PL174013B1 - Wtykalne złącze zabezpieczające dla przewodów ciśnieniowych - Google Patents

Abstract

1 . Wtykalne zlacze zabezpieczajace dlaprzewo- dów cisnieniowych, z gniazdem, zawierajacym or- gan blokujacy, ulozyskowanym w nim wychylnie, który posiada przelotowy otwór, w którym jest umieszczony wtykalny wtyk do bezcisnieniowego sprzegania i odsprzegania, znamienne tym, ze organ blokujacy (3; 40) co najmniej w polozeniu przewodu jest przed wychyleniem zabezpieczony za pomoca co najmniej jednego przesuwalnego elementu (67), korzystnie krzywki lub trzpienia, który to element (67) jest umieszczony w polozeniu blokowania w otworze (68, 69, 70) w organie blokujacym (3; 40), a organ blokujacy (3; 40) posiada wybranie, przebiegajace prostopadle do jego osi wychylenia, umieszczone wokól jego prze- lotowego otworu, w którym jest osadzony zlaczem ksztaltowym i uszczelniajaco adapter (4), (22,26, 31,39,41) z przelotowym otworem, którego po- wierzchnia wewnetrzna jest uksztaltowana jako tuleja dla wtykanego wtyku (2). FIG. 1 PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest wtykalne złącze zabezpieczające dla przewodów ciśnieniowych.

Tradycyjne złącza dla przewodów ciśnieniowych składają się na ogół z wtyku i tulei oraz mechanizmu do ryglowania złącza w położeniu przewodu, przez który tuleja i wtyk są utrzymywane, oraz z urządzenia blokującego, które przy rozłączonym złączu przerywa wyciek, względnie wypływ medium, pozostającego pod ciśnieniem. Przy wetknięciu wtyku do tulei funkcja blokowania złączajest zlikwidowana i medium może przepływać przez złącze. Jeżeli złącze jest rozłączone, to także przepływ ponownie jest przerwany.

Przy specjalnym rodzaju złącza dla przewodów ciśnieniowych, wychylny organ blokujący służy jako tuleja, która w stanie odłączonym złączajest wychylna i w tym położeniu blokuje przepływ. Wtyk może być zatem bezciśnieniowo wtykany pod kątem ostrym do przewodu ciśnieniowego, do jego organu blokującego, ułożyskowanego wychylnie w obudowie złącza. Przez wychylenie wtyku, a przez to i organu blokującego w obudowie złącza, złącze jest umieszczone w liniowym położeniu prowadzącym medium. Jeżeli wtyk ma osiągnąć położenie liniowe, to jest on w tym położeniu zabezpieczony i przez ciśnienie panujące w przewodzie, przez które jest on trochę wyciskany z tulei do wybrania w obudowie złącza, przez co jest osiągnięte zaryglowanie i wtyk nie może być zatem więcej wychylany. Przy odblokowaniu takiego złącza z wychylnym organem blokującym, wtyk wbrew ciśnieniu w przewodzie musi być wyciskany z wybrania w obudowie złącza w kierunku do tulei, a następnie jest wychylany, co ponownie blokuje przepływ. W położeniu wychylnym przez otwór odciążający w obudowie złącza jest osiągnięte wyrównanie ciśnienia pomiędzy rozłączanym wtykiem a otoczeniem. Następnie wtyk bezciśnieniowo może być wyciągnięty z tulei, ponieważ we wnętrzu wtyku, względnie tulei, nadciśnienie jest zredukowane wobec otoczenia. W porównaniu do wielu rozpowszechnionych złączy, w których wtyk przy odłączeniu może być, pod jeszcze panującym ciśnieniem we wtyku, wyrzucany z tulei, takie złącza są w obsłudze zasadniczo pewniejsze i dlatego pomagają w zapobieganiu wypadkom.

Zasadniczym problemem, który przeszkadza dalszemu rozpowszechnieniu takich złącz z wychylnym organem blokującym i ogranicza ich zakres zastosowania, jest fakt, że przy odłączeniu wtyku po odblokowaniu jest on na razie wbrew ciśnieniu w przewodzie trochę wpychany do tulei złącza, zanim on może być wychylony. Te uderzenia wtyku wbrew ciśnieniu w przewodzie, przy złączach o dużych wymiarach oraz przy złączach do wysokich ciśnień w przewodzie, wymagają znacznego nakładu siłowego, który utrudnia obsługę złącza lub dla pewnych osób nawet ją uniemożliwia.

Inna przyczyna, że takie złącza pomimo swoich zalet bezpieczeństwa nie znalazły szerokiego uznania, leży w problemie, że potrzeba wielu wtyków znormalizowanych, które różnią się

174 013 w swoim geometrycznym kształcie konstrukcyjnym. Określony wtyk może być każdorazowo stosowany tylko z odpowiednio pasującą tuleją złącza. Ponieważ przy tutaj omawianych złączach z wychylnym organem blokującym, sam organ blokujący tworzy tuleję złącza, przy takich złączach potrzeba dla każdego rodzaju wtyku organu blokującego, dopasowanego do wtyku. Jeżeli będzie się stosować inny rodzaj wtyku, to jest się zmuszonym zastąpić istniejące gniazdo złącza, gniazdem złącza z odpowiednim organem blokującym, lub jak to jest możliwe w wielu przypadkach wbudowanie organu blokującego, odpowiadającego wtykowi złącza, do obudowy istniejącego gniazda złącza. Jednak zbyt kosztowne byłoby wbudowanie wielu różnych organów blokujących, które byłyby dopasowane do różnych istniejących rodzajów wtyków. Te organy blokujące są mianowicie wytwarzane za pomocą automatów tokarskich i frezerskich i powinny być wytwarzane w możliwie dużych i niezmienialnych seriach, aby utrzymać ich niską cenę.

Dlatego zadaniem wynalazku jest stworzenie wtykalnego złącza z wychylnym organem blokującym, który z jednej strony bez dużego nakładu siłowego byłby wygodnie i bezciśnieniowo odłączalny, a z drugiej strony posiadałby organ blokujący, dopasowany do dowolnego rodzaju budowy wtyku łączącego, a zatem jest stosowany razem z różnymi wtykami znormalizowanymi, już pozostającymi w dużej ilości do zastosowania.

Zadanie to zostało rozwiązane dzięki temu, że organ blokujący co najmniej w położeniu przewodu jest przed wychyleniem zabezpieczony za pomocą co najmniej jednego przesuwalnego elementu, korzystnie krzywki lub trzpienia, który to element jest umieszczony w położeniu blokowania w otworze organu blokującego, a organ blokujący posiada wybranie, przebiegające prostopadle do jego osi wychylenia, umieszczone wokół jego przelotowego otworu, w którym jest osadzony złączem kształtowym i uszczelniająco adapter z przelotowym otworem, którego powierzchnia wewnętrzna jest ukształtowana jako tuleja dla wtykanego wtyku.

Według wynalazku krzywki są umieszczone na pierścieniu, który jest umieszczony przesuwalnie osiowo i obciążony sprężyną w kierunku do obudowy, którego krawędź zwrócona do obudowy posiada dwie krzywki, wystające ponad tę krawędź i, że te krzywki poprzez odpowiednie wybrania w obudowie, są umieszczone w promieniowych otworach, umieszczonych rozdzielnie wokół obwodu organu blokującego, przez co krzywki zależnie od położenia wychylnego organu blokującego ustalają go w każdorazowym położeniu.

W korzystnym wykonaniu wybranie w organie blokującym stanowi otwór ślepy, w którego dnie jest wykonany otwór z gwintem drobnozwojowym oraz osadzony otaczający pierścień uszczelniający, który z dolną zewnętrzną krawędzią adaptera tworzy powierzchnię uszczelniającą, a w przelotowym otworze w adapterze jest osadzona złączka gwintowana, zawierająca gniazdo sześciokątne, za pomocą którego adapter jest skręcony z organem blokującym.

W innym wykonaniu wybranie w organie blokującym stanowi stopniowy otwór ślepy, w którymjest osadzony adapter, z odpowiednio stopniowaną powierzchnią zewnętrzną, przy czym na części powierzchni zewnętrznej adaptera o mniejszej średnicy jest wykonany obwodowy rowek, w którym jest osadzony pierścień uszczelniający do uszczelnienia i zakleszczenia adaptera w organie blokującym.

W jeszcze innym wykonaniu wybranie w organie blokującym stanowi otwór ślepy, w którym jest osadzony adapter, który wystaje z organu blokującego, a wystająca część adaptera posiada dwa żebra, utworzone z segmentów płaszcza adaptera leżących wzajemnie przeciwległe w kierunku wychylenia organu blokującego, które podtrzymują pierścień większej średnicy od średnicy zewnętrznej adaptera, stanowiący prowadnicę dla wtykalnego wtyku.

W odniesieniu do powyższego wykonania wynalazek proponuje, że w organie blokującym jest osadzony w otworze obciążony sprężyną kołek, przebiegający obok i wzdłuż adaptera, którego zukosowany łeb w stanie odłączenia złącza w ten sposób wystaje bocznie nieznacznie do wnętrza adaptera i osiowo do wybrania w obudowie, że kołek rygluje organ blokujący, przy czym zaryglowanie jest rozłączalne przez wetknięcie wtyku, który współzabiera przy tym kołek i wciska go do jego otworu.

W innym przykładzie wykonania adapter jest ukształtowany jako tuleja, która w dnie posiada osiowy czop z przelotowym otworem, tworzący złączkę, na której powierzchni zewnętrznej jest wykonany rowek pierścieniowy, na który jest szczelnie wprowadzany za pomocą elementu uszczelniającego wtyk.

174 013

Według wynalazku adapter jest ukształtowany jako tuleja, która na powierzchni wewnętrznej posiada rowek pierścieniowy, w którym jest umieszczony pierścień uszczelniający, a przynależny wtyk posiada odpowiednią powierzchnię uszczelniającą.

W korzystnym wykonaniu żebro usytuowane w kierunku wychylenia odłączenia stanowi węższy segment płaszcza od przeciwległego żebra, przy czym to węższe żebro w stanie odłączenia jest wychylane w odpowiednio zwymiarowane wybranie na obudowie i stabilizuje część adaptera wystającą z organu blokującego.

W innym przykładzie wykonania wybranie w organie blokującym jest stopniowym otworem usytuowanym wokół przelotowego otworu, w którym jest osadzony adapter w postaci tulei, która przylega poprzez sprężynę do osadzenia w organie blokującym, a na wewnętrznej powierzchni organu blokującego jest wykonany obwodowy rowek, w którym jest umieszczony pierścień uszczelniający do uszczelnienia organu blokującego wobec wtyku.

W wykonaniu przystosowanym do wtyku w postaci elastycznego przewodu adapter stanowi zacisk, w którym jest osadzony wtyk, utworzony przez koniec elastycznego przewodu, a adapter jest uszczelniony za pomocą pierścienia uszczelniającego i przylega sprężynująco do odsadzenia w organie blokującym.

Zaletą wynalazku jest uzyskanie wtykalnego złącza zabezpieczającego, które dzięki zastosowaniu różnie ukształtowanych adapterów jest nie tylko dostosowany do różnego rodzaju wtyków, ale także umożliwia za pomocą organu blokującego blokowanie przepływu w przypadku rozłączaniu wtyku. Złącze jest proste i łatwe w wytwarzaniu, a mimo to zapewnia pewne blokowanie przepływu i samego złącza w położeniu przewodzącym i w położeniu wtykowym.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia w widoku z boku złącze, składające się z gniazda, wychylnego organu blokującego, adaptera i przynależnego wtyku w perspektywie, fig. 2 - elementy składowe złącza, w stanie rozłożonym i w perspektywie, fig. 3 - organ blokujący i adapter w przekroju, fig. 4 - w perspektywie adapter z prowadnicą i gniazdo złącza, fig. 5 - inne wykonanie organu blokującego z adapterem w przekroju, fig. 6 - inne ukształtowanie adaptera w przekroju, fig. 7 - inne ukształtowanie adaptera przeznaczone do krótkiego wtyku w przekroju, fig. 8 - adapter z zaciskiem do bezpośredniego przyłączenia węża.

Figura 1 pokazuje złącze, składające się z wtyku z obudową 1, w której jest umieszczony wychylnie organ blokujący 3. Ten cylindryczny organ blokujący 3 posiada otwór, przebiegający w odniesieniu do jego osi wychylnej pod kątem prostym.

W tym otworze jest utworzone wybranie, w którym jest osadzony adapter 4. Adapter 4 tworzy swoim wewnętrznym kształtem wtykową tuleję, która jest dopasowana do określonego rodzaju wtyku. Przynależny wtyk 2 jest przedstawiony ponad adapterem 4. Adapter 4 jest uszczelniony wobec wybrania w organie blokującym, jak to będzie później jeszcze opisane w szczegółach. Dla innych rodzajów wtyków mogą być używane odpowiednio dopasowane inne adaptery w organie blokującym tak, że złącze z organem blokującym z wyjątkiem właśnie adaptera 4 jest używane uniwersalnie dla najróżniejszych rodzajów wtyków. Mechanizm ryglujący złącza w pokazanym przykładzie jest zrealizowany za pomocą pierścienia 60, który przesuwalny osiowo za obudową 1 jest osadzony na złączce 61, która na obudowie 1 tworzy w pewnym sensie szyjkę i za pomocą której gniazdo złącza jest skręcone z przewodem ciśnieniowym 63. Złączka 61 na swoim końcu zawiera nakrętkę 64, dzięki czemu złącze jest nakręcone na gwint zewnętrzny przewodu ciśnieniowego 63 lub też przewód ciśnieniowy 63 ma nakrętkę nakręconą na złączkę. Pierścień 60 posiada dwa obszary 65, 66 o różnych średnicach. Obszar 66 o większej średnicy posiada modelowaną powierzchnię zewnętrzną. Obszar 65 o mniejszej średnicy, na swojej krawędzi 62, zwróconej do obudowy 1, posiada dwie krzywki 67, wystające ponad krawędź 62. Pierścień 60 jest osiowo przesuwalny na złączce 61, przy czym jest on obciążony nie pokazaną sprężyną w kierunku obudowy 1. Na stronie wewnętrznej pierścienia 60 oraz na stronie zewnętrznej złączki 61 jest utworzone odsądzenie. Pomiędzy tymi odsadzeniami jest umieszczona sprężyna naciskowa, której zwoje są prowadzone na złączce 61. Ta sprężyna naciskowa wytwarza siłę, która ciągle przesuwa pierścień 60 w kierunku do gniazda 1, przy czym jest on z łatwością przesuwany do tyłu ręką, wbrew sile sprężyny. W obudowie 1 naprzeciwko krzywek 67 na krawędzi 62 pierścienia 60 znajdują się wybrania, w które wchodzą krzywki 67.

174 013

Jednocześnie cylindryczny organ blokujący 3 posiada promieniowe otwory 68, 69, 70, rozdzielone na obszarze jego obwodu, w które w zależności od położenia wychylnego organu blokującego 3 mogą wchodzić krzywki 67 i ustalać go w każdorazowym położeniu. W położeniu, pokazanym na fig. 1, złącze jest pokazane w położeniu wtykowym, a więc w stanie, w którym wtyk 2 może być wtykany albo wyciągany z organu blokującego 3.

Aby wtyk załączyć, jest on wtykany w gniazdo w obudowie 1. Następnie jest przesuwany do tyłu pierścień 60, przy czym krzywki 67 są wysuwane z otworów 68, z obu stron organu blokującego 3, po czym organ blokujący 3 jest wychylany wobec obudowy 1. Następnie wtyk 2 jest wychylany do położenia, w którym przewód 63 i wtyk 2 leżą w jednej linii zwanego dalej położeniem przewodu. Następnie jest odłączany pierścień 60. Pod wpływem działającej na niego siły sprężyny jest on przesuwany w kierunku do obudowy 1 krzywki 67 wzębiają się w otwory 70. Dzięki temu złącze jest pewnie zaryglowane. Odłączenie następuje, gdy pierścień 69 jest przesuwany z powrotem wbrew sile sprężyny, przez co krzywki 67 są wyciągane z otworów 70 i organ blokujący 3 jest uwolniony do wychylania. Następnie wtyk 2 jest wychylany z położenia przewodu i przykrywa przy tym otwór odciążający, przechodzący przez obudowę 1. Gdy ten otwór odciążający leży naprzeciwko przelotowego otworu w organie blokującym 3, to gdy pierścień 60 jest zwolniony, krzywki 67 wzębiają się w otwory 69 w organie blokującym 3. W tym położeniu wtyk jest całkowicie odciążony od ciśnienia. Następnie pierścień 60 można ponownie przesunąć z powrotem i wtyk 2 jest całkowicie wychylany z powrotem do położenia wtykowego, w którym krzywki 67 ponownie wzębiają się w otwory 68 i w tym położeniu wtykowym unieruchamiają organ blokujący 3. Wtyk 2 może być potem bezciśnieniowo wyciągnięty. Organ blokujący 3 przy nie korzystaniu z gniazda złącza jest całkowicie zabezpieczony przed niepożądanym wychyleniem.

Oczywiście ten mechanizm ryglujący może być realizowany w inny sposób. Przykładowo krzywki 67 mogą być wykonane jako niewidoczne, to znaczy one przebiegają na wewnętrznej stronie pierścienia 60, wzdłuż złączki 61. Zamiast tego rodzaju krzywek 67 to samo zadanie może także spełniać jeden lub szereg trzpieni. Trzpień może być umieszczony przesuwalnie na złączce w jej osiowym kierunku i obciążony sprężyną i przez odpowiednie otwory w obudowie złącza wchodzić w odpowiednie otwory w organie blokującym.

Figura 2 pokazuje dalsze cechy złącza z częściami adapterowymi dla jednoczęściowego organu blokującego 3. Aby w gniazdo złącza można było dopasować do dowolnego rodzaju wtyku, zgodnie z wynalazkiem używa się adaptera 4. Ten adapter 4 jest szczelnie osadzony w odpowiednim wybraniu w organie blokującym 3 i za pomocą złączki gwintowanej 5 z wewnętrznym sześciokątem jest w nim zamocowany. Adapter 4 tworzy tuleję, pasującą do każdorazowego znormalizowanego rodzaju wtyku. Tak więc zależnie od rodzaju wtyku może być używany odpowiedni adapter, przy zachowaniu tego samego gniazda złącza. Kołek 7, który jest osadzony sprężynująco w wybraniu 10 w organie blokującym 3 i w adapterze 4, uniemożliwia w tym wykonaniu wychylanie organu blokującego 3 bez wetkniętego wtyku 2. Przez sprężynę naciskową 9 kołek 7 swoim łbem jest wciskany do góry, do wybrania 10 w obudowie 1. Jeżeli próbuje się wychylenie organu blokującego 3, to kołek 7 wystaje do krawędzi 11 obudowy 1. Przy wetknięciu wtyku 2 do adaptera 4, kołek 7 jest tak daleko wciskany pod krawędź 11 obudowy 1, że organ blokujący 3 może być swobodnie wychylony. Przez wetknięcie wtyku 2 do adaptera 4 i przez wychylenie organu blokującego 3 złącze może być umieszczone z położenia blokującego do położenia przewodzącego. Jeżeli wtyk 2 ma osiągnąć położenie liniowe, jest on przez ciśnienie panujące w przewodzie ciśnieniowym wciskany do wybrania 12 w obudowie 1 i wzębia się w tym położeniu. Wtyk 2 nie może być więcej wychylony, a zatem złącze jest zablokowane. W celu odryglowania wtyk 2 musi być wciśnięty do adaptera4. Przy następuj ącym wychyleniu wtyku 2, organ blokujący 3 jest ponownie umieszczany w położeniu blokującym. Przy tym organ blokujący 3 przesuwa się za otwór odpowietrzający 13, przez który jest wytwarzane wyrównanie ciśnienia pomiędzy otoczeniem a wnętrzem adaptera 4. Następnie wtyk 2 może być bezciśnieniowy wyciągnięty z adaptera 4.

Figura 3 pokazuje przekrój przez adapter 4 i przez organ blokujący 3, w którym jest osadzony adapter 4. W cylindrycznym organie blokującym 3 są wykonane dwa leżące jeden za drugim otwory, które są umieszczone prostopadle do jego osi wychylenia. Większy otwór ma

174 013 średnicę, która odpowiada średnicy zewnętrznej adaptera 4. Mniejszy otwór wykonany w dnie organu blokującego 3, tworzącym odsądzenie 15 jest zaopatrzony w gwint 14, w który jest wkręcana złączka gwintowana 5, do zamocowania adaptera 4 w organie blokującym 3. Na odsądzeniu 15 w postaci pierścienia kołowego, jest wykonany rowek pierścieniowy 17 o średnicy zewnętrznej, która odpowiada większemu otworowi. W tym rowku pierścieniowym 17 jest umieszczony element uszczelniający 16. Wsadzany adapter 4 jest swoją dolną powierzchnią końcową 18 osadzony szczelnie na odsądzeniu 15 i elemencie uszczelniającym 16. Ponieważ otwór adaptera 4 na dolnej powierzchni końcowej 18 jest nieznacznie mniejszy od jego górnego otworu to osiąga się odsądzenie 19, do którego przylega złączka gwintowana 5. Wewnętrzny otwór złączki gwintowanej 5 jest tak dobrany, że on odpowiada średnicy wewnętrznej wsadzonego wtyku. Dzięki temu jest zapewnione, że w miejscu sprzęgnięcia nie osiąga się żadnego zwężenia w przekroju poprzecznym przelotu. We wnętrzu adaptera 4 znajduje się bezpośrednio pod górnym otworem pierścieniowy element uszczelniający 20. Ten element uszczelniający 20 otacza szczelnie wtyk złącza wetknięty do adaptera 4. Kołek 4 jest osadzony sprężynująco w organie blokującym 3 i w wybraniu 8 wchodzi w wybranie 21 w adapterze 4 i jest podparty sprężyną 9.

Figura 4 pokazuje inne wykonanie adaptera 22. Część adaptera22, która jest osadzona w organie blokującym 3, odpowiada omawianemu adapterowi 4, z fig. 2 i 3. Adapter 22 odróżnia się tym, że w jego górnej części są wyfrezowane dwa okna. Dzięki temu wzdłuż adaptera 22 powstają dwa żebra 23,24, utworzone z pozostających segmentów jego płaszcza. Górna krawędź adaptera 22 tworzy pierścień 25 w postaci torusa, który jest osadzony na żebrach 23,24. Długość żeber 23, 24 zależy od zastosowanego rodzaju wtyku, do którego powinien być zastosowany adapter 22. Dzięki przedłużeniu adaptera 22 za pomocą obu żeber 23, 24 i pierścienia 25, wtyk złącza otrzymuje lepsze prowadzenie i większą stabilność, która jest korzystna zwłaszcza przy wychyleniach złącza o dużych wymiarach.

Dalsza odmiana organu blokującego z adapterem jest przedstawiona na fig. 5. Cylindryczny organ blokujący 3 posiada prostopadły do osi wychylenia otwór, który odpowiada średnicy zewnętrznej osadzanego adaptera 26. Ten otwór w dolnej części jest ograniczony przez odsądzenie. Powierzchnia wewnętrzna tego zwężonego otworu służy jako powierzchnia uszczelniająca dla osadzonego adaptera 26. W obszarze końcowym adaptera 26 jest wykonany obwodowy rowek 27, w którym jest osadzony pierścień uszczelniający 28, służący do uszczelnienia adaptera 26 w organie blokującym 3. Adapter 26 w górnej części otworu o większej średnicy posiada rowek pierścieniowy 29, w którym jest umieszczony pierścień uszczelniający 30 do uszczelniania wtyku. Złącze zabezpieczające z adapterem według fig. 5 jest odpowiednie także dla specjalnego rodzaju złącz, w których przez ukształtowanie tulei złącza i przynależnego wtyku jest osiągnięte zmniejszenie nakładu siłowego, który jest wymagany przy wciskaniu wtyku i tulei złącza w celu rozłączenia złącza. Przy tym powierzchnia przekroju poprzecznego, na którą oddziaływuje wewnętrzne ciśnienie przy rozłączaniu złącza, jest zmniejszona, bez zawężenia przy tym przekroju poprzecznego przepływu.

Odmianę wykonania adaptera 31 dla takiego złącza z organem blokującym pokazuje fig. 6. Adapter 31 jest wykonany jako tuleja, w której dnie jest wykonany osiowy czop, skierowany w stronę wtyku, tworzący złączkę 34, w której jest wykonany przelotowy otwór. Na płaszczu złączki 34 jest wykonany obwodowy rowek 32, w którym jest umieszczony element uszczelniający 36. Szerokość i głębokość rowka 32 są tak dobrane, że odpowiadający wtyk złącza jest wtykany z dokładnym pasowaniem na złączkę 34. Złączka 34 powinna być możliwie cienkościenna, ponieważ średnica zewnętrzna złączki 34 określa skuteczną powierzchnię przekroju poprzecznego, jaka jest potrzebna, aby móc wcisnąć wtyk 33 w adapter 31, wbrew ciśnieniu medium. Wewnętrzna gładka powierzchnia 35 wtyku 33 tworzy z elementem uszczelniającym 36 powierzchnię uszczelniającą. Przy wtykaniu elementów złącza, wtyk 33 najpierw jest prowadzony w obszarze prowadzenia 37 i wsuwany tak daleko za rowek pierścieniowy 32 adaptera 31, że element uszczelniający 36, leżący w rowku kołowym 36 złączki 34 jest szczelnie dociskany do powierzchni wewnętrznej wtyku 35. Strona zewnętrzna adaptera 31 i organu blokującego 3 są ukształtowane tak samo jak na fig. 5.

174 013

W opisanych odmianach adaptera, element uszczelniający do uszczelniania wtyku wobec adaptera znajduje się w adapterze, a odcinek wtyku tworzy powierzchnię uszczelniającą. Jest naturalnie możliwe, że powierzchnia wewnętrzna adaptera tworzy tuleję z powierzchnią uszczelniającą, a wtyk ma rowek z pierścieniem uszczelniającym.

Figura 7 pokazuje odmianę wykonania adaptera, która jest szczególnie odpowiednia dla krótkich wtyków, które nie mogą być wprowadzone w obudowę złącza. W cylindrycznym organie blokującym 40, który posiada otwór prostopadły do osi wychylenia jest osadzony adapter 39 w postaci tulei, który jest umieszczony na falistej sprężynie płytkowej 47, która przylega do odsadzenia 48 w organie blokującym 40. Dzięki temu górna krawędź 50 tulei 39 wystaje z organu blokującego 40 do wybrania w obudowie złącza i organ blokujący 40 nie może być wychylany. Przy wtykaniu wtyku 33 tuleja 39 jest tak daleko wciskana w organ blokujący 40, że organ blokujący 40 może być wychylany w obudowie złącza. Jeżeli organ blokujący 40 znajduje się w położeniu przewodzącym, przez ciśnienie medium i przez sprężynę płytkową 47 wtyk 33 wraz z tuleją 39 jest wyciskany na zewnątrz tak, że tuleja 39 wchodzi w wybranie w obudowie złącza i rygluje organ blokujący 40. Najpierw przez docisk wtyku 33, wbrew ciśnieniu medium, do organu blokującego 40, tuleja 39 jest tak daleko wciskana w organ blokujący 40, że organ blokujący 40 może być swobodnie z położenia przewodzącego ponownie umieszczany w położeniu blokującym. Obciążony sprężyną kabłąk, który nie jest pokazany na rysunku, jest umieszczony w wybraniu w organie blokującym 40. Jeżeli organ blokujący 40 znajduje się w położeniu blokowania, to ten kabłąk jest przez sprężynę wyciskany na zewnątrz, do ściany wewnętrznej obudowy złącza i wtyk 33 można swobodnie wetknąć. Przy wychylaniu organu blokującego 40 z położenia blokującego do położenia przewodzącego, przez odpowiedni kształt obudowy ten kabłąk jest wciskany w wybranie w organie blokującym 40, a ramiona kabłąka wchodzą w wybranie 38 we wtyku. Dzięki temu wtyk 33 jest ustalany w organie blokującym 40. Uszczelnienie wtyku 33 w organie blokującym 40 jest uzyskane przez pierścień uszczelniający 42, który jest umieszczony w rowku 46 w organie blokującym 40.

W zmodyfikowanej postaci adaptera pokazanego na fig. 7 falista sprężyna płytkowa 47 jest zastąpiona przez pierścień uszczelniający. Ten pierścień uszczelniający ma z jednej strony funkcję poprzednio wspomnianej sprężyny płytkowej 47, mianowicie wyciska tuleję 39 na zewnątrz, a z drugiej strony otaczając pierścień uszczelniający uszczelnia wetknięty wtyk 33. W tym wykonaniu nie jest potrzebny żaden dalszy element uszczelniający do uszczelniania wtyku 33.

Na figurze 8 jest pokazana jeszcze inna odmiana wykonania adaptera, w której koniec elastycznego przewodu 44 z tworzywa sztucznego lub gumy przejmuje bezpośrednio funkcję wtyku złącza zabezpieczającego według wynalazku. Adapter 41 tworzy element zaciskowy, którego cylindryczny płaszcz zawiera szczeliny poprzecznie 45. Na górnym końcu 49 adapter 41 jest ukształtowany stożkowo. Dolna powierzchnia 51 adaptera 41 tworzy powierzchnię uszczelniającą i poprzez pierścień uszczelniający 42 przylega uszczelniająco do odsadzenia 48 organu blokującego 40, ponieważ pierścień uszczelniający 42 działa jednocześnie jako sprężyna, dzięki temu adapter 41 jest wyciskany na zewnątrz. Stożkowy koniec adaptera 41 wchodzi dzięki temu w obudowę złącza. Przy wychylaniu organu blokującego 40 z wetkniętym elastycznym przewodem 44, stożkowe zakończenie adaptera 41, dzięki odpowiednio ukształtowanemu wybraniu w obudowie złącza, jest wciskane w organ blokujący 40. Jednocześnie przez stożkowy kształt adapter 41 jest promieniowo ściskany i mocno otacza przewód 44. Próby ciągnienia za przewód 44, względnie jego wyciskania na zewnątrz, przez ciśnienie medium powodują, że stożkowy koniec 49 adaptera 41 jest wciskany dalej w wybranie obudowy i dzięki temu przewód 44 jest jeszcze mocniej otaczany przez adapter 41 i mocowany. Jeżeli organ blokujący 40 jest umieszczany z położenia przewodzącego do położenia blokującego, to przez działanie sprężynujące pierścienia uszczelniającego 42 adapter 41 jest wyciskany na zewnątrz do wybrania w obudowie złącza. Dzięki temu adapter 41 ponownie uwalnia przewód 44, który może być wyciągnięty z adaptera 41. Ponieważ niektóre rodzaje elastycznych przewodów podczas montażu, są za miękkie lub niestabilne, są one wtedy odkształcane przez element uszczelniający 42 lub przez adapter 41 i dlatego uszczelnienie nie jest prawidłowe. W tym przypadku są one wzmacniane przez tuleję 43. Tuleja 43 ma średnicę zewnętrzną, która odpowiada średnicy wewnętrznej

174 013 przewodu 44. Tuleja 43 jest nasuwana na przewód 44 i dzięki temu jego koniec ma wystarczającą wytrzymałość, aby utrzymać uszczelnienie z elementem uszczelniającym 42 i z adapterem 41 w organie blokującym 40.

FIG. 2

174 013

174 013

Fia. 7

174 013

FIG. 1

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 4,00 zł

Claims (11)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Wtykalne złącze zabezpieczające dla przewodów ciśnieniowych, z gniazdem, zawierającym organ blokujący, ułożyskowanym w nim wychylnie, który posiada przelotowy otwór, w którym jest umieszczony wtykalny wtyk do bezciśnieniowego sprzęgania i odsprzęgania, znamienne tym, że organ blokujący (3; 40) co najmniej w położeniu przewodu jest przed wychyleniem zabezpieczony za pomocą co najmniej jednego przesuwalnego elementu (67), korzystnie krzywki lub trzpienia, który to element (67)jest umieszczony w położeniu blokowania w otworze (68,69,70) w organie blokującym (3; 40), a organ blokujący (3; 40) posiada wybranie, przebiegające prostopadle do jego osi wychylenia, umieszczone wokół jego przelotowego otworu, w którym jest osadzony złączem kształtowym i uszczelniająco adapter (4), (22,26,31, 39, 41) z przelotowym otworem, którego powierzchnia wewnętrzna jest ukształtowana jako tuleja dla wtykanego wtyku (2).
2. 2. Złącze według zastrz. 1, znamienne tym, że krzywki (67) są umieszczone na pierścieniu (60), który jest umieszczony przesuwalnie osiowo i obciążony sprężyną w kierunku do obudowy (1), którego krawędź zwrócona do obudowy (1) posiada dwie krzywki (67) wystające ponad tę krawędź i, że te krzywki (67) poprzez odpowiednie wybrania w obudowie (1) są umieszczone w promieniowych otworach (68, 69, 70), umieszczonych rozdzielnie wokół obwodu organu blokującego (3), przez co krzywki (67) zależnie od położenia wychylnego organu blokującego (3; 40) ustalają go w każdorazowym położeniu.
3. 3. Złącze według zastrz. 1, znamienne tym, że wybranie w organie blokującym (3) stanowi otwór ślepy, w którego dnie jest wykonany otwór z gwintem drobnozwojowym (14) oraz osadzony otaczający pierścień uszczelniający (16), który z dolną zewnętrzną krawędzią adaptera (4) tworzy powierzchnię uszczelniającą, a w przelotowym otworze w adapterze (4) jest osadzona złączka gwintowana (5), zawierająca gniazdo sześciokątne, za pomocą którego adapter (4) jest skręcony z organem blokującym (3).
4. 4. Złącze według zastrz. 1, znamienne tym, że wybranie w organie blokującym (3) stanowi stopniowy otwór ślepy, w którym jest osadzony adapter (26), z odpowiednio stopniowaną powierzchnią zewnętrzną, przy czym na części powierzchni zewnętrznej adaptera (26) o mniejszej średnicy jest wykonany obwodowy rowek (27), w którym jest osadzony pierścień uszczelniający (28) do uszczelnienia i zakleszczenia adaptera (26) w organie blokującym (31).
5. 5. Złącze według zastrz. 4, znamienne tym, że wybranie w organie blokującym (3) stanowi otwór ślepy, w którym jest osadzony adapter (22), który wystaje z organu blokującego (3), a wystająca część adaptera (22) posiada dwa żebra (23, 24), utworzone z segmentów płaszcza adaptera (22) posiada żebra (23, 24), utworzone z segmentów płaszcza adaptera (22), leżących wzajemnie przeciwległe w kierunku wychylenia organu blokującego (3), które podtrzymują pierścień (25) o większej średnicy od średnicy zewnętrznej adaptera (22), stanowiący prowadnicę dla wtykalnego wtyku (2).
6. 6. Złącze według zastrz. 5, znamienne tym, że w organie blokującym (3) jest osadzony w otworze (8) obciążony sprężyną kołek (7) przebiegający obok i wzdłuż adaptera (22), którego zukosowany łeb w stanie odłączenia złącza w ten sposób wystaje bocznie nieznacznie do wnętrza adaptera (22) i osiowo do wybrania (10) w obudowie (1), że kołek (7) rygluje organ blokujący (3), przy czym zaryglowanie jest rozłączalne przez wetknięcie wtyku (2), który współzabiera przy tym kołek (7) i wciska go do jego otworu (8).
7. 7. Złącze według zastrz. 1, znamienne tym, że adapter (3) jest ukształtowany jako tuleja, która w dnie posiada osiowy czop z przelotowym otworem, tworzący złączkę (34), na której powierzchni zewnętrznej jest wykonany rowek pierścieniowy (32), na który jest szczelnie wprowadzany za pomocą elementu uszczelniającego (37) wtyk (33).
8. 8. Złącze według zastrz. 1, znamienne tym, że adapter (4, 26) jest ukształtowany jako tuleja, która na powierzchni wewnętrznej posiada rowek pierścieniowy, w którym jest umiesz174 013 czony pierścień uszczelniający (20; 30), a przynależny wtyk (2) posiada odpowiednią powierzchnię uszczelniającą.
9. 9. Złącze wądług zastrz. 5, znamienne tym, że żebro (ż3), usymowsne w aierunku wychylenia odłączenia, stanowi węższy segment płaszcza od przeciwległego żebra (24), przy czym to węższe żebro (23) w stanie odłączenia jest wychylane w odpowiednio zwymiarowane wybranie (13) na obudowie i stabilizuje część adaptera (22), wystającą z organu blokującego (3).
10. 10. Złącze według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że wybranie w organie blokującym (40) jest stopniowym otworem usytuowanym wokół przelotowego otworu, w którym jest osadzony adapter (39) w postaci tulei, która przylega poprzez sprężynę (47) do odsadzenia (48) w organie blokującym (40), a na wewnętrznej powierzchni organu blokującego (40) jest wykonany obwodowy rowek (46), w którym jest umieszczony pierścień uszczelniający (42) do uszczelnienia organu blokującego (40) wobec wtyku (33).
11. 11. Złącze według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że adapter (41) stanowi zacisk, w którym jest osadzony wtyk, utworzony przez koniec elastycznego przewodu (44), a adapter (41) jest uszczelniony za pomocą pierścienia uszczelniającego (42) i przylega sprężynująco do odsadzenia (48) w organie blokującym (40).