PL179851B1 - Lozysko jarzmowe do drzwi, okien, klap i tym podobnych PL PL PL - Google Patents

Abstract

1 . Lozysko jarzmowe do drzwi, okien, klap i tym podobnych, skladajace sie z umieszczonego na ramie, jarzma krzywkowe- go zawierajacego prowadnice krzywkowa, w której jest ulozyskowany obrotowo i prowa- dzony czop lozyskowy wspornika czopowego, umieszczonego na drzwiach, przy czym czop lozyskowy jarzma krzywkowego jest ulozy- skowany obrotowo i prowadzony w prowadni- cy krzywkowej wspornika czopowego, zna- mienne tym, ze w polozeniu zamknietym, prowadnica krzywkowa (2) jarzma krzywko- wego (1) i prowadnica krzywkowa (2a) wspor- nika czopowego (3) sa umieszczone kazdora- zowo poza pionowa plaszczyzna ramy (R) i drzwi (T), przy czym czop lozyskowy (4a) jarzma krzywkowego (1) znajduje sie blizej ramy (R) niz prowadnica krzywkowa (2) jarz- ma krzywkowego (1). F i g. 1 PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest łożysko jarzmowe do drzwi, okien, klap i tym podobnych, składające się z, umieszczonego na ramie, jarzma krzywkowego zawierającego prowadnicę krzywkową, w której jest ułożyskowany obrotowo i prowadzony czop łożyskowy wspornika czopowego, umieszczonego na drzwiach, przy czym czop łożyskowy jarzma krzywkowego jest ułożyskowany obrotowo i prowadzony w prowadnicy krzywkowej wspornika czopowego.

Znane jest tego rodzaju łożysko jarzmowe do drzwi, w którym drzwi w strefie każdego swojego łożyska mają dwa czopy łożyskowe, które wchodzą w dwie oddzielne prowadnice stałego jarzma krzywkowego, żeby uzyskać potrzebny ruch przy otwieraniu i zamykaniu drzwi. W tej znanej odmianie wykonania przeszkadza w użytkowaniu to, że obie prowadnice krzywkowe pozwalają tylko na ograniczone ruchy obrotowo/przesuwne drzwi ze względu na wzajemną zależność prowadnic i wynikającą stąd geometrię prowadzenia czopów. W związ179 851 ku z tym w trakcie otwierania i zamykania drzwi powstaje dość szeroka szczelina między drzwiami i ościeżnicą. Ponadto to znane łożysko jarzmowe ma niedostateczną stabilność ze względu na jednostronne prowadzenie czopa i płytowe ukształtowanie jarzma krzywkowego (patent amerykański US 2143704).

Ponadto z opisu szwajcarskiego CH-A-160716 jest znane zamknięcie klapowe do szaf, w którym na jednej z otwieranych ku dołowi płytek umieszczone są po dwóch stronach okucia, z których każde posiada rowek prowadzący i bolec, a wewnątrz szafy po obydwu ich stronach zamocowane jest za każdym razem również okucie z bolcem i rowkiem prowadzącym, przy czym bolce i okucia na otwieranej płytce są prowadzone w rowkach prowadzących okuć zamocowanych na szafie a bolce tych okuć są prowadzone w rowkach prowadzących okuć na otwieranych płytkach. Rowki prowadzące płytek są przy tym proste a rowki prowadzące okuć szafy są krzywoliniowe, przy czym ich rozmieszczenie jest tak zrealizowane, że płytka w zamkniętym położeniu jest samohamowna. W celu otwarcia płytka musi być najpierw podniesiona. To wymaga wystarczającej szczeliny pomiędzy klapą i szafą, przykrytej płytką przekrywającą. Takie zaniknięcie klapowe nie nadaje się do ramy rewizyjnej, ponieważ chodzi w niej o minimalną szerokość fugi.

Celem wynalazku jest stworzenie łożyska jarzmowego do drzwi, okien, klap lub tym podobnych, opisanego na wstępie rodzaju, które odznaczać się będzie dużą stabilnością i dowolnie dobieranymi ruchami obrotowo/przesuwnymi przy minimalnej szerokości szczeliny między drzwiami i ościeżnicą.

Łożysko jarzmowe do drzwi, okien, klap i tym podobnych, charakteryzuje się według wynalazku tym, że w położeniu zamkniętym, prowadnica krzywkowa jarzma krzywkowego i prowadnica krzywkowa wspornika czopowego są umieszczone każdorazowo poza pionową płaszczyzną ramy i drzwi, przy czym czop łożyskowy jarzma krzywkowego znajduje się bliżej ramy niż prowadnica krzywkowa jarzma krzywkowego.

Korzystnie, czopy łożyskowe w położeniu wyjściowym jarzma krzywkowego i wspornika czopowego wchodzą każdorazowo w odwrócony od czopów koniec prowadnicy przeciwległej prowadnicy krzywkowej.

Korzystnie, jedna prowadnica krzywkowa jest ukształtowana jako prostoliniowa, a druga prowadnica krzywkowa jako krzywoliniowa.

Korzystnie, obydwie prowadnice krzywkowe są ukształtowane jako prowadnice krzywoliniowe, korzystnie o różnych promieniach krzywizny.

Korzystnie, przynajmniej jedna z dwóch prowadnic krzywkowych w jej obszarze końcowym odpowiadającym końcowemu położeniu wspornika czopowego ma zwężający prowadnicę, korzystnie zbieżny stożkowo, hamulec nabiegowy dla wchodzącego czopa łożyskowego.

Korzystnie, jarzmo krzywkowe i wspornik czopowy są ukształtowane jako blokowe elementy konstrukcyjne z wykonanymi w nich rowkami prowadnicowymi dla czopów łożyskowych prowadzonych w nich z zadanym luzem.

Korzystnie, czopy łożyskowe są ukształtowane jako osie łożyskowe dla rolek.

Korzystnie, prowadnice krzywkowe są ukształtowane jako szyny prowadzące dla czopów łożyskowych lub rolek.

W rozwiązaniu według wynalazku w łożysku jarzmowym, składającym się z, umieszczonego na ramie, jarzma krzywkowego z prowadnicą krzywkową, w której jest ułożyskowany obrotowo i prowadzony w drzwiach czop łożyskowy wspornika czopowego oraz z czopa łożyskowego na jarzmie krzywkowym, który jest ułożyskowany obrotowo i prowadzony w prowadnicy krzywkowej wspornika czopowego, przy czym wspornik czopowy i prowadnica krzywkowa jarzma krzywkowego znajdują się każdorazowo poza pionową płaszczyzną ramy lub drzwi, ruch wspornika czopowego względem czopa jarzma krzywkowego podczas otwierania i zamykania składa się w sposób nieprzerwany ze składowej kołowej ruchu i przesunięcia w prowadnicy krzywkowej wspornika czopowego w kierunku prostopadłym do płaszczyzny ramy uwarunkowanych wymuszonym ruchem czopa łożyskowego wspornika czopowego w prowadnicy krzywkowej jarzma krzywkowego, uwalnianym przy otwieraniu lub zamykaniu. Jest to osiągane za pomocą przesuwanej w sposób

179 851 kontrolowany osi obrotowej przy zachowaniu wysokiej stabilności jarzma łożyskowego, określone wychyleniem otwartych drzwi. Umożliwia to realizowanie ekstremalnie niskiej szerokości szczeliny pomiędzy drzwiami i ramą w zamkniętym stanie. Ponadto dzięki rozwiązaniu można dokładnie określić pozycję drzwi pod dowolnym kątem otwarcia, bez zakleszczeń i luzów. W łożysku jarzmowym według wynalazku istnieją wprawdzie także dwa czopy łożyskowe i dwie odpowiednie prowadnice krzywkowe, ale układ wzajemnego wymuszonego prowadzenia pozwala na prowadzenie czopów w szerokim zakresie, tak że po odpowiednim zaprojektowaniu prowadnic krzywkowych można dobierać dowolnie ruchy obrotowo/przesuwne. Tak więc wynalazek przewiduje, że podczas otwierania i odwrotnie podczas zamykania, następuje nie tylko przesuwanie wspornika czopa łożyskowego w prowadnicy krzywkowej wyłącznie w kierunku prostopadłym do pionowej płaszczyzny ramy, lecz również jest możliwe odwrócenie składowej ruchu wspornika czopa łożyskowego w kierunku prostopadłym do pionowej płaszczyzny ramy. Otwarte drzwi pokazują w jednej postaci wykonania swoim bocznym obrzeżem na ramę zewnętrzną a w innej odmianie wykonania wskazują swoim bocznym obrzeżem na otwór ramy.

Aby pewniej doprowadzić do samohamowności drzwi podczas otwierania lub zamykania, wynalazek przewiduje, że czop łożyskowy jarzma prowadnicy krzywkowej w każdej fazie ruchu wspornika czopa łożyskowego względem czopa łożyskowego jarzma krzywkowego jest umieszczony przestrzennie bliżej ramy niż prowadnica krzywkowa jarzma prowadnicy krzywkowej.

Drzwi w położeniu zamknięcia mogą przejmować duże obciążenie i są stabilne. Dzięki hamulcowi nabiegowemu można kontrolować obrót/przesuw w końcowej fazie ruchu drzwi, żeby wyeliminować obciążenia udarowe. Jeżeli jarzmo krzywkowe i wspornik czopowy ukształtowane są jako blokowe elementy konstrukcyjne z wykonanymi w nich prowadnicami rowkowymi, w które wchodzą i poruszają się z zadanym luzem czopy łożyskowe, zapewnione jest stabilne prowadzenie tych czopów i łożysko jarzmowe według wynalazku nadaje się do przejęcia wysokich obciążeń. Przy tym korzystnie jest, gdy jarzmo krzywkowe jest stałym elementem konstrukcyjnym a wspornik czopowy jest elementem ruchomym, a więc ten ostatni jest zamocowany na drzwiach, oknie lub klapie.

Poniżej wynalazek zostanie objaśniony na podstawie przykładów wykonania przedstawionych na rysunku, na którym: fig. 1 przedstawia przekrój pionowy łożyska jarzmowego do zaznaczonych tylko schematycznie drzwi, fig. 2 - przekrój poprzeczny drzwi według fig. 1 ze wspornikiem czopowym, fig. 3 - przekrój poprzeczny ościeżnicy drzwiowej według fig. 1 z jarzmem krzywkowym, fig. 4 - przekrój przedmiotu według fig. 1 z pokrywającymi się prowadnicami krzywkowymi wspornika czopowego i jarzma krzywkowego oraz z dwoma czopami łożyskowymi w położeniu wyjściowym, fig. 5 - przedmiot według fig. 4 z rozwinięciem ruchu obrotowego/przesuwnego drzwi, fig. 6 - odmienne wykonanie przedmiotu według fig. 1, fig. 7 - odmienne wykonanie przedmiotu według fig. 2, fig. 8 - odmienne wykonanie przedmiotu według fig. 3, fig. 9 - odmienne wykonanie przedmiotu według fig. 4, które wynika z pokrywania się prowadnic krzywkowych przedmiotów według fig. 7 i 8, fig. 10 - rozwinięcie ruchu obrotowego/przesuwnego drzwi w odmianie wykonania według fig. 6 do 9, fig. 11 - ościeżnicę drzwiową odmiennego wykonania przedmiotu według fig. 1 do rozwinięcia ruchu obrotowego/przesuwnego drzwi według fig. 13, przedstawiona schematycznie, fig. 2 - drzwi do ościeżnicy według fig. 11, przedstawione schematycznie, i fig. 13 - rozwinięcie ruchu obrotowego/przesuwnego drzwi w ościeżnicy w odmianie wykonania według fig. 11 i 12.

Na figurach przedstawiono łożysko jarzmowe drzwi, okien, klap, jak klapy otworów rewizyjnych, lub tp. Łożysko jarzmowe posiada jarzmo krzywkowe 1 z prowadnicą krzywkową 2 oraz wspornik czopowy 3 z czopem łożyskowym 4, który stanowiąc oś łożyskową 5 jest ułożyskowany obrotowo i prowadzony w prowadnicy 2 jarzma krzywkowego 1. Jarzmo krzywkowe 1 ma następny czop łożyskowy 4a a wspornik czopowy 3 ma następną prowadnicę 2a tworząc naprzeciwległy układ wzajemnego prowadzenia wymuszonego. Czopy łożyskowe 4, 4a w położeniu wyjściowym jarzma krzywkowego 1 i wspornika czopowego 3 wchodzą w przeciwstawny koniec odpowiedniej, naprzeciwległej prowadnicy krzywkowej

179 851

2, 2a. W pierwszym przykładzie wykonania jedna prowadnica 2 jest ukształtowana jako prostoliniowa, a druga oddzielna prowadnica 2a ma krzywiznę o zadanym promieniu. W drugim przykładzie wykonania obie prowadnice 2, 2a mają krzywizny o różnych promieniach. Każda z prowadnic 2, 2a ma otwór wejściowy 6, np. na końcu prowadnicy, do wprowadzenia czopa łożyskowego, przy czym otwór 6 przebiega poprzecznie do odpowiedniej prowadnicy 2 lub 2a.

Jak pokazano na fig. 6 przynajmniej jedna z dwóch prowadnic 2 w strefie jej końca odpowiadającego położeniu końcowemu wspornika czopowego 3 lub jego czopa 4 posiada zawężający prowadnice 2, np. zbieżny stożkowo hamulec nabiegowy 7 dla wchodzącego czopa łożyskowego 4. Jarzmo krzywkowe 1 i wspornik czopowy 3 ukształtowano jako blokowe elementy konstrukcyjne z wykonanymi w nich rowkowymi prowadnicami 2, 2a dla czopów 4, 4a poruszających się z zadanym luzem w tych prowadnicach rowkowych. Luz ten jest jednak tak mały, że uzyskuje się dokładne prowadzenie czopów 4, 4a podczas obrotu/przesuwu drzwi T. Poza tym jarzmo krzywkowe 1 jest korzystnie stałym elementem konstrukcyjnym wstawionym w strefie ościeżnicy drzwiowej R, natomiast wspornik czopowy 3 jest elementem ruchomym na przynależnych drzwiach T.

Rozwinięcia ruchów otwierania lub zamykania drzwi, pokazane na fig. 5, 10 i 13 ukazują wyraźnie, że łożysko jarzmowe według wynalazku wymaga tylko minimalnej szczeliny miedzy drzwiami T i ościeżnicą R.

Zostało to osiągnięte dzięki temu, że ruch wspornika czopowego 3 względem czopa łożyskowego 4a składa się podczas otwierania i zamykania w sposób nieprzerwany ze składowej kołowej ruchu i przesuwania w prowadnicy krzywkowej 2a w kierunku prostopadłym do płaszczyzny pionowej ramy uwarunkowanymi wymuszonym ruchem czopa łożyskowego 4 w prowadnicy krzywkowej 2 w jarzmie krzywkowym 1, wyzwalanym podczas otwierania i zamykania.

Przy otwieraniu i odwrotnie przy zamykaniu następuje przesunięcie wspornika czopowego 3 w prowadnicy krzywkowej pojedynczo wyłącznie w kierunku prostopadłym do płaszczyzny pionowej ramy (fig. 13) lub następuje zwrot składowej ruchu wspornika czopowego 3 w kierunku prostopadłym do pionowej płaszczyzny ramy (fig. 5 i 10). Otwarte drzwi T pokazują w jednej postaci wykonania swoim obrzeżem bocznym na ramę zewnętrzną a w drugiej postaci wykonania w kierunku otworu ramy R.

Aby na pewno wykluczyć samohamowność drzwi T przy otwieraniu lub zamykaniu, zaproponowano we wszystkich pokazanych przykładach wykonania taki układ prowadnic krzywkowych 2, 2a i czopów łożyskowych 4, 4a, że czopy łożyskowe 4a jarzma krzywkowego 1 w każdej fazie ruchu wspornika czopowego 3 względem czopa łożyskowego 4a jarzma krzywkowego 1 są przestrzennie bliżej niż prowadnica krzywkowa 2 jarzma krzywkowego 1.

Dzięki alternatywnemu przecinaniu się (pokrywaniu) prowadnice krzywkowe 2, 2a zajmują mało miejsca. Proporcje prowadnica/czop łożyskowy można zawsze dobrać tak, aby nie występowało samohamowanie. W związku z tym istnieje też możliwość ukształtowania czopów 4, 4a jako osi łożyskowych dla rolek, a prowadnice krzywkowe 2, 2a można wykonać jako prowadnice szynowe rolek.

179 851

179 851

4.

©

179 851

179 851

179 851

179 851

179 851

179 851

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz.

Cena 4,00 zł.

Claims (8)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Łożysko jarzmowe do drzwi, okien, klap i tym podobnych, składające się z, umieszczonego na ramie, jarzma krzywkowego zawierającego prowadnicę krzywkową, w której jest ułożyskowany obrotowo i prowadzony czop łożyskowy wspornika czopowego, umieszczonego na drzwiach, przy czym czop łożyskowy jarzma krzywkowego jest ułożyskowany obrotowo i prowadzony w prowadnicy krzywkowej wspornika czopowego, znamienne tym, że w położeniu zamkniętym, prowadnica krzywkowa (2) jarzma krzywkowego (1) i prowadnica krzywkowa (2a) wspornika czopowego (3) są umieszczone każdorazowo poza pionową płaszczyzna ramy (R) i drzwi (T), przy czym czop łożyskowy (4a) jarzma krzywkowego (1) znajduje się bliżej ramy (R) niż prowadnica krzywkowa (2) jarzma krzywkowego (1).
2. 2. Łożysko jarzmowe według zastrz. 1, znamienne tym, że czopy łożyskowe (4, 4a) w położeniu wyjściowym jarzma krzywkowego (1) i wspornika czopowego (3) wchodzą każdorazowo w odwrócony od czopów koniec prowadnicy przeciwległej prowadnicy krzywkowej .
3. 3. Łożysko jarzmowe według zastrz. 1, znamienne tym, że jedna prowadnica krzywkowa (2) jest ukształtowana jako prostoliniowa, a druga prowadnica krzywkowa (2a) jako krzywoliniowa.
4. 4. Łożysko jarzmowe według zastrz. 1, znamienne tym, że obydwie prowadnice krzywkowe (2, 2a) są ukształtowane jako prowadnice krzywoliniowe, korzystnie o różnych promieniach krzywizny.
5. 5. Łożysko jarzmowe według zastrz. 1, znamienne tym, że przynajmniej jedna z dwóch prowadnic krzywkowych (2) w jej obszarze końcowym odpowiadającym końcowemu położeniu wspornika czopowego (3) ma zwężający prowadnicę (2), korzystnie zbieżny stożkowo, hamulec nabiegowy (7) dla wchodzącego czopa łożyskowego (4).
6. 6. Łożysko jarzmowe według zastrz. 1, znamienne tym, że jarzmo krzywkowe (1) i wspornik czopowy (3) są ukształtowane jako blokowe elementy konstrukcyjne z wykonanymi w nich rowkami prowadnicowymi (2, 2a) dla czopów łożyskowych (4, 4a) prowadzonych w nich z zadanym luzem.
7. 7. Łożysko jarzmowe według zastrz. 1, znamienne tym, że czopy łożyskowe (4, 4a) są ukształtowane jako osie łożyskowe dla rolek.
8. 8. Łożysko jarzmowe według zastrz. 1, znamienne tym, że prowadnice krzywkowe (2, 2a) są ukształtowane jako szyny prowadzące dla czopów łożyskowych (4, 4a) lub rolek.