PL209910B1

PL209910B1 - 9-alfa-podstawione pochodne estra -1,3,5 (10) -trienu, kompozycje farmaceutyczne je zawierające oraz ich zastosowanie

Info

Publication number: PL209910B1
Application number: PL373090A
Authority: PL
Inventors: Dirk Kosemund; Gerd Müller; Alexander Hillisch; Karl-Heinrich Fritzemeier; Peter Muhn
Original assignee: Schering Ag
Priority date: 2002-06-11
Filing date: 2003-06-11
Publication date: 2011-11-30
Also published as: DE10226326A1; CA2486495C; BR0312140A; CN1293090C; EA200401544A1; AU2003242683B2; RS107004A; CN1659181A; KR101006612B1; IL165321A; CA2486495A1; DE50301116D1; UA78062C2; KR20050009745A; ZA200500217B; CR10289A; ES2248770T3; JP2005533053A; TWI286140B; WO2003104253A2

Description

Przedmiotem wynalazku są 9-alfa-podstawione pochodne estra-1,3,5(10)-trienu, kompozycje farmaceutyczne zawierające te związki oraz zastosowanie tych związków.

Wymienione pochodne estratrienu są związkami farmaceutycznie aktywnymi, wykazującymi in vitro większe powinowactwo względem preparatów zawierających receptory estrogenowe ze szczurzych gruczołów krokowych niż względem preparatów zawierających receptory estrogenowe ze szczurzych macic i wykazujące in vivo preferencyjne działanie na jajnik w porównaniu z macicą. Jako związki chemiczne są nowymi, steroidowymi estrogenami, selektywnymi względem tkanki.

Skuteczność estrogenów w leczeniu zespołów wywołanych niedoborem hormonów, takich jak napady gorąca, atrofia narządów docelowych dla estrogenu i nietrzymanie moczu, jak również pomyślne stosowanie terapii estrogenowych w zapobieganiu utracie masy kostnej u kobiet w wieku około i pomenopauzalnym, jest dobrze udokumentowane i na ogół akceptowane (Grady i in. 1992, Ann Intern Med 117: 1016-1037). Dobrze udokumentowano również, że estrogenowa terapia zastępcza u kobiet po menopauzie lub u kobiet z zaburzeniem czynności jajnika spowodowanym w pewien inny sposób zmniejsza ryzyko chorób sercowonaczyniowych w porównaniu z kobietami, którym nie podawano estrogenu (Grady i in., loc. cit.).

W typowej estrogenowej lub hormonalnej terapii zastępczej (= HRT), stosuje się naturalne estrogeny takie jak estradiol oraz sprzężone estrogeny pochodzące z moczu klaczy, same lub w połączeniu z gestagenem. Zamiast naturalnych estrogenów można także stosować pochodne otrzymywane na drodze estryfikacji, takie jak np. walerianian 17e-estradiolu.

Ze względu na stymulujące działanie stosowanych estrogenów na śluzówkę macicy, powodujące zwiększenie ryzyka raka śluzówki macicy (Harlap, S. 1992, Am J Obstet Gynecol 166: 1986-1992), w hormonalnej terapii zastępczej korzystnie stosuje się preparaty złożone estrogen/gestagen. Składnik gestagenowy w kombinacji estrogen/gestagen zapobiega przerostowi śluzówki macicy, lecz z kombinacją zawierającą gestagen związane jest także występowanie niepożądanego krwawienia w trakcie cyklu miesięcznego.

Selektywne estrogeny są najnowszą alternatywą dla preparatów złożonych estrogen/gestagen. Aż do chwili obecnej, selektywne estrogeny definiowano jako takie związki, które wykazują estrogenopodobne działanie na mózg, kości i układ naczyniowy, z powodu swojego częściowego działania antyuterotropowego (tj., przeciwestrogenowego), lecz bez proliferacyjnego działania na śluzówkę macicy.

Klasą substancji częściowo spełniających pożądany profil selektywnego estrogenu są tak zwane „selektywne modulatory receptora estrogenowego (SERM) (R. F. Kauffman, H. U. Bryant 1995, DNAP 8 (9): 531-539). W tym przypadku, są to częściowi agoniści podtypu receptora estrogenowego „ERa. Ten typ substancji jest jednakże nieskuteczny, w przypadku leczenia ostrych zespołów pomenopauzalnych takich jak np. napady gorąca. Jako przykład SERM można wymienić, ostatnio wprowadzony na rynek, raloksyfen ze wskazaniem dla osteoporozy.

W niemieckim opisie patentowym nr A19906159 ujawniono nowe związki jako farmaceutycznie czynne składniki wykazujące in vitro większe powinowactwo do preparatów zawierających receptory estrogenowe ze szczurzych gruczołów krokowych niż do preparatów zawierających receptory estrogenowe ze szczurzych macic oraz preferencyjne działanie in vivo na kości w porównaniu z macicą, ich wytwarzanie, ich zastosowanie terapeutyczne oraz zawierające nowe związki postacie farmaceutyczne. Związkami tymi są 16a- i 16e-hydroksyestra-1,3,5(10)estratrieny zawierające dodatkowe podstawniki w szkielecie steroidowym oraz mogą one zawierać jedno lub więcej dodatkowych wiązań podwójnych w pierścieniu B, C i/lub D.

Do leczenia zaburzeń płodności u kobiet, często spowodowanych zaburzeniem czynności jajnika w wyniku zabiegu operacyjnego, przyjmowania lekarstw itp. opracowano nowe możliwe terapie zastosowania nowych selektywnych estrogenów. Leczenie bezpłodności in vitro jest procedurą stosowaną od ponad 20 lat. Znane są liczne metody leczenia niepłodności pochodzenia jajnikowego z zastosowaniem egzogennych gonadotropin. Podając gonadotropiny takie jak FSH (FSH = hormon folikulotropowy), uzyskuje się stymulację jajników, co umożliwia prawidłowe dojrzewanie pęcherzyków.

Pęcherzyk jest funkcjonalną jednostką jajnika i ma dwa zadania: zawiera komórki jajowe i umożliwia ich wzrost i dojrzewanie. Folikulogeneza obejmuje rozwój pęcherzyka jajnikowego ze stadium rdzennego do stale zwiększającego swą objętość pęcherzyka jamistego, który jest ostatnim stadium przed jajeczkowaniem. Jedynie najlepiej rozwinięty pęcherzyk jamisty może uwalniać dojrzałą komórkę jajową przez jajeczkowanie.

PL 209 910 B1

U pacjentek z niepłodnoś cią pochodzenia jajnikowego (PCOS = zespół jajników policystycznych) dochodzi do przerwania dojrzewania pęcherzyków, co związane jest zarówno z zaburzeniami hormonalnymi jak i owulacji oraz z niedostatecznie dojrzałymi komórkami jajowymi. W tym przypadku liczba pierwotnych i drugorzędowych pęcherzyków jajnikowych jest w przybliżeniu dwukrotnie wyższa niż w prawidłowym jajniku (Hughesden i in., Obstet. Gynecol. Survey 37, 1982, str. 59-77).

Istnieją wskazania, że wczesne etapy folikulogenezy (dotyczące rozwoju od rdzennych pęcherzyków jajnikowych do jamistych pęcherzyków jajnikowych) są gonadotropinoniezależne. Nie wyjaśniono jasno jak duży jest wpływ znanych czynników parakrynnych i autokrynnych na wczesny etap folikulogenezy (Elvin i in., Mol. Cell Endocrinol. 13, 1999, str. 1035-1048; McNatty i in., J. Reprod. Fertil. Suppl. 54, 1999, str. 3-16).

Gonadotropiny takie jak FSH, zaangażowane są głównie w ostatnie stadia folikulogenezy w dojrzewaniu pęcherzyków, tj. w rozwoju od wczesnego pęcherzyka jamistego do dojrzałego pęcherzyka, który może zostać uwolniony w procesie owulacji.

Niepłodność in vivo i in vitro korzystnie leczy się stosując gonadotropiny (FSH i antyestrogeny) (White i in., J. Clin. Endocrinol. Metab. 81, 1996, str. 3821-3824). Przy zapładnianiu in vitro, komórki jajowe usuwa się z jamistych pęcherzyków jajnikowych w stadium przedowulacyjnym umożliwiając im dojrzewanie in vitro do stadium komórki jajowej, którą da się zapłodnić. Po etapie zapłodnienia i rozwoju przedembrionalnego, do macicy kobiety wszczepia się od jednego do trzech embrionów.

Pod wieloma względami, leczeniu z zastosowaniem egzogennych gonadotropin towarzyszy wiele niebezpieczeństw oraz efektów ubocznych. Największe ryzyko polega na nadmiernej stymulacji jajników, co w ciężkich przypadkach może stanowić poważne zagrożenie życia (OHSS = zespół nadmiernej stymulacji jajników). Innymi efektami ubocznymi są wysokie koszty leczenia bezpłodności in vitro, które muszą ponosić pary. Leczeniu z zastosowaniem gonadotropin przypisuje się negatywne efekty uboczne, takie jak zwiększenie masy ciała, wzdęcia, nudności, wymioty i jeszcze nieznane długotrwałe ryzyko wywoływania raka.

Jedną metodą uniknięcia wymienionych powyżej wad i zagrożeń jest umożliwienie w przypadku niepłodności pochodzenia jajnikowego dojrzewania i stymulacji wzrostu pęcherzyków in vivo przy zastosowaniu odpowiedniej substancji czynnej przed rozpoczęciem terapii z zastosowaniem egzogennych gonadotropin.

Estrogenowy receptor beta (ERe)

Kilka lat temu odkryto receptor estrogenowy β (ERe) będący drugim podtypem receptora estrogenowego (Kuiper i in. (1996), Proc. Natl. Acad. Sci. 93: 5925-5930; Mosselman, Dijkema (1996) Febs Letters 392: 49-53; Tremblay i in. (1997), Molecular Endocrinology 11: 353-365). Wzór ekspresji ERe różni się od wzoru ekspresji ERa (Kuiper i in. (1996), Endocrinology 138: 863-870). Zatem ERe występuje w prostacie szczura liczniej od ERa, podczas gdy ERa występuje liczniej w macicy szczura od ERe. Najwyższe stężenia ERe i mRNA znaleziono w jajnikach (Couse i in. Endocrinology 138, 1997, str. 4612-4613).

Inne układy narządowe o porównywalnie większej ekspresji ERe obejmują kości (Onoe, Y. i in., 1997, Endocrinology 138: 4509-4512), układ naczyniowy (Register, T. C., Adams, M. R. 1998, J. Steroid Molec Biol 64: 187-191), drogi moczopłciowe (Kuiper, G. J. M. i in. 1997, Endocrinology 138: 863-870), przewód żołądkowojelitowy (Campbell-Thopson 1997, BBRC 240: 478-483), jak również jądro (Mosselmann, S. i in. 1996 FEBS Lett. 392, 49-53) w tym spermatydy (Shugrue i in. 1998, Steroids 63: 498-504). Rozmieszczenie w tkankach sugeruje, że estrogeny regulują funkcje narządów poprzez ERe. Fakt, że ERe działa właśnie w ten sposób uwidocznia się w badaniach na myszach z knockout'em genów ERa (ERKO) lub ERe (eERKO): owariektomia u myszy ERKO powoduje utratę masy kostnej, czemu można przeciwdziałać podając estrogen (Kimbro i in. 1998, Abstract OR7-4, Endocrine Society Meeting, New Orleans). Estradiol w naczyniach krwionośnych samic myszy ERKO hamuje również proliferację komórek naczyniowych błony środkowej i mięśni gładkich (lafrati, M. D. i in. 1997, Nature Medicine 3: 545-548). U myszy ERKO w tych ochronnych działaniach estradiolu pośredniczy przypuszczalnie ERe.

Fakt, że ERa i ERe wykazują funkcjonalnie odmienne działanie potwierdzono otrzymując z sukcesem myszy aERKO i eERKO. ERa konsekwentnie odgrywa istotną rolę w macicy dorosłych osobników, w tkance gruczołu mlecznego, w negatywnej regulacji aktywności gonadotropin, podczas gdy ERe związany jest głównie z fizjologią jajnika, szczególnie z folikulogenezą i jajeczkowaniem (Couse i in., Endocrine Reviews 20, 1999, str. 358-417).

PL 209 910 B1

Obserwując myszy eERKO uzyskano potwierdzenie funkcji ERe w prostacie i pęcherzu: w przypadku starszych samców myszy, wystąpiły objawy przerostu prostaty i pęcherza (Krege, J. H. i in. 1998, Proc Natl Acad Sci 95: 15677-15682). Ponadto, samice myszy ERKO (Lubahn, D. B. i in. 1993, Proc Natl Acad Sci 90: 11162-11166) i samce myszy ERKO (Hess, R. A. i in. 1997, Nature 390: 509-512) jak również samice myszy eERKO (Krege, J. H., 1998, Proc Natl Acad Sci 95: 15677-15682) wykazują zaburzenia płodności. W konsekwencji, potwierdzono ważną funkcję estrogenów w zachowaniu funkcji jądra i jajnika jak również płodności.

W oparciu o różne rozmieszczenie w tkankach lub narządach dwóch podtypów ER stosując ligandy specyficzne względem podtypu receptora możliwe było uzyskanie selektywnego działania estrogenowego na specyficzne narządy docelowe. Substancje o preferencji w kierunku ERe w porównaniu z ERa w teście wiązania z receptorem in vitro opisali Kuiper i in. (Kuiper i in. (1996), Endocrinology 138: 863-870). Uprzednio nie wykazywano selektywnego działania ligandów specyficznych względem podtypu receptora estrogenowego na parametry wrażliwe na estrogen in vivo.

Celem wynalazku jest zatem dostarczenie związków w różnym stopniu wiążących się in vitro z preparatami zawierającymi receptor estrogenowy ze szczurzych gruczołów krokowych i preparatami zawierającymi receptor estrogenowy ze szczurzych macic. Związki wykazują in vitro większe powinowactwo do preparatów zawierających receptor estrogenowy ze szczurzych gruczołów krokowych niż do preparatów zawierających receptor estrogenowy ze szczurzych rat macic.

Działanie na jajnik związków specyficznych względem ERe in vivo ma sprzyjać zapłodnieniu. Jednocześnie, związki powinny wykazywać inne działanie na jajnik niż na macicę. Związki według wynalazku powinny wykazywać działanie ochronne przeciwko wywołanej niedoborem hormonów utracie masy kostnej jednocześnie stymulując działanie macicy.

W szerszym znaczeniu, przy zastosowaniu tego wynalazku, dzięki powiązaniu struktura-funkcja, można uzyskać dostęp do związków o wymienionym powyżej profilu farmakologicznym. Związki według wynalazku mają też na celu uzyskanie, w przypadkach niepłodności o podłożu jajnikowym, zwiększonej płodności na poziomie jajnika przy jednoczesnym bardzo małym wpływie na macicę.

Zgodnie z wynalazkiem, powyższy cel osiąga się przez nowe związki według wynalazku, kompozycje farmaceutyczne zawierające te związki oraz zastosowanie tych związków.

Związkiem według wynalazku są 9a-podstawionych pochodnych estra-1,3,5(10)-trienów o wzorze ogólnym I

7 7' 9 13 16 17 17' w którym rodniki R³, R⁷, R^7', R⁹, R¹³, R¹⁶ jak również R¹⁷ i R^17', niezależnie od siebie, mają następujące znaczenie:

R³, R⁷ i R^7' oznaczają atom wodoru,

R⁹ oznacza alkenyl lub alkinyl o łańcuchu prostym lub rozgałęzionym o 2 do 6 atomach węgla, który może być częściowo lub całkowicie fluorowany, lub etynyl, lub prop-1-ynyl,

R¹³ oznacza metyl lub etyl,

R¹⁶ oznacza grupę hydroksylową,

R¹⁷ i R^17', w każdym przypadku niezależnie od siebie, oznaczają atom wodoru lub atom fluorowca. Dla wynalazku korzystnie jest, gdy R⁹ oznacza winyl, etynyl lub prop-1-ynyl, R¹⁷ oznacza atom wodoru lub atom fluoru w pozycji α, R^17' oznacza atom wodoru lub atom fluoru w pozycji α. Najkorzystniej, gdy pochodnymi według wynalazku są następujące związki: 9a-winyloestra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

18a-homo-9a-winyloestra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol 9a-(2',2'-difluorowinylo)estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol 9a-(2',2'-difluorowinylo)-18a-homo-estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-ol 17e-fluoro-9a-winyloestra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol 17,17-difluoro-9a-winyloestra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

PL 209 910 B1

9a-(heks-1'-enylo)estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

9a-(but-1'-enylo)estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol.

Kompozycje farmaceutyczne według wynalazku, zawierające farmaceutycznie kompatybilny nośnik, charakteryzują się tym, że zawierają co najmniej jeden związek określony w niniejszym wynalazku.

Zastosowanie według wynalazku charakteryzuje się tym, że związki według wynalazku stosuje się do wytwarzania środków farmaceutycznych.

Dla zastosowania związków według wynalazku korzystnie jest, gdy wymieniony środek farmaceutyczny jest środkiem do leczenia chorób i schorzeń wywołanych niedoborem estrogenu u kobiet i u mężczyzn, a szczególnie korzystnie, gdy środek farmaceutyczny jest środkiem do leczenia zespołów około- i pomenopauzalnych, a jeszcze korzystniej gdy jest on środkiem do leczenia niepłodności kobiet in vitro, również in vivo, a szczególnie do leczenia zespołów wywołanych niedoborem hormonów w przypadku zaburzenia czynności jajników, spowodowanego przez zabieg operacyjny, lekarstwo i inne przyczyny.

W zastosowaniu według wynalazku, środek farmaceutyczny korzystnie jest środkiem do stosowania w hormonalnej terapii zastępczej (HTZ), jak też środkiem do leczenia w połączeniu z selektywnymi modulatorami receptorów estrogenowych (SERM), przykładowo raloksyfenem, a szczególnie korzystne, gdy środek farmaceutyczny jest środkiem do profilaktyki i leczenia utraty masy kostnej wywołanej niedoborem hormonów, a zwłaszcza środkiem do profilaktyki i leczenia osteoporozy, również środkiem do profilaktyki i leczenia chorób sercowonaczyniowych, a także środkiem do profilaktyki i leczenia przerostu prostaty.

W zastosowaniu według wynalazku korzystne jest, gdy środek farmaceutyczny jest stosowany w połączeniu z antyestrogenami i selektywnymi modulatorami receptorów estrogenowych (SERM) do profilaktyki i leczenia przerostu prostaty.

W zastosowaniu według wynalazku korzystne jest też, gdy środek farmaceutyczny jest środkiem do leczenia chorób układu immunologicznego, a szczególnie gdy chorobami układu immunologicznego są choroby autoimmunologiczne. Najkorzystniej, gdy środek farmaceutyczny jest środkiem do leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów, a zwłaszcza do leczenia stwardnienia rozsianego.

W niniejszym zgłoszeniu patentowym, steroidy na podstawie których zbudowany jest szkielet 9a-podstawionego estra-1,3,5(10)-trienu opisano jako selektywne estrogeny do leczenia zaburzeń i schorzeń, w których pośredniczy receptor estrogenowy β, które in vitro w różny sposób wiążą się z preparatami zawierającymi receptor estrogenowy ze szczurzych gruczołów krokowych i szczurzych macic i które in vivo korzystnie mają silniejszy wpływ na jajnik niż na macicę. Ponadto, związki wykazują pewne działanie ochronne przeciwko wywołanej niedoborem hormonów utracie masy kostnej.

Stwierdzono, że 9a-podstawione estra-1,3,5(10)-trieny o wzorze ogólnym I odpowiednie są jako selektywne estrogeny w leczeniu różnych schorzeń i zaburzeń charakteryzujących się większą zawartością receptora estrogenowego β niż receptora estrogenowego α w odpowiedniej tkance docelowej lub narządzie docelowym.

Nowe opisane tu selektywne estrogeny można stosować w preparatach farmaceutycznych jako osobne składniki lub w kombinacji, szczególnie z gestagenami. Szczególnie korzystna jest kombinacja selektywnych estrogenów z ERa-selektywnymi antyestrogenami, o aktywności selektywnej obwodowo, tj. nie przekraczających bariery krew-mózg, jak również z selektywnymi modulatorami receptorów estrogenowych (SERM). Związki ERe-selektywne według wynalazku można stosować w szczególności do wytwarzania środków farmaceutycznych do leczenia zaburzeń płodności, zapobiegania i leczenia przerostu prostaty, w zapobieganiu i leczeniu wywołanych niedoborem hormonów zmian nastroju u kobiet i mężczyzn oraz do zastosowania w hormonalnej terapii zastępczej (HRT) u mężczyzn i kobiet.

Produkt leczniczy zawierający estrogen i czysty antyestrogen do jednoczesnego, kolejnego lub oddzielnego zastosowania w selektywnej terapii estrogenowej schorzeń około- lub pomenopauzalnych ujawniono już w europejskim opisie patentowym nr A0346014.

Ze względu na swoje różne działania na jajnik i na macicę, substancje oraz zawierające je środki farmaceutyczne są szczególnie odpowiednie do zastosowania w przypadku zaburzenia czynności jajnika spowodowanego zabiegiem operacyjnym, działaniem lekarstw itp., takiego jak niepłodność kobieca, do stymulacji folikulogenezy w leczeniu w sensie zwiększania płodności, w celu wspomagania leczenia bezpłodności in vitro (IVF) w połączeniu z terapią in vivo oraz w leczeniu zaburzeń pochodzenia jajnikowego w późniejszym wieku („późna płodność) jak również w leczeniu zespołów wywołanych niedoborem hormonów.

PL 209 910 B1

Związki są także odpowiednie w leczeniu chorób jajnika, takich jak zespół jajnika policystycznego, zespół POF (przedwczesne wygaśnięcie czynności jajników) oraz zaburzenia jajeczkowania.

Na koniec, związki o wzorze ogólnym I można stosować w połączeniu z selektywnymi modulatorami receptorów estrogenowych (SERM) lub raloksyfenem, specyficznie w szczególności do zastosowania w hormonalnej terapii zastępczej (HRT) i w leczeniu zaburzeń ginekologicznych.

Substancje są także odpowiednie do zastosowania jako osobne składniki w leczeniu zespołów około- i pomenopauzalnych, w szczególności napadów gorąca, zaburzeń snu, drażliwości, zmian nastroju, nietrzymania moczu, atrofii pochwy i wywołanych niedoborem hormonów zaburzeń umysłowych. Substancje odpowiednie są także do zastosowania w hormonalnej terapii zastępczej oraz w leczeniu zespołów wywołanych niedoborem hormonów w zaburzeniu czynności jajników spowodowanym zabiegiem operacyjnym, działaniem lekarstw itp.

Ponadto, substancje można także stosować do zapobiegania wywołanej niedoborem hormonów utracie masy kostnej oraz osteoporozie, do zapobiegania chorobom układu sercowonaczyniowego, w szczególności chorobom naczyniowym, takim jak stwardnienie tętnic, wysokie ciśnienie krwi i do zapobiegania wywołanym niedoborem hormonów chorobom neurodegeneracyjnym takim jak choroba Alzheimera, jak również wywołanemu niedoborem hormonów upośledzeniu pamięci oraz zdolności do uczenia się.

Ponadto, substancje można stosować jako substancje czynne w preparatach do leczenia chorób zapalnych oraz chorób układu immunologicznego, w szczególności chorób autoimmunologicznych, takich jak np. reumatoidalne zapalenie stawów, stwardnienie rozsiane, toczeń, choroba Crohna i innych zapalnych chorób jelit, chorób zapalnych skóry takich jak ł uszczyca, jak również w leczeniu endometriozy.

Ponadto, substancje są skuteczne w przypadku chorób zapalnych układu oddechowego, płuc i oskrzeli duż ych i ś rednich, takich jak np. astma.

Lekarstwo to nadaje się do leczenia i profilaktyki chorób wywołanych niedoborem estrogenu zarówno u kobiet jak i u mężczyzn.

U mężczyzn, zwią zki nadają się szczególnie do zastosowania w leczeniu wywoł anej niedoborem hormonów utraty masy kostnej i osteoporozy, w zapobieganiu chorobom sercowonaczyniowym, w szczególnoś ci chorobom naczyniowym, takim jak stwardnienie tętnic, wysokie ciśnienie krwi oraz w zapobieganiu wywoł anym niedoborem hormonów chorobom neurodegeneracyjnym, takim jak choroba Alzheimera, jak również wywołanemu niedoborem hormonów upośledzeniu pamięci i zdolność do uczenia się oraz odpowiednie są do zapobiegania i leczenia przerostu prostaty.

Substancje można stosować w profilaktyce i leczeniu związanych z wiekiem zaburzeń czynności lub chorób u mężczyzn. W szczególności, można je stosować w celu zapobiegania i leczenia związanego z wiekiem spadku poziomu androgenów, takich jak testosteron i DHEA, jak również hormonu wzrostu.

Ponadto, lekarstwo można stosować w leczeniu chorób zapalnych i chorób układu immunologicznego, w szczególności chorób autoimmunologicznych u mężczyzn, takich jak np. reumatoidalne zapalenie stawów, MS (stwardnienie rozsiane) i choroba Crohna oraz innych chorób zapalnych jelit, jak również chorób zapalnych układu oddechowego, płuc i oskrzeli dużych i średnich. Ilość związku o wzorze ogólnym I do podawania zmienia się w szerokim zakresie i mo ż e obejmować każ d ą skuteczną ilość. W zależności od leczonego schorzenia oraz sposobu podawania podawana ilość związku może wynosić 0,01 μg/kg - 100 mg/kg masy ciała, korzystnie 0,04 μg/kg - 1 mg/kg masy ciała, dziennie.

U ludzi, odpowiada dawce 0,8 μg do 8 g, korzystnie 3,2 μg do 80 mg, dziennie.

Zgodnie z wynalazkiem, jednostkowa postać dawkowania zawiera 1,6 μg do 2000 mg jednego lub więcej związków o wzorze ogólnym I.

Związki według wynalazku oraz sole addycyjne z kwasami odpowiednie są do wytwarzania kompozycji farmaceutycznych i preparatów. Kompozycje farmaceutyczne lub środki farmaceutyczne zawierają jako substancje czynne jeden lub więcej związków według wynalazku lub ich sole addycyjne z kwasami, ewentualnie w mieszaninie z innymi farmakologicznie lub farmaceutycznie czynnymi substancjami. Wytwarzanie środków farmaceutycznych prowadzi się w znany sposób, dzięki czemu można stosować znane i powszechnie stosowane farmaceutyczne środki pomocnicze jak również inne powszechnie stosowane rozczynniki i rozcieńczalniki.

Jako takie rozczynniki i środki pomocnicze, odpowiednie są np. takie, które są zalecane lub wskazane w następujących odsyłaczach literaturowych jako środki pomocnicze dla środków farmaceutycznych, kosmetyków i w pokrewnych dziedzinach: Ullmans Encyklopadie der technischen Chemie [Ullman's Encyclopedia of Technical Chemistry], tom 4 (1953), str. 1 do 39; Journal of PharmaPL 209 910 B1 ceutical Sciences, tom 52 (1963), str. 918 ff., wydanym przez Czetsch-Lindenwald, Hilfsstoffe far Pharmazie und angrenzende Gebiete [Adjuvants for Pharmaceutics and Related Fields]; Pharm. Ind., wydanie 2, 1961, str. 72 i ff.: Dr. H. P. Fiedler, Lexikon der Hilfsstoffe far Pharmazie, Kosmetik und angrenzende Gebiete [Dictionary of Adjuvants for Pharmaceutics, Cosmetics and Related Fields], Cantor KG, Aulendorf in Wϋrttemberg 1971.

Związki można podawać doustnie lub pozajelitowo np. dootrzewnowo, domięśniowo, podskórnie lub przezskórnie. Związki można także implantować do tkanki.

W przypadku podawania doustnego odpowiednie są kapsułki, pigułki, tabletki, tabletki powlekane itp. Oprócz substancji czynnej, jednostki dawkowania mogą zawierać farmaceutycznie kompatybilny rozczynnik, taki jak np. skrobia, cukier, sorbitol, lubrikant żelatynowy, kwas krzemowy, talk itp.

W przypadku podawania pozajelitowego, substancje czynne można rozpuszczać lub zawieszać w fizjologicznie kompatybilnym rozcieńczalniku. Jako rozcieńczalniki, bardzo często stosuje się oleje z solubilizatorem lub bez, surfaktant, środek zawieszający lub środek emulgujący. Przykłady olejów, które się stosuje, obejmują oliwę z oliwek, olej arachidowy, olej z nasion bawełny, olej sojowy, olej rycynowy i olej sezamowy.

Związki można także stosować w postaci zastrzyku w depocie lub preparatu w postaci implantu, które można komponować tak, aby możliwe było uzyskanie opóźnionego uwalniania aktywnego składnika.

Jako materiały obojętne, implanty mogą zawierać np. biodegradowalne polimery lub syntetyczne silikony takie jak np. guma silikonowa. Ponadto, w przypadku podawania przezskórnego, substancje czynne można dodać np. do opatrunku.

Do wytwarzania systemów uwalniania dopochwowego (np. pierścienie dopochwowe) lub systemów uwalniania wewnątrzmacicznego (np. globulki dopochwowe, spirale domaciczne, lUD, Mirena^®) zawierających substancje czynne o wzorze ogólnym I do podawania miejscowego, odpowiednie są różne polimery, takie jak np. polimery silikonowe, etylen-octan winylu, polietylen lub polipropylen.

Aby osiągnąć lepszą dostępność biologiczną aktywnego składnika, związki można także komponować jako klatraty cyklodekstryny. Do tego celu, związki poddaje się reakcji z α-, β- lub γ-cyklodekstryną lub jej pochodnymi (PCT/EP95/02656).

Zgodnie z wynalazkiem, związki o wzorze ogólnym I można także wprowadzić do liposomów.

Sposoby

Badania wiązania z receptorem estrogenowym:

Powinowactwo wiązania nowych selektywnych estrogenów względem preparatów zawierających receptory estrogenowe ze szczurzych gruczołów krokowych i szczurzych macic badano w konkurencyjnych doświadczeniach z zastosowaniem ³H-estradiolu jako liganda. Sposób uzyskania cytozolu z komórek prostaty oraz wykonania testu z zastosowaniem receptorów estrogenowych z cytozolem z komórek prostaty przeprowadzono tak jak to opisali Testas i in. (1981) (Testas, J. i in., 1981, Endocrinology 109: 1287-1289).

Sposób uzyskania cytozolu z komórek szczurzej macicy jak również wykonania testu z zastosowaniem cytozolu zawierającego receptory ER przeprowadzono zasadniczo tak jak opisali Stack i Gorski, (1985) (Stack, Gorski 1985, Endocrinology 117, 2024-2032) z pewnymi modyfikacjami opisanymi przez Fuhrmann'a i in. (1995) (Fuhrmann, U. i in. 1995, Contraception 51: 45-52).

Opisane tu substancje wykazują większe powinowactwo wiązania względem receptora estrogenowego z gruczołów krokowych szczura niż względem receptorów estrogenowych ze szczurzych macic. W tym przypadku, przyjmuje się, że ERe występuje liczniej w gruczołach krokowych szczura niż ERa i ERa występuje liczniej w macicy szczura niż ERe. Dane w tablicy 1 świadczą o tym, że stosunek wiązania do receptorów w prostacie i macicy zgadza się jakościowo z definicją względnego powinowactwa wiązania (RBA) do ludzkiego ERe i szczurzego ERa (według Kuiper'a i in. (1996), Endocrinology 138: 863-870) (tablica 1).

PL 209 910 B1

Tablica 1

Estrogen	Budowa	hERa RBA*	hERp RBA*	ERB/ ERa	ER (RBA) z macicy szczura	ER (RBA) z prostaty szczura	ER z prostaty/ ER z macicy
Estradiol		100	100	1	100	100	1
Estron	n adrii .o?⁵	60	37	0.6	3	2	0.8
17a-estradiol	OHOtal	58	11	0.2	2.4	1.3	0.5
Estriol		14	21	1.5	4	20	5
5-androstenodiol		6	17	3	0.1	5	50
Genisteina	s''·	5	36	7	0.1	10	100
Kumaestrol		94	185	2	1.3	24	18

*Zaczerpnięte z: Kuiper i in. (1996), Endocrinology 138: 863-870

Tablica 2 przedstawia wyniki dla 4 spośród pochodnych 9a-winyloestra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diolu (związki 1; 2; 4; 5) według wynalazku.

T a b l i c a 2

Związek	RBA Macica szczura	RBA Prostata szczura
9a-winyloestra-1,3,5(10)-3,16a-diol (1)	1,2	100
9a-winyloestra-1,3,5(10)-17F-3,16a-diol (2)	2	200
9a-di-F-winyloestra-1,3,5(10)-3,16a-diol (4)	0,2	4
9a-di-F-winyloestra-1,3,5(10)-13-metylo-3,16a-diol (5)	0,2	6

Związki 1; 2; 4; 5 według wynalazku wykazują większe powinowactwo wiązania względem receptora estrogenowego z gruczołów krokowych szczura niż względem receptora estrogenowego z macic szczura.

Ponadto, wykorzystując selektywne względem tkanki działanie w badaniach in vivo potwierdzono przewidywalność układu testowego ER z prostaty w porównaniu z ER z macicy. Substancje o preferencji w kierunku ER z prostaty w różny sposób wpływają in vivo korzystnie na jajnik i macicę jak również na przysadkę mózgową szczególnie korzystnie na jajnik.

Badania zróżnicowanego działania na jajnik/macicę i przysadkę mózgową

Badania pod kątem działania na rozrost macicy i jajeczkowanie (efekt pośredni oddziaływania na sekrecję hormonów przysadki mózgowej) przeprowadzono na dorosłych samicach szczurów (masa

PL 209 910 B1 ciała 220-250 g). Substancje podawano podskórnie cztery razy w trakcie czterech kolejnych dni. Pierwszą dawkę podano w stadium metestrus. Autopsję przeprowadzono jeden dzień po podaniu ostatniej dawki. Określono liczbę komórek jajowych w jajowodzie (wpływ na jajeczkowanie) jak również masę macicy.

Podczas gdy estradiol wywołuje zależne od dawki hamowanie jajeczkowania oraz zwiększenie masy macicy przy ED50 0,004 mg/kg masy ciała, substancja 1 według wynalazku do dawki 0,4 mg/kg masy ciała nie miała żadnego wpływu na jajeczkowanie i masę macicy.

Badania jajnika:

Substancje badano in vivo posługując się młodymi szczurami z wyciętą przysadką. Modyfikując tę metodę operacyjną zwierzętom podano antagonistę GnRH. Zbadano czy substancja stymuluje proliferację pęcherzyków (dojrzewanie) w jajniku. Parametrem oceny była masa jajnika.

W każdym przypadku, do każdej grupy doświadczalnej przydzielono losowo pięć zwierząt (masa ciała 40-50 g). Zwierzęta umieszczono z klatkach Makrolon w klimatyzowanych pomieszczeniach ze sterowanym oświetleniem (10 godzin ciemności, 14 godzin światła) gdzie miały swobodny dostęp do typowej karmy (altromin) i zakwaszonej wody kranowej. W przypadku podawania podskórnego, substancję testową jak również substancję kontrolną (estradiol E2) rozpuszczono w mieszaninie benzoesan benzylu/olej rycynowy (1+4 objętościowo).

U młodych samic szczurów przeprowadzono zabieg wycięcia przysadki w dniu 0 i podawano podskórnie (podawanie 1 x dziennie) od dnia 1 do dnia 4 estradiol, związek 1 lub 2 według wynalazku lub podawano im podskórnie (podawanie 1 x dziennie) rozczynnik (olej rycynowy/benzoesan benzylu). W zmodyfikowanej wersji tej metody, zwierzęta otrzymują 0,5 mg/zwierzę/dobę Cetrorelix'u jednocześnie ze związkiem 2 lub rozczynnik i substancję kontrolną estradiol przez cztery dni doświadczenia. W obu przypadkach, zwierzęta uśmiercono 24 godziny po podaniu ostatniej dawki i określono masę jajnika.

Podając podskórnie 0,5 mg/zwierzę/dobę związku 1 przez 4 dni uzyskano porównywalne zwiększenie masy jajnika u zwierząt z wyciętą przysadką jak przy dawce estradiolu 0,1 mg/zwierzę/dobę. Rozczynnik nie powodował żadnego efektu.

Zatem substancja 1 według wynalazku wykazuje zdecydowanie różne działanie w jajniku w porównaniu z macicą i przysadką mózgową i wspaniale nadaje się do zastosowania w zalecanym wskazaniu, leczeniu niepłodności kobiecej, ze względu na stymulujące działanie na pęcherzyk jajnikowy.

U zwierzą t otrzymują cych antagonistę GnRH, stężenia 0,1 i 0,3 mg/zwierz ę /dobę zwią zku 2 wykazują takie samo działanie już na jajnik jak dawka 1 mg/zwierzę/dobę estradiolu (Fig. 1). Nawet niższe dawki (0,01, 0,03 mg/zwierzę/dobę) mają wpływ na jajnik i mogą znosić antagonistyczne działanie Cetrorelix'u (Fig. 2).

(Sub3) lub związku 2 w różnych dawkach

PL 209 910 B1

Fig. 2: Dodatni wpływ podawanego w małych dawkach związku 2 na masę jajnika przy jednoczesnym podawaniu Cetrorelix'u - antagonisty GnRH

Zatem substancja 2 według wynalazku również wskazuje wyraźnie dodatni wpływ na jajnik stymulując dojrzewanie pęcherzyków a zatem jest również odpowiednia do leczenia niepłodności lub obniżonej płodności u samic.

Wytwarzanie związków według wynalazku

Do wytwarzania związków o wzorze ogólnym I według wynalazku, można zasadniczo zastosować dwie strategie syntezy.

Z jednej strony, w celu modyfikacji konkretnych pozycji szkieletu steroidowego można stosować w szczególności 3,16-zabezpieczone pochodne estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-dioli, lecz także ewentualnie wolne diole.

Z drugiej strony, odpowiednio zmodyfikowane analogi estronu, które można otrzymać w dużej liczbie znanymi metodami [typowy proces syntezy, patrz J. Chem. Soc. Perk. 1, 1973, 2095 dla C(9); Steroids 54, 1989, 71 dla C(7)], umożliwiają swobodny dostęp do związków według wynalazku dzięki przeniesieniu grupy funkcyjnej tlenu (Z. Chem. 1970, 221) z C(17) na C(16).

W przypadku eteru 3-metylowego, po przekształceniu ketonu do sulfonylohydrazonu, najprościej na drodze reakcji z fenylosulfonylohydrazydem, w reakcji degradacji wytwarza się C(16)-C(17) olefinę (Z. Chem. 1970, 10, 221 ff; Liebigs Ann. Chem. 1981, 1973 ff), w której w regio-/stereo-kontrolowany sposób przechowuje się podbromin. W wyniku redukcyjnej dehalogenacji oraz usunięcia grupy zabezpieczającej C(3) uzyskuje się 16p-alkohol, który można przekształcić znanymi metodami do 16a-epimeru.

Innym wariantem przyłączenia grupy hydroksylowej do atomu C 16 jest hydroborowanie wiązania podwójnego 16(17) z zastosowaniem dopasowanych sterycznie boranów. Wiadomo, że w wyniku tej reakcji otrzymuje się produkty utlenione na atomie węgla 16 (Indian J. Chem. 1971, 9, 287-8). W konsekwencji, w wyniku reakcji estra-1,3,5(10),16-tetraenów z np. 9-borabicyklo[3,3,1]nonanem po utlenieniu z zastosowaniem alkalicznego nadtlenku wodoru uzyskuje się 16a-hydroksyestratrieny. W mniejszym zakresie, w wyniku tej reakcji powstają epimeryczne 16p-hydroksysteroidy. Po rozerwaniu grupy 3-metoksy, otrzymuje się estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diole. W wyniku inwersji konfiguracji na atomie C 16, np. dzięki reakcji Mitsunobu (synteza 1980, 1), otrzymuje się z kolei 16p-hydroksyestratrieny.

Kolejne możliwe sposoby wytwarzania C(16)-C(17) olefinowego związku pośredniego ujawniono także w niemieckim opisie patentowym nr 19906159A1.

Podstawniki fluorowe wprowadza się poprzez reakcje podstawienia nukleofilowego grup hydroksylowych przy zastosowaniu reagentów fluoroaminowych (Org. React. 1974, 21, 158-173). Jeśli grupy hydroksylowe zawczasu przekształca się do odpowiednich tosylanów, wówczas fluorowane

PL 209 910 B1 związki otrzymuje się na drodze reakcji z fluorkiem tetra-n-butyloamoniowym (J. Chem. Res. (M) 1979, str. 4728-4755). Związki fluoru można uzyskać także na drodze reakcji odpowiednich alkoholi z trifluorku dietyloaminosiarki (DAST) (US 3976691). Bliźniacze związki difluorowe wytwarza się np. na drodze reakcji związków karbonylowych z tetrafluorkiem siarki (US 3413321) lub trifluorkiem dietyloaminosiarki (DAST) (US 3979691).

W celu syntezy 9a-podstawionych 17e-fluoroestra-1,3,5(10)-trieno-3,16-dioli według wynalazku,

17-okso-estra-1,3,5(10)-trieny przekształca się do 17,17-difluoroestra-1,3,5(10)-trienów (US 3976691).

Dostępne w ten sposób 17,17-difluoroestra-1,3,5(10)-trieny przekształca się do 17-fluoroestra-1,3,5(10),16-tetraenu traktując je tlenkiem glinu (US 3413321). Inną możliwością wytwarzania fluoro-olefin jest reakcja odpowiednich ketonów z trifluorku dietyloaminosiarki (DAST) w obecności polarnych katalizatorów, takich jak dymiący kwas siarkowy (US 4212815). Przeprowadzając reakcję 17-fluoroestra-1,3,5(10),16-tetraenów z boranami i późniejszego utleniania z zastosowaniem alkalicznego nadtlenku wodoru uzyskuje się 17e-fluoroestra-1,3,5(10)-trien-16a-ole (Org. React. 1963, 13, 1-54). 9a-alkenylo- lub 9a-alkinylopodstawione estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diole według wynalazku otrzymuje się najpierw z 3,16-dihydroksy-estra-1,3,5(10)-trienów zabezpieczonych w pozycji 3 i 16. Na drodze reakcji z cyjankiem trimetylosililu w obecności nadchloranu litu przeprowadzono regio- i stereoselektywne wprowadzenie ugrupowania 9a-cyjano (Synlett, 1992, 821-2). Po odcięciu grup zabezpieczających, związek 9a-cyjano przekształca się w wyniku redukcji najpierw do 9a-formylu a następnie w wyniku reakcji Wittig'a (Org. React. tom 14, 270) do związku 9a-alkenylo- lub 9a-alkinylopodstawionego.

Sulfaminiany estratrienów według wynalazku uzyskuje się w sposób znany w dziedzinie z odpowiednich hydroksysteroidów przeprowadzając reakcję estryfikacji z zastosowaniem chlorków sulfamoilu w obecności zasady [Z. Chem. 15, 270-272 (1975); Steroids 61, 710-717 (1996)].

Późniejsze acylowanie grupy sulfaminianowej prowadzi do (N-acylo)sulfaminianów według wynalazku. W przypadku (N-acylo)sulfaminianów, zalety farmakokinetyczne są już znane (porównaj DE 19540233A1).

Regioselektywną estryfikację polihydroksylowanych steroidów z zastosowaniem N-podstawionych i N-niepodstawionych chlorków sulfamoilu przeprowadzono po częściowym zabezpieczeniu tych grup hydroksylowych, które mają pozostać niezestryfikowane. Etery sililowe okazały się być grupami zabezpieczającymi o odpowiedniej do tego celu selektywnej reaktywności ponieważ te etery sililowe są trwałe w warunkach tworzenia sulfaminianu, a grupa sulfaminianowa pozostaje nienaruszona gdy eter (etery) sililowe jest (są) ponownie rozrywane w celu odzyskania (pozostałej) grupy hydroksylowej (grup hydroksylowych) wciąż występującej w cząsteczce (Steroids 61, 710-717 (1996)).

Możliwe jest także wytwarzanie sulfaminianów według wynalazku z dodatkową grupą hydroksylową w cząsteczce w ten sposób, że jako substancję wyjściową stosuje się odpowiednie ketony hydroksysteroidowe. Po pierwsze, zależnie od celu, występującą jedną lub więcej grup hydroksylowych poddaje się reakcji sulfamoilowania. Następnie, grupy sulfaminianowe można ewentualnie przekształcić z zastosowaniem pożądanego chlorku acylu w obecności zasady do pożądanych (N-acylo)sulfaminianów. Otrzymane w ten sposób oksosulfaminiany lub okso-(N-acylo)sulfaminiany przekształca się poprzez redukcję do odpowiednich hydroksysulfaminianów lub hydroksy-(N-acylo)sulfaminianów (Steroids 61, 710-717 (1996)). Za odpowiednie środki redukujące uznaje się borowodorek sodu i kompleks borowodór-siarczek dimetylu.

Poniższe przykłady przedstawiono w celu dokładniejszego wyjaśnienia wynalazku.

Analogicznie do degradacji ugrupowania 9a-winylowego, z zastosowaniem reagentów homologów reagentów opisanych w przykładach, można otrzymać inne związki o wzorze ogólnym I.

Eteryfikację i/lub estryfikację wolnych grup hydroksylowych prowadzono zgodnie z procedurami znanymi w dziedzinie.

P r z y k ł a d 1

9a-winyloestra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

Etap 1

Octan 9a-cyjano-3-metoksy-estra-1,3,5(10)-trien-16a-ylu

Roztwór 2,21 g (9,73 mmola) 2,3-dichloro-5,6-dicyjano-1,4-benzochinon w 80 ml chlorku metylenu, mieszając dodano kroplami do zawiesiny składającej się z 2,13 g (6,49 mmola) octanu 3-metoksy-estra-1,3,5(10)-trien-16a-ylu, 2,07 ml (16,54 mmola) cyjanku trimetylosililu oraz 0,14 g nadchloranu litu w 100 ml chlorku metylenu. Mieszanina reakcyjna miała zieloną barwę. Po 1 godzinie trwania reakcji w temperaturze pokojowej, mieszaninę zmieszano z roztworem diwęglanu sodu. Od12

PL 209 910 B1 dzieloną fazę organiczną przemyto wodą i zatężono odparowując pod zmniejszonym ciśnieniem. Otrzymaną mieszaninę poddano chromatografii na żelu krzemionkowym (mieszanina cykloheksan/octan etylu, 6/1). Uzyskano 0,44 g (21%) 9a-cyjano-3-metoksy-estra-1,3,5(10)-trien-16a-ylo-octan.

Etap 2

Octan 9a-cyjano-3-hydroksy-estra-1,3,5(10)-trien-16a-ylu

7,51 g (50,1 mmola) jodku sodu i 8,87 ml (70,14 mmola) trimetylochlorosilanu dodano mieszając do roztworu składającego się z 0,59 g (1,67 mmola) octanu 9a-cyjano-3-metoksy-estra-1,3,5(10)-trien-16a-ylu w 30 ml acetonitrylu w atmosferze argonu. Po około 3 godzinach w temperaturze 60-70°C, reakcja zakończyła się. Roztwór reakcyjny dodano do roztworu wodorosiarczynu sodu i ekstrahowano octanem etylu. Fazę organiczną przemyto kilka razy wodą, osuszono nad MgSO4 i zatężono odparowując do sucha pod zmniejszonym ciśnieniem.

Surowy produkt poddano chromatografii na żelu krzemionkowym (mieszanina cykloheksan/octan etylu, 4/1). Otrzymano 0,43 g (76%) produktu.

Etap 3

3,16a-dihydroksyestra-1,3,5(10)-trieno-9-karbonitryl

W temperaturze pokojowej, 0,43 g (1,27 mmola) przez 2 godziny mieszano z octanem 9a-cyjano-3-hydroksy-estra-1,3,5(10)-trien-16a-ylu 1,0 g (7,24 mmola) węglanu potasu w 40 ml metanolu (1% wody). Następnie, metanol oddestylowano pod zmniejszonym ciśnieniem a organiczną pozostałość rozpuszczono stosując chlorek metylenu. Fazę organiczną przemyto wodą i zatężono odparowując. Otrzymano 3,5 g (93%) 9a-cyjanoestra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diolu.

Etap 4

3,16a-dihydroksyestra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehyd

Zawiesinę składającą się z 100 mg (0,34 mmola) 3,16a-dihydroksyestra-1,3,5(10)-trieno-9 karbonitrylem w 40 ml toluenu mieszając ochłodzono do około -20°C. Po dodaniu 0,9 ml (1,35 mmola) wodorku diizobutyloglinu, mieszaninę reakcyjną zmieszano po około 10 minutach z roztworem diwęglanu sodu, przesączono przez celit a przesączony środek wspomagający ekstrahowano ponownie octanem etylu. Połączone fazy organiczne przemyto wodą. Po zatężeniu przez odparowanie roztworu pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymano 84,6 mg jasnożółtej pianki. Produkt występujący w mieszaninie odpowiada około 52% wydajności teoretycznej i zastosowano go w następnym etapie bez dalszej obróbki chromatograficznej.

Etap 5

9a-winyloestra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

W atmosferze obojętnego gazu, w temperaturze około 55°C zmieszano 3,1 g (7,9 mmola) jodku trifenylometylofosfoniowego i 0,24 g (8 mmoli) wodorku sodu (80% w oleju parafinowym) w 20 ml DMSO w łaźni ultradźwiękowej. Po 10 minutach, do roztworu dodano 80 mg (0,16 mmola, około 60%) 3,16a-dihydroksyestra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehydu i mieszaninę pozostawiono do przereagowania na kolejne 60 minut w temperaturze około 55°C w łaźni ultradźwiękowej. Po dodaniu wody, mieszaninę ekstrahowano octanem etylu. Zebrane fazy organiczne przemyto wodą a fazę organiczną zatężono odparowując pod zmniejszonym ciśnieniem.

Surowy produkt oczyszczono metodą kolumnowej chromatografii na żelu krzemionkowym (mieszanina cykloheksan/octan etylu, 2/1) a dalej rekrystalizowano z chloroformu. Wydajność: 24 mg (50%), temperatura topnienia 88-95°C.

¹H-NMR (400 MHz, DMSO-d6, TMS): 9,00 (s, 3-OH); 6,98 (d, J=8,6 Hz, H-1); 6,49 (dd, J=8,6/2,7 Hz, H-2); 6,41 (d, J=2,7 Hz, H-4); 6,25 (dd, J=17,2/10,5 Hz, -CH=CH2); 5,00 (dd, 10,5/1,9 Hz, -CH=CH₂); 4,47 (d, 4,69 Hz, 16a-OH); 4,45 (dd, 17,2/1,9 Hz, -CH=CH₂); 4,24 (m, 16β-Η); 2,68 (m, H-6); 0,69 (s, H-18)

P r z y k ł a d 2

9a-winylo-18a-homo-estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

Etap 1

3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]-18a-homo-estra-1,3,5(10)-trieno-9-karbonitryl

1,03 g (2,26 mmola) 3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]-18a-homo-estra-1,3,5(10)-trien, 48,2 mg (0,45 mmola) nadchloranu litu i 0,71 ml (5,66 mmola) cyjanku trimetylosililu wprowadzono do 10 ml chlorku metylenu (sito cząsteczkowe) i ochłodzono mieszając w gazie obojętnym do temperatury około -70°C. Potem, w ciągu 1 godziny dodawano kroplami 0,77 g (3,39 mmola) 2,3-dichloro-5,6-dicyjano-1,4-benzochinon rozpuszczony w 65 ml chlorku metylenu. Po około 1 godzinie (ogrzewanie do temperatury pokojowej), roztwór reakcyjny zmieszano z roztworem diwęglanu sodu i produkty reakcji eksPL 209 910 B1 trahowano chlorkiem metylenu. Surowy produkt otrzymany w wyniku zatężenia przez odparowanie faz organicznych oczyszczono metodą chromatografii. W wyniku chromatografii na żelu krzemionkowym (mieszanina cykloheksan/octan etylu, 4/1), otrzymano 0,74 g (68% teoretycznej) produktu.

Etap 2

3,16a-dihydroksy-18a-homo-estra-13,5(10)-trieno-9-karboaldehyd

1,3 g (2,7 mmola) 3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]-18a-homo-estra-1,3,5(10)-trieno-9-karbonitrylu rozpuszczono w 40 ml toluenu i zmieszano w temperaturze pokojowej w gazie obojętnym z 7,2 ml (10,8 mmola) roztworem wodorku diizobutyloglinu (1,5 M w toluenie). Po 30 minutach trwania reakcji, do roztworu reakcyjnego dodano mieszaninę 30 ml metanolu i 5 ml rozcieńczonego kwasu chlorowodorowego (1/1). Roztwór reakcyjny zatężono odparowując pod zmniejszonym ciśnieniem a pozostałość rozpuszczono w octanie etylu. Tak otrzymaną fazę organiczną ekstrahowano wodą i przemyto roztworem diwęglanu sodu. Po osuszeniu roztworu i po zatężeniu przez odparowanie pod zmniejszonym ciśnieniem, otrzymano 0,73 g (86% teoretycznej) żółtych kryształów.

Etap 3

9a-winylo-18a-homo-estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

W atmosferze gazu obojętnego, w łaźni ultradźwiękowej w temperaturze około 50°C zmieszano 13,7 g (34,8 mmola) jodku trifenylometylofosfoniowego i 1,0 g (34,8 mmola) wodorku sodu (około 80% w oleju parafinowym) w 80 ml DMSO. Po upływie 30 minut, do roztworu reakcyjnego dodano 0,73 g (2,3 mmola) 3,16a-dihydroksy-18a-homo-estra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehydu rozpuszczonego w 10 ml DMSO i mieszaninę pozostawiono do przereagowania w łaźni ultradźwiękowej przez dalsze 60 minut. Po dodaniu wody, mieszaninę ekstrahowano octanem etylu, fazę organiczną przemyto wodą, osuszono i zatężono odparowując.

Surowy produkt oczyszczono metodą kolumnowej chromatografii na żelu krzemionkowym (mieszanina cykloheksan/octan etylu, 2/1) i krystalizacji z chloroformu.

Wydajność: 0,59 g (81% teoretycznej) po chromatografii

Temperatura topnienia: 214 - 220°C ¹H-NMR (400 MHz, DMSO-d6, TMS): 9,00 (s, 3-OH); 6,96 (d, J=8,6 Hz, H-1); 6,49 (dd, J=8,6/2,7 Hz, H-2); 6,41 (d, J=2, 7 Hz, H-4); 6,29 (dd, J=17,2/10,5 Hz, -CH=CH2); 5,00 (dd, J=10,5/1,9 Hz, -CH=CH2); 4,48 (d, J=4,7 Hz, 16a-OH); 4,43 (dd, J=17,2/1,9 Hz, -CH=CH2); 4,18 (m, 16e-H); 2,68 (m, H-6); 0,72 (t, J=6,8 Hz, H-18a)

P r z y k ł a d 3

9a-(2',2'-difluorowinylo)estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

Etap 1

3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]estra-1,3,5(10)-trieno-9-karbonitryl

Reakcja 3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]estra-1,3,5(10)-trien analogicznie do przykładu 1, etap 1 daje 3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]estra-1,3,5(10)-trieno-9-karbonitryl.

Wydajność: 58% teoretycznej

Etap 2

3,16a-dihydroksy-estra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehyd

Reakcja 3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]estra-1,3,5(10)-trieno-9-karbonitrylu analogicznie do przykładu 1, etap 2 dała 3,16a-dihydroksy-estra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehyd.

Wydajność: 83% teoretycznej

Etap 3

9a-(2,2-difluorowinylo)estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

1,5 ml dimetoksyetanu (sito cząsteczkowe), 0,3 ml pentanu i 0,13 ml (0,77 mmola) difluorometylofosfonianu dietylu umieszczono w kolbie reakcyjnej w atmosferze obojętnej i ochłodzono do temperatury około -75°C. Po dodaniu 0,72 ml (1,07 mmola) tert-butylolitu (1,5 M w pentanie) i po upływie 30 minut, do roztworu reakcyjnego dodano 0,14 g (0,31 mmola) 3,16a-dihydroksy-estra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehydu rozpuszczonego w mieszaninie 1,5 ml dimetoksyetanu/0,3 ml pentanu. Roztwór reakcyjny ogrzewano w temperaturze wrzenia pod chłodnicą zwrotną aż do zakończenia reakcji. Po dodaniu do ochłodzonego roztworu chlorku amonu, mieszaniny ekstrahowano octanem etylu. Fazę organiczną zatężono odparowując pod zmniejszonym ciśnieniem, pozostałość rozpuszczono w 5 ml metanolu i zmieszano z 0,5 ml rozcieńczonego kwasu chlorowodorowego (1/1). Do roztworu reakcyjnego dodano octan etylu, fazę organiczną przemyto roztworem diwęglanu sodu i zatężono odparowując pod zmniejszonym ciśnieniem. Tak otrzymany surowy produkt oczyszczono metodą kolumnowej chromatografii na żelu krzemionkowym (mieszanina cykloheksan/octan etylu, 2/1).

PL 209 910 B1

Wydajność: 22 mg (21% teoretycznej) ¹H-NMR (400 MHz, DMSO-d6, TMS): 9,08 (s, 3-OH); 7,10 (d, J=8,6 Hz, H-1); 6,51 (dd,

J=8,6/2,3 Hz, H-2); 6,41 (d, J=2,3 Hz, H-4); 4,76 (dd, J=25,4/10,9 Hz, -CH=CF2); 4,51 (d, J=4,69 Hz,

16a-OH); 4,25 (m, 16p-H); 2,68 (m, H-6); 0,68 (s, H-18)

P r z y k ł a d 4

9a-(2',2'-difluorowinylo)-18a-homo-estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol Etap 1

Reakcja 3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]-18a-homo-estra-1,3,5(10)-trienu analogicznie do przykładu 1, etap 1 dała 3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]-18a-homo-estra-1,3,5(10)-trieno-9-karbonitryl. Wydajność: 58% teoretycznej.

Etap 2

3,16a-dihydroksy-18a-homo-estra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehyd

Reakcja 3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]-18a-homo-estra-1,3,5(10)-trieno-9-karbonitrylu analogicznie do przykładu 1, etap 2 dała 3,16a-dihydroksy-18a-homo-estra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehyd.

Wydajność: 87% teoretycznej Etap 3

9a-(2,2-difluorowinylo)-18a-homo-estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol Reakcja 3,16a-dihydroksy-18a-homo-estra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehydu;

Warunki i sposób przeprowadzenia reakcji jak również stosunki molowe takie jak w 3 etapie dla

9a-(2,2-difluorowinylo)estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diolu.

Surowy produkt oczyszczono metodą kolumnowej chromatografii na żelu krzemionkowym (mieszanina cykloheksan/octan etylu, 2/1) i krystalizowano z octanu etylu.

Wydajność: 12% teoretycznej Temperatura topnienia: 225 - 232°C ¹H-NMR (400 MHz, DMSO-d6, TMS): 9,06 (s, 3-OH); 7,08 (d, J=8,6 Hz, H-1); 6,50 (dd,

J=8,6/2,7 Hz, H-2); 6,41 (d, J=2,7 Hz, H-4); 4,78 (dd, J=21,5/14,8 Hz, -CH=CF2); 4,47 (d, J=4,50 Hz, 16a-OH); 4,18 (m, 16p-H); 2,68 (m, H-6); 0,72 (t, J=6,8 Hz, H-18a)

P r z y k ł a d 5

17p-fluoro-9a-winyloestra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol Etap 1

3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]-17p-fluoroestra-1,3,5(10)-trieno-9-karbonitryl

Reakcja 3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]-17p-fluoroestra-1,3,5(10)-trienu analogiczna do przykładu 2, etap 1 dała 3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]-17p-fluoroestra-1,3,5(10)-trieno-9-karbonitryl. Wydajność: 45% teoretycznej Etap 2

3,16a-dihydroksy-17p-fluoroestra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehyd

Reakcja 3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]-17p-fluoroestra-1,3,5(10)-trieno-9-karbonitrylu analogiczna do przykładu 2, etap 2 dała 3,16a-dihydroksy-17p-fluoroestra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehyd.

Wydajność: 83% teoretycznej Etap 3

17p-fluoro-9a-winyloestra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

Reakcja 3,16a-dihydroksy-17p-fluoroestra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehydu analogiczna do przykładu 2, etap 3 dała 17p-fluoro-9a-winyloestra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol.

Surowy produkt oczyszczono metodą kolumnowej chromatografii na żelu krzemionkowym (mieszanina cykloheksan/octan etylu, 2/1) i krystalizowano z chloroformu.

Wydajność: 51% teoretycznej Temperatura topnienia: 94-98°C ¹H-NMR (400 MHz, DMSO-d6, TMS): 9,02 (s, 3-OH); 6,97 (d, J=8,2 Hz, H-1); 6,51 (dd,

J=8,2/2,7 Hz, H-2); 6,42 (d, J=2,7 Hz, H-4); 6,22 (dd, J=17,2/10,5 Hz, -CH=CH2); 5,09 (d, J=5,5 Hz, 16a-OH); 5,01 (dd, J=10,5/1,9 Hz, -CH=CH2); 4,45 (dd, J=17,2/1,9 Hz, -CH=CH2); 4,35 (dd, J=55,1/4,7 Hz, H-17a); 4,11 (m, 16p-H); 2,68 (m, H-6); 0,79 (d, J=1,9 Hz, H-18)

P r z y k ł a d 6

17,17-difluoro-9a-winyloestra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol Etap 1

3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]-17,17-difluoroestra-1,3,5(10)-trieno-9-karbonitryl

PL 209 910 B1

Reakcja 3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]-17,17-difluoroestra-1,3,5(10)-trienu, analogiczna do opisanej, dała 3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]-17,17-difluoroestra-1,3,5(10)-trieno-9-karbonitryl.

Wydajność: 46% teoretycznej

Etap 2

3,16a-dihydroksy-17,17-difluoroestra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehyd

Reakcja 3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]-17,17-difluoroestra-1,3,5(10)-trieno-9-karbonitrylu, analogiczna do opisanej w przykładzie 2, etap 2, dała 3,16a-dihydroksy-17,17-difluoroestra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehyd.

Wydajność: 88% teoretycznej

Etap 3

17,17-difluoro-9a-winyloestra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

Reakcja 3,16a-dihydroksy-17,17-difluoroestra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehydu, analogiczna do opisanej w przykładzie 2, etap 3, dała 17,17-difluoro-9a-winyloestra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol.

Wydajność: 75% teoretycznej ¹H-NMR (400 MHz, CDCI3, TMS): 7,08 (d, J=8,6 Hz, H-1); 6,63 (dd, J=8,6/2,7 Hz, H-2); 6,54 (d, J=2,7 Hz, H-4); 6,23 (dd, J=17,2/10,5 Hz, -CH=CH2); 5,08 (dd, J=10,5/1,9 Hz, -CH=CH2); 4,48 (dd, J=17,2/1,9 Hz, -CH=CH2); 4,44 (m, 16e-H); 2,79 (m, H-6); 0,95 (d, J=1,9 Hz, H-18)

P r z y k ł a d 7

9a-(heks-1'-enylo)estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

Etap 1

3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]estra-1,3,5(10)-trieno-9-karbonitryl

Reakcja 3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]estra-1,3,5(10)-trienu, analogiczna do opisanej, dała 3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]estra-1,3,5(10)-trieno-9-karbonitryl.

Wydajność: 61% teoretycznej

Etap 2

3,16a-dihydroksyestra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehyd

Reakcja 3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]estra-1,3,5(10)-trieno-9-karbonitrylu, analogiczna do opisanej w przykładzie 2, etap 2, dała 3,16a-dihydroksyestra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehyd.

Wydajność: 87% teoretycznej

Etap 3

9a-(heks-1-enylo)estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

8,68 g (20 mmoli) bromku pentylotrifenylofosfoniowego + amidku sodowego (1 g zawiera 2,3 mmola bromku pentylotrifenylofosfoniowego), 0,2 g (0,67 mmola) 3,16a-dihydroksyestra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehydu i 30 ml DMSO umieszczono w kolbie reakcyjnej w atmosferze obojętnej. Mieszaninę reakcyjną utrzymywano przez około 2 godziny w łaźni ultradźwiękowej w temperaturze 60°C. Po zakończeniu reakcji, do roztworu reakcyjnego dodano wodę. Surowy produkt wydzielono poprzez ekstrakcję octanem etylu, przemycie wodą fazy organicznej i zatężenie poprzez odparowanie do sucha.

Tak otrzymany surowy produkt oczyszczono metodą kolumnowej chromatografii na żelu krzemionkowym (mieszanina cykloheksan/octan etylu, 1/1) i krystalizacji z octanu etylu.

Wydajność: 0,18 g (75% teoretycznej) zgodnie z chromatografią

Temperatura topnienia: 166-168°C ¹H-NMR (400 MHz, DMSO-d6, TMS): 8,97 (s, 3-OH); 7,08 (d, J=8,6 Hz, H-1); 6,49 (dd, J=8,6/2,7 Hz, H-2); 6,41 (d, J=2,7 Hz, H-4); 5,73 (d, J=12,5 Hz, -CH=CH-CH2-); 5,20 (dt, J=12,5/7,4 Hz, -CH=CH-CH₂-); 4,48 (d, J=4,7 Hz, 16a-OH); 4,24 (m, 16e-H); 2,66 (m, H-6); 0,68 (t, J=7,0 Hz, CH3-CH2-); 0,66 (s, H-18)

P r z y k ł a d 8

9a-(but-1'-enylo)estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

Etap 1

3,16a-bis[(perhydropiran-2-ylo)oksy]estra-1,3,5(10)-trieno-9-karbonitryl

Wydajność: 52% teoretycznej

Etap 2

3,16a-dihydroksyestra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehyd

PL 209 910 B1

Wydajność: 87% teoretycznej

Etap 3

9a-(but-1-enylo)estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

8,68 g (20 mmoli) bromku propylotrifenylofosfoniowego + amidku sodowego (1 g zawiera 2,3 mmola bromku propylotrifenylofosfoniowego), 0,2 g (0,67 mmola) 3,16a-dihydroksyestra-1,3,5(10)-trieno-9-karboaldehydu i 30 ml DMSO umieszczono w kolbie reakcyjnej w atmosferze obojętnej. Mieszaninę reakcyjną utrzymywano przez około 2 godziny w łaźni ultradźwiękowej w temperaturze 60°C. Po zakończeniu reakcji, do roztworu reakcyjnego dodano wodę. Surowy produkt wydzielono poprzez ekstrakcję octanem etylu, przemycie wodą fazy organicznej i zatężenie poprzez odparowanie do sucha.

Tak otrzymany surowy produkt oczyszczono metodą kolumnowej chromatografii na żelu krzemionkowym (mieszanina cykloheksan/octan etylu, 1/1).

Wydajność: 0,16 g (73% teoretycznej) po chromatografii

Temperatura topnienia: 140-148°C ¹H-NMR (400 MHz, DMSO-d6, TMS): 8,98 (s, 3-OH); 7,09 (d, J=8,6 Hz, H-1); 6,49 (dd, J=8,6/2,7 Hz, H-2); 6,41 (d, J=2,7 Hz, H-4); 5,70 (d, J=12,5 Hz, -CH=CH-CH2-); 5,19 (dt, J=12,5/7,4 Hz, -CH=CH-CH₂-); 4,47 (d, J=4,7 Hz, 16a-OH); 4,24 (m, 16βΉ); 2,66 (m, H-6); 0,66 (s, H-18); 0,57 (t, J=7,2 Hz, CH3-CH2-).

Claims

1. 9a-podstawione pochodne estra-1,3,5(10)-trienu o wzorze ogólnym I w którym rodniki R³, R⁷, R^7', R⁹, R¹³, R¹⁶ jak również R¹⁷ i R^17', niezależnie od siebie, mają następujące znaczenie:

R³ oznacza atom wodoru,

R⁷ i R^7' oznaczają atom wodoru,

R¹³ oznacza metyl lub etyl,

R¹⁶ oznacza grupę hydroksylową, _R ¹⁷ _{i R} ^17' , w każdym przypadku niezależnie od siebie, oznaczają atom wodoru lub atom fluorowca.

2. Pochodne według zastrz. 1, znamienne tym, że R⁹ oznacza winyl, etynyl lub prop-1-ynyl, R¹⁷oznacza atom wodoru lub atom fluoru w pozycji a, R^17' oznacza atom wodoru lub atom fluoru w pozycji a.

3. Pochodne według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że są nimi następujące związki:

9a-winyloestra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

18a-homo-9a-winyloestra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

9a-(2',2'-difluorowinylo)estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

9a-(2',2'-difluorowinylo)-18a-homo-estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-ol

17e-fluoro-9a-winyloestra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

17,17-difluoro-9a-winyloestra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

9a-(heks-1'-enylo)estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol

9a-(but-1'-enylo)estra-1,3,5(10)-trieno-3,16a-diol.

4. Kompozycje farmaceutyczne, zawierające farmaceutycznie kompatybilny nośnik, znamienne tym, że zawierają co najmniej jeden związek określony w jednym z zastrz. 1-3.

PL 209 910 B1

5. Zastosowanie związków określonych w jednym z zastrz. 1-3, do wytwarzania środków farmaceutycznych.

6. Zastosowanie według zastrz. 5, znamienne tym, że środek farmaceutyczny jest środkiem do leczenia chorób i schorzeń wywołanych niedoborem estrogenu u kobiet i u mężczyzn.

7. Zastosowanie według zastrz. 5, znamienne tym, że środek farmaceutyczny jest środkiem do leczenia zespołów około- i pomenopauzalnych.

8. Zastosowanie według zastrz. 5, znamienne tym, że środek farmaceutyczny jest środkiem do leczenia niepłodności kobiet in vitro.

9. Zastosowanie według zastrz. 5, znamienne tym, że środek farmaceutyczny jest środkiem do leczenia niepłodności kobiet in vivo.

10. Zastosowanie według zastrz. 5, znamienne tym, że środek farmaceutyczny jest środkiem do leczenia zespołów wywołanych niedoborem hormonów w przypadku zaburzenia czynności jajników spowodowanego przez zabieg operacyjny, lekarstwo i inne.

11. Zastosowanie według zastrz. 5, znamienne tym, że środek farmaceutyczny jest środkiem do stosowania w hormonalnej terapii zastępczej (HTZ).

12. Zastosowanie według zastrz. 11, znamienne tym, że środek farmaceutyczny jest środkiem do leczenia w połączeniu z selektywnymi modulatorami receptorów estrogenowych (SERM), przykładowo raloksyfenem.

13. Zastosowanie według zastrz. 5, znamienne tym, że środek farmaceutyczny jest środkiem do profilaktyki i leczenia utraty masy kostnej wywołanej niedoborem hormonów.

14. Zastosowanie według zastrz. 5, znamienne tym, że środek farmaceutyczny jest środkiem do profilaktyki i leczenia osteoporozy.

15. Zastosowanie według zastrz. 5, znamienne tym, że środek farmaceutyczny jest środkiem do profilaktyki i leczenia chorób sercowonaczyniowych.

16. Zastosowanie według zastrz. 5, znamienne tym, że środek farmaceutyczny jest środkiem do profilaktyki i leczenia przerostu prostaty.

17. Zastosowanie według zastrz. 16, znamienne tym, że środek farmaceutyczny jest stosowany w połączeniu z antyestrogenami i selektywnymi modulatorami receptorów estrogenowych (SERM) do profilaktyki i leczenia przerostu prostaty.

18. Zastosowanie według zastrz. 5, znamienne tym, że środek farmaceutyczny jest środkiem do leczenia chorób układu immunologicznego.

19. Zastosowanie według zastrz. 18, znamienne tym, że chorobami układu immunologicznego są choroby autoimmunologiczne.

20. Zastosowanie według zastrz. 19, znamienne tym, że środek farmaceutyczny jest środkiem do leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów.

21. Zastosowanie według zastrz. 20, znamienne tym, że środek farmaceutyczny jest środkiem do leczenia stwardnienia rozsianego.