PL196727B1 - Niskozapachowa żywica reaktywna na bazie (met)akrylanu, utwardzana na zimno, stosowana do powlekania podłóg, sposób wytwarzania powłoki niskozapachowej oraz zastosowanie tej żywicy - Google Patents

Abstract

1. Niskozapachowa zywica reaktywna na bazie (met)akrylanu, utwardzana na zimno, stosowana do po- wlekania pod lóg, znamienna tym, ze zawiera: (A) 50 - 100% wagowo (met)akrylanu uzyskiwanego z estrów kwasu (met)akrylowego o temperaturze wrzenia powy zej 120°C w warunkach ci snienia otoczenia, w sk lad którego wchodzi: 0 - 5% wagowo (met)akrylanu metylu; 0 - 5% wagowo (met)akrylanu etylu; 0 - 97% wagowo (met)akrylanu C 3 -C 6 ; 0 - 50% wagowo (met)akrylanu =C 7 ; 3 - 10% wagowo (met)akrylanów wielofunkcyjnych oraz 0 - 50% wagowo komonomeru, w sk lad którego wchodzi: 0 - 30% wagowo aromatycznego zwi azku winylowego, oraz 0 - 30% wagowo estru winylowego, przy czym podane cz esci sk ladowe sk ladnika (A) stanowi a 100% wagowo; (B) 0 - 2 cz esci wagowych prepolimeru na 1 cz esc wagow a skladnika (A) który to prepolimer ulega roz- puszczeniu lub p ecznieje w (A), przy czym stosunek zawarto sci (met)akrylanu metylu lub (met)akrylanu etylu do skladnika (B) wynosi poni zej 5% wagowo; (C) 2 - 5 cz esci wagowych przynajmniej jednego typu parafiny i/lub wosku, na 100 cz esci wagowych sumy skladników (A) + (B); (D) uk lad oksydacyjno-redukcyjny, w sk lad którego wchodzi przyspieszacz oraz nadtlenkowy katalizator lub srodek inicjuj acy w ilo sci odpowiedniej dla potrzeb procesu utwardzania na zimno sk ladnika (A) oraz (E) typowe dodatki. PL PL PL PL PL PL PL PL

Description

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 196727 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 333762 ^{(51) Int.Cl.}

C08F 20/10 (2006.01) C09D 133/04 (2006.01) C09D 7/12 (2006.01) (22) Data zgłoszenia: 16.06.1999

Niskozapachowa żywica reaktywna na bazie (met)akrylanu, (54) utwardzana na zimno, stosowana do powlekania podłóg, sposób wytwarzania powłoki niskozapachowej oraz zastosowanie tej żywicy

	(73) Uprawniony z patentu:
(30) Pierwszeństwo:	Rohm GmbH, Chemische Fabrik,Darmstadt,DE
16.06.1998,DE,19826412.7	(72) Twórca(y) wynalazku:
(43) Zgłoszenie ogłoszono: 20.12.1999 BUP 26/99	Peter Quis,Darmstadt,DE Colin Liddiard,Weiterstadt,DE Manfred Braum,Mainz,DE
(45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.01.2008 WUP 01/08	(74) Pełnomocnik: Rozbicka Eleonora, INTERPAT, Biuro Ochrony Własności Intelektualnej

(57) 1. Niskozapachowa żywica reaktywna na bazie (met)akrylanu, utwardzana na zimno, stosowana do powlekania podłóg, znamienna tym, że zawiera:

(A) 50 - 100% wagowo (met)akrylanu uzyskiwanego z estrów kwasu (met)akrylowego o temperaturze wrzenia powyżej 120°C w warunkach ciśnienia otoczenia, w skład którego wchodzi:

- 5% wagowo (met)akrylanu metylu;

- 5% wagowo (met)akrylanu etylu;

- 97% wagowo (met)akrylanu C3-C6;

- 50% wagowo (met)akrylanu >C7;

- 10% wagowo (met)akrylanów wielofunkcyjnych oraz

- 50% wagowo komonomeru, w skład którego wchodzi:

- 30% wagowo aromatycznego związku winylowego, oraz

- 30% wagowo estru winylowego, przy czym podane części składowe składnika (A) stanowią 100% wagowo;

(B) 0 - 2 części wagowych prepolimeru na 1 część wagową składnika (A) który to prepolimer ulega rozpuszczeniu lub pęcznieje w (A), przy czym stosunek zawartości (met)akrylanu metylu lub (met)akrylanu etylu do składnika (B) wynosi poniżej 5% wagowo;

(C) 2 - 5 części wagowych przynajmniej jednego typu parafiny i/lub wosku, na 100 części wagowych sumy składników (A) + (B);

(D) układ oksydacyjno-redukcyjny, w skład którego wchodzi przyspieszacz oraz nadtlenkowy katalizator lub środek inicjujący w ilości odpowiedniej dla potrzeb procesu utwardzania na zimno składnika (A) oraz (E) typowe dodatki.

PL 196 727 B1

Opis wynalazku

Wynalazek dotyczy niskozapachowej żywicy reaktywnej na bazie (met)akrylanu, utwardzanej na zimno, stosowanej do powlekania podłóg. Wynalazek dotyczy również sposobu wytwarzania powłoki niskozapachowej oraz zastosowania niskozapachowej żywicy reaktywnej.

Przetwarzanie reaktywnych żywic na bazie metylometakrylanowej do powłok podłogowych zachodzi przy silnym wydzielaniu zapachu. Częstokroć graniczne wartości NDS (MAK) nie mogą być zachowane.

Metakrylanowe układy o zmniejszonym zapachu są już znane w technice. Przykładem jest ujawniona japońska wstępna publikacja zgłoszenia patentowego JP 95-46571 układu zawierającego nienasycone żywice, (met)akrylan cyklopentadienylu, środki sieciujące, jak na przykład organiczne nadtlenki oraz przyspieszacze, jak na przykład sole metali kwasów organicznych.

Wykazano, że układ obejmujący wodoronadtlenek kumenu i oktylan kobaltu jako utwardzacz i przyspieszacz, twardnieje.

Inne układy, które również wykorzystują wodoronadtlenek kumenu i oktylan kobaltu zostały opisane w japońskich wstępnych publikacjach zgłoszeń patentowych JP 95-5661 i JP 94-199 427.

Układy te wprawdzie rozwiązują problem wydzielania zapachu, ale zagrożenie zdrowia przy wykonywaniu tych układów pozostaje, z powodu zastosowania problematycznych środków inicjujących zawierających związek kobaltu i wodoronadtlenek kumenu.

Zadaniem niniejszego wynalazku jest uzyskanie utwardzalnych na zimno, niskozapachowych, reaktywnych żywic (met)akrylanowych do powłok do podłoży, np. do podłóg, które to powłoki wykazywałyby bardzo niską toksyczność podczas ich wykonywania.

Takie powłoki można uzyskać dzięki niskozapachowej żywicy reaktywnej na bazie (met)akrylanu, utwardzanej na zimno, stosowanej do powlekania podłóg, charakteryzującej się tym, że zawiera:

(A) 50 - 100% wagowo (met)akrylanu uzyskiwanego z estrów kwasu (met)akrylowego o temperaturze wrzenia powyżej 120°C w warunkach ciśnienia otoczenia, w skład którego wchodzi:

- 5% wagowo (met)akrylanu metylu;

- 5% wagowo (met)akrylanu etylu;

- 97% wagowo (met)akrylanu C3-C6;

- 50% wagowo (met)akrylanu >C₇;

- 10% wagowo (met)akrylanów wielofunkcyjnych, oraz

- 50% wagowo komonomeru, w skład którego wchodzi:

- 30% wagowo aromatycznego związku winylowego, oraz

- 30% wagowo estru winylowego, przy czym podane części składowe składnika (A) stanowią 100% wagowo;

(B) 0 - 2 części wagowych prepolimeru na 1 część wagową składnika (A), który to prepolimer ulega rozpuszczeniu lub pęcznieje w (A), przy czym stosunek zawartości (met)akrylanu metylu lub (met)akrylanu etylu do składnika (B) wynosi poniżej 5% wagowo;

(C) 2 - 5 części wagowych przynajmniej jednego typu parafiny i/lub wosku na 100 części wagowych sumy składników (A) + (B);

(D) układ oksydacyjno-redukcyjny, w skład którego wchodzi przyspieszacz oraz nadtlenkowy katalizator lub środek inicjujący w ilości odpowiedniej dla potrzeb procesu utwardzania na zimno składnika (A) oraz (E) typowe dodatki.

Korzystnie zawartość składnika (E) wynosi od 0 do 100 części wagowych na 10 części wagowych sumy składników (A) + (B).

Składnik (A) korzystnie zawiera metakrylan n-butylu, metakrylan izobutylu, metakrylan heksylu, metakrylan cykloheksylu, metakrylan benzylu i/lub dimetakrylan 1,4-butanodiolu.

Składnik (B) korzystnie zawiera prepolimer na bazie (met)akrylanu.

Korzystnie zawartość składnika (C) wynosi 2,5 do 3,5 części wagowych na 100 części wagowych sumy składników (A) + (B).

Składnik (D) korzystnie zawiera aminę i nadtlenek dibenzoilu, w szczególności N,N-bis-(2-hydroksyetylo)-p-toluidynę i nadtlenek dibenzoilu.

Korzystne jest, gdy zarówno składnik (A), jak i składnik (B) jest pozbawiony metakrylanu metylu oraz metakrylanu etylu.

PL 196 727 B1

Założone właściwości powłoki uzyskuje się przy zastosowaniu sposobu wytwarzania powłoki niskozapachowej, charakteryzującego się tym, że niskozapachową żywicę reaktywną na bazie (met)akrylanu utwardzaną na zimno, zawierającą:

(A) 50 - 100% wagowo (met)akrylanu uzyskiwanego z estrów kwasu (met)akrylowego o temperaturze wrzenia powyżej 120°C w warunkach ciśnienia otoczenia, w skład którego wchodzi:

- 5% wagowo (met)akrylanu metylu;

- 5% wagowo (met)akrylanu etylu;

- 97% wagowo (met)akrylanu C3-C6;

- 50% wagowo (met)akrylanu >C₇;

- 10% wagowo (met)akrylanów wielofunkcyjnych, oraz

- 50% wagowo komonomeru, w skład którego wchodzi:

- 30% wagowo aromatycznego związku winylowego, oraz

- 30% wagowo estru winylowego, przy czym podane części składowe składnika (A) stanowią 100% wagowo;

(B) 0 - 2 części wagowych prepolimeru na 1 część wagową składnika (A), który to prepolimer ulega rozpuszczeniu lub pęcznieje w (A), przy czym stosunek zawartości (met)akrylanu metylu lub (met)akrylanu etylu do składnika (B) wynosi poniżej 5% wagowo;

(C) 2 - 5 części wagowych przynajmniej jednego typu parafiny i/lub wosku na 100 części wagowych sumy składników (A) + (B);

(D) układ oksydacyjno-redukcyjny, w skład którego wchodzi przyspieszacz oraz nadtlenkowy katalizator lub środek inicjujący w ilości odpowiedniej dla potrzeb procesu utwardzania na zimno składnika (A) oraz (E) typowe dodatki, nanosi się na powierzchnię, po czym zostawia do utwardzenia.

Korzystnie utwardzanie przeprowadza się w temperaturze otoczenia od +10 do +30°C.

Żywica określona powyżej znajduje zastosowanie przy wytwarzaniu niskozapachowej powłoki do podłóg poprzez nanoszenie i utwardzenie żywicy na zimno w temperaturach od -10 do +45°C.

Udało się w znaczący, przewidywalny sposób zmniejszyć zagrożenie zdrowia przy wykonywaniu takich powłok. Jednocześnie stosując recepturę zgodnie z wynalazkiem, można otrzymać żywice reaktywne do powłok do podłoży o poniższych właściwościach:

- całkowite utwardzenie przy różnych substratach po 0,5 do 5 godzin, zazwyczaj po około 2 godzinach żywica reaktywna nie jest już klejąca;

- szybkie utwardzenie przy zastosowaniu określonych przyspieszaczy i inicjatorów;

- dobra przyczepność do wielu substratów jak tworzywa sztuczne, jastrych, beton; i

- jak najdalej idące zmniejszenie zapachu.

Składnik A)

Składnik A) reaktywnej żywicy do powłok do podłoży, zgodnie z wynalazkiem dotyczy zasadniczo etylenowych nienasyconych monomerów. Mogą one posiadać jedno lub więcej wiązań podwójnych.

Przynajmniej 50% wagowo tych monomerów stanowią (met)akrylany, przy czym w niniejszym opisie patentowym określenie „(met)akrylan” odnosi się do akrylanu i/lub metakrylanu.

Według wynalazku jako estry kwasu akrylowego lub metakrylowego wchodzą w grę wyłącznie takie, które w temperaturze pokojowej posiadają relatywnie wysoką prężność par. Z reguły chodzi o połączenia posiadające temperaturę wrzenia wyższą niż 120°C przy normalnym ciśnieniu, przeważnie wyższą niż 140°C, a najlepiej wyższą niż 150°C. Reszta alkoholowa może posiadać heteroatomy, przykładowo w postaci grup eterowych, alkoholowych, karboksylowych, estrowych i uretanowych.

Ważne jest przy tym, aby składnik A) posiadał tylko niewielkie ilości (tzn. <5% wagowo) (met)akrylanu metylu lub (met)akrylanu etylu. Przeważnie składnik A) nie zawiera ani (met)akrylanu metylu ani (met)akrylanu etylu.

Przykłady możliwych do użycia w ramach wynalazku akrylanów obejmują m. in.: akrylany, jak ester kwasu 2-metylo-cis-akrylowego (izo-krotonowego), ester kwasu 2-metylo-trans-akrylowego (krotonowego); akrylany halogenowanych alkoholi, jak ester 1-trifluorometylowy kwasu akrylowego; akrylany, jak podstawione akrylany benzylowe; nienasycone alkilowe akrylany, jak akrylan allilowy.

PL 196 727 B1

Do metakrylanów, które można używać według wynalazku ze szczególnie dobrym rezultatem należą m.in.:

metakrylany alkilowe wywodzące się od nasyconych alkoholi, jak metakrylan izopropylowy, metakrylan propylowy, metakrylan n-butylowy, metakrylan n-oktylowy, metakrylan n-decylowy, metakrylan izooktylowy, metakrylan tetradecylowy i analogiczne;

metakrylany alkilowe wywodzące się od nienasyconych alkoholi jak np, metakrylan oleinowy, metakrylan 2-propynylowy, metakrylan allilowy, metakrylan winylowy itd.;

amidy i nitryle kwasu metakrylowego, jak

N-(3-dimetyloaminopropylo)metakrylamid,

N-(dietylofosfono)metakrylamid,

1-metakryloiloamido-2-metylo-2-propanol,

N-(3-dibutyloaminopropylo)metakrylamid,

N-t-butylo-N-(dietylofosfono)metakrylamid,

N,N-bis(2-dietyloaminoetylo)metakrylamid,

4-metakryloiloamido-4-metylo-2-pentanol, metakryloiloamidoacetonitryl,

N-(metoksymetylo)metakrylamid,

N-(2-hydroksyetylo)metakrylamid,

N-acetylometakrylamid,

N-(dimetyloaminoetylo)metakrylamid,

N-metylo-N-fenylometakrylamid,

N,N-dietylometakrylamid,

N-metylometakrylamid,

N,N-dimetylometakrylamid,

N-izopropylometakrylamid; aminoalkilowe metakrylany, jak tris(2-metakryloksyetylo)amina,

N-metyloformamidoetylometakrylan,

3-dietyloaminopropylometakrylan,

2-ureidoetylometakrylan; inne metakrylany zawierające atom azotu, jak

N-(metakryloiloksyetylo)diizobutyloketimina,

2-metakryloiloksyetylometylocyjanamid, cyjanometylometakrylan;

metakrylany arylowe, jak nonylofenylometakrylan, metakrylan benzylu, metakrylan fenylu, przy czym reszta arylowa w danym przypadku może być od niepodstawionej do podstawionej czterokrotnie;

metakrylany zawierające funkcję karbonylową, jak 2-karboksyetylometakrylan, karboksymetylometakrylan,

N-(2-metakryloiloksyetylo)-2-pirolidynon,

N-(3-metakryloiloksypropylo)-2-pirolidynon,

N-metakryloilomorfolina, oksazylidynyloetylometakrylan,

N-(metakryloiloksy)formamid, acetonylometakrylan,

N-metakryloilo-2-pirolidynon, cykloalkilometakrylany, jak

3-winylocykloheksylometakrylan,

3,3,5-trimetylocykloheksylometakrylan, metakrylan bornylu, metakrylan 2,4-cyklopentadienylu, metakrylan izobornylu,

1-metylocykloheksylometakrylan;

PL 196 727 B1 dimetakrylany glikolowe, jak metakrylan 1,4-butanodiolu, metakrylan metylenowy, metakrylan 1,3-butanodiolu, metakrylan glikolu trietylenowego, metakrylan 2,5-dimetylo-1,6-heksanodiolu, metakrylan 1,10-dekadiolu, metakrylan 1,2-propanodiolu, metakrylan glikolu dietylenowego, metakrylan glikolu etylenowego; metakrylany hydroksyalkilowe, jak

3-hydroksypropylometakrylan,

3,4-dihydroksybutylometakrylan,

2-hydroksyetylometakrylan,

2-hydroksypropylomatekrylan; metakrylany eteryfikowanych alkoholi, jak tetrahydrofurfurylometakrylan, winyloksyetoksyetylometakrylan, metoksyetoksyetylometakrylan,

1-butoksypropylomatekrylan,

1-metylo-(2-winyloksy)etylometakrylan, cykloheksyloksymetylometakrylan, metoksymetoksyetylometakrylan, benzyloksymetylometakrylan, metakrylan furfurylu,

2-butoksyetylometakrylan,

2-etoksyetoksymetylometakrylan,

2-etoksyetylometakrylan, alliloksymetylometakrylan,

1-etoksybutylometakrylan, metoksymetylometakrylan,

1-etoksyetylometakrylan, etoksymetylometakrylan; metakrylany halogenowanych alkoholi, jak metakrylan 2,3-dibromopropylu, metakrylan 4-bromofenylu,

1,3-dichloro-2-propylometakrylan, metakrylan 2-bromoetylu, metakrylan 2-jodoetylu, metakrylan chlorometylu; metakrylany oksiranylowe, jak metakrylan 10,11-epoksyundecylu, metakrylan 2,3-epoksycylkoheksylu, metakrylan 2,3-epoksybutylu, metakrylan 3,4-epoksybutylu, metakrylan glicydylu;

metakrylany zawierające atomy fosforu, boru i/lub krzemu, jak 2-(dibutylofosfono)etylometakrylan,

2,3-butylenometakryloiloetyloboran, 2-(dimetylofosfato)propylometakrylan, metylodietoksymetakryloiloetoksykrzem, 2-(etylenofosfito)propylometakrylan, dimetylofosfinometylometakrylan, dimetylofosfonoetylometakrylan, fosfonian dietylometakryloilu, dietylofosfatoetylometakrylan,

PL 196 727 B1 fosforan dipropylometakryloilu; metakrylany zawierające atom siarki, jak etylosulfinyloetylometakrylan,

4-tiocyjanobutylometakrylan, etylosulfonyloetylometakrylan, tiocyjanometylometakrylan, metylosulfinylometylometakrylan, siarczek bis(metakryloiloksyetylu);

trimetakrylany, jak trimetyloilopropanotrimetakrylan.

Mogą być także używane, odpowiadające metakrylanom, akrylany o temperaturze wrzenia wyższej niż 120°C.

Wymienione połączenia mogą być używane także jako mieszanina. Preferowane są (met)akrylany, których reszta alkoholowa zawiera od trzech do pięciu atomów węgla.

Długo-łańcuchowe estry, a więc połączenia, w których reszta alkoholowa posiada 7 albo więcej atomów węgla, sprawiają, że powłoki są wprawdzie bardziej elastyczne, ale także bardziej miękkie, tak więc ich właściwości użytkowe są ograniczone. Dlatego też ich zawartość jest ograniczona do 50 % wagowo.

Do najbardziej preferowanych (met)akrylanów należą między innymi n-butylometakrylan, tert-butylometakrylan, izo-butylometakrylan, metakrylan heksylu, akrylan heksylu, cykloheksylometakrylan, cykloheksyloakrylan, metakrylan benzylu i akrylan benzylu.

Według wynalazku składnik A) zawiera jako istotny składnik od 3 do 10% wagowo jednego lub kilku (met)akrylanów wielofunkcyjnych. Zalicza się do nich między innymi dwu-, trój-, i wielofunkcyjne połączenia. Szczególnie ważne są dwufunkcyjne (met)akrylany jak też trójfunkcyjne (met)akrylany.

(a) dwufunkcyjne (met)akrylany

Połączenia o ogólnym wzorze 1, gdzie R oznacza atom wodoru albo metyl a n jest dodatnią całkowitą liczbą pomiędzy 3 a 20, jak np. di(met)akrylan propanodiolu, butanodiolu, heksanodiolu, oktanodiolu, nonanodiolu, dekanodiolu i eikozanodiolu;

Połączenia o ogólnym wzorze 2, gdzie R oznacza atom wodoru albo metyl a n jest dodatnią całkowitą liczbą pomiędzy 1 a 14, jak np. di(met)akrylan glikolu etylenowego, glikolu dietylenowego, glikolu trietylenowego, glikolu tetraetylenowego, glikolu dodekaetylenowego, glikolu tetradekaetylenowego, glikolu propylenowego, glikolu dipropylenowego i glikolu tetradekapropylenowego;

oraz glicerodi(met)akrylan, 2,2'-bis[p-(Y-metakryloksy-e-hydroksypropoksy)fenylopropan] albo bis-GMA, dimetakrylan bifenolu-A, di(met)akrylan glikolu neopentylowego, 2,2'-di(4-metakryloksylopolietoksyfenylo)propan zawierający od 2 do 10 grup etoksylowych w cząsteczce i 1,2-bis(3-metakryloksy-2-hydro-ksylopropoksy)butan.

(b) trój- albo wielofunkcyjne (met)akrylany trimetakrylan trimetylolopropylu i tetrametakrylan pentaerytrytu.

(c) (met)akrylany uretanowe.

Produkty przemiany 2 moli monomeru (met)akrylanowego zawierającego ugrupowania hydroksylowe i jednego mola diizocyjanianu oraz produkty przemiany dwóch terminalnych grup NCO odpowiedniego uretanowego prepolimeru z monomerem metakrylanowym, posiadającym ugrupowanie hydroksylowe, jak np. przedstawione przy pomocy ogólnego wzoru 3, gdzie R1 oznacza atom wodoru albo grupę metylową, R2 grupę alkilenową a R3 wbudowaną organiczną resztę.

Wymienione sieciujące monomery od a) do c) są stosowane albo pojedynczo, albo w formie mieszaniny z innymi monomerami.

Do szczególnie korzystnych, używanych zgodnie z wynalazkiem wielofunkcyjnych monomerów żywic należą przede wszystkim: trimetakrylan trimetylolopropylu (TRIM), 2,2-bis-4(3-metakryloksy-2-hydroksypropoksy)fenylopropan (Bis-GMA), 3,6-diok-saoktametylenodimetakrylan (TEDMA), 7,7,9-trimetylo-4,13-diokso-3,14-dioksa-5,12-diaza-heksadekan-1,16-dioksydimetakrylan (UDMA) i/lub dimetakrylan 1,4-butanodiolu (1,4-BDMA). Preferowany jest dimetakrylan 1,4-butanodiolu.

Składnik A) może dalej także zawierać inne komonomery, które z wyżej wymienionymi (met)akrylanami są kopolimeryzowalne. Do tych należą m.in. ester winylowy, chlorek winylu, chlorek winyliPL 196 727 B1 denu, octan winylu, styren, podstawione podstawnikiem alkilowym w łańcuchu bocznym styreny, jak np. α-metylostyren, α-etylostyren, styreny podstawione podstawnikiem alkilowym w pierścieniu, jak przykładowo winylotoluen i p-metylostyren, halogenowane styreny, jak przykładowo monochlorostyren, dichlorostyren, tribromostyren i tetrabromostyren, winylo- i izopropenylowe etery, pochodne kwasu maleinowego, jak przykładowo bezwodnik kwasu maleinowego, bezwodnik kwasu metylomaleinowego, maleimid, metylomaleimid, fenylomaleimid i cykloheksylomaleimid, oraz dieny, jak przykładowo

1,3-butadien i diwinylobenzen.

Zawartość komonomeru jest ograniczona do 50% wagowo składnika A), ponieważ większa ilość mogłaby niekorzystnie wpłynąć na właściwości mechaniczne spolimeryzowanych powłok. Zawartość winyloaromatów jest przy tym ograniczona do 30% wagowo składnika A), ponieważ większe ilości mogą prowadzić do ponownego rozwarstwienia układu. Zawartość winyloestrów jest także ograniczona do 30% wagowo składnika A), ponieważ przy niskich temperaturach niedostatecznie twardnieją i powodują niesprzyjające kurczenie się.

Wszystkie wyżej wymienione monomery, które zawarte są w składniku A) są osiągalne w handlu.

Składnik B)

Aby otrzymać określoną lepkość i rozlewność żywicy reaktywnej jak też w celu poprawienia procesu twardnienia lub innych właściwości żywicy albo spolimeryzowanej powłoki, do składnika A) może być dodany polimer albo prepolimer. Ten prepolimer powinien być rozpuszczalny lub pęczniejący w składniku A). Na jedną część wagową A) można dodać prepolimer w ilości pomiędzy 0 a 2 części wagowe.

Jako składnik B) w szczególności nadają się np. poli(met)akrylany, które mogą być rozpuszczane w A) jako stały polimer. Mogą być one także używane jako tak zwane syropy, tzn. jako częściowo spolimeryzowana masa odpowiedniego monomeru. Jest przy tym ważne, aby masy te wykazywały niską zawartość (tzn. < 5% wagowo) (met)akrylanu metylu lub (met)akrylanu etylu. Przeważnie składnik B) nie zawiera (met)akrylanu metylu lub (met)akrylanu etylu.

Jako składnik B) nadają się więc m.in. chlorek poliwinylu, octan poliwinylu, polistyren, żywice epoksydowe, epoksy(met)akrylany, nienasycone poliestry, poliuretany albo ich mieszaniny lub poli(met)akrylany wyżej wymienionych. Wymienione (pre)polimery mogą być także dodawane jako kopolimery.

W ramach wynalazku do prepolimerów dodawanych z najlepszym skutkiem należą m.in. środek wiążący na bazie (met)akrylanów nie zawierający wolnych monomerów, jak przykładowo ^®PLEXIGUM PM 381, który jest osiągalny w firmie Rohm GmbH.

Polimery te służą przykładowo do regulacji elastyczności, regulacji kurczenia się, jako stabilizatory, jako środki powodujące kożuszenie jak również jako poprawiacze rozlewności.

Wyżej wymienione prepolimery są w ogólności osiągalne w handlu. Można je jednak także otrzymywać według znanych fachowcom sposobów.

Żywice reaktywne służące do rozwijania cienkich powłok o grubości poniżej 5 mm przeważnie zawierają przynajmniej minimalnie 1% wagowo, a najlepiej przynajmniej 3% wagowo polimeru, np. poli(met)akrylanu, w odniesieniu do sumy A) + B).

Składnik C)

Żywice metakrylanowe podlegają podczas twardnięcia inhibicji pod wpływem powietrza. To prowadzi do tego, że górne warstwy żywicy, które mogą mieć kontakt z powietrzem w większej skali pozostają klejące i nie zestalają się jak reszta masy. Aby przeszkodzić, względnie poprawić takie zachowywanie się, do żywicy dodawana jest parafina i/lub wosk, którego stężenie bliskie jest granicy rozpuszczalności. Podczas odparowywania składników receptury zostaje przekroczona granica rozpuszczalności, na powierzchni tworzy się cienki parafinowy film, który utrudnia inhibicję pod wpływem powietrza górnych warstw żywicy i w ten sposób prowadzi do uzyskania suchej powierzchni.

Przy woskach i parafinach chodzi w ogólności o niepolarne substancje, rozpuszczalne w ciekłej, nieutwardzonej żywicy. Wraz z wzrastającym sieciowaniem podczas polimeryzacji zmniejsza się ich wzajemna tolerancja z żywicą, tak że powstaje druga faza, która może migrować na powierzchnię polimeryzującej masy żywicy. Tworzy ona warstwę, izolującą na powierzchni błonę i przez to może odizolować masę od tlenu w powietrzu. Przez takie wykluczenie tlenu jest wspomagana polimeryzacja żywicy na jej powierzchni. W szczególności dodatek wosku i/lub parafiny może zatem zmniejszyć kleistość powierzchni poprzez osłabianie inhibitującego działania tlenu.

Zasadniczo nadają się wszystkie substancje zachowujące się w wyżej opisany sposób, wykazujące zdolność tworzenia jednolitej warstwy powierzchniowej przy przekraczaniu granicy rozpuszczalności.

PL 196 727 B1

Do nadających się wosków należą między innymi parafina, wosk mikrokrystaliczny, wosk Carnauba, wosk pszczeli, lanolina, tran waleni, wosk poliolefinowy, cerezyna, wosk Candelilla i podobne.

Jako szczególnie użyteczna okazała się parafina. Składa się ona przeważnie z prostych węglowodorów o ogólnym wzorze CnH2n+1, gdzie n = 10 - 70 oraz parafin izo- i cykloalkanowych o zawartości od 0 do 60%. Otrzymana w procesie frakcyjnej destylacji próżniowej lekkich i cięższych olejów smarowych zawierająca woski jest korzystniejsza, ponieważ w obecności żywic (met)akrylanowych jest przeważnie ekstremalnie niereaktywna. Jest nierozpuszczalna w wodzie i prawie nierozpuszczalna w niskocząsteczkowych alifatycznych alkoholach i eterach. Jest lepiej rozpuszczalna w ketonach, chlorowanych węglowodorach, benzynie, benzenie, toluenie, ksylenie i wyższych aromatach. Rozpuszczalność zmniejsza się wraz ze wzrostem temperatury topnienia, tzn. wraz ze wzrostem masy molowej wosku. Punkt mięknięcia makrokrystalicznej parafiny leży pomiędzy 35 a 72. Zwyczajne handlowe produkty wykazują lepkość pomiędzy 2 a 10 mm²/s w 100°C.

Jako dodatek do zgodnych z wynalazkiem żywic metakrylanowych do powłok do podłoży preferowane są między innymi w pełni rafinowane i odolejone woski. Zawartość oleju w tego typu woskach wynosi maksymalnie 2,5%. Szczególne zalety posiadają produkty o punkcie mięknięcia między 40 a 60°C i lepkości od 2,0 do 5,5 mm²/s w 100°C.

Zgodnie z wynalazkiem wosk i/lub parafina dodawana jest w ilości od 2,0 do 5% wagowo, szczególnie 3% wagowo w odniesieniu do całkowitej masy od składników A) do B). Znaczne przekroczenie dodanej ilości wosku i/lub parafiny powyżej 5% wagowo może mieć niekorzystny wpływ na wytrzymałość powłoki do podłoży. Przekroczenie dodanej ilości wosku i/lub parafiny poniżej 2% wagowo powoduje, że żywica o zmniejszonym zapachu twardniejąc posiada klejącą powierzchnię.

Ponieważ oddziaływanie zgodnej z wynalazkiem parafiny i/lub wosku przynosi efekt dzięki odparowywaniu, jest konieczne aby składnik A) wykazywał dostateczną lotność. Dlatego szczególnie preferowane są monomery (met)akrylanowe z grupami estrowymi posiadającymi C3 - C6 atomów węgla.

Składnik D)

Zgodna z wynalazkiem żywica A) do D) jest zdatna do utwardzania na zimno, tzn. aby przeprowadzić proces polimeryzacji zawiera układ redoks składający się z przyspieszacza i nadtlenkowego katalizatora lub inicjatora. Ilości, w jakich przyspieszacze lub inicjatory są dodawane zależą każdorazowo od układu i są ustalane poprzez fachowca w rutynowych badaniach. Muszą one jednak wystarczyć do utwardzenia na zimno składnika A).

Przyspieszacz jest zazwyczaj dodawany w ilości 0,01 do 5% wagowo, przeważnie 0,5 do 1,5% wagowo w odniesieniu do sumy składników A) do D). Do związków szczególnie nadających się jako przyspieszacze należą aminy i merkaptany, jak przykładowo dimetylo-p-toluidyna, diizopropoksy-p-toluidyna, N,N-bis(2-hydroksyetylo)-p-toluidyna, dimetyloanilina i dimerkaptooctan glikolowy, przy czym szczególnie preferowane są N,N-bis(2-hydroksyetylo)-p-toluidyna oraz dimetylo-p-toluidyna.

Z kolei jako przyspieszacz mogą sł u ż y ć organiczne sole metali, które są dodawane przecię tnie w iloś ci 0,001 do 2% wagowo w odniesieniu do sumy skł adników A) do D). Należą do nich m.in. naftylan miedzi i oleinian miedzi.

Jako nadtlenkowe katalizatory lub inicjatory szczególnie nadają się takie grupy funkcyjne związków jak: ketononadtlenki, nadtlenki diacylowe, nadestry, nadacetale jak też mieszaniny związków posiadających takie grupy, czy też niewymienione skuteczne utwardzacze i inicjatory.

Do tego celu szczególnie nadają się takie związki jak metyloetyloketononadtlenek, nadtlenek acetyloacetonu, ketononadtlenek, metyloizobutyloketononadtlenek, nadtlenek cykloheksanonu, nadtlenek dibenzoilu, nadbenzoesan tert-butylu, węglan isopropylowo-peroksa-tert-butylowy, 2,5-bis(2-etyloperoksaheksanoilo)-2,5-dimetyloheksan, nadester 2-etyloheksanowo-tert-butylowy, nadester 3,5,5-trimetyloheksanowo-tert-butylowy, 1,1-bis(tert-butyloperoksa)cykloheksan, 1,1-bis(tert-butyloperoksa)3,3,5-trimetylocykloheksan, wodoronadtlenek kumenu, nadtlenek tert-butylu, nadtlenek dikumenu, bis(4-tert-butylocykloheksylo)peroksadwuwęglan, mieszaniny związków typu ketononadtlenków, typu nadestrów, albo mieszaniny dwóch lub więcej wymienionych związków. Spośród wyżej wymienionych związków preferowany jest nadtlenek dibenzoilu.

Inicjatory są dodawane w ilości w zakresie 0,1 do 10% wagowo, przeważnie od 0,5 do 5% wagowo w odniesieniu do sumy składników A) do D). Mimo że żywica zawiera już przyspieszacz z grupy składnika D), np. dimetyloparatoluidynę, polimeryzacja w temperaturze otoczenia nie zachodzi. Dodanie ostatniej części składowej składnika D) rozpoczyna reakcję, przy czym składnik D) przeważnie jest tak odmierzany, aby czas zachowania stanu plastycznego układu (met)akrylanowego był w granicach 10 do 20 min. Zgodny z wynalazkiem układ (met)akrylanowy zawiera więc całkowitą ilość składnika D)

PL 196 727 B1 tylko bezpośrednio przed zastosowaniem, podczas używania brak jest składnika D) albo jest zawarty tylko częściowo; innymi słowy, całkowicie sprawny układ redoks nie jest dodawany do polimeryzacji polimeryzowalnych części składowych, tylko pojedyncze składniki układu redoks z już polimeryzowalnymi substancjami mogą być wymieszane.

Składnik E)

Składnik E) jest opcjonalny. Mowa jest tu o licznych zwykłych dodatkach do reaktywnych żywic (met)akrylanowych do powłok do podłoży. Dla przykładu wymieniono tylko:

środki utwardzające, antyelektrostatyczne, antyutleniające, biostabilizatory, chemiczne środki porotwórcze, środki antystykowe, ognioochronne, smarowe, barwiące, poprawiające plastyczność, wypełniacze, środki antyadhezyjne, pośredniki przyczepności, inhibitory, katalizatory, środki ochrony przed światłem, optyczne rozjaśniacze, organiczne fosforyny, oleje, pigmenty, poprawiacze udarności, napełniacze wzmacniające, włókna wzmacniające, środki ochrony przed wietrzeniem i zmiękczacze.

Te opcjonalne dodatki mogą być zawarte w zgodnej z wynalazkiem żywicy w zmiennych ilościach. Niektóre dodatki są w ramach wynalazku szczególnie preferowane, jak przykładowo substancje pomocnicze grup E1) do E4).

Grupa E1)

Na szczególne zainteresowanie jako dodatki do zgodnych z wynalazkiem żywic zasługuje grupa inhibitorów E1).

Aby ochronić mieszaninę polimeryzowalnej żywicy przed niepożądanym, przedwczesnym utwardzeniem, dodaje się inhibitory. Działają one jako reagenty wychwytujące zazwyczaj istniejące rodniki łańcuchowe i znacznie podwyższają czas składowania przygotowanych żywic. Chcąc szybko przeprowadzić proces utwardzania poprzez dodanie organicznego nadtlenku aby osiągnąć korzystny efekt trzeba jednakże dołączać inhibitory. Dodane inhibitory mają tę zaletę, że można je szybko unieszkodliwić. Stosowany jest głównie 1,4-dihydroksybenzen. Dodawane mogą być także inne podstawione dihydroksybenzeny. Tego typu inhibitory można przedstawić ogólnym wzorem (E1.I), gdzie R¹ oznacza liniową albo rozgałęzioną resztę alkilową od jednego do ośmiu atomów węgla, halogen lub aryl, przeważnie reszta alkilowa posiada od jednego do czterech atomów węgla, szczególnie preferowana jest reszta metylowa, etylowa, n-propylowa, izo-propylowa, n-butylowa, Izo-butylowa, sec-butylowa, tert-butylowa, a także Cl, F lub Br;

n jest liczbą całkowitą w zakresie od jeden do cztery, przewa żnie wynosi jeden albo dwa; oraz

R² oznacza atom wodoru, liniową albo rozgałęzioną resztę alkilową od jednego do ośmiu atomów węgla, halogen lub aryl, przeważnie reszta alkilowa posiada od jednego do czterech atomów węgla, szczególnie preferowana jest reszta metylowa, etylowa, n-propylowa, izo-propylowa, n-butylowa, izo-butylowa, sec-butylowa lub tert-butylowa.

Można jednakże używać związków zawierających 1,4-benzochinon jako cząsteczkę podstawową. Można je opisać ogólnym wzorem (E1.II), gdzie R¹ oznacza liniową albo rozgałęzioną resztę alkilową od jednego do ośmiu atomów węgla, halogen lub aryl, przeważnie reszta alkilowa posiada od jednego do czterech atomów węgla, szczególnie preferowana jest reszta metylowa, etylowa, n-propylowa, izo-propylowa, n-butylowa, izo-butylowa, sec-butylowa, tert-butylowa, a także Cl, F lub Br; oraz n jest liczbą całkowitą w zakresie od jeden do cztery, przewa żnie wynosi jeden albo dwa.

Tak samo są używane fenole o ogólnej strukturze (E1.III), gdzie R¹ oznacza liniową albo rozgałęzioną resztę alkilową od jednego do ośmiu atomów węgla, aryl lub aralkil, ester kwasu propionowego z od 1 do 4 wartościowymi alkoholami, mogącymi zawierać heteroatomy takie jak S, O i N, przeważnie reszta alkilowa posiada od jednego do czterech atomów węgla, szczególnie preferowana jest reszta metylowa, etylowa, n-propylowa, izo-propylowa, n-butylowa, izo-butylowa, sec-butylowa, tert-butylowa.

Dalszą korzystną klasą substancji są zatłoczone fenole na bazie pochodnych triazynowych o wzorze (E1,IV), zawierających R = związek o wzorze (E1.V), gdzie R = CnH2n+1, a n = 1 lub 2.

Z najlepszym skutkiem zastosowano połączenia 1,4-dihydroksybenzenu, 4-metoksyfenolu, 2,5-dichloro-3,6-dihydroksy-1,4-benzochinonu, 1,3,5-trimetylo-2,4,6-tris(3,5-di-tert-butylo-4-nydroksybenzylo)benzenu, 2,6-di-tert-butylo-4-metylofenolu, 2,4-dimetylo-6-tert-butylofenolu, 2,2-bis[3,5-bis(1,1-dimetyloetylo)-4-hydroksyfenylo-1-oksoperoksymetylo)]1,3-propan-di-ylestru, 2,2'-tiodietylobis[3-(3,5-di-tert-butylo-4-hydroksyfenylo)]propionianu, oktadecylo-3-(3,5-di-tert-butylo-4-hydroksyfenylo)propionianu,

PL 196 727 B1

3,5-bis(1,1-dimetyloetylo-2,2-metylenobis(4-metylo-6-tert-butylo)fenolu, tris(4-tert-butylo-3-hydroksy-2,6-dimetylobenzylo)-s-triazyno-2,4,6-(1H,3H,5H)trionu, tris(3,5-di-tert-butylo-4-hydroksy)-s-triazyno-2,4,6-(1H,3H,5H)trionu lub tert-butylo-3,5-dihydroksybenzenu.

Udział inhibitora pojedynczo lub jako mieszaniny przeważnie wynosił 0,0005 - 1,3% części wagowych w odniesieniu do całkowitej masy receptury żywicy.

Grupa E2)

Jeszcze jedną ważną grupą substancji w obrębie dodatków i domieszek są wypełniacze E2).

Jako wypełniacze i/lub pigmenty w przygotowaniu płynnej żywicy stosować można wszystkie zwyczajne dodatki jak np. naturalne i syntetyczne węglany wapnia, dolomity, siarczany wapnia, krzemiany jak np. krzemian glinu, krzemian cyrkonu, talk, kaolin, mika, skaleń, syenit nefelinowy, wollastonit, a także kulki szklane lub kulki krzemionkowe, dwutlenek krzemu w formie piasku, kwarcu, kwarcytu, nowakulitu, perlitu, trypolii i ziemi okrzemkowej, siarczan baru, karbidy jak np. SiC, siarczki (np. MoS2, ZnS) lub także tytaniany jak np. BaTiO3, molibdeniany jak np. molibdeniany cynku, wapnia, baru, strontu, fosforany jak np. cynku, wapnia, magnezu. Również dobrze nadają się proszki metali lub tlenki metali jak np. proszek glinowy, proszek srebra lub wodorotlenek glinu. Jako dodatki służą też sadze, proszek grafitowy, mączka drzewna, syntetyczne włókna (na bazie polietylenotereftalowej, poliwinyloalkoholowej), włókna bazaltowe, włókna węglowe, włókna aromatycznych poliamidów, włókna polibenzimidazolowe, włókna PEEK, włókna polietylenowe, włókna borowe, włókna ceramiczne. Zwykła procentowa zawartość w odniesieniu do całkowitej receptury leży pomiędzy 0 a 60% części wagowych.

Grupa E3)

Spośród możliwych dodatków o szczególnym znaczeniu jest także grupa antyutleniaczy i stabilizatorów termicznych E3).

Związki te są znane fachowcom. Przykładowo spośród licznych możliwych związków można by wymienić: kwas chloranilowy (2,5-dichloro-3,6-dihydroksy-1,4-benzochinon), hydrochinon(1,4-dihydroksybenzen), lrganox 1330 (1,3,5-trimetylo-2,4,6-tris-(3,5-di-tert-butylo-4-hydroksybenzylo)benzen), Vulkanox BHT (2,6-di-tert-butylo-4-metylofenol), 4-tert-butylobenzkatechina, związki o ogólnym wzorze E3.I), gdzie n jest całkowitą liczbą w zakresie od 1 do 4, R¹ oznacza podstawioną lub niepodstawioną, liniową lub rozgałęzioną resztę alkilową zawierającą od 1 do 8 atomów węgla, przeważnie od 1 do 4 atomów węgla, resztę arylową lub halogen, przeważnie chlor, fluor lub brom, a R² jest atomem wodoru albo podstawioną lub niepodstawioną, liniową lub rozgałęzioną resztą alkilową zawierającą od 1 do 8 atomów węgla, przeważnie od 1 do 4 atomów węgla, lrganox 1010 (3,5-bis(1,1-dimetyloetylo-2,2-metylenobis-(4-metylo-6-tert-butylo)fenol), lrganox 1035 (2,2'-tiodietylobis-(3-(3,5-di-tert-butylo-4-hydroksyfenylo)propionian), lrganox 1076 (oktadecylo-3-(3,5-di-tert-butylo-4-hydroksyfenylo)propionian), Topanol O, Cyanox 1790 (tris-(4-tert-butylo-3-hydroksy-2,6-dimetylobenzylo)-5-triazyno-2,4,6-(1H, 3H, 5H)trion), lrganox 1098 i podobne.

Grupa E4)

Następną szczególną grupą dodatków jest grupa zmiękczaczy E4).

Zmiękczacze służą np. jako pochłaniacz dla składników nadtlenkowych aby automatycznie otrzymać 2-składnikową mieszaninę (środek flegmatyzujący), do regulacji wytrzymałości na ściskanie i zgniatanie, jak też do ustawiania naprężenia warstwy powierzchniowej.

Znanymi zmiękczaczami stosowanymi w (met)akrylanowych żywicach reaktywnych są np. ester kwasu ftalowego, ester kwasu adypinowego, chloroparafina, żywice mocznikowa, melaminowa, modyfikowane fenolany, poliglikouretany.

Zgodna z wynalazkiem żywica reaktywna może zawierać do 7 części wagowych, przeważnie do 2 części wagowych zmiękczacza na 10 części wagowych sumy A) + B).

Powłoki do podłoży o zmniejszonym zapachu można otrzymać poprzez nałożenie i utwardzenie polimeryzowalnych, utwardzalnych na zimno w temperaturze od -10 do +45°C, zgodnych z wynalazkiem układów (met)akrylanowych.

Zasadniczo mogą one być stosowane na wszystkich stałych podłożach, szczególnie nadają się na asfalt, betonoasfalt, jastrych bitumiczny, beton, jastrych, płytki ceramiczne, metal, jak przykładowo stal lub aluminium jak również drewno. W zależności od rodzaju podłoża, korzystnie jest aby przed wprowadzeniem zgodnej z wynalazkiem żywicy reaktywnej nanieść na podłoże podkład. Takie podkłady są znane fachowcom i są dostępne.

Jak było podane powyżej utwardzenie żywicy zachodzi w ogólności w temperaturach w zakresie od -10 do +45°C. Taką żywicę nazywa się utwardzalną na zimno.

PL 196 727 B1

Szczególnie korzystna realizacja sposobu według wynalazku przyjmuje utwardzenie w temperaturze otoczenia (+10 do +30°C).

Wynalazek został szczegółowo objaśniony poprzez poniższe przykłady wykonania i porównania Przykład 1 do 4, jak też porównanie 1 do 8

Otrzymano połączenie następujących składników poprzez mieszanie:

Związek	Część wagowa
n-butylometakrylan	65,8
®Plexigum PM 381	25,0
®Tinuvin P (2-(2-hydroksy-5-metylofenylo)benzotriazol)	0,2
4-metylo-2,6-di-tert-butylofenol	0,02
N,N-bis(2-hydroksyetylo)-p-toluidyna	1,0
metakrylan benzylu	0,2

^®Plexigum PM 381 jest zmieloną substancją polimeryczną na bazie metakrylanu butylu i metakrylanu metylu.

Do tej mieszanki zostały dodane N,N-dimetylo-para-toluidyna, dimetakrylan 1,4-butanodiolu (1,4-BDMA) i parafiny (t.t. 50 - 52°C) w ilościach podanych w tabeli 1. Następnie otrzymana mieszanka została dobrze wymieszana i bezpośrednio przed utwardzeniem przez minutę wymieszana z podaną ilością BP-50-FT. PB-50-FT jest proszkiem, który zawiera 50% wagowo nadtlenku dibenzoilu i jest flegmatyzowany dicykloheksyloftalanem. Żywica została naniesiona na beton w grubości ok. 1 cm i utwardzana w temperaturze otoczenia przez 90 minut. Osiągnięte wyniki są także podane w tabeli 1. Złe utwardzenie oznacza, że żywica po zadanym czasie była kleista. Dobre utwardzenie oznacza brak kleistości utwardzonego układu.

Wszystkie wartości podane w tabeli 1 są częściami wagowymi w odniesieniu do całkowitej ilości żywicy reaktywnej (składniki A) do E)).

T a b e l a 1

Eksperyment	Parafina	N,N-dimetylo- -p-toluidyna	1,4-BDMA	BP-50-FT	Utwardzenie
porównanie 1	1	-	1,5	2	złe
porównanie 2	1	-	1,5	4	złe
porównanie 3	1	0,3	1,5	2	złe
porównanie 4	1	0,3	1,5	4	złe
porównanie 5	1	0,5	1,5	2	złe
porównanie 6	1	0,5	1,5	4	złe
porównanie 7	3	-	1,5	2	złe
porównanie 8	1	-	3	2	złe
przykład 1	3	-	3	2	średnie
przykład 2	3	-	3	4	średnie
przykład 3	3	-	5	2	dobre
przykład 4	3	-	5	4	dobre

Okazuje się, że tylko przy większej zawartości parafiny i udziale (met)akrylanów wielofunkcyjnych można osiągnąć dobre utwardzenie.

Inne zabiegi, jak przykładowo zmiana zawartości inicjatora lub udziału przyspieszacza nie prowadziły do pożądanych efektów. Tak samo bez efektu pozostaje zwiększanie zawartości tylko 1,4-BDMA albo parafiny.

PL 196 727 B1

Pomiar w przeciągu pięciu godzin pokazał, że podczas nanoszenia żywicy reaktywnej tylko niewielkie ilości (<10 ppm) butylometakrylanu są wydzielane do otoczenia, tak więc zagrożenie zdrowia może zostać wykluczone.

P r z y k ł a d y 5 do 8

Do wytwarzania przeźroczystych błon w 60°C rozpuszczono 25,0 części wagowych ^®Plexigum

PM 381 (Rohm GmbH) i 3,0 części wagowych stopionej parafiny (t.t. 50 - 52°C) w mieszaninie 65,8 części wagowych monomeru podstawowego (patrz tabela 2), 5,0 części wagowych dimetakrylanu 1,4-buta-nodiolu, 0,2 części wagowej ^®Tinuvin'u P (2-(2-hydroksy-5-metylofenylo)benzotriazolu) i 0,02 części wagowej 4-metylo-2,6-di-tert-butylofenolu. Po ostudzeniu do ok. 30°C dodano 1,0 część wagową N,N-bis(2-hydroksyetylo)-p-toluidyny. Następnie tak otrzymaną mieszankę dobrze wymieszano i bezpośrednio przed utwardzeniem wmieszano przez jedną minutę 2 części wagowe BP-50-FT (patrz wyżej). Żywica została w grubości ok. 0,8 cm naniesiona na płytę chodnikową pokrytą folią ^®Hostaphan i utwardzana w temperaturze otoczenia przez 60 minut. Osiągnięte wyniki są także przedstawione w tabeli 2.

Do otrzymywania wypełnionej powłoki zostało dodane 75 części wagowych piasku kwarcowego (mieszanka Silimix nr. 270 zachodnioniemieckiego zakładu przetwórstwa kwarcu Dr. M^ler GmbH, Dorsten) jako wypełniacz do 25 części wagowych środka wiążącego (identyczne zestawienie jak przy odpowiednich przeźroczystych błonach) i intensywnie wymieszane bez inicjatora.

Następnie do otrzymanej dobrze rozmieszanej mieszanki, bezpośrednio przed utwardzeniem, zostały wmieszane przez 1 minutę 2 części wagowe BP-50-FT (patrz wyżej) w odniesieniu do środka wiążącego. Mieszanka została w grubości ok. 0,8 cm naniesiona na płytę chodnikową pokrytą folią ^®Hostaphan i utwardzana w temperaturze otoczenia przez 60 minut. Osiągnięte wyniki są także przedstawione w tabeli 2.

T a b e l a 2

Eksperyment	Monomer podstawowy	Przezroczysty film	Wypełniona powłoka
przykład 5	metakrylan izobutylu	brak kleistości	brak kleistości
przykład 6	metakrylan heksylu	brak kleistości	brak kleistości
przykład 7	metakrylan cykloheksylu	brak kleistości	brak kleistości
przykład 8	metakrylan benzylu	brak kleistości	brak kleistości

Okazuje się, że wszystkie wyżej podane układy dzięki kombinacji wysokiego udziału parafiny oraz wysokiej zawartości (met)akrylanów wielofunkcyjnych, utwardzają się bez kleistości.

Claims (10)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Niskozapachowa żywica reaktywna na bazie (met)akrylanu, utwardzana na zimno, stosowana do powlekania podłóg, znamienna tym, że zawiera:

   (A) 50 - 100% wagowo (met)akrylanu uzyskiwanego z estrów kwasu (met)akrylowego o temperaturze wrzenia powyżej 120°C w warunkach ciśnienia otoczenia, w skład którego wchodzi:

   0 - 5% wagowo (met)akrylanu metylu;

   0 - 5% wagowo (met)akrylanu etylu;

   0 - 97% wagowo (met)akrylanu C3-C6;

   0 - 50% wagowo (met)akrylanu >C7;

   3 - 10% wagowo (met)akrylanów wielofunkcyjnych oraz

   0 - 50% wagowo komonomeru, w skład którego wchodzi:

   0 - 30% wagowo aromatycznego związku winylowego, oraz

   0 - 30% wagowo estru winylowego, przy czym podane części składowe składnika (A) stanowią 100% wagowo;

   (B) 0 - 2 części wagowych prepolimeru na 1 część wagową składnika (A) który to prepolimer ulega rozpuszczeniu lub pęcznieje w (A), przy czym stosunek zawartości (met)akrylanu metylu lub (met)akrylanu etylu do składnika (B) wynosi poniżej 5% wagowo;

   (C) 2 - 5 części wagowych przynajmniej jednego typu parafiny i/lub wosku, na 100 części wagowych sumy składników (A) + (B);

   PL 196 727 B1 (D) układ oksydacyjno-redukcyjny, w skład którego wchodzi przyspieszacz oraz nadtlenkowy katalizator lub środek inicjujący w ilości odpowiedniej dla potrzeb procesu utwardzania na zimno składnika (A) oraz (E) typowe dodatki.
2. 2. Żywica reaktywna według zastrz. 1, znamienna tym, ż e zawartość składnika (E) wynosi od 0 do 100 części wagowych na 10 części wagowych sumy składników (A) + (B).
3. 3. Żywica reaktywna według zastrz. 1, znamienna tym, że składnik (A) zawiera metakrylan n-butylu, metakrylan izobutylu, metakrylan heksylu, metakrylan cykloheksylu, metakrylan benzylu i/lub dimetakrylan 1,4-butanodiolu.
4. 4. Ż ywica reaktywna wedł ug zastrz. 1, znamienna tym, ż e składnik (B) zawiera prepolimer na bazie (met)akrylanu.
5. 5. Żywica reaktywna według zastrz. 1, znamienna tym, ż e zawartość składnika (C) wynosi 2,5 do 3,5 części wagowych na 100 części wagowych sumy składników (A) + (B).
6. 6. Żywica reaktywna według zastrz. 1, znamienna tym, że składnik (D) zawiera aminę i nadtlenek dibenzoilu, w szczególności N,N-bis-(2-hydroksyetylo)-p-toluidynę i nadtlenek dibenzoilu.
7. 7. Żywica reaktywna według zastrz. 1, znamienna tym, że zarówno składnik (A), jak i składnik (B) jest pozbawiony metakrylanu metylu oraz metakrylanu etylu.
8. 8. Sposób wytwarzania powłoki niskozapachowej, znamienny tym, że niskozapachową żywicę reaktywną na bazie (met)akrylanu utwardzaną na zimno, zawierającą:

   (A) 50 - 100% wagowo (met)akrylanu uzyskiwanego z estrów kwasu (met)akrylowego o temperaturze wrzenia powyżej 120°C w warunkach ciśnienia otoczenia, w skład którego wchodzi:

   0 - 5% wagowo (met)akrylanu metylu;

   0 - 5% wagowo (met)akrylanu etylu;

   0 - 97% wagowo (met)akrylanu C3-C6;

   0 - 50% wagowo (met)akrylanu >C₇;

   3 - 10% wagowo (met)akrylanów wielofunkcyjnych oraz

   0 - 50% wagowo komonomeru, w skład którego wchodzi:

   0 - 30% wagowo aromatycznego związku winylowego, oraz 0 - 30% wagowo estru winylowego, przy czym podane części składowe składnika (A) stanowią 100% wagowo;

   (B) 0 - 2 części wagowych prepolimeru na 1 część wagową składnika (A), który to prepolimer ulega rozpuszczeniu lub pęcznieje w (A), przy czym stosunek zawartości (met)akrylanu metylu lub (met)akrylanu etylu do składnika (B) wynosi poniżej 5% wagowo;

   (C) 2 - 5 części wagowych przynajmniej jednego typu parafiny i/lub wosku na 100 części wagowych sumy składników (A) + (B);

   (D) układ oksydacyjno-redukcyjny, w skład którego wchodzi przyspieszacz oraz nadtlenkowy katalizator lub środek inicjujący w ilości odpowiedniej dla potrzeb procesu utwardzania na zimno składnika (A) oraz (E) typowe dodatki, nanosi się na powierzchnię, po czym zostawia do utwardzenia.
9. 9. Sposób według zastrz. 8, znamienny tym, że utwardzanie przeprowadza się w temperaturze otoczenia od +10 do +30°C.
10. 10. Zastosowanie żywicy określonej zastrzeżeniem nr 1 do wytwarzania niskozapachowej powłoki do podłóg, poprzez nanoszenie i utwardzenie żywicy na zimno w temperaturach od -10 do +45°C.