Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania mat, filców, plyt z wlókien zwlaszcza mineralnych, zuzlowych lub szklanych.Znany typowy sposób wytwarzania wyrobów z wlókien mineralnych, zuzlowych lub szkla¬ nych polega na stosowaniu nastepujacych podstawowych operacji technologicznych: topienie surowców wsadowych, rozwlóknianie stopu, formowanie kobierca, prasowanie kobierca z termo- chemiczna obróbka wlókna. Decydujacymi czynnikami wlóknotwórczymi bez wzgledu na sposób wytwarzania plynnego stopu sa: rodzaj zastosowanej energii do jego rozwlókniania oraz sklad chemiczny surowców podstawowych i dodatków korygujacych, majace zasadniczy wplyw na jakosc wlókna elementarnego tworzacego kobierzec welny, bedacy tworzywem wyjsciowym do formowania wyrobów gotowych, przy czym procesowi wytwarzania tych wyrobów towarzysza duze straty energii cieplnej oraz emisji toksycznych zanieczyszczen do atmosfery.Wyroby z wlókien w postaci mat, filców lub plyt charakteryzuje pasmowo-rówTiolegly uklad wlókien determinujacy niska wytrzymalosc poprzeczna tych wyrobów powodujaca koniecznosc stosowania podwyzszonej ich gestosci, która wymaga zwiekszonego wkladu surowcowo-energe- tycznego, dla ich wytworzenia, oraz powoduje obnizenie wlasciwosci termoizolacyjnych wyrobów.Znane sa sposoby ulepszania welny mineralnej, zuzlowej i szklanej przez poddaniejej obróbce termicznej roztworami substancji cieklych lub gazowych. Z opisu patentowego CSRS nr 144363 znany jest sposób modyfikowania warstwy powierzchniowej wyrobów z welny przez umieszczenie ich w srodowisku z parami rozpuszczalnika. Z innego opisu patentowego CSRS nr 145 899 znany jest sposób formowania runa z wlókien zwlaszcza szklanych, w którym wlóknisty welon utworzony z plynnego stopu poddawany jest pradowi gazów o okreslonym kierunku przeplywu strumienia gazów. Na jakosc gotowego wyrobu wplywaja: sklad chemiczny, grubosc i dlugosc wlókna ilosc2 ! 143 045 zanieczyszczen i obróbka termo-chemicznawlóknaoraz uklad wlókien w wyrobie z welny, który w zasadniczym stopniu okresla wlasciwosci wytrzymalosciowe wyrobu jak równiez trwalosc jego postaci.Celemwynalazkujest uzyskanie wyrobów z wlókien zwlaszcza wasortymencie plyt opodwyz¬ szonej wytrzymalosci poprzecznej i przy niezmienhej gestosci wyrobu, oraz przy stosowaniu typowej obróbki termo-chemicznej.Sposób wedlug wynalazku przebiega nastepujaco: wstepnie uformowany kobierzec wlókien poddaje sie spietrzaniu poprzez przekazywanie go z pary przenosników wprowadzajacych o wyzszej predkosci liniowej do pary przenosników odbierajacych o nizszej predkosci liniowej, po czym uzyskany kobierzec o zaburzonym ukladzie wlókien bezposrednio utrwala sie przez praso¬ wanie i polimeryzacje. Spietrzanie prowadzi sie jako jedno lub wielostopniowe poprzez wielok¬ rotne zmniejszanie predkosci liniowej, kolejne po sobie nastepujacych par przenosników odbiera¬ jacych w procesie ciaglym. Utrwalanie uzyskanego kobierca prowadzi sie po ostatniej fazie spietrzania. Z porównania dwóch wyrobów o jednakowej wytrzymalosci poprzecznej i jednako¬ wych wymiarach, z którychjednymjest plyta zwykla o pasmowo-równoleglym ukladzie wlókien a drugim plyta zmodyfikowana o zaburzonym ukladzie wlókien wynikaja nastepujace korzysci ze stosowania sposobu wedlug wynalazku: wzrost o okolo 50% wydajnosci mierzonej iloscia sztuk plytprzyjednakowym zuzyciusurowcówpodstawowychmaterialów pomocniczych i energiidoich wytworzenia, spadek o okolo 13% zapotrzebowania energii elektrycznej do napedu wentylatorów komory polimeryzacyjnej i strefy chlodzenia wyrobu: spadek o okolo 25% strumienia gazu upustowego z instalacji grzewczej komory polimeryzacyjnej emitowanego do atmosfery; a skazo¬ nego zanieczyszczeniami toksycznymi; wzrost spójnosci plyt i wynikajacy z niej spadek zapylenia stanowisk roboczych przy odbiorze wyrobu oraz wzrost trwalosci uzytkowej wyrobu.Zalaczony rysunek przedstawia schemat technologiczny procesu wytwarzania wyrobów wed¬ lug wynalazku. Plynny stop surowców podstawowych i dodatków korygujacych uzyskany z pieca szybowego, elektrycznego lub wannowego po rozwlóknieniu w wezle rozwlókniania opada w postaci luznych platów splatanych ze soba wlókien zraszanych mgla olejowa i wodnego roztworu zywicy termoutwardzalnej na przenosnik komory osadczej, w której tworzy sie wstepna postac kobierca welny.Wstepnie uformowany kobierzec welny 5 o pasmowo-równoleglym ukladzie wlókien poddaje sie spietrzaniu poprzez przekazywanie go z pary przenosników wprowadzajacych dolnego 1 i górnego 2 o wyzszej predkosci liniowej do paryprzenosników odbierajacych dolnego 3 i górnego 4 o nizszej predkosci liniowej, po czyni uzyskany kobierzec 6 o falowo lub przestrzennie zaburzonym ukladzie wlókien bezposrednio utrwala sie przez prasowanie i polimeryzacje. Spietrzanie powodu¬ jace zaburzanie pierwotnego ukladu wlókien w kobiercu,prowadzi sie jedno lub wielostopniowo poprzez wielokrotne zmniejszenie predkosci liniowej kolejno po sobie nastepujacych par przenos¬ ników. Utrwalanie zaburzonego ukladu wlókien w kobiercu 6 prowadzi sie po ostatniej fazie spietrzania, w której ostatnia para przenosników odbierajacych jest para przenosników komory polimeryzacyjnej, a w szczególnosci para tych przenosnikówz poprzedzajacaje para nieruchomych slizgów.W procesie jedno- lub wielostopniowego spietrzania wstepnie uformowanego kobierca 5 o pasmowo-równoleglym ukladzie wlókien do postaci kobierca 6 o zaburzonym ukladzie wlókien stosuje sie pary przenosników tasmowych i/lub liniowych i/lub czlonowo-plytowych i/lub rolko¬ wych i/lub kolejno po sobie nastepujacych par rolek dolnych 1 i górnych 2 i/lub pary zestawionej z przenosnika dolnego 1 i roiki dociskowej górnej 2, i/lub pary nieruchomych slizgów poprzedzaja¬ cych ostatnia pare przenosników odbierajacych.Sposób wedlug wynalazku znajduje zastosowanie w przemysle izolacji budowlanej i energe¬ tycznej.Zastrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania mat, filców, plyt z wlókien zwlaszcza mineralnych, zuzlowych lub szklanych, znamienny tym, ze wstepnie uformowany kobierzec wlókien poddaje sie spietrzaniu poprzez przekazywanie go z pary przenosników wprowadzajacych o wyzszej predkosci liniowej do143 045 3 pary przenosników odbierajacych o nizszej predkosci liniowej, po czym uzyskany kobierzec o zaburzonym ukladzie wlókien bezposrednio utrwala sie przez prasowanie i polimeryzacje. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze spietrzanie prowadzi sie jako jedno lub wielostopniowe poprzez wielokrotne zmniejszenie predkosci liniowej kolejnopo sobie nastepuja¬ cych par przenosników odbierajacych w procesie ciaglym, a utrwalanie uzyskanego kobierca prowadzi sie po ostatniej fazie spietrzania.143 045 Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 egz Cena 220 zl PL