PL187779B1 - Drzwi z ościeżnicą i z alternatywnie wbudowaną lewo-lub prawostronnie płytą drzwiową - Google Patents

Abstract

1 . Drzw i z oscieznica i z alternatyw nie w budow ana le- wo- lub praw ostronnie ply ta drzw iow a w ykonane praw ie sym e- trycznie w zgledem poziom ej plaszczyzny srodkow ej i ustalone w obszarze pionow ego slupka oscieznicy m iedzy plyta drzw io- w a a o scieznica za pom oca skrzydelek zaw ias, przy czym dla obydw u m ozliw osci w budow ania plyty drzw iow ej oscieznica osadzona w tym sam ym polozeniu w budow ania w scianie, posiadajacej otw ór drzw iow y, posiada na obu sw oich p iono- wych slupkach lezace w zajem nie naprzeciw ko siebie kieszenie zaw ias, a skrzydelka zaw ias od strony o scie z n ic y k o rz y stn ie usytuowane sa w kieszeni zawias jednego albo drugiego z dwóch pionow ych slupków oscieznicy i w nich unieruchom ione, zaleznie od tego, w którym z dw óch zam ocow an plyta drzw io- wa je s t pozycjonow ana przez obrót o 180° równolegle do plasz- czyzny oscieznicy, przy czym m iedzy kieszenia zaw iasy a skrzy- delkiem zawiasy jest usytuowany zamek zatrzaskowy dzialajacy miedzy plyta drzw iow a a oscieznica na koncu procesu w suw ania skrzydelka zaw iasy, przy czym korzystnie, zam ek z noskiem zatrzaskowym dzialajacym sprezyscie wzgledem obudowy kieszeni zawiasy, a wiec 1 slupka pionow ego, m a szeroka pow ierzchnie skrzydelka zaw iasy, a w stanie zatrzasniecia, pow ierzchnia skrzydelka zaw iasy zw rócona w kierunku przeciw nym do kierunku w kladania je st uchw ycona przez nosek 1 stanow i blokade skrzydelka w obudow ie, znam ienne tym, ze drzw i korzystnie stanowia drzwi dla ochrony przeciwpozarowej (1), 1 ze kieszen zawiasy (10) w obszarze koncow ym skrzydelka zaw iasy (14) posiada zw ezajacy sie korzystnie w kierunku na zew natrz rowek uchw ytow y (19), do którego w suniete je st skrzydelko zaw iasy (14), posiadajace kraw edz przednia (40), który to rowek olacza szerokie boki skrzydelka zaw iasy (14) w postaci Fi g. 2 PL

Description

Przedmiotem wynalazku są drzwi z ościeżnicą i alternatywnie wbudowaną lewo- lub prawostronnie płytą drzwiową, szczególnie drzwi stosowane do ochrony przeciwpożarowej.

Płyty drzwiowe dla alternatywnie lewo- lub prawostronnej zabudowy były dotychczas wykonywane i montowane w taki sposób, że całe drzwi a więc płyta drzwiowa i ościeżnica były pozycjonowane równolegle do płaszczyzny zamykanego otworu drzwiowego w jednym z dwóch położeń obróconych względem siebie o 180° bezpośrednio w miejscu zabudowy, a następnie ościeżnica była mocowana w murze lub ścianie, dookoła otworu drzwiowego. To z reguły wymagało różnego ukształtowania ościeżnicy i jej dopasowania do wybranego rodzaju zabudowy na miejscu jej wbudowywania. W związku z tym, ościeżnica była konstruowana w odpowiednich wariantach, a więc kosztownie, a montaż na miejscu zabudowy był czasochłonny i wymagał fachowej obsługi.

Z opisu nr DE-A-1683609 znana jest konstrukcja drzwi, które od strony mechanizmu, jeszcze przed ich zabudową, przystosowane są do alternatywnego wbudowania.

Przy znanych konstrukcjach drzwi, dla obydwu możliwości wbudowania płyty drzwiowej, ościeżnica osadzona w tym samym położeniu wbudowania w murze posiadającym otwór drzwiowy posiada na obu swoich pionowych słupkach, leżące naprzeciwko kieszenie zawias, przy czym skrzydełka tych zawias, od strony ościeżnicy mogą być alternatywnie włożone do kieszeni zawias jednego albo drugiego z dwóch pionowych słupków ościeżnicy i w nich unieruchomione, zależnie od tego, w którym z dwóch zamocowań płyta drzwiowa jest pozycjonowana poprzez obrót o 180° równolegle do płaszczyzny ościeżnicy.

Ościeżnica dla obu rodzajów zabudowy płyty drzwiowej jest ustalana w murze jednakowo w tej samej pozycji wbudowania, tak, że nie wynikają z tego żadne zmiany w konstrukcji ościeżnicy i nie jest ona bardziej skomplikowana konstrukcyjnie niż ościeżnica dla tylko jednego, określonego rodzaju zabudowy płyty drzwiowej. Przez wykonanie w obu pionowych słupkach ościeżnicy kieszeni zawias i otworów dla zazębienia zapadki i rygla jednostki zamykającej, płyta drzwiowa może być wbudowana alternatywnie jako lewo- lub prawostronna,

187 779 tak, że w ukształtowaniu płyty drzwiowej muszą być jedynie przewidziane możliwości przełożenia zamka oraz symetrycznego rozmieszczenia zawias.

Między kieszeniami zawias a wkładanymi skrzydełkami części zawias, od strony ościeżnicy jest przewidziany zamek zatrzaskowy, dzięki któremu montaż płyty drzwiowej w ościeżnicy alternatywnie w jednej albo drugiej pozycji wbudowania (lewa-prawa) jest szczególnie prosty i krótkotrwały. Przy tym kieszenie zawias są wyposażone w noski zatrzaskowe sprężyście „rozpierane” między obudową kieszeni zawiasy a powierzchnią skrzydełka zawiasy. W stanie zatrzaśniętym noski zatrzaskowe zazębiają się z powierzchniami skrzydełek skierowanymi przeciwnie do kierunku ich wkładania zabezpieczając je przed wysunięciem się z kieszeni.

Przy opisanym stanie techniki skrzydełka zawias są utrzymywane na miejscu tylko przez pałąk sprężysty z noskiem zatrzaskowym, umieszczony w kieszeni zawiasy. Skrzydełka zawias pływają więc sprężyście w kieszeniach zawias i bez dodatkowych środków mocujących nie nadają się do osadzenia ciężkich drzwi, jak na przykład drzwi przeciwpożarowe. Ponadto, aby osiągnąć przynajmniej do pewnego stopnia wytrzymałe zawieszenie, pałąk sprężysty musi wywierać odpowiednio dużą siłę, co utrudnia wprowadzanie skrzydełek zawias i ich pozycjonowanie.

Przedmiotem wynalazku są drzwi z ościeżnicą i z alternatywnie wbudowaną lewo- lub prawostronnie płytą drzwiową, wykonane prawie symetrycznie względem poziomej płaszczyzny środkowej i ustalone w obszarze pionowego słupka ościeżnicy między płytą drzwiową a ościeżnicą za pomocą skrzydełek zawias. Dla obydwu możliwości wbudowania płyty drzwiowej ościeżnica osadzona w tym samym położeniu wbudowania w ścianie, posiadającej otwór drzwiowy, posiada na obu swoich pionowych słupkach leżące wzajemnie naprzeciwko siebie kieszenie zawias, a skrzydełka zawias od strony ościeżnicy korzystnie usytuowane są w kieszeni zawias jednego albo drugiego z dwóch pionowych słupków ościeżnicy i w nich unieruchomione, zależnie od tego, w którym z dwóch zamocowań płyta drzwiowa jest pozycjonowana przez obrót o 180° równolegle do płaszczyzny ościeżnicy. Między kieszenią zawiasy a skrzydełkiem zawiasy jest usytuowany zamek zatrzaskowy działający między płytą drzwiową a ościeżnicą na końcu procesu wsuwania skrzydełka zawiasy, przy czym korzystnie, zamek z noskiem zatrzaskowym działającym sprężyście względem obudowy kieszeni zawiasy, a więc i słupka pionowego, ma szeroką powierzchnię skrzydełka zawiasy, a w stanie zatrzaśnięcia, powierzchnia skrzydełka zawiasy zwrócona w kierunku przeciwnym do kierunku wkładania jest uchwycona przez nosek i stanowi blokadę skrzydełka w obudowie.

Istota wynalazku polega na tym, że drzwi korzystnie stanowią drzwi dla ochrony przeciwpożarowej, i że kieszeń zawiasy w obszarze końcowym skrzydełka zawiasy posiada zwężający się korzystnie w kierunku na zewnątrz rowek uchwytowy, do którego wsunięte jest skrzydełko zawiasy, posiadające krawędź przednią, który to rowek otacza szerokie boki skrzydełka zawiasy w postaci szybu uchwytowego posiadającego ścianki, zabezpieczając go przed przemieszczeniem.

Korzystnie, jedna ze ścianek szybu, przylegająca do powierzchni skrzydełka zawiasy jest sprężyście podparta i posiada jedną część zamka zatrzaskowego, szczególnie nosek zatrzaskowy, zaczepiony za krawędź otworu w skrzydełku zawiasy, skierowany przeciwnie do kierunku wkładania skrzydełka.

Kieszeń zawiasy posiada obudowę w postaci jednoczęściowego elementu wygiętego z blachy, która jako osobna część jest przymocowana do pionowego słupka, korzystnie za pomocą dwóch płytek wystających z obudowy,·w kierunku wzdłuż słupka.

W rozwiązaniu według wynalazku, podparta sprężyście ścianka szybu jest osadzona wychylnie o nieznaczny kąt w kierunku prostopadłym do szerokiego boku skrzydełka zawiasy, w rowku uchwytowym jako osobny element, przylegający do skrzydełka zawiasy, podparty na elemencie sprężystym, korzystnie śrubowej sprężynie naciskowej lub sprężystym pałąku. Element sprężysty, korzystnie wstępnie napięty, znajduje się między wychylną ścianką szybu a sąsiadującą z nią ścianką obudowy.

Ścianka szybu, posiadająca sprężyste właściwości w obszarze końcowym, oddalonym od szczeliny wejściowej skrzydełka zawiasy, stanowi jednoczęściowy element z wygiętą z blachy, sprężystą obudową kieszeni zawiasy, podtrzymującą sprężyście skrzydełko zawiasy.

187 779

W słupku ościeżnicy i w przylegającej do niego ściance obudowy kieszeni zawiasy oraz w odpowiedniej, korzystnie sprężystej ściance szybu umieszczone są otwory dla klucza zamka zatrzaskowego, posiadającego bródkę wystającą z boku trzonu klucza, wprowadzanego od zewnątrz pionowego słupka ościeżnicy. Otwory te są usytuowane współliniowo z wybraniem zatrzaśniętego skrzydełka zawiasy, przy czym bródka klucza przylega do skierowanej w stronę skrzydełka zawiasy, skośnej powierzchni noska zatrzaskowego odchylonej od sprężystej ścianki szybu.

Klucz zamka zatrzaskowego i przynajmniej otwory wykonane w pionowym słupku ościeżnicy i sprężyście podatnej ściance szybu, jak również odsądzenie, zwrócone w stronę bródki klucza, mają podłużny kształt. W rozwiązaniu tym, odległość między odsądzeniem a bródką jest nieznacznie większa od odległości między powierzchnią zewnętrzną pionowego słupka ościeżnicy a zwróconą w stronę skrzydełka zawiasy, powierzchnią sprężyście podatnej ścianki szybu w otoczeniu przynależnych otworów. Klucz posiada odsądzenie i bródkę umieszczoną suwliwie na skierowanym w stronę skrzydełka zawiasy, obrzeżu otworu w ściance szybu, znajdującego się pod skośną powierzchnią noska zatrzaskowego dla zwolnienia go z zazębienia ze skrzydełkiem zawiasy. Wybranie wykonane w skrzydełku zawiasy jest połączone z jego przednią krawędzią przez szczelinę pasowaną luźno na kluczu przy czym powierzchnia skrzydełka zawiasy, tworząca razem z noskiem zatrzaskowym zamek zatrzaskowy, jest usytuowana na obrzeżu ograniczającym wybranie, po obu stronach szczeliny.

Płyta drzwiowa według wynalazku jest wyposażona w biegnącą dookoła przylgę.

Szczeliny wprowadzające skrzydełek zawiasy znajdujących się w kieszeniach zawiasy usytuowane w obu pionowych słupkach ościeżnicy oraz korzystnie otwory wykonane w słupkach i otwory przeznaczone dla zatrzasku i rygla są wstępnie nacięte z możliwością ich wyłamania, przy czym w obszarze ościeżnicy płyty drzwiowej, od strony zawiasów jest osadzony sworzeń zabezpieczający, zazębiający z otworem przeznaczonym dla zatrzasku albo rygla.

Rozwiązanie według wynalazku pozwala na wykonanie drzwi prostszych a przede wszystkim przygotowanych wcześniej do alternatywnej zabudowy tak, by prace na miejscu zabudowy mogły być przeprowadzone prościej i szybciej.

Zgodnie z wynalazkiem ościeżnica dla obu rodzajów zabudowy (lewa-prawa) płyty drzwiowej jest ustalana w murze w znany sposób w tej samej pozycji tak, że nie wynikają z tego żadne konstrukcyjne zmiany a ościeżnica nie jest bardziej skomplikowana niż dla jednego określonego rodzaju zabudowy. Odpowiednio prosto i szybko przebiega wbudowanie drzwi. Przez wykonanie w obu pionowych słupkach ościeżnicy kieszeni dla zawias oraz otworów dla zazębienia zapadki i rygla w jednostce zamykającej, płyta drzwiowa może być wbudowana alternatywnie jako lewo- lub prawostronna tak, że musi być jedynie przewidziana możliwość przełożenia zamka oraz symetryczne rozmieszczenie zawias. Przy tym jest w zasadzie możliwe niekoniecznie dokładnie symetryczne względem środkowej płaszczyzny poziomej rozmieszczenie zawias na górze i na dole wbudowywanej płyty drzwiowej. Możliwe są tu pewne odchylenia, które potem muszą być uwzględnione przez odpowiednio różne rozmieszczenie kieszeni zawias na pionowych słupkach ościeżnicy.

Przewidziany w rozwiązaniu według wynalazku, zamek zatrzaskowy, ułatwia znacznie montaż płyty drzwiowej w ościeżnicy alternatywnie w pozycji lewo- lub prawostronnej. Przy tym kieszenie zawias są wyposażone w noski zatrzaskowe sprężyście „rozpierane” między obudową kieszeni zawiasy a powierzchnią skrzydełka zawiasy. W stanie zatrzaśniętym noski zatrzaskowe zazębiają się z powierzchniami skrzydełek skierowanymi przeciwnie do kierunku ich wkładania zabezpieczając je przed wysunięciem się z kieszeni. W obszarze końcowym drogi wkładania skrzydełka zawiasy, kieszeń posiada zwężający się przeważnie w kierunku wkładania rowek uchwytowy dla przedniej krawędzi skrzydełka zawiasy, który trzyma skrzydełko zabezpieczając go przed przesuwaniem, i w który wchodzi ścianka szybu sprężyście dociskająca, sąsiadującą z nią powierzchnię skrzydełka i posiadająca jedną część zamka zatrzaskowego, przeważnie nosek zatrzaskowy, który w stanie zatrzaśniętym trzyma skrzydełko zawiasy za krawędź wykonanego w nim otworu skierowaną przeciwnie do kierunku wkładania skrzydełka.

187 779

Przewidziana wewnątrz kieszeni zawiasy sprężyście dociskana ścianka szybu w wykonaniu jako osobny element może być wprowadzona podobnie jak skrzydełko zawiasy do rowka uchwytowego i może się w nim wychylać o nieznaczny kąt prostopadle do szerokości skrzydełka zawiasy pod działaniem siły elementu sprężystego, jak śrubowa sprężyna naciskowa, pałąk sprężysty albo tym podobne, a rowek uchwytowy zwężający się w kierunku dna zapewnia konieczną do wychylenia przestrzeń.

Sprężyste działanie ścianki szybu wynika z własności sprężystych materiału blachy.

Według wynalazku, zamek zatrzaskowy może być zwolniony (otworzony) od zewnątrz pionowego słupka ościeżnicy za pomocą klucza, który przez odpowiednio umieszczone otwory w słupku, przylegającej ściance obudowy kieszeni i sprężyście wychylnej ściance szybu może być wprowadzony do wybrania w zatrzaśniętym skrzydełku zawiasy i wewnątrz tego wybrania może być obrócony w taki sposób, że bródka wystająca z trzonu klucza chwyta za obrzeże otworu w ściance szybu skierowane w stronę skrzydełka zawiasy i przesuwając się po nim dochodzi do skośnej powierzchni noska zatrzaskowego odgiętego od sprężynującej ścianki szybu w kierunku skrzydełka zawiasy. Przy obrocie klucza bródka ślizga się po obrzeżu otworu w ściance szybu zwróconym w stronę skrzydełka zawiasy a odsądzenie ślizga się po powierzchni zewnętrznej pionowego słupka. Przy obrocie bródka napotyka skośną powierzchnię noska zatrzaskowego i wślizgując się na nią wyciąga ją z zazębienia ze skrzydełkiem zawiasy.

Symetrycznie zbudowana płyta drzwiowa, która z reguły przynajmniej w obszarze osadzenia na pionowych słupkach ościeżnicy jest wyposażona w przylgę, może być wykonana bez przylgi w obszarze górnej i dolnej krawędzi tak, że może być osadzona, bez konieczności wprowadzenia zmian, w obu pozycjach obróconych o 180° w płaszczyźnie drzwi. Można sobie również wyobrazić zastosowanie specjalnego elementu przylgowego w obszarze górnej krawędzi dla wybranego rodzaju zabudowy, ale musiałoby to być zrobione w trakcie montażu na miejscu wbudowywania drzwi. W korzystnym wykonaniu płyta drzwiowa jest wykonana z przylgą obiegającą ją dookoła, wtedy bez wprowadzania zmian płyta drzwiowa może być montowana w obu położeniach a zaletą jest istnienie przylgi na górnej poziomej belce ościeżnicy.

Szczeliny wprowadzające do wkładania skrzydełek zawias do kieszeni zawias wykonane w pionowych słupkach oraz w obudowie kieszeni - i ewentualnie otwory do wprowadzania klucza - oraz otwory do zazębienia z zapadką i ryglem są wytłaczane wstępnie w sposób pozwalający na ich wyłamanie albo są przebijane, gdy w obszarze ościeżnicy płyty drzwiowej od strony zawias jest przewidziany odpowiednio umieszczony sworzeń zabezpieczający, który zazębia się z jednym z otworów dla zapadki albo rygla.

Przedmiot wynalazku został przedstawiony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. la przedstawia rzut poziomy drzwi według pierwszego przykładu wykonania, fig. Ib - w powiększeniu przekrój wzdłużny drzwi według pierwszego przykładu wykonania, fig. lc przekrój poprzeczny drzwi według pierwszego przykładu wykonania; fig. 2 - w powiększeniu przekrój poprzeczny pionowego słupka wraz z kieszenią zawiasy i włożonym skrzydełkiem zawiasy według pierwszego przykładu wykonania; fig. 3 - perspektywiczny widok („rozstrzelony”) przykładu wykonania zmodyfikowanego względem fig. 2; fig. 4a - przekrój wzdłużny kieszeni zawiasy z wsuwanym skrzydełkiem zawiasy, fig. 4b - widok boczny kieszeni zawiasy z wsuwanym skrzydełkiem zawiasy, fig. 4c - klucz do zwolnienia skrzydełka zawiasy ze stanu zatrzaśnięcia (zablokowania) z kieszenią zawiasy.

Figura la pokazuje widok drzwi 1 od strony przylgi w jednym z dwóch rodzajów osadzenia płyty drzwiowej 2 w przynależnej ościeżnicy 3. Względem poziomej płaszczyzny środkowej 4 płyta drzwiowa 2 jest ukształtowana symetrycznie pod względem rozmieszczenia przynależnych do niej części 11 zawias 5. To samo dotyczy zespołu (kompletu) uchwytu 9 odnośnie wybrań przewidzianych w płycie drzwiowej, dla koniecznego jego usytuowania przy zmianie osadzenia z lewego na prawe, jak to w zasadzie jest znane. Kieszenie zawias 10 należące do zawias 5 są przygotowane na obydwu słupkach pionowych 6 ościeżnicy 3 dla obu alternatywnych rodzajów osadzenia płyty drzwiowej w taki sposób, że skrzydełka 14 części zawias 12 od strony ościeżnicy mogą być osadzone w kieszeniach zawias 10 (fig. lc).

187 779

Figura lb pokazuje w przekroju wzdłużnym, skróconym w stosunku do pionowego wymiaru ościeżnicy 3 i płyty drzwiowej 2, płytę drzwiową 2 z przylgami 43 w górnym i dolnym obszarze poziomym oraz z przylgami bocznymi jak na fig. lc, a więc z przylgami obiegającymi płytę drzwiową dookoła. Ościeżnica 3 jest więc osadzana w otworze drzwiowym 8 muru 7 jednakowym położeniu niezależnie od wybranego rodzaju płyty drzwiowej 2, co wyjaśnia fig. lb. W przekroju poprzecznym, przedstawionym na fig. lc, płyta drzwiowa 2 została skrócona na szerokości i przedstawiona z prawym słupkiem pionowym 6 pokazanym w przekroju na wysokości kieszeni zawiasy 10 oraz ze skrzydełkiem 13 części zawiasy od strony płyty drzwiowej. Płyta drzwiowa 2 jest wbudowana lewostronnie a skrzydełko l4 zawiasy 5 jest wsunięte do kieszeni zawiasy. Komplet uchwytowy po lewej stronie płyty drzwiowej jest zaznaczony tylko w postaci kieszeni zamka 15.

Figura 2 pokazuje w powiększeniu przekrój kieszeni zawiasy 10 z fig. lew trochę innym widoku na inaczej ukształtowanym pionowym słupku 6 ościeżnicy 3. Płyta drzwiowa jest tylko zaznaczona. Kieszeń zawiasy 10 i obudowa 17 są wykonane jako element jednoczęściowy, wygięty z blachy i posiadający szczelinę 18 przeznaczoną dla skrzydełka zawiasy 14. Skrzydełko zawiasy 14 jest przez szczelinę 18 wsunięte do kieszeni zawiasy i swoją przednią krawędzią 40 wchodzi do rowka uchwytowego 19, który jest uformowany przez odpowiednie wysklepienie obudowy kieszeni zawiasy 17. Ścianka obudowy 21 przechodzi w ściankę rowka 19. Prawie równolegle do niej przebiega skrzydełko zawiasy włożone do kieszeni. Po drugiej stronie skrzydełka zawiasy 14 przebiega ścianka szybu 20 wykonana jako osobny element, która swoim obszarem stopy sąsiadującym z przednią krawędzią 40 skrzydełka również jest włożona w rowek uchwytowy 19, co jest widoczne na fig. 2. Rowek uchwytowy 19 w obszarze sąsiadującym ze ścianką szybu 20 jest ukształtowany jako zwężający się w kierunku dna rowka w taki sposób, że skrzydełko zawiasy 14 swoim obszarem krawędzi przedniej jest trzymane bez luzu w rowku uchwytowym, podczas gdy wykonana jako osobna część ścianka szybu 20 może się o nieznaczny kąt odchylić od sąsiadującego z nią skrzydełka zawiasy pokonując siłę śrubowej sprężyny naciskowej 26, przeważnie wstępnie napiętej, umieszczonej między odwrotna w stosunku do skrzydełka zawiasy 14, powierzchnią ścianki szybu 20 a przeciwległą ścianką obudowy 17 kieszeni zawiasy. Patrząc w kierunku słupka, mogą być umieszczone równolegle dwie takie sprężyny naciskowe 26. Obudowa 17 kieszeni zawiasy od strony szczeliny 18 do odcinka wnęki pionowego słupka 6 a ścianką prostopadłą do niej, podpierającą sprężynę naciskową 26, do odcinka ościeżnicy pionowego słupka 6 i jest do niego przymocowana za pomocą płytek 31 widocznych na fig. 3. Odcinek ościeżnicy jest wyposażony w biegnący wzdłuż słupka rowek 16 służący do włożenia taśmy przeciwpożarowej. Ścianka szybu 20 dla ułatwienia wprowadzania skrzydełka zawiasy 14 posiada odgięcie 22. W obszarze sąsiadującym z odgięciem 22 jest odgięty ze ścianki szybu 20 w kierunku skrzydełka zawiasy 14, nosek zatrzaskowy 23, który, gdy skrzydełko zawiasy jest wsunięte, chwyta za oddaloną od krawędzi przedniej 40, powierzchnię 25 wybrania 24, wykonanego w skrzydełku zawiasy 14, co widać na fig. 2. Śrubowa sprężyna naciskowa 26 działa w obszarze noska zatrzaskowego 23 odgiętego ze ścianki szybu 20. Przed włożeniem skrzydełka zawiasy 14, ścianka szybu 20 jest odchylona pod naciskiem sprężyny w stosunku do toru wsuwania skrzydełka zawiasy 14 tak, że w trakcie wsuwania, skrzydełko trafia najpierw na odgięcie 22 a potem pokonując nacisk śrubowej sprężyny 26, trafia na skośną powierzchnię 39 noska zatrzaskowego 23 i ślizgając się po nim odchyla ściankę szybu 20 aż do momentu, gdy nosek wskoczy w wybranie 24. W tym stanie krawędź przednia 40 skrzydełka zawiasy 14 dotyka do dna rowka uchwytowego 19 a powierzchnia zatrzaskowa noska zatrzaskowego 23 utrzymuje praktycznie bez luzu powierzchnię 25 w odpowiednim obszarze krawędzi wybrania 24.

Figura 3 pokazuje trochę inny przykład wykonania wynalazku, w którym obudowa kieszeni zawiasy 17 jest złożona z dwóch części 27 i 28, które w trakcie mocowania obudowy dwiema przeciwnie skierowanymi płytkami, na odcinku kieszeni zawiasy wchodzą jedna w drugą i są na przykład punktowo zgrzewane. Dociskana sprężyną ścianka szybu 20 jest najpierw umieszczana w rowku uchwytowym 19 zaznaczonym na konturze części 27 obudowy kieszeni zawiasy 17. Zamiast śrubowej sprężyny naciskowej 26 jest tu zastosowany pałąk sprężysty 29 w formie taśmy. Ścianka szybu 20 jest wyposażona w dwa leżące w jednej linii, w kierunku

187 779 wzdłuż słupka w pewnej od siebie odległości, noski zatrzaskowe 23, które w stanie zatrzaśniętym zazębiają się z dwoma odpowiednio umieszczonymi wybraniami 24, wykonanymi w skrzydełku zawiasy 14. Przy tym, - jak opisano w związku z fig. 2 - skrzydełko zawiasy 14, przednią krawędzią 40 jest najpierw wsunięte przez szczelinę wprowadzającą 30 pionowego słupka 6 i dochodzi do szybu uchwytowego, utworzonego przez ścianki szybu 20 i 21 dla skrzydełka zawiasy 14. Trzy strzałki w obszarze zewnętrznej części obudowy 27 symbolizują zaciskowe osadzenie skrzydełka zawiasy 14 w składanej kieszeni zawiasy 10. Daje to w efekcie pozycjonowanie w stanie osadzenia, taki, jak zostało przedstawione na fig. 2.

Dalszy, szczególnie korzystny przykład wykonania wynalazku został przedstawiony na fig. 4 przy czym na fig. 4a przedstawiono częściowy przekrój kieszeni zawiasy, pokazany na tle zaznaczonego linią przerywaną przekroju poprzecznego pionowego słupka 6. Z rysunku widać, że wszystkie części kieszeni zawiasy 10, a mianowicie obudowa i sprężysta ścianka szybu 20 są wykonane w postaci jednej części wygiętej z blachy w taki sposób, że ścianka szybu 20', w jej obszarze oddalonym od rowka uchwytowego 19 przechodzi w ściankę obudowy 17. Nosek zatrzaskowy 23', jak w poprzednim przykładzie wykonania, stanowi jedną część, odgiętą na odcinku ścianki szybu 20' dzięki wykonaniu dwu przecięć ścianki. Tu jednak odgięcie tworzące nosek jest wykonane w obszarze końcowym, od strony rowka uchwytowego 19. Odgięcie służące do wprowadzania skrzydełka zawiasy nie jest potrzebne, ponieważ ścianka szybu 20' w jej końcowym obszarze, oddalonym od rowka uchwytowego 19 jest elementem wychylnym. Sprężyste działanie na drodze wsuwania skrzydełka zawiasy 14 wynika z własności sprężystych blachy oraz z geometrii tej części blaszanej. Przy wkładaniu skrzydełka zawiasy, pokazanego na dole fig. 4a, krawędź przednia 40 skrzydełka zawiasy, w trakcie wprowadzania między ścianki szybu 20' i 21 uderza w skośną powierzchnię 39 noska zatrzaskowego 23' powodując zwykły proces zatrzaśnięcia opisany w związku omawianiem fig. 2. Z częściowo wyrwanego widoku bocznego według fig. 4b wynika, że ścianka szybu, posiadająca nosek zatrzaskowy 23' jest tu w sposób funkcjonalny utworzona przez środkowy odcinek, który powstaje przez dzięki wykonaniu dwu przecięć 38 i odgięcie tego odcinka blachy. Pokazane na dole fig. 4b wybranie 24 w skrzydełku zawiasy 14 jest przez wąską szczelinę 42 otwarte w stronę krawędzi przedniej 40. Powierzchnia zazębiająca się w stanie zatrzaśniętym z noskiem zatrzaskowym 23' składa się tu z dwóch powierzchni 25 utworzonych na obrzeżu wybrania 24 po obu stronach szczeliny 42.

Na tym przykładzie wykonania jest przedstawiony sposób zwalniania z zatrzasku w kieszeni 10 skrzydełka zawiasy 14 ważny również dla pozostałych uprzednio opisanych przykładów wykonania. Dzieje się to za pomocą narzędzia w kształcie klucza 32 według fig. 4c. Klucz posiada trzon klucza 35, na którego końcu jest ukształtowany występ w rodzaju bródki 33. W pewnej odległości od bródki 33 znajduje się na trzonie klucza odsądzeniu 34 uzyskane przez wybranie wykonane w trzonie klucza. W pionowym słupku 6 ościeżnicy, w obszarze mocowania kieszeni zawiasy 10 jest wykonany podłużny otwór 36 dopasowany do kształtki trzonu klucza, który to otwór leży w jednej linii z tak samo ukształtowanym podłużnym otworem 37 w przylegającej do słupka w ściance 41 obudowy kieszeni zawiasy 17 oraz w sprężystej ściance szybu 20'. Klucz przez te trzy leżące w jednej linii otwory może być wsunięty wraz z bródką 33 aż do wybrania 24 włożonego i zablokowanego skrzydełka zawiasy 14. Przez obrót klucza z pozycji wsunięcia, bródka, krawędzią skierowaną w stronę uchwytu klucza dochodzi do obrzeża otworu 37 na ściance szybu 20' od strony skierowanej do skrzydełka zawiasy. Pociągnięcie za klucz 32 w kierunku uchwytu klucza powoduje odchylenie sprężystej ścianki szybu 20' tak, że nosek zatrzaskowy 23' wychodzi z zazębienia z powierzchnią 25' wybrania 24 w skrzydełku zawiasy a skrzydełko może było wyciągnięte z pozycji wsuniętej. Dzięki odsądzeniu 34 znajdującemu się na trzonie klucza 35 upraszcza się ruch powrotny noska zatrzaskowego 23' pokonujący siłę oporu sprężystej ścianki szybu 20'. Siłowe i manipulacyjne uproszczenie wynika z tego, że odległość między odsądzeniem 34 a skierowaną w jego stronę krawędzią bródki 33 odpowiada odległości między obrzeżem otworu 36 w ściance pionowego słupka 6 ościeżnicy, skierowanym w stronę uchwytu klucza a obrzeżem otworu 37 w sprężystej ściance szybu 20' skierowanym w stronę skrzydełka zawiasy 14, a więc przy obrocie wprowadzonego klucza, krawędź bródki 33 klucza podpartego ślizgowo na odsądzę187 779 niu 34 wślizguje się na skośną powierzchnię 39 noska zatrzaskowego 23' powodując sprężyste ugięcie ścianki szybu 20' i wyciągnięcie noska z zazębienia z powierzchnią 25'. Konieczny ruch obrotowy klucza może przy tym wynosić do 180°, ale przy innym usytuowaniu podłużnych otworów 36 i 37 kąt obrotu może być zmniejszony o połowę. Po wyzębieniu zatrzasku, w pozycji wyzębienia klucza, skrzydełko zawiasy może być bez przeszkód wyciągnięte z kieszeni zawiasy dzięki szczelinie 42 wychodzącej z wybrania 24.

187 779

187 779 ⁶ --,1^120 13

Fig. 2 *

187 779

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 4,00 zł.

Claims (9)

Zastrzeżenia patentowe

1. Drzwi z ościeżnicą i z alternatywnie wbudowaną lewo- lub prawostronnie płytą drzwiową wykonane prawie symetrycznie względem poziomej płaszczyzny środkowej i ustalone w obszarze pionowego słupka ościeżnicy między płytą drzwiową a ościeżnicą za pomocą skrzydełek zawias, przy czym dla obydwu możliwości wbudowania płyty drzwiowej ościeżnica osadzona w tym samym położeniu wbudowania w ścianie, posiadającej otwór drzwiowy, posiada na obu swoich pionowych słupkach leżące wzajemnie naprzeciwko siebie kieszenie zawias, a skrzydełka zawias od strony ościeżnicy korzystnie usytuowane są w kieszeni zawias jednego albo drugiego z dwóch pionowych słupków ościeżnicy i w nich unieruchomione, zależnie od tego, w którym z dwóch zamocowań płyta drzwiowa jest pozycjonowana przez obrót o 180° równolegle do płaszczyzny ościeżnicy, przy czym między kieszenią zawiasy a skrzydełkiem zawiasy jest usytuowany zamek zatrzaskowy działający między płytą drzwiową a ościeżnicą na końcu procesu wsuwania skrzydełka zawiasy, przy czym korzystnie, zamek z noskiem zatrzaskowym działającym sprężyście względem obudowy kieszeni zawiasy, a więc i słupka pionowego, ma szeroką powierzchnię skrzydełka zawiasy, a w stanie zatrzaśnięcia, powierzchnia skrzydełka zawiasy zwrócona w kierunku przeciwnym do kierunku wkładania jest uchwycona przez nosek i stanowi blokadę skrzydełka w obudowie, znamienne tym, że drzwi korzystnie stanowią drzwi dla ochrony przeciwpożarowej (1), i że kieszeń zawiasy (10) w obszarze końcowym skrzydełka zawiasy (14) posiada zwężający się korzystnie w kierunku na zewnątrz rowek uchwytowy (19), do którego wsunięte jest skrzydełko zawiasy (14), posiadające krawędź przednią (40), który to rowek otacza szerokie boki skrzydełka zawiasy (14) w postaci szybu uchwytowego posiadającego ścianki (20,20'), zabezpieczając go przed przemieszczeniem.

2. Drzwi według zastrz. 1, znamienne tym, że jedna ze ścianek (20, 20') szybu, przylegająca do powierzchni skrzydełka zawiasy (14) jest sprężyście podparta i posiada jedną część zamka zatrzaskowego, szczególnie nosek zatrzaskowy (23, 23'), zaczepiony za krawędź (25, 25') otworu (24) w skrzydełku zawiasy (14), skierowany przeciwnie do kierunku wkładania skrzydełka.

3. Drzwi według zastrz. 1, znamienne tym, że kieszeń zawiasy (10) posiada obudowę (17), w postaci jednoczęściowego elementu wygiętego z blachy, która jako osobna część jest przymocowana do pionowego słupka (6), korzystnie za pomocą dwóch płytek (31) wystających z obudowy, w kierunku wzdłuż słupka.

4. Drzwi według zastrz. 2, znamienne tym, że podparta sprężyście ścianka szybu (20) jest osadzona wychylnie o nieznaczny kąt w kierunku prostopadłym do szerokiego boku skrzydełka zawiasy, w rowku uchwytowym (19), jako osobny element, przylegający do skrzydełka zawiasy (14), podparty na elemencie sprężystym, korzystnie śrubowej sprężynie naciskowej (26) lub sprężystym pałąku (29), przy czym element sprężysty, korzystnie wstępnie napięty, znajduje się między wychylną ścianką szybu (20) a sąsiadującą z nią ścianką obudowy (41).

5. Drzwi według zastrz. 3, znamienne tym, że sprężysta w obszarze końcowym oddalonym od szczeliny wejściowej (18) skrzydełka zawiasy, ścianka szybu (20) stanowi jednoczęściowy element z wygiętą z blachy, sprężystą obudową (17) kieszeni zawiasy (10) podtrzymującą sprężyście skrzydełko zawiasy (14).

6. Drzwi według zastrz. 1 albo 5, znamienne tym, że w słupku (6) i w przylegającej do niego ściance obudowy (41) kieszeni zawiasy (10) oraz w odpowiedniej, korzystnie sprężystej ściance szybu (20') umieszczone są otwory (36, 37) dla klucza (32), zamka zatrzaskowego, posiadającego bródkę (33) wystającą z boku trzonu klucza (35), wprowadzanego od zewnątrz pionowego słupka (6), przy czym otwory (36, 37) są usytuowane współliniowo z wybraniem (24) zatrzaśniętego skrzydełka zawiasy (14), przy czym bródka (33), przylega do skierowanej

187 779 w stronę skrzydełka zawiasy (14), skośnej powierzchni (39) noska zatrzaskowego (23') odchylonej od sprężystej ścianki szybu (20').

7. Drzwi według zastrz. 6, znamienne tym, że klucz (32) i przynajmniej otwory (36,37) w pionowym słupku (6) i sprężyście podatnej ściance szybu (20'), jak również odsądzenie (34) zwrócone w stronę bródki (33), mają podłużny kształt, przy czym odległość między odsądzeniem a bródką jest nieznacznie większa od odległości między powierzchnią zewnętrzną pionowego słupka (6) a zwróconą w stronę skrzydełka zawiasy (14), powierzchnią sprężyście podatnej ścianki szybu (20') w otoczeniu przynależnych otworów (36, 37), a klucz (32), posiada odsądzenie (34) i bródkę (33) umieszczoną suwliwie na skierowanym w stronę skrzydełka zawiasy (14), obrzeżu otworu w ściance szybu (20'), znajdującego się pod skośną powierzchnią (39) noska zatrzaskowego (23') dla zwolnienia go z zazębienia ze skrzydełkiem zawiasy (14), i tym, że wybranie (24) w skrzydełku zawiasy (14) jest połączone z jego przednią, krawędzią przez szczelinę (42) pasowaną luźno na kluczu (32), przy czym powierzchnia (25') skrzydełka zawiasy (14) tworząca razem z noskiem zatrzaskowym (23') zamek zatrzaskowy jest usytuowana na obrzeżu ograniczającym wybranie (24), po obu stronach szczeliny (42).

8. Drzwi według zastrz. 1, znamienne tym, że płyta drzwiowa (2) jest wyposażona w biegnącą dookoła przylgę (43).

9. Drzwi według zastrz. 1 albo 8 znamienne tym, że szczeliny wprowadzające (30) skrzydełek zawiasy (14) znajdujących się w kieszeniach zawiasy (10) usytuowane w obu pionowych słupkach (6), oraz korzystnie otwory (36) i otwory przeznaczone dla zatrzasku i rygla są wstępnie nacięte z możliwością ich wyłamania, przy czym w obszarze ościeżnicy płyty drzwiowej (2), od strony zawiasówjest osadzony sworzeń zabezpieczający, zazębiający się z otworem przeznaczonym dla zatrzasku albo rygla.