PL240467B1 - Zespół osadzenia skrzydła w oknie dachowym dwufunkcyjnym - Google Patents

Description

PL 240 467 B1

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest zespół osadzenia skrzydła w oknie dachowym dwufunkcyjnym, otwieranym jako przechylne, czyli poprzez obrót skrzydła wokół poziomej osi usytuowanej nieco powyżej połowy okna, albo otwieranym jako odchylne, czyli poprzez obrót skrzydła wokół poziomej osi usytuowanej u góry okna, przy ramiaku górnym jego ościeżnicy.

Stan techniki

Znane są z polskich opisów patentowych nr PL 210344, PL 210917 lub PL 219336, okna dachowe dwufunkcyjne, otwierane według wyboru użytkownika, jako przechylne albo jako odchylne. Każde z tych okien posiada dwa ramiona pośrednie, których górne końce osadzone są zawiasowo w ościeżnicy okna, a na dolnych końcach tych ramion są zawiasy przechylne, po jednym w każdym ramieniu służące do osadzenia skrzydła okiennego, realizujące otwierania okna w funkcji przechylnej. Ramiona pośrednie są kształtownikami, w formie kątowników, których pionowe ścianki usytuowane są od strony skrzydła okiennego, ramiona te mogą również być ceownikami o długich półkach usytuowanych pionowo, gdzie łączący te półki, środnik ceownika znajduje się u góry. Zawias przechylny składa się z dwóch podzespołów, jeden z nich, posiadający łukową prowadnicę, połączony jest z ramieniem pośrednim, a drugi podzespół, wyposażony w łukowy suwak przemieszczający się w prowadnicy, połączony jest ze skrzydłem okiennym. Podzespół zawiasu z łukową prowadnicą zamocowany jest do pionowej ścianki kątownika w ramieniu pośrednim, po stronie zewnętrznej tego kątownika, czyli po stronie przeciwnej niż górna ścianka tego kątownika. Również w ramieniu pośrednim o konstrukcji ceownikowej, podzespół zawiasu z łukową prowadnicą zamocowany jest na zewnątrz tego ceownika od strony skrzydła. W wyniku takiego usytuowania zawiasu pośredniego, znajduje się on w całości poza płaszczyzną przechodzącą przez środek geometryczny przekroju ramienia pośredniego, co skutkuje dużymi obciążeniami skrętnymi w ramieniu pośrednim.

Istota rozwiązania

Zespół osadzenia skrzydła w oknie dachowym dwufunkcyjnym, zawierający dwa ramiona pośrednie, usytuowane na zewnątrz skrzydła po jego prawej i lewej stronie, które swymi dolnymi końcami połączone są ze skrzydłem za pośrednictwem dwóch zawiasów przechylnych (po jednym z każdej strony okna), gdzie w każdym z zawiasów, podzespół zamocowany w ramieniu pośrednim ma łukową prowadnicę, a podzespół mocowany do skrzydła ma łukowy suwak, charakteryzuje się tym, iż w każdym zawiasie przechylnym, dwie płaszczyzny przylegające do boków suwaka od strony skrzydła i od strony zewnętrznej, na jego odcinku przemieszczającym się w prowadnicy, usytuowane są po obu stronach płaszczyzny prostopadłej do osi obrotu skrzydła, wyznaczonej przez środek geometryczny przekroju głównego ramienia pośredniego. Wskazane płaszczyzny przylegające do suwaka, określane są w dalszej części opisu jako „płaszczyzna ruchu wewnętrzna” - w odniesieniu do płaszczyzny przylegającej do suwaka od strony skrzydła, oraz „płaszczyzna ruchu zewnętrzna” - w odniesieniu do płaszczyzny przylegającej do suwaka od zewnętrznej, bocznej, strony okna. Jako „środek geometryczny przekroju głównego” w ramieniu pośrednim należy rozumieć położenie tego środka geometrycznego na odcinkach ramienia, nie mających: otworów, czopów wypustek i innych elementów kształtu, które mogłyby lokalnie przesuwać położenie środka geometrycznego przekroju tego ramienia.

Ramiona pośrednie swymi górnymi końcami połączone są za pomocą zawiasów odchylnych z ościeżnicą okna. Przy otwieraniu okna w funkcji przechylnej, ramiona pośrednie spoczywają na ościeżnicy, a obraca się samo skrzydło. Przy otwieraniu okna w funkcji odchylnej, ramiona pośrednie obracają się wraz ze skrzydłem. Ramiona pośrednie przemieszczają się zawsze wokół poziomej osi, czyli w płaszczyźnie pionowej, zatem wskazane powyżej usytuowanie płaszczyzny ruchu wewnętrznej i płaszczyzny ruchu zewnętrznej suwaka po obu stronach płaszczyzny prostopadłej do osi obrotu skrzydła, wyznaczonej przez środek geometryczny przekroju głównego ramienia pośredniego, dotyczy wszystkich chwilowych położeń ramienia pośredniego. Wskazane usytuowanie płaszczyzn ruchu: wewnętrznej i zewnętrznej suwaka, względem środka geometrycznego przekroju ramienia pośredniego, dotyczy również sytuacji w której łukowy suwak jest unieruchomiony w położeniu maksymalnie wysuniętym z prowadnicy, a dalsze otwieranie odbywa się poprzez obrót skrzydła na osi, łączącej łukowy suwak z płytą określaną jako „płyta suwakowa”, mocującą podzespół zawiasu do powierzchni bocznej ramy skrzydła.

PL 240 467 B1

W szczególności, ramię pośrednie ma konstrukcję skrzynkową, a suwak zawiasu przechylnego wchodzi w przekrój tego ramienia pośredniego co najmniej częścią swej szerokości. Korzystnie, płaszczyzna ruchu wewnętrzna oraz płaszczyzna ruchu zewnętrzna suwaka w zawiasie przechylnym, usytuowane są symetrycznie względem płaszczyzny prostopadłej do osi obrotu skrzydła, wyznaczonej przez środek geometryczny przekroju głównego ramienia pośredniego.

Dla realizacji określonego w niniejszym opisie położenia suwaka względem ramienia pośredniego, płyta suwakowa ma monolityczne z nią odsądzenie dystansowe. Z tego odsądzenia wystaje oś suwaka, na której osadzony jest łukowy suwak, mający postać pakietu blach: przy zamocowaniu na osi suwaka są to dwie blachy, a na odcinku wchodzącym do prowadnicy, są to trzy blachy. Płyta suwakowa zawiasu przechylnego korzystnie jest odlewem, zwłaszcza ze stopu aluminium i cynku. Płyta suwakowa zawiasu ma również wypustkę podporową, wystającą z odsądzenia dystansowego tej płyty w stronę podzespołu zawiasu zawierającego prowadnicę. W położeniu zawiasu z suwakiem maksymalnie wysuniętym z prowadnicy, w którym dalsze otwieranie okna odbywa się poprzez obrót skrzydła na osiach suwaka, wypustka podporowa opiera się o prowadnicę w pierwszym podzespole zawiasu przechylnego po obu stronach łukowego suwaka.

Korzystne skutki stosowania wynalazku

W wyniku usytuowania zawiasu przechylnego względem ramienia pośredniego tak, iż płaszczyzny ruchu łukowego suwaka znajdują się po obu stronach płaszczyzny prostopadłej do osi obrotu skrzydła, wyznaczonej przez środek geometryczny przekroju głównego ramienia pośredniego, znacznie zmniejszają się obciążenia skrętne ramienia pośredniego, a w przypadku symetrycznego rozłożenia względem tej płaszczyzny obu płaszczyzn ruchu suwaka, obciążenia skrętne zostają wyeliminowane. Zastosowanie odlewanych korpusów łukowej prowadnicy oraz płyty suwakowej pozwala uzyskać lepsze ukształtowanie obu podzespołów zawiasu, a także jego stabilną pracę. Wypustka podporowa oraz jej oparcie na górnej powierzchni łukowej prowadnicy, po obu stronach suwaka, pozwala na symetryczne przenoszenie obciążeń w zawiasie przechylnym z jednego jego podzespołu na drugi.

Przykład realizacji wynalazku

Zespół osadzenia skrzydła w oknie dachowym dwufunkcyjnym, będący przedmiotem wynalazku uwidoczniony jest na rysunku, którego poszczególne figury przedstawiają:

Fig. 1 - Okno dachowe w stanie zamkniętym - w widoku od strony zewnętrznej dachu.

Fig. 2 - Zestawienie przekroju przez zawias przychylny (płaszczyzną oznaczoną jako A-A na

Fig. 1) oraz układu przekroju przez ramię pośrednie (płaszczyzną oznaczoną jako B-B na Fig. 1). Fig. 3 - Szczegół zawiasu przechylnego, z fragmentami skrzydła i ramienia pośredniego, w pozycji okna częściowo otwartego w funkcji przechylnej - w widoku aksonometrycznym.

Fig. 4 - Podzespół zawiasu przechylnego mocowany do skrzydła, z jego łukowym suwakiem i płytą suwakową - w widoku aksonometrycznym.

Okno dachowe dwufunkcyjne wyposażone w zespół osadzenia skrzydła według wynalazku, posiada skrzydło 1, którego głównymi podzespołami są rama skrzydła, mająca dwa ramiaki boczne 2 (prawy i lewy), połączone ramiakami: górnym i dolnym. W ramie skrzydła osadzony jest pakiet szyb 3. Po zewnętrznej stronie obu ramiaków bocznych 2 ramy skrzydła, są dwa zawiasy przechylne (po jednym z każdej strony okna). W każdym zawiasie przechylnym, jeden jego podzespół mocowany do skrzydła 1, przytwierdzony jest swoją płytą suwakową 4, do ramiaka bocznego 2 ramy skrzydła. Ten podzespół zawiasu przechylnego ma też łukowy suwak 5, którego boczne powierzchnie są płaskie. Drugim podzespołem każdego z dwóch zawiasów przechylnych, jest łukowa prowadnica 6, osadzona w ramieniu pośrednim 7, jako dolne zakończenie tego ramienia. W łukowej prowadnicy 6, podczas otwierania albo zamykania okna w funkcji przechylnej, przemieszcza się łukowy suwak 5 podzespołu zawiasu mocowanego do ramiaka bocznego 2 skrzydła 1.

Ramię pośrednie 7 ma konstrukcję skrzynkową (jak pokazano na przekroju B-B w Fig. 2 rysunku), składającą się dwóch kształtowników, to jest ceownika 8 oraz zetownika 9, których środniki usytuowane są pionowo i przemieszczają się w oknie dachowym w płaszczyźnie pionowej. Dolne półki ceownika 8 oraz zetownika 9 skierowane są ku sobie, a między końcami półek dolnych tych kształtowników jest szczelina. Górne półki tych kształtowników, obie dłuższe od półek dolnych, skierowane są w tę samą stronę i przylegają do siebie, przy czym półka górna ceownika 8 jest nad półką górną zetownika 9.

PL 240 467 B1

Łukowy suwak 5 zawiasu przechylnego wchodzi w przekrój ramienia pośredniego 7 co najmniej częścią swej szerokości. Powierzchnie łukowego suwaka 5 od strony skrzydła 1 oraz od strony zewnętrznej bocznej okna - są płaskie. Dla potrzeb niniejszego opisu, płaszczyzna przylegająca do płaskiej powierzchni łukowego suwaka 5, na jego odcinku przemieszczającym się w prowadnicy 6, usytuowana od strony skrzydła 1, nazywana jest „płaszczyzną ruchu wewnętrzną” 10, a płaszczyzna przylegająca do płaskiej powierzchni suwaka 5, usytuowana od strony zewnętrznej, bocznej, okna nazywana jest „płaszczyzną ruchu zewnętrzną” 11.

Obie płaszczyzny ruchu łukowego suwaka 5: wewnętrzna 10 oraz zewnętrzna 11, usytuowane są po dwóch stronach płaszczyzny 12 wyznaczonej przez środek geometryczny 13 przekroju głównego ramienia pośredniego 7, która to płaszczyzna 12 jest prostopadła do osi obrotu skrzydła 1. Jako środek geometryczny przekroju głównego 13 należy rozumieć położenie tego środka geometrycznego na odcinkach ramienia pośredniego 7, nie mających: otworów, czopów wypustek i innych elementów kształtu, które mogłyby lokalnie przesuwać położenie środka geometrycznego przekroju tego ramienia pośredniego. Korzystnie, płaszczyzny ruchu suwaka: wewnętrzna 10 i zewnętrzna 11, usytuowane są symetrycznie względem płaszczyzny 12, wyznaczonej przez środek geometryczny 13 przekroju głównego ramienia pośredniego 7.

Dla realizacji opisanego położenia suwaka 5 względem ramienia pośredniego, płyta suwakowa 4 zawiasu przechylnego posiada, monolityczne z nią odsądzenie dystansowe 14. Z tego odsądzenia dystansowego 14 wystaje oś suwaka 15, na której osadzony jest łukowy suwak 5, mający postać pakietu blach. Przy zamocowaniu na osi suwaka 15 są to dwie blachy suwaka 5, a na odcinku wchodzącym do prowadnicy 6, suwaka 5 złożony jest z trzech blach.

Płyta suwakowa 4 zawiasu przechylnego wykonana jest jako odlew, korzystnie ze stopu aluminium i cynku. Płyta suwakowa 4 ma również wypustkę podporową 16, wystającą z odsądzenia dystansowego 14, w stronę podzespołu zawiasu zawierającego prowadnicę 6. Wypustka podporowa 16 jest wspólnym odlewem z odsądzeniem dystansowym 14. W położeniu zawiasu przechylnego z suwakiem 5 maksymalnie wysuniętym z prowadnicy 6, w którym dalsze otwieranie okna odbywa się poprzez obrót skrzydła 1 na osiach suwaka 15 (po obu bokach okna) wypustka podporowa 16 opiera się o powierzchnię górną 17 prowadnicy 6 po obu stronach łukowego suwaka 5, czyli zarówno od strony skrzydła 1, jak też od strony zewnętrznej bocznej okna. Z płyty suwakowej 4 wystaje również zderzak 18, wykonany jako wspólny z nią odlew. Podczas zamykania okna zderzak 18 opiera się na łukowym suwaku 5 przenosząc na niego siłę wywieraną na skrzydło, co powoduje zagłębianie się suwaka 5 w prowadnicy 6. We wnętrzu łukowej prowadnicy 6, pod łukowym suwakiem 5 jest sprężyna płaska 19, jak we wszystkich zawiasach tego typu.

Podzespół zawiasu przechylnego wyposażony w suwak 5 przylega do ramiaka bocznego 2 skrzydła 1, swoją płytą suwakową 4 i jest do tego ramiaka przytwierdzony łącznikami gwintowymi - wkrętami do drewna. W płycie suwakowej 4 są przelotowe otwory dla tych wkrętów, z gniazdami dla ich łbów. Gniazdo 20 przeznaczone jest dla wkręta prostopadłego do płyty suwakowej 4, a gniazdo ukośne 21 umieszczone w samej płycie suwakowej 4 - dla wkręta usytuowanego ukośnie względem tej płyty. Również w uchwycie ukośnym 22 jest gniazdo dla wkręta usytuowanego ukośnie. Płyta suwakowa 4 ma także czopy ustalające jej położenie względem ramiaka bocznego 2 ramy skrzydła 1. Czopy ustalające wystają z płyty suwakowej 4 prostopadle do niej, po przeciwnej, niż suwak 5, stronie tej płyty (niewidoczne na rysunku).

Ramiona pośrednie 7 swymi górnymi końcami połączone są za pomocą zawiasów odchylnych z ościeżnicą okna. Przy otwieraniu i zamykaniu okna w funkcji przechylnej, ramiona pośrednie 7 spoczywają na ościeżnicy, a obraca się samo skrzydło 1. Przy otwieraniu i zamykaniu okna w funkcji odchylnej, 5 ramiona pośrednie 7 obracają się wraz ze skrzydłem 1. Ramiona pośrednie 7 przemieszczają się zawsze wokół poziomej osi, czyli w płaszczyźnie pionowej, zatem wskazane powyżej usytuowanie płaszczyzn ruchu suwaka 5: wewnętrznej 10 oraz zewnętrznej 11, dotyczy wszystkich chwilowych położeń ramienia pośredniego 7. Wskazane usytuowanie płaszczyzn ruchu: wewnętrznej 10 oraz zewnętrznej 11, dotyczy również sytuacji w której łukowy suwak 5 jest unieruchomiony w położeniu maksymalnie wysuniętym z prowadnicy 6, a dalsze otwieranie odbywa się poprzez obrót skrzydła na osi suwaka 15.

Claims (9)

1. PL 240 467 B1

   Zastrzeżenia patentowe

   1. Zespół osadzenia skrzydła w oknie dachowym dwufunkcyjnym, otwieranym w funkcji przechylnej, czyli poprzez obrót skrzydła wokół poziomej osi usytuowanej nieco powyżej połowy wysokości tego okna, albo alternatywnie w funkcji odchylnej poprzez obrót skrzydła wokół poziomej osi usytuowanej u góry okna, zawierający dwa ramiona pośrednie, usytuowane na zewnątrz skrzydła po jego prawej i lewej stronie, które to ramiona swymi górnymi końcami połączone są za pośrednictwem zawiasów odchylnych z ościeżnicą okna, a na dolnych końcach połączone są ze skrzydłem za pośrednictwem dwóch zawiasów przechylnych, gdzie w każdym z nich jeden podzespół zawiasu ma łukową prowadnicę zamocowaną w ramieniu pośrednim, a drugi podzespół zawiasu ma łukowy suwak, przemieszczający się w łukowej prowadnicy pierwszego podzespołu, oraz ma płytę mocującą drugi podzespół do powierzchni bocznej ramy skrzydła, określaną jako „płyta suwakowa”, a łukowy suwak połączony jest z płytą suwakową za pośrednictwem osi umożliwiającej dodatkowy obrót skrzydła po maksymalnym wysunięciu suwaka z prowadnicy, znamienny tym, że w każdym zawiasie przechylnym, dwie płaszczyzny, które na odcinku suwaka (5) przemieszczającym się w prowadnicy (6), przylegają do jego boków od strony skrzydła (1) i od strony zewnętrznej, określane odpowiednio jako „płaszczyzna ruchu wewnętrzna” (10), czyli od strony skrzydła, oraz „płaszczyzna ruchu zewnętrzna” (11), usytuowane są po obu stronach płaszczyzny (12) prostopadłej do osi obrotu skrzydła, wyznaczonej przez środek geometryczny (13) przekroju głównego ramienia pośredniego (7) we wszystkich jego położeniach.
2. 2. Zespół osadzenia skrzydła według zastrz. 1, znamienny tym, że ramię pośrednie (7) ma konstrukcję skrzynkową, a łukowy suwak (5) zawiasu przechylnego wchodzi w przekrój ramienia pośredniego (7) co najmniej częścią swej szerokości.
3. 3. Zespół osadzenia skrzydła według zastrz. 1, albo 2, znamienny tym, że płaszczyzna ruchu wewnętrzna (10) oraz płaszczyzna ruchu zewnętrzna (11) łukowego suwaka (5) w zawiasie przechylnym, usytuowane są symetrycznie względem płaszczyzny (12) prostopadłej do osi obrotu skrzydła (1), wyznaczonej przez środek geometryczny (13) przekroju głównego ramienia pośredniego (7).
4. 4. Zespół osadzenia skrzydła według zastrz. 1, albo, 2, albo 3, znamienny tym, że płyta suwakowa (4) ma monolityczne z nią odsądzenie dystansowe (14), a z tego odsądzenia wystaje oś suwaka (15), na której osadzony jest łukowy suwak (5).
5. 5. Zespół osadzenia skrzydła według zastrz. 1, albo 2, albo 3, albo 4, znamienny tym, że płyta suwakowa (4) zawiasu ma wypustkę podporową (16), wystającą z tej płyty w stronę podzespołu zawiasu zawierającego łukową prowadnicę (6), a w położeniu zawiasu z suwakiem (5) wysuniętym z prowadnicy (6), wypustka podporowa (16) opiera się o tę prowadnicę po obu stronach łukowego suwaka (5).
6. 6. Zespół osadzenia skrzydła według zastrz. 1, albo 2, albo 3, albo 4, albo 5, znamienny tym, że płyta suwakowa (4) zawiasu przechylnego jest odlewem, korzystnie ze stopu aluminium i cynku.
7. 7. Zespół osadzenia skrzydła według jednego spośród zastrzeżeń od 1 do 8, znamienny tym, że łukowa prowadnica (6) jest odlewem, korzystnie ze stopu aluminium i cynku,
8. 8. Zespół osadzenia skrzydła według jednego spośród zastrzeżeń od 1 do 7, znamienny tym, że płyta suwakowa (4) ma co najmniej jeden uchwyt ukośny (20) z otworem dla co najmniej jednego łącznika gwintowego, mocującego tę płytę (4) do ramy skrzydła (1), który to łącznik usytuowany jest pod kątem ostrym względem głównej płaszczyzny przylegania płyty suwakowej (4) do powierzchni bocznej ramy skrzydła (1), a osie geometryczne otworów w ukośnych uchwytach leżą w płaszczyznach poprzecznych względem dłuższego boku płyty suwakowej (4).
9. 9. Zespół osadzenia skrzydła według zastrz. 8, znamienny tym, że płyta suwakowa (4) ma czopy ustalające jej położenie względem ramy skrzydła.