PL175016B1

PL175016B1 - Środek farmaceutyczny zawierający streptograminy

Info

Publication number: PL175016B1
Application number: PL94321272A
Authority: PL
Inventors: Pascal Anger; Bertrand Bonnavaud; Alain Callet; Patrick Lefevre
Original assignee: Rhone Poulenc Rorer Sa
Priority date: 1993-02-17
Filing date: 1994-02-16
Publication date: 1998-10-30
Also published as: OA10400A; HK1006500A1; US5726151A; DK0614910T3; WO1996005219A1; ATA30594A; HK1006499A1; CN1159197A; SG81198A1; CZ285281B6; EP0614910B1; IL121821A; DE69414622T2; EP0614910A1; MX9401171A; IE940144A1; US5637565A; DE69414622D1; AT406052B; PL175020B1

Abstract

1. Srodek farmaceutyczny zawierajacy strepto- graminy i ewentualnie rozcienczalnik lub srodek po- m ocniczy kom patybilny i farm aceutycznie dopuszczalny, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera oczyszczona postac streptogramin, która stanowi asocjacja jednej lub kilku skladowych grup B streptogramin o ogólnym wzorze 1, gdzie A1 oznacza grupe o ogólnym wzorze 1a lub wzorze 1a’, w którym R’ oznacza atom wodoru lub grupe hydro- ksylowa, a Y oznacza atom wodoru, grupe metyloami- nowa lub grupe dwumetyloaminowa, R oznacza rodnik etylowy lub gdy R’ oznacza atom wodoru, R moze równiez oznaczac metyl, a R 1 oraz R2 oznaczaja atom wodoru, lub tez A 1 oznacza grupe o wzorze 1b, R oznacza rodnik izobutylowy, R1 oznacza grupe hydroksylowa, a R2 oznacza rodnik metylowy, oraz jednej lub kilku skladowych mniejszosciowych grupy A streptogramin o ogólnym wzorze 2, w którym R” oznacza atom wodoru lub rodnik metylowy albo ety- lowy, w postaci kokrystalizatu, koprecypitatu lub fi- zycznej m ieszaniny proszków w stosunkach wagowych od 10/90 do 90/10. Wzór 1 Wzó r 2 PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest środek farmaceutyczny, nadających się do użytku w medycynie u ludzi i w weterynarii, zawierający jako substancję czynną nową oczyszczoną postać streptograminy w postaci asocjacji, składającej się z co najmniej jednej składowej grupy B streptogramin o wzorze 1, połączonej ze składową mniejszościową grupy A o ogólnym wzorze 2.

Środki przeciwbakteryjne pochodzenia naturalnego z grupy streptogramin stanowią mieszaninę 2 grup składników: składowych z grupy B i składowych z grupy A, przy czym każda grupa posiada własną aktywność przeciwbakteryjną. Wykazano, że połączenie utworzone z 2 grup składowych wywołuje synergizm działania, który daje wzrost aktywności bakteriostatycznej i bakteriobójczej i poszerzenie zakresu aktywności.

Wśród znanych streptogramin pristinamycynę (RP 7293), środek przeciwbakteryjny pochodzenia naturalnego wytwarzany przez Streptomyces pristinaespiralis, wyodrębniony po raz pierwszy w roku 1955. Pristinamycyna sprzedawana pod nazwą Pyostacine® składa się głównie z pristinamycyny IA i pristinamycyny IIA.

Inny środek przeciwbakteryjny z grupy streptogramin wirginamycynę otrzymano ze Streptomyces virginiae, ATCC 13161 [Antibiotics and Chemotherapy, 532/1955]. Wirginiamycyna(Staphylomycine®) składa się głównie z czynnika S i z czynnika M1.

W opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 325 359 opisano środki farmaceutyczne, zawierające substancje antybiotyczne, stanowiące antybiotyk 899: czynnik S i czynnik M1.

175 016

We francuskim zgłoszeniu patentowym nr 2619 008 opisano zastosowanie składowych grupy A i grupy B do leczenia trądzika.

W publikacjach: Streptogramine als Modelsysteme fur den Kationentransport durch Membranen, Dissertation zur Erlangung des Doktorgrades der Mathematisch - Naturwissenschaftlichen Facultat der Georg-August Uniwersitat zu Gottingen, Gottingen 1979; Antibiotics III, 521 (1975); Antibiotics of the virginiamycin family, Inhibitors which contains synergistic components, C. Cocito, Microbiological Reviews, 145-98, (1979) opisano składowe grup A i B streptogramin. J. Pred’Homme, P. Tarrideci A. Belloc, Bull. Soc. Chim. Fr., 2,585 (1968) opisali także pristinamycynę naturalną jak również różne składowe, które ją tworzą.

Wszystkie próby uzyskania asocjacji streptogramin stale brały pod uwagę większościową składową grupy A [pristinamycynę IIA/PIIA/] traktowaną jako odpowiedzialną za aktywność i synergizm działania. Badania doprowadziły ponadto do wniosku o ważności tej składowej, która powoduje większy synergizm: EP 506 561 (str. 2).

Jednakże próby te nigdy nie zostały uwieńczone sukcesem ze względu na trudności z wytwarzaniem na skalę przemysłową, a zwłaszcza dlatego, że oczyszczona pristinamycyna IIA jest produktem krystalicznym o zbyt mało sprawdzonej dostępności biologicznej, aby można rozważać jej jako czynnego składnika leku.

Z punktu widzenia wytwarzania na skalę przemysłową takich produktów, dostępne metody nie pozwalały aż dotąd uzyskać w skali produkcyjnej postaci dostatecznie oczyszczonej i produkcji partii o jakości wystarczająco stałej i powtarzalnej, aby spełnić wymagania ustawodawstwa niektórych krajów odnośnie rejestracji.

Tytułem przykładu ilości przemysłowe pristinamycyny naturalnej po oczyszczeniu zawierają ilości zanieczyszczeń mogące sięgać 20%. Prowadzone dotąd próby oczyszczania stale kończyły się porażką i najczęściej rozpadem jednej z grupy składników ze względu na to, że chodziło o produkty nietrwałe, u których liczne operacje prowadzą do otwarcia struktury pierścieniowej lub dehydratacji składowych z grupy A.

W związku z tym w ciągu wielu lat uważano, że nie można osiągnąć zwiększenia stopnia czystości. Jeszcze w roku 1988 oczyszczenie uważano za problem: J. of Chromatography, 11, /11/; 2367 (1988). Także w roku 1988 N. K. Sharma i M. J. O. Anteunis oświadczyli też, że rozdzielenie i oczyszczenie składowych wirginamycyny było możliwe dla celów analitycznych, ale nie nadawało się do wytwarzania produktów, ze względu na napotkane trudności: Bull. Soc. Chim. Belg., 97/3/, 193 (1988).

W tej sytuacji sprzedaż pristimanycyny (Pyostacine®), ograniczono ostatecznie do niektórych krajów jak Francja, Belgia. Dotyczyło to również wirginiamycyny (Staphylomycine®), sprzedawanej tylko w ograniczonej liczbie krajów, jeśli chodzi o medycynę ludzką oraz mikamycyny, której sprzedaż ograniczona do Japonii jest obecnie wstrzymana. Doprowadziło to w pewnych społecznościach do braku możliwości leczenia w wypadku ciężkich zakażeń bakteriami Gram dodatnimi (zwłaszcza infekcji gronkowcami opornymi na metycylinę) lub w wypadku chorób przenoszonych drogą płciową.

W dziedzinie środków przeciwbakteryjnych praktycy dobrze wiedzą, że po podaniu niektórych grup antybiotyków mogą się rozwijać alergie lub oporność [The New England Journal of Medicine, 324 /9/, 601 (1991) 7. W środowisku szpitalnym, poznano zwłaszcza liczne oporne szczepy gronkowca. Dlatego jest niezmiernie użyteczne dla lekarza dysponowanie szeroką gamą środków chemicznie różnych, aby móc dopasować leczenie do poszczególnych przypadków choroby. Skutki nieobecności w handlu określonych środków mogą okazać się bardzo niebezpieczne a nawet dramatyczne, gdyż ich wynikiem może być brak możliwości leczenia chorych, nie znoszących innych grup antybiotyków.

175 016

A więc, stosowane próby oczyszczania miały zawsze na celu usunięcie składowych mniejszościowych streptogramin, przy czym traktowano je jako niepożądane i czasem jako zanieczyszczenia.

Wśród składowych grupy A streptogramin naturalnych prostinamycyna IIB (PIIB) jest składową mniejszościową, której zawartość jest niższa od 10% wagowych w pristinamycynie naturalnej, a najczęściej jest rzędu 8% lub nawet 6% w wirginiamycynie.

Znaleziono obecnie i to jest przedmiotem niniejszego wynalazku, że asocjacja utworzona z jednej lub kilku składowych grupy B o ogólnym wzorze 1, gdzie A1 oznacza grupę o ogólnym wzorze la lub wzorze 1a’, w którym R' oznacza atom wodoru lub grupę hydroksylową, a Y oznacza atom wodoru, grupę metyloaminową lub grupę dwumetyloaminową, R oznacza rodnik etylowy, lub gdy R' oznacza atom wodoru, R może również oznaczać rodnik metylowy, a R1 oraz R2 oznaczają atom wodoru, lub też A1 oznacza grupę o wzorze 1b, R oznacza rodnik izobutylowy i R1 oznacza grupę hydroksylową, a R2 oznacza rodnik metylowy oraz jednej lub kilku składowych mniejszościowych grupy A o ogólnym wzorze 2, w którym R” oznacza atom wodoru lub rodnik metylowy albo etylowy, jest szczególnie interesująca ze względu na swoją aktywność biologiczną w żywym ustroju.

Asocjacje te są produktami nowymi, o składzie nieznanym z dotychczasowego stanu techniki. Jak wyżej wspomniano, oczyszczone postacie streptogramin zawierały przede wszystkim większościową składową grupy A. Asocjacje według wynalazku stanowią połączenie jednej lub kilku składowych grupy B streptogramin oraz jednej lub kilku składowych mniejszościowych grupy A.

Streptograminy, które stanowią asocjacje według wynalazku wykazują znacznie wyższą aktywność biologiczną w żywym ustroju niż aktywność produktu naturalnego (np. naturalnej wirginiamycyny lub naturalnej pristinamycyny) lub asocjacji, zawierających większościową składową grupy A, i przede wszystkim są obdarzone całkowicie zadawalającą dostępnością biologiczną. Ponadto asocjacje te można wytwarzać na znaczą skalę. Tak samo możliwe jest doprowadzenie do postaci oczyszczonej i dostępnego biologicznie produktu końcowego o dobrym poziomie aktywności, zawierającej poniżej 6% zanieczyszczeń.

Produkt o ogólnym wzorze 2, w którym R” oznacza rodnik etylowy, nazwany niżej pristinamycyną IIF (PIIF) i produkt o ogólnym wzorze 2, a którym R' ' oznacza atom wodoru nazwany niżej pristinamycyną IIG (PIIG) są produktami nowymi zawierającymi składowe streptogramin, występujące w nich w małych ilościach; ich zawartość w próbkach naturalnych wynosi poniżej 0,5% wagowych.

Asocjacje według wynalazku wytwarza się w stosunkach wagowych od 10/90 do 90/10 lub korzystnie w stosunkach od 20/90 do 80/10. Występują one w postaci fizycznej mieszaniny proszków albo w postaci koprecypitatu, lub w postaci kokrystalizatu, takiego jak określono poniżej.

Kokrystalizację prowadzi się w stałym stosunku stechiometrycznym 1 mola składowej (składowych) o ogólnym wzorze 1 z 2 molami składowej (składowych) grupy A o ogólnym wzorze 2 [stechiometria tajest zgodna z odpowiednim stosunkiem wagowym około 43-44/57-56 w przypadku, gdy składowa A jest produktem o ogólnym wzorze 1, w którym A1 oznacza grupę o ogólnym wzorze 1a].

Asocjację kokrystaliczną według wynalazku można stosować albo jako czynnik przeciwbakteryjny oczyszczony i trwały, posiadający również zwiększoną aktywność w żywym ustroju oraz dobrą dostępność biologiczną, lub też jako środek do oczyszczania składowej mniejszościowej streptogramin, odpowiadającej ogólnemu wzorowi 2.

Korzystnie, przedmiot wynalazku dotyczy asocjacji pristinamycyny IB [takiej jak określono powyżej, gdy A1 oznacza grupę o ogólnym wzorze 1a, w którym Y oznacza grupę metyloaminową, R' oznacza atom wodoru, R oznacza rodnik etylowy], lub wirginiamycyny S1 [takiej jak określono powyżej, gdy A1 oznacza grupę o ogólnym wzorze 1a, w którym Y i R' oznaczają atomy wodoru, a R oznacza rodnik etylowy], lub mieszaniny wirginiamycyny S1 i wirginiamycyny S4 [takiej jak określono powyżej, gdy A1 jest określonajak dla wirginiamycyny S1 i R oznacza rodnik metylowy] z pristinamycyną IIB [taką jak określona powyżej ogólnym

175 016 wzorem 2, w którym R” oznacza metyl], zawierającej poniżej 6% zanieczyszczeń, a korzystnie poniżej 3% zanieczyszczeń.

Zalecany sposób realizacji wynalazku dotyczy również oczyszczonej postaci streptograminy, stanowiącej asocjację składowej grupy B streptogramin określonej ogólnym wzorem 1 i składowej z grupy A o ogólnym wzorze 2, zawierającą (odpowiednio) ilości składowych grupy B i A w stałym stosunku molowym rzędu 1/2.

Aby otrzymać asocjacje o różnych proporcjach, tak wytworzone połączenie kokrystaliczne można zmieszać z co najmniej jedną ze składowych o ogólnym wzorze 1 lub z co najmniej jedną składową grupy A o ogólnym wzorze 2, wstępnie oczyszczonymi i w ilościach odpowiednich do otrzymania pożądanej proporcji. W tym celu można też oczyścić składową grupy A o ogólnym wzorze 2 (lub ich mieszaninę), wychodząc z kokrystalizatu, następnie zmieszać w żądanym stosunku z jedną lub kilkoma składowymi grupy B o ogólnym wzorze 1. Zamiennie asocjacje według wynalazku można wytworzyć po wydzieleniu składowej (składowych) grupy B i składowej grupy A o ogólnym wzorze 2 z odpowiedniej streptograminy naturalnej przez oczyszczenie każdej z tych składowych, potem zmieszanie oczyszczonych składowych w żądanych stosunkach, takich jak określono poprzednio.

Asocjacje według wynalazku można również współstrącić w żądanych stosunkach z roztworu składowych o ogólnym wzorze 1 i 2 (lub zamiennie z roztworu kokrystalizatu i jednej ze składowych o ogólnym wzorze 1 lub 2) w metyloizobutyloketonie, acetonie lub dwuchlorometanie, dodanego do heksanu, cykloheksanu lub wody.

Wytwarzanie i rozdział składowych grup A i B zachodzi drogą fermentacji i wydzielenia składników z zacieru fermentacyjnego zgodnie lub analogicznie z metodą opisaną przez J. Preud’homme i in, Bull. Soc. Chim. Fr., vol. 2, 585 (1968), w publikacjach: Antibiot. & Chemother. 5 632/1955 lub 7 606/1957; Chromatog. Sym., 2° Bruxelles, 181 (1962); Antibiot. Ann., 728-784 (1954-55); opis patentowy Stanów Zjednoczonych Ameryki 3 299047; Streptogramine als Modelsystem fur den Kationentranspot durch Membranen, Dissertation zur Erlangung des Doktorgrades der Mathematisch-Naturwissenschaftlichen Facultat der GeorgAugust Universitat zu Gottingen, Gottingen 1979, lub jak opisano poniżej w przykładach. Zwłaszcza w wypadku pristinamycyny, składowe grup A i B rozdziela się, zawieszając streptograminę surową w rozpuszczalniku organicznym, takim jak octan (np. octan etylu), po czym następuje filtracja lub odwirowanie surowej składowej grupy A i ekstrakcja składowej grupy B w kwaśnym wodnym środowisku a potem powtórna ekstrakcja dwuchlorometanem. Rozdzielenia składowych grup A i B można również dokonać przez ekstrakcję kwaśną roztworu surowej streptograminy w metyloizobutyloketonie, potem wydzielenie przez ekstrakcję składowej grupy B z fazy wodnej i wydzielenie składowej grupy A przez wytrącenie z fazy organicznej.

Po wydzieleniu można oczyścić składowe grupy B streptogramin przez krystalizację z alkoholu, takiego jak etanol, metanol lub izopropanol, z octanu (np. octanu izopropylu lub octanu butylu), ketonu (np. metyloetyloketonu) lub z acetonitrylu albo przez chromatografię. Składowe grupy A o ogólnym wzorze 2 można oczyścić przez chromatografię, stosując jako eluent mieszaninę acetonitryl-woda.

Alternatywnie wytwarzanie składowych z grup A i B o odpowiednich ogólnych wzorach 2 i 1 można otrzymać według opisu francuskiego zgłoszenia patentowego 2 689 518 przez fermentację podzieloną na następujące etapy;

- pierwszy etap; działanie mutagenne wobec drobnoustroju nieselektywnego produkującego streptograminy,

- drugi etap; dobór drobnoustrojów selektywnych.

Nowa asocjacja składowej grupy B streptogramin o ogólnym wzorze 1 i składowej grupy A streptogramin o ogólnym wzorze 2 wykazuje szczególnie godną uwagi aktywność w żywym ustroju zwłaszcza wobec zarazków Gram-dodatnich. W ustroju żywym u myszy wykazuje aktywność wobec Staphylococcus aureus IP 8203 w dawkach od 30 do 50 mg/kg podawanych doustnie.

Tytułem przykładu podano poniżej DC50 kilku połączeń składowych o ogólnym wzorze 1 i 2, podanych doustnie przy doświadczalnym zakażeniu myszy zarazkiem Staphylococcus aureus IP 8203.

175 016

W tabeli 1 poniżej badane połączenie wytworzono przez koprecypitację heksanem z roztworu składowych o ogólnym wzorze 1 i 2 w metyloizobutyloketonie lub w acetonie:

Tabela 1

Asocjacja produkt o wzorze 1 /o wzorze 2 PI przykład I/PIIB przykład XVIII	DC50 /mg/kg doustnie
10/90	44
20/80	32
30/70	30
70/30	30
80/20	30
90/10	50

W tabeli 2 poniżej objaśniane asocjacje są produktami kokrystalicznymi wytworzonymi według opisu w przykładach.

Tabela 2

Asocjacja produkt o wzorze 1/produkt o wzorze 2 kokrystaliczne	DC50 /mg/kg doustnie
PI/PIIB przykład IX	38
PIA/PIIB przykład XI	28
PIB/PIIB przykład XII	32
PIC/PIIB przykład XIII	36
PID/PIIB przykład XIV	50
Czynnik S/PIIB przykład XV	32
Czynnik S1/PIIB przykład XVI	50
Czynnik S/PIIF przykład XVII	50

W tabeli 3 poniżej opisaną asocjację wytworzono w postaci fizycznej mieszaniny proszków.

Tabela 3

Asocjacja produkt o wzorze 1/produkt o wzorze 2	DC5<0mg/kg/doustnie
PIA przykład I/PIIB przykład XVIII 30/70	36
PIA przykład/PIIB przykład XVIII 50/50	40
Czynnik S przykład V/PIIB przykład XVIII 30/70	......44

Poza tym nowa asocjacja nie wykazuje toksyczności: nie było żadnych oznak toksyczności u myszy przy dawce 150 mg/kg podanej doustnie (2 podania).

175 016

Gdy asocjację kokrystaliczną stosuje się jako środek do czyszczenia składowej o ogólnym wzorze 2, można ją otrzymać przez kwaśną ekstrakcję roztworu połączenia kokrystalicznego w ketonie (np. metyloizobutyloketonie) i następnie wydzielenie składowej grupy A poprzez wytrącenie z fazy organicznej.

Przedmiotem wynalazku jest środek farmaceutyczny zawierający omawiane asocjacje w stanie czystym lub w obecności jednego albo kilku rozcieńczalników lub środków pomocniczych kompatybilnych i farmaceutycznie dopuszczalnych. Środki te można stosować doustnie lub miejscowo. Mogą one zawierać asocjacje według wynalazku w postaci fizycznej mieszaniny proszków, koprecypitatu lub kokrystalizatu.

Jako środki farmaceutyczne do podawania doustnego mogą służyć tabletki, kapsułki żelatynowe, pigułki, proszki z liofilisatorów lub granulki. W tych środkach produkt czynny według wynalazku można zmieszać z jednym lub kilkoma obojętnymi rozcieńczalnikami lub środkami pomocniczymi, takimi jak sacharoza, laktozalub skrobia. Środki farmaceutyczne mogą również zawierać substancje inne niż rozcieńczalniki np. środek smarujący, taki jak stearynian magnezu.

Jako środki do stosowania miejscowego środki według wynalazku są szczególnie użyteczne przy leczeniu zakażeń pochodzenia bakteryjnego zwłaszcza ciężkich zakażeń zarazkami Gram-dodatnimi: zakażeń gronkowcami (zwłaszcza gronkowcem opornym na metycylinę), zakażeń paciorkowcowych (zwłaszcza pneumokokami opornymi na penicilinę i makrolidy), są one również szczególnie użyteczne przy leczeniu zakażeń, spowodowanych przez Homophilus, Moraxella catarrhalis, Neisseria gonorrhoeae, Chlamydia trachomatis, Mycoplasma hominis, Mycoplasma pneumoniae, Ureaplasma urealyticum.

Środki farmaceutyczne według wynalazku można stosować zwłaszcza przy leczeniu zakażeń górnych i dolnych dróg oddechowych (np. leczeniu zakażeń płuc), przy leczeniu zakażeń skórnych, przy długotrwałym leczeniu zakażeń kostnych lub stawowych, przy leczeniu lub profilaktyce zapalenia wsierdzia, w stomatologii operacyjnej i chirurgii dróg moczowych, przy leczeniu chorób przenoszonych drogą płciową, a także leczeniu zakażeń oportunistycznych bakteryjnych i pasożytniczych, zdarzających się przy AIDS oraz w profilaktyce zagrożeń gronkowcowych u chorych z obniżoną odpornością.

Dawka zależy od wieku, ciężaru ciała, stopnia zakażenia i innych czynników właściwych dla leczonego pacjenta. Zwykle dawki wynoszą od 0,4 do 3,5 g produktu czynnego w 2 lub 3 podaniach dziennie drogą doustną dla dorosłych.

Następujące przykłady, nie ograniczające zakresu objaśniają wynalazek, zawartości podano w % wagowych.

Wydzielenie i oczyszczenie składowych grupy B

Przykład I. 30 kg pristinamycyny surowej [pristinamycyny IA (PIA)-20,7% pristinamycyny IB (PIB)-3,9%, pristinamycyny iC (PIC)-0,6%, pristinamycyny ID (PID)-0,3%, pristinamycyny IIB (PHB)-8%, pristinamycyny IIA (PIIB)-45%, pristinamycyny IIF (PIIF)-< 0,5% /nie oznaczono/, pristinamycyny IIG (PlIG)-< 0,5% (nie oznaczono)], zawieszono w 210 litrach octanu etylu i mieszano w ciągu 15 godzin w temperaturze pokojowej. Zawiesinę sączy się i odebrany przesącz octanu etylu ekstrahuje się 2 razy 20 litrami 1 N kwasu siarkowego i następnie 20 litrami wody destylowanej. Połączone fazy wodne przemywa się 6 razy 15 litrami octanu etylu, a potem doprowadza się do pH 7, dodając 30 litrów 10%o roztworu kwaśnego węglanu sodu i ekstrahuje się 3 razy 30 litrami dwuchlorometanu. Fazy dwuchlorometanowe łączy się i przemywa 10 litrami wody destylowanej. Następnie oddestylowuje się dwuchlorometan i wprowadza 50 litrów etanolu. Do mieszaniny dodaje się wtedy 0,8 kg sadzy L3S i utrzymuje we wrzeniu wobec powrotu skroplin w ciągu 30 minut. Po przesączeniu i przemyciu 2 razy 5 litrami etanolu mieszaninę ochładza się do temperatury 10°C w ciągu 15 godzin. Po utrzymaniu przez jedną godzinę w temperaturze 10°C zawiesinę sączy się i przemywa 3 razy 7 litrami etanolu. Po wysuszeniu ciała stałego w temperaturze 40°C pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymuje się 5,7 kg oczyszczonej pristinamycyny I (poniżej zwanej PI). Zawartość: 96,8% (PIA-81,1%, PIB-12%, PIC-2,6%, PID-1,1%); Wydajność PIA-74%.

1500 g oczyszczonej PI wprowadza się do 9 litrów 1,2-dwuchloroetanu, po czym dodaje się 1,5 równoważnika bezwodnika bursztynowego i 0,015 równoważnika dwumetyloaminopiry8

175 016 ny. Roztwór utrzymuje się przez 1 tydzień w temperaturze 20°C i następnie wprowadza na kolumnę, zawierająca 10 kg krzemionki (20-45 pm) wysokość kolumny: 1 m, średnica: 20 cm/. Wymywanie prowadzi się przez perkolację mieszaniny 1,2-dwuchloroetan-metanol przy przepływie 18 litrów/godzinę w ciągu 6 godzin; zawartość procentowa metanolu (posiadającego 5% wody) wzrasta od 0 do 4% podczas chromatografowania. Odbiera się 47 frakcji po 2,4 litra. Frakcje 5 do 15 łączy się, odparowuje 1,2-dwuchłoroetan i dodaje 5 litrów etanolu. Po krystalizacji otrzymuje się 365 g o zawartości 99,8% PIA.

Przykład II. Frakcje 36 do 39 z chromatografowania opisanego w przykładzie I łączy się i oddestylowuje 1,2-dwuchloroetan, otrzymując w ten sposób 210 g ciała stałego. Do 40 g tego ciał stałego dodaje się 8 litrów wody, do której domieszano 8 cm i0 N kwasu chlorowodorowego. Po 3 godzinach w temperaturze 90°C roztwór zobojętnia się pH 6,5 kwaśnym węglanem sodu. Roztwór ekstrahuje się 3 razy 1 litrem octanu etylu i przemywa ekstrakt 2 razy 0,2 litra wody. Po oczyszczeniu sadzą odparowuje się octan etylu i dodaje 600 cm^J etanolu. Po krystalizacji otrzymuje się 20 g PIB o zawartości 97%.

Przykład III. Frakcje 22 do 26 z chromatografowania opisanego w przykładzie I łączy się i oddestylowuje 1,2-dwuchloroetan, otrzymując 139 g ciała stałego. Do ciała stałego dodaje się minimalną ilość 1,2-dwuchloroetanu i wprowadza na kolumnę z krzemionką. Wymywanie prowadzi się przez perkolację mieszaniny 1,2-dwuchloroetan-metanol przy przepływie 18 litrów/godzinę w ciągu 6 godzin; zawartość procentowa metanolu (posiadającego 5% wody) wzrasta od 0 do 5% podczas chromatografowania. Odbiera się 48 frakcji po 2,4 litra. Frakcje 38 do 43 odparowuje się i do ciała stałego dodaje się 300 cm³ etanolu. Po krystalizacji otrzymuje się 22 g PI, zawierającej 40% PIC.

Kolejne chromatografie na krzemionce (20-45 pm) z perkolacją eluentem, który stanowi dwuchlorometan-metanol (98-2 objętościowo), pozwalają na otrzymanie 5 g ciała stałego, które po rozmieszaniu w metyloizobutyloketonie i krystalizacji z etanolu, zawiera 95% PIC.

Przykład IV. 1000 g PI otrzymane tak, jak opisano poprzednio w przykładzie i rozpuszcza się w minimalnej ilości chloroformu i oczyszcza przez kolejne frakcje na kolumnie z krzemionką (20-4- pm). Po wymyciu chloroformem, zawierającym 2 do 5% metanolu otrzymuje się produkt, który zatęża się do sucha. Produkt ten oczyszcza się następnie, przepuszczając go dwukrotnie przez kolumnę z żywicą Diaion®, stosując perkolację mieszaniną acetyonitryl-woda (60-40 objętościowo). Frakcje kontroluje się chromatograficznie. Frakcje, zawierające PID, łączy się i odparowuje się do sucha. Otrzymuje się w ten sposób około 3 g produktu, zawierającego 60% PID. Uzupełniające oczyszczenie prowadzi się za pomocą chromatografii przeciwprądowej, stosując mieszaninę rozpuszczalników: metyloizobutyloketonaceton-kwas mrówkowy (40-2-40 objętościowo). Po odparowaniu do sucha frakcji, zawierających PID, otrzymuje się 1 g ciała stałego o zawartości 95% PID.

Przykład V. 400 g Stapholomycine® [w postaci tabletek o początkowym składzie: wirginiamycyny S 1(S1 )-3,4%, wirginiamycyny S4 (S4)-0,9%] wprowadza się do 4 litrów wody. Tabletki rozpadają się pod wpływem mieszania w ciągu 15 minut w temperaturze 20°C. Dodaje 1 litr dwuchlorometanu i kontynuuje mieszanie przez 1 godzinę. Fazę dwuchlorometanową dekantuje się następnie i przesącza, po czym wylewa w ciągu 30 minut do 5 litrów mieszanego heksanu. Po mieszaniu przez 1 godziną przesącza się zawiesinę, uzyskując osad, który przemywa się 3 razy 250 cm3 heksanu. Po wysuszeniu otrzymuje się 52 g ciała stałego, które zawiesza się w 370 cm3 octanu etylu. Wykonuje się 2 takie kolejne operacje w temperaturze 20°C i w czasie 18 godzin, przy czym przesącz z każdej operacji odparowuje się do sucha i następnie rozpuszcza w 850 cm3 metanolu we wrzeniu wobec powrotu skroplin. Po stopniowym obniżeniu temperatury do -20°C w ciągu 16 godzin i filtracji uzyskuje się ciało stałe, które przemywa się małą ilością metanolu i suszy w temperaturze 35°C pod zmniejszonym ciśnieniem, otrzymując 9 g czynnika S (wirginiamycyna S). Zawartość: 96% (S1-75,4%, S4-20,6%). Wydajność czynnika S1 (wirginiamycyny S 1)-50%.

Przykład VI. 1 g czynnika S otrzymanego tak jak opisano poprzednio w przykładzie V rozpuszcza się w acetonitrylu w stosunku 125 mg/cm3 i oczyszcza w 4 operacjach chromatografowania na kolumnie, zawierającej Nucleosil 5C8® (wysokość 25 cm, średnica zewnętrzna 2,54 cm), wstrzykując objętość 2 cm3, i stosując jako eluent mieszaninę woda-acetonitryl (60-40

175 016 objętościowo) przy przepływie 7,5 cm³/minutę. Za każdym razem odbiera się objętość 120 cm , zawierająca czynnik SI czyli w sumie 480 cm⁵. Chromatografowanie powtarza się 4 razy po to, aby przerobić cały 1 g czynnika S. Odbiera się zatem objętość około 500 cm³, zawierającą czynnik SI. Acetonitryl usuwa się na wyparce obrotowej. Fazę wodną ekstrahuje się 3 razy 50 cm³ wody destylowanej, suszy nad siarczanem sodu i sączy. Dwuchlorometan usuwa się na wyparce obrotowej pod zmniejszonym ciśnieniem (5 x 1,33 χ 10’¹ kPa) i otrzymuje się 0,67 g czynnika SI o zawartości 99,6%.

Wytwarzanie surowych składowych grupy A

Przykład VII. 500 g surowej pristinamycyny [prostinamycyny IA (PIA)-20,7%, pristinamycyny IB (PIB)-3,9%, pristinamycyny IC (PIC)-0,6%, pristinamycyny ID (PID)-0,3%, pristinamycyny ΠΒ (ΡΠΒ)-8%, pristinamycyny HA (ΡΠΑ)-45%] rozpuszcza się w 50 litrach metyloizobutyloketonu. Roztwór ten ekstrahuje się 5 razy fazą wodną złożoną z 2,5 litrów wody i 2,5 litra 1 N kwasu siarkowego, po czym przemywa się 3 razy 10 litrami wody. Do metyloizobutyloketonu dodaje się następnie 7,5 litra wodnego roztworu kwaśnego węglanu sodu, o stężeniu 35 g/litr, po czym przemywa 5 litrami wody. Za każdym razem fazę wodną miesza się z fazą organiczną, dekantuje i rozdziela. Otrzymaną fazę organiczną kontaktuje się z 750 g tlenku glinu, odsącza, zatęża do objętości około 4 litrów i dodaje 5 objętości heksanu. Uzyskany osad odsącza się i suszy. Otrzymuje się 300 g produktu, który zawiesza się w 1 litrze izopropanolu. Po mieszaniu w ciągu 45 minut w temperaturze 55°C, sączy się w temperaturze 4°C.

Ługi macierzyste z filtracji zatężą się do sucha, dodaje 500 cm³ metyloizobutyloketonu i wlewa do tego 5 objętości heksanu. Osad odsącza się, przemywa heksanem i suszy w temperaturze 40°C pod zmniejszonym ciśnieniem, otrzymując 69 g PIIB, zawierającej 36% PUB, 6% PHA i pozbawionej PIA.

Przykład VIIL 60 g surowej PUB otrzymanej tak jak poprzednio w przykładzie VII oczyszcza się w kilku operacjach chromatografowania na kolumnie, zawierającej Nucleosil 5C8® (średnica kolumny 5 cm, wysokość 30 cm) przy perkolacji eluentem woda-acetonitryl (60-40)/. Otrzymuje się w ten sposób 250 mg pristinamycyny HF (PHF).

Wytwarzanie produktu kokrystalicznego

W przykładach, które następują wykazano, że widmo dyfrakcyjne X produktu kokrystalicznego różni się od widma składowej grupy B krystalizowanej pojedynczo w tym samym rozpuszczalniku, o ile taka istnieje.

Przykład IX. PIIB surową otrzymaną uprzednio w przykładzie VII rozpuszcza się w 190 cm³ acetonu i dodaje 33 g oczyszczonej PI (PIA)-81,1 %, PIB-12%, PIC-2,6%, PID-1,1%/. Po 17 godzinach mieszania w temperaturze 20°C otrzymuje się zawiesinę, którą odsącza się w temperaturze 4°C, przemywa i suszy. Po krystalizacji z acetonu w stosunku 100 g/litr otrzymuje się 10 g białych kryształów o zawartości ΡΠΒ + PHF + PIIG wynoszącej 55% i zawartości PIA + PIB + PID wynoszącej 43%.

Przykład X. 250 mg oczyszczonej PIIB, otrzymanej tak jak opisano w przykładzie XVHI rozpuszcza się w 17 cm³ octanu etylu i dodaje 300 mg oczyszczonej PI (PIA)-81,1%, PIB-12%, PIC-2,6%, PID-1,1%/. Po 20 godzinach mieszania w temperaturze 20°C, filtracji, przemyciu i wysuszeniu otrzymuje się 125 mg białych kryształków. Zawartość PIIB + HF + PIIG-56%, w tym ΡΠΒ-54%, zawartość PIA + PIB + PIC + PID-43%.

Przykład XI. 560 mg czystej PIIB otrzymanej tak, jak opisano poniżej w przykładzie XVIII rozpuszcza się w 5 cm³ acetonu i dodaje 480 mg PIA (o zawartości 99,8%). Miesza się 20 godzin w temperaturze 20°C i sączy zawiesinę. Po przemyciu 1 cm³ acetonu i suszeniu w ciągu 30 godzin w temperaturze 40°C pod zmniejszonym ciśnieniem (< 1 kPa) otrzymuje się 590 mg białych kryształków. Zawartość PIIB + PDF + PIIG-56%, w tym ΡΠΒ-54%; zawartość PIA-43%.

Ługi macierzyste z poprzedniej krystalizacji miesza się z nową porcją 560 mg ΡΠΒ. Stosunek mas ΡΠ3/ΡΙΑ jest więc bliski 4. Po 20 godzinach mieszania, następnie filtracji, przemyciu i wysuszeniu otrzymuje się 195 mg kryształów o czystości i składzie identycznych jak kryształy z pierwszego rzutu.

175 016

Przykład XII. Działając tak, jak opisano powyżej w przykładzie XI, ale zastępując PIA przez 480 mg PIB (o zawartości 97 %)/ otrzymuje się 820 mg białych kryształów o zawartości PIIB + PIIF + PIIG, wynoszącej 56% (w tym PIIB-54%) i zawartości PIB-43%;.

Przykład XIlI. Działając tak, jak opisano powyżej w przykładzie XI, ale wprowadzając 680 mg PIIB i 580 mg PIC (o zawartości 95%) do 4 cm³ acetonu, otrzymuje się 3l5 mg białych kryształów o zawartości PIIB + PDF + PIIG, wynoszącej 57% (w tym PIIB-55%) i zawartości PI-42% (w tym 37% PIC).

Przykład XIV. Działając tak, jak opisano powyżej w przykładzie XI, ale zastępując PIA przez 480 mg PID (o zawartości 95%), otrzymuje się 475 mg białych kryształów o zawartości PTTB + PIIF + PIIG, wynoszącej 55% (w tym PIIB-53%) i zawartości PiD-39%.

Przykład XV. Działając tak, jak opisano w przykładzie XI, ale wprowadzając 450 mg PIIB i 380 mg czynnika S (S 1-75,4%, S4-20,6%) do 4 cm³ acetonu, otrzymuje się 550 mg białych kryształów o zawartości PIIB + PIIF + PIIG, wynoszącej 58% (w tym PlIB-56%) i zawartości czynnika S-41% (w tym 37% Sl).

Przykład XVI. Działając tak, jak opisano powyżej w przykładzie XI, ale zastępując PIA przez 480 mg czynnika Sl, otrzymuje się 750mg białych kryształów o zawartości PIIB + PDF + PIIG, wynoszącej 58% (w tym PIIB-54%) i zawartości czynnika S1-41%.

Przykład XVII. Działając tak, jak opisano powyżej w przykładzie XI, ale wprowadzając 224 mg PllF i 192 mg czynnika S do 2 cm3 acetonu, otrzymuje się 220 mg białych kryształków o zawartości PIIF, wynoszącej 55% i zawartości czynnika S-39% (w tym czynnik Sl-31%; czynnik 4-5%).

Przykład XVIII. 9,3 kg produktu otrzymanego w przykładzie IX rozpuszcza się w 490 cm3 metyloizobutyloketonu. Roztwór ten ekstrahuje się dwa razy 370 cm3 0,5 N wodnego roztworu kwasu siarkowego i przemywa dwa razy 150 cm³ wody. Następnie fazę organiczną zatęża się do objętości około 80 cm3 i wlewa do 5 objętości heksanu. Otrzymany osad przemywa się, odsącza i suszy. W celu usunięcia metyloizobutyloketonu osad dodaje się do acetonu w stosunku 100 g/litr, wprowadza do 10 obj. heksanu, przemywa i suszy. Otrzymuje się 3,5 g produktu, zawierającego oczyszczoną PIIB i pozbawionego PI. Zawartość PIlB + PIIF + PIIG wynosi około 95%, w tym 92% PIIB.

Przykład XIX. Sporządza się zwykłymi metodami nieprzezroczyste kapsułki żelatynowe, zawierające 250 mg kokrystalicznej asocjacji PIB/PIIB.

Przykład XX. Sporządza się zwykłymi metodami nieprzezroczyste kapsułki żelatynowe, zawierające 250 mg kokrystalicznej asocjacji czynnika S/PIIB.

Przykład XXI. Sporządza się zwykłymi metodami tabletki, zawierające 384 mg produktu czynnego o następującym składzie:

PIB/PIIB (45%/55%) 334 mg

Hydroksypropylometyloceluloza 25 nm

Stearynian magnezu 33 mm

Krzemionka koloidalna I4n^^

Skrobia q.s.ad. 700 mg

Przykład XXII. Sporządza się zwykłymi metodami tabletki, zawierające 384 mg produktu czynnego o następującym składzie:

Czynnik S/PIIB (45%/55%) 338 nm

Hydroksypropylometyloceluloza 22η^

Stearynian magnezu 33η^

Krzemionka koloidalna H rrm

Skrobia q.s.ad 700 mg

175 016

Wzór 1

175 016

Wzór 1b

Wzór 2

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 4,00 zł

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Środek farmaceutyczny zawierający streptograminy i ewentualnie rozcieńczalnik lub środek pomocniczy kompatybilny i farmaceutycznie dopuszczalny, znamienny tym, że jako substancję czynną zawiera oczyszczoną postać streptogramin, którą stanowi asocjacja jednej lub kilku składowych grup B streptogramin o ogólnym wzorze 1, gdzie A1 oznacza grupę o ogólnym wzorze la lub wzorze 1a’, w którym R’ oznacza atom wodoru lub grupę hydroksylową, a Y oznacza atom wodoru, grupę metyloaminową lub grupę dwumetyloaminową, R oznacza rodnik etylowy lub gdy R’ oznacza atom wodoru, R może również oznaczać metyl, a R1 oraz R2 oznaczają atom wodoru, lub też Ai oznacza grupę o wzorze 1b, R oznacza rodnik izobutylowy, Ri oznacza grupę hydroksylową, a R2 oznacza rodnik metylowy, oraz jednej lub kilku składowych mniejszościowych grupy A streptogramin o ogólnym wzorze 2, w którym R” oznacza atom wodoru lub rodnik metylowy albo etylowy, w postaci kokrystalizatu, koprecypitatu lub fizycznej mieszaniny proszków w stosunkach wagowych od 10/90 do 90/10.
2. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera oczyszczoną postać streptogramin, która zawiera poniżej 6% zanieczyszczeń.
3. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera czyszczoną postać streptogramin, stanowiącą asocjację w stosunkach wagowych od 20/90 do 80/10 odpowiednio jednej lub kilku składowych grupy B streptogramin i jednej lub kilku składowych mniejszościowych grupy A stretogramin, w postaci koprecypitatu lub fizycznej mieszaniny proszków.
4. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera czyszczoną postać streptogramin, stanowiącą asocjację w postaci kokrystalizatu jednej lub kilku składowych grupy B streptogramin i jednej lub kilku składowych mniejszościowych grupy A streptogramin, w stosunku molowym rzędu 1/2.
5. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera czyszczoną postać streptogramin, stanowiącą asocjację, w której składowa grupy A streptogramin o ogólnym wzorze 2, zawiera podstawnik R” oznaczający atom wodoru lub rodnik etylowy.