Wynalazek dotyczy wagonu kolejowego o czesci usuwanej, stanowiacej oddzielny wóz dodatkowy do przewozu po dirogach, w którym to wozie kola sa nastawiane w róznych kierunkach i moga byc utrzymy¬ wane w dwóch polozeniach, a mianowicie: w jeidlnem polozeniu, w któretm sa orne rów¬ noleglej do podluznej osi wozu dodatkowe¬ go w celu jazdy po drogach, i w drugiem polozeniu, w którem kola te sa nastawione prostopadle do podluznej osi wozu i moga sie toczyc po prowadnicach poprzecznych wagonu.Na rysunkach przedstawiono przed¬ miot wynalazku tytulem przykladu, a mia¬ nowicie — fig. 1 przedstawia wóz dodatko¬ wy czesciowo w widoku, a czesciowo w przekroju po linji / — 1 na fig. 2; fig. 2 — widok ztylu, czesciowo zas przekrój po li¬ nji 2 — 2 na fig. 1; fig. 3 — po lewej stro¬ nie przekrój poziomy po linji 3 — 3 na fig. 1, a po prawej stronie widok zdólu; fig. 4 — przekrój pionowy galki oporowej po linji 4 — 4 na fig. 6; fig. 5 — przekrój pio¬ nowy galki oporowej po linji 5 — 5 na! fig. 6; fig. 6 — galke oporowa w widoku zgó- ry; fig. 7 —przekrój po linji 7| — 7 na fig. 5 jednego z napinaczy, przeznaczonych do umocowamia wozu dodatkowego w wagonie kolejowym; fig. 8 — widok napinaeza zprzodu; fig. 9 — widok zprzodu dolnej czesci zaluzji u drzwi jednej sciany czolo¬ wej wozu dodatkowego; fig. 10 — odpo¬ wiedni widok zgóry; fig. 11 — czesc pod-wozia wozu dodatkowego w widoku zboku oraz w przekroju1 po linji 11 — 11 na fig. 12, przyczem kola lewej strony obrócone sa o 90° w stosunku do polozenia normal- •nego; fig. 12 — czesc tego podwozia w wi¬ doku zboku oraz w przekroju po linji 12 — 12 na fig. 13; fig. 13 — zestaw kól w wi¬ doku zgary, a po lewej slronie przekrój po linji 13 — 13 na fig. 12; fig. 14 — widok zgóry z czesciowym przekrojem urzadzenia do podnoszenia i opuszczania ostoi wozu dodatkowego; fig. 15 — przekrój poziomy tegoz urzadzenia po iinji 15 — 15 na fig. 14; fig. 16 — pionowy przekrój podluzny wagonu do przewozenia po szynach wozu dodatkowego, uskuteczniony po linji 16 — 16 na fig. 17; fig. 17 — widok zgóry tegoz wagonu po usunieciu pudla nadwozia; fig. 18 — po lewej stronie widok pudla ztylu oraz przekrój po linii 18 — /8 na fig. 16, a po prawej stronie przekrój po linji 18* — 18" na fig. 16; fig. 19 — przekrój po linji 19 — 19 na fig. 20 jednej z zapór zapad¬ kowych wagonu u konców prowadnic; fig. 20 —\ widok tejze zapory zapadkowej zgó¬ ry; fig. 21 — przekrój pionowy po linji 21 — 21 na fig. 19.W postaci wykonania wynalazku, przed¬ stawionej na fig. 1 — 15, usuwalna czesc wagonu, czyli wóz dodatkowy, posiada o- stoje 1, której dlugosc moze byc dowolna, szerokosc zas nie moze przekraczac pew¬ nych granic, przewidzianych przepisami kolei zelaznych.Ostoja 1, skladajaca sie z zelaznych belek, posiada na kazdym koncu galke o- porowa 2 (fig. 1, 4, 5, 6), która opiera sie na odpowiedlniem gniezdzie 69 (fig. 17), znaijdujaicem sie na wagonie kolejowym, na który wóz drogowy zostal zaladowany.Galka oporowa 2 oraz odpowiadajace jej gniazdo 69, znajdujace sie na wagonie, sa zaopatrzone w otwór, przez który prze¬ chodzi trzpien 3. Trzpien ten, ruchomy w kierunku pionowym, mozna unieruchomic przez wpuszczenie jego glówki 3* do koli¬ stego wydrazenia 2' w galce 2.W srodku ostoijnic 1 po ich wewnetrz¬ nej stronie przymocowane sa dwa napina- cze, przeznaczone do umocowania wozu dodatkowego na wagonie. Kazdy z tych na- pinaczy posiada palak 4 (fig. 1, 2, 7, 8), przegubowo osadzony na czopie 5, który zkolei jest podtrzymywany zapomoca czo¬ pa poziomego 6, osadzonego w ostoi 1 w ten sposób, aby mógl sie obracac. W pala- ku 4 przesuwa sie rygiel 7, na który od¬ dzialywa sruba 8, wkrecona w ten palak.Dzieki opisanemu wyzej osadzeniu czopów 5 i 6 napinacz moze byc obracany z pozio¬ mego polozenia (fig. 1) wzdluz ostojnicy (polozenia spoczynku) do pionowego po¬ lozenia (polozenia roboczego) (fig. 7, 8).W tern ostaftniem polozeniu palak 4 obej¬ muje wystep 79 (fig. 16, 17), przymoco¬ wany do ramy 60 wagonu, rygiel 7 zas do¬ ciskany jest do wymienionego wystepu od spodu zapomoca sruby 8 w celu umocowa¬ nia wozu dodatkowego na wagonie.Na stronie zewnetrznej ostoi 1 wozu dodatkowego w kazdym jej koncu znajdu¬ ja sie po dwa wystepy 89 (fig. 1), podobne do wymienionych wyzej wystepów 79. Wy¬ stepy 89 sa przeznaczone do zaczepiania czterech napinaczy 80 (fig. 16, 17), przy¬ mocowanych do wagonu i podobnych do opisanych wyzej napinaczy 4, 5, 6, 7, 8.Pod ostoja 1 wozu dodatkowego, miedzy zestawami kól umocowane sa cztery obra¬ cajace sie na osi pionowe walki 9 (fig. 1, 3, 12), przeznaczone do wspóldzialania z pro¬ wadnicami 61, stanowiacenii poprzeczne czesci ramy 60 podwozia wagonu (fig. 16, 17). Urzadzenie to ma na celu takie usta¬ wienie wozu dodatkowego na wagonie, aby osie poprzeczne wagonu i wozu dodatko¬ wego znajdowaly sie w jednej plaszczy¬ znie pionowej. Wsporniki 10 walków 9 o- pieraja sie (fig. 12) o pewien elastyczny narzad 11. Gdy przy zaladowywaniu wozu dodatkowego na wagon miedzy tym wozem — 2 —i prowadnica 61 powstaje mozliwosc zaci¬ nania sie, walek 9 ustepuje, naciskajac na narzad elastyczny 11.W ostoi / (fig. 1) symetrycznie do osi poprzecznej wozu dodatkowego umieszczo¬ ne sa otwory 13, stuzape do zaczepiania sprzegu traktora podczas zaladowywania wzglednie wyladowywania wozu dodatko¬ wego.Ostoja 1 opieira sie na dwóch wózkach z dwiema parami kól. Szczególy tych wóz¬ ków sa uwidocznione na fig. 11 — 15. Kaz¬ dy wózek posiada rame prostokatna, skla¬ dajaca sie z dwóch ceowników 16 (fig. 3, 11, 12, 13), polaczonych ze soba na kon¬ cach zapomoca dwóch lanych stalowych czesci 17 (fig. 13). Te czesci 17 sa obrobio¬ ne w ich czesci srodkowej w ten sposób, ze tworza powierzchnie kulista 18 (fig. 2, 11, 12), w której moze sie obracac, najlepiej, na kulkach 19 (fig. 11, 12) wspornik 20, zaopatrzony w kola 21. Kola te osadzone sa na lozyskach kulkowych na wspólnej osi 22, umocowanej we wsporniku 20. Scianki 23 (fig. 11, 12) podtrzymuja wsporniki 20.Kazdy wspornik 20 posiada ramie 26 z uchem, w które wchodzi czop, osadzony na nakretce 25. Obie nakretki 25, odpowiada¬ jace obydwu parom kól tego samego wóz¬ ka, sa nakrecone na wspólny nagwintowany na pewnej czesci drazek 24 (fig. 1 — 3, i 11 — 13). Przez obracanie drazka 24 wsporniki 20 zostaja obracane w plaszczy¬ znie poziomej| o kat 90P. Drazek 27 (fig. 1, 12, 13) sluzy za prowadnice dla nakretek 25. Drazki 24 i 27 utrzymywane sa zapo¬ moca wsporników 28, polaczonych z ceow- nikami 16 wózka. Ceowniki 16, czesci 17, drazki 24 i 27 oraz kola 21 tworza zespól, w stosunku do którego ostoja 1 wozu do¬ datkowego moze sie unosic lub opuszczac.Zewnetrzne wsporniki 28 posiadaja wy¬ drazenie dla zdejmowanego kola sterowni¬ czego, sluzacego do obracania drazka 24.Wsporniki 28, jak równiez wsporniki 30 (fig, 12), umieszczone na stronie przeciwle¬ glej prtey kolach 21, sluza do umocowania resorów 29, które lacza wózek z ostoja 1 w sposób nastepujacy. Resor 29 jest przy¬ mocowany w srodku do nagwintowanego sworznia 31 (fig. 12), który moze siej poru¬ szac wzgledem ostoi 1 w kierunku piono¬ wym. Sworzen ten wkrecony jest w tuleje 33 (fig. 14, 15), nagwintowana wewnatrz, która moze sie obracac, lecz nie moze sie przesuwac w lozysku 34, osadzonem. w obsadzie 35, przymocowanej do ostojtnicy /. Lozysko 34 przytrzymywane jest zapo¬ moca plyty 36 (fig. 15). Dzieki temu urza¬ dzeniu podczas obracania sie tulei 33 tuleja ta podnosi sie lub tez opuszcza wraz z ostoja 1 wzgledem sworznia 31 oraz wózka 16 — 17. Na tulei 33 znajduje sie kolo sli¬ makowe 37, zazebiajace sie ze slimakiem 38. Oba slimaki 38, nalezace do tego sa¬ mego zestawu kolowego, sa osadzone na wspólnym wale 39, podtrzymywanym przez ostoje 1 i zaopatrzonym w czworogrania¬ sty czop 40 (fig. 14) do obracania tego wa¬ lu.W ten sposób ostoja 1 moze byc podno¬ szona wzgledem wózka 16 — 17 przez obracanie slimaków 38 zapomoca odpo¬ wiedniej korby.Ostoja 1 prowadzona jest na wózku 16 — 17 podczas przesuniec wgóre zapo¬ moca belek 41 (fig. 1 — 3, i 11, 12), przy¬ mocowanych do ostojnicy.Pionowe przesuniecia ostoi 1 wzgledem wózka 16 — 17 wynosza w przyblizeniu okolo 200 mm. Obydwa wózki 16 — 17 sa rozmieszczone symetrycznie wzgledem po¬ przecznej plaszczyzny symelrji ostoi wóz¬ ka, gwint zas drazków 24 jest! tak dobrany, aby obrót obydwu par kól odbywial sie w tym satmymj kierunku Na ostoi 1 spoczywa pudlo, w którem na kazdym koncu znajduje sie otwór drzwiowy, zaopatrzony w zaluzje metalo¬ we 43 (fig. 1, 2), przytrzymywane w stanie zamknietym np. zapomoca zamków 44 (fig. 2). Ponadto w pudle znajduja sie dwie — 3 —boczne okiennice 45 —'¦ 46, osadzone na zawiasach 47, 48 (fig. 3) i odchylane w; ra¬ zie potrzeby nazewnatrz do polozenia we¬ dlug fig. 1. Okiennica 45 jest zaopatrzona w blache 49, umocowana przegubowo do jej górnego konca i zwisajaca wzdluz okienni¬ cy 45, gdy ta ostatnia jest zamknieta (fig, 3). Gdy okiennice 45 — 46 sa otwarte ku zewnatrz i zajmuja polozenie 45*—46* (fig. 1), to blacha 49 moze byc podniesiona do polozenia poziomego 49* (fig. 1); opiera sie ona wówczas na górnej krawedzi okien¬ nicy 46, tworzac daszek.Blachy 50 umocowane sa na sworzniu 5/ (fig/l, 2, 9, 10), osadzonym wahliwiew podlodze wagonu. Czesci 52 blach 50 wa¬ haja sie dokola swprzniai 53 i moga wychy¬ lac sie nazewnatrz.Zasuwy 54 (fig. 9),, przesuwajace sie w okuciach 88, przytrzymuja odchylone bla¬ chy 52 przy blachach 50, gdy te ostatnie sa podniesione.Gdy okiennice i blachy wyzej opisane sa wychylone nazewnatrz, to calosc stano¬ wi korytarz.Nalezy nadmienic, ze wóz, moze sie to¬ czyc w obydwu kierunkach jazdy i moze byc przyczepiony np. do traktora z dowol¬ nego konca.Wedlug .przykladu wykonania wynalaz¬ ku, przedstawionego na fig. 16 — 21, wa¬ gon, najlepiej dwuosiowy, przeznaczony do naladowywania nan wozu dod&tkowego, posiada ostoje, która stanowia d^wie glów¬ ne belki 58, wygiete w czesci 59 w taki spo¬ sób, ze górna powierzchnia wygiecia jest polozona w przyblizeniu o 300 mm ponad glówka szyny, podczas gdy czesc niewy- gieta tych belek znajduje sie na wysokosci 1,15 m ponad glówka szyny. Belki te sa ze soba polaczone zapomoca ramy 60 (fig. 16 — 17), której poprzeczne czesci stano¬ wia prowadnice 61, po których tocza sie walki 9 wozu dodatkowego przy zalado¬ wywaniu go na wagon. Niezaleznie od tego óstojmice 58 polaczone sa zapomoca dwóch zwornic ze stali lanej o przekroju korytko¬ wym, sluzacych jako tory 63 dla kól wozu najladowywanego, oraz zapomoca drugich dwóch zworni 68, równiez ze stali lanej, posiadajacych posrodku gniazdo 69 dla osadzenia] gatek oporowych 2 i trzpieni 3 (fig. 1, 4, 5, 6) wozu dodatkowego. Poza tern belki 58 sa zlaczone ze soba zapomoca dwóch zwornic 70 ze stali lanej, spoczy¬ wajacych na obrotowych wózkach, przy- czerni zwornice 70 posiadaja przedluzenie 71 (fig. 17 i 18), siegajace poza belki 58, dla podtrzymywania belek 72, na których ulozona jest podloga.Tory 63 sa przedluzone przez odchyla¬ ne zapory 73 (fig. 16 — 21). Zapory te, które po odchyleniu ulatwiaja wtoczenie sie kól wozu dodatkowego na wagon, sa podtrzymywane z jednej strony przez ich osadzenie w czesciach 74 (fig. 18 — 21), przymocowanych do wygietych czesci 59 belek 58, z drugiej zas strony przytrzymy¬ wane sa zapomoca ciegiel 75, zaopatrzo¬ nych w haki 76 (fig. 20), zachodzace w otwory w belkach 58. Ciegla te sa elastycz¬ ne dzieki sprezynom 77, umieszczonym w oslonach 78.Lewa czesc fig. 18 przedstawia zapory 73 w polozeniu podniesionem, kiedy wóz dodatkowy jest zaladowany, prawa zas czesc przedstawia je w polozeniu opusziczo- nem, przy którem wóz zostaje dopiero za¬ ladowywany.Na rannie 60, jak juz powyzej wzmian¬ kowano, znajduja sie wystepy 79, prze¬ znaczone do zaciskania napinaczy 4 wozu.Na belkach 72 znajduja sie napinacze 80 (fig. 16, 17), równiez juz wymienione wyzej, przeznaczone do zakladania na wy¬ stepy 89 wozu. Napinacze te w stanie nie¬ czynnym spoczywaja na siodelkach 81, umieszczonych w wycieciach belek 72.Na kazdym koncu ostoi wagonu umie¬ szczone jest pudlo 83, którego przekrój poprzeczny jest podobny do przekroju pu¬ dla wozu dodatkowego. Pudla 83 sa zzr — 4 —mkniete na czolowych stronach wagonu za- pomoca drzwi, zaopatrzonych w miechy 84, umozliwiajace przejscie z jednego wa¬ gonu do drugiego. Od wewnetrznego konca kazde pudlo jest zamkniete zaluzja meta¬ lowa 85, podobna do zafluzyj u wozów przyczepnych. Pudla moga miec równiez drzwi, wychodzace na tor kolejowy.W celu zaladowania wozu dodatkowego na wagon, zatrzymuje sie wóz w ten spo¬ sób, aby kola 21 znajdowaly sie naprzeciw zwornic 63.Nastepnie podnosi sie trzpienie 3 i kola 21 przekreca sie o 90° zapotmoca ramion 26 (fig. 13), obracajac drazki 24 w wozie do¬ datkowym, poczem popycha sie wóz w kie¬ runku wagonu dotad, dopóki kola 21 nie natrafia na zapory 73. Zaporyj te, polozone na tej stronie, po której znajduje sie wóz, opuszczone zostaja w ten sposób, aby do¬ tykaly) rampy (patrz fig. 18), zapory zas 73, polozone po stronie przeciwleglej, podnosi sie do góry. Wóz dodatkowy wpy¬ cha sie na opuszczone zapory 73 oraz na zwornice 63 wagonu dotad, dopóki kola nie dotkna podniesionych zapór 73 (patrz, fig. 18). Podczas tego ruchu wóz dodatko¬ wy jest prowadzony zapomoca walków 9, stykajacych sie z prowadnicami 61. Na¬ stepnie podnosi sie zapory 73 od strony raimpy i wklada! haki 76 ciegiel 75 w odpo¬ wiednie otwory w belkach 58 wagonu, po¬ czem opuszcza sie ostoje l wozu dodatko- wegp, obracajac slimaki 38 (fig, 14, 15), dopóki ostoja 1 nie osiadzie na wagonie.Galki oporowe 2 wchodza do gniazd 69, znajdujacych sie na zwomicach 68. Trzpie¬ nie 3 wklada sie do otworu w wymienio¬ nych gniazdach i obraca sie je o 90°, aby unieruchomic ich glówki 3' w wydraze¬ niach 2' galek 2. Napinacze 4 wozu do¬ datkowego oraz napinacze 80 wagonu za¬ klada sie na odpowiednie wystepy 79 i 89, poczem napreza sie te napinacze. Wreszcie laczy sie wóz dodatkowy z pudlami 83 wa¬ gonu, opuszczajac blachy 50 i odchylajac okiennice 45— 46 oraz blachy 49, tworzace daszki.Przy wyladowywaniu wozu dodatkowe¬ go z wagonu wymienione wyzej czynnosci uskuteczniane sa w kolejnosci odwrotnej. PL