PL207158B1

PL207158B1 - Związek amidynowy, środek farmaceutyczny, zastosowanie tego związku i sposób jego wytwarzania

Info

Publication number: PL207158B1
Application number: PL364833A
Authority: PL
Inventors: David Box; David Colclough; Iain Gillies; Michael Simon Loft; Rebecca Moore
Original assignee: Glaxo Group Ltd
Priority date: 2000-12-21
Filing date: 2001-12-17
Publication date: 2010-11-30
Also published as: KR20030066737A; HUP0500736A3; NO20032835D0; PL364833A1; BR0116369A; AU2002222252B2; AR031944A1; CZ20031744A3; JP2004516278A; US7317040B2; ZA200304683B; MXPA03005698A; IL156305A0; CN1527814A; GB0031179D0; KR100853049B1; NZ526563A; HUP0500736A2; NO20032835L; CA2432121C

Description

Opis patentowy przedrukowano ze względu na zauważ one błędy

Związek amidynowy, środek farmaceutyczny, zastosowanie tego związku i sposób jego wytwarzania (73) Uprawniony z patentu:

GLAXO GROUP LIMITED, Greenford, GB (30) Pierwszeństwo:

21.12.2000, GB, 0031179.5 (43) Zgłoszenie ogłoszono:

27.12.2004 BUP 26/04 (72) Twórca(y) wynalazku:

DAVID BOX, Stevenage, GB

DAVID COLCLOUGH, Dartford, GB

IAIN GILLIES, Waterlooville, GB

MICHAEL SIMON LOFT, Dartford, GB REBECCA MOORE, Dartford, GB (45) O udzieleniu patentu ogłoszono:

30.11.2010 WUP 11/10 (74) Pełnomocnik:

rzecz. pat. Sulima Zofia

SULIMA GRABOWSKA SIERZPUTOWSKA

BIURO PATENTÓW I ZNAKÓW

TOWAROWYCH spółka jawna

PL 207 158 B1

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest związek amidynowy, środek farmaceutyczny zawierający ten związek, zastosowanie tego związku i sposób jego wytwarzania. Związek ten stanowi selektywny inhibitor indukowalnej syntazy tlenku azotu.

Tlenek azotu jest endogennym stymulatorem enzymu, rozpuszczalnej cyklazy guanylanowej i bierze udział w wielu przemianach biologicznych. Uważ a się również , iż nadmierne wytwarzanie tlenku azotu wiąże się z pewnymi stanami, w tym wstrząsem septycznym i licznymi chorobami zapalnymi. Syntezę biochemiczną tlenku azotu z L-argininy katalizuje enzym syntaza NO. Opisano i zaproponowano do stosowania w leczeniu wiele inhibitorów syntazy NO.

Ostatnio celem badań w tej dziedzinie było dostarczenie inhibitorów syntazy NO, wykazujących selektywność względem indukowalnej syntazy NO (iNOS) lub neuronalnej syntazy NO (nNOS) większą niż wobec śródbłonkowej syntazy NO (eNOS).

Tak więc w publikacji WO98/30537 opisano selektywne inhibitory syntazy NO o wzorze:

ich sole, solwaty lub pochodne o działaniu fizjologicznym.

Do odpowiednich soli według WO98/30537 należą sole zarówno z kwasami organicznymi, jak i nieorganicznymi oraz z zasadami. Do farmaceutycznie dopuszczalnych soli addycyjnych z kwasami należą sole utworzone z kwasem chlorowodorowym, bromowodorowym, siarkowym, cytrynowym, winowym, fosforowym, mlekowym, pirogronowym, octowym, trifluorooctowym, bursztynowym, szczawiowym, fumarowym, maleinowym, szczawiooctowym, metanosulfonowym, etanosulfonowym, p-toluenosulfonowym, benzenosulfonowym i izetionowym. Do farmaceutycznie dopuszczalnych soli z zasadami należą sole amonowe, sole metali alkalicznych, takich jak sód i potas, sole metali ziem alkalicznych, takich jak wapń i magnez oraz sole z zasadami organicznymi, takimi jak dicykloheksyloamina i N-metylo-D-glukamina. Chlorowodorki wymieniono przykł adowo i stwierdzono, ż e są higroskopijne.

Istniała potrzeba dostarczenia selektywnego inhibitora iNOS o zasadniczo mniejszej higroskopijności niż np. chlorowodorki wymienione przykładowo w publikacji WO98/30537.

Stwierdzono, że związki objęte zakresem publikacji WO98/30537, będące selektywnymi inhibitorami iNOS, mają pewne zalety, w tym są stosunkowo niehigroskopijne. Związek, który jest stosunkowo niehigroskopijny, jest użyteczny gdyż nie chłonie łatwo wilgoci z atmosfery, a zatem łatwiej go wyodrębnić, formułować i postępować z nim.

Wynalazek dotyczy związku o wzorze (I), którym jest ^η₂ ^co₂h· η₃ρο₄ (I)

lub jego solwatu.

Korzystny jest związek według wynalazku, w którym kwas fosforowy stanowi kwas ortofosforowy.

Korzystny jest związek według wynalazku, którego solwat stanowi hydrat.

Korzystny jest związek według wynalazku, którego hydrat stanowi monohydrat.

Korzystny jest związek według wynalazku, którego hydrat stanowi trihydrat.

Wynalazek dotyczy również związku zdefiniowanego powyżej do stosowania w leczeniu, szczególnie do stosowania w profilaktyce lub leczeniu stanu klinicznego wybranego spośród zapalenia stawów, astmy, nieżytu nosa, stanu zapalnego lub zaburzenia odpornościowego skóry, stanu zapalnego lub zaburzenia odpornościowego oka, niedrożności jelita, migreny, bólu i zespołu nadwrażliwości jelita grubego.

Wynalazek dotyczy ponadto środka farmaceutycznego zawierającego substancję czynną i farmaceutycznie dopuszczalny nośnik lub zaróbkę, charakteryzującego się tym, że jako substancję czynną zawiera związek zdefiniowany powyżej.

PL 207 158 B1

Korzystny jest środek farmaceutyczny mający stałą postać dawkowaną.

Korzystnie środek farmaceutyczny jest przeznaczony do stosowania w profilaktyce lub leczeniu stanu klinicznego wybranego spośród zapalenia stawów, astmy, nieżytu nosa, stanu zapalnego lub zaburzenia odpornościowego skóry, stanu zapalnego lub zaburzenia odpornościowego oka, niedrożności jelita, migreny, bólu i zespołu nadwrażliwości jelita grubego.

Wynalazek dotyczy także zastosowania związku zdefiniowanego powyżej do wytwarzania leku do profilaktyki lub leczenia stanu klinicznego wybranego spośród zapalenia stawów, astmy, nieżytu nosa, stanu zapalnego lub zaburzenia odpornościowego skóry, stanu zapalnego lub zaburzenia odpornościowego oka, niedrożności jelita, migreny, bólu i zespołu nadwrażliwości jelita grubego.

Wynalazek dotyczy też sposobu wytwarzania związku zdefiniowanego powyżej lub jego solwatu, charakteryzującego się tym, że

lub jego enancjomer, sól albo zabezpieczoną pochodną, poddaje się reakcji ze związkiem o wzorze (III)

w którym L oznacza grupę odszczepiają c ą się , lub jego solą ; a następnie przeprowadza się następujące etapy w dowolnej kolejności:

(ii) przeprowadza się otrzymany związek w monofosforan drogą rekcji z kwasem fosforowym;

(iii) ewentualnie usuwa się jakiekolwiek grupy zabezpieczające przez usuwanie w warunkach kwasowych lub drogą hydrogenolizy;

(iv) ewentualnie wydziela się enancjomer z mieszaniny enancjomerów za pomocą kolumny do chromatografii chiralnej, drogą rozdzielania enzymatycznego albo wytwarzania i rozdzielania diastereoizomerów;

(v) ewentualnie przeprowadza się produkt w jego odpowiedni solwat drogą rekrystalizacji z rozpuszczalnika wybranego z grupy obejmującej wodę, wodny roztwór alkoholu, wodny roztwór acetonitrylu, N,N-dimetyloformamid, dimetylosulfotlenek, dimetyloacetamid lub 1-metylo-2-pirolidynon, a następnie ewentualnie wystawienia na działanie środowiska o dużej wilgotności.

Korzystnie w etapie (ii) otrzymany związek przeprowadza się w monofosforan drogą reakcji w układzie dwufazowym przy użyciu toluenu i wodnego roztworu kwasu fosforowego.

Korzystnie po etapie (i) w kolejnych etapach (ii) i (iii) przeprowadza się otrzymany związek w monofosforan i ewentualnie usuwa się jakiekolwiek grupy zabezpieczające, przy czym do warstwy wodnej, otrzymanej po reakcji związku o wzorze (II) lub jego enancjomeru, soli albo jego zabezpieczonej pochodnej ze związkiem o wzorze (III) lub jego solą, dodaje się toluenu, z wytworzeniem mieszaniny dwufazowej;

warstwę toluenową wydziela się z tej mieszaniny; do tej warstwy toluenowej dodaje się wodnego roztworu kwasu fosforowego, z wytworzeniem kolejnej mieszaniny dwufazowej; z tej kolejnej mieszaniny wydziela się warstwę wodną.

Jak opisano powyżej, wynalazek dotyczy związku kwasu (2S)-2-amino-4-{[2-(etanoimidoiloamino)etylo]tio}butanowego z kwasem fosforowym lub jego solwatu, korzystnie hydratów. Zakres wynalazku obejmuje wszystkie postacie polimorficzne tego związku. Korzystnie każda cząsteczka związku o wzorze (I) jest zwią zana z co najmniej jedną czą steczką wody, np. z 1, 2 lub 3 czą steczkami wody, a zwłaszcza z 1 lub 3 cząsteczkami wody. W szczególnie korzystnej postaci wynalazek dotyczy hydratu (1:1) związku kwasu (2S)-2-amino-4-{[2-(etanoimidoiloamino)etylo]tio}butanowego z kwasem fosforowym.

Fachowcy wezmą pod uwagę, że kwas fosforowy występuje w więcej niż jednej postaci. Korzystną postacią do stosowania zgodnie z wynalazkiem jest kwas ortofosforowy.

PL 207 158 B1

Korzystnie związek o wzorze (I) zasadniczo nie rozpływa się pod wpływem wilgoci (czyli nie pobiera gwałtownie wilgoci atmosferycznej) poniżej wilgotności względnej 60% w 25°C. Korzystniej związek o wzorze (I) zasadniczo nie rozpływa się pod wpływem wilgoci poniżej wilgotności względnej 70% w 25°C.

Korzystnie związek o wzorze (I) nie zmienia masy więcej niż o 5% wag. wskutek adsorpcji, przy wilgotności względnej 70% w 25°C. Korzystniej związek o wzorze (I) nie zmienia masy więcej niż o 2% wag. wskutek adsorpcji, przy wilgotności względnej 70% w 25°C. Najkorzystniej związek o wzorze (I) nie zmienia masy więcej niż o 1% wag. wskutek adsorpcji, przy wilgotności względnej 70% w 25°C.

Solwatami związku o wzorze (I) odpowiednimi do stosowania w leczeniu są solwaty, w których związany rozpuszczalnik jest farmaceutycznie dopuszczalny. Jednakże solwaty, w których związane rozpuszczalniki nie są farmaceutycznie dopuszczalne, są objęte zakresem wynalazku, np. do stosowania jako związki pośrednie przy wytwarzaniu związku o wzorze (I) oraz jego solwatów.

Związek o wzorze (I) można przeprowadzać w pochodne o działaniu fizjologicznym.

Określenie „pochodne o działaniu fizjologicznym oznacza pochodne chemiczne związku o wzorze (I) wykazujące takie samo działanie fizjologiczne jak związek o wzorze (I), przykładowo ulegając przemianie w organizmie w ten związek. Przykładowe pochodne o działaniu fizjologicznym stanowią estry, amidy i karbaminiany; korzystnie estry i amidy.

Farmaceutycznie dopuszczalne estry i amidy związku o wzorze (I) mogą zawierać grupę kwasową przeprowadzoną w ugrupowanie C1-6alkilowe, arylowe, arylo-C1-6alkilowe estru lub amidu aminokwasu. Farmaceutycznie dopuszczalne amidy i karbaminiany związku o wzorze (I) mogą zawierać grupę aminową przeprowadzoną w ugrupowanie C1-6alkilowe, arylowe, arylo-C1-6alkilowe amidu lub karbaminianu.

Jak wspomniano powyżej, związek o wzorze (I) jest inhibitorem syntazy NO. W publikacji WO98/30537 wykazano ogólnie takie działanie w przypadku związku o wzorze

lub jego soli, solwatu albo pochodnej o działaniu fizjologicznym; przykłady fosforanów nie zostały wymienione.

Związek o wzorze (I) i jego farmaceutycznie dopuszczalne solwaty oraz pochodne o działaniu fizjologicznym znajdują zastosowanie w profilaktyce i leczeniu stanów klinicznych, w których zaleca się stosowanie inhibitora syntazy NO, a zwłaszcza inhibitora iNOS. Do takich stanów należą stany zapalne, stany wstrząsowe, zaburzenia odporności i zaburzenia ruchliwości przewodu żołądkowo-jelitowego. Związek o wzorze (I) i jego farmaceutycznie dopuszczalne solwaty oraz pochodne o działaniu fizjologicznym mogą również znajdować zastosowanie w profilaktyce i leczeniu chorób ośrodkowego układu nerwowego, w tym migreny, a także zaburzeń metabolicznych w tym dyslipidemii.

Określenie „stany wstrząsowe obejmuje stany wynikające z nadprodukcji NO, takie jak wstrząs septyczny, wstrząs krwotoczny, wstrząs urazowy lub wstrząs spowodowany piorunującą niewydolnością wątroby lub wskutek leczenia cytokinami, takimi jak TNF, IL-1 i IL-2 lub leczenia środkami indukującymi cytokiny, np. kwasem 5,6-dimetyloksantenonooctowym.

Przykłady stanów zapalnych i chorób mających wpływ na odporność organizmu stanowią choroby stawów, zwłaszcza zapalenie stawów (np. reumatoidalne zapalenie stawów, zapalenie kości i stawów, niesprawność protezy stawowej) lub choroby przewodu żołądkowo-jelitowego (np. wrzodziejące zapalenie okrężnicy, choroba Crohna i inne zapalne choroby jelit, zapalenie żołądka i zapalenie śluzówki spowodowane zakażeniem, enteropatia spowodowana niesterydowymi lekami przeciwzapalnymi), choroby dróg oddechowych (np. zespół zaburzeń oddechowych dorosłych, astma, mukowiscydoza, zapalenie górnych dróg oddechowych (np. nieżyt nosa taki jak nieżyt nosa o podłożu alergicznym) lub przewlekła obturacyjna choroba płuc), choroby serca (np. zapalenie mięśnia sercowego), choroby tkanki nerwowej (np. stwardnienie rozsiane), choroby trzustki (np. cukrzyca i powikłania pocukrzycowe), choroby nerek (np. zapalenie kłębuszkowe nerek), choroby skóry (np. zapalenie skóry, łuszczyca, wyprysk, pokrzywka), choroby oka (np. jaskra) jak również choroby przeszczepianych narządów (np. odrzucenia) i choroby obejmujące szereg narządów (np. liszaj rumieniowaty układowy) i zapaleniowe następstwa zakażeń wirusowych lub bakteryjnych.

PL 207 158 B1

Ponadto istnieje dowód na nadprodukcję NO przez iNOS przy miażdżycy tętnic i po udarach wskutek niedotlenienia lub niedokrwienia (z reperfuzją lub bez reperfuzji), np. w mózgu lub przy chorobie niedokrwiennej serca.

Zaburzenia ruchliwości przewodu żołądkowo-jelitowego obejmują niedrożność jelit, np. pozabiegową niedrożność jelit i niedrożność jelit przy posocznicy.

Określenie „choroby ośrodkowego układu nerwowego oznacza choroby, które są związane z nadprodukcją NO, np. migrena, psychoza, lę k, schizofrenia, zaburzenia snu, niedokrwienie mózgu, urazy OUN, padaczka, stwardnienie rozsiane, otępienie przy AIDS, przewlekła choroba neurodegeneratywna (np. otępienie z ciałami Lewy'ego, pląsawica Huntingtona, choroba Parkinsona lub choroba Alzheimera) oraz ostry i przewlekły ból, a także stany, związane z czynnością nerwów nieadrenergicznych i niecholinergicznych, takie jak priapizm, otyłość i żarłoczność.

Przykłady ostrego bólu to bóle mięśni szkieletowych, ból pozabiegowy i ból podczas interwencji chirurgicznej. Przykłady przewlekłego bólu to przewlekły ból zapaleniowy (np. przy reumatoidalnym zapaleniu stawów i zapaleniu kości i stawów), ból neuropatyczny (np. nerwobóle poopryszczkowe, neuropatie cukrzycowe związane z cukrzycą, nerwoból nerwu trójdzielnego, ból związany z zaburzeniami czynnościowymi jelit, np. zespół nadwrażliwości jelita grubego, ból klatki piersiowej inny niż od serca i ból objawiany przez układ współczulny), a także ból związany z rakiem i fibromialgia.

Pewne choroby metaboliczne związane są z nadprodukcją NO ze względu na wpływ tego związku na działanie lipazy lipoproteinowej powodujący hipertriglicerydemię. Selektywne inhibitory iNO będą użyteczne w stanach metabolicznych, w których ma znaczenie nadprodukcja NO, takich jak dyslipidemia.

Ponadto hamowanie syntazy NO może być korzystne w zapobieganiu utracie limfocytów związanej z zakażeniem HIV, w zwiększaniu wrażliwości nowotworów na promieniowanie podczas radioterapii i w zmniejszaniu wzrostu guzów, rozwoju guzów, angiogenezy i przerzutowości.

Związek o wzorze (I) lub jego farmaceutycznie dopuszczalny solwat jest użyteczny do stosowania w terapii medycznej, zwłaszcza do stosowania w profilaktyce lub leczeniu stanu klinicznego u ssaka, takiego jak człowiek, gdy wskazane jest stosowanie inhibitora syntazy tlenku azotu, np. inhibitora iNOS. W szczególności związek o wzorze (I) lub jego farmaceutycznie dopuszczalny solwat nadaje się do profilaktyki lub leczenia zaburzenia spowodowanego zapaleniem i/lub zaburzenia odporności, takiego jak zapalenie stawów, nieżyt nosa na tle alergicznym lub astma, a także do profilaktyki lub leczenia bólu, migreny, niedrożności jelita i zespołu nadwrażliwości jelita grubego.

Zatem wynalazek umożliwia profilaktykę lub leczenie stanu klinicznego, w szczególności zaburzeń wymienionych powyżej, u ssaka, takiego jak człowiek, przez podawanie terapeutycznie skutecznej ilości związku o wzorze (I) lub jego farmaceutycznie dopuszczalnego solwatu albo pochodnej o działaniu fizjologicznym.

Ilość związku o wzorze (I) lub jego farmaceutycznie dopuszczalnego solwatu albo pochodnej o działaniu fizjologicznym, wymagana do osiągnięcia działania leczniczego, będzie oczywiście różna w zależnoś ci od określonego związku, sposobu podawania, pacjenta poddawanego leczeniu i konkretnego leczonego zaburzenia lub choroby. Związki według wynalazku można podawać doustnie lub przez wstrzyknięcie w dawce 0,001 - 200 mg/kg na dzień, korzystnie 0,01 - 20 mg/kg na dzień. Zakres dawki dla dorosłych ludzi ogólnie wynosi od 0,1 mg do 10 g/dzień, a korzystnie od 1 mg do 1 g/dzień. Tabletki lub inne postacie dostarczania leku podawane w odrębnych jednostkach mogą dogodnie zawierać ilość związku według wynalazku skuteczną w danej dawce lub w postaci jej wielokrotności, np. mogą stanowić jednostki zawierające 0,1 - 500 mg, zwykle około 1 - 200 mg.

Jakkolwiek można podawać sam związek o wzorze (I) lub jego farmaceutycznie dopuszczalny solwat, korzystnie podaje się je w postaci środka farmaceutycznego.

Środek farmaceutyczny zawiera związek o wzorze (I) lub jego farmaceutycznie dopuszczalny solwat i farmaceutycznie dopuszczalny nośnik lub zaróbkę oraz ewentualnie jeden lub większą liczbę składników leczniczych.

Stosowane w opisie określenie „substancja czynna oznacza związek o wzorze (I) lub jego farmaceutycznie dopuszczalny solwat.

Preparaty obejmują preparaty odpowiednie do podawania doustnego, pozajelitowego (w tym podskórnego, śródskórnego, domięśniowego, dożylnego i dostawowego), wziewnego (w tym pyły o drobnych cząstkach lub mgiełki wytwarzane z użyciem różnych środków w postaci areozoli pod ciśnieniem z odmierzalną dawką, nebulizatorów lub insuflatorów), doodbytniczego i miejscowego (w tym skórnego, podpoliczkowego, podjęzykowego i doocznego), z tym że najbardziej odpowiedni

PL 207 158 B1 sposób podawania może zależeć np. od stanu i zaburzenia u pacjenta. Preparaty można dogodnie dostarczać w jednostkowej postaci dawkowanej i można je wytwarzać dowolnymi sposobami znanymi w farmacji. Wszystkie sposoby obejmują etap mieszania substancji czynnej z noś nikiem, który zawiera jeden lub większą liczbę składników dodatkowych. Zwykle preparaty wytwarza się przez jednorodne i dokł adne połączenie substancji czynnej z ciekł ymi noś nikami i/lub silnie rozdrobnionymi noś nikami stałymi, a następnie, w razie potrzeby, kształtowanie produktu w postać żądanego preparatu.

Preparaty według wynalazku odpowiednie do podawania doustnego można wytwarzać w postaci odrębnych jednostek, takich jak kapsułki, opłatki lub tabletki, przy czym każda z nich zawiera określoną ilość substancji czynnej; w postaci proszku lub granulatu; w postaci roztworu lub zawiesiny w cieczy zawierają cej wodę lub cieczy niewodnej; w postaci ciekł ej emulsji typu olej w wodzie lub ciekłej emulsji typu woda w oleju. Substancję czynną można także dostarczać w postaci dużej pigułki, powidełka lub pasty.

Tabletkę można wytwarzać przez sprasowywanie lub formowanie, ewentualnie z jedną lub większą liczbą dodatkowych składników. Sprasowane tabletki można wytwarzać przez sprasowywanie w odpowiednim urzą dzeniu substancji czynnej w postaci sypkiej, takiej jak proszek lub granulat, ewentualnie w mieszaninie ze środkiem wiążącym, środkiem poślizgowym, obojętnym rozcieńczalnikiem, środkiem smarującym, środkiem powierzchniowo czynnym lub środkiem dyspergującym. Formowane tabletki można wytwarzać przez formowanie w odpowiednim urządzeniu mieszaniny sproszkowanego związku zwilżonego obojętnym ciekłym rozcieńczalnikiem. Tabletki można ewentualnie powlekać lub nacinać i można formułować w sposób zapewniający powolne lub kontrolowane uwalnianie substancji czynnej w nich zawartej.

Preparaty do podawania pozajelitowego obejmują wodne i niewodne jałowe roztwory do iniekcji, które mogą zawierać przeciwutleniacze, bufory, środki bakteriostatyczne i substancje rozpuszczone umożliwiające uzyskanie izotoniczności preparatu po zetknięciu z krwią pacjenta, któremu preparat ma zostać podany; oraz wodne lub niewodne jałowe zawiesiny, które mogą zawierać środki suspendujące i środki zagęszczające. Preparaty mogą być umieszczone w pojemnikach jednodawkowych lub wielodawkowych, przykładowo zamkniętych ampułkach i fiolkach, oraz mogą być przechowywane w stanie wysuszonym sublimacyjnie (liofilizowanym), co wymaga jedynie dodania jałowego ciekłego nośnika, przykładowo fizjologicznego roztworu soli lub wody do iniekcji, bezpośrednio przed użyciem. Roztwory i zawiesiny do iniekcji, sporządzane bezpośrednio przed użyciem, można wytwarzać z wyżej opisanych jałowych proszków, granulatów i tabletek.

Preparaty do podawania doodbytniczego mogą mieć postać czopków zawierających zwykle stosowane nośniki, takie jak masło kakaowe lub glikol polietylenowy.

Preparaty do podawania miejscowego w obrębie jamy ustnej, przykładowo do podawania podpoliczkowego lub podjęzykowego, stanowią pastylki do ssania zawierające substancję czynną w podłożu smakowo-zapachowym, takim jak sacharoza i guma arabska lub tragakant, oraz pastylki zawierające substancję czynną w podłożu, takim jak żelatyna i gliceryna lub sacharoza i guma arabska.

Ze względu na stosunkowo niehigroskopijny charakter związku o wzorze (I) jest on szczególnie odpowiedni do podawania w postaci stałej, np. w postaci tabletek.

W korzystnej postaci wynalazek dotyczy stał ej postaci dawkowanej zawierają cej zwią zek o wzorze (I) lub jego solwat.

Korzystne preparaty w formie jednostkowych postaci dawkowanych to preparaty zawierające skuteczną dawkę substancji czynnej, jak wskazano powyżej, lub jej odpowiednią część.

Należy wziąć pod uwagę, że oprócz składników konkretnie wymienionych powyżej środki według wynalazku mogą zawierać inne zwykle stosowane środki w zależności od rodzaju preparatu, np. środki odpowiednie do podawania doustnego mogą zawierać środki smakowo-zapachowe.

Związek o wzorze (I) lub jego solwat wytwarza się sposobem, zgodnie z którym

PL 207 158 B1

lub jego solą, gdzie L oznacza grupę odszczepiającą się, najkorzystniej C1-6alkoksyl (np. etoksyl), grupę alkilotio, grupę aralkilotio, grupę arylotio (np. grupę benzylotio), grupę 1- lub 2-naftylo-metylotio lub grupę heterocykliczną; a następnie przeprowadza się następujące etapy w dowolnej kolejności:

(ii) przeprowadza się otrzymany związek w monofosforan;

(iii) ewentualnie usuwa się jakiekolwiek grupy zabezpieczające;

(iv) ewentualnie wyodrębnia się enancjomer z mieszaniny enancjomerów;

(v) ewentualnie przeprowadza się produkt w jego odpowiedni solwat.

Korzystnie związki o wzorze (I) wytworzone tym sposobem oczyszcza się drogą rekrystalizacji z odpowiedniego rozpuszczalnika, takiego jak rozpuszczalnik wodny, np. woda, wodny roztwór alkoholu lub wodny roztwór acetonitrylu, albo z polarnego rozpuszczalnika organicznego, np. N,N-dimetyloformamidu, dimetylosulfotlenku, dimetyloacetamidu lub 1-metylo-2-pirolidynonu. Korzystnym rozpuszczalnikiem do rekrystalizacji jest wodny roztwór etanolu.

W korzystnej postaci, związek otrzymany w wyniku reakcji związków o wzorach (II) i (III) poddaje się reakcji z kwasem fosforowym, korzystnie kwasem ortofosforowym z wytworzeniem związku o wzorze (I).

Korzystnie etap przeprowadzania otrzymanego związku w fosforan obejmuje reakcję w układzie dwufazowym z użyciem toluenu i wodnego roztworu kwasu fosforowego.

W korzystnej postaci po etapie (i): do warstwy wodnej otrzymanej po reakcji związku o wzorze (II) lub jego enancjomeru, soli albo zabezpieczonej pochodnej ze związkiem o wzorze (III) lub jego solą, dodaje się toluen, z wytworzeniem mieszaniny dwufazowej; warstwę toluenową oddziela się z mieszaniny; do warstwy toluenowej dodaje się wodny roztwór kwasu fosforowego z wytworzeniem następnej mieszaniny dwufazowej; z tej mieszaniny oddziela się warstwę wodną.

W przypadku gdy L oznacza C1-6 alkoksyl, reakcję z powyższego etapu (i) można prowadzić w roztworze o odczynie zasadowym, przykł adowo o pH 8 - 11, korzystnie pH 8,5 - 10,5 i w niskiej temperaturze, przykładowo od -5 do 25°C, korzystnie w 20°C. W przypadku gdy L oznacza grupę alkilotio, aralkilotio lub arylotio, reakcję można prowadzić w rozpuszczalniku organicznym, np. w dimetyloformamidzie, tetrahydrofuranie, octanie etylu lub C1-4alkoholu, takim jak etanol, w temperaturze umiarkowanej np. 10 - 40°C, korzystnie w temperaturze otoczenia.

Korzystnie związkiem o wzorze (II) jest

Korzystnie związkiem o wzorze (III) jest

Związki o wzorze (II) i ich pochodne można wytwarzać w reakcji związku o wzorze (IV)

w którym X oznacza grupę odszczepiają c ą się , najkorzystniej atom chlorowca, taki jak Br, albo jego enancjomeru, soli lub zabezpieczonej pochodnej, ze związkiem o wzorze (V).

PL 207 158 B1 /SH

Η,Ν ‘ (V) lub jego solą lub zabezpieczoną pochodną.

Związki o wzorze (III) i ich sole można wytwarzać znanymi fachowcom sposobami stosowanymi w chemii organicznej, przykł adowo jak opisali Shearer i in. w Tetrahedron Letters, 1997, 38, 179-182.

Grupy zabezpieczające stosowane w reakcji wytwarzania związków o wzorze (I) można stosować w zwykły sposób, przykładowo sposobami opisanymi w „Protective Groups in Organic Synthesis, Theodora W. Green, wyd. 2 (John Wiley and Sons, 1991), w której to publikacji opisano także sposoby usuwania takich grup.

W powyż szych reakcjach pierwszorzę dowe aminy odpowiednio zabezpiecza się jako karbaminiany, z użyciem takich grup jak t-butoksykarbonyl lub benzyloksykarbonyl, które można usuwać w ś rodowisku kwaś nym, np. działają c kwasem chlorowodorowym lub bromowodorowym, wzglę dnie drogą hydrogenolizy.

Fachowiec weźmie pod uwagę, że stosowanie takich grup zabezpieczających może obejmować zabezpieczanie ortogonalne grup aminowych w związkach o wzorze (II) dla umożliwienia selektywnego usuwania jednej grupy w obecności innej grupy, co umożliwia selektywną funkcjonalizację pojedynczej grupy aminowej . Przykładowo benzyloksykarbonyl można selektywnie usuwać drogą hydrogenolizy. Fachowiec weźmie pod uwagę, że można stosować inne strategie zabezpieczenia ortogonalnego, które można realizować przy użyciu znanych środków, jak opisała Theodora W. Green (patrz powyżej).

Enancjomeryczne związki według wynalazku można otrzymać (a) przez rozdzielanie składników odpowiedniej mieszaniny racemicznej, przykładowo z użyciem chiralnej kolumny chromatograficznej, enzymatycznymi metodami rozdzielania lub przez wytwarzanie i rozdział odpowiednich diastereoizomerów, albo (b) przez bezpośrednią syntezę z odpowiednich chiralnych substancji wyjściowych przy użyciu sposobów opisanych powyżej.

Związek o wzorze (I) ewentualnie można przeprowadzić w odpowiedni solwat lub pochodną o działaniu fizjologicznym, zgodnie ze sposobami znanymi fachowcom. Przykładowo trihydrat związku o wzorze (I) można wytworzyć z odpowiedniego monohydratu przez ekspozycję w środowisku o wysokiej wilgotności względnej przez 24 godziny.

Wynalazek opisano poniżej w przykładach, w odniesieniu do załączonych schematycznych rysunków w postaci wykresów, przy czym:

Figura 1 przedstawia wykres pełnej izotermy w 25°C, przy docelowej % wilgotności względnej w funkcji % zmiany masy (wagowo), pokazują cej sorpcję i desorpcję wilgoci w przypadku zwią zku o wzorze (I) w postaci monohydratu;

Figura 2 przedstawia następny wykres pełnej izotermy w 25°C, % docelowej wilgotności względnej w funkcji % zmiany masy (wagowo), pokazującej sorpcję i desorpcję wilgoci dla związku o wzorze (I) w postaci monohydratu;

Figura 3 przedstawia następny wykres pełnej izotermy w 25°C, % docelowej wilgotności względnej w funkcji % zmiany masy (wagowo), pokazującej sorpcję i desorpcję wilgoci dla związku o wzorze (I) w postaci monohydratu;

Figura 4 przedstawia porównawczy wykres izotermy sorpcji wilgoci w 25°C, % docelowej wilgotności względnej w funkcji % zmiany masy dla kwasu (2S)-2-amino-4-{[2-(etanoimidoiloamino)etylo]tio}butanowego w postaci związku z kwasem chlorowodorowym;

Figura 5 przedstawia wykres pełnej izotermy w 25°C, % docelowej wilgotności względnej w funkcji % zmiany masy (wagowo), pokazują cej sorpcję i desorpcję wilgoci dla zwi ą zku o wzorze (I) w postaci trihydratu. Ślady sorpcji i desorpcji pokrywały się. Izoterma sorpcji ma swój początek przy wilgotności względnej 30% zwiększającej się do 90%, po czym następuje desorpcja od wilgotności względnej 90% do wilgotności względnej 0%.

Figura 6 przedstawia dyfraktogram rentgenowski związku o wzorze (I) w postaci monohydratu.

Figura 7 przedstawia dyfraktogram rentgenowski związku o wzorze (I) w postaci trihydratu.

P r z y k ł a d 1

Wytwarzanie związku o wzorze (II)

A) Etap 1. Wytwarzanie laktonu L-homoseryny

PL 207 158 B1

Reakcję prowadzono w atmosferze azotu. W trakcie mieszania w temperaturze pokojowej wytworzono zawiesinę L-metioniny (1 równ. mol., 1,0 wag.) w wodzie (4 obj.), alkoholu izopropylowym (4 obj.) i lodowatym kwasie octowym (1,6 obj.), do której dodano kwas bromooctowy (1,0 wag.). Zawiesinę ogrzano do temperatury 50°C i utrzymywano w tej temperaturze przez 2 godziny. Temperaturę podwyższono do około 82 - 85°C i roztwór ogrzewano przez następne 5 godzin. Pomarańczowobrązowy roztwór ochłodzono i rozpuszczalniki usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem. Gęstą, ciemnobrązową zawiesinę ogrzewano (temperatura łaźni wodnej 90°C) przez dwie godziny pod próżnią. Zawiesinę pozostawiono do ochłodzenia się, a następnie przeprowadzono w stan zawiesiny z użyciem 4M HCl w dioksanie (2 obj.) i mieszano w temperaturze pokojowej przez co najmniej 3 godziny. Krystaliczną substancję stałą odsączono i przeprowadzono w stan zawiesiny w alkoholu izopropylowym (1,5 obj.); zawiesinę mieszano przez co najmniej 1 godzinę. Substancję stałą odsączono i wysuszono pod próżnią w 50 - 60°C, w wyniku czego otrzymano lakton L-homoseryny w postaci białawej krystalicznej substancji stałej.

B) Etap 2. Wytwarzanie bromowodorku kwasu (2S)-2-amino-4-bromobutanowego

Reakcję prowadzono w atmosferze azotu. Lakton L-homoseryny (1,0 równ. mol., 1,0 wag.) przeprowadzono w stan zawiesiny i mieszano w lodowatym kwasie octowym (2 obj.) w 20 ± 5°C w statycznej atmosferze N2. Do zawiesiny dodano (8 obj.) 45% wag./obj. roztworu bromowodoru w kwasie octowym. Mieszaninę ogrzewano do 52 ± 1°C przez 4 godziny, a następnie mieszano w 52 ± 1°C przez 16 godzin, w wyniku czego otrzymano białą substancję stałą w postaci zawiesiny w żółtym lub pomarańczowym roztworze. Mieszaninę ochłodzono do 20 ± 2°C i utrzymywano w 20 ± 2°C przez co najmniej dwie godziny, przy czym produkt całkowicie wytrącił się. Substancję stałą odsączono. Placek filtracyjny następnie przemyto, początkowo kwasem octowym (3 x 2 obj.), a następnie eterem t-butylowo-metylowym (TBME; 3 x 2 obj.). Produkt wysuszono do stałej masy w suszarce próżniowej w 45 ± 5°C i zebrano w postaci białej/białawej krystalicznej substancji stałej.

C) Etap 3. Wytwarzanie siarczanu (2S)-2-amino-4-bromobutanianu t-butylu

ΝΗ ·ΗΒγ ^octan t-butylu, NH,*H₂SO₄

Ξ ² stężony H₂SO₄, AcOH Ξ

Βγ'^^^ΟΧΗ * Br^^^^^CO^Bu

MW = 262,93 MW = 336,21

Reakcję prowadzono w atmosferze azotu. Bromowodorek kwasu (2S)-2-amino-4-bromobutanowego (1 równ. mol., 1,0 wag.) przeprowadzono w stan zawiesiny i mieszano w octanie t-butylu (10 obj.) w 5 ± 3°C przez około 1 godzinę w atmosferze N2. Do zawiesiny wkroplono w ciągu około 30 minut stężony kwas siarkowy (1,2 równ., 0,445 wag.), utrzymując mieszaninę w temperaturze 5 ± 3°C. Mieszaninę ogrzano do temperatury 18 ± 3°C i mieszano w tej temperaturze przez 10 minut. Dodano lodowaty kwas octowy (2,5 obj.) w ciągu około 10 minut, po czym mieszaninę reakcyjną intensywnie mieszano do uzyskania przejrzystego roztworu (do 3 godzin). Mieszanie kontynuowano w 18 ± 3°C przez co najmniej 2 godziny. Po rozpoczęciu krystalizacji mieszaninę reakcyjną poddawano dojrzewaniu przez co najmniej 4 godziny w 18 ± 3°C. Następnie do zawiesiny w ciągu 50 minut dodano

PL 207 158 B1 toluen (5,5 obj.). Otrzymaną białą mieszaninę mieszano przez 18 godzin w 18 ± 3°C przed odsączeniem produktu. Placek filtracyjny przemyto octanem etylu (2,5 obj.). Mokry produkt przeprowadzono w stan zawiesiny z użyciem świeżego octanu etylu (10 obj.) w 20 ± 3°C przez 1 godzinę . Produkt odsączono, a placek filtracyjny przemyto octanem etylu (2 x 2,5 obj.). Produkt wysuszono w suszarce próżniowej w 20 ± 5°C.

D) Etap 4. Wytwarzanie (2S)-4-bromo-2-[(tert-butoksykarbonylo)amino]butanianu t-butylu

Reakcję prowadzono w atmosferze azotu. Bezwodny wodorowęglan sodu (2,0 równ. mol.) intensywnie mieszano w wodzie (3,0 obj.) w 20 ± 3°C w statycznej atmosferze N2. Dodano octan etylu (3,0 obj.) i mieszaninę ochłodzono do 5 ± 2°C. W ciągu około 20 minut dodano roztwór siarczanu (2S)-2-amino-4-bromobutanianu t-butylu (1,0 równ. mol., 1,0 wag.) w wodzie (2,0 obj.) utrzymując mieszaninę w temperaturze 5 ± 2°C. Następnie w ciągu 5 minut do mieszaniny reakcyjnej dodano roztwór diwęglanu di-t-butylu (0,96 równ.) w octanie etylu (2,0 obj.), utrzymując mieszaninę w temperaturze 5 ± 2°C. Mieszaninę dwufazową pozostawiono do ogrzania się do 20 ± 3°C, a następnie mieszano przez kolejne 3-5 godzin. Warstwy pozostawiono do rozdzielenia się przez noc. Warstwę wodną usunięto, a warstwę organiczną przemyto solanką (1 x 5 obj.). Warstwy rozdzielono i warstwę organiczną wysuszono nad bezwodnym MgSO4, przesączono, a następnie zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem, w wyniku czego otrzymano bezbarwny olej. Bezbarwny olej po odstaniu zestalił się z utworzeniem twardej białej substancji stałej.

E) Etap 5. Wytwarzanie S-(2-aminoetylo)-N-(t-butoksykarbonylo)-L-homocysteinianu t-butylu.

Reakcję prowadzono w atmosferze azotu. Bezwodny węglan potasu (3,0 równ. mol.) dodano do poddawanej mieszaniu zawiesiny chlorowodorku cystaminy (1,5 równ. mol.) w metanolu (5 obj.) w 20 ± 3°C, w atmosferze N2. Mieszaninę mieszano przez 30 minut przed wkropleniem roztworu (2S)-4-bromo-2-[(t-butoksykarbonylo)amino]butanianu t-butylu (1,0 równ. mol., 1,0 wag.) w metanolu (5 obj.) utrzymując mieszaninę w temperaturze w 20 ± 3°C. Mieszaninę reakcyjną mieszano w 20 ± 2°C przez 4 godziny. Mieszaninę reakcyjną zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem z uż yciem łaźni wodnej o temperaturze <30°C i otrzymano bia łą pozostał o ść. Pozostał o ść rozdzielono pomię dzy eter t-butylowo-metylowy (TBME; 8 obj.) i wodę (8 obj.). Po 10 minutach dokładnego wytrząsania/mieszania, warstwy pozostawiono do rozdzielenia się. Fazę wodną usunięto, a fazę organiczną zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem na łaźni wodnej o temperaturze <30°C do uzyskania w przybliżeniu połowy objętości (około 4 obj.). W trakcie mieszania do roztworu TBME wkroplono kwas mrówkowy (1,0 równ. mol.) utrzymując mieszaninę w temperaturze 20 ± 3°C. Mieszaninę reakcyjną mieszano w 20 ± 3°C przez jedną godzinę, przy czym powstał biały osad. Mieszaninę chłodzono do 5 ± 2°C w ciągu co najmniej 16 godzin. Produkt odsączono, a następnie przemyto dodatkową ilością TBME (2x1 obj.). Substancję stałą wysuszono do stałej masy w suszarce próżniowej w 40 ± 2°C i otrzymano białą krystaliczną substancję stałą.

P r z y k ł a d 2.

Alternatywny sposób wytwarzania związku o wzorze (II)

Bromowodorek kwasu (2S)-2-amino-4-bromobutanowego (1,0 wag., 1,0 mol) przeprowadzono w stan zawiesiny i mieszano w octanie t-butylu (TBA, 5 obj.) w okoł o 5°C w statycznej atmosferze azotu. Do zawiesiny dodano stężony kwas siarkowy (czystość 98%; 1,2 równ. mol.) w ciągu 20 minut utrzymując temperaturę mieszaniny ~15°C. Mieszaninę następnie ogrzano do około 20°C i mieszano przez co najmniej 7 godzin w 20°C. Po 1 - 2 godzinach od zakończenia dodawania kwasu siarkowego stwierdzono zajście krystalizacji. Następnie w ciągu około 60 minut dodano 2M wodny roztwór wodoPL 207 158 B1 rotlenku sodu (8 równ. mol.) utrzymując mieszaninę w temperaturze około 20°C. Sprawdzono odczyn roztworu wodnego i stwierdzono pH powyżej 9. Warstwy rozdzielono i warstwę wodną odrzucono.

W oddzielnym pojemniku rozpuszczono diwęglan di-t-butylu (99%; 0,95 równ. mol.) w TBME (2 obj.). Roztwór ten dodano w ciągu 20 minut do roztworu TBA, utrzymując mieszaninę w temperaturze poniżej 20°C. Roztwór mieszano w około 20°C przez 4 godziny.

Do reaktora wprowadzono 32% wag. NaOH (4 obj.) i ochłodzono do temperatury około 10°C. Dodano chlorowodorek cystaminy (1,2 równ. mol.) utrzymując mieszaninę w temperaturze 10 - 20°C. Mieszaninę następnie mieszano przez około 30 minut do pełnego zobojętnienia chlorowodorku. Dodano Aliquat 175 (chlorek tributylometyloamoniowy; 75% wag. roztwór wodny; 0,05 mola) utrzymując temperaturę mieszaniny w zakresie 10-20°C. Do roztworu wodnego dodano roztwór TBA/TBME w cią gu 20 minut, utrzymując temperaturę mieszaniny około 20°C. Nastę pnie mieszaninę dwufazową mieszano w około 20°C przez około 20 godzin. Z kolei w ciągu około 10 minut dodano wodę (4 obj.) utrzymując mieszaninę w temperaturze około 20°C. W wyniku mieszania przez 15 minut otrzymano 2 przejrzyste warstwy. Warstwę wodną oddzielono i odrzucono. Warstwę organiczną przemyto wodą (2 x 4 obj.). Roztwór organiczny rozcieńczono przez dodanie TBME (6-8 obj.). Następnie w ciągu 20 minut dodano kwas mrówkowy (98% wag.; 0,8 równ. mol.) do poddawanego mieszaniu roztworu TBA/TBME, utrzymując mieszaninę w temperaturze około 20°C. Mieszaninę reakcyjną chłodzono do -5°C przez 24 godziny. Produkt odsączono, a następnie przemyto dodatkową ilością TBME (2 x 1 obj.). Substancję stałą następnie wysuszono w suszarce próżniowej w 40 ± 5°C i otrzymano produkt w postaci białej krystalicznej substancji stałej. Schemat reakcji według tego sposobu przedstawiono poniżej.

MW = 380,15

MW = 334,12 (wolna zasada)

PL 207 158 B1

P r z y k ł a d 3

Wytwarzanie związku o wzorze (III)

MW = 75,13 MW = 176,64 MW = 251,77

Reakcję prowadzono w atmosferze azotu. Do acetonitrylu (14 obj.) w trakcie mieszania dodano w atmosferze azotu etanotioamid (1 wag., 1 równ.). Otrzymaną zawiesinę ogrzewano do 65 ± 2°C, przy czym powstał żółty roztwór. Do tego roztworu wkroplono oddzielny roztwór 1-(chlorometylo)naftalenu (2,47 wag., 1,05 równ.) w acetonitrylu (3 obj.), regulując wkraplanie tak, aby utrzymać temperaturę mieszaniny na poziomie 60 - 65°C. Po zakończeniu dodawania użyto kolejnej porcji acetonitrylu (1 obj.) do przemycia przewodu. Otrzymany roztwór ogrzano do 70 ± 2°C; stwierdzono, że w ciągu 10 - 20 minut nastąpiła krystalizacja. Zawiesinę ogrzewano w 70 ± 2°C w całkowitym czasie 3 godzin, a nastę pnie ochłodzono do temperatury pokojowej. Substancję stałą odsą czono i placek filtracyjny przemyto acetonitrylem (2 x 5 obj.). Otrzymaną białą substancję stałą wysuszono pod próżnią w 45 ± 5°C w cią gu co najmniej 16 godzin.

P r z y k ł a d 4

Wytwarzanie związku o wzorze (I) (monohydrat)

Reakcję prowadzono w atmosferze azotu. Mieszaninę związku S-(2-aminoetylo)-N-(t-butoksykarbonylo)-L-homocysteinianu t-butylu z kwasem mrówkowym (1:1) (związku o wzorze II) (1,0 równ. mol., 1,0 wag.) i chlorowodorku etanoimidotianu 1-naftylometylu (związek o wzorze III) (1,2 równ. mol.) mieszano w octanie etylu (6 obj.) w temperaturze pokojowej przez 2 godziny. Dodano wodę (8,5 obj.) i mieszaninę intensywnie mieszano przez 30 minut. Warstwy pozostawiono do odstania i zebrano warstwę wodną zawierając ą chlorowodorek N-(t-butoksykarbonylo)-S-[2-(etanoimidoiloamino)etylo]-L-homocysteinianu t-butylu. Warstwę wodną ochłodzono do 0°C i dodano toluen (5 obj.). Dodano powoli 32% wag. wodny roztwór wodorotlenku sodu (2,5 równ. mol.) utrzymując temperaturę 2°C i mieszaninę dwufazową intensywnie mieszano przez 10 minut. Warstwy rozdzielono, warstwę wodną przeniesiono ponownie do naczynia, a warstwę toluenową zatrzymano. Do warstwy wodnej dodano toluen (2,5 obj.) i mieszaninę ochłodzono do 0°C. Dodano powoli 32% wag. wodny roztwór wodorotlenku sodu (1,0 równ. mol.) utrzymując temperaturę 0°C i mieszaninę dwufazową intensywnie mieszano przez 5 minut. Warstwy rozdzielono, warstwę wodną odrzucono, a warstwy toluenowe zawierające N-(t-butoksykarbonylo)-S-[2-(etanoimidoiloamino)-etylo]-L-homocysteinian t-butylu połączono w naczyniu. Dodano wodny roztwór (2,5 obj.) kwasu ortofosforowego (1,5 równ. mol.). Mieszaninę dwufazową intensywnie mieszano w 70°C przez 12 godzin. Następnie dodano wodę (4 obj.) i mieszaninę ochłodzono do temperatury 40°C. Warstwę wodną oddzielono i odczyn doprowadzono do pH 5,5 przy uż yciu stężonego wodnego roztworu amoniaku, utrzymując temperaturę 35°C. Otrzymany wodny roztwór ogrzano do temperatury 75°C, a następnie w ciągu 20 minut dodano etanol (6,5 obj.) utrzymując temperaturę 75°C. Roztwór jednostajnie ochłodzono z 75°C do 53°C w cią gu 30 minut i zaszczepiono kryształami. Roztwór utrzymywano w temperaturze 53°C przez 2 godziny i ochłodzono do 5°C w ciągu 4 godzin. Otrzymaną zawiesinę utrzymywano w tej temperaturze przez 20 godzin. Produkt odsączono i przemyto mieszaniną etanol/woda 1:1 (2 obj.), a następnie etanolem (2 obj.). Związek o wzorze (I), czyli monohydrat związku kwasu (2S)2-amino-4-{[2-(etanoimidoiloamino)etylo]tio}butanowego z kwasem fosforowym wysuszono w 60°C pod próżnią do stałej masy.

Schemat reakcji według tego sposobu przedstawiono poniżej.

PL 207 158 B1

Higroskopijność trzech próbek monohydratu związku o wzorze (I), wytworzonego zgodnie z powyższym sposobem, zbadano przez wykonanie pomiarów % zmiany ich masy (wagowo) względem docelowej wilgotności względnej w zakresie od 0 do 90% w 25°C. Wyniki przedstawiono na fig. 1-3.

Pomiary te wykonano z użyciem niżej podanych przyrządów i parametrów:

Hiden IGASORP, Seria: IGA SA-040;

Hiden Intelligent Analyser, Model: HAS-022-120E, Seria: HALIGA-0042;

- Przepł yw = 495 ml/min

- Parametry izotermy:

Tryb analizy: F1

Oczekiwanie do: 97%

Czas minimalny: 10 minut

Czas maksymalny: 240 minut

Poziom M: 0,2%

- Sekwencja izotermy:

Temperatura: 25°C

Adsorpcja/% Desorpcja/%

- Skany = 2 (1 cykl)

Jak pokazują fig. 1-3, nie występuje znaczące pochłanianie wilgoci atmosferycznej poniżej wilgotności względnej 70%.

Dane uzyskane metodą dyfraktometrii rentgenowskiej dla hydratu (1:1) związku kwasu (2S)-2-amino-4-{[2-(etanoimidoiloamino)etylo]tio}butanowego z kwasem ortofosforowym pokazano na fig. 6. W poniższej tabeli 1 wymieniono stosowane przyrządy i parametry. W poniższej tabeli 2 podano odpowiednie zarejestrowane piki.

T a b e l a 1

Wytwórca	Philips Analytical X-Ray B. V., Holandia
1	2
Rodzaj dyfraktometru	PW1800 (PC-APD)
Seria	DY701
Anoda rurowa	Cu

PL 207 158 B1 cd. tabeli 1

1	2
LabdaAlfal	1,54056
LabdaAlfa2	1,54439
Stosunek Alfa21	0,50000
Szczelina dywergencji	Automatyczna
Szczelina odbiorcza	Niewielka
Monochromator	Użyto
Napięcie generatora	40
Prąd w rurze	45
Data i czas odnotowany w dokumentacji	4 października 2000, godzina 3:23
Dane dot. zakresu kąta (°2Θ)	6,0000-45,0000
Wielkość kroku skanowania (°2Θ)	0,020
Rodzaj skanowania	krokowy
Czas kroku skanowania	4,00

T a b e l a 2

Kąt (°2Θ)	Natężenie względne (%)
1	2
7,2900	100
7,5100	19,4
8,5000	1
12,0650	0
14,4950	60
16,9250	2
18,4300	16
18,6950	2
20,3350	2
20,7400	1
21,1200	1
21,8250	6
22,2150	10
22,4500	12
23,4950	2
23,7100	4
24,1450	38
25,3450	2
25,8800	2
26,4950	3
26,6750	2
27,4650	7

PL 207 158 B1 cd. tabeli 2

1	2
27,9600	6
28,4050	2
29,0200	7
29,4950	1
30,1800	3
30,7400	1
31,8000	1
32,1800	2
32,5200	5
33,8400	1
34,4650	5
35,5200	1
35,8150	1
36,5950	5
37,8300	1
38,5550	1
39,2200	1
39,7850	4
40,9400	1
41,5450	1
42,0900	1
42,5700	1
43,7200	1
44,4700	2

P r z y k ł a d 5

Wytwarzanie trihydratu związku o wzorze (I)

Monohydrat związku o wzorze (I), wytworzony zgodnie ze sposobem z przykładu 4 (5 g), wystawiono na działanie atmosfery o wilgotności względnej powyżej 80% w ciągu 2 tygodni. Produkt poddano analizie metodą dyfraktometrii rentgenowskiej i stwierdzono, że miał on postać trihydratu. (fig. 7)

Dane uzyskane metodą dyfraktometrii rentgenowskiej dla hydratu (1:3) związku kwasu (2S)-2-amino-4-{[2-(etanoimidoiloamino)etylo]tio}butanowego z kwasem ortofosforowym, przedstawiono na fig. 7. W poniższej tabeli 3 wymieniono stosowane przyrządy i parametry. W poniższej tabeli 4 podano zarejestrowane piki.

T a b e l a 3

Wytwórca	Philips Analytical X-Ray B. V., Holandia
1	2
Rodzaj dyfraktometru	PW3040/60
Numer serii	DY1379
Anoda rurowa	Cu
K-a1 długość fali (A)	1,54056

PL 207 158 B1 cd. tabeli 3

1	2
Kąt szczeliny dywergencji	0,1250
Szczelina odbiorcza	Brak
Monochromator	Użyto
Napięcie generatora	40
Prąd w rurze	45
Dane dot. zakresu kąta (°2Θ)	5,000 - 45,000
Wielkość kroku skanowania (°2Θ)	0,0128
Rodzaj skanowania	Ciągłe
Czas skanowania na krok (s)	2999,33
Przygotowanie próbki	Napełnianie próbką kapilary
Detektor	Raytech PSD
Tryb PSD	PSD skaningowa
Liczba aktywnych kanałów PSD	591,00
Szczelina PSD	0,0533
Szczelina dywergencji	Szczelina ustalona 1/8°
Monochromator hybrydowy	2xGe220 Asym. (hybrydowy)
Zwierciadło	Zwierciadło rentgenowskie Cu (hybryda MRD)

T a b e l a 4

Kąt (°2Θ)	Natężenie względne (%)
1	2
6,558	45
7,261	84
7,748	15
11,469	1
13,127	13
13,530	30
15,529	5
17,241	27
18,082	17
18,288	12
19,688	6
19,867	7
20,122	77
20,302	40
20,884	34
21,877	65
22,025	100
22,520	9

PL 207 158 B1 cd. tabeli 4

1	2
22,943	18
23,041	30
23,182	43
23,380	41
23,796	24
24,422	17
24,607	7
24,934	9
25,569	23
26,156	35
26,432	7
27,347	73
27,499	23
27,796	3
28,195	20
28,743	12
28,961	18
29,313	7
29,861	6
30,011	8
30,225	25
30,810	7
31,095	16
31,366	33
31,541	8
32,228	6
32,585	7
33,260	13
33,473	13
34,113	5
34,387	1
34,676	7
34,866	12
35,020	7
35,284	3
36,287	6
36,578	8
36,761	17

PL 207 158 B1 cd. tabeli 4

1	2
37,054	4
37,530	13
37,733	5
38,386	7
38,597	13
38,834	15
39,462	9
39,827	9
39,897	8
40,082	4
40,367	4
40,492	4
40,875	2
41,464	7
41,839	1
42,466	5
42,557	6
43,166	2
43,478	2
43,750	3
44,016	4
44,473	3
44,672	2

Higroskopijność próbki trihydratu związku o wzorze (I), wytworzonego zgodnie z powyższym sposobem, badano przez pomiar % zmiany masy (wagowo) względem docelowej wilgotności względnej w zakresie od 0 do 90% w 25°C. Zastosowano przyrządy i parametry takie jak w przypadku pomiarów, których wyniki przedstawiono na fig. 1 - 3. Wyniki przedstawiono na fig. 5.

Przykład porównawczy A

Wytworzono dichlorowodorek tego samego związku, którego fosforan stanowi związek o wzorze (I), drogą reakcji produktu pośredniego z przykładu 1, czyli chlorowodorku N-(t-butoksykarbonylo)-S-[2-(etanoimidoiloamino)etylo]-L-homocysteinianu t-butylu, z chlorowodorem i dioksanem w temperaturze pokojowej, jak pokazano poniżej.

Higroskopijność próbki dichlorowodorku, wytworzonego zgodnie z powyższym sposobem, zbadano wykonując pomiar % zmiany jego masy (wag.) względem docelowej wilgotności względnej w zakresie od 30 do 80% w 25°C. Wyniki przedstawiono na fig. 4.

Jak to można stwierdzić, nastąpiło gwałtowne wchłanianie wilgoci atmosferycznej powyżej wilgotności względnej 50%. Przy wilgotności względnej 55% stwierdzono zmianę masy dichlorowodorku

PL 207 158 B1 około 11%; przy wilgotności względnej 60% stwierdzono zmianę masy dichlorowodorku około 24%; a przy wilgotnoś ci wzglę dnej 65% stwierdzono zmianę masy dichlorowodorku okoł o 32%. Zmiana masy w całym zakresie wilgotności względnej 30 - 75% wynosiła około 47%.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Związek o wzorze (I), którym jest ^η₂ ^co₂h· η₃ρο₄ (I) lub jego solwat.
2. Zwią zek według zastrz. 1, w którym kwas fosforowy stanowi kwas ortofosforowy.
3. Zwią zek wedł ug zastrz. 1 albo 2, którego solwat stanowi hydrat.
4. Zwią zek wedł ug zastrz. 3, którego hydrat stanowi monohydrat.
5. Zwią zek wedł ug zastrz. 3, którego hydrat stanowi trihydrat.
6. Zwią zek wedł ug zastrz. 1-5, do stosowania w leczeniu.
7. Zwią zek wedł ug zastrz. 5, do stosowania w profilaktyce lub leczeniu stanu klinicznego wybranego spośród zapalenia stawów, astmy, nieżytu nosa, stanu zapalnego lub zaburzenia odpornościowego skóry, stanu zapalnego lub zaburzenia odpornościowego oka, niedrożności jelita, migreny, bólu i zespołu nadwrażliwości jelita grubego.
8. Środek farmaceutyczny zawierający substancję czynną i farmaceutycznie dopuszczalny nośnik lub zaróbkę, znamienny tym, że jako substancję czynną zawiera związek zdefiniowany w zastrz. 1-5.
9. Środek farmaceutyczny według zastrz. 1, znamienny tym, że ma stałą postać dawkowaną.
10. Środek farmaceutyczny według zastrz. 8 albo 9, znamienny tym, że jest przeznaczony do stosowania w profilaktyce lub leczeniu stanu klinicznego wybranego spośród zapalenia stawów, astmy, nieżytu nosa, stanu zapalnego lub zaburzenia odpornościowego skóry, stanu zapalnego lub zaburzenia odpornościowego oka, niedrożności jelita, migreny, bólu i zespołu nadwrażliwości jelita grubego.
11. Zastosowanie związku zdefiniowanego w zastrz. 1-5 do wytwarzania leku do profilaktyki lub leczenia stanu klinicznego wybranego spośród zapalenia stawów, astmy, nieżytu nosa, stanu zapalnego lub zaburzenia odpornościowego skóry, stanu zapalnego lub zaburzenia odpornościowego oka, niedrożności jelita, migreny, bólu i zespołu nadwrażliwości jelita grubego.
12. Sposób wytwarzania związku zdefiniowanego w zastrz. 1 i 2 lub jego solwatu, znamienny tym, że lub jego enancjomer, sól albo zabezpieczoną pochodną, poddaje się reakcji ze związkiem o wzorze (III) w którym L oznacza grupę odszczepiają c ą się , lub jego solą ;

a następnie przeprowadza się następujące etapy w dowolnej kolejności:

(ii) przeprowadza się otrzymany związek w monofosforan drogą rekcji z kwasem fosforowym;

PL 207 158 B1 (iii) ewentualnie usuwa się jakiekolwiek grupy zabezpieczające przez usuwanie w warunkach kwasowych lub drogą hydrogenolizy;

(iv) ewentualnie wydziela się enancjomer z mieszaniny enancjomerów za pomocą kolumny do chromatografii chiralnej, drogą rozdzielania enzymatycznego albo wytwarzania i rozdzielania diastereoizomerów;

(v) ewentualnie przeprowadza się produkt w jego odpowiedni solwat drogą rekrystalizacji z rozpuszczalnika wybranego z grupy obejmującej wodę, wodny roztwór alkoholu, wodny roztwór acetonitrylu, N,N-dimetyloformamid, dimetylosulfotlenek, dimetyloacetamid lub 1-metylo-2-pirolidynon, a następnie ewentualnie wystawienia na działanie środowiska o dużej wilgotności.
13. Sposób według zastrz. 12, znamienny tym, że w etapie (ii) otrzymany związek przeprowadza się w monofosforan drogą reakcji w układzie dwufazowym przy użyciu toluenu i wodnego roztworu kwasu fosforowego.
14. Sposób według zastrz. 12 albo 13, znamienny tym, że po etapie (i) w kolejnych etapach (ii) i (iii) przeprowadza się otrzymany związek w monofosforan i ewentualnie usuwa się jakiekolwiek grupy zabezpieczające, przy czym

- do warstwy wodnej, otrzymanej po reakcji zwią zku o wzorze (II) lub jego enancjomeru, soli albo jego zabezpieczonej pochodnej ze związkiem o wzorze (III) lub jego solą, dodaje się toluenu, z wytworzeniem mieszaniny dwufazowej;

- warstwę toluenową wydziela się z tej mieszaniny; do tej warstwy toluenowej dodaje się wodnego roztworu kwasu fosforowego, z wytworzeniem kolejnej mieszaniny dwufazowej; z tej kolejnej mieszaniny wydziela się warstwę wodną.