Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania szkodnikobójczej mieszaniny izomerów S-alfa-cyjanobenzylo-S-alfa-izopropylofenylooctanu i R-alfa-cyjanobenzylo-R-alfa-izopropylo- fenylooctanu okreslanej dalej jako para enancjomerówY. Fenylooctan cyjanobenzylu posiada ogólny wzór przedstawiony na rysunku, w którym R1 oznacza atom wodoru, chlorowca, grupe alkilowa zawierajaca 1 do 4 atomów wegla, grupe metoksylowa lub etoksylowa, z których kazda moze ewentualnie byc podstawiona jednym lub wieksza liczba atomów chlorowca, R1 oznacza atom wodoru lub grupe metylowa, X1 oznacza grupe fenoksylowa, benzylowa lub fenylotiolow a, x2 oznacza atom chlorowca lub grupe metylowa a n ma wartosc 0,1 do 2.Poniewaz zwiazek ten zawiera dwa asymetryczne atomy wegla, zawiera on cztery optyczne izomery. Pierwsza pare izomerów stanowi mieszanina izomerów S-alfa-cyjano-benzylo-S-alfa- izopropylofenylooctan i R-alfa-cyjanobenzylo-R-alfa-izopropylofenylooctan okreslana dalej jako para enancjomerówY.Druga pare stanowi mieszanina izomerów S-alfa-cyjanobenzylo-R-alfa-izopropylofenylo- octan i R-alfa-cyjanobenzylo-S-alfa-izopropylofenylooctan okreslana dalej jako para enancjome¬ rów X. Otrzymanie lub wyizolowanie pojedynczego optycznego izomeru jest wyjatkowo trudne i bardzo drogie i dlatego wyzej omówiony zwiazek byl do tej pory dostepny handlowo tylko jako mieszanina wszystkich czterech izomerów. Krysztaly pary enancjomerów Y topnieja w pewnym zakresie temperatur i wystepuja w postaci mieszaniny krysztalów kazdego z dwóch izomerów, który obejmuje pare enancjomerów. Krysztaly pary enancjomerów X maja wlasnosci znacznie rózniace sie od wlasnosci krysztalów pary Y.Do tych rózniacych sie wlasnosci nalezy wyzsza i ostrzejsza temperatura topnienia niz krysztalów pary Y, co wskazuje, ze krystaliczna para enancjo¬ merów X jest krystalicznym zwiazkiem racemicznym dwóch enancjomerów zawierajacych raczej pare X niz mieszanine krysztalów kazdego z dwóch enancjomerów, jak to ma miejsce w krystali¬ cznej parze Y.Ponadto rozpuszczalnosc krysztalów Yjest 2 do 4 razy wieksza niz krystalicznej pary enancjomerów X lub krysztalów wzbogaconych w pare Xi para enancjomerów X ma duzo wieksza szybkosc krystalizacji niz para enancjomerówY.Tewlasnosci krystalicznej pary enancjomerówX i2 139 390 krysztalów wzbogaconych w pare X umozliwiaja otrzymanie produktu bogatego w pare enancjo- merówY. W opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr4238406 przedstawiono sposób wytwarzania pary enancjomerów Y przez krystalizacje racematu w obecnosci krysztalów zaszczepiajacych pary enancjomerów Y.Roztwór macierzysty wzbogacony w pare enancjomerów X nie krystalizuje lecz ulega epimeryzacji do postaci zasadniczo racemicznego strumienia obiego¬ wego. Gdy tylko utworzy sie poczatkowa para enancjomerów X lub krysztaly wzbogacone w Y, zaczynaja wystepowac trudnosci w otrzymaniu krysztalów pary enancjomerów Y.Sposób wedlug wynalazku pozwala uniknac tego problemu przez wyeliminowanie potrzeby otrzymywania krysztalów pary enancjomerów Y i wykorzystuje nieznane wczesniej rózne wlasci¬ wosci krystalicznej pary enancjomerów X i krysztalów wzbogaconych w X. Oprócz tego znacznie wieksza szybkosc krystalizacji pary enancjomerów X lub krysztalów wzbogaconych w X pozwala stosowac w razie potrzeby wielostopniowe ciagle krystalizatory zamiast bardzo duzych krystaliza- torów o dzialaniu okresowym a wiadomo, ze sposób ciagly jest bardziej korzystny od okresowego z punktu widzenia technicznego i ekonomicznego.Sposób wedlug wynalazku umozliwia uzyskanie pary enancjomerów Y poprzez wytracenie krystalicznej pary enancjomerów X w obecnosci krysztalów fenylooctanu X z roztworu racemi¬ cznego fenylooctanu i odzyskanie filtratu z para enancjomerów Y. Krysztaly fenylooctanu X rozpuszcza sie otrzymany roztwór traktuje zasada w celu epimeryzacji a otrzymany racemat N zawraca sie do etapu wytracania w celu poprawienia wydajnosci pary enancjomerów Y. Produkt otrzymany sposobem wedlug wynalazku stanowi pare enancjomerów Y w roztworze. Roztwór ten moze byc uzyty bez dalszej przeróbki do wytwarzania srodków szkodnikobójczych. Mozna takze w konwencjonalny sposób wydzielic z roztworu pare enancjomerów Y w postaci stalej.Sposób wedlug wynalazku jest szczególnie cenny z punktu widzenia handlowego przy wytwa¬ rzaniu tych fenylooctanów cyjanobenzylu o wzorze ogólnym przedstawionym na rysunku, w którym R1 oznacza atom chlorowca lub grupe alkilowa lub alkoksylowa ewentualnie podstawiona atomem chlorowca, na przyklad atom chloru lub fluoru, grupe metylowa, etylowa, izopropylowa, tert-butylowa, metoksylowa. etoksylowa, difluorometoksylowa lub trifluorometoksylowa, R2 oznacza atom wodoru a X1 oznacza podstawnik 3-fenoksylowy a n ma wartosc zero. Podstawnik R1 korzystnie znajduje sie w polozeniu meta- lub szczególnie korzystnie w polozeniu para- w stosunku do atomu wegla benzylowej w podstawniku kwasowym.Ze wzgledu na ich wlasnosci pestycydowe, sposób wedlug wynalazku jest szczególnie cenny przy wytwarzaniu postaci fenylooctanu wzbogaconej w Y o wzorze ogólnym przedstawionym na rysunku, w którym R1 oznacza atom chloru lub grupe difluorometoksylowa, R2 oznacza atom wodoru, X1 oznacza grupe 3-fenoksylowa a n ma wartosc zero, a zwlaszcza alfa-izopropylo-p- chlorofenylooctanu alfa-cyjano-3-fenoksybenzylu.Rozpuszczalnikiem stosowanym w tym procesie moze byc dowolny, ciekly rozpuszczalnik, w którym fenylooctan jest co najmniej czesciowo rozpuszczalny w temperaturze pokojowej.Do grup odpowiednich rozpuszczalników naleza chlorowane weglowodory, etery, nitryle, estry, amidy, rozpuszczalniki hydroksylowe i podobne. Do odpowiednich rozpuszczalników hydroksylowych naleza nizsze alkanole zawierajace 1 do 4 atomów wegla takie jak izopropanol, butanol, etanol i metanol, korzystnie zawierajace 1 do 2 atomów wegla, zwlaszcza metanol. Innymi odpowiednimi rozpuszczalnikami sa alkany zawierajace od 5 do 10 atomów wegla takie jak n-pentan, n-heksan, n-heptan, n-oktan, n-nonan, n-dekan i ich izomery.Odpowiednie sa równiez frakcje ropy naftowej bogate w alkany, na przyklad benzyna o temperaturze wrzenia w zakresie 40-65°C pod cisnieniem atmosferycznym, w zakresie 60-80°C lub w zakresie 80-110°C. Takze mozna stosowac eter naftowy. Cykloheksan i metylocykloheksany sa przykladami odpowiednich cykloalkanów zawie¬ rajacych 6 do 8 atomów wegla. Stosowane jako rozpuszczalniki weglowodory aromatyczne moga zawierac od 6 do 10 atomów wegla i sa to na przyklad benzen, toluen, o-, m- i p-ksylen, trimetylobenzeny, jf-etylotoluen i podobne. Odpowiednie chlorowane weglowodory zawieraja 1 do 4 atomów chloru w polaczeniu z lancuchem alkanowym zawierajacym 1 do 4 atomów wegla lub z pierscieniem benzenowym, na przyklad czterochlorek wegla, chloroform, dichlorometan, 1,2-dichloroetan, trichloroetan. perchlorortan, chlorobenzen i 1,2- lub 1,3-dichlorobenzen. Mozna stosowac etery zawierajace od 4 do 6 atomów wegla takie jak eter etylowy, eter metylowy-tert- butylowy i eter diizopropylowy. Równiez mozna stosowac tetrahydrofuran i dioksan. Odpowied-139390 3 nie nitryle zawieraja zwykle od 2 do 6 atomów wegla, na przyklad acetonitryl i podobne. Mozna stosowac estry pochodzace od nizszych alkoholi i kwasów, z których kazde zawieraja 2 do 6 atomów wegla, na przyklad octan etylu. Amidy moga byc pochodnymi alkiloamin i kwasów, z których kazde zawieraja 1 do 6 atomów wegla, na przyklad dimetyloformamid.W etapach krystalizacji i empiryzacji mozna stosowac rózne rozpuszczalniki, jednak czesto dogodnie jest stosowac taki sam rozpuszczalnik w obu etapach, przy czym korzysine jest stosowa¬ nie alkanów i alkanoli. Szczególnie korzystne sa alkanole zawierajace 1 do 4 atomów wegla, zwlaszcza metanol.Katalizatorem epimeryzacji moze byc dowolny czynnik zasadowy, na przyklad nieorganiczny lub organiczny, który sam nie tworzy trwalych produktów reakcji z estrem cyjanohydryny i korzystnie ma pKb mniejsze od 6. Przykladami odpowiednich zwiazków nieorganicznych sa wodorotlenki, weglany, wodorki i cyjanki metali alkalicznych i metali ziem alkalicznych oraztlenki metali takie jak cyjanek sodu, wodorotlenek sodu,wodorotlenek baru, wodorotlenek potasu, weglan wapnia, weglan sodu, tlenek wapnia, tlenek glinu, tlenek cynku i podobne.Do odpowiednich zasad organicznych naleza sole metali alkalicznych lub metali ziem alkali¬ cznych ze slabymi kwasami organicznymi, organiczne zasady azotowe, alkoholany metali alkali¬ cznych i amidy metali alkalicznych. Do odpowiednich soli naleza octan sodu, mrówczan magnezu, tert butylan potasu, izopropylan sodu i podobne. Jako zasady azotowe mozna stosowac amoniak, wodorotlenek amonowy, dowolna zasade azotowa alkilowa, arylowa lub heterocykliczna wlacznie z mono- lub poliaminami i podobne. Korzystnie organiczna zasada azotowa jest amina, w której grupy alkilowe zawieraja 1 do 10 atomów wegla, grupy arylowe lub aralkilowe zawieraja 6 do 20 atomów wegla i 1 do 2 pierscieni weglowodorowych lub amina heterocykliczna zawierajaca co najmniej jeden atom azotu w 5- lub 6-czlonowym pierscieniu heterocyklicznym zawierajacym ewentualnie atom siarki lub tlenu lub inny atom azotu, na przyklad trimetyloamina, dietyloamina, trietyloamina, piperydyna, izoamyloamina, benzyloamina, 1-naftyloamina, dietyloamina, tri-n- propyloamina, efedryna, tert-butyloamina, etanoloamina, trietylenodiamina, tetrametylenodia- mina, pirolidyna, chinolina, pirydyna, morfolina, lub wodorotlenek tetrabutyloamoniowy.Korzystnymi aminami sa aminy drugorzedowe zwlaszcza aminy trzeciorzedowe zawierajace dowolne kombinacje opisanych powyzej grup. Gdy stosuje sie amine trzeciorzedowa, korzystnie zawiera ona trzy grupy alkilowe o 1 do 4 atomach wegla, na przyklad trimetyloamina, tri-n- propyloamina a zwlaszcza trietyloamina.Innymi odpowiednimi czynnikami zasadowymi sa zywice jonowymienne o charakterze sil¬ nych zasad. Do takich zywic naleza czwartorzedowe zywice amoniowe i jonowymienne zywice aminowe. Zywice tego typu sa czesto sprzedawane pod nazwami handlowymi Dowex i Amberlit, na przyklad pochodne trimetyloaminy takie jak produkty znane pod nazwa handlowa Amberlit IRA-400, Amberlit IRA-40L, Amberlit IRS-402, Amberlit IRA-900, Duolite A-101-D, Duolite ES-111, Dowex 1, Dowex 11, Dowex 21K iIonac A-450 i pochodne dimetyloetanoloaminy takie jak produkty znane pod nazwami handlowymi Amberlite IRA-410, Amberlit IRA-911, Dowex 2, Doulite A-102-D, Ionac A-542 i Ionax A-550. Bardzo dobre rezultaty otrzymuje sie przy uzyciu, pochodnych trimetyloaminy. Gdy katalizatory te sa dostepne w formie obojetnej, na przyklad w postaci chlorków musza byc one aktywowane do formy hydroksylowej przez dzialanie wodnym roztworem wodorotlenku metalu alkalicznego, na przyklad wodorotlenkiem sodu i przemywane woda w celu usuniecia anionów soli przed uzyciem katalizatora. Jako srodki sadowe stosuje sie równiez ciekle aminy o wysokim ciezarze czasteczkowym, które sa nierozpuszczalne w wodzie takie jak ciekle Amberlity znajdujace sie w handlu pod nazwa ciekle Amberlity typu LA1 i LA2.Mozna takze stosowac zasady zawierajace fosfor takie jak nizezse alkilofosfiny, na przyklad trifenylofosfina i tri-n-butylofosfina.Korzystnym katalizatorem empiryzacjijest amoniak lub trzeciorzedowa alkiloamina, w której kazda grupa alkilowa zawiera 1 do 4 atomów wegla, taka jak trietyloamina.Zawartosc katalizatora epimeryzacji moze zmieniac sie od 0,001 do 100% molowych, zwykle od 0,001 do 50% molowych w stosunku do ilosci racematu, korzystnie od 0,05 do 20% molowych zwlaszcza od 0,1 do 15% molowych. Na ogól stosuje sie okolo 1% molowego.W razie potrzeby mozna dodac stabilizujaca ilosc kwasu do roztworu mieszaniny racemicznej przed krystalizacja w celu zobojetnienia katalizatora lub innego srodka zasadowego i zapobiegania empiryzacji pary enancjomerów Y w roztworze macierzystym podczas nastepnej krystalizacji krysztalów wzbogaconych w pare enancjomerów X.4 139390 Ilosc kwasu bedzie zalezna od ilosci stosowanego katalizatora zasadowego lub innego srodka zasadowego i wynosi od 0,001 do 5%, korzystnie od 0,01 do 0,5% wagowych kwasu w oparciu o fenylooctan.Kwas nieorganiczny lub organiczny lub srodek dzialajacy jak kwas, który nie bedzie wywieral niepozadanego dzialania na zadany produkt moze byc stosowany do stabilizowania roztworu, na przyklad kwasy mineralne takie jak solny lub siarkowy, kwasy sulfonowe takie jak kwas tolueno- sulfonowy lub kwasy organiczne obejmujace nizsze kwasy alkanokarboksylowe takie jak kwas octowy, propionowy lub maslowy. Korzystnym kwasem jest kwas octowy.Wytracanie na przyklad krystalizacje prowadzi sie przez utworzenie mieszaniny racematu w odpowiednim rozpuszczalniku okreslonym powyzej. Proces mozna prowadzic w dowolnej tempe¬ raturze, w której tworza krysztaly wzbogacone w pare enancjomerów X, zwykle od -50° do 60°C, korzystnie od -35° do 5°C zwlaszcza od -15° do 5°C.Czesto pozadane jest dodawanie znacznych ilosci krysztalów zaszczepiajacych w celu zwiek¬ szenia szybkosci krystalizacji. Zwykle najbardziej dogodne jest stosowanie krysztalów zasadniczo czystej pary enancjomerów X lub krysztalów wzbogaconych w X jako krysztalów zaszczepiaja¬ cych, chociaz mozna stosowac takze pojedynczy diastereoizomer pary enancjomerów X lub mieszanine krysztalów obu diastereoizomerów pary enancjomerów X. Stosowanie jako krysztalów zaszczepiajacych pary enancjomerów X o wysokiej czystosci prowadzi do uzyskania wyzszych wydajnosci pary enancjomerów Y w przesaczu. Gdy pozadane sa krysztaly zaszczepiajace, mozna stosowac inne znane zarodki krystalizacji. Ilosc stosowanych krysztalów zaszczepiajacych nie jest krytyczna lecz krystalizacja zachodzi szybciej przy duzej ilosci krysztalów zaszczepiajacych. Ilosc krysztalów zaszczepiajacych moze zmieniac sie od 0,05 do 10% w stosunku do fenylooctanu w roztworze, korzystnie wynosi okolo 1%. Oczywiscie w miare przebiegania procesu, towrzace sie równiez krysztaly pary enancjomerów X sluza jako dalsze ilosci krysztalów zaszczepiajacych.Powstajace w procesie krysztaly wzbogacone w pare enancjomerów X mozna oddzielic i usunac ze srodowiska krystalizacji takimi metodami jak filtracja, odwirowanie lub dekantacja roztworu macierzystego lub podobne. Wybów metody oddzielania bedzie zalezal od tego, czy krysztaly poddaje sie epimeryzacji w tym samym naczyniu, w którym powstaja czy przenoszone sa do innego naczynia odpowiedniego w procesie okresowym, ciaglym lub pólciaglym.Epimeryzacje dogodnie prowadzi sie przez rozpuszczenie pary enancjomerów X w odpowied¬ nim rozpuszczalniku okreslonym powyzej i dodanie zadanej ilosci katalizatora epimeryzacji do roztworu. Proces mozna prowadzic w dowolnej temperaturze, w której przebiega epimeryzacja bez znacznego rozkladu fenylooctanu. Epimeryzacja zachodzi szybciej w wyzszych temperaturach.Dogodnie epimeryzacje prowadzi sie w zakresie temperatur od -50°C do temperatury wrzenia rozpuszczalnika, korzystnie od -20°C do 150°C zwlaszcza od 0°C do 50°C.Produktem epimeryzacji jest zasadniczo roztwór racemicznego fenylooctanu. Produkt ten mozna nastepnie laczyc ze swieza iloscia roztworu racemicznego fenylooctanu lub z roztworem macierzystym bogatym w Y i otrzymana mieszanine ponownie poddaje sie wytracaniu (krystaliaz- cji) w opisanych wczesniej warunkach.Zobojetnianie lub usuniecie resztek katalizatora epimeryzacji prowadzi sie znanymi meto¬ dami. W niektórych przypadkach korzystne sa katalizatory, które sa nierozpuszczalne w stosowa¬ nych w procesie rozpuszczalnikach, na przyklad zasadowa zywica jonowymienna podczas gdy w innych przypadkach mozna dodac niewielka ilosc czynnika zakwaszajacego, na przyklad kwasu octowego, gdy stosuje sie katalizator zasadowy taki jak amoniak.Jak wspomniano wczesniej, roztwór macierzysty wzbogacony w pare enancjomerów Y oddziela sie od krysztalów pary enancjomerów X lub krysztalów wzbogaconych w X znanymi metodami, na przyklad przez odwirowanie krysztalów X lub krysztalów wzbogaconych w X. Pare enancjomerów Y mozna nastepnie zatezyc lub oddzielic od rozpuszczalnika, na przyklad przez odparowywanie rzutowe lzejszego rozpuszczalnika takiegojak metanol. Inne lekkie zanieczyszcze¬ nia mozna usunac na przyklad w wyparce warstwowej.Proces mozna prowadzic jako okresowy, pólciagly lub ciagly stosujac jedno lub wiecej naczyn reakcyjnych.139390 5 Najbardziej korzystny wariant sposobu wedlug wynalazku dotyczy' wytwarzania pary enan- cjomerów zawierajacej S-alfa-izopropy!o-p-chlorofenylooctan S-alfa-cyjano-3-fenoksybenzylu i odpowiedni R-alfa-izopropylo-p-chlorofenylooctan R-alfa-cyjano-3-fenoksybenzylu (okreslanej jako fenwalerianian Y), który polega na wytraceniu krysztalów pary enancjomerów zawierajacej R-alfa-izopropylo-p-chlorofenylooctan S-alfa-cyjano-3-fenoksybenzylu i S-alfa-izopropylo-p- chlorofenylooctan R-alfa-cyjano-3-fenoksybenzylu (okreslanej jako fenwalerianian X) w obec¬ nosci krysztalów fenwalerianianu X z roztworu R,S-alfa-izopropylo-p-chlorofenylooctanu R,S-alfa-cyjano-3-fenoksybenzylu, wydzieleniu krysztalów fenwalerianianu X z roztworu macie¬ rzystego, ponownym rozpuszczeniu krysztalów fenwalerianianu X w rozpuszczalniku, potrakto¬ waniu roztworu fenwalerianianu X zasada w celu epimeryzacji fenwalerianianu X do odpowiedniego racemicznego fenwalerianianu, zawróceniu mieszaniny racemicznej do etapu wytracania i odzyskaniu fenwalerianianu Y z roztworu macierzystego.Do wytwarzania fenwalerianianu Y mozna stosowac rózne katalizatory, rozpuszczalniki i warunki reakcji opisane powyzej, jednak korzystne jest stosowanie jako rozpuszczalnika alkanolu zawierajacego 1 do 4 atomów wegla i jako katalizatora amoniaku lub trzeciorzedowej aminy zawierajacej 1 do 4 atomów wegla w kazdej grupie alkilowej. Szczególnie korzystne jest stosowanie metanolu i trietyloaminy a zwlaszcza amoniaku.Krysztaly fenwalerianianu X maja temperature topnienia 68°C, okolo 20° wyzsza niz krysz¬ taly, które otrzymano wczesniej dla fenwalerianianu Y.Wynalazek ilustruja nastepujace przyklady wykonania, w których budowe produktów oraz pólproduktów potwierdzono metoda chromatografii gazowej (GC) i spektroskopii magnetycznego rezonansu jadrowego (NMR).Przyklad I. A) Sposób wytwarzania krystalicznego fenwalerianianu X.Roztwór zawierajacy 240g zasadniczo racemicznego technicznego fenwalerianianu, 4,49 g octanu potasu (ewentualny zarodek krystalizacji), 0,6 g wody i 520 g metanolu ochlodzono do temperatury ponizej 0°C. Nastepila szybka krystalizacja i wkrótce na dnie naczynia byla gruba warstwa krysztalów ze sklarowanym roztworem ponad nimi. Mieszanine pozostawiono do odsta¬ nia w temperaturze pokojowej przez kilka godzin. Nastepnie mieszanine wytrzasano az do roz¬ drobnienia stalych brylek i niewielka porcje przesaczono. Uzyskano produkt po dwukrotnym przeplukaniu metanolem chlodzonym lodem poddano analizie metoda chromatografii gazowej, która potwierdzila, ze otrzymano 74,2% fenwalerianian X. Porcje produktu przekrystalizowano z metanolu otrzymujac 81,3% fenwalerianian X.Przesacz z pierwszej filtracji ochlodzono do 0°C i wówczas wydzielilo sie wiecej krysztalów.Krysztaly przekrystalizowano z metanolu zakwaszonego siedniokrotnie kwasem octowym,kazdo¬ razowo analizujac produkt metoda chromatografii gazowej. Analiza koncowego produktu wyka¬ zala, ze otrzymano 3,7 g fenwalerianianu X o czystosci 99,8% i temperaturze topnienia 68°C.B) Sposób wytwarzania fenwalerianianu bogatego w Y.Roztwór zawierajacy 400 g technicznego racemicznego fenwalerianianu (stosunek fenwaleria¬ nianu Y do fenwalerianianu X wynosi 47,1 do 52,9), 405g metanolu i 0,2 g kwasu octowego polaczono i ogrzewano do utworzenia jednorodnego roztworu. Mieszanine ochlodzono i mieszano w temperaiurze 23°C, po czym dodano 5,0 g subtelnie rozdrobnionych krysztalów fenwalerianianu X (otrzymanych sposobem opisanym w p.A). Temperature zawiesiny powoli obnizano do 0°C przez okolo 5 godzin i próbke 45,9g zawiesiny umieszczono w pojemniku chlodniczym do zaszcze¬ pienia pózniej. Pozostala zawiesine pozostawiono do sklarowania i przeniesiono na szklany saczek.Warstwepozostalych krysztalów przemyto dwiema porcjami zimnego metanolu (calkowita iloscia 124,1 g) i równiez przeniesiono na saczek. Otrzymano 152,6 g produktu. Analiza przesaczu metoda chromatografii gazowej wykazala, ze stosunek fenwalerianianu Y do fenwalerianianu X zwiekszyl sie do 77% do 25%. 359,6 g Przesaczu z powyzszej krystalizacji umieszczono w 500 ml kolbie i przedestylowano przez 1 calowa, 10-pólkowa kolumne Oldershawa do temperatury 105°C w kotle do uzyskania metanolu do zawrócenia. Uzyskano 237g destylatu i 106 g pozostalego surowego fenwalerianianu bogatego w Y.Analiza metoda chromatografii gazowej wykazala, ze stosunek fenwalerianianu Y do fenwalerianianu X w pozostalym produkcie wynosil 79% do 21%.6 139390 Do 368 g mokrych krysztalów pozostalych po usunieciu przesaczu i przemywek z wczesniejszej krystalizacji dodano 140 g metanolu odzyskanego z destylacji. Mieszanine ogrzewano»jdo 50°C do rozpuszczenia krysztalów i utrzymywano w tej temperaturze i dodano 0,375 ml stezonego roztworu amoniaku w trzech porcjach prze/ 137minut w celu katalizowania epimeryzacji. Poiiplywie 250 minut reakcje przerywano przez dodanie 0,265 ml kwasu octowego. Stosunek fenwa|erianianu Y do fenwalerianianu X w mieszanienie zwiekszyl sie od poczatkowego wynoszacego 10o do 64% do wiekszego niz 44% tlo 56% (dla próbki po 205minutach). -? 494g Mieszaniny reakcyjnej z powyzszej epimeryzacji ochlodzono do temperatury' pokojowej i dodano 106g przygotowanego racemicznego fenwalerianianu razem z 151 g metanolowych prze¬ mywek krysztalów z wczesniejszej krystalizacji i 149 g metanolu odzyskanego z destylacji. 765 g Mieszaniny zhomogenizowano i umieszczono w lazni o temperaturze 25°C. Dodano 45,2 g zawie¬ siny pozostalej z wczesniejszej krystalizacji. Mieszanine mieszano i chlodzono do temperatury 0°C przez 3 godziny. Mieszanine utrzymano w tej temperaturze przez dalszych 15 godzin, po czym postepowano w sposób opisany wyzej. Uzyskano 337g przesaczu, który poddano analizie metoda chromatografii gazowej. Analiza wykazala, ze stosunek fenwalerianianu Y do fenwalerianianu X wynosi 85% do 15%. Przesacz destylowano jak powyzej otrzymujac 83,6 g produktu, który poddano analizie metoda chromatografii gazowej. Analiza wykazala, ze stosunek fenwalerianianu Y do fenwalerianianu X wynosi 77% do 23%.Przyklad II — V. Postepujac podobniejak opisano w przykladzie I otrzymano nastepujace fenylooctany bogate w pare Y: alfa-izopropylo-p-(difluorometoksy)-fenylooctan alfa-cyjano-3- fenoksybenzylu (przyklad II), alfa-izopropylo-p-metylofenylooctan alfa-cyjano-3-fenoksybenzy- lu (przyklad III),alfa-izopropylo-p-fluorofenylooctan aIfa-cyjano-3-fenoksybenzylu (przyklad IV) i alfa-izopropylo-p-(tert-butylo)-fenylooctan alfa-cyjano-3-fenoksybenzylu (przyklad V).Zastrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania mieszaniny izomerów S-alfa-cyjanobenzylo-S-alfa-izopropylofenylo- octanu i R-alfa-cyjanobenzylo-R—alfa-izopropylofenylooctanu o ogólnym wzorze przedsatwio- nym na rysunku, w którym Rl oznacza atom wodoru, chlorowca, grupe alkilowa zawierajaca 1 do 4 atomów wegla, grupe metoksyIowa lub etoksylowa, z których kazda moze byc ewentualnie podstawiona jednym lub wieksza liczba atomów chlorowca, R2 oznacza atom wodoru lub grupe metylowa, X1 oznacza grupe fenoksylowa, benzylowa lub fenylotiolowa, X2 oznacza atom chlo¬ rowca lub grupe metylowa a n ma wartosc O, 1 lub 2, znamienny tym, ze z roztworu racemicznego R,S-alfa-izopropylofenyIooctanu R,S-alfa-cyjanobenzylu wytraca sie krysztaly pary izomerów S-alfa-cyjanobenzylo-R-alfa-izopropylofenylooctanu i R-alfa-cyjanobenzylo-S-alfa-izopropylo- fenylooctanu, wydziela sie krysztaly z roztworu macierzystego, ponownie rozpuszcza w rozpu¬ szczalniku i otrzymany roztwór traktuje zasada w celu epimeryzacji rozpuszczonej pary enancjomerów do odpowiedniej mieszaniny racemicznej, zawraca sie mieszanine racemiczna do etapu wytracania i odzyskuje sie roztwór macierzysty zawierajacy pare izomerów S-alfa- cyjanobenzylo-S-alfa-izoprópylofenylooctanu i R-alfa-cyjanobenzylo-R-alfa-izopropylofenylo- octanu. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako rozpuszczalnik stosuje sie alkohol zawierajacy 1 do 4 atomów wegla. 3. Sposób wedlug zastrz. 1 lub 2, znamienny tym, zejako zasade stosuje sie amoniak, alkilo-, aralkilo- lub aryioamine, w których grupa alkilowa zawiera 1 do 10 atomów wegla a grupa ara Ikilowa lub arylowa zawiera 6 do 20 atomów wegla i 1 do 2 pierscieni weglowodorowych. 4. Sposób wedlug zastrz. 2 lub 3, znamienny tym, ze jako zasade stosuje sie amoniak lub trietyloamine a jako rozpuszczalnik metanol.139390 c-o- PL PL