa trivialis) (Alopecurus myosuroides) (Digitaria sangiunalis) (Amarantus docendens) III. Selektywna próba przedwschodowa w ryzu z zasianymi chwastami. Doniczki napelnione ziemia spryskano wodna zawiesina substancji tak, aby ziemie zaprawic koncentratem substancji czynnej na glebokosc okolo 2 cm, Nastepnie zasiano jako rosliny testowe chwasty:Echinochloa crus galli, Setaria glanca, Scirpus mucronatus oraz dwa gatunki ryzu: „IR 8" i „Ribe".Doniczki utrzymywano w swietle dziennym w temperaturze 20—24°C przy wilgotnosci wzglednej po¬ wietrza 70%. Ziemie utrzymywano w stanie bardzo wilgotHym, a po 10 dniach zalano warstwa wody o wysokosci 2 cm. Ocene przeprowadzano po 20 dniach wedlug 9-stopniowej skali szacunkowej. Wyniki podano w tablicach 3*4.5 70 038 T a b 1 i c a 3 Próby selektywnosci Rozwój zasianych roslin po 4 tygodniach Substancja czynna Przyklad Nr 1 I . y IX XIII XV XIX A*) B*) c* Stezenie kg/ha 2 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 Ryz suchy 3 _ - - 7 8 9 3 3 9 . 9 9 9 9 9 9 —' - . - 6 6 9 9 9 9 9 9 9 Rosliny uprawne Ryz w wodzie 4 8 8 9 8 9 9 6 9 8 8 9 9 9 9 9 - - - 7 8 9 9 9 9 9 9 9 Pszenica 5 8 8 9 - - - 3 7 9 - - - - - — 9 9 9 - - - 9 9 9 9 9 9 Soja 6 6 8 9 - - . - 7 8 8 - - - ' - - - 7 7 9 - - - 4 9 9 9 9 9 Bawelna 7 7 9 9 7 9 9 5 8 9 - - - - - - 7 9 9 - - - 8 9 9 9 9 9 Lolium multifl. * 8 2 . 5 7 2 2 2 2 2 6 - - - -• - - 1 2 2 - - - 3 7 7 3 9 9 Setaria ital. 9 2 3 4 3 4 5 1 2 5 - - - - - - 1 1 2 - - - 3 8 9 3 4 9 Chwasty/Chwasty trawiaste EchinochJoa crusgalli suchy 10 _ - - 1 2 3 1 1 2 2 4 7 1 2 4 2 3 4 2 4 9 1 2 4 3 6 7 w wodzie 11 2 3 4 2 4 7 1 1 3 2 3 4 2 3 4 2 3 3 1 4 9 1 7 9 1 7 9 Poa triv. 12 _ — - - - - - - - 1 1 1 - - - 8 8 9 4 8 9 myos.Ul Alopecu 13 _ ^ - 1 1 2 2 2 7 - - - - - - 1 1 3 - - - 3 8 9 6 6 9 i isan Digitari] 14 _ - - - - - 2 2 4 - - - - - —i 1 2 2 - - - 3 7 9 2 3 9 li thus i % 15 _ - - - - - 3 3 7 - - , - ' - - - 1 1 1 - - . - 9 9 9 4 6 9 A*) Hetyktkkarbonylo)-sz€sciometylenoimina (znana z opisu patentowego Stanów Zjedn. Am. nr 3 198 786) B*) (izopKpylotiokaibonyloszesciometylenoimina (znana z opisu patentowego Stanów Zjedn. Am. nr 3 198 786) C*) (etylotiokarbonylo3-azabicyklo 3.2.2. -nonan (znany z opisu patentowego Stanów ?jedn. Am. nr 3 344 134) .Substancja czynna Przyklad Nr «—i—, XIII XVI XV A B Stezenie kg/ha 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 4 2 1 Rosliny feyi „IR 8" 7 9 9 8 9 9 4 8 8 5 7 9 7 8 8 Tablica uprawne Ryz „Ribe" 7 9 9 8 9 9 2 6 8 7 8 9 9 9 9 4 Chwasty Echinochloa crusgalli 2 2 3 2 2 3 2 2 3 3 4 7 1 6 8 Setaria glanca 2 2 3 2 2 3 2 2 3 4 7 8 3 7 8 Scirpus mecronatus 1 2 2 2 2 2 1 1 1 4 4 7 2 7 76 70 038 Inne zwiazki o wzorze 1 badane ta sama metoda wykazaly podobne dzialanie. Srodki chwastobójcze wedlug wynalazku wytwarza sie w znany sposób przez dokladne zmiaszanie i zmielenie substancji czynnych o ogólnym wzorze 1 z odpowiednimi nosnikami, ewentualnie z dodatkiem dyspergatorSw lub rozpuszczalników, obojetnych wobec substancji czynnych.Srodki wedlug wynalazku stosuje sie w postaci stale] jako srodki do opylania, rozsiewania, granulaty, granulaty powlekane, granulaty impregnowane i granulaty jednorodne. Srodki w postaci koncentratów dajacych sie dyspergowac maja konsystencje past lub emulsji, a srodki ciekle stosuje sie w postaci roztworów.W celu wytworzenia* srodków o postaci stalej substancje czynne mtesza sie z nosnikami stalymi. Jako nosniki mozna stosowac np.: kaolin, talk, bolus, less, krede, wapien, grysik wapienny, dolomit, ziemie okrzemko¬ wa, stracona krzemionke, krzemiany ziem alkalicznych, glinokrzemiaay sodu i pota&u(skalenfe i mike),siarczany wapnia i magnezu, zmielone tworzywa sztuczne, nawozy takie jak: siarczan, azotan i fosforany amonowe oraz mocznik, zmielone produkty roslinne, takie jak np. maka zbozowa, maczka korowa, drzewna i z lupin orzechów, proszek celulozowy, pozostalosci po ekstrakcji roslin, wfgiel aktywny itd. Nosniki te stosuje sie albo pojedynczo albo w postaci mieszanek. Uziarnienie nosników wynosi odpowiednio: dla srodków pylistych do okolo 0,1 mm, dla srodków rozsiewanych okolo 0,075—0,2 ram i dla granulatów 0,2 mm lub wiecej.Stezenie substancji czynnych w stalych srodkach wynosi 0,5%-80%. Do mieszanek tych mozna dodawac srodki stabilizujace substancje czynne i/lub zwiazki niejonowe, amonowo i kationowo aktywne, któfe np. pole¬ pszaja przyczepnosc substancji czynnych do roslin i ich czesci i/lub zapewniaja lepsza zwilzalnosc oraz zdolnosc dyspergowania. Jako srodki wiazace mozna stosowac na przyklad: mieszanine wapna i olemy, pochodne celulozy (metyloceluloze), etery hydroksyetyloglikolowe jedno- i dwualkilofenoli o 1—15 pupach epoksydowych w czasteczce i 8-9 atomach wegla w rodniku alkilowym, kwasy ligninosulfonowe oraz ich sole alkaliczne i metali ziem alkalicznych, polietylenoglikole (Carbowax), etery polietylenoglikoli z wyzszymi alkoholami alifatycznymi, majace 5-20 grup epoksydowych w czasteczce i 8—18 atomów wegla w czesci alkoholu alifatycznego, produkty kondensacji tlenku etylenu i tlenku propylenu, poliwinylopiroiidony, polialkohole winylowe, produkty konden¬ sacji mocznikowo-formaldehydowej oraz produkty lateksowe.Koncentraty substancji czynnych, dajace sie dyspergowac w wodzie, to znaczy proszki zwilzane, pasty i koncentraty emulsyjne sa srodkami, które mozna rozcienczac woda do kazdego zadanego stezenia. Skladaja sie z substancji czynnej, nosnika, ewentualnie dodatków stabilizujacych substancje czynna, zwiazków powierzchnio- wo-czynnych i srodków antypianotwórczych oraz ewentualnie rozpuszczalników. Stezenie substancji czynnej w tych srodkach wynosi 5%—80%. Proszki zwilzalne i pasty otrzymuje sie przez zmieszanie i zmielenie w odpo¬ wiednich urzadzeniach substancji czynnych wraz z dyspergatorami i sproszkowanymi nosnikami az do uzyskania jednorodnosci. Jako nosniki mozna stosowac na przyklad substancje wymienione upraednio dla stalych form uzytkowych. W pewnych przypadkach korzystnie jest stosowac mieszanki róznych nosników. Jako dyspergatory moga byc stosowane na przyklad: produkty kondensacji sulfonowanego naftalenu i jego sulfonowanych pochod¬ nych z formaldehydem, produkty kondensacji naftalenu lub kwasów naftalenosulfonowych z fenolem i formalde¬ hydem, jak równiez sole amonowe, alkaliczne i metali ziem alkalicznych kwasu ligninosulfonowego, nastepnie aryloalkilosulfoniany, sole alkaliczne i metali ziem alkalicznych kwasu dwubutylonaftalenosulfonoWego, siarcza¬ ny wyzszych alkoholi alifatycznych jak np. sole sulfonowanych heksadekanoli, heptadekanoli, oktadekanoli i sole sulfonowanego eteru glikolowego wyzszych alkoholi alifatycznych, sól sodowa etionianu oleinowego, sól sodowa amidu kwasu oleinowego z metylotauryna, dwu-III-rzed, alkindiole, chlorek dwualkilodwulauryloarooniowy oraz sole alkaliczne i metali ziem alkalicznych wyzszych kwasów alifatycznych. Jako srodki antypianotwórcze mozna stosowac np. silikony.Substancje czynne wraz z wymienionymi wyzej dodatkami miesza sie, miele, przesiewa i przeciera tak, zeby w przypadku proszków zwilzanych wielkosc ziarna skladników stalych nie przekraczala 0,02-0,04 mm, zas w przypadku past 0,03 mm. Do wytwarzania koncentratów emulsyjnych i past stosuje sie wymienione uprzednio dyspergatory, rozpuszczalniki organiczne i wode. Jako rozpuszczalniki mozna stosowac na przyklad: alkohole, benzen, ksyleny, toluen, dwumetylosulfotlenek i frakcje oleju mineralnego, wrzace w temperaturze 120-350°C.Rozpuszczalniki powinny byc praktycznie bezwonne, nie fitotoksyczne, obojetne wobec substancji czynnych oraz nie powinny byc latwopalne.Srodki wedlug wynalazku mozna stosowac takze w postaci roztworów. W tym celu jedna lub kilka substan¬ cji czynnych o ogólnym wzorze 1 rozpuszcza sie w odpowiednich rozpuszczalnikach organicznych, mieszaninach rozpuszczalników lub w wodzie. Jako rozpuszczalniki organiczne mozna stosowac: weglowodory alifatyczne i aromatyczne, ich chlorowcopochodne, alkilonaftaleny i oleje mineralne pojedynczo lub w postaci mieszanki.Roztwory. powinny zawierac substancje czynne w ilosci 1-20%.7 70 038 Do srodków wedlug wynalazku mozna dodawac inne srodkrlub substancje biobójcz3. Na przyklad w celu rozszerzenia zasiegu dzialania nowe srodki oprócz wymienionych zwiazków o wzorze 1 moga zawierac takze substancje owadobójcze, grzybobójcze, bakteriobójcze, nicieniobójcze oraz srodki powstrzymujace rozwój grzybów i bakterii.Srodki chwastobójcze, bedace przedmiotem wynalazku, moga zawierac takze nawozy roslinne, pierwiastki sladowe itd.Ponizej opisano formy uzytkowe nowych, podstawionych 2-azadwucykloalkanów. Podane czesci oznaczaja czesci wagowe.Granulat. W celu otrzymania 5% granulatu stosuje sie nastepujace skladniki: 5 czesci l-(etylotiokarbonylo)-dziesieciowodorochinoliny 0,25 czesci epichlorohydryny 0,25 czesci eteru cetylowego poliglikolu 3,50 czesci polietylenoglikolu (Carbowax) 91 czesci kaolinu (uziarnienie 0,3—0,8 mm).Substancje czynna miesza sie z epichlorohydryna i rozpuszcza w 6 czesciach acetonu, po czym dodaje sie polietylenoglikolu i cetylowego eteru poliglikolu. Otrzymany roztwór rozpyla sie na kaolin i nastepnie odparo¬ wuje pod zmniejszonym cisnieniem.Podobne granulaty otrzymuje sie takze wtedy, jesli zamiast wymienionej substancji czynnej uzyje sie na przyklad l-(etylotiokarbonylo)-2-metylodekahydrochinoliny lub l(-etylotiokarbonylo)-oktahydroindolu.Proszek zwilzany. W celu otrzymania a) 50%, b) 25% i c) 10% proszku zwilzanego stosuje sie nastepujace skladniki: a) 50 czesci l-(etylotiokarbonylo)-dziesieciowodorochinoliny 5 czesci dwubutylonaftalenosulfonianu sodowego 3 czesci produktu kondensacji kwasów naftalenosulfonowych i kwasów fenolosulfonowych z formaldehy¬ dem 3:2:1, 20 czesci koalinu, 22 czesci kredy z Szampanii, b) 25 czesci l-(etylotiokarbonylo)-dziesieciowodorochinoliny, 5 czesci soli sodowej amidu kwasu oleinowego z metylotauryna, 2,5 czesci produktu kondensacji kwasów naftalenosulfonowych i kwasów fenylosulfonowych z formaldehy¬ dem, 0,5 czesci karboksymetylocelulozy, 5 czesci obojetnego glinokrzemianu potasowego, 62 czesci kaolinu, c) 10 czesci l-(metylotiokarbonylo)-dziesieciowodorochinoliny, 3 czesci mieszaniny soli sodowych nasyconych siarczanów wyzszych alkoholi alifatycznych, 5 czesci produktu kondensacji kwasów naftalenosulfonowych z formaldehydem, 82 czesci kaolinu.Substancje czynna nanosi sie na odpowiednie nosniki (kaolin i kreda), a nastepnie miesza i miele. Otrzymu¬ je sie proszek o bardzo dobrej zwilzalnosci i zdolnosci tworzenia zawiesin.* Z tego rodzaju proszków zwilzalnych mozna przez rozcienczenie woda otrzymac zawiesiny o dowolnym, zadanym stezeniu substancji czynnej. Zawiesiny te stosuje sie do zwalczania chwastów i chwastów trawiastych w wodnych i suchych uprawach ryzu przed i po jego wzejsciu.Podobne proszki zwilzalne otrzymuje sie takze, jesli zamiast wymienionych substancji czynnych stosuje sie na przyklad zwiazki takie jak: l-(etylotiokarbonylo)-2-metylodziesieciowodorochinolina, l-(etylotiokarbonylo)-8-metylodziesieciowodorochinolina, l-(metylotiokarbonylo)-2-metylodziesieciowodorochinolina, Hetylotiokarbonylo^osmiowodoroindol, l-(etylotiokarbonylo)-2-metylo-osmiowodoroindol, lub l-(metylotiokarbonylo)-2-metylo-osmiowodoroindol.8 70 038 Pasta. W celu otrzymania 45% pasty stosuje sie nastepujace skladniki: 45 czesci l-(etylotiokarbonylo)-dziesieciowodorochinoliny, 5 czesci glinokrzemianu sodowego, 14 czesci cetylowego eteru poliglikolu o 8 czasteczkach tlenku etylenu, 1 czesc oleinowego eteru poliglikolu o 5 czasteczkach tlenku etylenu, 2 czesci oleju wrzecionowego, 10 czesci polietylenoglikolu, 23 czesci wody.Substancje czynna wraz z dodatkami miesza sie bardzo dokladnie i miele w odpowiednich znanych urza¬ dzeniach. Otrzymuje sie paste, z której przez rozcienczenie woda mozna wytworzyc zawiesiny o kazdym zada¬ nym stezeniu. Zawiesiny nadaja sie np. do stosowania w wodnych uprawach ryzu przed i po wzejsciu roslin uprawnych.Podobne pasty otrzymuje sie, jesli zamiast wymienionej substancji czynnej zastosuje sie na przyklad l-(etylotiokarbonylo)-2-metylo-osmiowodorochinoliny lubl-(etylotiokarbonylo)-osmiowodoroindolu.Koncentrat emulsyjny. W celu wytworzenia 10% koncentratu emulsyjnego miesza sie nastepujace skladniki: 10 czesci l-(etylotiokarbonylo)-dziesieciowodorochinoliny, 15 czesci oleinowego eteru poliglikolu o 8 czasteczkach tlenku etylenu, 75 czesci izoforonu.Koncentrat ten mozna rozcienczac woda, wytwarzajac przez to emulsje o odpowiednich stezeniach. Emul¬ sje te stosuje sie na przyklad w suchych uprawach ryzu przed jego wzejsciem.Podobne koncentraty emulsyjne otrzymuje sie, jesli zamiast wymienionej substancji czynnej stosuje sie na przyklad l-(etylotiokarbonylo)-2-metylodziesieciowodorochinoline lub l-(etylotiokarbonylo) PL

Claims (10)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Srodek chwastobójczy, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera podstawiony 2-azadwucy- kloalkan o ogólnym wzorze 1, w którym R oznacza rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, Ri i R2 oznaczaja atomy wodoru lub jeden z tych symboli oznacza' rodnik metylowy, a drugi oznacza atom wodoru, a n oznacza liczbe 1 albo 2, razem ze znanymi nosnikami i/lub substancjami dyspergujacymi i ewentualnie innymi substan¬ cjami chwastobójczymi i/lub biocydowymi. 2. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera podstawiona dziesieciowo- dorochinoline o ogólnym wzorze 1, w którym Rma znaczenie podane wzasta. 1, Ri iR2 oznaczaja atomy wodoru, a n oznacza liczbe

2.

3. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera podstawiony 2-azadwu- cykloalkan o ogólnym wzorze 1, w którym R, R2, R2 i n maja znaczenie podane w zastrz. 1, ale gdy oba symbole Rj i R2 oznaczaja atomy wodoru, wówczas n oznacza liczbe 1.

4. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym ze jako substancje czynna zawiera l-(etylotiokarbonylo)-trans- -dziesieciowodorochinoline.

5. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera l-(izopropylokarbonylo)- -trans-dziesieciowodorochinoline.

6. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera l-(n-butylotiokarbonylo -trans-dziesieciowodorochinoline.

7. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera l-(etylotiokarbonylo)-cis- -dziesieciowodorochinoline.

8. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera l-(n-propylotiokarbonylo)- -cis-dziesieciowodorochinoline.

9. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera l-(etylotiokarbonylo -2-metylodziesieciowodorochinoline.

10. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera Ketylotiokarbonylo -osmiowodoroindol.KI. 451, 9/22 70 038 MKP A01n9/12 CH—R CO-S—R Wzór i (CH2^ CH—R n H Wzor Z Hal S-R 0 CZY i LINIA Urzedu Patentowego hfckuj lzNzrcwpo!?'e| Luiturej Wzór 3 PL PL