PL188499B1 - Środek o działaniu szkodnikobójczym - Google Patents

Abstract

Srodek o dzialaniu szkodnikobójczym zawierajacy substancje biologicznie czynne oraz znane substancje pomocnicze, znamienny tym, ze jako substancje biologicznie czynne zawie- ra mieszanine skladajaca sie z: 1,00-98,999% wagowych fosforanu (Z,E)-2-bromo-1-(2,4-di- -chlorofenylo)winylodietylu (bromfenwinfosu), 0,001-25,00% wagowych (1RS, 3RS)-3-(2,2- -dichlorowmylo)-2,2-dimetylocyklopropanokarboksylanu (S,R)-a -cyjano-3-fenoksybenzylu (alfa- -cypermetryny) i 1,00-98,999% wagowych 2-izopropoksy-fenylo-N-metylo-karbaminianu (pro- poksuru). PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest środek o działaniu szkodnikobójczym stosowany do zwalczania organizmów szkodliwych na roślinach i owadów w higienie sanitarnej.

Znane są środki owado- i przędziorkobójcze takie jak karbaminiany np. (propoksur) 2-izopropoksy-fenylo-N-metylo-karbaminian, związki fosforoorganiczne np. (bromfenwinfos) fosforan (Z,E)-2-bromo-1-(2,4-dichlorofenylo)winylodietylu i syntetyczne pyretroidy np. (alfa-cypermetryna) (1RS, 3RS)-3-(2,2-dichlorowiriylo)-2.2-dimetylocyklopropanokar'boksylan-(S,R)-a-cyjano-3-fenoksybenzl. Znany jest również z polskiego opisu patentowego nr 170244 środek dwuskładnikowy zawierający jako substancję biologicznie czynną mieszaninę propoksuru z alfa-cypermetryną.

Wadą tych jednoskładnikowych preparatów jest szybki rozwój odporności na nie i słabsze działanie w wyższych temperaturach (pyretroidy), krótkotrwałe działanie wymagające częstego powtarzania zabiegów (propoksur) lub słabsze działanie w niskich temperaturach (fosforoorganiczne).

Nieoczekiwanie stwierdzono, że mieszanina bromfenwinfosu, propoksuru i alfa-cypermetryny wykazuje znacznie wyższą aktywność owadobójczą niż suma pojedynczych składników oraz lepsze działanie w porównaniu ze znanym środkiem dwuskładnikowym.

Dobór składników mieszaniny powoduje stosunkowo długotrwałe działanie pozwalające na zwalczanie oprócz owadów dorosłych również nowowylegające się larwy i gąsienice zarówno w wyższych temperaturach (35°C) jak i niższych (15°C). Stosowanie mieszaniny związków z różnych grup chemicznych spowalnia rozwój odporności owadów na pojedyncze preparaty. Skład mieszaniny na skutek efektu synergizmu pozwala na obniżenie efektywnych dawek stosowanych pojedynczo składników, także w porównaniu do znanej mieszaniny dwuskładnikowej.

Przedmiotem wynalazku jest środek o działaniu owado- i przędziorkobójczym, zawierający jako substancje biologicznie czynne mieszaninę 1,00-98,999% wagowych bromfenwinfosu, 0,001-25,00% wagowych alfa-cypermetryny i 1,00-98,999% wagowych propoksuru oraz znane substancje pomocnicze.

Środek według wynalazku wykazuje szerokie spektrum działania i może być stosowany do zwalczania organizmów szkodliwych na roślinach oraz do zwalczania uciążliwych owadów w higienie sanitarnej. Tak znaczny wzrost aktywności owadobójczej mieszaniny świadczy o silnym synergizmie zachodzącym między poszczególnymi substancjami. Dobór substancji biologicznie czynnych środka według wynalazku zapewnia bardzo skuteczną ochronę przed szkodliwymi organizmami, opóźnia rozwój odporności, działa w szerokim zakresie temperatur, długotrwałość działania jest wystarczająca do ochrony plantacji czy pomieszczenia przy pomocy jednego zabiegu.

Środek według wynalazku może być stosowany w postaci roztworów do emulgowania i zamgławiania, do sporządzania konwencjonalnych zawiesin wodnych, w formie do bezpo188 499 średniego stosowania, do wytwarzania granul i mikrogranul, granul rozpuszczalnych i rozpraszalnych w wodzie i innych form użytkowych.

W skład środka według wynalazku obok substancji biologicznie czynnych wchodzą nośniki, rozpuszczalniki oraz inne substancje takie jak: emulgatory, dyspergatory, zwilżacze, środki przyczepne, wiążące, przeciwpienne, inhibitory rozkładu substancji biologicznie czynnych, inne stabilizatory, barwniki oraz substancje zapachowe. Jako rozpuszczalniki stosuje się ciecze organiczne takie jak węglowodory aromatyczne i alifatyczne, ketony alifatyczne lub cykliczne, estry, alkohole i glikole. Jako nośniki stosuje się substancje mineralne naturalne lub syntetyczne, takie jak kaolin, talk, mączka fylitowa, krzemionki. Jako środki powierzchniowo czynne stosuje się sole kwasów ligninosulfonowych, alkilobenzenosulfonowych, niejonowe addukty tlenków alkilenowych i alkilofenoli lub alkoholi tłuszczowych naturalnych lub syntetycznych amin alifatycznych, olejów roślinnych lub kwasów tłuszczowych, kopolimery tlenków alkilenowych, a także pochodne N-metylotauryny, sole kwasów naftalenosulfonowych i siarczanów alkilowych.

Przykład I

Środek według wynalazku w postaci dyfuzora aerozolowego otrzymuje się przez rozpuszczenie 6 części wagowych mieszaniny substancji biologicznie czynnych (2 części wagowych bromfenwinfosu, 1 część wagową alfa-cypermetryny i 97 części wagowych propoksuru) oraz 89 części wagowych alkoholu izopropylowego, a następnie wprowadzenie otrzymanego roztworu do pojemników aerozolowych w ilości 80 g na jeden pojemnik, zamknięcie go zaworem aerozolowym i dopełnienie gazem nośnym tzw. propelentem, którym może być Driwosol 35 (mieszanina propanu i butanu) w ilości 80 g na jeden pojemnik. Działanie owadobójcze środka według wynalazku przedstawiono w przykładzie II.

Przykład II

Mieszaninę zawierającą 21,9% bromfenwinfosu, 74,6% propoksuru i 3,5% alfa-cypermetryny rozpuszczono w acetonie i nanoszono metodą kropelkową (w ilości 1 μΐ odpowiedniego stężenia na osobnika) na 4-dniowe samice muchy domowej i 21-dniowe nimfy karaczana wschodniego. Stosowano po 8-10 stężeń środka według wynalazku i dla porównania koncentraty insektycydów wchodzących w skład środka według wynalazku. Każde stężenie badano w 3 powtórzeniach po 15 lub 10 osobników w każdym. Procenty śmiertelności rejestrowano po 24 godzinach. Dawkę powodującą 50% śmiertelności (LD50) obliczano metodą logarytmiczno-probitową. Wyniki skuteczności owadobójczej zamieszczono w tabelach 1 i 2.

Tabela 1

Skuteczność owadobójcza środka według wynalazku w porównaniu z pojedynczymi koncentratami insektycydów na przykładzie muchy domowej (Musca domestica L.)

Zawartość substancji biologicznie czynnych w % wagowych	LD50 pg/osobnika	Udział substancji biologicznie czynnych w LD50
bromfenwinfos	propoksur	alfa-cypermetryna
Środek wg wynalazku proporcja jak w przykładzie II: bromfenwinfos - 21,9% propoksur - 74,6% alfa-cypermetryna - 3,5%	0,02988	0,00654	0,02229	0,001046
Koncentraty insektycydów w przeliczeniu na 100% s b.cz.: bromfenwinfos propoksur alfa-cypermetryna	0,14505 0,92949 0,00243	0,14505	0,92949	0,00243

188 499

Tabela 2

Skuteczność owadobójcza środka według wynalazku w porównaniu z pojedynczymi koncentratami insektycydów na przykładzie karaczana wschodniego (Blatta orientalis L.)

Zawartość substancji biologicznie czynnych w % wagowych	LD50 pg/osobnika	Udział substancji biologicznie czynnych w LD50
bromfenwinfos	propoksur	alfa-cypermetryna
Środek wg wynalazku proporcja jak w przykładzie II: bromfenwinfos -21,9% propoksur - 74,6% alfa-cypermetryna - 3,5%	0,00798	0,00175	0,00595	0,00028
Koncentraty insektycydów w przeliczeniu na 100% s.b.cz.: bromfenwinfos propoksur alfa-cypermetryna	0,43177 0,02016 0,00620	0,43177	0,02016	0,00620

Środek wykazał bardzo silne działanie owadobójcze, wielokrotnie wyższe w porównaniu z analogicznymi substancjami w jednoskładnikowych preparatach. Udział substancji biologicznie czynnych stanowiących LD50 był mniejszy w porównaniu z pojedynczymi substancjami w przypadku muchy domowej (tab. 1) dla bromfenwinfosu około 22 razy, propoksuru 42 razy i alfa-cypermetryny 2 razy. Dla karaczana wschodniego (tab. 2) wartości te odpowiednio dla bromfenwinfosu wynosiły około 240, propoksuru 3 i alfa-cypermetryny 22. Aktywność owadobójcza środka według wynalazku była odpowiednio 24,3 i 13,8 razy wyższa od sumującego działania poszczególnych składników. Środek według wynalazku wykazał również lepsze działanie na karaczana wschodniego w porównaniu ze znanym środkiem dwuskładnikowym.

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł

Claims (1)

1. Zastrzeżenie patentowe

   Środek o działaniu szkodnikobójczym zawierający substancje biologicznie czynne oraz znane substancje pomocnicze, znamienny tym, ze jako substancje biologicznie czynne zawiera mieszaninę składającą się z: 1,00-98,999% wagowych fosforanu (Z,E)-2-bromo-1-(2,4-di-chlorofenylo)winylodietylu (bromfenwinfosu), 0,001-25,00% wagowych (1RS, 3RS)-3-(2,2-dichlorowinylo)-2,2-dimetylocyklopropanokarboksylanu (SJR)-a-cyjano-3-fenoksybenzylu (alfa-cypermetryny) i 1,00-98,999% wagowych 2-izopropoksy-fenylo-N-metylo-k<ubaminianu (propoksuru).