PL187136B1 - Alfa-podstawione kwasy arylosulfonamidohydroksamowe inhibitujące TNF-alfa i metaloproteinazy macierzowe, kompozycje farmaceutyczne zawierające alfa-podstawione kwasy arylosulfonamidohydroksamowe, oraz zastosowanie i sposób wytwarzania alfa-podstawionych kwasów arylosulfonamidohydroksamowych inhibitujących TNF-alfa i metaloproteinazy macierzowe - Google Patents

Abstract

1. Alfa podstawione kwasy arylosulfonamido- h ydroksamowe o wzorze ogólnym 1, w którym: Ar oznacza pirydyl; Ri oznacza nizszy alkil, cykloalkil, karbocyklo- nizszy alkil, nizszy alkoksy-nizszy alkil, lub nizszy chloro wcoalkil; R2 oznacza wodór lub nizszy alkil; R3 oraz R4 niezaleznie oznaczaja wodór, lub nizsza grupe alkoksy, n oznacza liczbe calkowita od 1 do 4; termin „nizszy” oznacza organiczny rodnik lub zwiazek, rozgaleziony lub nierozgaleziony, posia- dajacy wlacznie do 7 atomów wegla; ich farmaceutycznie tolerowanych pochodnych, nadajacych sie na leki, w których grupa CONHOH jest przeprowadzona w forme pochodnej O-acylo- wej wyprowadzonej z organicznego kwasu weglo- wego, organicznego kwasu karboksylowego lub kwasu karbaminowego, lub w forme ewentualnie podstawionej pochodnej O-benzylowej; oraz ich farmaceutycznie tolerowanych soli. Wzór 1 PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku są alfa podstawione kwasy arylosulfonamidohydroksamowe inhibitujące TNF-alfa i metaloproteinazy macierzowe.

Z europejskiego opisu patentowego nr EP 0606046 BI znane są arylosulfonamido podstawione kwasy hydroksamowe inhibitujące jedynie metaloproteinazy macierzowe.

Istotą wynalazku są nowe, eteryfikowane cykloheksylo- i arylosulfonamido- podstawione kwasy hydroksamowe o ogólnym wzorze 1, w których;

Ar oznacza pirydyl;

Ri oznacza niższy alkil, cykloalkil, karbocyklo-niższy alkil, niższy alkoksy-niższy alkil lub niższy chlorowcoalkil;

R₂ oznacza wodór lub niższy alkil;

R3 oraz R4 niezależnie oznaczają wodór lub niższą grupę alkoksy, n oznacza liczbę całkowitą od 1 do 4;

termin „niższy” oznacza organiczny rodnik lub związek, rozgałęziony lub nierozgałęziony, posiadający włącznie do 7 atomów węgla;

ich farmaceutycznie tolerowane pochodne, nadające się na leki, w których grupa CONHOH jest przeprowadzona w formę pochodnej O-acylowej wyprowadzonej z organicznego kwasu węglowego, organicznego kwasu karboksylowego lub kwasu karbaminowego, lub w formę ewentualnie podstawionej pochodnej O-benzylowej; oraz ich farmaceutycznie tolerowane sole.

Wynalazek dotyczy również sposobu wytwarzania tych związków, farmaceutycznych kompozycji zawierających te związki, zastosowań tych związków w terapeutycznym leczeniu ciała ludzkiego i zwierzęcego.

W zależności od charakteru podstawników związki według niniejszego wynalazku zawierają jeden lub więcej asymetrycznych atomów węgla. Również cykloheksanowe podstawniki są względem siebie albo cis, albo trans. Wytworzone diasteroizomery, enancjomery oraz izomery geometryczne są objęte niniejszym wynalazkiem.

Korzystne są takie związki według niniejszego wynalazku, w których konfiguracja asymetrycznego atomu węgla fragmentu, będącego kwasem a-aminohydroksamowym, do którego jest przyłączony pierścień cykloheksanowy, odpowiada konfiguracji prekursora D-aminokwasu i oznacza konfigurację (R)-.

Farmaceutycznie tolerowanymi pochodnymi, nadającymi się na leki, są takie pochodne, które można przekształcić przez solwolizę lub w warunkach fizjologicznych w wolne kwasy hydroksamowe według niniejszego wynalazku, i oznaczają takie kwasy hydroksamo4

187 136 we, w których grupa CONHOH tworzy pochodne w postaci pochodnych O-acylowych lub ewentualnie podstawionych O-benzylowych. Korzystne są ewentualnie podstawione pochodne O-benzylowe.

Nadające się na leki pochodne acylowe są to takie pochodne, które pochodzą od organicznych kwasów węglowych, organicznych kwasów karboksylowych lub kwasów karbaminowych.

Acylowe pochodne, które pochodzą od organicznych kwasów karboksylowych, oznaczają np. niższy alkanoil, niższy fenyloalkanoil lub niepodstawiony albo podstawiony aryloil, taki jak benzoil.

Acylowe pochodne, które pochodzą od organicznych kwasów węglowych, oznaczają np. alkoksykarbonyl, zwłaszcza niższy alkoksykarbonyl, który jest niepodstawiony lub podstawiony arylem karbocyklicznym lub heterocyklicznym, albo oznacza cykloalkoksykarbonyl, zwłaszcza cykloalkiloksykarbonyl C3-C7, który jest niepodstawiony lub podstawiony niższym alkilem.

Acylowe pochodne, które pochodzą od kwasów karbaminowych, oznaczają np. aminokarbonyl, który jest podstawiony niższym alkilem, niższym (karbocyklicznym lub heterocyklicznym arylo-alkilem, karbocyklicznym lub heterocyklicznym arylem, niższym alkilenem, lub niższym alkilenem przerwanym przez O lub S.

Nadające się na leki ewentualnie podstawione O-benzylowe pochodne korzystnie oznaczają benzyl, lub benzyl jedno-, dwu-, albo trój-podstawiony np. niższym alkilem, niższą grupą alkoksy, grupą aminową, grupą nitrową chlorowcem i/lub trójfluorometylem.

Farmaceutycznie tolerowane sole kwaśnych związków według niniejszego wynalazku oznaczają sole utworzone z zasadami, mianowicie sole kationowe, takie jak sole metali alkalicznych i ziem alkalicznych, takie jak sole sodowe, litowe, potasowe, wapniowe, magnezowe, a także sole amoniowe, takie jak sole amoniowe, trójmetyloamoniowe, dwuetyloamoniowe oraz trój-(hydroksymetylo)-metylo-amoniowe.

Podobnie addycyjne sole z kwasami, takimi jak kwasy mineralne, organiczne kwasy karboksylowe i organiczne kwasy sulfonowe, np. kwas solny, kwas metanosulfonowy, kwas maleinowy, są również możliwe, pod warunkiem, że część ich struktury stanowią grupy zasadowe, jak np. pirydyl.

Ogólne stosowane tutaj określenia mają następujące znaczenia w zakresie niniejszego wynalazku, jeśli nie zaznaczono inaczej.

Pojęcie „niższy” lub „niższa”, używane tu powyżej i dalej w odniesieniu do organicznych rodników lub związków, określa odpowiednio zarówno rozgałęzione, jak i nierozgałęzione rodniki lub związki, które zawierają do 7 włącznie, korzystnie do 4 włącznie, a jeszcze korzystniej jeden lub dwa atomy węgla.

Niższa grupa alkilowa jest rozgałęziona lub nierozgałęziona i zawiera od 1 do 7 atomów węgla, korzystnie od 1 do 4 atomów węgla, i oznacza np. metyl, etyl, propyl, butyl, izopropyl lub izobutyl.

Niższa grupa alkoksy (czyli alkiloksy) korzystnie zawiera od 1 do 4 atomów węgla i oznacza np. grupę metoksy, etoksy, propoksy, izopropoksy, butoksy lub izobutoksy.

Chlorowiec korzystnie oznacza chlor lub fluor, ale może również oznaczać brom lub jod.

Aryl karbocykliczny oznacza fenyl lub naftyl.

Karbocykliczny arylo-niższy alkil korzystnie oznacza prostołańcuchowy lub rozgałęziony arylo-Ci-C4-alkil, w którym karbocykliczny aryl oznacza to samo, co określono wyżej, np. benzyl lub fenylo-(etyl, propyl lub butyl), każdy z nich niepodstawiony lub podstawiony w pierścieniu fenylowym, jak to określono wyżej dla arylu karbocyklicznego, korzystnie ewentualnie podstawiony benzyl.

Cykloalkilo-niższy alkil oznacza np. (cyklopentylo- lub cykloheksylo)-(metyl lub etyl).

Acyl pochodzi z organicznego kwasu karboksylowego, kwasu węglowego lub kwasu karbaminowego.

Acyl oznacza np. niższy alkanoil (karbocykliczny)arylo-niższy alkanoil, niższy alkoksykarbonyl, aryloil, dwu-niższy alkiloaminokarbonyl lub dwu-niższy alkiloamino-niższy alkanoil. Korzystnie acyl oznacza niższy alkanoil.

187 136

Niższy alkanoil oznacza np. alkanoil C1-C7 z formylem włącznie, a korzystnie oznacza alkanoil C2-C4, taki jak acetyl lub propionyl.

Aryloil oznacza np. benzoli lub benzoli jedno- lub dwu-podstawiony jednym lub dwoma rodnikami, wybranymi spośród niższego alkilu, niższej grupy alkoksy, chlorowca, grupy cyjanowej i trójfluorometylu; albo 1 - lub 2-naftoil; a także np. pirydylokarbonyl.

Niższy alkoksykarbonyl korzystnie oznacza C1-C4-alkoksykarbonyl, np. etoksykarbonyl.

Niższy alkilen oznacza prostołańcuchowy lub rozgałęziony alkilen, zawierający od 1 do 7 atomów węgla, a korzystnie oznacza prostołańcuchowy alkilen, zawierający od 1 do 4 atomów węgla, np. łańcuch metylenowy, etylenowy, propylenowy lub butylenowy, albo wymieniony łańcuch metylenowy, etylenowy, propylenowy lub butylenowy, jednopodstawiony alkilem C1-C3 (korzystnie metylem) lub dwupodstawiony przy tym samym lub przy różnych atomach węgla alkilem C1-C3 (korzystnie metylem), przy czym sumaryczna liczba atomów węgla wynosi do 7 włącznie.

Niższa grupa alkilenodwuoksy korzystnie oznacza grupę etylenodwuoksy lub metylenodwuoksy.

Estryfikowany karboksyl oznacza np. niższy alkoksykarbonyl lub benzyloksykarbonyl.

Amidowany karboksyl oznacza np. aminokarbonyl, jedno- lub dwu-niższy alkiloaminokarbonyl.

Korzystne rozwiązanie według niniejszego wynalazku obejmuje te związki o ogólnym wzorze 1, w których asymetryczny atom węgla fragmentu, będącego kwasem a-aminohydroksamowym, ma konfigurację R, a mianowicie związki o ogólnym wzorze 2, w których Ar, Ri R2, R3 oraz R4 oznaczają to samo, co określono wyżej, ich farmaceutycznie tolerowane pochodne, nadające się na leki, w których grupa CONHOH jest przeprowadzona w formę pochodnej O-acylowej wyprowadzonej z organicznego kwasu węglowego, organicznego kwasu karboksylowego lub kwasu karbaminowego, lub w formę ewentualnie podstawionej pochodnej O-benzylowej; oraz ich farmaceutycznie tolerowane sole.

Dalej korzystne są te wymienione związki o ogólnym wzorze 2, w których R1, oznacza niższy alkil; R2 oznacza wodór; R3 oznacza niższą grupę para-alkoksy; R4 oznacza wodór; zaś n oznacza 1 lub 2; oraz ich farmaceutycznie tolerowane sole.

Szczególnie korzystne są te związki o ogólnym wzorze 2, w których Ar oznacza pirydyl, zwłaszcza 3- lub 4-pirydyl; R-, oznacza niższy alkil, zwłaszcza prostołańcuchowy alkil C2-C5; R2 oraz R4 oznaczają wodór; R3 oznacza niższą grupę para-alkoksy; zaś n oznacza 1; oraz ich farmaceutycznie tolerowane sole.

Jeszcze korzystniejsze są wymienione związki, w których Ar oznacza 4-pirydyl; R1 oznacza alkil C2-C4; R2 oraz R4 oznaczają wodór; R3 oznacza grupę para-etoksy; zaś n oznacza 1; oraz ich farmaceutycznie tolerowane sole.

Szczególną uwagę należy zwrócić na następującą podgrupę z grupy związków według niniejszego wynalazku: związków (o ogólnym wzorze odpowiednio 1 lub 2), w których R1 oznacza alkil C2-C7.

Niniejszy wynalazek dotyczy zwłaszcza konkretnych związków, przedstawionych w przykładach, ich farmaceutycznie tolerowanych pochodnych, nadających się na leki zdefiniowanych powyżej, oraz ich farmaceutycznie tolerowanych soli, a w szczególności tych konkretnych związków, przedstawionych w przykładach i ich farmaceutycznie tolerowanych soli.

Nieoczekiwanie okazało się, że związki według niniejszego wynalazku wykazują cenne własności farmaceutyczne u ssaków, w tym u ludzi.

Po pierwsze, są one inhibitorami enzymu przekształcającego TNF-alfa (konwertazy TNF-alfa), a zatem powstrzymują działanie TNF-alfa, np. powstrzymują wytwarzanie i/lub uwalnianie TNF-alfa, ważnego mediatora zapaleń i wzrostu tkanki. Takie własności powodują, że związki według niniejszego wynalazku są użyteczne zwłaszcza w leczeniu nowotworów (nowotworów złośliwych i niezłośliwych), a także stanów zapalnych u ssaków, np. w leczeniu zapalenia stawów (takiego jak reumatoidalne zapalenie stawów), wstrząsów septycznych, zapalnych schorzeń jelit, choroby Crohna itp.

187 136

Dalej związki według niniejszego wynalazku powstrzymują również enzymy metaloproteinazy degradującej macierz, takie jak żelatynaza, stromelizyna, kolagenaza oraz metaloelastaza makrofagowa. Związki według niniejszego wynalazku powstrzymują więc degradację macierzy i są również użyteczne w leczeniu u ssaków patologicznych stanów, zależnych od żelatynazy, stromelizyny, kolagenazy i metaloelastazy makrofagowej. Takie stany obejmują nowotwory (przez powstrzymywanie wzrostu guzów, przerzutów nowotworów, postępu lub nacieczenia guzów i/lub rozwoju naczyń guzów), przy czym takie nowotwory oznaczają np. raka piersi, płuc, pęcherza, okrężnicy, jajników i skóry. Inne stany, nadające się do leczenia związkami według mniejszego wynalazku, obejmują zapalenie kości i stawów, zaburzenia oskrzeli (takie jak astma - przez powstrzymywanie degradacji elastyny), stany miażdżycowe tętnic (np. przez powstrzymywanie pęknięć płytek miażdżycowych), a także ostry zespół wieńcowy, ataki serca (niedokrwistość serca), udary (niedokrwistość mózgu) oraz nawroty zwężenia po plastyce naczyń.

Dalszymi stanami, nadającymi się do leczenia związkami według niniejszego wynalazku, są demielinujące zaburzenia zapalne układu nerwowego, w których wchodzi w grę destrukcja lub ubytek mieliny (takie jak stwardnienie rozsiane), zapalenie nerwu wzrokowego, zapalenie rdzenia i nerwu wzrokowego (choroba Devica), stwardnienie rozlane i przejściowe (choroba Schildera) oraz ostre rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia, a także demielinujące neuropatie obwodowe, takie jak zespół Landry-Guillain-Barre-Strohla dla defektów ruchowych; jak również owrzodzenia tkanki (np. owrzodzenie naskórka i owrzodzenie żołądka), nieprawidłowe gojenie się ran, choroby okołozębowe, choroby kości (np. choroba Pageta i zrzeszotnienie kości).

Oczne zastosowania związków według niniejszego wynalazku obejmują leczenie zapalenia oczu, owrzodzeń rogówki, skrzydlika, zapalenia rogówki, stożka rogówki, jaskry z otwartym kątem przesączania, retynopatii, a także ich zastosowania w połączeniu z chirurgią refrakcyjną (laserową lub nacięciową) w celu zminimalizowania niepomyślnych skutków.

Związki te są szczególnie użyteczne w leczeniu stanów zapalnych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, oraz nowotworów.

Korzystne skutki ich działania oceniono testami farmakologicznymi, powszechnie znanymi w branży, i przedstawionymi tutaj.

Wymienione wyżej własności można udowodnić w testach in vitro oraz in vivo, korzystnie wykorzystując ssaki, np. szczury, świnki morskie, psy, króliki, albo wydzielone organy i tkanki, jak również enzymowe preparaty ssaków. Wymienione związki można stosować in vitro w postaci roztworów, np. korzystnie wodnych roztworów, zaś in vivo albo dojelitowo, albo pozajelitowo, korzystnie doustnie, np. w postaci zawiesin lub wodnych roztworów. Dawkowanie in vitro może zawierać się w zakresie stężeń od około 10'⁵ M do ΙΟ¹⁰ M. Dawkowanie in vivo może zawierać się, w zależności od sposobu podawania, w zakresie od około 0,1 do 100 mg/kg.

Powstrzymywanie wytwarzania oraz wydzielania TNF-alfa (przez powstrzymywanie konwertazy TNF-α) można oznaczać np. według opisu w Nature 370, 555, 558 (1994).

Wpływ na wytwarzanie rozpuszczalnego TNF-alfa przez komórki THP-1 pobudzane przez LPS można oznaczać w następujący sposób:

Jako tkankową pożywkę hodowlaną stosuje się pożywkę RPM 1640 (Gibco cat. #11875-036), zawierającą 10% płodowej surowicy cielęcej, 1% penicyliny i streptomycynę. Do 0,1 cm³ pożywki lub badanego związku dodaje się komórki THP-1 (ATCC #2O2-T1B) w ilości 1 x 10⁺⁵komórek na wgłębienie. Komórki te inkubuje się wstępnie z danym związkiem przez 30 minut w nawilżanej komorze z 5% CO₂ w 37°C, a następnie pobudza przez 100 ng/cm³ LPS (Sigma cat #L-4391) w ciągu 4 godzin. Następnie płytki odwirowuje się i pobiera 0,1 cm kondycjonowanej pożywki do analizy na TNF. Dość TNF-alfa w hodowlach kontrolnych i badanych oznacza się przez ELISA z wykorzystaniem rekombinanta TNF-alfa do krzywej wzorcowej i płytek TNF ELISA (Genzyme) do analizy TNF. Odczyty gęstości optycznej i obliczenia danych wykonuje się na płytowym czytniku Molecular Devices. Wyniki przedstawia się w postaci wartości IC50 badanych związków.

187 136

Wpływ na stężenie TNF-alfa w plazmie u myszy po dożylnym wstrzyknięciu endotoksyny można oznaczać w następujący sposób:

Samicom myszom Balb-CbyJ dawkuje się - przez odżywianie przez zgłębnik -badane związki w 0,1 cm rozczynnika ze skrobi kukurydzianej na 10 gramów wagi ciała. Po upływie od jednej do czterech godzin od podania badanego związku wstrzykuje się dożylnie 0,1 mg/kg lipopolisacharydu z E. coli 0127:B8 (Difco #3880-25-0) w roztworze soli. Po upływie godziny od dożylnego wstrzyknięcia LPS pobiera się krew do oznaczania TNF-alfa w plazmie z wykorzystaniem zestawu ELISA do mysiego TNF-alfa (Genzyme). W każdej badanej grupie wykorzystuje się osiem myszy. Wyniki przedstawia się w postaci % powstrzymywania średniego stężenia TNF-alfa u myszy kontrolnych.

Wpływ na stężenia TNF-alfa w płynie maziówkowym w szczurzych kolanach, będących w stanie zapalnym, można oznaczać w następujący sposób:

Samicom szczurów Lewisa dawkuje się - przez odżywianie przez zgłębnik - badane związki w 0,1 cm³ rozczynnika ze skrobi kukurydzianej. Po upływie od jednej do czterech godzin od podania badanego związku wstrzykuje się w obydwa kolana 0,1 mg lipopolisachrydu z

E. coli 0127:68 (Difco #3880-25-0). Po upływie dwóch godzin od wewnątrzstawowego wstrzyknięcia LPS kolana te opłukuje się 0,1 cm3 roztworu soli i gromadzi się razem 2 popłuczyny od tego samego szczura. TNF-alfa oznacza się z wykorzystaniem zestawu ELISA do mysiego TNF-alfa (Genzyme), który podobnie reaguje na szczurzy TNF-alfa. Wyniki przedstawia się w postaci % powstrzymania średniego stężenia TNF-alfa w płynie maziówkowym z kolan, do których wstrzyknięto roztwór soli.

Działanie przeciwzapalne można oznaczać standardowymi modelami zwierzęcymi zapaleń i zapalenia stawów, powszechnie znanymi w branży, np. pomocniczym modelem zapalenia stawów u szczurów oraz modelem zapalenia stawów wywołanego kolagenem II u myszy [Mediators of Inflam. 1, 273-279 (1992)].

Jeden z testów, służący do oznaczania powstrzymywania działania stromelizyny, bazuje na jej hydrolizie względem substancji P, z wykorzystaniem zmodyfikowanego sposobu postępowania według Harrisona i in. (Harrison, R.A., Teahan J. i Stein R., A semicontinuous, high performance chromatography based assay for stromelysin (Próba na stromelizynę, bazująca na półciągłej, wysokosprawnej chromatografii), Anal. Biochem. 180, 110-113 (1989)). W próbie tej substancja P hydrolizuje pod działaniem stromelizyny, będącej ludzkim rekombinantem, z utworzeniem fragmentu substancji P 7-11, który można oznaczać ilościowo na drodze HPLC. W typowych próbach rozcieńcza się 10 mM roztwór podstawowy związku, który ma być badany, w testowym roztworze buforowym do 50 pM, miesza w stosunku 1:1 z 8 (pg stromelizyny, będącej ludzkim rekombinantem (masa cząsteczkowa 45-47 kDa, 2 jednostki; gdzie 1 jednostka wytwarza 20 mmol substancji P 7-11 w ciągu 30 minut), i inkubuje wraz z 0,5 mM substancją P w końcowej objętości 0,125 cm3 przez 30 minut w 37°C. Reakcję zatrzymuje się przez dodanie 10 mM EdTA i oznacza ilościowo substancję P 7-11 na RP-8 HPLC. Z kontrolnej reakcji bez inhibitora oblicza się wartości IC50 dla powstrzymywania działania stomelizyny oraz wartości Ki.

Działanie stromelizyny można również oznaczać, stosują: ludzki agrekan jako podłoże. Próba ta umożliwia potwierdzenie in vitro, że dany związek może powstrzymywać działanie stromelizyny na jej silnie naładowane ujemnie podłoże naturalne, którym jest agrekan (mocno skupiający się proteoglikan). W chrząstce proteoglikan występuje w postaci skupisk, związanych z hialuronianami. Ludzki proteoglikan w skupiskach z hialuronianami stosuje się jako podłoże enzymów.

Próbę tę przeprowadza się na płytkach do mikromiareczkowania z 96 wgłębieniami, co umożliwia szybką ocenę związków. Na próbę tę składają się trzy główne etapy:

1) Płytki powleka się hialuronianem (ludzka pępowina, 400 fig/cm³), blokuje przez BSA (5 mg/cm3), a następnie z tym hialorunianem wiąże się proteoglikan (ludzka chrząstka stawowa D1 - chondroitynaza ABC trawiona, 2 mg/cm3). Płytki przemywa się między każdymi etapami.

2) Do wgłębień dodaje się oztwór buforowy + inhibitor (od 1 do 5000 nM) + stromelizynę, będącą ludzkim rekombinantem (1-3 jednostek na wgłębienie). Płytki pokrywa się taśmą i inkubuje przez noc w 37°C. Następnie płytki przemywa się.

187 136

3) Do wykrywania pozostałych fragmentów stosuje się pierwotne (3B3) przeciwciała (mysz IgM, 1:10000). Wtórne przeciwciała, anty-IgM związane z peroksydazą, są związane z pierwotnymi przeciwciałami. Następnie dodaje się OPD jako podłoże dla peroksydazy i zatrzymuje reakcję kwasem siarkowym. Wartości IC₅₀ dla powstrzymywania działania stromelizyny wyznacza się graficznie i oblicza wartości Ki.

Działanie kolagenazy oznacza się w następujący sposób: płytki do mikromiareczkowania z płaskim dnem o 96 wgłębieniach najpierw powleka się wołowym kolagenem typu 1 (35 pg na wgłębienie) na okres dwóch dni w 30°C z zastosowaniem nawilżanej, a potem suchej atmosfery; płytki te opłukuje się, suszy na powietrzu przez 3-4 godziny, pokrywa otuliną saranową i przechowuje w lodówce. Do wgłębień dodaje się kolagenazę ludzkiego rekombinanta fibroblastu oraz badany związek (lub roztwór buforowy) (całkowita objętość 0,1 cm³) i płytki inkubuje się przez 2 godziny w 35°C w wilgotnych warunkach; ilość kolagenazy, stosowana na jedno wgłębienie, jest taka, że powoduje około 80% maksymalnego strawienia kolagenu. Pożywki inkubacyjne usuwa się z wgłębień, które następnie przemywa się roztworem buforowym, a potem wodą. Do wgłębień dodaje się na 25 minut niebieski barwnik Coomasie, usuwa go i ponownie przemywa wgłębienia wodą. Dodaje się dodecylosiarczan sodowy (20% w 50% dwumetyloformamidzie w wodzie) w celu rozpuszczenia pozostałego zabarwionego kolagenu i mierzy gęstość optyczną przy długości fali 570 nm. Zmniejszenie gęstości optycznej na skutek działania kolagenazy (a stąd ilość kolagenu bez enzymu) porównuje się ze zmniejszeniem gęstości optycznej na skutek działania tego enzymu w obecności badanego związku i oblicza procentowe powstrzymywanie działania tego enzymu. Wartości IC50 oznacza się z pewnego zakresu stężeń inhibitorów (4-5 stężeń, każde badane trzykrotnie) i oblicza wartości Ki.

Skutek działania związków według niniejszego wynalazku in vivo można oznaczać u królików. Najczęściej czterem królikom dawkuje się doustnie dany związek w czasie do czterech godzin przez wstrzyknięciem im wewnątrzstawowo w obydwa kolana (N=8) 40 jednostek stromelizyny, będącej ludzkim rekombinantem, rozpuszczonej w 20 mM tris, 10 mM CaCl₂ i 0,15 M NaCl o pH 7,5. Dwie godziny później króliki te uśmierca się, zbiera popłuczyny maziówkowe i oznacza ilościowo łącznie uwolnione fragmenty siarczanu keratanu (KS) i siarczanów glikozaminoglikanów (S-GAG). Siarczan keratanu mierzy się przez powstrzymywanie ELISA, stosując sposób Thonara (Thonar, E.J.-M.A., Lenz, M.E., Klinsworth, G.K., Caterson, B., Pachman, L.M., Glickman, P., Katz, R., Huff, J., Keuttner, K.E., Ouantitation of keratan sulfate in blood as a marker of cartilage catabolism, (Ilościowe oznaczanie siarczanu keratanu we krwi jako znacznika katabolizmu chrząstki), Arthr. Rheum. 28, 1367-1376 (1985)). Siarczany glikozaminoglikanów mierzy się najpierw przez strawienie popłuczyn maziówkowych hialuronidazą Streptomyces, a następnie przez pomiar wiązania barwnika DMB, stosując sposób Goldberga (Goldberg, R.L. i Kolibas, L. Ań improved method for determining proteoglycan synthesized by chondrocytes in culture (Ulepszona metoda oznaczania proteoglikanu syntezowanego przez chondrocyty w hodowli), Connect. Tiss. Res. 24, 265-275 (1990)). W badaniach dożylnych związki rozpuszcza się w 1 cm³ PEG-400, a w badaniach doustnych związki te podaje się w 5 cm³ wzmocnionej skrobi kukurydzianej na kilogram wagi ciała.

Skuteczność działania w ochronie przeciw degradacji chrząstki w zaburzeniach artretycznych można oznaczać np. według modelu chirurgicznego zapalenia kości i stawów, przedstawionego w Arthitis and Rheumatism, tom 26, 875-886 (1983).

Skuteczność działania na owrzodzenia, np. na owrzodzenia oczne, można oznaczać u królików przez pomiar zmniejszania owrzodzenia rogówki, spowodowanego oparzeniem rogówki alkaliami.

Działanie powstrzymujące metaloelastazę makrofagową (MME) można oznaczać przez pomiar powstrzymywania degradacji [³H]-elastyny przez metaloelastazę makrofagową mysich obciętych rekombinantów w następujący sposób:

Około 2 ng metaloelastazy makrofagowej mysich obciętych rekombinantów (FASEB Journal, tom 8, A151, 1994), oczyszczonej w kolumnie chromatograficznej Q-Sepharose, inkubuje się wraz z badanymi związkami o żądanych stężeniach w obecności 5 nM CaCl₂, 400 nM NaCl, [³H]elastyny (60000 zliczeń na minutę w probówce) i 20 nM tris, pH 8,0, w 37°C

187 136 przez noc. Próbki odwirowuje się w mikrowirówce przy 12000 obrotach na minutę przez 15 minut. Porcje cieczy sklarowanej nad osadem poddaje się pomiarom w liczniku scyntylacyjnym w celu ilościowego oznaczenia zdegradowanej [³H]elastyny. Z zakresu stężeń badanych związków oznacza się ich wartości IC50 oraz uzyskuje procentowe wartości powstrzymywania działania enzymu.

Skuteczność działania związków według niniejszego wynalazku w leczeniu rozedmy płuc można oznaczyć według modeli zwierzęcych, przedstawionych w American Review of Respiratory Disease 117, 1109 (1978).

Skuteczność przeciwnowotworowego działania związków według niniejszego wynalazku można oznaczyć np. przez mierzenie wzrostu guzów ludzkich, wszczepionych podskórnie gołym leczonym myszom Balb/c według metodologii powszechnie znanej w branży, w porównaniu z myszami, którym podano placebo.

Ilustrującymi guzami są np.: zależny od estrogenów ludzki rak piersi BT20 i MCF7, ludzki rak pęcherza T24, ludzki rak okrężnicy Colo 205, ludzki gruczołowy rak płuc A549 oraz ludzki rak jajników NIH-OVCAR3.

Skuteczność działania przeciw rozwojowi naczyń guza można oznaczać np. u szczurów, którym wszczepia się raka Walker 256 w granulkach celem pobudzenia rozwoju naczyń obwódki, jak to przedstawił Galardy i in., Cancer Res. 54,4715 (1994).

Skuteczność działania związków według niniejszego wynalazku przeciw stanom miażdżycowym można oceniać, wykorzystując miażdżycowe płytki od królików karmionych cholesterolem, które zawierają aktywowane metaloproteinazy macierzowe, jak to przedstawiła Sukhova i in., Circulation 90,1404 (1994). Skuteczność działania powstrzymującego działanie enzymów metaloproteinazy macierzowej w króliczych płytkach miażdżycowych można oznaczać przez określanie poziomu enzymu w tkance (zymografię in situ), jak to przedstawił Galis i in., J. Glin. Invest. 94, 2493 (1994) i jest to wskaźnikiem stabilizacji płytek.

Skuteczność działania przeciw nawrotom zwężeń i przebudowie naczyń można oceniać według modelu tętnicy szyjnej u szczurów z jamą wypełnioną powietrzem.

Skuteczność działania przeciw zaburzeniom demielinującym układu nerwowego, takim jak stwardnienie rozsiane, można oceniać przez mierzenie odwrócenia doświadczalnego przeciwodpomościowego zapalenia mózgu i rdzenia u myszy, np. jak to przedstawił Gijbels i in., J. Clin. Invest. 94, 2177(1994).

Jako inhibitory konwertazy TNF-alfa oraz metaloproteinaz macierzowych związki według niniejszego wynalazku są szczególnie użyteczne u ssaków w charakterze środków przeciwzapalnych w leczeniu, np. zapalenia kości i stawów, reumatoidalnego zapalenia stawów oraz w charakterze środków przeciwnowotworowych w leczeniu wzrostu guzów, przerzutów guzów, nacieczenia przez nowotwory lub ich postępu, a także w zapobieganiu tym chorobom.

Związki o ogólnym wzorze 1 można wytwarzać np. przez kondensacją kwasów karboksylowych o ogólnym wzorze 4, lub ich funkcyjnie reaktywnych pochodnych, gdzie Ar, n oraz R1-R4 oznaczają to samo, co określono tu wyżej, z hydroksyloaminą o wzorze 5, NH2-OH, ewentualnie w postaci osłanianej, lub z jej solą; oraz, w razie potrzeby, okresowe osłanianie wszystkich odziaływujących grup reaktywnych (lub grupy), a następnie uwalnianie wytworzonych związków według niniejszego wynalazku; a także, jeśli jest to wymagane lub pożądane, można przekształcić wytworzone związki według niniejszego wynalazku w inne związki według tego wynalazku i/lub, w razie potrzeby, przekształcenie wytworzonych wolnych związków w sole, albo wytworzonych soli w wolne związki lub w inne sole; i/lub rozdzielenie wytworzonych mieszanin izomerów lub racematów na pojedyncze izomery lub racematy; i/lub, w razie potrzeby, rozdzielenie racematów na optyczne antypody.

W związkach wyjściowych i pośrednich, które przekształca się w związki według niniejszego wynalazku w sposób tutaj opisany, osłania się ewentualnie grupy funkcyjne, takie jak grupy aminowe, karboksylowe i hydroksylowe, powszechnie stosowanymi grupami osłonowymi, które są ogólnie znane w preparatywnej chemii organicznej. Osłanianymi grupami aminowymi, karboksylowymi i hydroksylowymi są takie grupy, które można przekształcać w łagodnych warunkach w wolne grupy aminowe i hydroksylowe bez naruszenia struktury cząsteczki lub występowania innych niepożądanych reakcji ubocznych.

187 136

Celem wprowadzania grup osłonowych jest osłona grup funkcyjnych przed niepożądanymi reakcjami z reagującymi składnikami w warunkach, stosowanych podczas prowadzenia pożądanych przekształceń chemicznych. Określenie konieczności użycia i wybór grup osłonowych dla poszczególnych reakcji jest rzeczą znaną specjalistom w branży i zależy od rodzaju grupy funkcyjnej, która ma być osłaniana (grupa hydroksylowa, grupa aminowa itd.), struktury i trwałości cząsteczki, której częścią jest dany podstawnik, oraz od warunków reakcji.

Powszechnie znane grupy osłonowe, które spełniają te warunki, oraz ich wprowadzanie i usuwanie opisano np. w książkach: J.F.W. McOmie, „Protective Groups in Organie Chemistry” (Grupy osłonowe w chemii organicznej), Plenum Press, Londyn, Nowy Jork, 1973, oraz T.W. Greene, „Protective Groups in Organie Synthesis”, (Grupy osłonowe w syntezie organicznej), Wiley, Nowy Jork, 1991.

W przytaczanych tu sposobach reaktywne funkcyjnie pochodne kwasów karboksylowych oznaczają np. ich bezwodniki, zwłaszcza bezwodniki mieszane, halogenki kwasowe, azydki kwasowe, niższe estry alkilowe oraz estry aktywowane. Mieszane bezwodniki korzystnie pochodzą od kwasu piwalinowego albo oznaczają niższy alkilowy (etylowy, izobutylowy) hemiester kwasu węglowego; halogenki kwasowe oznaczają np. chlorki lub bromki; aktywowane estry oznaczają np. estry bursztynyloimidowe, ftalimidowe lub 4-nitrofenylowe; niższe estry alkilowe oznaczają np. estry metylowe lub etylowe.

Również reaktywne zestryfikowane pochodne alkoholi we wszystkich przytoczonych tu reakcjach oznaczają alkohole zestryfikowane mocnymi kwasami, zwłaszcza mocnymi kwasami nieorganicznymi, takimi jak kwasy chlorowcowodorowe, zwłaszcza kwas solny, bromowodorowy lub jodowodorowy, albo kwas siarkowy, albo mocnymi kwasami organicznymi, zwłaszcza mocnymi organicznymi kwasami sulfonowymi, takimi jak alifatyczne lub aromatyczne kwasy sulfonowe, jak np. kwas metanosulfonowy, kwas 4-metylobenzenosulfonowy lub kwas 4-bromobenzenosulfonowy. Wymienione reaktywne zestryfikowane pochodne oznaczają w szczególności podstawioną chlorowcem, np. chlorem, bromem lub jodem, albo podstawioną alifatycznie lub aromatycznie grupę sulfonylooksy, np. grupę metanosulfonylooksy, 4-metylobenzenosulfonyloksy (tosylooksy) lub trójfluorometanosulfonylooksy.

Powyższy sposób syntezy związków według niniejszego wynalazku można realizować według metodologii powszechnie znanej w branży dla wytwarzania kwasów hydroksamowych oraz ich pochodnych.

Syntezę według powyższego sposobu (polegającego na kondensacji wolnego kwasu karboksylowego o ogólnym wzorze 4 z zawierającą ewentualnie osłaniany hydroksyl pochodną hydroksyloaminy o wzorze 5) można prowadzić w obecności środka kondensującego, np. 1,1 '-karbonylodwuimidazolu, N-(dwumetyloaminopropylo-N'-etylokarbodwuimidu lub dwucykloheksylokarbodwuimidu, z 1-hydroksybenzotriazolem lub bez niego, w obojętnym polarnym rozpuszczalniku, takim jak dwumetyloformamid lub dwuchlorometan, korzystnie w pokojowej temperaturze.

Syntezą polegającą na kondensacji reaktywnej funkcyjnie pochodnej kwasu określonego wyżej, np. chlorku kwasowego lub mieszanego bezwodniką z zawierającą ewentualnie osłaniany hydroksyl hydroksyloaminą lub jej solą w obecności zasady, takiej jak trójetyloamina, można prowadzić w korzystnym zakresie temperatur od -78°C do +75°C, w obojętnym rozpuszczalniku organicznym, takim jak dwuchlorometan lub toluen.

Osłaniane postacie hydroksyloaminy (o wzorze 5) oznaczają w powyższym sposobie takie postacie, w których grupa hydroksylowa jest osłaniana np. jako pochodna eteru tertbutylowego, eteru benzylowego, eteru trójfenylometylowego, eteru czterowodoropiranylowego lub trójmetylosilylu. Wymienione grupy osłonowe usuwa się sposobami powszechnie znanymi w branży, np. przez wodorolizę lub kwaśną hydrolizą. Hydroksyloaminę korzystnie wytwarza się in situ z soli hydroksyloaminy, takiej jak chlorowodorek hydroksyloaminy.

Wyjściowe kwasy karboksylowe o ogólnym wzorze 4 można wytwarzać w następujący sposób:

Aminokwasy o ogólnym wzorze 6, w których R2 oznacza wodór lub niższy alkil, które ewentualnie są zestryfikowane np. niższym alkanolem (takim jak metanol) lub alkoholem benzylowym, zadaje się reaktywnymi funkcyjnymi pochodnymi odpowiednich kwasów sul187 136 fonowych o ogólnym wzorze 7, w których R₃ oraz R4 oznaczają to samo, co określono tu wyżej, np. odpowiednim chlorkiem sulfonylowym, w obecności odpowiedniej zasady, takiej jak trójetyloamina lub dwucykloheksyloamina, z zastosowaniem polarnego rozpuszczalnika, takiego jak czterowodorofuran, dioksan lub acetonitryl, w celu wytworzenia związków o ogólnym wzorze 8, w których R2-R4 oznaczają to samo, co określono wyżej, a R₅ oznacza wodór lub grupę osłonową karboksylu, np. niższy alkil lub benzyl.

Wyjściowe materiały o ogólnych wzorach 6, 7 i 12 albo są znane w branży, albo można je wytwarzać sposobami powszechnie znanymi w branży lub tutaj opisanymi.

Optycznie czynne aminokwasy D o ogólnym wzorze 6 (enancjomery R) można wytwarzać sposobami znanymi w branży, np. sposobem przedstawionym w Coli. Czech. Comm. 49, 712-742 (1984) oraz Angew. Chem. Int. Ed. (Engl.) 27, 1194(1988).

Związki pośrednie o ogólnym wzorze 8 można przekształcić w związki pośrednie o ogólnym wzorze 9, w których R1-R5 oznaczają to samo, co określono wyżej, przez zadanie ich reaktywnymi zestryfikowanymi pochodnymi alkoholi o ogólnym wzorze 10 Ri-OH, w których Ri oznacza to samo, co określono w ogólnym wzorze 1, w warunkach powszechnie znanych w branży dla wytwarzania eterów.

Alternatywnie eterowe związki pośrednie o ogólnym wzorze 9 można wytwarzać przez redukcję związków ketonowych o ogólnym wzorze 11, w których R2-R5 oznaczają to samo, co określono w ogólnym wzorze 8, w obecności alkoholi o ogólnym wzorze 10 (Ri-OH). Redukujące O-alkilowanie można zasadniczo prowadzić tak, jak to opisano w J. Am. Chem. Soc. 94, 3659 (1972), z zastosowaniem jedno-, dwu- lub trójalkilosilanów albo jedno-, dwulub trójarylosilanów w kwaśnym środowisku, np. w obecności kwasu trójfluorooctowego. Wytworzone izomery cis i trans można rozdzielać znanymi sposobami, takimi jak chromatografia na żelu krzemionkowym.

Alternatywnie ketonowe związki pośrednie o ogólnym wzorze 11, w których R₂ oznacza wodór, można przekształcić w związki pośrednie, będące trzeciorzędowymi alkoholami o ogólnym wzorze 8, w których R₂ oznacza niższy alkil (oraz R₂ i ORi są usytuowane przy tym samym atomie węgla), powszechnie stosowanymi metodami, a te związki następnie eteryfikuje się reaktywnymi zestryfikowanymi pochodnymi RiOH, takimi jak pochodne trójfluorometanosulfonylowe.

Ketony o ogólnym wzorze 11 można z kolei wytwarzać przez utlenianie alkoholi o ogólnym wzorze 8 przez działanie np. podchlorynem sodowym w obecności wolnych rodników, np. TEMPO (wolny rodnik 2,2,6,6-czterometylo-l-piperydynyloksy).

Działanie na związki pośrednie o ogólnym wzorze 9 reaktywnymi zestryfikowanymi pochodnymi (takimi jak chlorowcopochodne, np. chloro-, bromo- lubjodopochodne) alkoholi o ogólnym wzorze 12 Ar-(CH₂)_nOH, w których Ar oraz n oznaczają to samo, co już tu określono, w obecności odpowiednich zasad, takich jak węglan potasowy lub dwucykloheksyloamina, w polarnym rozpuszczalniku, takim jak dwumetyloformamid, daje estry związków o ogólnym wzorze 4. Estry te można przekształcić w kwasy o ogólnym wzorze 4, stosując albo wodorolizę, albo standardowe łagodne sposoby hydrolizy estrów, korzystnie w kwaśnych warunkach, wybierając sposób w zależności od charakteru grup estryfikujących.

Wymienione wyżej reakcje prowadzi się standardowymi sposobami, w obecności lub w nieobecności rozcieńczalników, korzystnie takich, które są obojętne względem reagentów i są dla nich rozpuszczalnikami, katalizatorów, kondensujących lub wymienionych innych środków i/lub w obojętnej atmosferze, w niskich temperaturach, w pokojowej temperaturze lub w podwyższonych temperaturach (korzystnie w temperaturze wrzenia stosowanych rozpuszczalników lub w pobliżu tej temperatury) oraz pod ciśnieniem atmosferycznym lub wyższym od atmosferycznego. Korzystne rozpuszczalniki, katalizatory i warunki reakcji przedstawiono w dołączonych ilustrujących przykładach.

Związki według niniejszego wynalazku oraz związki pośrednie można również przekształcać jedne w drugie sposobami powszechnie znanymi per se.

W zależności od wyboru wyjściowych substancji oraz sposobów te nowe związki mogą występować w postaci jednego spośród możliwych izomerów albo ich mieszanin, np. jako zasadniczo czyste izomery geometryczne (cis lub trans), izomery optyczne (antypody),

187 136 racematy lub ich mieszaniny. Wyżej wymienione możliwe izomery lub ich mieszaniny wchodzą w zakres niniejszego wynalazku.

Wszystkie wytwarzane mieszaniny izomerów można rozdzielać, wykorzystując fizykochemiczne różnice składników, na czyste izomery geometryczne lub optyczne, diastereoizomery, racematy, np. przez chromatografię i/lub frakcjonowaną krystalizację.

Wytworzone racematy końcowych produktów lub związków pośrednich można rozdzielać na optyczne antypody znanymi sposobami, np. przez rozdzielanie ich soli diastereoizomerycznych, wytworzonych z optycznie czynnymi kwasami lub zasadami, i uwalnianie tych optycznie czynnych kwaśnych lub zasadowych związków. Kwasy hydroksamowe lub kwasy karboksylowe, będące związkami pośrednimi, można zatem rozdzielać na ich optyczne antypody np. przez frakcjonowaną krystalizacją soli d- lub 1 -(alfa-metylobenzyloaminy, cynchonidyny, cynchoniny, chininy, chinidyny, efedryny, dehydroabietyloaminy, brucyny lub strychniny).

Wreszcie kwaśne związki według niniejszego wynalazku wytwarza się albo w wolnej postaci, albo w postaci ich soli.

Kwaśne związki według niniejszego wynalazku można przekształcić w sole z użyciem farmaceutycznie tolerowanych zasad, np. wodnych roztworów wodorotlenków metali alkalicznych, korzystnie w obecności rozpuszczalnika eterowego lub alkoholowego, takiego jak niższy alkanol. Z roztworów tych ostatnich można strącać sole eterami, np. eterem dwuetylowym. Wytworzone sole można przekształcić w wolne związki przez zadanie ich kwasami. Takie lub inne sole można również stosować do oczyszczania wytworzonych związków.

Związki według niniejszego wynalazku, zawierające grupy zasadowe, można przekształcić w addycyjne sole kwasów, zwłaszcza sole farmaceutycznie tolerowane. Tworzą się one np. z kwasami nieorganicznymi, takimi jak kwasy mineralne, jak np. kwas siarkowy, kwasy fosforowe lub kwasy chlorowcowodorowe, albo z organicznymi kwasami karboksylowymi, takimi jak kwasy (C1-C4)-alkanokarboksylowe, które np. są niepodstawione lub podstawione chlorowcem, jak np. kwas octowy, takimi jak nasycone lub nienasycone kwasy dwukarboksylowe, jak np. kwas szczawiowy, bursztynowy, maleinowy lub fumarowy, takimi jak kwasy hydroksykarboksylowe, jak np. kwas glikolowy, mlekowy, jabłkowy, winowy lub cytrynowy, takimi jak aminokwasy, jak np. kwas asparginowy lub glutaminowy, bądź też z organicznymi kwasami sulfonowymi, takimi jak kwasy (Cp-C4-alkano- lub arylosulfonowe, które są niepodstawione lub podstawione np. chlorowcem, jak np. kwas metanosulfonowy. Korzystne są sole, utworzone z kwasem solnym, kwasem metanosulfonowym i kwasem maleinowym.

Z uwagi na bliskie pokrewieństwo wolnych związków oraz tych związków w postaci ich soli wszędzie w niniejszym kontekście wymienia się te związki, mając na względzie również odpowiednie sole, pod warunkiem, że jest to możliwe lub właściwe w danych okolicznościach.

Związki te, włącznie z ich solami, można także wytwarzać w postaci ich hydratów, albo zawierają one inne rozpuszczalniki, stosowane do ich krystalizacji,

Farmaceutyczne kompozycje według niniejszego wynalazku nadają się do podawania dojelitowego, takiego jak doustne lub doodbytnicze, przezskórnego i pozajelitowego ssakom, włącznie z człowiekiem, w celu powstrzymania enzymu, przekształcającego TNF-alfa; oraz metaloproteinaz degradujących macierz, a także w leczeniu zaburzeń za nie odpowiedzialnych, zawierając skutecznie działającą ilość farmakologicznie czynnych związków według niniejszego wynalazku, indywidualnych lub w kombinacji, wraz z jednym lub większą liczbą farmaceutycznie tolerowanych nośników.

Farmakologicznie czynne związki według niniejszego wynalazku są użyteczne do wytwarzania farmaceutycznych kompozycji, zawierających skutecznie działającą ilość tych związków w połączeniu z domieszkami środków pomocniczych lub nośników, odpowiednich albo do jelitowego, albo do pozajelitowego podawania. Korzystne są tabletki oraz żelatynowe kapsułki, zawierające czynny składnik wraz z a) rozcieńczalnikami, np. laktozą dekstrozą sacharozą mannitem, sorbitem, celulozą i/lub glikolem; b) substancjami smarnymi, np. krzemionką talkiem, kwasem stearynowym, jego solą magnezową lub wapniową i/lub poligliko187 136 lem etylenowym; a w tabletkach również c) substancje wiążące, np. krzemian magnezowo-glinowy, pastę skrobiową, żelatyną, tragakantę, metylocelulozę, karboksymetylocelulozę sodową, i/lub poliwinylopirolidon; w razie potrzeby d) środki spulchniające, np. skrobie, agar, kwas alginowy lub jego sól sodową, albo mieszaniny musujące; i/lub e) absorbenty, barwniki] środki smakowe i słodziki. Kompozycje do wstrzykiwania korzystnie stanowią wodne roztwory izotoniczne lub zawiesiny, zaś czopki korzystnie wytwarza się z emulsji lub zawiesin tłuszczowych. Wymienione kompozycje można sterylizować i/lub zawierają one środki pomocnicze, takie jak środki konserwujące, stabilizujące, zwilżające lub emulgujące, aktywatory rozpuszczania, sole dla regulacji ciśnienia osmotycznego i/lub bufory. Ponadto mogą one zawierać inne terapeutycznie wartościowe substancje. Wymienione kompozycje wytwarza się odpowiednio powszechnie stosowanymi sposobami mieszania, granulowania lub powlekania i zawierają one od około 0,1 do 75%, korzystnie od około 1 da 50% czynnego składnika.

Kompozycje, nadające się do podawania przezskómego, zawierają skutecznie działającą ilość związków według niniejszego wynalazku wraz z nośnikiem. Korzystne nośniki zawierają absorbujące się farmakologicznie tolerowane rozpuszczalniki, które wspomagają przenikanie przez skórę pacjenta. Typowo urządzenia przezskóme występują w postaci bandaża, zawierającego część wierzchnią, zasobnik danego związku ewentualnie z nośnikiem, ewentualnie barierę regulującą prędkość, aby dostarczać ten związek do skóry pacjenta z kontrolowaną i z góry założoną prędkością przez wydłużony okres czasu, oraz środek umocowujący to urządzenie na skórze.

Kompozycje, nadające się do podawania miejscowego, np. na skórę lub oczy, korzystnie stanowią wodne roztwory, maści lub żele, powszechnie znane w branży.

Te kompozycje farmaceutyczne zawierają skutecznie działające ilości powstrzymujących konwertazę TNF-alfa i/lub powstrzymujących metaloproteinazę degradującą macierz związków według niniejszego wynalazku, określonych wyżej, albo samych, albo w połączeniu z innymi środkami terapeutycznymi, np. środkami przeciwzapalnymi o działaniu powstrzymującym cyklooksygenazę, albo innymi środkami przeciwreumatycznymi, takimi jak metotreksat, we wszystkich przypadkach w skutecznie działających terapeutycznie dawkach, jakie podaje się w branży. Takie środki terapeutyczne są powszechnie znane w branży.

Przykładami środków przeciwzapalnych o działaniu powstrzymującym cyklooksygenazę są: diklofenak, naproksen, ibuprofen itp.

W połączeniu z innymi czynnymi składnikami związki według niniejszego wynalazku można podawać albo równocześnie, albo przed podaniem lub po podaniu tych innych czynnych składników, albo oddzielnie taką samą drogą podawania, albo różnymi drogami, lub też razem w tej samej farmaceutycznej kompozycji.

Dawkowanie podawanych czynnych związków zależy od rodzaju ciepłokrwistego zwierzęcia (ssaka), wagi ciała, wieku i indywidualnego stanu oraz od postaci podawania. Jednostkowe dawkowanie przy doustnym podawaniu ssakom ważącym od około 50 do 70 kg może zawierać się w granicach od około 10 do 1000 mg, korzystnie od około 25 do 250 mg czynnego składnika.

Związki według wynalazku oraz ich farmaceutycznie tolerowane sole, albo ich farmaceutyczne kompozycje, mogą być stosowane u ssaków w celu hamowania działania TNf-alfa i hamowania metaloproteinaz degradujących macierz, np. stromelizyny, żełatynazy, kolagenazy i metaloelastazy makrofagowej, w celu powstrzymania degradacji tkanki macierzowej oraz w leczeniu stanów zależnych od TNF-alfa i metaloproteinaz degradujących macierz, jakie tu przedstawiono, np. stanów zapalnych, reumatoidalnego zapalenia stawów, zapalenia kości i stawów, a także nowotworów (wzrostu, przerzutów, postępu i nacieczenia guzów), zaburzeń płucnych itp. tu opisanych. Nowotwory (rak) u ssaków obejmują raka piersi, płuc, pęcherza, okrężnicy, gruczołu krokowego i jajników oraz raka skóry, w tym czerniaka i mięśniaka Kaposiego.

Następujące przykłady mają na celu zilustrowanie niniejszego wynalazku i nie należy ich interpretować jako jego ograniczeń. Temperatury podaje się w stopniach Celsjusza. Jeśli nie zaznaczono inaczej, to wszystkie odparowania przeprowadza się pod zmniejszonym ciśnieniem, korzystnie w zakresie od około 15 do 100 mm Hg (20+133 mbar). Struktury końco14

187 136 wych produktów, związków pośrednich i substancji wyjściowych potwierdza się standardowymi metodami analitycznymi, np. przez mikroanalizę i charakterystykę spektroskopową (np. MS, IR, NMR). Stosowane skróty są powszechnie używane w branży. Stężenia dla oznaczeń [α]ο wyraża się w mg/cm³.

Przykład 1. N-(tert-butyloksy)-2(R)-[(4-metoksybenzenosulfony-lo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-propoksycykloheksylo)-acetamid (0,84 g, 1,5 mmol) rozpuszcza się w dwuchloroetanie (50 cm3) zawierającym, etanol (0,1 cm3, 1,5 mmol) w kolbie okrągłodennej i chłodzi mieszaninę reakcyjną do -10°C. Przez 10 minut przepuszcza się pęcherzykami gazowy chlorowodór (z butli). Mieszaninę reakcyjną zatyka się, pozwala jej ogrzać się powoli do pokojowej temperatury i miesza ją przez 4 godziny. Zmniejsza się objętość rozpuszczalnika do 1/3 przez odparowanie i uciera się na proszek z eterem. Mieszaninę tę przesącza się, zdejmuje placek filtracyjny i suszy w próżni, aby otrzymać chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)ammoj-2-(trrms-4-propoksycykloheksylo)-acetamidu w postaci białego ciała stałego o temperaturze topnienia (t.t.) 135-140°C i o wzorze 13.

Wyjściową substancję wytwarza się w następujący sposób: D-4-hydroksyfenyloglicynę (10 g) rozpuszcza się w 3 n wodorotlenku sodowym (20 cm3). Dodaje się wodę (180 cm), a następnie nikiel Raneya (27 g). Tę mieszaninę reakcyjną uwodornia się pod ciśnieniem około 3 atmosfer w 50-80°C przez noc. Mieszaninę reakcyjną przesącza się przez Celit i zmniejsza jej objętość do około 85 cm3 oraz dodaje dioksan (85 cm3). Ten roztwór 4-hydroksycykloheksyloglicyny (patrz. Coli. Czech. Comm. 49, 712-742 (1984)) chłodzi się do 0°C i zadaje trójetyloaminą (11 ,,37 cm³) oraz chlorkiem (10,95

g). Mieszaninę reakcyjną pozostawia się do ogrzania do pokojowej temperatury i miesza przez weekend. Usuwa się dioksan w próżni i rozcieńcza pozostały wodny roztwór 1 n kwasem solnym. Wytworzony osad zbiera się, przemywa wodą i eterem, otrzymując (RbN-Mmertoksybenzenrsulfonylr)r4rhydroksycykloheksyloglicynę.

Mieszaninę surowego (R)rN-(4rmetoksybenzenrsulfonylo)r4rhydroksycyklr)hrksylor glikokolu (7,0 g, 20,4 mmol) w dwumetyloformamidzie (100 cm)), zawierającą N,N-dwucykloheksyloaminę (3,7 g, 20,4 mmol) i bromek benzylu (3,5 g, 20,4 mmol) miesza się w pokojowej temperaturze przez 24 godziny. Mieszaninę tę rozcieńcza się wodą i ekstrahuje octanem etylowym. Połączone ekstrakty organiczne przemywa się roztworem soli, suszy (Na2SO4), przesącza i zatęża w próżni, otrzymując benzylowy ester (R)rN-(4-metoksyr brnzenrsulfonylo)-4rhydrrksycyklorheksyloglicyny w postaci mieszaniny d^teK^orne^^.

Do roztworu surowego benzylowego estru (R)rN-(4-metoksybenzenosulfonylr)r4rhydroksycykloheksyloglicyny (8,67 g, 20 mmol) w dwuchlorometanie (66 cm3) dodaje się w 0°C kroplami roztwór bromku sodowego (2,06 g, 20 mmol) w wodzie (10 cm^, a następnie dodaje się wolny rodnik 2,2,6,6-czterometylo-l-piperydynylrksy (TEMPO, 27 mg). Do tej mieszaniny kroplami dodaje się wodny roztwór 5% podchlorynu sodowego (34,2 cm , 34,3 mmol, Clorox brand) i wody (34,2 cm3), w którym pH nastawia się przed jego dodaniem na wartość 8,6 z zastosowaniem kwaśnego węglanu sodowego. Czas dodawania tak otrzymanego wodnego roztworu podchlorynu sodowego o nastawionej wartości pH wynosi 30 minut, zaś mieszanie prowadzi się dalej przez następne 20 minut, utrzymując temperaturę reakcji wynoszącą 0°C. Oddziela się warstwę dwuchlorometanową i kolejno przemywa 10% wodnym roztworem kwaśnego siarczanu potasowego (40 cm3), matą ilością 10%o wodnego roztworu jodku potasowego (3 x 30 cm3), 10% wodnym roztworem tiosiarczanu sodowego (60 cm3) oraz roztworem soli (40 cm3). Tę warstwę organiczną suszy się (MgSO^, przesącza i zatęża w próżni, aby uzyskać ciało stałe, które można dalej oczyszczać przez przekrystalizowanie z octanu etylowego, aby uzyskać benzylowy ester (R)rNr(4rmrtrksybenrzenosulfonylo)r4rrksrcyklrr heksyloglicyny.

Do mieszaniny benzylowego estru (R)rNr(4rmetrksybenzenosulfrnylo)r4-rksocyklrr heksyloglicyny (15 g, 34,6 mmol) w n-propanolu (7 cm3, 93,2 mmol), zawierającej fenylosilan (5,2 cm , 43,3 mmol), dodaje się kroplami kwas tróeflurrooctowy i mieszaninę tę miesza się w pokojowej temperaturze przez noc. Mieszaninę tę rozcieńcza się octanem etylowym i przemywa nasyconym wodnym roztworem kwaśnego węglanu sodowego. Organiczną warstwę suszy się (MgSO4, przesącza i zatęża w próżni. Surowy produkt oczyszcza się przez chroma187 136 tografię na żelu krzemionkowym (od 1% do 5% octan etylowy/chlorek metylenu), otrzymując benzylowy ester (R)-N-(4-metoksybenzenosulfonylo)-cis-4-propoksycykloheksyloglicyny oraz benzylowy ester (R)-N-(4-metoksybenzenosulfonylo)-trans-4-propoksycykloheksyloglicyny.

Do roztworu benzylowego estru (R)-N-(4-metoksybenzeno-sulfonylo)-trans-4-propoksycykloheksyloglicyny (4,0 g, 8,42 mmol) w dwumetyloformamidzie (55 cm³) dodaje się chlorowodorek chlorku 4-pikolilowego (1,5 g, 8,95 mmol), a następnie węglan potasowy (11,6 g, 84,2 mmol). Mieszaninę reakcyjną miesza się w pokojowej temperaturze przez noc. Następnie mieszaninę tę rozcieńcza się wodą i ekstrahuje octanem etylowym. Połączone ekstrakty organiczne przemywa się roztworem soli, suszy (Na2S04) i odparowuje rozpuszczalnik, otrzymując 2-(R)-[(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-trans-4-propoksycykloheksylo)-octan benzylowy jako surowy produkt.

Roztwór 2-(R)-[(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-trans-4-propoksycykloheksylo)-octanu benzylowego (3,0 g, 5 mmol) w etanolu (50 cm3), zawierający 3 n kwas solny (5 cm3, 15 mmol), uwodornia się pod ciśnieniem 3,5 kg/cm (50 psi) w obecności 5% palladu na węglu aktywowanym (200 mg) w pokojowej temperaturze przez 4 godziny. Mieszaninę reakcyjną przesącza się przez Celit przemywając etanolem i zatęża w próżni w celu otrzymania chlorowodorku kwasu 2(R)-[(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-propoksycykloheksylo)-octowego w postaci surowego produktu.

Chlorowodorek kwasu 2(R)-[(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-propoksycykloheksylo)-octowego (2,65 g, 4,82 mmol), 1-hydroksybenzotriazol (0,65 g, 4,81 mmol). 4-metylomorfolinę (2,93 cm, 26,5 mmol) oraz chlorowodorek 0-teit-butylohydroksyloaminy (1,81 g, 14,4 mmol) rozpuszcza się w chlorku metylenu (100 cm3). Dodaje się chlorowodorek N-[dwumetyloaminopropylo]-N'-etylokarbodwuamidu (1,1 g, 5,8 mmol) i miesza tę mieszaniną reakcyjną przez noc. Następnie rozcieńcza się tę mieszaninę reakcyjną wodą i ekstrahuje chlorkiem metylenu. Połączone ekstrakty organiczne przemywa się roztworem soli, suszy (Na2SO4) i odparowuje rozpuszczalnik. Surowy produkt oczyszcza się przez chromatografię na żelu krzemionkowym (5% metanol/chlorek metylenu), otrzymując N-(tertbutyloksy)-2(R)-[(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-propoksycykloheksylo)-acetamid.

Przykład 2.

Podobnie, jak w przykładzie 1, wytwarza się następujące związki:

(a) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-metoksybenzenosulfonylo)(4pikolilo)amino]-2-(trans-4-metoksycykloheksylo)-acetamidu, t.t. 145 - 155°C.

(b) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-etoksycykloheksylo)-acetamidu, t.t. 128- 135°C.

(c) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-butoksycykloheksylo)-acetamidu, LL 132- 137°C.

(d) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-pentoksycykloheksylo)-acetamidu, LL 135 - 145°C.

(e) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)- [(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-[trans-4-(2-fenetylok.sy)cykloheksylo]-acetamidu, LL 120- 130°C.

(f) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-[trans-4-(2-(l-naftylo)-etoksy)cykloheksylo]-acetamidu, LL 125 - 140°C.

(g) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)- [(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-izopropoksycykloheksylo)-acetamidu, LL 140 - 145°C.

(h) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-izobutoksycykloheksylo)-acetamidu, LL 126- 134°C.

(i) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-cykloheksylocykloheksylo)-acetamidu, LL 135 - 144°C.

(j) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-[trans-4-(2-metoksyetoksy)cykloheksylo] -acetamidu, LL 108 - 117°C.

(k) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-[trans-4-(2-fluoroetoksy)cykloheksylo)-acetamidu, LL 130- 141°C.

187 136 (l) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)- [(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-neopentoksycykloheksylo)-acetamidu, t.t. 125 - 134°C.

(m) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(cis-4-metoksycykloheksylo)-acetamidu, t.t. 142 - 149°C.

(n) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-metoksybenzenosulfonylo)(3-pikolilo)amino]-2-(trans-4-etoksycykloheksylo)-acetamidu.

(o) Trójfluorooctan N-hydroksy-2(R)-[(4-benzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-metoksycykloheksylo)-acetamidu, t.t. 160- 165°C.

(p) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-etoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-metoksycykloheksylo)-acetamidu, t.t. 131°C.

(q) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-propoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-propoksycykloheksylo)-acetamidu, t.t. 163 - 165°C.

(r) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-butoksybenzenosułfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-propoksycykloheksylo)-acetamidu, t.t. 163 - 165°C.

(s) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(3,4-dwumetoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)ami-no]-2-(trans-4-metoksycykloheksylo)-acetamidu, t.t. 164°C.

(t) N-hydroksy-2(R)- {(4-metoksybenzenosulfonylo) [2-(4-pirydylo)etylo]amino}-2-(trans-4-etoksycykloheksylo)-acetamid.

(u) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-etoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-propoksycykloheksylo)-acetamidu, t.t. 131°C.

(v) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-izobutoksybenzenosulfonylo)(4-pikoli-lo)amino]-2-(trans-4-propoksycykloheksylo)-acetamidu, t.t. 14^5 - 146°C.

(w) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-etoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-etoksycykloheksylo)-acetamidu, t,t. 150- 155°C.

(x) Chlorowodorek N-hydroksy-2(R)-[(4-etoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-izobutoksycykloheksylo)-acetamidu, t.t. 168 - 169°C.

(y) Trójfluorooctan N-hydroksy-2(S)-[(4-metoksybenzeno.sulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-propoksycykloheksylo)-acetamidu, t.t. 165 - 174°C.

Przykład 3.

(a) Do roztworu N-(trój fenylómeroksy)-2(R)-[(4-metoksybenzenbsnlfonylo)(0rpikO( lilo)amino]-2-(trans-4-metoksy-4-metylocykloheksylo)-acetamidu (348 mg, 0,48 mmol) w chlorku metylenu zawierającym trójetylosilan (0,26 cm³, 1,63 mmol) dodaje się w 0°C kroplami kwas trójfluorooctowy (0,26 cm3, 3,4 mmol). Po upływie 20 minut zatęża się bezpośrednio tę mieszaninę reakcyjną w próżni i rozcieńcza chlorkiem metylenu (4 cmj. Otrzymany roztwór chłodzi się do 0°C i zakwasza gazowym chlorowodorem. Ponownie usuwa się rozpuszczalnik w próżni i znów rozpuszcza pozostałość w chlorku metylenu. Roztwór ten uciera się na proszek po dodaniu pentanu w celu strącenia produktu. Usuwa się ciecz sklarowaną nad osadem i powtarza proces aż do całkowitego usunięcia trójfenylometanu. Pozostały osad stanowi chlorowodorek N-hydroksy-2(R)[(4-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-metoksy-4-etylocykloheksylo)-acetamidu o 1.1. 133°C.

Wyjściowe substancje wytwarza się w następujący sposób:

Roztwór benzylowego estru (R)-N-(4-metoksybenzenosulfonylo)-4-oksocykloheksyloglicyny (patrz przykład 1, 5,0 g, 11,6 mmol) w chlorku metylenu (35 cm3) o pokojowej temperaturze dodaje się do roztworu czterochlorku tytanu (1,0 M w chlorku metylenu) (21,2 cm3,

21,2 mmol) i dwumetylku cynkowego (1,0 M w n-heptanie) (23,0 cm , 23,0 mmol) o temperaturze -78°C w dwuchlorometanie (20 cm3). Mieszaninę reakcyjną miesza się w -78°C przez 30 minut, a następnie powoli ogrzewa do pokojowej temperatury w ciągu 2,5 godzin. Tę mieszaninę reakcyjną wlewa się do wody (700 cm3) i ekstrahuje chloroformem. Połączone ekstrakty organiczne przemywa się wodą, suszy (MgSO4), przesącza i zatęża w próżni. Surowy produkt oczyszcza się przez chromatografię na żelu krzemionkowym (40% octan etylowy/heksany), otrzymując benzylowy ester (R)-N-(4-metoksybenzenosulfonylo)-trans-4-hydroksy-4-metylocykloheksyloglikokolu oraz benzylowy ester (R)-N-(4-metoksybenzenosulfonylo)-cis-4-metylo-4-hydroksycykloheksyloglicyny.

187 136

Do roztworu benzylowego estru (R)-N-(4-metoksybenzenosulfonylo)-trans-4-hydroksy-4-metylocykloheksyloglicyny (600,0 mg, 1,34 mmol) w chlorku metylenu (15 cm³), zawierającego 2,6-dwu-tert-butylopirydynę (0,755 cm3, 3,36 mmol) dodaje się kroplami w pokojowej temperaturze trójfluorometanosulfonian metylowy (0,305 cm3, 2.68 mmol). Mieszaninę reakcyjną miesza się w pokojowej temperaturze przez noc, a następnie reakcję zatrzymuje się przez dodanie małej ilości metanolu. Mieszaninę tę rozcieńcza się chloroformem, a następnie przemywa nasyconym wodnym roztworem chlorku amonowego i wodą. Organiczną fazę suszy się (MgS04), przesącza i zatęża w próżni. Surowy produkt oczyszcza się przez chromatografię na żelu krzemionkowym (35% octan etylowy/heksany), otrzymując benzylowy ester (R)-N-(4-metoksybenzenosulfonylo)trrans-4-metoksy-4-metylocykloheksyloglicyny.

Hydrogenoliza tego benzylowego estru do kwasu i zadanie O-trójfenylometylohydroksyloaminą (zamiast O-tert-butylohydroksyloaminą), jak w przykładzie 1, daje N-(trójfenylometoksy)-2(R)-[(4-metoksybeIrzenosulfonylo)(4)pikolllo)amino])2-(trans-4)metoksy-4-metylO) cykloheksylo)-acetamid.

(b) Podobnie wytwarza się chlorowodorek N-hydroksy^RH^-metoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(cis-4-metoksy-4-metylocykloheksylo)-acetamidu o t.t. 128°C.

Przykład 4. Wytwarzanie 3000 kapsułek, z których każda zawiera 25 mg czynnego składnika, np. N-hydroksy^^RH^-metoksybenzenosulfonyloj^-pikoli^aminoj^-ftrans©-propoksycykloheksyloj-acetamidu:

Czynny składnik 75,00 g

Laktoza 750,00 g

Avicel PH 102 (mikrokrystaliczna celuloza) 3(00,(^0 g

Polyplasdone XL (poliwinylopirolidon) 30,(0) g

Oczyszczona woda ile trzeba

Stearynian magnezowy 9,00 g

Czynny składnik przesiewa się przez ręczne sito nr 30.

Czynny składnik, laktozę, Avicel PH 102 i Polyplasdone XL miesza się przez 15 minut w mieszalniku. Mieszaninę tę granuluje się z dostateczną ilością wody (około 500 cm3), suszy w suszarce w 35°C przez noc i przesiewa przez sito nr 20.

Stearynian magnezowy przesiewa się przez sito nr 20, dodaje do zgranulowanej mieszaniny i mieszaninę tę miesza się w mieszalniku przez 5 minut. Mieszaninę tę kapsułkuje się do kapsułek z twardej żelatyny nr 0, z których każda zawiera ilość tej mieszaniny równoważną 25 mg czynnego składnika.

Wzór 1

Wzór 2

187 136

Ar

Wzór 4 nh₂-oh

Wzór 5

Wzór 8

187 136

Wzór 11

Wzór 13

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz.

Cena 4,00 zł.

Claims (8)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Alfa podstawione kwasy arylosulfonamidohydroksamowe o wzorze ogólnym 1, w którym:

   Ar oznacza pirydyl;

   Ri oznacza niższy alkil, cykloalkil, karbocyklo-niższy alkil, niższy alkoksy-niższy alkil, lub niższy chlorowcoalkil;

   R2 oznacza wodór lub niższy alkil;

   R3 oraz R4 niezależnie oznaczają wodór, lub niższą grupę alkoksy, n oznacza liczbę całkowitą od 1 do 4;

   termin „niższy” oznacza organiczny rodnik lub związek, rozgałęziony lub nierozgałęziony, posiadający włącznie do 7 atomów węgla;

   ich farmaceutycznie tolerowanych pochodnych, nadających się na leki, w których grupa CONHOH jest przeprowadzona w formę pochodnej O-acylowej wyprowadzonej z organicznego kwasu węglowego, organicznego kwasu karboksylowego lub kwasu karbaminowego, lub w formę ewentualnie podstawionej pochodnej O-benzylowej; oraz ich farmaceutycznie tolerowanych soli.
2. 2. Alfa podstawione kwasy arylosulfonamidohydroksamowe według zastrz. 1, znamienne tym, że odpowiadają ogólnemu wzorowi 2, w których konfiguracja asymetrycznego atomu węgla fragmentu cząsteczki kwasu a-aminohydroksamowego, do którego jest przyłączony pierścień cykloheksanowy, jest konfiguracją (R)-, i w których Ar, n, R1 R₂, R3 oraz R4 są wyżej określone, ich farmaceutycznie tolerowane pochodne, nadające się na leki, w których grupa CONHOH jest przeprowadzona w formę pochodnej O-acylowej wyprowadzonej z organicznego kwasu węglowego, organicznego kwasu karboksylowego lub kwasu karbaminowego, lub w formę ewentualnie podstawionej pochodnej O-benzylowej; albo ich farmaceutycznie tolerowane sole.
3. 3. Alfa podstawione kwasy arylosulfonamidohydroksamowe według zastrz. 2 o ogólnym wzorze 2, znamienne tym, Ri oznacza niższy alkil; R2 oznacza wodór, R3 oznacza niższą grupę para-alkoksy; R4 oznacza wodór; zaś n oznacza 1 lub 2; albo ich farmaceutycznie tolerowane sole.
4. 4. Alfa podstawione kwasy arylosulfonamidohydroksamowe według zastrz. 2 o ogólnym wzorze 2, znamienne tym, że Ar oznacza w nich 3- lub 4-pirydyl; Ri oznacza prostołańcuchowy alkil C₂-C5; R2 oraz R4 oznaczają wodór; R3 oznacza niższą grupę para-alkoksy; zaś n oznacza 1; albo ich farmaceutycznie tolerowane sole.
5. 5. Alfa podstawiony kwas arylosulfonamidohydroksamowy według zastrz. 2, znamienny tym, że jest to N-hydroksy-2(R)-((4-etoksybenzenosulfonylo)(4-pikolilo)amino]-2-(trans-4-propoksycykloheksylo-acetamid, lub jego farmaceutycznie tolerowana sól.
6. 6. Kompozycje farmaceutyczne zawierające co najmniej jeden farmaceutycznie tolerowany nośnik, znamienne tym, że zawierają skuteczną ilość alfa podstawionego kwasu arylosulfonamidohydroksamowego hamującego konwertazę TNF-alfa określonego w zastrz. 1.
7. 7. Zastosowanie alfa podstawionych kwasów arylosulfonamidohydroksamowych określonych w zastrz. 1 do wytwarzania leków do leczenia stanów zależnych od TNF-alfa lub metaloproteinaz degradujących macierz.
8. 8. Sposób wytwarzania alfa podstawionych kwasów arylosulfonamidohydroksamo ych o ogólnym wzorze 1 określonych w zastrz. 1, znamienny tym, że obejmuje on kondensa187 136 cję kwasów karboksylowych o ogólnym wzorze 4, lub ich funkcyjnie reaktywnych pochodnych, gdzie

   Ar oznacza pirydyl;

   Ri oznacza niższy alkil, cykloalkil, karbocyklo-niższy alkil, niższy alkoksy-niższy alkil, lub niższy chlorowcoalkil;

   R₂ oznacza wodór lub niższy alkil;

   R3 oraz R4 niezależnie oznaczają wodór lub niższą grupę alkoksy, n oznacza liczbę całkowitą od 1 do 4;

   termin „niższy” oznacza organiczny rodnik lub związek, rozgałęziony lub nierozgałęziony, posiadający włącznie do 7 atomów węgla z hydroksyloaminą o wzorze 5 NH₂-OH, ewentualnie w postaci osłanianej, lub z jej solą; oraz, w razie potrzeby, okresowe osłanianie wszystkich oddziaływujących grup reaktywnych (lub grupy), a następnie uwalnianie wytworzonych związków według niniejszego wynalazku; a także, jeśli jest to wymagane lub pożądane, przekształcenie wytworzonych wolnych związków w sole, albo wytworzonych soli w wolne związki lub w inne sole; i/lub rozdzielenie wytworzonych mieszanin izomerów lub racematów na pojedyncze izomery lub racematy; i/lub, w razie potrzeby, rozdzielenie racematów na optyczne antypody.