PL191038B1 - Urządzenie zasłaniające - Google Patents

Abstract

1. Urzadzenie zaslaniajace, zawierajace elastyczny material zaslaniajacy, rurkowaty pret, wzdluz którego jest zamocowany jeden koniec materialu zaslaniajacego, i wokól które- go moze nawijac sie material zaslaniajacy, oraz urzadzenie napedowe do przemieszczania tego materialu zaslaniajacego wkierunku do preta rurkowatego lub od niego, przy czym to urza- dzenie napedowe zawiera walek wejsciowy napedzajacy, majacy element zabierakowy wspólpracujacy zmaterialem zaslaniajacym, i wktórym rurkowaty pret jest polaczony z jednym koncem sprezyny pracujacej na skre- canie, znamienne tym, ze drugi koniec spre- zyny (35) pracujacej na skrecanie jest polaczo- ny zwalkiem napedowym (31) sprzezonym zwalkiem wejsciowym napedzajacym, przy czym wtrakcie nawijania iodwijania, walek napedowy jest obracalny w tym samym kierun- ku co rurkowaty pret (13). PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest urządzenie zasłaniające, zawierające elastyczny materiał zasłaniający, rurkowaty pręt, wzdłuż którego jest zamocowany jeden koniec materiału zasłaniającego, i wokół którego można nawinąć ten materiał zasłaniający, oraz urządzenie napędowe do przemieszczania materiału zasłaniającego w kierunku do rurkowatego pręta albo od niego, przy czym to urządzenie napędowe zawiera wałek wejściowy napędzający zabierak współpracujący z materiałem zasłaniającym i napędzający go, i w którym rurkowaty pręt jest połączony z jednym końcem sprężyny pracującej na skręcanie.

W niemieckim opisie patentowym nr DE 2947501 ujawniono roletę do zasłaniania okien lub drzwi, w której materiał zasłaniający, składający się z połączonych przegubowo listew, może być zwijany wokół rurkowatego pręta, który jest ułożyskowany obrotowo na wałku. Podczas odwijania materiału zasłaniającego, napręża się sprężyna pracująca na skręcanie, którą otacza rurkowaty pręt, zaś urządzenie napędowe w postaci koła zębatego zazębia się z listwami i przemieszcza materiał zasłaniający. Gdy materiał zasłaniający jest zwijany, koło zębate obraca się w przeciwnym kierunku i naprężona sprężyna obraca rurkowaty pręt, przez co materiał zasłaniający owija się wokół niego. Podczas nawijania i odwijania materiału zasłaniającego, element zabierakowy napotyka odpowiednio wzrastające i malejące obciążenie, co może być niepożądane. Sprężyna pracująca na skręcanie o względnie małej stałej sprężyny może teoretycznie częściowo przezwyciężyć ten problem, lecz w praktyce zajmuje bardzo wiele miejsca.

Francuski opis patentowy nr FR 7805962 przedstawia markizę, w której tkaninę można rozwijać do przodu i z powrotem za pomocą urządzenia napędowego w postaci pasa bez końca, współpracującego z tkaniną. Podczas wciągania tkaniny, nawija się ona bezpośrednio wokół wałka, napędzanego bezpośrednio przez urządzenie napędowe. Pomiędzy wałkiem zwijającym i urządzeniem napędowym znajduje się obciążony sprężyną wałek dociskowy, który toczy się po tkaninie, utrzymując ją tym samym w stanie naprężonym. W ten sposób uzyskuje się względnie równomierne obciążenie urządzenia napędowego, w związku z nawijaniem i odwijaniem tkaniny. Wałek dociskowy jest jednak raczej duży i rozwiązanie to byłoby nieodpowiednie, w szczególności w przypadku rolety, w której materiał zasłaniający z listew jest względnie gruby. W europejskim opisie patentowym nr EP 0145628 ujawniono ponadto roletę, w której całkowicie pominięto sprężynę do zwijania materiału zasłaniającego.

Celem niniejszego wynalazku jest dostarczenie prostego i zwartego urządzenia zasłaniającego typu opisanego we wprowadzeniu, za pomocą którego uzyskuje się względnie równomierne obciążenie urządzenia napędowego podczas nawijania i odwijania tkaniny materiału zasłaniającego.

W tym celu urządzenie zasłaniające według wynalazku znamienne jest tym, że drugi koniec sprężyny pracującej na skręcanie jest połączony z wałkiem napędowym sprzężonym z wałkiem wejściowym napędzającym, przy czym w trakcie nawijania i odwijania, wałek napędowy jest obracalny w tym samym kierunku co rurkowaty pręt.

W ten sposób względna prędkość pomiędzy wałkiem napędowym i rurkowatym prętem zmniejsza się, naprężenie sprężyny pracującej na skręcanie, zamontowanej pomiędzy nimi zmienia się w mniejszym stopniu podczas nawijania i odwijania tkaniny materiału zasłaniającego, a w konsekwencji uzyskuje się bardziej równomierne obciążenie urządzenia napędowego.

W korzystnym przykładzie wykonania wynalazku sprężyna pracująca na skręcanie jest wstępnie naprężona i połączona z rurkowatym prętem, przy czym jej siła obciążająca pręt jest skierowana w kierunku nawijania, gdy materiał zasłaniający jest w swym zwiniętym położeniu.

Wałek napędowy i element zabierakowy mogą być, za pomocą odpowiedniej przekładni zębatej, napędzane z taką prędkością względem siebie, że zgodnie z przykładem wykonania wynalazku prędkość obrotowa rurkowatego pręta podczas całej operacji nawijania lub odwijania materiału zasłaniającego jest większa niż prędkość obrotowa wałka napędowego. Jest więc możliwe uzyskanie wzrostu naprężenia sprężyny pracującej na skręcanie podczas całego odwijania materiału zasłaniającego, co jest szczególną zaletą w urządzeniach zasłaniających, w których ten materiał zasłaniający jest prowadzony pionowo lub ukośnie podczas odwijania, przy czym ciężar zwisającego do dołu materiału zasłaniającego powoduje wzrastający moment wokół rurkowatego pręta. Moment ten może być w przybliżeniu skompensowany przez sprężynę pracującą na skręcanie, dzięki czemu można utrzymać względnie stałe obciążenie urządzenia napędowego podczas nawijania i odwijania.

W urządzeniach zasłaniających, w których materiał zasłaniający odwija się w kierunku poziomym i w których tym samym siła ciężkości nie wywołuje wzrastającego momentu wokół pręta rurkowaPL 191 038 B1 tego, może jednak okazać się korzystne, aby naprężenie sprężyny nie wzrastało podczas całego procesu odwijania, lecz przeciwnie, by zmniejszało się początkowo, a następnie wzrastało, dzięki czemu uzyskuje się mniejsze zmiany momentu wokół rurkowatego pręta. Przy odpowiednim naprężeniu wstępnym sprężyny pracującej na skręcanie można to uzyskać podczas odwijania, umożliwiając najpierw uzyskanie mniejszej prędkości obrotowej rurkowatego pręta, a następnie większej, w porównaniu z prędkością wałka napędowego.

W przykładzie wykonania wynalazku wałek napędowy i element zabierakowy są połączone z napędzającym wałkiem wejściowym za pośrednictwem przekładni zębatej. Przekładnia zębata jest prosta w produkcji i bezpieczna w eksploatacji.

W kolejnym przykładzie wykonania wynalazku wałek napędowy jest ułożyskowany obrotowo w zatyczce, która jest zamocowana na jednym końcu rurkowatego pręta, a tarcza jest zamocowana na końcu wałka napędowego umieszczonego w rurkowatym pręcie, przy czym ta tarcza jest przemieszczalna ślizgowo po wewnętrznej ściance rurkowatego pręta, a jeden koniec sprężyny pracującej na skręcanie zamocowany jest do tarczy, jej drugi koniec zaś jest zamocowany do zatyczki.

W kolejnym przykładzie wykonania wynalazku urządzenie napędowe stanowi oddzielny zespół przekładni zamknięty w obudowie przekładni i mający zaczepy bagnetowe do połączenia z wałkiem napędowym i wałkiem wejściowym, jak również koło napędowe, mające elementy zabierakowe na swym obwodzie i centralny zaczep bagnetowy do połączenia wałkiem z jednym lub wieloma innymi kołami napędowymi, przy czym obudowa przekładni jest zaopatrzona w elementy oporowe, przystosowane do doprowadzenia materiału zasłaniającego do oporu z kołem napędowym w celu zazębienia się z nim.

Oprócz tego urządzenie zasłaniające może korzystnie być roletą.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia, w postaci widoku perspektywicznego, roletę według wynalazku, zamontowaną na oknie dachowym, fig. 2 - urządzenie napędowe, w postaci przekroju poprowadzonego wzdłuż linii II-II na fig. 1, fig. 3 - oddzielny zespół przekładni według wynalazku, w rozstrzeleniu, fig. 4 - część pręta rurkowatego, przez którą wprowadzono wałek napędowy, w przekroju osiowym, fig. 5 - drugą postać przekładni.

Na fig. 1 przedstawiono znane samo przez się okno dachowe 1 z futryną okienną 2, z którą połączone jest zawiasowo skrzydło okienne 3, przy czym skrzydło to składa się z elementu górnego 6, elementu dolnego 7 oraz dwóch elementów bocznych 8, 9 i zawiera ono szybę okienną 4. Przedstawione okno 1 jest umieszczone w taki sposób, że elementy boczne 8, 9 biegną w kierunku nachylenia dachu. U góry okna 1 zamontowano roletę 5 według wynalazku. Roleta 5 stanowi materiał zasłaniający 14, złożony z szeregu listew 11 połączonych ze sobą zawiasowo, przy czym ten materiał zasłaniający może odwijać się ze skrzynki 10 rolety zamontowanej wzdłuż górnego elementu 6, w celu zasłaniania światła okna. Listwy 11 biegną więc prostopadle do elementów bocznych 8, 9, ich końce zaś są prowadzone w prowadnicach 12, usytuowanych wzdłuż elementów bocznych 8, 9.

Na fig. 2 przedstawiono, w jaki sposób można nawinąć materiał zasłaniający 14 wokół rurkowatego pręta 13, umieszczonego wewnątrz skrzynki 10 rolety, w celu odsłonięcia światła okna. Należy zauważyć, że na rysunku przedstawiono tylko zewnętrzne listwy 11, przy czym pozostałe listwy nawijają się wokół rurkowatego pręta 13, a listwa znajdująca się w samym środku jest przymocowana wzdłuż rurkowatego pręta 13. Równolegle z rurkowatym prętem 13 zamontowany jest wałek 15, który niesie dwa lub więcej kół napędowych w postaci kół zębatych 16 zazębiających się materiałem zasłaniającym 14, przy czym zęby koła zębatego wchodzą w przestrzenie pomiędzy sąsiednimi listwami 11. Element oporowy 17 po stronie materiału zasłaniającego 14 oddalonej od koła zębatego 16 utrzymuje listwy w stanie zazębienia z kołem zębatym 16. Przedstawione listwy 11 mają wypukłą powierzchnię górną, która opiera się o odpowiedni wklęsły kształt pomiędzy dwoma zębami koła zębatego 16.

Na jednym końcu skrzynki 10 rolety, bądź ewentualnie na obu końcach, zamontowany jest oddzielny zespół przekładni 18, który otacza obudowa 19 przekładni i pokrywa 20. Figura 3 przedstawia zespół przekładni 18 w stanie rozmontowanym i należy zauważyć, że zespół jest tu praktycznie odwrócony „do góry nogami w stosunku do swego położenia montażowego na fig. 1. Na tylnej ściance 24 obudowy 19 przekładni ułożyskowane jest pierwsze koło zębate 22, przy czym koło to jest wykonane jako jedna całość z zaczepem bagnetowym 23, który przez otwór 25 w tylnej ściance 24 może być połączony z wałkiem wejściowym (nie pokazanym), przy czym wałek ten jest napędzany np. silnikiem elektrycznym, bądź ręcznie za pomocą korbki. Pierwsze koło zębate 22 napędza za pośrednictwem drugiego pośredniego koła zębatego 26 trzecie koło zębate 21, które tworzy jedną całość z kołem napędowym 16, ułożyskowanym w otworze 27 w tylnej ściance 24. Centralny zaczep bagnetowy (nie

PL 191 038 B1 pokazany) do połączenia wałka z jednym lub szeregiem innych kół napędowych 16 stanowi integralną część tego koła napędowego 16. Element oporowy 17, jak przedstawiony na fig. 2, stanowi jedną całość z oddalonym bokiem tylnej ścianki 24 i utrzymuje materiał zasłaniający 14 w stanie zazębienia z kołem napędowym 16. Drugie koło zębate 26 napędza z kolei czwarte pośrednie koło zębate 28, napędzające piąte koło zębate 29. Koło zębate 29 ma centralny zaczep bagnetowy 32, wystający przez otwór 30 w tylnej ściance 24 i służący jako połączenie z wałkiem napędowym 31 dla rurkowatego pręta 13, patrz fig. 4. Wszystkie koła zębate są ułożyskowane pomiędzy tylną ścianką 24 w obudowie 19 przekładni i pokrywą 36 przekładni, zaś wszystkie elementy zespołu przekładni 18 mogą korzystnie być wykonane z formowanego wtryskowo tworzywa sztucznego. Zespół przekładni 18 jest więc oddzielnym zespołem, który można łatwo połączyć z niezbędnymi wałkami, które po prostu wprowadza się w zaczepy bagnetowe.

Na fig. 4 można będzie zobaczyć, w jaki sposób koło zębate 29 za pomocą zaczepu bagnetowego 32 połączone jest z wałkiem napędowym 31. Wałek napędowy 31 jest ułożyskowany obrotowo i współosiowo wewnątrz rurkowatego pręta 13, przy czym wałek ten przechodzi przez zatyczkę 33, która jest zamocowana na jednym końcu rurkowatego pręta 13. Naprzeciwko zaczepu bagnetowego 32, wałek napędowy 31 jest wyposażony w tarczę 34, która styka się ślizgowo z wewnętrzną stroną rurkowatego pręta 13 i tym samym utrzymuje wałek napędowy 13 wycentrowany w rurkowatym pręcie. Sprężynę 35 pracującą na skręcanie nawinięto wokół wałka napędowego 31, przy czym jeden koniec tej sprężyny jest zamocowany do tarczy 34, a drugi jej koniec zamocowany jest do zatyczki 33. Oczywiście możliwe są inne postacie; wałek napędowy 31 może być, na każdym końcu rurkowatego pręta 13, ułożyskowany obrotowo w zatyczce, a sprężyna może wtedy być przymocowana do jednej zatyczki i do wałka napędowego.

Na fig. 3 kierunki obrotu kół zębatych podczas odwijania materiału zasłaniającego 14 oznaczono strzałkami, przy czym materiał zasłaniający 14 odwija się z rurkowatego pręta 13 za pomocą koła napędowego 16, które za pośrednictwem przekładni zębatej napędzane jest przez wałek wejściowy. Tym samym rurkowaty pręt 13 obraca się z prędkością obrotową, która wzrasta w miarę jak zmniejsza się średnica nawiniętego materiału zasłaniającego 14, patrz fig. 2. Wałek napędowy 31 ma ten sam kierunek obrotów co rurkowaty pręt 13 i poprzez odpowiedni dobór zazębiających się ze sobą kół zębatych można uzyskać to, że wałek napędowy obraca się wolniej niż rurkowaty pręt, w wyniku czego napina się sprężyna 35 pracująca na skręcanie. Podczas nawijania materiału zasłaniającego 14 kolejność jest odwrotna, w wyniku czego naprężenie sprężyny 35 maleje. W ten sposób materiał zasłaniający jest utrzymywany w stanie naciągniętym podczas nawijania i odwijania, lecz naprężenie sprężyny może być ograniczone tak, że naprężenie sprężyny nie będzie zasadniczo wzrastać podczas odwijania. W znanych roletach, w których wałek napędowy jest nieruchomy, sprężyna może np. mieć 40 zwojów i może być wstępnie naprężona na 20 obrotów, po czym napręża się o dalsze 8-10 obrotów podczas odwijania. W rolecie według wynalazku, sprężyna może być naprężona o kilka obrotów podczas odwijania, jak np. o 2-3 obroty.

Na fig. 5 przedstawiono drugą postać zespołu przekładni według wynalazku, przy czym w tym przypadku zastosowano napęd pasowy zamiast przekładni zębatej. W przedstawionym przykładzie, koło 21, które napędza koła napędowe 16 i koło 29, które napędza wałek 31, obracają się w tym samym kierunku. Konieczne jest więc, aby materiał zasłaniający rozciągał się nad kołem napędowym 16, w przeciwieństwie do postaci przedstawionej na fig. 2, w której rozciąga się on poniżej koła napędowego. Alternatywnie, materiał zasłaniający mógłby także być nawinięty w inny sposób wokół rurkowatego pręta.

Możliwe jest ponadto skonstruowanie urządzenia zasłaniającego bez napędowego wałka wejściowego, w którym to przypadku może on być nawijany i odwijany po prostu poprzez popychanie lub pociągane dolnej listwy 11. Koło 16, które wcześniej określono jako koło napędowe, byłoby wówczas napędzane przez materiał zasłaniający i poprzez przekładnię zębatą napędzałoby wałek napędowy 31, gdzie możliwe byłoby nawijanie i odwijanie materiału zasłaniającego wokół rurkowatego pręta 13 w taki sam sposób, jak to opisano wyżej.

Wynalazek przedstawiono w postaci przykładów za pomocą rolety, lecz wiele innych urządzeń zasłaniających, takich jak rolety zwijane, markizy, żaluzje o listewkach nastawnych, drzwi garażowe itp., podobnie mieszczą się w zakresie niniejszego wynalazku. Materiał zasłaniający 14 nie musi składać się z listew, lecz może np. być tkaniną lub podobnym materiałem, koło napędowe 16 zaś można np. zastąpić pasem bez końca, stykającym się z materiałem zasłaniającym.

Claims (10)

1. Urządzenie zasłaniające, zawierające elastyczny materiał zasłaniający, rurkowaty pręt, wzdłuż którego jest zamocowany jeden koniec materiału zasłaniającego, i wokół którego może nawijać się materiał zasłaniający, oraz urządzenie napędowe do przemieszczania tego materiału zasłaniającego w kierunku do pręta rurkowatego lub od niego, przy czym to urządzenie napędowe zawiera wałek wejściowy napędzający, mający element zabierakowy współpracujący z materiałem zasłaniającym, i w którym rurkowaty pręt jest połączony z jednym końcem sprężyny pracującej na skręcanie, znamienne tym, że drugi koniec sprężyny (35) pracującej na skręcanie jest połączony z wałkiem napędowym (31) sprzężonym z wałkiem wejściowym napędzającym, przy czym w trakcie nawijania i odwijania, wałek napędowy jest obracalny w tym samym kierunku co rurkowaty pręt (13).

2. U rządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że sprężyna (35) pracująca na skręca niej est wstępnie naprężona i połączona z rurkowatym prętem (13), przy czym jej siła obciążająca pręt (13) jest skierowana w kierunku nawijania, gdy materiał zasłaniający (14) jest w swym zwiniętym położeniu.

3. Urządzenie według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że prędkość obrotowa rurkowa tego pręta (13) podczas całej operacji nawijania lub odwijania materiału zasłaniającego (14) jest większa niż prędkość obrotowa wałka napędowego (31).

4. Urządzenie według zasłrnz. 1, znamienne tym, że wałek napędowy (:311 i element zabierakowy (16) są połączone z napędzającym wałkiem wejściowym za pośrednictwem przekładni zębatej.

5. Urządzenie według zasł:rz. 1 albo 2, albo 4, znamienne tym, że wałek napędowy (:311 jest ułożyskowany obrotowo w zatyczce (33), która jest zamocowana na jednym końcu rurkowatego pręta (13), a tarcza (34) jest zamocowana na końcu wałka napędowego (31) umieszczonego w rurkowatym pręcie (13), przy czym ta tarcza jest przemieszczalna ślizgowo po wewnętrznej ściance rurkowatego pręta (13), a jeden koniec sprężyny (35) pracującej na skręcanie zamocowany jest do tarczy (34), jej drugi koniec zaś jest zamocowany do zatyczki (33).

6. U rządze nie według zassi^. 3, znamienne tym, że wałek napędowy (311 jess uuożyskowany obrotowo w zatyczce (33), która jest zamocowana na jednym końcu rurkowatego pręta (13), a tarcza (34) jest zamocowana na końcu wałka napędowego (31) umieszczonego w rurkowatym pręcie (13), przy czym ta tarcza jest przemieszczalna ślizgowo po wewnętrznej ściance rurkowatego pręta (13), a jeden koniec sprężyny (35) pracującej na skręcanie zamocowany jest do tarczy (34), jej drugi koniec zaś jest zamocowany do zatyczki (33).

7. Urządzenie według zastrz. 1 albo 2, albo 4, albo 6, znamienne tym, że urządzenie napędowe stanowi oddzielny zespół przekładni (18) zamknięty w obudowie (19) przekładni i mający zaczepy bagnetowe do połączenia z wałkiem napędowym (31) i wałkiem wejściowym, jak również koło napędowe (16), mające elementy zabierakowe na swym obwodzie i centralny zaczep bagnetowy do połączenia wałkiem z jednym lub wieloma innymi kołami napędowymi, przy czym obudowa (19) przekładni jest zaopatrzona w elementy oporowe (17), przystosowane do doprowadzenia materiału zasłaniającego (14) do oporu z kołem napędowym (16) w celu zazębienia się z nim.

8. U rządze nie według zastoz. 3, znamienne tym, że urządzenie napędowe ssanowi oddzielny zespół przekładni (18) zamknięty w obudowie (19) przekładni i mający zaczepy bagnetowe do połączenia z wałkiem napędowym (31) i wałkiem wejściowym, jak również koło napędowe (16), mające elementy zabierakowe na swym obwodzie i centralny zaczep bagnetowy do połączenia wałkiem z jednym lub wieloma innymi kołami napędowymi, przy czym obudowa (19) przekładni jest zaopatrzona w elementy oporowe (17), przystosowane do doprowadzenia materiału zasłaniającego (14) do oporu z kołem napędowym (16) w celu zazębienia się z nim.

9. U rządzenie według zastoz. 1 albo 2, albo 4, albo 6, albo 8, znam lenne tym, że urządzenie zasłaniające (5) jest roletą.

10. Urządzenie według zastrz. 3, znamienne tym, że urządzenie zasłaniające (5) jest roletą.