PL171278B1 - Odgalezny lacznik rurowy do rurociagu z tworzywa termoplastycznego PL - Google Patents

Abstract

1 Odgalezny lacznik rurow y do rurociagu z tworzyw a term oplastyczne- go, zawierajacy czlon w ksztalcie siodla, zaopatrzony w elem enty umozliw ia- jace jego zamocowanie dokola rurociagu, oraz lacznikowy czlon rurowy w ksztalcie litery T, w którym koniec jednej z galezi je st polaczony z czlonem w ksztalcie siodla i którego przeciwlegly koniec, je st zaopatrzony w szczeliny 1 odlaczalny element zamykajacy, przy czym koniec galezi bocznej czlonu rurowego jest zaopatrzony w elementy, pozwalajace na jej polaczenie z przew odem odgaleznym, w którym to laczniku rurowym galaz czlonu ruro- wego, zaopatrzona w szczelny odlaczalny element zam ykajacy, jest w yposa- zona w uklad uszczelniajacy, znam ienny tym , ze uklad uszczelniajacy (9) je st wstawiony w otwarte gniazdo (10;, znajdujace sie w wewnetrznej sciance konca wymienionej g a le zi cz lo n u rurowego, oraz jest utworzony przez okragle zawieradlo podatne (11) z materialu elastomerowego, którego pogrubione obrzeze (12) jest umieszczone w gniezdzie otw artym (10), przy czy zawieradlo (11) m a czesciowy wykrój okragly (13) wzdluz wiekszej czesci swego obw o- du i zawiera okragla czesc srodkowa (14), polaczona na obwodzie za pomoca elem entu laczacego (15), dzialajacego ja k zawiasa, oraz podatny pierscien uszczelniajacy (16) nalozony jest na zawieradlo okragle (11), przy czym pierscien (16) jest wykonany równiez z materialu elastom erow ego i jest utw orzony przez tarczke okragla, m ajaca takze w zm ocnione obrzeze, która je st osadzona w gniezdzie otwartym (10) i zawiera okragly otw ór srodkowy (17) o srednicy mniejszej od srednicy narzedzia (21) zastosow anego do w ykonania otworu w rurociagu ma tuleje mocujaca (18), wstaw iona i unieru- chom iona w gniezdzie otwartym (10), dla przytrzym yw ania na m iejscu za- w ieradla okraglego (11) i pierscienia uszczelniajacego (16) FIG 1Odgalezny lacznik rurowy do rurociagu z tworzywa termoplastycznego PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest odgałęźny łącznik rurowy do rurociągu z tworzywa termoplastycznego, umożliwiający uniknięcie wszelkich strat lub niepożądanego upływu przenoszonego płynu podczas jego zakładania i uruchamiania na wymienionym rurociągu.

Znane są między innymi z belgijskich opisów patentowych nr BE-A-750312, nr BE-A-833318 i nr BE-A-833431 odgałęźne łączniki rurowe do rurociągów z tworzywa termoplastycznego, zawierające element w kształcie siodła, zaopatrzony w środki, pozwalające na jego zamocowanie dokoła rurociągu, podlegającego odgałęzieniu oraz w łącznikowy element rurowy w kształcie litery T, w którym jeden z końców jednej gałęzi jest połączony z elementem w kształcie siodła i którego przeciwległy koniec jest zaopatrzony w szczelny i odłączalny środek

171 278 zamykający, przy czym koniec gałęzi bocznej jest wyposażony w środki, umożliwiające jej jego połączenie z odgałęźnym przewodem rurowym.

Podczas jego włączania do ruchu taki łącznik rurowy umieszcza się dokoła rurociągu i łączy z odgałęźnym przewodem rurowym, a następnie po założeniu środka zamykającego przystępuje się do wykonania otworu w rurociągu, wprowadzając odpowiednie narzędzie wiercące w łącznikowy element rurowy, a po wykonaniu otworu i wyciągnięciu narzędzia wiercącego zakłada się ponownie na miejsce środek zamykający.

Podczas tego włączania do ruchu okazuje się, że płyn, przenoszony za pomocą rurociągu, może uchodzić do atmosfery od momentu wykonania otworu w rurociągu do momentu ponownego założenia na miejsce środka zamykającego.

Jest zatem rzeczą pożądaną, aby wyposażyć taki łącznik rurowy, w środki, pozwalające na wyeliminowanie wszelkiego upływu płynu, w szczególności wówczas, gdy płyn, przenoszony za pomocą rurociągu, jest szkodliwy lub niebezpieczny.

W tym celu proponowano już w opisie patentowym Stanów Zjeddoczonych US-A3240227 zaopatrywanie łącznika rurowego wymienionego powyżej typu w zawór z klapą termoplastyczną u podstawy gałęzi elementu rurowego, zaopatrzonego w środek zamykający.

Stwierdzono jednak, że układ uszczelniający, stanowiący przedmiot tego patentu, wykazuje pewne niedogodności.

Tak np. w proponowanym wykonaniu zawór jest umieszczony w wydrążeniu, położonym w części o najmniejszej średnicy przestrzeni stożkowej elementu rurowego. Wynika stąd, że podczas wprowadzania i pracy narzędzia frezującego zaworowi grozi wysunięcie się z gniazda, co w konsekwencji powoduje utratę pożądanej szczelności.

Prócz tego podczas operacji wiercenia zawór pozostaje otwarty, wskutek czego następuje przepływ płynu do części elementu rurowego, położonej nad zaworem.

Wreszcie proponowane rozwiązanie wymaga, aby wymieniona powyżej przestrzeń stożkowa była stosunkowo duża, w celu umożliwienia osadzenia zaworu, co może stwarzać pewne problemy, zwłaszcza w przypadku wykonywania łączników rurowych, przeznaczonych do pracy w rurociągach o małej średnicy.

Celem wynalazku jest rodzaj odgałęźnego łącznika rurowego, który nie wykazuje juz wymienionych niedogodności.

Odgałęźny łącznik rurowy według wynalazku charakteryzuje się tym, że układ uszczelniający jest wstawiony w otwarte gniazdo, znajdujące się w wewnętrznej ściance końca wymienionej gałęzi, oraz jest utworzony przez:

- okrągłe zawieradło podatne z materiału elastomerowego, którego pogrubione obrzeże jest umieszczone w gnieździe otwartym, przy czym zawieradło ma częściowy wykrój okrągły wzdłuż większej części swego obwodu i zawiera okrągłą część środkową, połączoną na obwodzie za pomocą elementu łączącego, działającego jak zawiasa;

- podatny pierścień uszczelniający, nałożony na zawieradło okrągłe, przy czym pierścień jest wykonany również z materiału elastomerowego i jest utworzony przez tarczkę okrągłą, mającą także wzmocnione obrzeże, która jest osadzona w gnieździe otwartym i zawiera okrągły otwór środkowy o średnicy mniejszej od średnicy narzędzia, zastosowanego do wykonania otworu w rurociągu;

- tuleję mocującą, wstawioną i unieruchomioną w gnieździe otwartym, dla przytrzymywania na miejscu zawieradła okrągłego i pierścienia uszczelniającego.

Korzystnie zawieradło i pierścień uszczelniający są wykonane z elastomeru, mającego twardość od 50 do 70 IRHD.

Korzystne jest tez, gdy zawieradło i pierścień uszczelniający są wykonane z różnych elastomerów, przy czym elastomer, użyty do wytworzenia pierścienia uszczelniającego, ma twardość od 50 do 60 IRHD, natomiast elastomer, użyty do wytworzenia zawieradła, ma twardość od 60 do 70 IRHD.

Korzystne jest również, gdy zawieradło jest zaopatrzone w miejscowe cienkie tasiemki zrywalne, które zapobiegają wszelkiemu przemieszczaniu się okrągłej części środkowej podczas magazynowania i transportu łącznika rurowego.

171 278

Korzystnie zewnętrzna ścinka tulei mocującej jest zaopatrzona w jeden lub kilka występów miejscowych, wchodzących w odpowiednie wybranie w wewnętrznej ściance gniazda otwartego.

Odgałęźny łącznik narowy według wynalazku zapewnia szczelność po otwarciu rurociągu i podczas wyciągania narzędzia wiercącego, jak również pozwala na okresowe późniejsze zamykanie rurociągu.

Odgałęźny łącznik rurowy według wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. I przedstawia odgałęźny łącznik rurowy w przekroju, fig. 2 - łącznik rurowy w przekroju, z uwidocznieniem operacji frezowania rurociągu, podlegającego odgałęzieniu, a fig. 3 i 4 przedstawiają elementy, stanowiące układ uszczelniający, w przekroju.

Odgałęźny łącznik rurowy do rurociągu z tworzywa termoplastycznego zawiera: człon 1 w kształcie siodła, zaopatrzony w elementy 2, umożliwiające jego zamocowanie dokoła rurociągu, oraz łącznikowy człon rurowy 3 w kształcie litery T, w którym koniec 4 jednej z gałęzi jest połączony z członem 1 w kształcie siodła i którego przeciwległy koniec 5 jest zaopatrzony w szczelny i odłączalny element zamykający 6, przy czym koniec gałęzi bocznej 7 członu rurowego jest zaopatrzony w elementy 8, pozwalające na jej połączenie z przewodem odgałęźnym.

W łączniku gałąź członu rurowego 5, zaopatrzona w szczelny odłączalny element zamykający 6, jest wyposażona w układ uszczelniający 9, przeciwdziałający wszelkiemu wpływowi płynu, przenoszonego za pomocą rurociągu, podczas włączania łącznika rurowego do ruchu prze wykonanie otworu w wymienionym rurociągu.

Układ uszczelniający 9 jest wstawiony w otwarte gniazdo 10, znajdujące się w wewnętrznej ściance końca wymienionej gałęzi. Tworzy go okrągłe zawieradło podatne 11 z materiału elastomerowego, którego pogrubione obrzeże 12 jest umieszczone w gnieździe otwartym 10. Zawieradło 11 ma częściowy wykrój okrągły 13 wzdłuż większej części swego obwodu i zawiera okrągłą część środkową 14, połączoną na obwodzie za pomocą elementu łączącego 15, działającego jak zawiasa. W skład układu uszczelniającego 9, wchodzi również podatny pierścień uszczelniający 16, który jest nałożony na zawieradło okrągłe 11, przy czym pierścień 16 jest wykonany również z materiału elastomerowego i jest utworzony przez tarczkę, okrągłą, mającą także wzmocnione obrzeże, którajest osadzona w gnieździe otwartym 10 i zawiera okrągły otwór środkowy 17 o średnicy mniejszej od średnicy narzędzia, zastosowanego do wykonania otworu w rurociągu, oraz tuleja mocująca 18, wstawiona i unieruchomiona w wymienionym gnieździe otwartym 10, dla przytrzymywania na miejscu zawieradła okrągłego 11 i pierścienia uszczelniającego 16.

W łączniku rurowym według wynalazku układ uszczelniający, utworzony przez zawieradło 11 i pierścień uszczelniający 16, jest umieszczony w otwartym gnieździe, znajdującym się w górnej części ścianki wewnętrznej członu rurowego 5, co ułatwia prawidłowe założenie oraz prawidłowe i niezawodne przytrzymywanie na miejscu układu uszczelniającego za pośrednictwem tulei zamykającej.

Zawieradło 11 i pierścień uszczelniający 16 są wykonane korzystnie z elastomeru, np. z kauczuku syntetycznego, który ma twardość od 50 do 70IRHD i jest tak dobrany, aby spełniać wymagania normy jakościowej GIVEG NEN 7212.

Dopuszczalne jest jednak wykonywanie tych dwóch elementów z różnych elastomerów, mających różne twardości. W tym przypadku zaleca się użycie elastomeru o twardości od 50 do 60 IRHd d wykonania pierścienia uszczelniającego, natomiast elastomeru o twardości od 60 do 70 IRHD do wytworzenia zawieradła.

Jako elastomery, które mogą tu być przydatne, można wymienić w szczególności kauczuki syntetyczne na bazie akrylonitrylu i butadienu oraz elastomery na bazie poliuretanów.

Podczas wytwarzania zawieradła 11 można z korzyścią przewidzieć w częściowym wykroju okrągłym 13 zastosowanie miejscowych cienkich tasiemek zrywanych 19, które zapobiegają wszelkiemu przemieszczaniu się środkowej części okrągłej 14 podczas magazynowania i transportu łącznika rurowego. Te miejscowe tasiemki 19 są zrywane dopiero przy wprowadzaniu narzędzia wiercącego 21 podczas włączania łącznika do ruchu. Dzięki temu jest się pewnym, że zawieradło 11 pozostaje zamkniętym aż do momentu włączenia do ruchu, oraz że może ono pracować wówczas prawidłowo. Taka gwarancja jest istotna zwłaszcza wówczas,

171 278 gdy odgałęźny łącznik rurowy jest przeznaczony do przewodów gazu dla gospodarstw domowych, zaś gaz jest rozprowadzany pod ciśnieniem od 30 do 100 milibarów.

Tuleja mocujnc^ 18 ma za zadzme me tylko zapewmemn piantrzymywarea zawieradla okrągłego 11 i pierścienia uszczelniającego 16, lecz ponadto uzyskiwanie dobrej szczelności.

Osadzenie tulei mocującej 18 w gnieździe otwartym 10 po kolejnym umieszczeniu zcwiercdła 11 i pierścienia uszczelniającego można przeprowadzić za pomocą dowolnego środka, takiego jak wklejenie, wkręcenie, itp. Według zalecanej postaci wykonania można zaopatrzyć ściankę zewnętrzną tulei mocującej 18 w jeden lub kilka występów miejscowych 20, które mogą wchodzić w odpowiednie wybrania, umieszczone w wewnętrznej ściance gniazda otwartego 10, tak, aby zapewnić unieruchomienie tulei mocującej 18.

W celu włączenia łącznika rurowego według wynalazku do eksploatacji, wystarcza najpierw zamocować go na rurociągu, podlegającym odgałęzieniu, oraz przyłączyć dołączany przewód rurowy, a następnie zdjąć odłączalne zamknięcie 6 i przystąpić do wykonania otworu w rurociągu za pomocą odpowiedniego narzędzia wiercącego 21, a wreszcie - po wykonaniu otworu i cofnięciu narzędzia wiercącego 21 - założyć z powrotem na miejsce odłączalne zamknięcie 6.

Podczas swego wprowadzania do elementu rurowego 3 narzędzie wiercące 21 przechodzi przez otwór środkowy 17 pierścienia uszczelniającego 16, który ze względu na średnicę tego otworu, mniejszą od średnicy narzędzia 21, oraz na podatność materiału, z jakiego pierścień 16 jest wykonany, przylega ściśle do narzędzia wiercącego 21, zapewniając w ten sposób całkowitą szczelność przed wszelkim wpływom płynu. Po ewentualnym pęknięciu tasiemek 19 narzędzie wiercące 21 powoduje z kolei otwarcie zawieradła 11, a wreszcie wykonuje odpowiedni otwór w ściance rurociągu.

Po otwarciu rurociągu i podczas wyciągania narzędzia wiercącego 21 pierścień uszczelniający 16 zapewnia przede wszystkim żądaną szczelność, natomiast przy końcu wyciągania narzędzia wiercącego okrągła część środkowa 14 zawieradła 11 jest dociskana pod działaniem ciśnienia płynu do otworu środkowego 17 pierścienia uszczelniającego 16 i zapobiega w ten sposób wszelkiemu późniejszemu wypływowi płynu. Po całkowitym wyciągnięciu narzędzia wiercącego 21 wystarcza założyć z powrotem na miejsce odłączalne zamknięcie 6.

Opisany układ uszczelniający pozwala również na okresowe późniejsze zamykanie rurociągu np. przez wdmuchiwanie gazu poprzez element rurowy 3 lub też zamykanie przewodu odgałęźnego przez wprowadzanie odpowiedniego koła zamykającego do elementu rurowego 3 i to z zapobieżeniem także tym razem wszelkiemu wypływowi płynu, przenoszonego za pomocą rurociągu.

171 278

Τ

FIG.2

171 278

SZÓSTĄ

FIG. 3

171 278

---	17 /
	ł—iaWZ

FIG. 4

171 278

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz.

Cena 2,00 zł

Claims (5)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Odgałęźny łącznik rurowy do rurociągu z tworzywa termoplastycznego, zawierający człon w kształcie siodła, zaopatrzony w elementy umożliwiające jego zamocowanie dokoła rurociągu, oraz łącznikowy człon rurowy w kształcie litery T, w którym koniec jednej z gałęzi jest połączony z członem w' kształcie siodła i którego przeciwległy koniec jest zaopatrzony w szczeliny i odłączalny element zamykający, przy czym koniec gałęzi bocznej członu rurowego jest zaopatrzony w elementy, pozwalające najej połączenie z przewodem odgałęźnym, w którym to łączniku rurowym gałąź członu rurowego, zaopatrzona w szczelny odłączalny element zamykający, jest wyposażona w układ uszczelniający, znamienny tym, że układ uszczelniający (9) jest wstawiony w otwarte gniazdo (10), znajdujące się w wewnętrznej ściance końca wymienionej gałęzi członu rurowego, oraz jest utworzony przez okrągłe zawieradło podatne (11) z materiału elastomerowego, którego pogrubione obrzeże (12) jest umieszczone w gnieździe otwartym (10), przy czy zawieradło (11) ma częściowy wykrój okrągły (13) wzdłuż większej części swego obwodu i zawiera okrągłą część środkową (14), połączoną na obwodzie za pomocą elementu łączącego (15), działającego jak zawiasa; oraz podatny pierścień uszczelniający (16) nałożony jest na zawieradło okrągłe (11), przy czym pierścień (16) jest wykonany również z materiału elastomerowego i jest utworzony przez tarczkę okrągłą, mającą także wzmocnione obrzeże, która jest osadzona w gnieździe otwartym (10) i zawiera okrągły otwór środkowy (17) o średnicy mniejszej od średnicy narzędzia (21) zastosowanego do wykonania otworu w rurociągu ma tuleję mocującą (18), wstawioną i unieruchomioną w gnieździe otwartym (10), dla przytrzymywania na miejscu zawieradła okrągłego (11) i pierścienia uszczelniającego (16).
2. 2. Łącznik według zastrz. 1, znamienny tym, że zawieradło (11) i pierścień uszczelniający (16) są z elastomeru, mającego twardość od 50 do 70 IRHD.
3. 3. Łącznik według zastrz. 1, znamienny tym, że zawieradło (11) i pierścień uszczelniający (16) są z różnych elastomerów, przy czym elastomer, użyty do pierścienia uszczelniającego (16), ma twardość od 50 do 60 IRHD, natomiast elastomer, do zawieradła (11), ma twardość od 60 do 70 IRHD.
4. 4. Łącznik według zastrz. 1, znamienny tym, że zawieradło (11) jest zaopatrzone w miejscowe cienkie tasiemki zrywalne (19), które zapobiegają wszelkiemu przemieszczaniu się okrągłej części środkowej (14) podczas magazynowania i transportu łącznika rurowego.
5. 5. Łącznik według zastrz. 1, znamienny tym, że zewnętrzna ścianka tulei mocującej (18) jest zaopatrzona w jeden lub kilka występów miejscowych (20), wchodzących w odpowiednie wybrania w wewnętrznej ściance gniazda otwartego (10).