PL166280B1

PL166280B1 - Srodek mikrobiocydowy PL PL PL

Info

Publication number: PL166280B1
Application number: PL90287466A
Authority: PL
Inventors: Andrew B Law; Gary L Willingham
Original assignee: Rohm & Haas
Priority date: 1989-10-24
Filing date: 1990-10-23
Publication date: 1995-04-28
Also published as: EP0425143B1; EP0425143A2; ATE132693T1; BR9005293A; DE69024748D1; ES2082832T3; MX171622B; DE69024748T2; EP0425143A3; CA2027241A1; JPH03178969A; AU650238B2; AU6452390A; KR910007419A; HU906537D0; HUT55767A; PL287466A1; ZA908280B

Abstract

1. Srodek mikrobiocydowy, znamienny tym, ze zawiera a) jeden lub wiecej 3-izotiazolonów o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym Y oznacza grupe /C 1 -C18/alkilow a lub / C 3 - C 12 / , korzystnie / C5-C8/cyklo- alkilowa, z których kazda jest ewentualnie podstawiona jedna lub wiecej niz jedna grupa hydroksylowa, chlorow- cowa, cyjanowa, alkiloaminowa, dialkiloammowa, ary- loam inowa, karboksylowa, karboalkoksylowa, alkoksy- lowa, aryloksylowa, alkilotio, chlorowcoalkoksylowa, cykioalkiloaminowa, karbamoksylowa lub izotiazolony- lowa; grupe niepodstawiona lub podstawiona chlorow- cem / C2 -C8/ , korzystnie /C 2 -C4 /alkenylow a lub alkiny- lowa; grupe /C 7-C10/aralkilowa ewentualnie podsta- wiona jednym lub wiecej niz jednym atomem chlorowca, grupa /C 1-C4 /alkilow a lub /C 1 -C4/alkoksylow a lub oznacza grupe arylowa, ewentualnie podstawiona jed- nym lub wiecej niz jednym atomem chlorowca, grupa nitrowa, /C 1-C4/alkilowa, /C 1-C4/alkilo-acyloaminowa, karbo/C 1-C4/alkoksylow a lub sulfamylowa, a kazdy niezaleznie X i X 1 oznacza atom wodoru, chloru lub grupe metylowa oraz b) sól metalu obejmujaca sól mie- dzi, cynku, manganu, sól zelazowa lub zelazawa, której anion pochodzi od organicznego kwasu karboksylowego o co najmniej 6 atomach wegla, EDTA , 8-hydroksy- chinolinianu, glukonianu, o-fenantroliny, chinolinianu N,N-bis-/2-hydroksy-5-sulfobenzylo/glicyny, polimeru lignosulfonianowego lub poliakrylanu 1 ewentualnie c) rozpuszczalnik. PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest środek mikrobiocydowy zawierający 3-izotiazolon. Zastosowanie 3-izotiazolonów do zwalczania mikroorganizmów w różnych środowiskach przemysłowych (płyny do obróbki metali, woda w wieżach chłodniczych, emulsje, folie z tworzyw

166 280 sztucznych itp.) wspomagano przez dodatek stabilizatorów utrzymujących przez dłuższy czas ich aktywność przeciwdrobnoustrojową; typowe układy stabilizatorów obejmują azotany metali i podobne związki.

Według opisów patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki nr nr 3 870795 i 4067878 izotiazolony stabilizuje się na rozkład chemiczny za pomocą dodatku azotanu lub azotynu metalu, natomiast inne zwykłe sole metali, takie jak węglany, siarczany, chlorany, nadchlorany i chlorki, zgodnie z powyższymi opisami, nie są tak skuteczne w stabilizowaniu roztworów izotiazolonów, które zwykle są roztworami wodnymi lub roztworami w rozpuszczalniku hydroksylowym, jak azotany i azotyny. W tych opisach patentowych nie ma żadnej informacji o solach organicznych kwasów karboksylowych zawierających więcej niż 6 atomów węgla.

Z opisów patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki nr nr 4150 026 i 4 241214 wiadomo, że użyteczne są kompleksy izotiazolonów i soli metali, ponieważ mają podwyższoną stabilność termiczną przy zachowanej aktywności biologicznej. Wymienione sole metali nie obejmują jednak soli organicznych kwasów karboksylowych zawierających 6 lub więcej atomów węgla ani kompleksów metali z reagentami rozpuszczalnymi w rozpuszczalnikach organicznych lub z polimerami.

Z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4608 183 znane są synergistyczne mikrobiocydowe mieszaniny izotaizolonów i kompleksów metali z wielofunkcyjnymi ligandami, w których sam kompleks metalu może być środkiem mikrobiocydowym. Szczególnie jest zilustrowany rozpuszczalny w wodzie cytrynian jednomiedziowo-sodowy. Znane jest też stosowanie pewnych organicznych stabilizatorów izotiazolonów, zwłaszcza w sytuacjach, gdy użycie soli metali może stwarzać problemy takie jak korozja, koagulacja lateksów, nierozpuszczalność w niewodnym środowisku, interakcja ze stabilizowanym substratem itp..

Stabilizatorem może być formaldehyd lub związki uwalniające formaldehyd (opisy zgłoszeń patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki nr nr 4 165 318 i 4129448).

Jednak w pewnych zastosowaniach należy unikać dodawania stabilizatorów organicznych ze względu na ich lotność, rozkład w wysokich temperaturach, trudność manipulowania nimi, potencjalną toksyczność itp.. Podejrzewa się, że formaldehyd jest rakotwórczy, a zatem należy zmniejszyć stosowanie formaldehydu lub związków uwalniających formaldehyd w przypadku kontaktu z ludzką skórą lub płucami.

Ze zgłoszenia patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 783 221 znane jest stosowanie soli metali organicznych kwasów karboksylowych zawierających co najmniej 6 atomów węgla, w których metal jest wybrany z grupy obejmującej miedź i inne metale przejściowe, cynk, antymon i ołów z izotiazolonami i rozpuszczalnikiem/rozcieńczalnikiem, do zabezpieczania drewna. Jednakże nie ma tam żadnej informacji, że sole metali mogą wywierać jakiekolwiek działanie stabilizujące na izotiazolony.

Pożądany jest zatem taki sposób stabilizowania izotiazolonu, który wymaga małej ilości stabilizatora tak, by uniknąć szkodliwego współdziałania z innymi składnikami w układach, w których stosuje się izotiazolony jako mikrobiocydy.

Środek według wynalazku składa się z a) jednego lub więcej 3-izotiazolonów o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym Y oznacza grupę /C1-C18/alkilową lub /C3-C12/, korzystnie /Cs-Ca/cykloalkilową, z których każda jest ewentualnie podstawiona jedną lub więcej niż jedną grupą hydroksylową, chlorowcową, cyjanową, alkiloaminową, dialkiloaminową, aryloaminową, kraboksylową, karboalkoksylową, alkoksylową, aryloksylową, alkilotio, chlorowcoalkoksylową, cykloalkiloaminową, karbamoksy lub izotiazolonylową, Y oznacza też niepodstawioną lub podstawioną chlorowcem grupę /Cz-Ca/, korzystnie /C2-C4/alkenylową lub alkinylową, grupę /C7Cw/aralkilową ewentualnie podstawioną jednym lub więcej atomem chlorowca, grupą /C1C4/alkilową lub /C1-C4/alkoksylową lub oznacza grupę arylową ewentualnie podstawioną jednym lub więcej atomem chlorowca, grupą nitrową, /C1-C4/alkilową, /C1-C4/alkilo-acyloaminową, karbo/C1-C4/alkoksylową lub sulfamylową, a X i Χ1 oznaczają niezależnie atom wodoru, chloru lub grupę metylową i b) soli metalu obejmującej sól miedzi, cynku, manganu, sól żelazową lub żelazawą, której anion pochodzi od organicznego kwasu karboksylowego o co najmniej 6 atomach węgla, EDTA, 8-hydroksychinolinianu, glukonianu, o-fenantroliny, chinolinianu N,N-bis/2-hydroksy-5-sulfobenzylo/glicyny, polimeru lignosulfonianu lub poliakrylanu i ewentualnie rozpuszczalnika.

166 280

Środek według wynalazku nadaje się do zwalczania wodorostów, bakterii lub grzybów w jednym z następujących ośrodków: a) płyny do obróbki metali zawierające co najmniej jeden składnik wybrany z grupy składającej się z alkanoloaminy, emulgatora takiego jak sulfonian naftowy, estru lub amidu kwasu borowego, inhibitora korozji i kwasu tłuszczowego, b) woda do wieży chłodzących zawierająca inhibitory korozji lub środki zapobiegające odkładaniu się kamienia kotłowego, c) woda do prania i zmywania, d) środki kosmetyczne, d) układy paliwowe, f) emulsja, g) stałe folie dekoracyjne lub zabezpieczające, h) w przypadku, gdy jako sól stosuje się sól manganu, żelazową lub żelazawą - nośniki organiczne polimeryczne do farb, tworzące folie, zasadniczo nie przenikające przez drewno, i/farby.

Korzystne 3-izotiazolony obejmują związki znane z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr nr 3 523 121 i 3 761488 i przedstawione wzorem na rysunku, w którym Y oznacza grupę alkilową ewentualnie podstawioną o 1-18 atomach węgla, korzystnie o 4-10 atomach węgla, niepodstawioną lub podstawioną chlorowcem grupę alkenylową lub alkinylową o 2-8 atomach węgla, korzystnie o 2-4 atomach węgla, grupę cykloalkilową ewentualnie podstawioną o 3-12 atomach węgla, korzystnie o 5-8 atomach węgla, grupę aralkilową zawierającą do 10 atomów węgla ewentualnie podstawioną chlorowcem, niższą grupą alkilową lub niższą alkoksylową, lub grupę arylową zawierającą do 10 atomów węgla, ewentualnie podstawioną chlorowcem, niższą grupą alkilową lub niższą alkoksylową, a X i X¹ oznaczają atom wodoru, chlorowca lub grupę /C1-C4/alkilową.

Reprezentatywne podstawniki Y obejmują metyl, etyl, propyl, izopropyl, butyl, heksyl, oktyl, cykloheksyl, benzyl, 3,4-dichlorofenyl, 4-metoksybenzyl, 4-chlorobenzyl, 3,4-dichlorofenyl, 4metoksyfenyl, 4-chlorofenyl, fenytyl, 2-/4-chlorofenylo/-etyl, hydroksymetyl, chlorometyl, chloropropyl, wodór itp.

Określenie „niższy w połączeniu z alkilem, alkoksylem itd. oznacza, że część alkilowa lub alkil zawiera 1-4 atomów węgla.

Przez podstawioną grupę alkilową należy rozumieć grupę, w której jeden lub więcej atomów wodoru jest zastąpionych inną grupą. Przykłady podstawionych grup alkilowych, które występują w 3-izotiazolonach stanowiących składnik środka według wynalazku, obejmują grupy hydroksyalkilowe, chlorowcoalkilowe, cyjanoalkilowe, alkiloaminoalkilowe, dialkiloaminoalkilowe, aryloaminoalkilowe, karboksyalkilowe, karbalkoksyalkilowe, alkoksyalkilowe, aryloksyalkilowe, alkilotioalkilowe, arylotioalkilowe, chlorowcoaikoksyalkilowe, cykloalkiloaminoalkilowe, takie jak morfolinoalkilowe, piperydynoalkilowe, pirolidonyloalkilowe itp., karbamoksyalkilowe, alkenylowe, chlorowcoalkenylowe, alkinylowe, chlorowcoalkinylowe, izotiazolonyloalkilowe itp..

Przez podstawioną grupę aralkilową należy rozumieć grupę aralkilową w której jeden lub więcej atomów wodoru w pierścieniu arylowym lub w łańcuchu alkilowym jest zastąpionych innymi grupami. Przykłady takich grup obejmują grupy aralkilowe podstawione chlorowcem, niższą grupą alkilową lub niższą alkoksylową itp..

Przez podstawioną grupę arylową należy rozumieć grupę arylową, taką jak grupa benzenowa, naftalenowa, pirydynowa, w której jeden lub więcej atomów wodoru w pierścieniu arylowym jest zastąpionych inną grupą. Przykłady takich podstawników obejmują chlorowce, grupę nitrową, niższe grupy alkilowe, niższe alkilo-akryloaminowe, niższe karbalkoksylowe, grupę sulfamylową itp.

Korzystne izotiazolony stanowią: 5-chloro-2-metylo-3-izoliazolon, 2-metylo-3-izotiazolon,

2- n-oktylo-3-izotiazolon i 4,5-dichloro-2-oktylo-3-izotiazolon. Okazało się, że kilku chlorowanych izotiazolonów nie stabilizują sole metali związków stanowiących składnik środka według wynalazku.

Sposób zapobiegania lub hamowania wzrostu bakterii w miejscach określonych powyżej polega na wprowadzeniu wystarczającej ilości, działającej szkodliwie na wzrost bakterii, środka mikrobiocydowego, zawierającego jeden lub więcej 3-izotiazolonów o wzorze przedstawionym na rysunku, podstawnikach określonych powyżej, oraz zawierającego sól miedzi, manganu, sól żelazową lub żelazawą, określone powyżej i ewentualnie rozpuszczalnik. Wprowadzając jedną lub kilka wymienionych soli w skutecznej ilości do wyżej wymienionych miejsc uzyskuje się stabilizację

3- izotiazolonów.

Ważnym ośrodkiem, który wymaga zabezpieczenia przed rozwojem mikroorganizmów są płyny do obróbki metali (MWF). Płyny te są odpowiednimi kombinacjami związków chemicznych,

166 280 które mogą zawierać, ale nie muszą być do nich ograniczone, następujące składniki: alkanoloaminy, środki powierzchniowo czynne typu sulfonianów naftowych, oleje (naftenowy, parafinowy itd.), chlorowane parafiny i estry tłuszczowe, siarkowane związki tłuszczowe, estry fosforanowe, kwasy tłuszczowe i ich sole aminowe, glikole, poliglikole, estry i amidy kwasu borowego. Produkty handlowe są w postaci koncentratów do rozcieńczania do zawartości 1-10% składników w wodzie. Stosuje się je przy frezowaniu, w obróbce skrawaniem, przy wierceniu i w innych procesch obróbki metali w celu smarowania, chłodzenia, zabezpieczania powierzchni przed korozją itp. Ponieważ płyny do obróbki metali są regenerowane i składowane, powstają warunki korzystne dla rozwoju mikroorganizmów. Stwierdzono, że izotiazolony skutecznie zapobiegają wzrostowi takich organizmów. Niektóre składniki płynów do obróbki metali mają tendencję do rozkładu izotiazolonów i w związku z tym niszczą ich aktywność mikrobiocydową, zatem istnieje potrzeba stosowania stabilizatorów izotiazolonów, które będą zapobiegały degradacji.

Wiadomo, że działanie mikrobiocydów może być przypadkowo zwiększone przez synergistyczną kombinację z jednym lub kilkoma innymi mikrobiocydami, chociaż takiego efektu synergistycznego nie można łatwo przewidzieć. Mogą być także inne powody łączenia dwóch mikrobiocydów, nawet jeśli synergizm nie występuje, takie jak koszt, rozpuszczalność, ochrona przed więcej niż jednym szkodliwym gatunkiem.

Wśród związków stabilizujących, które stosowane są jako składnik środka według wynalazku, są sole organicznych kwasów karboksylowych, które są rozpuszczalne w wodzie lub dyspergujące się w wodzie. Korzystne związki stanowią: oktanian cynku („oktanian jest zwykle stosowaną nazwą równoważną z 2-etyloheksanianem) i alkanian miedzi (mieszanina karboksylanów około /C7-Ci3/alkilowych). Do innych odpowiednich związków należą: heksanian, heptanian, dekanian, dodekanian, dodekenian, cykloheksylokarboksylan, tetrahydrobenzoesan, naftenian, neodekanian, oleinian, benzoesan cynku, sole dysproporcjonawanego kwasu kalafoniowego (kwasu abietynowego, pimarowego), 2-fenyloetanonian itp..

W celu rozpuszczenia izotiazolonów można stosować dowolne rozpuszczalniki organiczne, które rozpuszczają izotiazolony, nie przeszkadzają w zamierzonym końcowym zastosowaniu, nie destabilizują izotiazolonów i nie reagują z solą metalu eliminując jej stabilizujące działanie. Można stosować rozpuszczalniki hydroksylowe, np. poliole, takie jak glikole, monoetery glikoli, alkohole itp. Można także stosować hydroksylowe środki koagulujące, takie jak monoizomaślan trimetylo1,3-pentanodiolu, który jest produktem firmy Eastman Chemical pod nazwą Texanol. W pewnych formulacjach jako rozpuszczalniki nadają się węglowodory alifatyczne lub aromatyczne. Typowe rozpuszczalniki stanowią glikol propylenowy, monoetyloeter glikolu dipropylenowego, ksylen, benzyna lakowa itp. Rozpuszczalniki można stosować dopóki sól metalu pozostaje rozpuszczalna lub na tyle dobrze zdyspergowana, aby mogła być w sposób dogodny i jednorodny wprowadzona do badanej formulacji.

Ilość stabilizującej soli metalu zmienia się w zależności od warunków stosowania i stężenia izotiazolonu w środku. Zwykle mikrobiocydowe środki według wynalazku zawierające rozpuszczalnik, mogą zawierać od 0,01 do 50 części izotiazolonu, od 0,0001 do 10 części soli metalu i od 40 do 98,9899 części rozpuszczalnika. Korzystnie środek zawiera 1-25 części izotiazolonu, 0,1-10 części soli metalu i 65-98,9 części rozpuszczalnika. W przypadku, gdy środek nie zawiera rozpuszczalnika, względne ilości wynoszą 0,01-99,9899 (korzystnie 5-40) izotiazolonu i 0,0001-99,99 (korzystnie 60-95) części soli metalu. W stężonych roztworach skuteczne ilości soli metalu w stosunku do izotiazolonu są w zakresie około 1:50 do około 50:1. Oczywiście można stosować większe ilości, ale związane jest to z dodatkowym kosztem. Przy wyższych stopniach rozcieńczenia izotiazolonu (takich jak od około 0,1 ppm do około 10% izotiazolonu w rozpuszczalniku) stosunek stabilizatora do izotiazolonu może być w zakresie od około 1:7 do około 50:1. Korzyści wynikające ze stosowania jako stabilizatorów soli metali są zauważalne nawet wówczas, gdy izotiazolon zawiera inne stabilizujące sole, takie jak przedstawione w zgłoszeniach patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki nr nr 3 870795, 4067878, 4 150026 i 4241 214.

Środki według wynalazku mogą korzystnie być łączone z innymi znanymi mikrobiocydami.

Następujące przykłady ilustrują wynalazek. Jeśli nie zaznaczono inaczej wszystkie części i procenty są wagowe, a temperatury są podane w stopniach Celsjusza. Sposoby ilościowego oznaczania iziotiazołonów w następujących przykładach opisane są szczegółowo w Kathon

166 280

886 MW Microbiocide and Kathon 893 MW Fungicide: Analysis' in Metal Working Fluids by High-Performance Liquid Chromatography“, 1988, Rohm and Haas Company.

Przykład I. Badanie stabilności.

Przykład ten ilustruje działanie stabilizujące soli metali na izotiazolony dodane do kilku różnych płynów do obróbki metali (MWF). Koncentraty A do C MWF są „półsyntetycznymi“ typami zawierającymi około 10 do 15% oleju naftenowego/parafinowego, około 50% wody, około 15% środków emulgujących i około 15% amin regulujących pH, środków antykorozyjnych i środków EP (EP-środki do smarowania mechanizmów przenoszących bardzo duże naciski jednostkowe). Koncentrat MWF typu D jest syntetyczny i zawiera około 70% wody, 15% długołańcuchowych niejonowych środków powierzchniowo czynnych lub estrów, 15% fosforanu lub karboksylanu aminy jako inhibitora korozji, aminy regulujące pH i środki EP. Koncentrat MWF typu E jest rozpuszczalny i zawiera około 50 do 75% oleju naftenowego/parafinowego, około 10-20% środków emulgujących i około 15% amin regulujących pH, środki antykorozyjne i środki EP.

Test przeprowadza się następującym sposobem: Do szklanej fiolki wprowadza się w następującej kolejności: a) 5 części wagowych koncentratu płynu do obróbki metali (MWF) rozcieńczonego w wodzie, b) 5 części stabilizatora w roztworze lub w dyspersji, c) 5 części wody, d) 5 części wodnego roztworu zawierającego 80 ppm substancji czynnej, wytworzonego przez rozcieńczenie 14,4% wodnego roztworu mieszaniny o stosunku w przybliżeniu 75/25 (oznaczonej jako IT-MIX) 5-chloro-2-metylo-3-izotiazoIonu i 2-metylo-3-izotiazolonu, przy czym jako substancję czynną do tego celu uważa się pierwszy składnik mieszaniny, oraz zawierającego także 9,2% wagowych chlorku magnezu i 15,7% azotanu magnezu. Końcowa mieszanina zawierała zatem 3-5% MWF, 20 ppm izotiazolonu stanowiącego substancję czynną i 0 (w próbie kontrolnej) do 40 ppm stabilizatora. Następnie fiolki zamknięto i przechowywano w temperaturze otoczenia w zamkniętej komorze przez określony czas, po czym przesączono przez 0,45 pm filtr do innej fiolki i tego samego dnia poddano analizie. Względne stężenie substancji czynnej określano na drodze wysokosprawnej chromatografii cieczowej z odwróconymi fazami.

Alkanian miedziowy stosowano w postaci 10% roztworu w ksylenie, 8-hydroksychinolinian i o-fenantrolinę miedzi wytwarzano in situ dodając 20 ppm miedzi w postaci siarczanu miedziowego i 50-krotny nadmiar składnika organicznego. Jako dyspergatory stosowano polimery lignosulfonianowe (Marasperse N22 firmy Reed Lignin Co., Reax 88A firmy Westvaco Chemical Division). Kombinacje lignosulfonianów uzyskano przez zmieszanie 1% roztworu miedzi lub cynku (w postaci siarczanu) i 9% polimeru w wodzie, mieszanie przez noc i rozcieńczenie wodą.

Tabela 1

Porównanie kilku soli miedzi i cynku w czterech układach MWF po 3 dniach w temperaturze pokojowej

Stabilizator	Ilość stabilizatora ppm	MWF-A	MWF-B	MWF-C	MWF-D
	% pozostałego AI
Brak	0	43	0	8	55
Alkanian Cu	20	59	89	97	67
8-Hydroksychinolinian Cu	20	68	78	92	65
o-fenantrolina Cu	20	73	79	92	73
Cu Marasperse N22	20	76	76	98	66
Cu Reax 88A	20	71	75	100	75
Zn Marasperse N22	100	69	45	-	-
Zn Reax 88A	100	73	53	-	-
Oktanian Zn	100	76	63	-	-

Początkowy układ zawierał 15 ppm 5-chloro-2-metylo-3-izotiazolonu (AI) z 3% koncentratem MWF typu A lub 5% koncentratem MWF typu B lub 4% koncentratem MWF typu C lub 4% koncentratem MWF typu D.

Przykład II. Badanie stabilności. Przykład ten przedstawia stabilizujące działanie glukonianu miedzi i EDTA żelaza w rozpuszczalnym płynie do obróbki metali. To badanie stabilności przeprowadzono wraz z badaniem aktywności przeciwdrobnoustrojowej podobnym do badań opisanych w przykładach III-VIn. Podczas badań aktywności przeciwdrobnoustrojowej pobierano okresowo próbki MWF i określano stężenie izotiazolonu na drodze analizy HPLc wykorzystując rozdzielanie gradientem z fazą odwróconą na kolumnie z oktadecylosilanem i z detektorem UV.

166 280

Tabela 2

Porównanie dwóch soli metali w MWF-E

Sól metalu	ppm AI	ppm Cu/Fe	1 tydz.	2 tyg. % pozostałego AI	4 tyg.

Glukonian Cu	7,5	0	13	7	7
Glukonian Cu	7,5	20	44	27	13
Glukonian Cu	15	0	9	3	3
Glukonian Cu	15	20	47	31	12
EDTA Fe	15	0	9	3	3
EDTA Fe	15	40	46	30	7
EDTA Fe	15	80	59	45	13

Przykłady III-VIII . Badanże aktywności przeciwdrobnoustrojowej.

Rozcieńczenia stosowane do zabezpieczania płynów do obróbki metali określano w laboraSorium za pomocą SesSu przeznaczonego do symulowania pewnych ważnych w Sym zakresie warunków, takich jak częsSe powSórne zanieczyszczenie płynu mikroorganizmami, obecność organicznych subsSancji sSanowiących pożywkę sSymulującą rozwój mikroorganizmów i obecność opiłków i ziaren meSali. Jednakże, ponieważ warunki, w jakich sSosuje się płyny do obróbki meSali, zmieniają się isSoSnie, rozpięSość rzeczywisSego czasu, w jakim So zabezpieczenie jesS skuSeczne w warunkach labotaSoryjnych nie zawsze jesS Saka sama jak w prakSyce. Tym niemniej SesS Sen daje dobrą orienSację w różnicy skuSeczności różnych środków i należy spodziewać się, że Sakie różnice wystąpią również w prakSyce.

Przygotowano 50 mililiSrowe próbki zwykle polecanych handlowych rozcieńc^ń płynów do obróbki meSali wraz ze środkami mikrobiocydowymi poddawanymi ocenie o odpowiednich sSężeniach. Jedną próbkę teprezznSująśą każdy płyn pozosSawiono bez środka, jako próbkę konSrolną. Do każdej badanej próbki dodano 0,5-1 g ziaren odpowiedniego meSalu, co miało symulować obecność „swarP (oznacza So ziarenka meSalu i wióry powsSające podczas wiercenia, rozdrabniania i podobnych operacji), kSóre usuwa się podczas obróbki meSali. Do każdej z badanych próbek dodano 1 ml lub 0,5 ml inokulum bakSerii lub grzybów, aby uzyskać końcowe sSężenie w badanej próbce w zakresie 1000000 do 10000000 mikroorganizmów na ml płynu do obróbki meSali. Mikroorganizmy Se wyizolowano z naSuralnie zanieczyszczonych płynów do obróbki meSali różnych Sypów i uSrzymywano je w mieszaninie kilku nieSrakSowanych (bez środka mikrobiocydowego) płynów do obróbki meSali, do kSórych co Sydzień dodawano świeżego płynu.

Badane próbki przechowywano w SemperaSurze oSoczenia przez 4 Sygodnie, zaszczepiając je co Sydzień mikroorganizmami, sposobem opisanym powyżej. W celu oszacowania liczby mikroorganizmów znajdujących się w badanej próbce podczas SesSu, zliczono je na płySkach agarowych, zwykle po Sygodniu po każdej inokulacji, Suż przed nasSępną inokulacją. Płytki agarowe inkubowano w 30°C przez 7 dni, a nasSępnie obserwowano liczbę jednosSek Sworzących kolonię (cfu) na każdej płySce.

Przykłady III-VIII wykazują zwiększoną zdolność zwalczania mikroorganizmów przez kilka soli meSali wraz z izoSiazolonem w MWF-A. Doświadczenia przeprowadzono sposobem opisanym powyżej.

Tabela 3

Działanie glukonianu miedzi na IT-MIX w półsyntetycznym płynie A

Liczba C.F.U. mikroorgarnzmów/ml badanej próbki

ppm A.I.	ppm Cu	1 tydzień	2 tygodnie	3 tygodnie	4 tygodnie
0	0	>10^e	> 10*	>10*	>10*
20	0	>10*	>10*	>10*	> 10*
20	5	<10³	> 10*	> 10*	>10*
20	10	<10³	<10³	10*	>10*
20	20	<10³	< 10³	<10³	<10^s
0	5	>10*	>10*	>10*	>10*
0	10	> 10*	>10*	> W*	>10*
0	20	>10*	>10*	>10*	>10*

166 280

Inokulacja

Czas zero - 1 122(0)0(00) c.f.u./ml tydzień - 1660000 000 c.f.u/ml tygodnie - 2 025 0001000 c.f.u./ml tygodnie - 1865 (KWOTO c.f.u./ml

Tabela 4

Działanie glukonianu cynku na ΓΤ-ΜΙΧ w półsyntetycznym płynie A

Liczba C.F.U. mikraorgtuńianów/ml badanej próbki

ppm A/Ι.	ppm Zn	1 tydzień	2 tygodnie	3 tygodnie	4 tygodnie
0	0	>10’	>10’	>10’	>10’
20	0	<103	>10’	>10’	>10’
20	20	<103	>10’	>10’	>10’
20	40	<103	>10’	>10’	>10’
20	80	<103	<103	>10’	>10’
20	100	<103	<103	>10’	>10’
20	200	<103	<103	<103	<103
20	300	<103	<103	<103	<103
0	20	>10’	>10’	>10’	>10’
0	80	>10*	>10’	>10’	>10’
0	100	>10’	>10’	>10’	>10’
0	300	>10’	>10’	>10’	>10’

Inokulacja

Czas zero - 1 500000)000 c.f.u./ml ltydzień - 2950000000 c.f.u./ml tygodnie - 1500000000 c.f.u./ml tygodnie - 1440000000 c.f.u./ml

Tabela 0

Działanie N,N-bis/2-hydroksy-0-fulfobenzylo/glicyny żelaza na ΙΤ-ΜΙΧ w półsyntetycznym płynie A

ppm A/Ι.	ppm Fe	Liczba C.F.U. badanej próbki
1 tydzień	2 tygodnie	3 tygodnie	4 tygodnie
0	0	>10’	>10’	>10’	>10’
7	0	10’	>10’	>10’	>10’
7	200	-	W*	103	<103
7	000	-	<103	<103	103
0	200	-	>10’	>10’	>10’
0	000	-	>10’	>10’	>10’

Tabela 6

Działanie EDTA Fe na ΙΤ-ΜΙΧ w półsyntetycznym płynie A

Liczba C.F.U./ml badanej próbki

ppm A/Ι.	ppm Fe	1 tydzień	2 tygodnie	3 tygodnie	4 tygodnie
0	0	>10’	>10’	>10’	>10’
7	0	>10’	100	>10’	>10’
7	20	10⁴	103	<103	<103
7	00	103	103	<103	<103
7	100	103	<103	<103	<103
7	200	103	<103	<103	<103
7	200	>10’	>10’	>10’	>10’

166 280

Tabela 7

Działanie EDTA Zn na IT-MIX w półsyntetycznym płynie A

ppm A.I	ppm Zn	Liczba C.F.U./ml badanej próbki
1 tydzień	2 tygodnie	3 tygodnie	4 tygodnie
0	0	>10^e	>10®	>10®	>10®
7	0	>10^e	>10®	>10®	>10®
7	200	>10®	>10®	>10®	>10®
7	500	<10³	<10³	>10®	>10®
0	200	>»10®	>10®	>»10®	>10®
0	500	>10®	>10®	>10®	>10®

Tabela 8

Działanie EDTA Mn na IT-MIX w półsyntetycznym płynie A

ppm A.I.	ppm Mn	Liczba C.F.U./ml badanej próbki
1 tydzień	2 tygodnie	3 tygodnie	4 tygodnie
0	0	>10®	>10®	>10®	>10®
7	0	>»10®	>10®	>10®	>10®
7	200	-	10⁴	10’	>10®
7	500	-	<103	<10³	>10®
0	200	-	>10®	>10®	>10®
0	500	-	>10®	>10®	>10®

16(6280

X ο \ //

C-C /ζ \ 'Ν-Υ 1/^υ S

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Środek mikrobiocydowy, znamienny tym, że zawiera a) jeden lub więcej 3-izotiazolonów o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym Y oznacza grupę /Ci-Cie/alkilową lub /C3-C12/, korzystnie /Cs-Ce/cykloalkilową, z których każda jest ewentualnie podstawiona jedną lub więcej niż jedną grupą hydroksylową, chlorowcową, cyjanową, alkiloaminową, dialkiloaminową, aryloaminową, karboksylową, karboalkoksylową, alkoksylową, aryloksylową, alkilotio, chlorowcoalkoksylową, cykloalkiloaminową, karbamoksylową lub izotiazolonylową; grupę niepodstawioną lub podstawioną chlorowcem /Cr-Ce/, korzystnie /C2-C4/alkenylową lub alkinylową; grupę /C7-Cio/aralkilową ewentualnie podstawioną jednym lub więcej niż jednym atomem chlorowca, grupą /Ci-C4/alkilową lub /Ci-C^j/alkoksylową lub oznacza grupę arylową, ewentualnie podstawioną jednym lub więcej niż jednym atomem chlorowca, grupą nitrową, /Ci-Cj/alkilową, /Ci-Cj/alkilo-acyloaminową, karbo/Ci-Cj/alkoksylową lub sulfamylową, a każdy niezależnie X i Xi oznacza atom wodoru, chloru lub grupę metylową oraz b) sól metalu obejmującą sól miedzi, cynku, manganu, sól żelazową lub żelazawą, której anion pochodzi od organicznego kwasu karboksylowego o co najmniej 6 atomach węgla, EDTA, 8-hydroksychinolinianu, glukonianu, o-fenantroliny, chinolinianu N,N-bis-/2-hydroksy-5-sulfobenzylo/glicyny, polimeru lignosulfonianowego lub poliakrylanu i ewentualnie c) rozpuszczalnik.
2. Środek według zastrz. I, znamienny tym, że zawiera od 0,01 do 99,9999 części 3-izotiazolonu o wzorze przedstawionym na rysunku i od 0,000I do 99,99 części soli metalu.
3. Środek według zastrz. I, znamienny tym, że zawiera od 0,0i do 50, korzystnie od I do 25 części 3-izotiazolonu, od 0,00I do I0, korzystnie od 0,I do I0 części soli metalu i od 40 do 99,9899, korzystnie od 65 do 98,9 części rozpuszczalnika.
4. Środek według zastrz. I, znamienny tym, że jako rozpuszczalnik zawiera węglowodór alifatyczny, węglowodór aromatyczny, alkohol dwuwodorotlenowy lub monoalkilowy eter alkoholu dwuwodorotlenowego.
5. Środek według zastrz. I, znamienny tym, że jako sól metalu zawiera jedną lub więcej soli wybranych z następującej grupy: sole kwasów alkilokarboksylowych zawierających 6-20 atomów węgla, sole kwasów cykloalkilokarboksylowych zawierających 6-I0 atomów węgla, lub aromatycznych kwasów karboksylowych zawierających 6-II atomów węgla, korzystnie sól kwasu heksanowego, heptanowego, oktanowego, dekanowego, dedekanowego, 2-e tyło heksanowego, alkanowego/mieszanina kwasów około /C7-Ci3/alkilokarboksylowych/, neodekanowego, oleinowego, abietynowego, pimarowego, cykloheksylokarboksylowego, cykloheptylokarboksylowego, cyklooktylokarboksylowego, benzoesowego, fenyloeteanowego lub naftoesowego, a szczególnie korzystnie alkanianu miedzi lub oktanianu cynku.
6. Środek według zastrz. I, znamienny tym, że zawiera 3-izotiazolon o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym Y oznacza grupę /Ci-Cie/alkilową, /C3-Ci2/cykloalkilową, /C7-Ci0/ara.lkilowy lub /C7-Ci0/aralkilową chlorowaną w pierścieniu, X oznacza atom wodoru, lub chloru lub grupę metylową, a Xi oznacza atom wodoru lub chloru.
7. Środek według zastrz. I, znamienny tym, że zawiera jako 3-izotiazolon jeden lub więcej związków wybranych z następującej grupy: 4,5-dichloro-2-oktylo-3-izotiazolon, 2-oktylo-3izotiazolon, 5-chloro-2-metylo-3-izotiazolon i 2-metylo-3-izotiazolon.
8. Środek według zastrz. I, znamienny tym, że stosunek soli metalu do izotiazolonu wynosi 1:50 do 50: i.