PL196241B1 - Zawias dla drzwi, okien i temu podobnych - Google Patents

Abstract

1. Zawias dla drzwi, okien i temu podobnych, z co naj- mniej jedna czescia ramowa, która zawiera element zawia- sowy i polaczony z nim, mocowany na przedniej powie- rzchni stalej ramy, element mocujacy, oraz czescia skrzy- dlowa, która zawiera element zawiasowy i polaczony z nim, mocowany na przedniej powierzchni skrzydla, element mocujacy, przy czym element zawiasowy czesci skrzydlo- wej zachodzi za element zawiasowy czesci ramowej, zas elementy zawiasowe sa polaczone ze soba uchylnie w obszarze zachodzenia za pomoca stanowiacego os zawiasu, wchodzacego w wybrania elementów zawiaso- wych sworznia zawiasu, przy czym wybranie jednego z elementów zawiasowych ma wieksza dlugosc niz szero- kosc, w zwiazku z czym sworzen zawiasu ma w nim luz w kierunku wzdluznej osi symetrii przekroju wybrania i jest przemieszczany o odcinek regulacyjny równolegle do siebie samego, zas umieszczony pomiedzy co najmniej jednym koncem wybrania i sworzniem zawiasu w obszarze wzdluz- nej osi symetrii, paskowy, wsuwany równolegle do sworznia zawiasu, uklad elementów wypelniajacych znosi luz sworz- nia w kierunku wzdluznej osi symetrii i unieruchamia swo- rzen w okreslonej pozycji, znamienny tym, ze sworzen (5) zawiasu jest prowadzony bezposrednio w wybraniu (13), zas uklad (30) elementów wypelniajacych zawiera co naj- mniej jeden element, co najmniej w przyblizeniu wypelniaja- cy co najmniej jedna przestrzen pomiedzy sworzniem za- wiasu i koncowa scianka. PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest zawias dla drzwi, okien i temu podobnych.

Zawiasy dla wykonanych z aluminium lub tworzywa sztucznego drzwi, okien i temu podobnych zawierają najczęściej korpus z wyciskanego kształtownika aluminiowego lub cynkowego odlewu ciśnieniowego. Zawiasy mają, po części z przyczyn technologicznych, wzajemnie równoległe powierzchnie górne i dolne, które w położeniu montażowym leżą poziomo naprzeciw siebie. Skrzydła wymagają z reguły po montażu regulacji w otworze ramy, mianowicie w kierunku poziomym, pionowym i kierunku prostopadłym do powierzchni ramy względnie do powierzchni skrzydeł, które przy zamkniętym skrzydle są równoległe do powierzchni ramy. Znany jest szereg konstrukcji, umożliwiających przeprowadzenie wspomnianych regulacji, przy czym do regulacji w kierunku prostopadłym do powierzchni ramy względnie powierzchni skrzydła od dawna stosuje się rozwiązania, które zmieniają pozycje sworznia zawiasu względem jednej z jego części. Najstarsze konstrukcje zawierają tuleje mimośrodowe względnie, bardziej współczesne, podwójne tuleje mimośrodowe, znane z niemieckiego opisu wzoru użytkowego nr DE-GM 73 09 196. Te podwójne tuleje mimośrodowe są jednak dość drogie, jako że muszą być wykonane z drogich, wytrzymałych na naciski i inne obciążenia, a jednocześnie wykazujących korzystne własności poślizgowe, tworzyw sztucznych, zaś podczas regulacji monter może mieć trudności w zrozumieniu wzajemnego oddziaływania obrotu poszczególnych tulei.

Podstawowa zasada działania obrotowych tulei, w których osadzony jest sworzeń zawiasu, była wielokrotnie modyfikowana, jak wynika na przykład z niemieckiego opisu patentowego nr DE 195 28 101 Cl i europejskiego opisu patentowego nr EP 0 832 526 A2. Również tam potrzebne są jednak skomplikowane tuleje i odpowiednio skomplikowane wybrania w częściach zawiasu.

Inne rozwiązanie, w którym do regulacji w kierunku prostopadłym do powierzchni ramy względnie skrzydła nie jest już potrzebny obrót tulei względem siebie, zostało opracowane przez firmę SCHϋT-DUIS. Sworzeń zawiasu jest tutaj osadzony swą górną, zbliżoną kształtem do piramidy, uzębioną wzdłużnie częścią w odpowiednim uzębieniu skrzydłowej części zawiasu, a następnie ustalony w tej pozycji prostopadle do powierzchni ramy względnie skrzydła za pomocą wywiniętej kształtki o zarysie litery U, której wymiary zmieniają się zależnie od żądanego rozstawu. Rozstaw oznacza odstęp od przedniej powierzchni stałej ramy do przedniej powierzchni skrzydła, czyli odstęp pomiędzy obiema płaskimi powierzchniami, na których mocowane są części zawiasu. Rozstaw ten może być różny dla różnych drzwi, okien lub temu podobnych wyrobów. Aby wyrównać te różnice, z każdym zawiasem dostarczany jest zestaw kilku elementów wyrównawczych, z których monter ma dobrać właściwy. To przyporządkowanie kilku małych elementów, z których należy wybrać właściwy, stanowi czynnik zawodności, który pociąga za sobą błędy montażu. Poza tym dopasowanie docisku uszczelki, często niezbędne z uwagi na fabryczne różnice rozstawu, jest trudne do wykonania.

Z niemieckiego opisu wzoru użytkowego nr DE-GM 92 06 434 znany jest zawias, którego jedna część, ewentualnie ramowa część zawiasu, zawiera prostokątne wybranie, którego dłuższy bok jest prostopadły do powierzchni ramy względnie skrzydła. W tym prostokątnym wybraniu osadzona jest, w zasadzie kwadratowa, tuleja z tworzywa sztucznego, w której z kolei osadzony jest sworzeń zawiasu. Ponieważ długość prostokątnego wybrania jest większa niż jego szerokość, tuleję wraz ze sworzniem zawiasu można przesuwać o pewien odcinek w kierunku wzdłużnej osi symetrii. Powoduje to przemieszczenie sworznia zawiasu względem ramowej części zawiasu o taki sam odcinek. Aby można było teraz unieruchomić sworzeń zawiasu wraz z jego tuleją w określonym miejscu, przewidziany jest paskowy układ elementów wypełniających, przy czym pasek ma szerokość prostokątnego wybrania i jest tak gruby, jak pozostający luz między tuleją i końcem prostokątnego wybrania. Pasek można zatem przesuwać raz w jedną, raz w drugą stronę, co stwarza różne możliwości regulacji, która może być jeszcze bardziej dokładna, jeżeli całkowita grubość, układu elementów wypełniających podzieli się na dwa cieńsze paski, za pomocą których można realizować pośrednie stopnie regulacji.

Również jednak w tym przypadku sworzeń zawiasu jest osadzony w stosunkowo drogiej do wykonania i odpowiednio skomplikowanej tulei.

Celem wynalazku jest uproszczenie zawiasu opisanego na wstępie typu przy zachowaniu możliwości regulacji.

Zawias dla drzwi, okien i temu podobnych, z co najmniej jedną częścią ramową, która zawiera element zawiasowy i połączony z nim, mocowany na przedniej powierzchni stałej ramy, element mocujący, oraz częścią skrzydłowa, która zawiera element zawiasowy i połączony z nim, mocowany na przedniej powierzchni skrzydła, element mocujący, przy czym element zawiasowy części skrzydłowej

PL 196 241 B1 zachodzi za element zawiasowy części ramowej, zaś elementy zawiasowe są połączone ze sobą uchylnie w obszarze zachodzenia za pomocą stanowiącego oś zawiasu, wchodzącego w wybrania elementów zawiasowych sworznia zawiasu, przy czym wybranie jednego z elementów zawiasowych ma większą długość niż szerokość, w związku z czym sworzeń zawiasu ma w nim luz w kierunku wzdłużnej osi symetrii przekroju wybrania i jest przemieszczany o odcinek regulacyjny równolegle do siebie samego, zaś umieszczony pomiędzy co najmniej jednym końcem wybrania i sworzniem zawiasu w obszarze wzdłużnej osi symetrii, paskowy, wsuwany równolegle do sworznia zawiasu, układ elementów wypełniających znosi luz sworznia w kierunku wzdłużnej osi symetrii i unieruchamia sworzeń w określonej pozycji, według wynalazku charakteryzuje się tym, że sworzeń zawiasu jest prowadzony bezpośrednio w wybraniu, zaś układ elementów wypełniających zawiera co najmniej jeden element, co najmniej w przybliżeniu wypełniający co najmniej jedną przestrzeń pomiędzy sworzniem zawiasu i końcową ścianką.

Korzystnie wchodząca w wybranie część sworznia zawiasu maw przybliżeniu kołowy przekrój, zaś wybranie jest w swym przekroju ograniczone na końcach półkolami, których promień jest równy promieniowi wchodzącej w wybranie części sworznia i które są połączone krótki prostymi elementami, natomiast układ elementów wypełniających ma postać stanowiącej część cylindra powłoki, której zewnętrzny i wewnętrzny promień jest równy promieniowi sworznia zawiasu i której grubość odpowiada różnicy pomiędzy długością i szerokością wybrania.

Korzystnie wybranie znajduje się w części skrzydłowej zawiasu, zaś wzdłużna oś symetrii biegnie prostopadle do powierzchni ramy względnie skrzydła.

Korzystnie szerokość paskowego układu elementów wypełniających wynosi od 0,4 do 0,8 szerokości wybrania.

Korzystnie układ elementów wypełniających składa sięz co najmniej dwóch pojedynczych elementów powłokowych w kształcie części cylindra, których zewnętrzny i wewnętrzny promień jest równy odpowiednio promieniowi sworznia zawiasu i których całkowita grubość znosi luz sworznia zawiasu w wybraniu.

Korzystnie grubość pojedynczych elementów powłokowych jest różna.

Korzystnie pojedyncze elementy powłokowe są połączone ze sobą rozłącznie.

Korzystnie pojedyncze elementy powłokowe są na sąsiednich wzdłużnych krawędziach połączone ze sobą uchylnie i rozłącznie za pomocą zawiasu taśmowego.

Korzystnie układ elementów wypełniających jest połączony na jednym końcu z osłoną, która przy wsuniętym układzie osłania element zawiasowy i rozciąga się w zasadzie prostopadle do osi zawiasu.

Korzystnie sworzeń zawiasu jest mocowany w elemencie zawiasowym za pomocą wkręta ustalającego, wkręcanego od niedostępnej przy zamkniętym skrzydle, tylnej strony elementu zawiasowego i wchodzącego w odpowiednie obwodowe wybranie sworznia zawiasu, zaś układ elementów wypełniających względnie jego pojedyncze elementy powłokowe mają w miejscu przechodzenia wkrętu ustalającego otwór.

Prostota konstrukcji według wynalazku polega przede wszystkim na tym, że już samo wybranie ma bardzo prosty, pozbawiony odgałęzień, kształt przekroju, który można łatwo wykonać przy kształtowaniu danej części zawiasu, bez specjalnej obróbki wykańczającej.

W ten przekrój o prostym kształcie wchodzi bezpośrednio sworzeń zawiasu, bez konieczności stosowania specjalnych tulei lub elementów prowadzących. Sworzeń zawiasu jest zatem prowadzony w kierunku bocznym, opierając się bezpośrednio na materiale części zawiasu. Luz w kierunku wzdłużnej osi symetrii, to znaczy odcinek, o który długość wybrania jest większa niż jego szerokość, jest kompensowany przez układ elementów wypełniających, który zawiera co najmniej jeden element, wypełniający co najmniej w przybliżeniu wolną przestrzeń, pozostającą między sworzniem zawiasu i końcową ścianką. Ogólnie rzecz biorąc, regulacja według wynalazku łączy maksymalną prostotę konstrukcyjną z wyjątkowo łatwą obsługą, jako że układ elementów wypełniających odzwierciedla bezpośrednio żądane przemieszczenie. Odbywa się ono bez wpływu na regulację w obu pozostałych kierunkach przestrzeni.

Jeżeli sworzeń zawiasu ma przekrój kołowy również od strony tej części zawiasu, która umożliwia regulację sworznia zawiasu, wówczas zwrócona ku sworzniowi strona układu elementów wypełniających i - korzystnie - również końcowa ścianka, w której umieszczony jest sworzeń, mają kształt przekroju, dopasowany do kołowego kształtu przekroju sworznia.

PL 196 241 B1

Gdy w opisie użyte są pojęcia „z przodu, „z tyłu, „ u góry i „u dołu, wówczas należy je rozumieć w odniesieniu do położenia montażowego przy pionowej osi zawiasu, widzianego przez obserwatora, mającego zawias przed sobą.

Konstrukcję według wynalazku można w zasadzie stosować do wszystkich regulacji w płaszczyźnie poziomej, zarówno w odniesieniu do ramowej, jak też skrzydłowej części zawiasu, jednak korzystnie jest ona zastosowana do regulacji w kierunku rozstawu i na skrzydłowej części zawiasu.

Paskowy układ elementów wypełniających powinien być ciasno wsuwany od góry w szczelinę, wynikającą z luzu w wybraniu. Dlatego też konieczna jest pewna szerokość układu elementów wypełniających, zapobiegająca wyginaniu podczas wsuwania. Korzystna okazuje się wówczas szerokość paskowego układu elementów wypełniających, wynosząca od 0,4 do 0,8 szerokości wybrania.

Jeżeli układ elementów wypełniających byłby jednoczęściowy, wówczas sworzeń zawiasu mógłby być unieruchamiany tylko w dwóch pozycjach. Dla zwiększenia ilości możliwych pozycji korzystne jest, jeżeli układ elementów wypełniających składa się z co najmniej dwóch pojedynczych elementów powłokowych w kształcie części cylindra.

Korzystna może być także zróżnicowana grubość pojedynczych elementów powłokowych. Pojedyncze elementy powłokowe mogą być połączone ze sobą rozłącznie, aby podczas transportu nie ulegały zagubieniu, na przykład w ten sposób, że pojedyncze elementy powłokowe są na sąsiednich wzdłużnych krawędziach połączone ze sobą uchylnie i rozłącznie za pomocą zawiasu taśmowego, co umożliwia ich rozłączenie w razie potrzeby.

Jeżeli zastosowana jest osłona, która zamyka element zawiasowy od góry, a poza tym przy wsuwaniu układu elementów wypełniających przenosi na ten układ niezbędne siły, wówczas wsuwanie może się odbywać albo ręcznie, albo za pomocą ostrożnych uderzeń młotkiem.

Sworzeń zawiasu może być w znany sposób unieruchomiony w kierunku wzdłużnym w elemencie zawiasowym za pomocą wkręta ustalającego, który wchodzi w odpowiednie obwodowe wybranie sworznia zawiasu. Aby wkręt ustalający dochodził bez problemu do sworznia zawiasu, korzystne jest, jeżeli układ elementów wypełniających względnie jego pojedyncze elementy powłokowe mają otwór w miejscu przechodzenia wkrętu ustalającego.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia fragment ramy z zawiasem w widoku perspektywicznym, fig. 2 - wybranie w skrzydłowej części zawiasu, w przekroju, fig. 3 - element zawiasowy skrzydłowej w powiększeniu, w widoku i częściowym przekroju wzdłuż linii III-III na fig. 13, fig. 4 - układ elementów wypełniających z dwoma pojedynczymi elementami powłokowymi, połączonymi ze sobą wzdłuż krawędzi wzdłużnej zawiasem taśmowym, w widoku perspektywicznym, fig. 5 - pierwszą regulację układu elementów wypełniających, w widoku odpowiadającym fig. 4, fig. 6 - przekrój wzdłuż linii VI-VI na fig. 5, fig. 7 - układ elementów wypełniających przy innej regulacji, w której oba pojedyncze elementy powłokowe są oddzielone od siebie, w widoku perspektywicznym, fig. 8 - przekrój wzdłuż linii VIII-VIII na fig. 7, fig. 9 do 12 - wzdłużne przekroje skrzydłowej części zawiasu wzdłuż osi zawiasu prostopadle do powierzchni ramy względnie skrzydła dla uwidocznienia różnych możliwości regulacji z układem elementów wypełniających z fig. 4 do 8, fig. 13 i 14 - wzdłużne przekroje całego zawiasu odpowiednio do fig. 9 do 12 dla uwidocznienia dwóch różnych możliwości regulacji.

Na fig. 1 ukazana jest stała rama 1, na której w typowy sposób, za pomocą dwóch lub trzech umieszczonych jeden nad drugim zawiasów 100, zamocowana jest rama 2 skrzydła, osadzona obrotowo wokół pionowej osi S zawiasu.

Stała rama 1 i rama 2 skrzydła są wykonane ze skrzynkowych profili z tworzywa sztucznego, usztywnionych włożonymi w nie profilami metalowymi. Stała rama 1ma płaską przednią powierzchnię

1', wyznaczającą powierzchnię ramy. Rama 2 skrzydła ma płaską przednią powierzchnię 2, która wyznacza powierzchnie skrzydła. Płaska przednia powierzchnia 2' ramy 2 skrzydła znajduje się w odległości zwanej rozstawem 26 przed przednią powierzchnia 1 ¢, w związku z czym rama 2 skrzydła może zachodzić rąbkiem 2 za przednią powierzchnię 1'. Z tyłu rąbka 2 znajduje się komora 3 do umieszczenia nie przedstawionej uszczelki wargowej, dociskanej do przedniej powierzchni 1 '. Skrzynkowy profil z tworzywa sztucznego stałej ramy 1ma z tyłu odpowiednie, tworzące rąbek, ukształtowanie, w którym znajduje się komora 4do umieszczenia stopki nie przedstawionej uszczelki wargowej, dociskanej do tylnej powierzchni ramy 2 skrzydła. Do uszczelnienia skrzydła 2 w ramie 1 potrzebny jest określony docisk uszczelki w kierunku strzałki K na fig. 1.

Zawias 100 składa się z części ramowej 10 i części skrzydłowej 20. Część ramowa 10 zawiasu zawiera paskowy, pionowy element mocujący 11, przez którego górną część przechodzą wchodzące

PL 196 241 B1 w płaską przednią powierzchnię 1', śruby mocujące, nie przedstawione na fig. 13 i 14. Z jego dolnej części wystaje wspornikowy element zawiasowy 12.

Również część skrzydłowa 20 zawiasu zawiera umieszczony w nie przedstawiony bliżej sposób na płaskiej przedniej powierzchni 2! ramy 2 skrzydła, podłużny płytkowy element mocujący 21, na którego lewym na fig. 1 końcu umieszczony jest element zawiasowy 22, zachodzący na element zawiasowy 12. W obszarze zakładkowym znajduje się niewidoczny na fig. 1, stanowiący pionową oś S zawiasu, sworzeń 5, wokół którego część skrzydłowa 20 zawiasu, a wraz z nią rama 2 skrzydła, obracane są względem części ramowej 10 zawiasu.

Rama 2skrzydła wymaga przy montażu regulacji w otworze utworzonym przez stałą ramę 1. W tymcelu zawias 100 zawieraelementy nastawcze dla wszystkich trzech kierunków przestrzennych. Element nastawczy do przemieszczania w kierunku strzałki H, czyli poziomo równolegle do płaszczyzny skrzydła, jest wbudowany w element mocujący 21 części skrzydłowej 20zawiasu i nie przedstawiony w szczegółach. Element do przemieszczania w kierunku pionowym V jest wbudowany w element zawiasowy 12 części ramowej 10 zawiasu. Dolny koniec sworznia 5 zawiasu jest osadzony w tulei 6, która jest umieszczona w odpowiednim wybraniu 7 elementu zawiasowego 12 i za którą zachodzi od dołu element gwintowany 8, przemieszczany w górę i w dół w wewnętrznym gwincie 9 elementu zawiasowego 12. Tuleja 6sworznia zawiasu jest przy tym zabierana w kierunku V, zaś rama 2 skrzydła jest odpowiednio podnoszona lub opuszczana.

Element do przemieszczania w kierunku trzeciej strzałki A, to znaczy prostopadle do wyznaczonej przez przednie powierzchnie 1' względnie 2! ramy względnie skrzydła względnie w kierunku rozstawu, jest wbudowany w element zawiasowy 22 części skrzydłowej 20 zawiasu. Element zawiasowy 22 ma wybranie 13 do umieszczenia górnej części sworznia 5 zawiasu, której przekrój jest przedstawiony oddzielnie na fig. 2. Przekrój wybrania 13 składa się z dwóch, leżących naprzeciw siebie, półkoli 14, 15 o jednakowym promieniu r, pokrywającym się z promieniem sworznia 5zawiasu. Wzdłuż wzdłużnej osi symetrii 17, równoległej do strzałki A, środki półkoli 14, 15mająwzględem siebie odstęp 18 odpowiadający zakresowi regulacji. Półkola 14, 15 są połączone ze sobą prostymi elementami 16, 16. W ten sposób powstaje owalny twór, w który wchodzi sworzeń 5 zawiasu, w związku z czym jest on prowadzony bocznie, może sięjednak przemieszczać w kierunku wzdłużnej osi symetrii 17 o odcinek 18, równolegle do samego siebie.

Na fig. 3 widoczne jest wybranie 13 wewnątrz elementu zawiasowego 22. Widać tutaj, że sworzeń 5 zawiasu ma w kierunku wzdłużnej osi symetrii 17 luz odpowiadający odcinkowi 18, który w przykładzie wykonania jest zlikwidowany przez paskowy układ 30 elementów wypełniających, wsuwany od góry równolegle do osi S zawiasu w szczelinę 19 pomiędzy sworzniem 5 zawiasu i dolnym na fig. 3 końcem wybrania 13. Układ 30 elementów wypełniających stanowi element w kształcie części cylindra, którego wewnętrzny i zewnętrzny promień odpowiada promieniom r wybrania 13 względnie takiemu samemu promieniowi sworznia 5 zawiasu w obszarze znajdującym się z wybraniu 13 i którego szerokość 31 wynosi w przybliżeniu 0,4 do 0,8, w ukazanym przykładzie wykonania w przybliżeniu 0,6, średnicy sworznia 5 zawiasu. Układ 33 elementów wypełniających jest, jak widać na fig. 3, umieszczony naprzeciw obszaru przylegania sworznia 5 zawiasu do górnego półkola, symetrycznie względem wzdłużnej osi symetrii 17.

Przedstawiony przykład wykonania ma tę szczególna cechę, że układ 30 elementów wypełniających składa się ze swej strony z dwóch pojedynczych elementów powłokowych 32, 33, z których zewnętrzny ma wprzybliżeniu dwukrotnie większą grubość niż wewnętrzny 31, przy czym suma grubości odpowiada odstępowi 18 z fig. 2. Ten podział układu 30 elementów wypełniających na dwa pojedyncze elementy powłokowe 32, 33, przylegające do siebie całą powierzchnią, pozwala na zwiększenie dokładności ustawienia sworznia 5 w elemencie zawiasowym 22.

Pojedyncze elementy powłokowe 32, 33 mogą być połączone na wzdłużnej krawędzi za pomocą zawiasu taśmowego 34, w związku z czym w pozycji transportowej są sczepione ze sobą i niemogą zostać zgubione. Pojedyncze elementy powłokowe 32, 33 mogą być dzięki zawiasowi taśmowemu 34 rozkładane w sposób widoczny na fig. 5i 6, wskutek czego całkowita grubość układu elementów wypełniających znajduje się po jednej stronie wybrania 13, jak zaznaczono również na fig. 3.

Pojedyncze elementy powłokowe 32, 33 mogą również zostać rozdzielone na zawiasie taśmowym 34 i ustawione z różnych stron sworznia 5 zawiasu, jak zaznaczono na fig. 7i 8.

Jak widać zwłaszcza na fig. 6i 8, na górnym końcu pojedynczego elementu powłokowego 32 znajduje się prostopadła do osi S zawiasu osłona 35 w kształcie dopasowanej do zarysu elementu zawiasowego 22, zaokrąglonej na narożach, w przybliżeniu kwadratowej płytki. Pojedynczy element

PL 196 241 B1 powłokowy 33 nie jest połączony z osłoną 35, aby można go było w sposób widoczny na fig. 8 umieścić również z przeciwległej strony. Pojedynczy element powłokowy 33 ma na górnym końcu zgrubienie 36 do przejmowania i rozkładu sił przy wsuwaniu układu 30 elementów wypełniających w wybranie 13. Gdy dobrana zostanie prawidłowa konfiguracja, układ 30 elementów wypełniających zostaje wciśnięty z siłą P od góry w szczelinę 19, pozostającą w wybraniu 13 w kierunku wzdłużnej osi symetrii, na przykład przy użyciu palca lub lekkich uderzeń młotka. W ten sposób układ 30 elementów wypełniających zostaje ciasno wbity w szczelinę 19.

Na fig. 9 do 12 zaznaczone są schematycznie cztery stopnie regulacji, osiągane przy użyciu układu 30 elementów wypełniających z fig. 4 do 8, przy czym są one przedstawione w stanie jedynie częściowo wsuniętym.

Na fig. 9 zarówno grubszy pojedynczy element powłokowy 32, jak też cieńszy pojedynczy element powłokowy 33, są umieszczone z lewej strony, w związku z czym sworzeń 5 zawiasu przylega z prawej strony do końca wybrania 13, zatem jest ustawiony w skrajnym prawym położeniu względem elementu zawiasowego 22.

Na fig. 10 cieńszy pojedynczy element powłokowy 33 jest, odpowiednio do fig. 7, oddzielony od grubszego pojedynczego elementu powłokowego 33 i umieszczony z prawej strony sworznia 5 zawiasu, w związku z czym jest on przemieszczony w lewo względem elementu zawiasowego 22 o grubość cieńszego pojedynczego elementu powłokowego 33 z fig. 10.

Na fig. 11 osłona 35 jest obrócona o 180°, wskutek czego grubszy pojedynczy element powłokowy 32 znajduje się teraz z prawej strony, zaś sworzeń 5 zawiasu jest przesunięty o grubość elementu w lewo. Cieńszy pojedynczy element powłokowy 33 znajduje się teraz z lewej strony.

Na fig. 12 jest on znowu połączony z grubszym pojedynczym elementem powłokowym 32, tym razem jednak, w przeciwieństwie do fig. 9, z prawej strony sworznia 5 zawiasu. Jest to zatem konfiguracja, w której sworzeń zawiasu znajduje się w skrajnej lewej pozycji.

Na fig. 13 i 14 ukazane są konfiguracje z fig. 12 względnie 10 w nieco bardziej dokładnym ujęciu. Układy 30 elementów wypełniających są, w przeciwieństwie do fig. 9 do 12, całkowicie wsunięte. Widać, że rozciągają się one w zasadzie na całej wysokości elementu zawiasowego 22. Osłony 35 zamykają od góry element zawiasowy 22 i mają odpowiadający mu zarys. Ułatwiają one przyłożenie siły przy wbijaniu układu 30 elementów wypełniających. Jednocześnie układ 30 elementów wypełniających służy jednak do ustalenia osłony 35 na górnej powierzchni elementu zawiasowego 22. Połączenie osłony 35 z układem 30 elementów wypełniających zapobiega również ślizganiu się układu w kierunku obwodowym na fig. 3.

Do ustalenia sworznia 5 zawiasu w kierunku jego osi w wybraniu 13 służy wkręcany od tyłu wkręt ustalający 23, który wchodzi w obwodowe wybranie 24 sworznia 5 zawiasu. W przypadku fig. 13 można to zrealizować bezpośrednio. Jednak w przypadku, gdy co najmniej jeden z pojedynczych elementów powłokowych 32, 33 znajduje się po stronie wkrętu ustalającego 23, jak na fig. 14, pojedyncze elementy powłokowe 32, 33 mają w miejscu przechodzenia wkrętu ustalającego 23 otwór 25, przez który może przechodzić wkręt ustalający 23.

Claims (10)

1. Zawias dla drzwi, okien i temu podobnych, z co najmniej jedną częścią ramową, która zawiera element zawiasowy i połączony z nim, mocowany na przedniej powierzchni stałej ramy, element mocujący, oraz częścią skrzydłową, która zawiera element zawiasowy i połączony z nim, mocowany na przedniej powierzchni skrzydła, element mocujący, przy czym element zawiasowy części skrzydłowej zachodzi za element zawiasowy części ramowej, zaś elementy zawiasowe są połączone ze sobą uchylnie w obszarze zachodzenia za pomocą stanowiącego oś zawiasu, wchodzącego w wybrania elementów zawiasowych sworznia zawiasu, przy czym wybranie jednego z elementów zawiasowych ma większą długość niż szerokość, w związku z czym sworzeń zawiasu ma w nim luz w kierunku wzdłużnej osi symetrii przekroju wybrania i jest przemieszczany o odcinek regulacyjny równolegle do siebie samego, zaś umieszczony pomiędzy co najmniej jednym końcem wybrania i sworzniem zawiasu w obszarze wzdłużnej osi symetrii, paskowy, wsuwany równolegle do sworznia zawiasu, układ elementów wypełniających znosi luz sworznia w kierunku wzdłużnej osi symetrii i unieruchamia sworzeń w określonej pozycji, znamienny tym, że sworzeń (5) zawiasu jest prowadzony bezpośrednio w wybraniu (13), zaś układ (30) elementów wypełniających zawiera co najmniej jeden element, co

PL 196 241 B1 najmniej w przybliżeniu wypełniający co najmniej jedną przestrzeń pomiędzy sworzniem zawiasu i końcową ścianką.

2. Zawias według zastrz. 1, znamienny tym, że wchodząca w wybranie (13) część sworznia (5) zawiasu ma w przybliżeniu kołowy przekrój, zaś wybranie (13) jest w swym przekroju ograniczone na końcach półkolami (14, 15), których promień (r) jest równy promieniowi wchodzącej w wybranie części sworznia (5) i które są połączone krótkimi prostymi elementami (16), natomiast układ (30) elementów wypełniających ma postać stanowiącej część cylindra powłoki, której zewnętrzny i wewnętrzny promień jest równy promieniowi sworznia (5) zawiasu i której grubość odpowiada różnicy (18) pomiędzy długością i szerokością wybrania (13).

3. Zawias według zastrz. 1albo 2, znamienny tym, że wybranie (13) znajduje się w części skrzydłowej (20) zawiasu, zaś wzdłużna oś symetrii (17) biegnie prostopadle do powierzchni ramy względnie skrzydła.

4. Zawias według zastrz. 2, znamienny tym, że szerokość (31) paskowego układu elementów wypełniających wynosi od 0,4do 0,8 szerokości wybrania (13).

5. Zawias według zastrz. 2, znamienny tym, że układ (30) elementów wypełniających składa się z co najmniej dwóch pojedynczych elementów powłokowych (32, 33) w kształcie części cylindra, których zewnętrzny i wewnętrzny promień jest równy odpowiednio promieniowi sworznia (5) zawiasu i których całkowita grubość znosi luz sworznia (5) zawiasu w wybraniu (13).

6. Zawias według zastrz. 5, znamienny tym, że grubość pojedynczych elementów powłokowych (32, 33) jest różna.

7. Zawias według zastrz. 5, znamienny tym, że pojedyncze elementy powłokowe (32, 33) są połączone ze sobą rozłącznie.

8. Zawias według zastrz. 7, znamienny tym, że pojedyncze elementy powłokowe (32, 33) są na sąsiednich wzdłużnych krawędziach połączone ze sobą uchylnie i rozłącznie za pomocą zawiasu taśmowego (34).

9. Zawias według zastrz. 1, znamienny tym, że układ (30) elementów wypełniających jest połączony na jednym końcu z osłoną (35), która przy wsuniętym układzie (30) osłania element zawiasowy (22)i rozciąga się w zasadzie prostopadle do osi (S) zawiasu.

10. Zawias według zastrz. 1, znamienny tym, że sworzeń (5) zawiasu jest mocowany w elemencie zawiasowym (22) za pomocą wkręta ustalającego (23), wkręcanego od niedostępnej przy zamkniętym skrzydle, tylnej strony elementu zawiasowego (22) i wchodzącego w odpowiednie obwodowe wybranie (24) sworznia (5) zawiasu, zaś układ (30) elementów wypełniających względnie jego pojedyncze elementy powłokowe (32, 33) mają w miejscu przechodzenia wkrętu ustalającego (23) otwór (25).