PL172684B1 - Pneumatyczny zespól wspomagania PL PL - Google Patents

Abstract

1. Pneumatyczny zespól wspomagania hamulca pojazdów, zawierajacy obudowe, wewnatrz której znaj - duje sie tlok utworzony z piasty i oslony, która to obudowa wyznacza przednia komore podlaczona trwa- le do zródla podcisnienia i tylna komore podlaczona selektywnie do przedniej komory lub do atmosfery za pomoca zaworu, uruchamianego przez drazek sterujacy, naciskajacy za pomoca przedniej powie- rzchni nurnika na tylna powierzchnie krazka re- akcyjnego, przytwierdzonego do drazka naporowego, a ponadto zawiera sprezyne powrotna drazka steruja- cego, umieszczona pomiedzy tlokiem a nurnikiem, przy czym wspomniany zawór stanowi zespól przeslonowy wspóldzialajacy z pierwszym okraglym gniazdem zawo- rowym utworzonym na nurniku i z drugim okraglym gniazdem zaworowym utworzonym na tloku, który to zespól przeslonowy zawiera elastyczna membrane, któ- rej zewnetrzna obwodowa krawedz przylega szczelnie do tloka, znamienny tym, ze wewnetrzna obwodowa krawedz elastycznej membrany (60) przylega szczelnie do przedniej czesci (64) sztywnego rurowego czlonu (62) przesuwnego zespolu przeslonowego, zas tylna czesc (66) tego sztywnego rurowego czlonu (62) jest umieszczona w tylnej rurowej czesci (22) tloka (20), a pomiedzy nimi znajduje sie uszczelka (68). Fig. 1 PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest pneumatyczny zespół wspomagania hamulca w pojazdach silnikowych.

Z opisu patentowego EP-A-004477 jest znany pneumatyczny zespół wspomagania hamulca pojazdu, zawierający obudowę, wewnątrz której znajduje się tłok, utworzony z piasty i z osłony, która to obudowa wyznacza przednią komorę, w sposób trwały podłączoną do źródła podciśnienia, i tylną komorę podłączoną selektywnie do przedniej komory lub do atmosfery za pomocą zaworu uruchamianego prze drążek sterujący, naciskający za pomocą przedniej powierzchni nurnika na tylną powierzchnię krążka reakcyjnego, przymocowanego do drążka naporowego, a ponadto sprężynę powrotną drążka sterującego, umieszczoną pomiędzy tłokiem a nurnikiem, przy czym wspomniany zawór stanowi zespół przesłonowy współdziałający z pierwszym okrągłym gniazdem zaworowym utworzonym na nurniku i z drugim okrągłym gniazdem zaworowym utworzonym na tłoku, który to zespół przesłonowy zawiera elastyczną membranę, której zewnętrzna obwodowa krawędź jest osadzona szczelnie na wspomnianym tłoku.

Tego rodzaju zespół wspomagania hamulca pojazdu ma wiele wad. Mianowicie dla zabezpieczenia drążka sterującego przed zbyt długim ruchem jałowym, zawór musi być rak zaprojektowany, aby zachodziło możliwie najmniejsze podniesienie przesłony pomiędzy zespołem przesłonowym a pierwszym gniazdem zaworowym. Tym samym przy hamowaniu jest zredukowane przepuszczanie powietrza atmosferycznego w stronę komory tylnej, jak również przepuszczanie powietrza z komory tylnej w stronę komory przedniej podczas zwolnienia hamulca.

Wada wynikająca z tych zredukowanych i turbulencyjnych przepustów powietrza polega na tym, że ruch powietrza ulega znacznemu spowolnieniu pomiędzy atmosferą, komorą tylną i komorą przednią, w wyniku czego zespoły wspomagające mają długi czas reakcji.

Ponadto, pracy takich zespołów wspomagających towarzyszy hałas przy zasysaniu powietrza, który wzmaga się dodatkowo wskutek turbulencji powietrza powstającej w wyniku zastosowanej konstrukcji piasty tłoka, mającej prosty promieniowy kanał w kierunku komory tylnej i prosty osiowy kanał w kierunku komory przedniej.

Następna główna wada takich znanych zespołów wspomagających polega na tym, że pierścieniowy element przesłonowy ma kształt zasadniczo stożka ściętego, z zewnętrznym zgrubieniem montażowym, połączonym z podporą przesłony w rurowej piaście zespołu tłoka, przy czym robocza część tej przesłony jest podłączona do tego zgrubienia montażowego za pomocą cienkiego środka, odgiętego na zewnątrz dla połączenia ze zgrubieniem montażowym. W tego rodzaju rozwiązaniu, wspomniany środnik przesłony jest poddawany podczas użytkowania licznym naprężeniom uginania i ściskania, które mogą w dalszym czasie powodować w tym miejscu osłabienie materiału elastomeru tworzącego przesłonę.

Ponadto w trakcie pracy na tego rodzaju środnik oddziaływuje różnica ciśnień pomiędzy atmosferą wewnątrz rurowej piasty a atmosferą w pierścieniowej komorze otaczającej ten środnik, trwale podłączonej do komory podciśnieniowej zespołu wspomagającego. Ta różnica ciśnień, poza współudziałem w zmęczeniu materiału środnika, indukuje powstawanie siły osiowej oddziaływującej na roboczą część przesłony, która to siła osiowa dodaje się do siły oddziaływania sprężyny zaworowej, którą musi pokonywać nurnik zaworu podczas każdej fazy zwalczania hamowania, tak aby uwolnić roboczą część przesłony z pierwszego gniazda przesłonowego utworzonego w piaście i dokonać ponownego ustanowienia połą4

172 684 czenia pomiędzy tylną komorą roboczą zespołu wspomagającego a komorą podciśnieniową, co powoduje wydłużenie sprężyny powrotnej pręta wejściowego, i w konsekwencji konieczność wywierania przez kierowcę dużej siły dla uruchomienia zespołu wspomagającego, która to siła jest nazywana siłą atakującą.

Podobnie, nurnik ma powierzchnię odpowiadającą obszarowi utworzonemu przez pierwsze okrągłe gniazdo zaworowe, na którą oddziaływuje taka sama różnica ciśnień, co również indukuje powstawanie siły osiowej, która także musi być pokonywana przez oddziaływanie sprężyny powrotnej pręta wejściowego, co dodatkowo zwiększa siłę atakującą.

Rozwiązanie znane z francuskiego opisu FR-A-2 537 524 ma na celu pokonanie wspomnianych niedogodności. Rozwiązanie to zawiera jednak konwencjonalny zawór obudowy w rurowej części środkowej, utworzonej z tyłu obudowy zespołu wspomagającego, współdziałający ze zmodyfikowanym nurnikiem i mający znaczny obszar powierzchni poddawany oddziaływaniu różnicy ciśnień i z tego względu rozwiązanie to wymaga stosowania znacznej siły atakującej. Ponadto według tego rozwiązania, piasta tłoka ma pojedynczy promieniowy kanał biegnący w kierunku komory tylnej i pojedynczy osiowy kanał biegnący w kierunku komory przedniej, co powoduje znaczną turbulencję poruszającego się wewnątrz tych kanałów powietrza, opóźniającą czas reakcji zespołu wspomagającego, a ponadto wzmagającą hałaśliwość jego pracy.

Tak więc w znanych zespołach wspomagających występują znaczące obszary powierzchni trwale poddawanych oddziaływaniu różnicy ciśnień, co prowadzi do konieczności stosowania dużych sił atakujących i sił powrotnych. Ponadto siły te mogą ulegać zmianie w funkcji różnicy ciśnień w zespole wspomagającym. Tak więc taki sam zespół wspomagający, zainstalowany w rozmaitych pojazdach, będzie posiadał rozmaite cechy, przez co konieczne jest dokonywanie tylu nastaw nowo wytwarzanych zespołów wspomagających, ile rodzajów pojazdów będzie w nie wyposażonych, co znacznie utrudnia wytwarzanie, magazynowanie i dystrybucję zespołów wspomagających. Jest to również przyczyna, dla której znany zespół wspomagający ma znacząco odmienne cechy w zależności od tego, czy pojazd, który ma go zawierać znajduje się na poziomie morza czy też na dużej wysokości.

Celem wynalazku jest opracowanie pneumatycznego zespołu wspomagania hamulca pojazdu, którego praca jest cicha, czas reakcji możliwie krótki, którego zawór nie powoduje problemów związanych z trwałością, zaś siła atakująca jest stała niezależnie od warunków użytkowania, i który może być ustawiany praktycznie na dowolnej żądanej wartości w sposób prosty, skuteczny i ekonomiczny z zastosowaniem obudowy według projektu konwencjonalnego. Zespół wspomagania hamulca według wynalazku powinien mieć również łatwo regulowany skok roboczy bez potrzeby demontażu zespołu wspomagania.

Pneumatyczny zespół wspomagania hamulca pojazdów, zawierający obudowę, wewnątrz której znajduje się tłok utworzony z piasty i osłony, która to obudowa wyznacza przednią komorę podłączoną trwale do źródła podciśnienia i tylną komorę podłączoną selektywnie do przedniej komory lub do atmosfery za pomocą zaworu, uruchamianego prze drążek sterujący, naciskający za pomocą przedniej powierzchni nurnika na tylną powierzchnię krążka reakcyjnego, przytwierdzonego do drążka naporowego, a ponadto zawiera sprężynę powrotną drążka sterującego, umieszczoną pomiędzy tłokiem a nurnikiem, przy czym wspomniany zawór stanowi zespół przesłonowy współdziałający z pierwszym okrągłym gniazdem zaworowym utworzonym na nurniku i z drugim okrągłym gniazdem zaworowym utworzonym na tłoku, który to zespół przesłonowy zawiera elastyczną membranę, której zewnętrzna obwodowa krawędź przylega szczelnie do tłoka, według wynalazku charakteryzuje się tym, że wewnętrzna obwodowa krawędź elastycznej membrany przylega szczelnie do przedniej części sztywnego rurowego członu przesuwnego zespołu przesłonowego, zaś tylna część tego sztywnego rurowego członu jest umieszczona w tylnej rurowej części tłoka, a pomiędzy nimi znajduje się uszczelka.

Zewnętrzna średnica tylnej części sztywnego rurowego członu zespołu przesłonowego jest korzystnie równa średnicy pierwszego elementu przesłonowego stykającego się z pierwszym okrągłym gniazdem zaworowym na nurniku.

172 684

Przednia rurowa część przesuwnego nurnika jest oddzielona od tłoka uszczelką.

Zewnętrzna średnica przedniej rurowej części nurnikajest równa średnicy pierwszego elementu przesłonowego stykającego się z pierwszym okrągłym gniazdem zaworowym na nurniku.

Zewnętrzna średnica przedniej rurowej części nurnika jest równa zewnętrznej średnicy tylnej części sztywnego rurowego członu zespołu przesłonowego.

Przednia rurowa część przesuwnego nurnikajest umieszczona wokół piasty tłoka, przy czym wewnętrzna średnica tej przedniej rurowej części nurnika jest równa średnicy pierwszego elementu przesłonowego stykającego się z pierwszym okrągłym gniazdem zaworowym na nurniku.

Wewnętrzna średnica przedniej rurowej części nurnika jest równa zewnętrznej średnicy tylnej części sztywnego rurowego członu zespołu przesłonowego.

Nurnik zawiera przednią część, która ma przednią powierzchnię zwróconą w stronę tylnej powierzchni krążka reakcyjnego, i która jest umieszczona przesuwnie osiowo w rurowej części, na której jest utworzone pierwsze okrągłe gniazdo zaworowe. Nurnik zawiera pierścieniową część, o którą opiera się sprężyna powrotna drążka sterującego, przy czym ta pierścieniowa część jest umieszczona przesuwnie osiowo na przedniej części nurnika. Pierścieniowa część nurnika jest umieszczona przesuwnie osiowo w rurowej części nurnika.

Elastyczna membrana ma powierzchnię, oddzielającą przednią komorę i tylną komorę, leżącą pomiędzy zewnętrzną obwodową krawędzią elastycznej membrany i drugim elementem przesłonowym, stykającym się z drugim gniazdem zaworowym na tłoku.

Tak więc według wynalazku opracowano zespół wspomagania hamulca, w którym kanały powietrzne pomiędzy atmosferą i komorą tylną z jednej strony, oraz komorą tylną i komorą przednią z drugiej strony mają największy możliwy przekrój bez stanowienia przeszkód, które mogłyby powodować turbulencje, i w którym zawór jak również nurnik mają możliwie maksymalnie zredukowaną powierzchnię, poddawaną oddziaływaniu różnicy ciśnień.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia widok z boku, w półprzekroju podłużnym, ilustrujący tylną część środkową pneumatycznego zespołu wspomagania hamulca według wynalazku, a fig. 2 widok podobny do pokazanego na fig. 1, ilustrujący tylną część środkową pneumatycznego zespołu wspomagania hamulca według drugie postaci wykonania wynalazku.

Na figurze 1 przedstawiono część zespołu wspomagania hamulca, przystosowanego do umieszczania w konwencjonalny sposób pomiędzy pedałem hamulcowym a cylindrem głównym, kontrolującym cylindryczny obwód hamowania tego pojazdu. Konwencjonalnie, część zespołu wspomagania obracana w stronę cylindra głównego jest nazywana częścią przednią, zaś część zespołu wspomagania obracana w stronę pedału hamulcowego jest nazywana częścią tylną.

Zespół wspomagania z fig. 1 zawiera wewnętrzną obudowę 10 w postaci osłony, symetrycznej obrotowo wokół osi X-X’. Na rysunku przedstawiono tylko część środkową tej obudowy 10.

Wnętrze przestrzeni ograniczonej przez obudowę 10 jest podzielone na przednią komorę 16 (komorę podciśnieniową) i tylną komorę 18 (komorę roboczą) poprzez konstrukcję tłoka 20, współdziałającego z elastyczną membraną wykonaną z elastomeru (niepokazaną), przymocowaną w sposób konwencjonalny płynoszczelnie swą zewnętrzna krawędzią obwodową do obudowy 10. Tłok 20 zawiera tylną rurową część 22, która przechodzi płynoszczenie przez tylną ścianę obudowy 10. Płynoszczelność tego kanału jest zabezpieczona przez wzmocnioną pierścieniową uszczelkę 24, która jest przymocowana za pomocą pierścienia 26 do środkowej rurowej części odchodzącej od ściany tylnej obudowy 10 ku tyłowi. Rurowa część 22 jest zakończona, z przodu środnik 28 o kształcie w przybliżeniu stożka ściętego, tworząc pośredniczący środnik tłoka. Przedni koniec środnika 28 o większej średnicy jest mocno przytwierdzony, przykładowo przez pasowanie wtłaczane, do przedniej części 30 tłoka, tworząc z jednej strony krążkowo ukształtowaną osłonę 32, do

172 684 której zewnętrznej krawędzi obwodowej jest przytwierdzona membrana, zaś z drugiej strony środkową piastę 34.

Pomiędzy tłok 20 a przednią ściankę (niepokazaną) obudowy 10 jest włożona sprężyna 36, która normalnie przytrzymuje tłok 20 w tylnym położeniu spoczynkowym przedstawionym na fig. 1, w którym tylna komora 18 ma minimalną objętość, a przednia komora 16 maksymalną objętość.

Środkowa część piasty 34 tłoka 20 jest cylindryczna i posiada schodkowy otwór 38. Środkowa część 40 otworu o mniejszej średnicy zawiera ślizgowo przedni koniec 42 nurnik 44, również symetrycznego osiowo wokół osi X-X, zaś przednia część 46 tego otworu o większej średnicy zawiera krążek reakcyjny 48, wykonany z materiału odkształcalnego takiego jak elastomer, oraz tylny koniec 50 drążka naporowego 52, przeznaczonego do uruchamiania cylindra głównego (niepokazanego), przytwierdzonego od tylnej ściany obudowy 10.

Przedni koniec drążka sterującego 54 zespołu wspomagania, również umieszczony wzdłuż osi X-X’, jest zamontowany za pomocą złącza kulowego w nurniku 44. Tylny koniec (niepokazany) tego drążka 54, który wystaje na zewnątrz rurowej części 22 tłoka 20, jest sterowany bezpośrednio za pomocą pedału hamulcowego pojazdu (niepokazanego).

Pierścieniowa przestrzeń 56 pomiędzy drążkiem sterującym 54 a rurową częścią 22 tłoka 20 otwiera się do atmosfery na zewnątrz tylnej części zespołu wspomagania, przykładowo poprzez filtr powietrzny.

Pomiędzy osłoną 32 a przednim końcem środnika 28 tłoka o większej średnicy jest osadzone szczelnie zgrubienie 58 stanowiące zewnętrzne obrzeże elastycznej membrany 60 o kształcie zasadniczo stożka ściętego. Elastyczna membrana 60 wraz ze sztywnym rurowym członem 62, jego przednią częścią 64 i tylną częścią 66 tworzy łącznie przesuwny zespół przesłonowy. Wewnętrzna krawędź obwodowa elastycznej membrany 60 jest połączona szczelnie z przednią częścią 64, sztywnego rurowego członu 62, symetrycznego obwodowo względem osi X-X’.

Przednia część 64 rurowego członu 62 ma płaską pierścieniową powierzchnię przednią, prostopadłą do osi X-X’, i jest przytwierdzona do tylnego końca elastycznej membrany 60, tak aby ją usztywnić.

Wewnątrz przedniego końca o większej średnicy środnika 28 tłoka korzystnie jest umieszczony pierścień 65, przytrzymujący elastyczną membranę 60 względem środnika, tak aby uniknąć promieniowych ruchów tej membrany.

Tylna część 66 sztywnego rurowego członu 62 jest cylmdryczna i ślizga się szczelnie w tylnej rurowej części 22 tłoka 20 za pośrednictwem uszczelki 68.

Nurnik 44 ma utworzoną przednią część 42, opisaną powyżej, która współdziała z krążkiem reakcyjnym 48, i posiada tylną część 70, ślizgającą się w otworze 38 utworzonym w środkowej części piasty 34 tłoka 20. Tylna część 70 nurnika 44 posiada przedłużenie 72, odchodzące promieniowo na zewnątrz, tworząc pierścieniową część 74, a następnie od zewnętrznej obwodowej krawędzi osiowo w przód, tworząc rurową część 76.

Przedni koniec 78 rurowej części 76 ślizga się szczelnie wewnątrz piasty 34 tłoka 20 za pośrednictwem uszczelki 77.

Elastyczna membrana 60, połączona ze sztywnym rurowym członem 62, tworzy trój drogowy zawór i zawiera kolisty pierwszy element przesłonowy 80, utworzony przez elastyczne zgrubienie na promieniowym występie tylnej części 66 sztywnego rurowego członu 62, oraz kolisty drugi element przesłonowy 82, utworzony przez elastyczne zgrubienie na płaskiej pierścieniowej przedniej powierzchni przedniej części 64 sztywnego rurowego członu 62. Drugi element przesłonowy 82 może być korzystnie wytworzony z tego samego materiału co elastyczna membrana 60. Pierwszy element przesłonowy 80 współdziała z pierwszym gniazdem zaworowym 44a utworzonym na promieniowym występie rurowej części 76 nurnika 44. Drugi element przesłonowy 82 współdziała z drugim gniazdem zaworowym 20a utworzonym na płaskiej pierścieniowej powierzchni czołowej, skierowanej w stronę tylnej części piasty 34 tłoka 20.

172 684

Pomiędzy piastą 34 tłoka 20 a pierścieniową częścią 74 nurnika 44 jest umieszczona ściskana sprężyna 84, która działa jako sprężyna powrotna dla drążka sterującego 54, zaś w tłoku 20, sztywnej rurowej części 62 i środniku 28 są wykonane odpowiednio otwory 86, 88 i 90. Otwory te są równomiernie rozłożone wokół osi symetrii zespołu wspomagania, ich ilość jest jednakowa, a ich środki są umieszczone w tej samej płaszczyźnie.

Otwory te są korzystnie wykonane w tylnej części 70 nurnika 44, tak aby połączyć obudowy sprężyny 84 i przedniego końca 78 nurnika 44 z atmosferą, aż po uszczelkę 77.

Zespół wspomagania przedstawiony na fig. 1 jest pokazany w położeniu spoczynkowym, w którym tłok 20 jest cofnięty do tylnego położenia spoczynkowego za pomocą sprężyny 36 oddziaływującej na przednią powierzchnię piasty 34. Tym samym tłok 20 przylega do drugiego elementu przesłonowego 82 utworzonego na płaskiej pierścieniowej powierzchni przedniej części 64 rurowego członu 62, która z kolei przylega do przedniej powierzchni tylnej części obudowy 10. Tym samym jest zamknięty drugi kanał zaworowy pomiędzy gniazdem zaworowym 20a tłoka 20 a drugim elementem przesłonowym 82.

Nurnik 44 i drążek sterujący 54 są cofnięte do ich tylnego położenia spoczynkowego za pomocą sprężyny 84. W tym położeniu nurnik 44 przylega występem tworzącym pierwsze gniazdo zaworowe 44a do pierwszego elementu przesłonowego 80 utworzonego na promieniowym występie tylnej części 66 sztywnego rurowego członu 62, przylegającego do przedniej powierzchni tylnej części obudowy 10. Pierwszy kanał zaworowy zachodzi do gniazda zaworowego 44a nurnika 44, a tym samym pierwszy element przesłonowy 80 jest zamknięty.

Na podstawie powyższych wyjaśnień łatwo można zrozumieć pracę zespołu wspomagania hamulca według wynalazku.

Gdy zespół wspomagania znajduje się w stanie spoczynku, tak jak przedstawiono na fig. 1, wówczas przednia komora 16 jest połączona ze źródłem podciśnienia i jest izolowana od tylnej komory 18 za pomocą kanałów zaworowych, które są zamknięte jak stwierdzono powyżej. Uruchomienie drążka sterującego 54 wywołuje przesunięcie do przodu nurnika 44 wbrew oddziaływaniu sprężyny 84. Drugi element przesłonowy 82 pozostaje spłaszczony na gnieździe zaworowym 20a tłoka 20 pod działaniem sprężyny 36, dopuki gniazdo zaworowe 44a nie odsunie się od pierwszego elementu przesłonowego 80. Wówczas do tylnej komory 18 bezpośrednio przedostaje się powietrze pod ciśnieniem atmosferycznym poprzez pierścieniową przestrzeń 56, pierścieniową przestrzeń 92 pomiędzy rurową częścią 76 nurnika 44 i rurową częścią 22 tłoka, kanał zaworowy, otwory 88 utworzone w sztywnej, rurowej części 62 i wreszcie przez otwory 90 w środniku 28.

Można zatem zauważyć, że w zespole wspomagania hamulca według wynalazku jest maksymalnie zredukowany ruch jałowy, ponieważ jedyny ruch jałowy takiego zespołu wspomagania jest to ruch będący wynikiem elastyczności pierwszego elementu przesłonowego 80, konieczny dla zapewnienia jego szczelności, jednakże ruch ten może być traktowany jako pomijalny.

Można także zauważyć, że w zespole według wynalazku powietrze jest wpuszczane do tylnej komory 18 poprzez kanał zaworowy, mający średnicę kilka razy większą niż w konwencjonalnym zespole wspomagającym. W ten sposób mogą być utworzone kanały zaworowe o średnicy większej niż pięciokrotność średnicy konwencjonalnego kanału zaworowego.

Skutkiem tego jest, według tego przykładu, również pięciokrotne zwielokrotnienie przekroju kanału przepustowego dla powietrza. W ten sposób uzyskano zespół wspomagania hamulca, którego praca jest cicha, ponieważ tego rodzaju powiększony przekrój kanału przepustowego umożliwia cyrkulację powietrza bez zwiększenia poziomu hałasu w wyniku zasysania. Należy zauważyć, że pięciokrotne zwielokrotnienie przekroju kanału nie stanowi wartości krytycznej, ale zostało podane jedynie jako przykładowe. Można wybrać dowolny inny współczynnik zwiększania przekroju kanału zaworowego w funkcji pożądanego rezultatu.

W tym etapie roboczym zespołu wspomagania hamulca zostaje wykonany skok roboczy zespołu, przy czym powietrze wpuszczane do tylnej komory 18 zespołu wspomagania powoduje powstawanie na tłoku różnicy ciśnień, wytwarzającej siłę wspomagającą, która

172 684 napiera na tłok 20 przesuwając go do przodu, przy czym ta siła jest przekazywana na drążek naporowy 52 poprzez występ utworzony pomiędzy dwiema częściami 40 i 46 schodkowego otworu 38, który to w^^tęp oddziaływuje na krążek reakcyjny 48. Następuje wówczas gwałtowny wzrost siły wywieranej poprzez drążek naporowy 52, aż krążek reakcyjny 48 zostanie odkształcony wystarczająco dla wypełnienia przestrzeni, która początkowo oddzielała powierzchnię tylną od powierzchni przedniej nurnika 44.

W ten sposób zostaje ustawiona wartość skoku zespołu wspomagania według wynalazku poprzez osiową odległość przy położeniu spoczynkowym pomiędzy przednią powierzchnią nurnika 44 a tylną powierzchnią krążka reakcyjnego 48. Poprzez szczególny projekt zespołu wspomagania według wynalazku, wartość ta może być łatwo ustawiona na dowolnym żądanym poziomie, po zamontowaniu zespołu wspomagania. Nurnik 44 jest wykonany z dwóch części 70, 74 przykręconych do siebie za pomocą gwintu 94 pomiędzy tylną częścią 70 nurnika 44 a pierścieniową częścią 74, przytwierdzoną do rurowej części 76 nurnika 44.

Przed całkowitym zmontowaniem zespołu wspomagania według wynalazku, jak przedstawiono na fig. 1, względny obrót tylnej części 70 i pierścieniowej części 74 nurnika 44, przykładowo przez przytrzymanie jednej części i obracanie wokół osi X-X’ drugiej części za pomocą odpowiedniego narzędzia zostaje przekształcony na ruch postępowy przedniej części 42 względem rurowej części 76. Ponieważ nurnik 44 w stanie spoczynku opiera się o pierwszy element przesłonowy 80 utworzony na sztywnym rurowym członie 62, na którym również opiera się tłok 20 tak, aby zamykać drugi kanał zaworowy, zatem względny obrót tylnej części 70 i pierścieniowej części 74 powoduje zmianę odległości pomiędzy przednią częścią 74 nurnika 44 a tylną powierzchnią krążka reakcyjnego 48.

Tak więc można regulować od zewnątrz wielkość skoku zespołu wspomagania według wynalazku, w sposób prosty o dowolnymi odpowiednimi środkami, przykładanymi do całkowicie zmontowanego zespołu wspomagania. Przykładowo, do drążka naporowego 52 można przyłożyć siłę odpowiadającą pożądanemu skokowi zespołu wspomagania, która powoduje odkształcenie krążka reakcyjnego 48.

Wystarczające jest zatem wkręcenie tylnej części 70 nurnika 44 do rurowej części 76 dla spowodowania przesunięcia przedniej części nurnika 44, aż zetknie się z odkształconą częścią tylnej powierzchni krążka reakcyjnego 48, które to zetknięcie może być stwierdzanie w dowolny sposób, na przykład za pomocą miernika naprężeń, umieszczonego na drążku sterującym 54. Następnie, przez zwolnienie siły wywieranej na drążek naporowy 52 można otrzymać zespół wspomagania ustawiony na pożądaną wartość skoku. Można również przygotować do pracy zespół wspomagania wynalazku poprzez uruchamianie go za pomocą drążka sterującego 54. Czujniki siły na drążku sterującym 54 i drążku naporowym 52 umożliwiają śledzenie wykresu siły wyjściowej w funkcji siły wejściowej, a tym samym ustawienie na pożądaną wartość skoku zespołu wspomagania.

Zespół wspomagania według wynalazku ma możliwość regulacji wartości skoku do poziomu dowolnej pożądanej wartości, która to regulacja jest dokonywana od zewnątrz zespołu, bez potrzeby jego zdejmowania. Ten zespół wspomagania będzie miał maksymalnie zredukowany ruch jałowy i będzie pracował w sposób niehałaśliwy.

Przy końcu opisanej powyżej fazy uruchamiania, w tylnej komorze 18 znajduje się powietrze pod ciśnieniem atmosferycznym, zaś na całą powierzchnię osłony 32 jest wywierane oddziaływanie różnicy ciśnień, z wyjątkiem pierścieniowej powierzchni leżącej pomiędzy obwodem utworzonym poprzez pierścień 65 i obwodem odpowiadającym połączeniu elementu przesłonowego 82 z gniazdem 20a tłoka 20, przy czym ta różnica ciśnień jest wywierana na powierzchnię elastycznej membrany 60 sztywnego rurowego członu 62.

Poprzez stosowny dobór wielkości tej powierzchni, jak również wartości sprawności sprężyny 54, zespół tłoka 20 i przesuwny zespół przesłonowy będzie poruszał się pod wpływem tej różnicy ciśnień, wytwarzając odpowiednią, pożądaną siłę wspomagającą.

Można zatem zauważyć, że w wyniku szczególnego projektu zespołu wspomagania według wynalazku, przesuwny zespół przesłonowy podlega oddziaływaniu jedynie pojedynczej siły skierowanej do przodu, wytwarzanej poprzez różnicę ciśnień w przedniej

172 684 komorze 16 i tylnej komorze 18 zespołu wspomagania, która oddziaływuje na pierścieniową powierzchnię elastycznej membrany 60 i sztywnego rurowego członu 62, znajdującą się na zewnątrz obwodu utworzonego przez drugi element przesłonowy 82 współdziałający z drugim gniazdem zaworowym 20a utworzonym na tłoku 20. Jeżeli jest pożądane ustalenie stanu zamknięcia kanału zaworowego, wówczas do opisanej powyżej siły pneumatycznej może być dodana siła mechaniczna. Taka siła mechaniczna może być wytworzona poprzez sprężynę opierającą się na tłoku 20 i popychającą zespół przesłonowy do przodu. Przykładowo, pomiędzy uszczelką 68 a tylną powierzchnią 96 promieniowego występu tylnej części 66 sztywnego rurowego członu 62, na której przedniej powierzchni jest utworzone zgrubienie tworzące pierwszy element przesłonowy 80, można zastosować podkładkę talerzową lub podkładkę karbowaną, w pobliżu promieniowo wewnętrznej krawędzi otworu 90 i/lub pomiędzy środnikiem 28 i przednią częścią 64 sztywnego rurowego członu 62, w pobliżu promieniowo zewnętrznej części otworu 90, jak pokazano przerywanymi liniami na fig. 1.

Ruch tłoka 20 i zespołu przesłonowego jako całość powoduje również przeniesienie pierwszego elementu przesłonowego 80, utrzymywanego przez sztywny rurowy człon 62 z powrotem na gniazdo zaworowe 44a nurnika 44 i tym samym zamknięcie kanału wyznaczonego przez gniazdo zaworowe 44a i pierwszy element przesłonowy 80. Jakikolwiek ewentualny wzrost siły wywieranej prze kierowcę na drążek sterujący 54 spowoduje ponowne otwarcie tego kanału, tak aby wpuścić do tylnej komory 18 dodatkową ilość powietrza pod ciśnieniem atmosferycznym, co spowoduje zwiększenie siły wspomagającej wywieranej na drążek naporowy 52 i zwiększenie siły reakcji na pedał, wywieranej poprzez krążek reakcyjny 48 na nurnik 44.

Gdy osoba kierująca pojazdem zapragnie zmniejszyć siłę hamowania lub zakończyć hamowanie, wówczas słabiej naciska na pedał hamowania. W wyniku tego drążek sterujący 54 cofa się i napędza swoim ruchem nurnik 44, który styka się swoją powierzchnią 44a z pierwszym elementem przesłonowym 80, poprzez który napędza zespół przesłonowy. Ten ruch powoduje przerwanie połączenia pomiędzy drugim elementem przesłonowym 82 zespołu przesłonowego a gniazdem zaworowym 20a tłoka 20, otwierając tym samym kanał wyznaczony przez gniazdo zaworowe 20a i drugi element przesłonowy 82.

Powietrze w tylnej komorze 18 jest wówczas zasysane do przedniej komory 16 otworami 90 i 88 i kanałem wyznaczonym przez gniazdo zaworowe 20a i drygi element przesłonowy 82. Dla umożliwienia szybkiego zrównoważenia ciśnienia (w tym przypadku zrównoważenia podciśnienia) pomiędzy tymi dwiema komorami 16 i 18, kanał ten powinien być stosunkowo szeroko otwarty, co jest ograniczone jedynie odległością pomiędzy środnikiem 28 a przednią częścią zespołu przesłonowego.

Powietrze przepływa zatem ponownie przez kanał wyznaczonym przez gniazdo zaworowe 20a, i drugi element przesłonowy 82, mający średnicę znacznie większą niż konwencjonalne kanały zaworowe, umożliwiając odpowiednio większą szybkość przepływu powietrza, co daje zredukowany czas reakcji w fazie zwalniania hamulca.

We wszystkich położeniach zespołu wspomagania, a mianowicie w położeniu spoczynkowym, hamowania lub zwolnienia hamowania, sztywny człon zespołu przesłonowego, jest poddawany oddziaływaniu różnicy ciśnień wywieranych na jego powierzchnię leżącą pomiędzy pierwszym elementem przesłonowym 80 a uszczelką 68, przy czym jego zewnętrzna powierzchnia jest wystawiona na oddziaływanie ciśnienia panującego w tylnej komorze 18, a jego wewnętrzna powierzchnia jest wystawiona na oddziaływanie ciśnienia atmosferycznego.

Podobnie nurnik 44, we wszystkich położeniach jest poddawany oddziaływaniu różnicy ciśnień wyweranych na jego powierzchnię leżącą pomiędzy pierwszym elementem przesłonowym 80 a uszczelką 77, przy czym jego zewnętrzna powierzchnia jest wystawiona na oddziaływanie ciśnienia panującego w tylnej komorze 18, zaś jego wewnętrzna powierzchnia jest wystawiona na oddziaływanie ciśnienia atmosferycznego.

Jeżeli sztywny rurowy człon 62 zespołu przesłonowego ma średnicę zasadniczo równą średnicy elementu przesłonowego 80 współpracującego z pierwszym gniazdem

172 684 zaworowym 44a utworzonym na nurniku 44, wówczas zespół przesłonowy, nie będzie poddawany oddziaływaniu jakiejkolwiek siły wytwarzanej poprzez różnicę ciśnień. Podobnie, poprzez nadanie rurowej przedniej części 78 nurnika 44 średnicy zasadniczo równej średnicy pierwszego elementu przesłonowego 80 współdziałającego z pierwszym gniazdem zaworowym 44a, utworzonym na nurniku 44, nurnik ten nie będzie poddawany oddziaływaniu jakiejkolwiek siły wytwarzanej poprzez różnicę ciśnień.

Wynika z tego bardzo istotna cecha zespołu wspomagania według wynalazku, mianowicie taka, że niezależnie od wartości ciśnienia panującego w tylnej komorze 18 i ciśnienia atmosferycznego, ciśnienie to nie będzie wytwarzało żadnej różnicy ciśnień oddziaływującej na zespół przesłonowy albo na nurnik 44, gdy wspomniane powyżej średnice są równe. W ten sposób siła wywierana na nurnik 44 dla uruchomienia zespołu wspomagania jest równa sile, która jest wywierana na niego w fazie zwalniania hamowania. Tak więc według wynalazku uzyskano zespół wspomagania, w którym siła atakującajest równa sile powrotnej według określeń stosowanych przez fachowców z tej dziedziny.

Jest to ta cecha, która umożliwia znaczne zredukowanie wstępnego naprężenia sprężyny 84. W rzeczywistości, jak wyjaśniono na wstępnie, obecność pierścieniowej, kielichowo ukształtowanej przesłony w konwencjonalnych zespołach wspomagających powoduje powstawanie powierzchni zasysającej, która jest znacznie większa w fazie spoczynkowej, niż powierzchnia występująca w fazie zwalniania hamowania. Jest to przyczyna, dla której musi być zastosowane znaczne naprężenie wstępne sprężyny powrotnej drążka wejściowego, a także stosowanie siły atakującej znacznie większej niż siła powrotna. Według wynalazku otrzymano zatem zespół wspomagający, w którym może być zmniejszone naprężenie wstępne sprężyny 84, co ma korzystny wpływ na siłę atakującą.

Można również zauważyć następną korzyść szczególnej konstrukcji zespołu wspomagania według wynalazku, polegającą na tym, że sprężyna 84 stanowi sprężynę powrotną dla drążka sterującego 54. Ponadto, ponieważ sprężyna ta jest umieszczona pomiędzy nurnikiem 44 a tłokiem 20, zatem oddziaływuje ona jako sprężyna przeponowa.

Można zatem zauważyć, że w zespole według wynalazku możliwe jest zredukowanie ilości elementów składowych koniecznych do jego pracy. W wyniku tego zespół ten będzie łatwiejszy do zmontowania, mniej kosztowny i bardziej niezawodny.

Przez zastosowanie zewnętrznej średnicy rurowej części przedniej nurnika 44, która jest większa lub mniejsza niż średnica pierwszego elementu przesłonowego 80 współdziałającego z pierwszym gniazdem zaworowym 44a, utworzonym na nurniku 44, jest możliwe odpowiednio zmniejszenie lub zwiększenie siły atakującej, zaś przez zastosowanie zewnętrznej średnicy sztywnego rurowego członu 62 zespołu przesłonowego, która będzie większa lub mniejsza niż średnica elementu przesłonowego 80 współdziałającego z pierwszym gniazdem zaworowym 44a utworzonym na nurniku 44, jest możliwe zmniejszenie lub zwiększenie siły powrotnej.

Siła atakująca konieczna do uruchamiania zespołu wspomagania jest ustawiona wyłącznie poprzez wstępne naprężenie sprężyny 84 w stanie spoczynku. Tak więc siła atakująca może być dowolnie mała według potrzeby. W ten właśnie sposób zespoły wspomagania według wynalazku umożliwiają stosowanie siły atakującej mniejszej niż 1 kg, zaś konwencjonalny zespół wspomagania ma siłę atakującą, która jest zawsze większa niż 5 kg.

Tak więc według wynalazku jest możliwe otrzymanie zespołu wspomagania hamulca, którego siła atakująca może być ustawiana na dowolną pożądaną ewentualnie bardzo niewielką wartość. Przykładowo, jak przedstawiono na rysunku, można wykonać nurnik 44 w postaci trzech części, mianowicie z przedniej części 42, rurowej części 76 oraz pierścieniowej części 74, na której opiera się powrotna sprężyna 84. Te trzy części są skręcone ze sobą za pomocą jednego gwintu.

W ten sposób, po całkowitym zmontowaniu zespołu wspomagania i po ustawieniu skoku zespołu na pożądaną wartość poprzez obrót tylnej części 70 nurnika 44, przytwierdzonego do przedniej części 42, względem rurowej części 76, wystarczy spowodować obrót pierścieniowej części 74 względem tylnej części 70 i rurowej części 76, nieruchomych

172 684 względem siebie, tak aby w mniejszym lub większym stopniu ścisnąć sprężynę 84, a tym samym ustawić siłę atakującą na dowolną pożądaną wartość.

Na figurze 2 przedstawiono tylną środkową część zespołu wspomagania według drugiej postaci wykonania wynalazku. Na fig. 2 oznaczono elementy identyczne lub podobne do elementów z fig. 1 tymi samymi oznacznikami cyfrowymi z wyróżnikiem prim.

Na figurze 2 pokazano, że przedni koniec środnika 28 tłoka 20 jest wciśnięty na przednią część 30 tłoka za pomocą elastycznych klapek 29 mających wewnętrzne zgrubienie współdziałające z obwodowym rowkiem 31, utworzonym na tłoku 20. Przednia część 30 tłoka 20 zawiera następny obwodowy rowek 33, który mieści w sobie wewnętrzną obwodową krawędź osłony 32 i wewnętrzne zgrubienie 35 elastycznej membrany elastomerowej, która przytrzymuje klapki 29 w rowku 31.

Środnik 28 współdziała zatem z tylną powierzchnią przedniej części 30 tłoka 20 dla przytrzymania w sposób szczeliny zgrubienia 58 elastycznej membrany 60, której tylna wewnętrzna krawędź obwodowa jest połączona w sposób szczeliny ze sztywnym rurowym członem 62.

Przednia część 64 rurowego członu 62 ma płaską pierścieniową przednią powierzchnię 63, przylegającą w stanie spoczynku do płaskiej pierścieniowej powierzchni 65 przedniej części 30 tłoka. Tylna część 70 nurnika 44, przesuwająca się w otworze 38 tłoka 20, posiada tylne przedłużenie 72 stanowiące całość z rurową częścią 76 odchodzącą osiowo do przodu, na której jest utworzona pierścieniowa część 74’. Przedni koniec 78 rurowej części 76 przesuwa się szczelnie wokół piasty 34 tłoka 20 za pośrednictwem uszczelki 77’. W rurowej części 22 tłoka 20 jest zamontowana śbzgowo tuleja 81. Posiada ona przedni koniec 83, opierający się podczas spoczynku na tylnym końcu rurowego członu 62 przesłony pod wpływem oddziaływania ściskanej sprężyny 85, która znajduje się pomiędzy promieniowym występem 87 tulei 81 a krążkiem 89, opierającym się na występie 91 utworzonym przy tylnym końcu rurowej części 76.

Działanie zespołu wspomagania według tego przykładu wykonania jest analogiczne do działania zespołu opisanego powyżej w odniesieniu do fig. 1. Sprężyna 85 ma nadane wstępne naprężenie w stanie spoczynku oraz sztywność, które są znacznie niższe niż te same wielkości dla sprężyny 84, i przytwierdza zamknięcie kanału wyznaczonego przez gniazdo zaworowe 20a i drugi element przesłonowy 82 podczas fazy uruchamiania zespołu wspomagania. Z tego względu sprężyna 85 nie ma istotnego wpływu na pracę takiego zespołu wspomagania.

Ruch jałowy zespołu wspomagania przedstawionego na fig. 2 również jest możliwie mały, ponieważ odpowiada on jedynie odkształceniu pierwszego elementu przesłonowego 80.

Skok zespołu wspomagania według fig. 2 można również regulować w bardzo prosty sposób od zewnątrz po zakończeniu montażu zespołu. Tak więc za pomocą odpowiedniego narzędzia jest możliwe unieruchomienie obracania rurowej części 76 za pomocą występu 91. Następnie jest możliwe za pomocą drugiego narzędzia spowodowanie obrotu tylnego przedłużenia 72 nurnika 44 dla zwiększenia lub zmniejszenia odległości pomiędzy przednią powierzchnią przedniej części 42 nurnika 44 a tylną powierzchnią krążka reakcyjnego 48 w stanie spoczynku, a tym samym odpowiednio zwiększenie lub zmniejszenie wartości skoku zespołu wspomagania.

Zastosowanie uszczelki 77’ według rozwiązania przedstawionego na fig. 2 wewnątrz rurowej przedniej części 78 nurnika 44 umożliwia znaczne, w stosunku do rozwiązania z fig. 1, zredukowanie obszaru powierzchni nurnika 44, poddawanego oddziaływaniu ciśnienia atmosferycznego, a tym samym uzyskuje się odpowiednie zmniejszenie siły atakującej.

Tak więc według wynalazku opracowano pneumatyczny zespół wspomagania, w którym szczególne rozwiązanie gniazda zaworowego, utworzonego na nurniku mającym rurową część przesuwającą się szczelnie w tłoku, jak również zespołu przesłonowego utworzonego na sztywnym członie przesuwającym się szczelnie na tłoku, umożliwia cichą pracę zespołu, z bardzo krótkimi czasami reakcji, ze zredukowaną siłą atakującą i znaczną

172 684 niezawodnością działania zaworów. Oczywiście wynalazek nie jest ograniczony do rozwiązań opisanych tutaj przykładowo, ale obejmuje rozmaite odmiany, które są oczywiste dla fachowców z tej dziedziny.

Tak więc przykładowo wynalazek może być zastosowany do dwurzędowych zespołów wspomagających lub z dodatkową komorą. Rurowa część 76 i pierścieniowa część 74, 74’ nurnika mogą również być wykonane jako pojedynczy element składowy, zaś w pierścieniowej części mogą być wykonane osiowe otwory, do których to otworów wchodzą wypusty elementu przesuwającego się na tylnej części 70 nurnika, przy czym te wypusty opierają się na sprężynie 74. Nakrętka nakręcona na tylną część 70 lub na przedłużenie tej części będzie powodowała przesuwanie do przodu lub do tyłu elementu wyposażonego w takie wypusty i będzie w ten sposób powodowała zmianę naprężenia sprężyny 84 w stanie spoczynku, a tym samym zmianę siły atakującej zespołu wspomagania.

Tak więc, przykładowo, wynalazek może być zastosowany do dwuobwodowego zespołu wspomagania lub zespołów z dodatkową komorą. Rurowa część 76 i pierścieniowa część 74, 74’ nurnika 44 mogą być wykonane jako pojedynczy element składowy, zaś w pierścieniowej części mogą być wykonane osiowe otwory, do których wchodzą wypusty elementu przesuwającego się na tylnej części 70 nurnika, przy czym te wypusty opierają się na sprężynie 74. Nakrętka nakręcona na tylną część 70 lub na przedłużenie tej części będzie powodowała przesuwanie do przodu lub do tyłu elementu wyposażonego w takie wypusty i będzie w ten sposób powodowała zmianę naprężenia sprężyny 84 w stanie spoczynku, a tym samym zmianę siły atakującej zespołu wspomagania.

172 684

Fig. 1

Departament Wydawnictw UP RP Nakład 90 egz.

Cena 4.00 zł

Claims (11)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Pneumatyczny zespół wspomagania hamulca pojazdów, zawierający obudowę, wewnątrz której znajduje się tłok utworzony z piasty i osłony, która to obudowa wyznacza przednią komorę podłączoną trwale do źródła podciśnienia i tylną komorę podłączoną selektywnie do przedniej komory lub do atmosfery za pomocą zaworu, uruchamianego przez drążek sterujący, naciskający za pomocą przedniej powierzchni nurnika na tylną powierzchnię krążka reakcyjnego, przytwierdzonego do drążka naporowego, a ponadto zawiera sprężynę powrotną drążka sterującego, umieszczoną pomiędzy tłokiem a nurnikiem, przy czym wspomniany zawór stanowi zespół przesłonowy współdziałający z pierwszym okrągłym gniazdem zaworowym utworzonym na nurniku i z drugim okrągłym gniazdem zaworowym utworzonym na tłoku, który to zespół przesłonowy zawiera elastyczną membranę, której zewnętrzna obwodowa krawędź przylega szczelnie do tłoka, znamienny tym, że wewnętrzna obwodowa krawędź elastycznej membrany (60) przylega szczelnie do przedniej części (64) sztywnego rurowego członu (62) przesuwnego zespołu przesłonowego, zaś tylna część (66) tego sztywnego rurowego członu (62) jest umieszczona w tylnej rurowej części (22) tłoka (20), a pomiędzy nimi znajduje się uszczelka (68).
2. 2. Pneumatyczny zespół wspomagania według zastrz. 1, znamienny tym, że zewnętrzna średnica tylnej części (66) sztywnego rurowego członu (62) zespołu przesłonowego jest równa średnicy pierwszego elementu przesłonowego (80) stykającego się z pierwszym okrągłym gniazdem zaworowym (44a) na nurniku (44).
3. 3. Pneumatyczny zespół wspomagania według zastrz. 2, znamienny tym, że przednia rurowa część (78) przesuwnego nurnika (44) jest oddzielona od tłoka (20) uszczelką (77).
4. 4. Pneumatyczny zespół wspomagania według zastrz. 3, znamienny tym, że zewnętrzna średnica przedniej rurowej części (78) nurnika (44) jest równa średnicy pierwszego elementu przesłonowego (80) stykającego się z pierwszym okrągłym gniazdem zaworowym (44a) na nurniku (44).
5. 5. Pneumatyczny zespół wspomagania według zastrz. 2 albo 4, znamienny tym, że zewnętrzna średnica przedniej rurowej części (78) nurnika (44) jest równa zewnętrznej średnicy tylnej części (66) sztywnego rurowego członu (62) zespołu przesłonowego.
6. 6. Pneumatyczny zespół wspomagania według zastrz. 3, znamienny tym, że przednia rurowa część (78) przesuwnego nurnika (44) jest umieszczona wokół piasty (34) tłoka (20), przy czym wewnętrzna średnica tej przedniej rurowej części (78) nurnika (44) jest równa średnicy pierwszego elementu przesłonowego (80) stykającego się z pierwszym okrągłym gniazdem zaworowym (44a) na nurniku (44).
7. 7. Pneumatyczny zespół wspomagania według zastrz. 6, znamienny tym, że wewnętrzna średnica przedniej rurowej części (78) nurnika (44) jest równa zewnętrznej średnicy tylnej części (66) sztywnego rurowego członu (62) zespołu przesłonowego.
8. 8. Pneumatyczny zespół wspomagania według zastrz. 2, znamienny tym, że nurnik (44) zawiera przednią część (42), która ma przednią powierzchnię zwróconą w stronę tylnej powierzchni krążka reakcyjnego (48), i którajest umieszczona przesuwnie osiowo w rurowej części (76). na której jest utworzone pierwsze okrągłe gniazdo zaworowe (44a).
9. 9. Pneumatyczny zespół wspomagania według zastrz. 8, znamienny tym, że nurnik (44) zawiera pierścieniową część (74, 74’), o którą opiera się sprężyna powrotna (84) drążka sterującego (54), przy czym ta pierścieniowa część (74, 74’) jest umieszczona przesuwnie osiowo na przedniej części (42) nurnika (44).
10. 10. Pneumatyczny zespół wspomagania według zastrz. 9, znamienny tym, że pierścieniowa część (74) nurnika (44) jest umieszczona przesuwnie osiowo w rurowej części (76) nurnika (44).

    172 684
11. 11. Pneumatyczny zespół wspomagania według zastrz. 1, znamienny tym, że elastyczna membrana (60) ma powierzchnię, oddzielającą przednią komorę (16) i tylną komorę (18), leżącą pomiędzy zewnętrzną obwodową krawędzią elastycznej membrany (60) i drugim elementem przesłonowym (82), stykającym się z drugim gniazdem zaworowym (20a) na tłoku (20).